IJmuider Courant | 1949 | 2 juli 1949 | pagina 2

c

C

Tel. 5563

Accoord over het inter-
Europees betalingsverkeer

SCHOOLBOEKEN

H. DE VRIES

De radio geeft Zondag

Maandag

HIJHHARDTJES

Nederlandse verliezen
in Indonesië

Expositie van oude kunst en antiek
in Delft

Jeugdige Haarlemse ruiters willen
de paardensport democratiseren

TAXI! TAXI!

en

Eiland

Zaterdag 2 Juli 1949

Effecten- en
Geldmarkt

Wij leven in een verwarde, maar inte
ressante tijd.

Europa is om dollars verlegen, Amerika
zit er mee verlegen, wat is eenvoudiger en
logischer dan dat Amerika een deel ervan
wegschenkt aan Europa?

Aldus geschiedde en geschiedt in de
vorm van de Marshall-hulp die Europa op
een zeer kritiek moment uitkomst bracht.

Maar nu komen de moeilijkheden: Europa
is geen economische en financiële eenheid
zoals de Verenigde Staten van Amerika,
doch verdeeld in een aantal landen, die
elk voor zich een eigen economische en
financiële politiek voeren, een eigen (al of
niet over-gewaardeerde) munt hebben, alle
zelfstandig handelsverdragen afsluiten in
of buiten Europa en alle graag hulp accep
teren, maar traag zijn in het verlenen
van wederdiensten, die in dit geval niet
aan de gever, maar aan de Europese naaste
van de ontvangende partij moeten worden
verleend.

Vanwaar die verdeeldheid in Europa?
Zij vindt in de eerste plaats haar oorzaak
in het verschil in financiële welstand, al
of niet het gevolg van de binnenslands ge
voerde financieel-economische politiek, al
of niet het gevolg van omstandigheden
buiten haar schuld, zoals zware oorlogs
verliezen (voor Nederland bovendien het
verlies van de handel op Duitsland en de
strubbelingen in Indonesië) Er zijn nog
talloze andere oorzaken, doch wij willen
het hierbij laten.

Dit verschil in financiële welstand, die
bijvoorbeeld de Belgische franc tot een
zogenaamde harde valuta en de Neder
landse gulden en het Engelse Pond tot
zachte vajuta stempelt, is de laatste weken
te duidelijker gebleken bij de onderhan
delingen over de internationale bestedings-
wijze van een deel der Marshall-hulp.

Tot 30 Juni gold de overeenkomst, dat
de aan het plan deelnemende landen een
deel van hun Amerikaanse gelden aan
andere landen moesten doorgeven in de
vorm van de valuta van het doorgevende
land. Anderzijds ontving dat land dan weer
van een der andere deelnemende landen
een bedrag in valuta van dat andere land,
zodat een soort verschuiving ontstond, die

voor alle inrichtingen van onderwijs
SCHOOLBOEKHANDEL

Jacobynestraat

- Ged. Oude. Gracht 27-27a
(Adv.)

HILVERSUM I, 301.5 M.

8.00, 9.30, 13.00, 19.30, 23.00 uur Nieuws. 8.15
Sonate voor fluit, viola da gamba en clave-
cimbel, Handel, 8.30 Morgenwijding. 9.15
Koor. 9.45 Platen. 9.55 Hoogmis. 11.30 Clave-
cimbel. 11.40 Omroepkamerorkest met Leo
Boghart, klarinet: Klarinetconcert, Mozart.
12.15 Beantwoording van vragen. 12.40
Amusementsorkest. 12.55 "Zonnewijzer. 13.20
Orkest. 13.45 Uit het Boek der boeken 14.00
Rotterdams Philharmonisch Orkest. 14.25
„Partijpolitiek? 14.35-Koor „The Yale Glee
Club". 15;20 Beeldende kunsten.15.00 Cello
en piano. 16.10 Sport. 16.25 Vespers. 17.00
Jeugddienst. 18.30 Strijdkrachten. 19.00 Koor.
19.15 „Kent gij uw Bijbel?". 19.45 Actualitei
ten. 19.50 Boekbespreking. 20.00 Opera „Don
Giovanni", Mozart. 22.45 Gebed. 23.15 Weense
muziek.

HILVERSUM II, 414.5 M.

8.00, 13.00, 18.00, 20.00, 23.00 uur Nieuws. 8.15
Postduiven. 8.20 Hongaarse Rhapsodie nog 9,
Liszt. 8.30 Voor de tuin. 8.45 Barcarole. 9.10
Postduiven. 9.15 Gevraagde platen. 9.45 Gees
telijk leven. 10.00 Zondagshalfuur. 10.30
Kerkdienst. 11.45 Internationaal Vrijzinnig
Protestantisme. 12.00 Musicorda. 12.30 Zon
dagclub. 12.45 Surinaamse klanken. 13.15
Avroleans. 13.50 „Even afrekenen!". 14.05
Boekbespreking. 14.30 Radio Philharmonisch
Orkest onder Willem van Otterloo, met
Gerard Hengeveld, piano: Symphonie no. 40.
Mozart; Fantasie voor piano en orkest,
Debussy; „La mer", Debüssy. 15.45 Film
praatje. 16.00 Harmoniekapel. 16.30 Sport.
17.00 „Tussen Kerk en wereld". 17.20 Kerk
lied. 17.30 Amsterdams Vrouwenkoor. 17.50
Jascha Heifetz, viool. 18.15 Sport. 18.30 Caba
ret Wim lbo. 19.00 Radiolympus. 19.30 Lichte
muziek. 20.05 Reportage. 20.15 Saksische
Staatkapel speelt populaire orkestwerken.
21,00 „Laatste dagen van Pompei", luister
spel. 21.35 Romancers. 22.10 „Inspecteur
Vlijmscherp", 22.30 Zomeravondmedolie. 23.15
Skymasters. 23.45 Platen.

BLOEMENDAAL, 245 M.

10.30 en 15.45 uur Kerkdienst in Geref. Kerk
te Bloemen daal. Voorganger: ds. J. L. Koole,
Bloemendaal.

HILVERSUM I, 301.5 M.

7.00, 8.00, 13.00. 19.00. 20.00, 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7.30 Réveille. 7.45 Woord
voor de dag. 8115 Gewijde muziek. 8.45 Arthur
Rubinstein speelt Chopin. 9;15 Voor jonge
zieken. 9.30 Lichte klanken. .10.00 Sympho-'
nische muziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Ka
mermuziek. 11.20 Boekfragment. 11.40 Zang
recital. 12.10 Metropole-orkest. 12.30 Land
en tuinbouw. 12,33 Orkest. 13.15 Mandolinata.
13.45 André Navarra, cello. 14.00 Schoolradio.
14.35 Concert voor viool en orkest, Badings.
15.00 Tenor en clavecimbel. 15.30 Sympho-
nisch concert. 16.00 Bijbellezing. 16.45
Schoolzangwedslrijd. 17.45 „Jeugd in de
eWst". 18.00 Vijf Zapakara's. 18.15 Sport.
18.30 Strijdkrachten. 19.15 Boekbespreking
19,30 Actueel geluid. 19.45 Landbouw. 20.15
Kerkconcert: koor, soliste en orgel. 21.00
Reisverhaal: Griekenland. 21.30 Orgel. 22.00
Sweelinck Kwartet. Tweede kwartet in D,
Borodin. 22.30 Vocaal kwartet. 22.45 Over
denking. 23.15 Platen. 23.45 Kwartet in e,
Telemann.

HILVERSUM II, 414.5 M.

7.00, 8.00, 13.00. 18.00. 20.00, 23.00 uur Nieuws.
7.15 Operetteklanken. 8.15 Platen. 8.55 Voor
de vrouw. 9.00 „Graduation Ball", Joh.
Strauss. 9.35 Dansmuziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Arbeidsvitaminen. 10.50 Zangpla
ten. 11.00 „Op de uitkijk". 11.15 Jan Schmilz,
kerkorgel, met Jaap Stotijn, hobo. 12.00
Kwintetspelers. 12.30 Land- en tuinbouw.
12,33 Spionnetje. 13,15 Papavers. 13.50 Platen.
14.00 „Wat gaat er om in de wereld?". 14.20
Divertimento in Es. Mozart. Trio Pasquier.
13.00 „Bonbonnire", cabaret. 16.00 Kamer
muziek. 16.45 Ontwikkeling der Zuid-Ameri
kaanse muziek. 17.30 Voor padvinders, 17.45
Slavische Rhapsodie no. 3, Dvorak. 18.15
Platen. 18.30 Strijdkrachten. 19.00 Filmkrant.
19.30 Inleiding tot muziekbegrip. 19.45 Koor.
20.05 Reportage. 20.15 Residentie-orkest onder
Ernest Ansermet, met Julius Katchen. piano:
Ouverture „Genoveva". Schumann: Pianocon
cert no. 2 in Bes. Brahms; „L'Apprenti sor-
cier" Dukas. 21.25 Boekbespreking. 21.50
Prijswinnaars nationaal vocalisten-concours
zingen. 22.15 Voordracht. 22.30 Musetle-
orkest. 23.15 Reportage boksen. 23.30 Swing
Corner.

geen ander doel had, dan de onderlinge
Europese handel op gang te brengen. Het
spreekt vanzelf, dat het vooral de finan-
cieel-krachtigste deelnemers van het plan
waren, die een veer moesten laten; andere
Janden, zoals Nederland, konden er slechts
voordeel mee incasseren, daar het eigen
lijk neerkomt op een vermeerdering van de
hulp ten koste van de sterke landen.

Het was vooral België dat de nadelen
van deze regeling ondervond en tengevolge
van die trekkingsrechten met grote pon-
densaldi kwam te zitten, die het moeilijk
slijten kon, omdat het daarmede alleen
kan kopen in Engeland, waar de prijzen
hoog zijn. Engeland daarentegen liet zich
deze maatregel gaarne aanleunen, omdat
het zich daardoor zijn afnemers automatisch
zag toegewezen, afnemers die vanwege hun
pondensaldi wel gedwongen waren in
Engeland te kopen, waardoor de concur-
rentiefactor zeer verslapte en Engeland
rustig zijn uitgebreide sociale maatregelen
kon voltooien. De goud- en dollarsaldi van
Engeland zijn de laatste tijd aanzienlijk
teruggelopen en het. land bevindt zich thans
in een financiële crisis, die in feite niet
anders is dan een overgang van de verko
pers- naar de kopersmarkt, gelijk ieder
land Amerika incluis die thans door
maakt, doch in Engeland geaccentueerd
wordt door de gevolgen van de binnen
landse sociaal-economische politiek.

Het gaat nu om die trekkingsrechten.
België wenste aanvankelijk dat de Marshall-
gelden, bestemd voor doorgeven, conver
teerbaar zouden zijn in dollars, zodat men
dan zijn ponden in dollars zou kunnen om
wisselen in Engeland, om er daarna goe
deren voor te kopen in Amerika. Engeland
zou daardoor in een uiterst moeilijk pai'ket
kunnen geraken en gedwongen zyn ijlings
maatregelen te treffen om aan de zware
Amerikaanse concurrentie het hoofd te
kunnen bieden.

Amerika's mening was gelijk aan die van
België en het wenste aanvankelijk ook
algemene inwisselbaarheid van de Marshall-
gelden. Het bleef ook aandringen op een
herziening van de Europese munten, waar
door deze zuiverder tegenover elkaar en
tegenover de dollar zouden komen te staan
waardoor het op gang brengen van de in
ternationale handel ten zeerste vergemak
kelijkt zou worden.

De laatste dagen is er echter een merk
waardige kentering gekomen. Amerika,
eerst hevig verontwaardigd dat Engeland
een vijfjarig bi-lateraal handelsverdrag
met Argentinië had afgesloten, verklaarde
enige dagen later dat Engeland in zijn
omstandigheden niet anders kon en dat de
bepalingen van het verdrag soepel genoeg
■aren om bij veranderde omstandigheden
te worden gewijzigd. Ook drong het volgens
de berichten niet zo sterk meer aan op
devaluatie van de Europese valuta, waar
aan de lichte economische depressie in de
Verenigde Staten wel niet vreemd zal zijn.
Wij wezen er al eerder op,, dat het te be
zien staat of Amerika thans nog' gesteld
is op een verhoogde Europese goederen
stroom, die het gevolg van devaluatie zou
kunnen' zijn.

Verder heeft Cripps zijn starre houding
wat laten varen en is ook België soepeler in
zyn eisen geworden, na bepaalde toezeg
gingen van Amerika. In principe is over
eenstemming bereikt over de converteer
baarheid der trekkingsrechten in onder
linge valuta (niet in dollars) tot een be
drag'van 25 procent. De overige 75 procént
moet dan worden besteed in het land dat
de Marshall-dollars in zijn eigen valuta
beschikbaar stelt.

Voorts heeft België er in toegestemd
Frankrijk, Nederland en Engeland credie-
ten te verschaffen tot een bedrag van
87j/2 millioen, terwijl daar tegenover de
V.S. een extra toewijzing van de Marshall
hulp van 112'/2 millioen beschikbaar zul
len stellen. Het ingewikkelde stelsel dat
nog nader uitgewerkt moet worden, komt
er voorts op neer, dat Engeland op een
totaal van 910 millioen dat voor het
tweede Marshall-jaar is aangevraagd, 40
millioen zal laten vallen. Daarmede heeft
het dan de inwisselbaarheid van pond in-
dollars voorkomen en het vindt deze prijs
best de moeite waard.

Wat Nederland betreft is het van groot
belang dat België voortgaat met het ver
lenen van credieten.

Als pijnen
U kwellen

Extra bouwvolume voor
herbouwvan zakenpanden

Nijmegen krijgt f 1 millioen

De minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting heeft voor de herbouw der door
oorlogsgeweld getroffen centra aan ver
schillende gemeenten extra bouwvolume
ter beschikking kunnen stellen. Uit dit
bouwvolume kan onmiddellijk worden ge
put voor de herbouw van winkel- en be
drijfspanden, al of niet met bijbehorende
woning. Door een enquête bij de directies
van de provinciale wederopbouw en de
volkshuisvesting en bij de besturen der be
langrijkste gemeenten is een inzicht ver
kregen in het aantal en de omvang van de
bouwplannen, die nog dit jaar tot uitvoe
ring kunnen komen. Behoudens enkele uit
zonderingen bleek het mogelijk te zijn de
extra toewijzingen vrijwel te doen overeen
stemmen met de ontvangen opgaven. In het
algemeen kan dus worden gezegd, dat de
herbouw van zakenpanden, voor zover de
plannen van uitvoering gereed zijn en de
financiering is of kan worden geregeld, niet
meer door gebrek aan bouwvolume vertra
ging behoeft te ondervinden.

De extra toewijzingen bedragen voor:
Diverse gemeenten in Limburg, waaronder
Wanssum, Mook, Bergen, Venray en Geleen
373.000; Gennep 60.000; Venlo 341.000;
verder voor 's-Hertogenbosch 466.700;
Overloon en Vierlingsbeek 165.000;
Schijndel en Veghel 149.000; Zevenbergen
107.500; Klundert 138.600; Helvoirt
56.000; Hees 38.000; Eindhoven 500.000
Best 60.000; Dintelooi-d en Standdaard-
buiten 200.000- Middelburg 500.000;
Cadzand 80.000; Oostburg 300.000; Sluis
102.000; Vlissingen 45.200; Breskens
80.000; Hellendoorn 95.000; Deventer
164.000; Enschedé 190.000; Almelo
40.000: Hengelo 360.000; Arnhem
590.000; diverse gemeenten waaronder
Echteld, Eist, Hedel en Huissen 320.400;
Nijmegen 1.500.000; Renkum 131.000;
Tiel 436.000; Zevenaar 89.000; Zutphen
400.000; Doetinchem 300.000.

Aan diverse gemeenten in Noordholland
waaronder Petten, Den Helder, Castficum
en Zandvoort is 253.000 toegewezen.

De regering maakt bekend, dat in de
afgelopen week de navolgende verliezen
in Indonesië zijn gerapporteerd:

Koninklijke Landmacht. Gesneuveld 26
Mei 1949: korp. H. M. van Lier. afkomstig
uit Venlo.

Gesneuveld tussen 4 Januari en 10 Juni,
na vermissing: sold. Ie kl. G. A. Tenge, uit
Utrecht. Gesneuveld 15 Juni: sold. H. Dek
ker uit Groningen; sold. J. J. M. Goze-
ling, uit Amsterdam-W.; sold. J. H. Her-
bers, uit Hardenberg. 16 Juni: sold. P. den
Boer. uit 's-Gravenzande; huzaar P. Groe
nenboom, uit Rhoon (Z.H.); sold. A. H. C.
Raymakers, uit Helmond; korp. A. J. van
Schijndel,uit Dordrecht; sold. H. H. G. Si
mons, uit Heerlen. 19 Juni: huzaar C. F.
Cools, uit 's-Gravenhage; sold. G. Fokker,
uit Laren (N.-H.); huzaar J. T. M. Hovius,
uit Amsterdam-Z.: sold. Ie kl. P. J. Lockx,
uit Alkmaar; korp. L. Meurink, uit Den
Haag; huzaar G. H. de Ruijter, uit Zutphen.

Koninklijk Ned.-Ind. leger: Gesneuveld
24 Juni 1949 onderlt. infie A. R. W- de
Vries, uit IJsselmuiden.

Vloot-commandanten
begroeten elkaar

Admiraal Sir Rhoderick McGrigor, op
perbevelhebber van de Britse thuisvloot,
die het oppercommando voert over dé ope
raties van de Britse, Franse en Nederland
se vloten, welke aan de gecombineerde
vlootoefeningen der West-Europese Allian
tie deelnemen, heeft gisteren bij de ope
ning van deze manoeuvres, aan boord van
zijn vlaggeschip, de Franse en Nederlandse
bevelhebbers, vice admiraal R. G. Lambert
en schout bij nacht J. J. L. Willinge ont
vangen. Daarna bracht hij een bezoek
aan de Franse en Nederlandse vlagge-
schepen. Bij het hijsen van de vlaggen
presenteerde een afdeling van de Royal
Marines het geweer, terwijl een kapel van
de Royal Marines de Britse, Franse en
Nederlandse volksliederen speelde. Het
Franse vlaggeschip vuurde een salvo van
17 saluutschoten af, gevolgd door een salvo
van het Nederlandse vlaggeschip. Beide
salvo's werden beantwoord door de kanon
nen van de Implacable.

De ceremoniën werden verricht in de
baai van Penzance, waar meer dan 50 sche
pen rond de Implpcable voor anker liggen.

In een voor ent doel ingerichte hangar
van het vliegtuigmoederschip Implacable
zou later een conferentie gehouden worden
door 500 officieren van de verzamelde vlo
ten ter bespreking van de gemeenschappe
lijke .oefeningen.

Maandag zullen de schepen uitvaren
voor de vierdaagse manoeuvres in de Gplf
van Biscaye en de Westelijke toegangen
tot het Kanaal.

De manschappen van de gecombineerde
vloten zullen vandaag naast hst. officiële
taken ook gelegenheid hebben zich op de
wal te vermaken, waartoe een grootscheeps
program door de autoriteiten is voorb'ereid.

Italiaanse duikers hebben bij hel bergingswerk, van de wrakstukken der K.L.M.
Constellation „Roermond", die nabij Bari verongeluktethans een van de motoren
van het vliegtuig naar de oppervlakte gebracht. De motor in de takels
in de haven van Bari.

De Vereeniging van Handelaren in Oude
Kunst in Nederland organiseert van 24
Juni tot 17 Juli( een Oude Kunst- en An
tiekbeurs in het Dèlftse Prinsenhof. De
tentoonstelling omvat:.glas,, ceramiek, edel
smeedkunst:, .gepolychromeerde 'en andere
plastiek, .munten, penningen, 'meubelen en
schilderkunst. Een erècomité, bevattend
klinkende namen 'op het gebied van kunst
historie en musea, iv.o. die van twee mi
nisters, de ministers van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappenen zijn ambtge
noot van Economische Zaken wijst mede
op het hoge kwaliteitsniveau van het ge-
bodene. De mooie omgeving van het ge
restaureerde Prinsenhof vormt een prach
tige achtergrqnd voor het vele .schoons, dat
hier bijeengebracht is.

De indeling in stands bemoeilijkt een
systematische bespreking en de zeer grote
omvang van de beurs (27 grote en kleinere
museumzalen) maakt het onmogelijk al het
geëxposeerde volledig recht te doen weder
varen. In dit artikel wil ik mij dan ook be
palen'tot het aanstippen van enige zaken
op het. gebied van plastiek en toegepaste,
kunst, die mij bijzonder opvielen. Daar is
dan allereerst een vitrine met porcelein
uit Meissen, Höchst en Frankenthal (stand
van de firma Stodil uit Amsterdam).
Meissen, hoewel de bakermat van alle

Zij hopen minder-bedeelden in staat te stellen
om paard te gaan rijden

Het is niet de eerste keer dat Haarlem
sinds de bevrijding een primeur op ruiter*)
sportgebied heeft gebracht, maar het lof
waardigste van alle initiatieven die in de
laatste jaren hier naar voren zijn gekomen,
is ongetwijfeld het plan van de Haarlemse
jeugd-rijvereniging „FIT" om op 6 Augustus
in het wandelpark Groenendaal een Nationale
Jeugd-ruiterdag te houden. Dat plan is niet
alleen zo verdienstelijk omdat het hier een
in Nederland nog nooit vertoonde manifes
tatie zal brengen van hetgeen de jeugd te
paard vermag, maar vooral omdat er aan de
opzet iets verbonden is dat van een verheu
gende ruiterlijke kameraadschappeliikheid
getuigt.

Het ligt namelijk in de bedoeling aan dit
jeugd-concours een loterij te verbinden (met-
als hoofdprijs een rijpaard) waarvan de baten
nadat de kosten van het concours gedekt
zijn gebruikt zullen worden om een voor
lopig nog beperkt aantal jongens en meisjes
uit arbeidersgezinnen in staat te stellen een
aantal rijlessen te nemen. Natuurlijk zal de
uitvoering van dit initiatief voorlopig nog
van bescheiden aard- zijn, maar het is hele
maal niet ondenkbaar, dat wanneer de bal
eenmaal aan het rollen is gebracht, dit
schema op grotere voet kan worden voort
gezet. België en Frankrijk zijn ons in dit
opzicht ver vooruit. Daar hebben namelijk
een aantal ruitersport-enthousiasten de kop
pen by elkaar gestoken en zij zijn er reeds

Heringa Wuthrich

HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
TOHNSON OLIEBRANDERS

(Adv.)

in geslaagd, tal van jongens en meisjes van
een rijbroek te voorzien en hen de lessen te
laten nemen, die de poorten van de ruiter-
hemel voor hen hebben geopend. Zo kent men
in tal van Parijse manéges. „1" heure des
gamins" (het uur van de rakkertjes) die daar
vol trots en vol enthousiasme 'te paard sty-
gen om de zaligheden van de hippische sport
deel te worden.

Wie hier in Haarlen\de gelukkigen zullen
zijn, staat natuurlijk nóg niet vast, maar dat
prestaties op school en andere zaken waarin
de jeugd zich verdienstelijk kan maken, er
iets mee te maken zullen hebben, is wel
waarschijnlijk. En wie weet, zien we straks
op de concoursen onder de cracks wel een
ruiter die zyn eerste stap in de stijgbeugel
kon doen, dank zij het initiatief van FIT. Per
slot van rekening is één van de grote handi
caps in de ruitersport altijd geweest, dat niet
alleen aanleg een beslissende rol speelde,
maar dat een al dan niet goed gevulde geld
buidel er ook wat mee van doen had.

Op de oudere, ruiters rust thans eigenlijk
de plicht om de consequenties van dit plan
meë te helpen dragen, want de paardensport
heeft nu eenmaal de éigenschap om iemand
die ermee begonnen is, niet meer los te laten
en dat zal ook wel het geval worden met de
gelukkigen van straks, voor wie het zuur zou
zijn, wanneer de koek ineens op was.

Wat het concours waar wij nog wel op
terug zullen komen zelf betreft, kan wor
den meegedeeld, dat het verdeeld is in vier
rubrieken, namelijk een dressuurproef, een
proef bestgaande rijpaard en twee spring
concoursen. De klasse bestgaande rijpaard is
alleen open voor jongens en meisjes tussen
elf en vijftien jaar. In de andere klassen gaat
het om de jeugd-kampioenschappen van Ne
derland. De deelnemers en men verwacht
er heel wat zullen 's ochtends op het
Heëmsteedse raadhuis officiëel door het ge
meentebestuur worden ontvangen.

porceleinfabricage in Europa, is hier
niet sterk vertegenwoordigd. De stukken
uit Höchst (aan de Main) en Frankenthal
(Pfalz) zijn charmante en fijne kunst
werkjes. De fabriek van Höchst is de oud
ste van beiden. Gesticht door de Meissner-
decorateur Lowenfinch is zij onder be
scherming der aartsbisschoppen van Mainz
tot grote bloei gekomen. Kenmerkend is de
tere en fijne decoratie van streep en bloem
motieven op de kleren van de plastische
groepen.

De Frankenthaler fabriek heeft een
merkwaardige voorgeschiedenis. Een der
leden van het zeer oude pottenbakkers
geslacht Hanning uit de Elzas kwam door
„overlopers" uit Meissen achter het ge
heim van de porceleinfabricage en breidde
toen zijn fayence fabriek in Straatsburg
met een porceleinafdeling uit (1751). Toen
in 1754 het Staatsbedrijf Sèvres het mono
polie kreeg, bracht Hanning zijn bedrijf
over naar de Pfalz onder leiding van zijn
zoon. Keurvorst Karl Theodor maakte er
later een staatsbedrijf van onder leiding
van Bergdöll, vormer en zakelijk leider uit
Höchst. Dit verklaart de verwantschap
tussen de producten der beide fabrieken.
De hier aanwezige groepen, vooral die
onder de rococo priëlen zijn zeer mooi ge
combineerd.

In een vitrine van de firma J. Dirven
uit Eindhoven staan heel heel mooie stalen
van steengoed, kléine, grijsbruine potjes
met ornameniaal reliëf. De eigenaardigheid
van steengoed bestaat hierin dat zware
klei met een hoge baktemperatuur door
toevoeging van spaat of kwarts met een lage
smelttemperatuur onder het bakken dicht-
vloeit, hetgeeneen grote soliditeit geeft.
Verwant hieraan maar rijker van kleur en
vorm is het apostelkruikje uit Kreusen,
een breed laag drinkvat met klapdeksel,
waaromheen hr kleurig reliëf 12 apostelen
staam In. Duitsland is dergelijk werk "vrij
bekend, maar in Holland zag ik het maar
zelden.

Hier staan ook een paar mooie mij dunkt
laat-middeleeuwse beelden met een fijne
polychromie (dat is veelkleurigheid) en
een Italiaans reliëf op de manier van de
Zettignano. Verder een prachtig stukje
ëmail-champlevé uit het Staatsbedrijf van
Limoges. Bij de champlevée-techniek
worden uitgeëtste plekken in koper met
émail gevuld en geslepen in tegenstelling
met de cloisonné-techniek waarbij kope
ren banden opgesoldeerd worden en daar
na gevuld. Beide technieken geven een
zeer- rijk effect.

In de stand van de firma Vecht trof mij
een mansbuste (Italiaans 15e eeuw), een
prachtig scherp portret met veel stijlbesef.
Er is een 14e eeuws Elzassisch beeld, ge
polychromeerd met een zeer expressief ge
zicht. Zeer fraai is ook een Madonna uit
Mechelen uit omstreeks 1500 in blauw en
oud goud.

In de collectie van Mathieu Hart trof mij
een groot vroeg--barok beeld van een Ma
donna Op de maansikkel, polychromie
blauw, grijs, goud en zilver, waarschijn
lijk een Zuidduits werkstuk. Uit de col
lectie Aronson werd een stoel in de stijl
van William and Mary aangekocht door
het Rijksmuseum. William and Mary is
de Engelse parallel van de stijl Lodewyk
XIV. Over de aanwezige schilderkunst
hoop ik in een volgend artikel te be
richten. L. H. H. SCHUTTE.

voor binnen, en

buitenland

(Adv.)

13. Geert Graai kwam naderbij en werd
door Fokko Flopke netjes aan het hele
gezelschap voorgesteld. Natuurlijk Was het
Joris Goedbloed, die daarop onmiddellijk
het woord nam en hem izort en duidelijk
mededeelde, dat zij het horloge van Jeroen
de Blaet zochten. „Mijn vriend," zo be
sloot hij, „bezint u goed. Wanneer gij ons
thans de inlichtingen verschaft, kunt gij
daarmee een Goed Werk verrichten. En
weet ge wel, dat ge u daarna prettiger zult
voelen? De zware druk zal uit uw hoofd
genomen worden, dat loom gevoel zal uit
uw ledematen wijken! Tranen vaft ontroe

ring zullen u in de verdroogde ogen sprin
gen wanneer gij zien zult, hoe deze waar
dige heer zijn uurwerkje omhelzen zal!"
Dat was echt mooi gezegd, vond Panda.
Je kon toch merken, dat Joris vooruit ging!
Maar Geert Graai scheen van niets te we
ten Hij haalde zijn schouders op hij
wenkte .nog een aantal van zijn vrienden
naderbij om het eens te overleggen, en
toen ze samen een poosje gefluisterd had-
den zei hij schor: „Niks hoor," waarmee
hij zéggen wilde, dat hij niets van de in
braak in de Lommerd en van het horloge

afwist óf dat hij het eenvoudig niet
wilde vertellen! Panda sprak: ,fDan is er
niets meer aan te doen. Dan gaan we nu
zeker maar gauw verder, hé?" „Och kom,
och kom, ventje" weerde Joris tot zijn
verbazing af. „Niet altijd zo haastig! Daar
zitten we hier nu toch gezellig bij elkander
te keuvelen! Waarom zouden we nu weer
voort jakkeren? Ach neen! Laat ons lie
ver eens een aardig kaartspelletje met deze
onderhoudende lieden spelen!" En meteen
haalde hij een pak kaarten te voorschijn.
Panda begreep er niets van en vond dat
geen goed werk!

1

in de zon en

zonder een men* d*
was wonderlijk te W*
ronde tafel i„ de

- l»t Besprek .n
ging, die geen 1

actualiteit. ZelfrS°gk- H
van het eiland.

geen woortSg?re?tteraaii»,<
gesprek over h„> I TOa' Vil

gesprek over het wJ?' - Sn
van de gewassen. Men 0,11 »-
vangst en over eJgJ» K'

Jaar geleden had bSS®* fc
politiek werd niet m oL
de lucht, die voor m pt' "op
de. Er tag L
glad-geboende stamtai?1'0
tussen het eilanTSIf ««S
een krant die een """«SS
de boot van de ovenvüm
Daar moest het nieuw,?1 B!<«sï
staan, alles wat i» j, s*
schied

■-a. uc eerste. """«Mnjw

Er stond ook wel eo». i
fet, doch zij zweeg enbleï°tp
mens die er naar SlS wli«lS
draaien. De heren fV" S t-,
ten proefden bedachtzaam?''11**
en spraken even bedajj k«fea,

zouden gevoelen en alles
i den stellen om het conbi?

Land,eweegteb^r^
"evar^Thmfg^?1"'^

van de wereld, in hun hart dat,*1
aan verre, vreemde landen M,
ken over de stand van de A

betrêkkdjkhöfva^

is r?01* ^uw1

Misschien niet eens.

Misschien was het vasteland en
vreemde wereld voor hen gt,i?
geen enkele aanraking meitak
heeft en misschien was het eiland Lij

geaarde."™'

ge alleen staat

allerlei mensen en dingen, die nietlffa

K T T selli «e

dat brede witte strand, tonde, ander Ier»
dan dat van de vogels.

Een vreemd gevoel, te ervaren dat
wat aan uw eigen leven en denken vei

bestaat V°°r anderen ni(t
Ge voelt u dan eenzaam en ook t
beetje dom.

Ge bemerkt plotseling dat er ir.erja
zijn. die er niet aan denken zich diuh'
maken over wat voor u zelf van grote fe
tekenis is. En ge gaat er aan twyfele- i
ge het mensenleven wel goed begree
hebt, al die jaren dat ge u er, ntzrn
wijze, druk om hebt gemaakt.

En of zo'n eiland eigenlijk wel u klei
is als ge gedacht hebt. Misschien is het ez,
deloos gripot,. omdat hét door de wijdheid
vaii zee en hemel wordt beheerst. Ets
stukje oneindigheid. "Wie daarmee ver
keren bemerken de tijdelijkheid niet eens
ELIAS.

Vijftien jaar voor lid van

„Kommando Feldmeyer"

Het Amsterdams Bijzondere Gerechfö/
heeft de 25-jarige J. H. van den B rit
Nieuwersluis tijdens de bezet!?.: ïi
van de Waffen SS en net koirrt:
Feldmeyer tot een gevangenisstrd ra
15 jaar (18 jaar was geëist) verosrkéi

Hem was ten laste gelegd, dat hij o? 11 i
Juli 1944 te Groningen met twee colleji'! 1
van het kommando Feldmeyer, ir. 0. F.
Gnirrep en de heer C. H. Robertus vas het
leven heeft beroofd, en voorts op 13 M
van dat jaar een schot heeft afgevuurd op
C. van de Meulen te Marum, die de vol*
gende dag aan zijn verwonding is bezwe
ken.

WereldnieniNj

Gejuich. Edmondo Cioni, een van de lei
ders der Italiaanse sociale beweging,
die Woensdagavond werd gearresm
omdat hij op de openingszitting vaabt
congres dezer party Mussolini
meester" had genoemd en gezegd cl
dat Italië moest kiezen tussen „Muss*
lini en Marx", is Donderdagavond**
vrijgelaten. Met groot gejuich werd
in het congres ontvangen.

Catastrophe. Door

van de Amerikaanse staat ïtoow
setts is verklaard dat de schade, «W
na een maand van droogte aan de
velde staande gewassen en aan
fruitteelt in de Zuidelyke Statenm
Nieuw-Engeland is toegebracht,
een catastrophaal stadium heen
reikt. In dit gebied is 20 p«x.
hooioogst door het aanhoudende crcj»
weer verloren gegaan.

Cursus, Bü Tsjechoslowaakse
ven worden thans arbaJ?5
jaar speciale opIeidjnghebbïnt?:,
aangesteld ais
Vollens een officiële
vele van deze functtonanssaibw-
dan universitair gevormde». 1
begint men met '®ee'3™ht
voor arbeiders, die 'echter
worden.

„De hoop van
mensen is thans gevestigdf
politiek van deSovjeW»
heeft Teun de Vries, df

de Nedertands-SovJet-M»
ging, op de tweede la rvwm
de vereniging vora

Russische cultuur te Berlijn

Brillen. Naar de mentagD 4

bond van oogspecialisten n[j,
7.000.000. personen m Mï
sedert de invoering W nrï

gezondheidsplan in J werd»

jaar. voor hun

werkelijk efen. "^nderuicende fcy

stelling tot talloze an j)

weringen. Volgens de s-o?
millioen personen in Engd jj
land en Wales een bnl ol m
een bril draden.