„Qlas"
NAJAARSMANTELS
en
5i'ïlte aiSadde zee en toen
t umSdenae Beddings-
f.in van de 1JnTf naar het strand
Lki»" '"doorkomen zo wate-
f*'"iaSoegesnelde badgasten
dat er een wer-
Noordhollanders als fondspatiënten
nieuwste modellen
„Hiller van de helicopters", een echt-
Amerikaanse carrière
24Ïfl?uslus 1949
Reddingsbrigade oefende met vlet
lijn twee hoofdinspecteurs gered
dient aller steun
c j Timmermans
«'«"''lutie heeft zich gis-
Cipier twee keer
J»'»iidi fa asie laten opvis-
i*&S* ie armm
dat hij echter met be-
■,16Me ademhaling, wnj-
het land dor leven-
..„«nri WeC» in trripn
dat de nood bij het
K«ft ,„i„t de IJ.R.B. met haar
tttü* afar de nieuwe strandvlet
"- de naam van de secre-
"fa Nederlandse Bond tot het
tJineen nodig weer
*- ïf«len,"verd Dinsdagavond
fi*° l Kiening op touw gezet.
een? .wanhopige" bader op
tb. afstand van de kust ge-
Jacht OP de uitkijktoren
wacht op cte uiikijkiuich
^'"±„1 met een hoornsignaal
f0t
J* fS'rande^waar een sirene
IJ.R.B.-era aan het werk
f, ie te hulP snellende Annie
,,r at de drenkeling, die zijn
P "a rerieetie volhield, kreeg snel
zodat hij op het bekende
;.e„' boord werd gehesen. Op
W de brancard al klaar en met
;ffmchtee werd de „half-verdron-
op de been geholpen.
t ïJÏÏLrbevond hij zich minder
yyn moeilijkheden zodat er
V nicht kon worden. Daar-
c-'~ Z de brigade-leden een lange
nnH onderling verbonden door een
tndtós was de beste zwemmer
-M,".ivooruil gegaan om de pseu-
Ëffik moed in te spreken en m
jfflml vermoedelijk even ynen-
e knikken. In werkelijkheid kan
-''"„„emmer" echter een grote ïn-
bet moreel van het slachtoffer
„4, omdat hii hem wellicht net
omtieke seconden heen kan helpen.
^4 scheiden, van de aankomst der
Al is er dan sinas de eerste na-oorlogse
jaren at heel wat verbeterd, een tweede
boot, die binnen de pieren zou moeten pa
trouilleren, is geen overbodige weelde;
meer reddingsmateriaal en een goecl bo
tenhuis evenmin.
Dat de 25 a 30 vrijwillig-werkende leden
vrouwen zowel als mannen van de
IJ.R.B. (die gelukkig door een uitgebreid
corps van niet-actieve maar wel beta
lende leden worden gesteund) ondanks
alle moeilijkheden hun menslievend werk
tot de huidige hoogte hebben opgewerkt,
kan in de eerste plaats aan de technisch-
inslructeur, de heer Timmermans, maar
daarnaast vooral ook aan de opofferingszin
van de brigade zelf worden toegeschreven.
Want het is waarlijk geen pretje, voor een
IJ.R.B.-er om de hele warme Zondag in
de .Annie Claus" voor de kust te dobberen,
na een week van werk, die gewone sterve
lingen plegen af te sluiten met een dagje
aan het strand (onder voortdurend toe
zicht van diezelfde IJ.R.B.).
MARKTBERICHTEN
23 Augustus 1949
Besommingen
IJM 31 Alkmaar 18.600; IJM 15 Cornells
8871.
IJM 277 1260: IJM 249 176; IJM 241 234:
IJM 226 294; BR 59 158.
Aanvoer
50 kisten tarbot en tong, 5 kisten tong
schar, 30 kisten makreel, 2060 kisten ha
ring, 75 kisten kabeljauw. 40 kisten wijting,
40 kisten koolvis, 100 kisten schol, 25
kisten sohair, 50 kisten bot, 25 kisten diver
sen. Totaal 2500 kisten.
Prijzen
Heilbot 2,50—2,40; gr. tong 3,15—2,80;
gx-.m. tong 2,652,60; kl.m. tong 2,752,35;
kl. tong I 2,40—2,25: kl. tong II 1—0,75;
tarbot I 2,802,70, per 'kg.
Tarbot II121119: tongschar 54; gr. schol
5552; midd. schol 2715; kl. schol 17
4.10: schar 176,50; bot 107; v. haring
13,30—11,05: makreel 26—23; gr. gul 40;
kl. gul 2914,50; gr. schelvis 47; midd.
sohelvis 48; kl. schelvis II 2926; wijting
1812; ham 67; kl. haai 7,50. per 50 kg.
Kabeljauw 120108; gr. koolvis 40,50
37,50; gr. leng 64, per 125 kg.
Jijnredder"
Op de stevige armen
Srand getransporteerd, waar hem
S» geestdriftige onthaal had moeten
als ea de eerste redding de
atrnermans werd echter gespaard
ea, reprise.
„Schaatsen" door het zwin
urging de IJ.R.B. zee-in. nu om
uin af te zoeken naar een veronder-
Slachtoffer van stroming of trek. Een
^strengelde rij ven mensen, met de
het midden vanwege de diepte,
kiste" door het water (er is geen
«term voor), waardoor men bereikte,
elk stukje van de bodem afgetast werd.
iff.-wot branding staat,.kan dit werk-
.«iie; genoeg geven, evenals de twee
reddingsmethoden -trouwens, want
(5i)k was het Dinsdagavond maar kin-
voor de Reddingsbrigade, zoals een
j-:!:ien nadrukkelijk uiteenzette,
fö deze drie systemen zijn de moge-
;S«en om een drenkeling aan de grillige
onttrekken nog niet uitgeput want
e san kunnen met een handig „red-
ï&igje" in vele gevalen al heel wat
:êlk2ar krijgen. In zo'n geval trekken
zwemmers de derde man, die de half
dronkens in de bekende hoofdgreep
aan een koord naar de wal gelijk
as paarden een wagen zouden doen.
M spel dat gisteravond met plezier ge-
<~d werd en menige geslaagde opmer-
hj uitlokte, kan zo makkelijk in ernst
hjian, vooral bij de IJmuider pieren,
ur het water verraderlijker is dan me-
ïa argeloze badgast vermoedt. Daarom
let van harte toe te juichen, dat de
hdiense brigade haar leden paraat
feit maar het is in feite onbegrijpelijk,
men door bekrompen financiële om-
Edizheden dit werk niet met uitgebreide
-delen kan voortzetten.
Op het IJmuidense strand heeft de nieuwe reddingsvlet van de reddingsbrigade de
Annie Claus" gisteren dienst gedaan bij een grote reddingsdemonstratie.
We „Waterman" naar huis
De volgende personen uit onze omgeving
pamet het troepentransportschip „Wa-
£an" naar het vaderland;
Ketting, Populierenlaan 34, Bever-
y H. J. Oudendijk, Passtoorstraat 33,
ftpwrt; K. Th. Stam, Neptunusstraat 32,
•Jsuiden; J. A. Zwanenburg, Rijpstraat 10,
huiden; W. van Dijk, Geelvinckstraat 54,
Ustzicum; C, Overes, Bever wijlcerstraat-
tni ^as'r'cum! H' Rezee, Bonkenburg
Uitgeest; J. L, Schelvis, Wilgenhof laaxx
Beverwijk en J, de Reus, Wijkermeer-
iBeverwijk.
Ömuidense artisten naar
Jrederodeduin"
De dames van VZV's 'eerste
zevental zijn kampioen
Nu naar een plaats onder
de beste poloteams van Nederland
Het eerste dames zevental van de Vel-
sense Zwemvereniging is erin geslaagd
het kampioenschap van zijn afdeling te
behalen. Nadat zij in de competitie gelijk
was geëindigd met DWT uit Haarlem wist
de ploeg de beslissende wedstrijd te win
nen. De taak is nu, om via de promotie
wedstrijden in de eerste klas te komen,
hetgeen zowaar niet makkelijk zal blijkèh
te zijn.De eerste wedstrijd .gaat al direct
tegen UZSC uit' Utrecht. Deze wedstrijd
wordt op neutraal terrein gespeeld te
Amsterdam. De Utrechtse meisjes hebben
hun eerste wedstrijd al gewonnen en zou
den dus na een tweede overwinning al een
zeer goede kans hebben. Het zal zaak zijn
voor de VZV-sters om deze wedstrijd ten
minste gelijk te spelen. Daarna komen de
dames reeds Donderdag te water tegen het
sterke „Merwede" uit Dordrecht. Deze wed
strijd wordt op eigen terrein, dus" in de
Herenduinen gespeeld. Voor deze wedstrijd
bestaat grote belangstelling.
De laatste wedstrijd tegen HZ en PC uit
Den Plaag moet nog worden vastgesteld.
Indien het de dames zou gelukken om-als
eerste uit deze halve competitie te komen
dan zullen ze de eerste klasse binnen tre
den en zich daardoor onder de- beste zes
verenigingen in den lande hebben ge
plaatst. Als dat zou lukken zou het inder
daad een zeer fraaie prestatie zijn. Het is
dan ook begrijpelijk dat de steun van de
supporters juist in deze dagen van groot
belang kan zijn.
Waterpolotournooi in de
Herenduinen
Zondag zal in de Herenduinen een water
polotournooi worden gespeeld, dat georga
niseerd wordt door de VZy. Het zal een
tournooi worden van vier zeventallen. Na
de eerste wedstrijden zullen de verliezende
ploegen elkaar in de verliezersfinale ont
moeten, de winnaars spelen in de win
naarsfinale.
„ROOSWIJK" SPEELT PROMOTIE
WEDSTRIJDEN
De honkbalclub „Rooswijk" heeft iin
Haarlem beslag gelegd op de eerste prijs in
het tournooi van Ripperda. De resultaten
geven hoop voor de komende promotiewed
strijden, welke deze week beginnen op het
terrein „Watervliet" aan de Koningsweg in
Velsen-N.
Santpoort
Spel op de glijbaan liep
ongelukkig af
- Dinsdagmiddag -speelde dë negen-jarige
B. H. uit 'Dïemën, dïe' hij éen "tante in
Hoofddorp logeerde in de speeltuin van
„Velserend" onder Santpoort. De jongen
gleed van de rutschbaan met een ander
vlak achter zich. Aan het eind van de glij
baan rolden de kinderen zo ongelukkig over
elkaar heen. dat H. een arm brak en een
elleboog ontwrichtte. De heer A. P. Bakker
uit IJmuiden werd gewaarschuwd, die met
behulp van de speciale EHBO'er in „Vel
serend" de arm spalkte en de jongen naar
het IJmiiidense Antonius Ziekenhuis over
bracht.' Daar moest cle gebroken arm nog
eens gespalkt worden, waarna het kind
naar een Amsterdams ziekenhuis werd ge
transporteerd om er, dichter bij zijn ouders,
verder vex-pleegd te worden.
Velsen-Noord
IEV heeft voetbalplannen klaar
maar geen eigen terrein
Het bestuur der Velsense R.K. Sportver
eniging „I.E.V." heeft het voornemen om
in haar afdeling voetbal het komende sei
zoen uit te komen met vier senioren-, twee
junioren- en twee aspiranten-elftallen.
In het nieuwe seizoen zyn door de K.N,
V.B. gerechtigd voor I.E.V. uit te komen:
P. Beentjes, E. Strobbe en G. de Vries.
Nu het voetbalseizoen weer nadert, zijn
'nog steeds niet dg terreiniroeUijkheden uit
de weg geruimd. Reeds twee jaren mist
I.E.V. door de uitbreidingsplannen haar
voetbalvelden en ondanks alle moeiten en
verzoeken aan het gemeentebestuur staat
I.E.V. opnieuw voor de vraag waar het spe
len moet.
Kwart eeuw In de
houtstoffabricage
De - heer P. Jansen, voorman van de
bierviltfabricage-afdeling der Papierfabriek
Van Gelder Zonen, was 1 Augustus vijf-en-
twintig jaar in dienst van dit bedrijf, doch
door omstandigheden kon de viering van
dit zilveren jubileum eerst Dinsdag plaats
vinden.
De jubilaris werd in tegenwoordigheid
van ir. T. F. Hubrecht op het directiekan
toor toegesproken door ir. A. J. Allan, lid
der plaatselijke directie, die zijn gelukwen
sen vergezeld deed gaan van een enveloppe
en een schriftelijke felicitatie van de hoofd
directie.
Het schaftlokaal der houtstofi'abriek wa:
keurig versierd voor de huldiging door het
personeel.
De heer P. N. Höweler, bedrijfschef,
zeide dat met dit jubileum „een traditie
.werd. voortgezet van langdurige arbeids-
perioden aan het bedrijf, die wederzijds
vertrouwen stichten", voor welk vertrou
wen spreker ook de jubilaris dankte.
De chef memoreerde dat de heer Jansen
gedurende deze kwart-eeuw steeds in de
houtstofi'abriek in opeenvolgende functies,
waarvan de laatste jaren als stóf controleur,
werkzaam was geweest. Het laatste jaar
echter was de leiding der fabricage van
biervïltonderleggers aan hem toevertrouwd,
een product, dat blijkbaar zo gewild is, dat
hiervoor voor geruime tijd orders binnen
zijn en de jubilaris dus voorlopig het zijne
tot de aflevering kan bijdragen.
Ook werd herïnnei'd aan het ernstige ver
brandingsongeval van 3 Januari door pen
explosie in het bedrijf en spreker was ver
heugd dat de jubilaris thans desondanks
deze dag mocht vieren.
Uit naam van de collega's der houtstof-
fabriek toonde de heer J. Snel, voorman
slijper, zich erkentelijk voor de goede
samenwerking van vele jaren en hij schonk
de jubilaiüs een étui met tafelmessen, waar
bij aan mevrouw Jansen een bouquet bloe
men ten deel viel.
SCHEEPVAART IJMUIDEN
Dinsdag 23 Augustus kwamen de haven
van IJmuiden binnen: Zijpenberg van Bona.
Bissen van Stettin. Alice van Max-ikarvis.
Pool Fisher van Swansea. Berkel van Wais-
leres. Traquair van Gdynia. Mytra van
Kragerö. Sollund van Mesane. Lillic Ma-
thiessen van Danae van La Palice.
Vex-trokken zijn: Agina naar Emden. In
Orde naar Vlaaxdingen. Follonica naar Rot-
t er dam. Ornen naar Bremen. Myra naar
Delfzijl. Pool Fisher naar Rotterdam. Bull
finch xxaar Londen. Bissen naar Bremen.
IVIyroca naar Duinkerken. Traquair naar
Duinkerken. Jans naar Londen. Tempo n.
Emden. Patrianaar Huil. Grebbestroom n.
"Londen.
Opmerkelijke verschillen tussen
verplicht- en vrijwillig-verzekerden
- zal een groepje IJmui-
•-j! amateur-artisten optreden voor de
;<~jrf1.yan sanatorium „Brederode-
J a Santpoort. Het zijn „de Amoa's"
j.ioiian gczêkchap), de balalaika-groep
-JclxOilemt.^ieRooiroks" van CJMV,
•iast-t m" 's" ^wee jongens en een
^'schoor, Chris van Laar en
ir-'
^4 is altijd de moeite waard, even te
I v'Er^gen 0f er re^en is een Luidspre-
t blad plaatsen. Een Luid-
I brengt u voordeel.
Agenda voor Vclscn
en IJmuiden
WWSDAG 24 AUGUSTUS
rtiinMen' w.en'2 UUT: Poppenkastvoor-
i&nS&T -itte &uis-
£n Aic jf 8 uur: >.De vrolijke ban-
Ru-L,.. d0e as"man komt",
badhuis ^ifhandel in Shanghai.
kvaiOn%wyfi ur: SpreeküUr Wethou-
25 AUGUSTUS
IujSlIt" v°PrsteUing.
Spreekuur Wethou-
Veisen
Beverwijk
Katholieke Arbeidersvrouwen
op reis
Op Donderdag 8 September zullen de
leden van de K.A.V., afdeling Beverwijk
een autobustocht je maken. Het doel van de
reis is de Heilige Landstichting in Nijmegen.
Agenda voor Beverwijk
WOENSDAG 24 AUGUSTUS
Kennenier Theater, 7 en 9 uur; De
zwarte pijl.
Luxor 'Theater, 7 en 9.15 uur: De grote
race.
Corso Theater (Castricum), 8 uur:
Jamaica Inn.
Recente cijfers inzake de ziekteverzeke
ring brengen eigenaardige verschillen tot
uitdrukking zowel tussen Noordhollandse
bevolkingsgroepen onderling als tussen de
bewoners van onze provincie en die van
andere Nederlandse gewesten.
Om te beginnen wijkt het aantal v e r-
plicht verzekerden in Noordholland
sterk af van dat van andere provincies;
het beloopt nl. 432 verzekerde personen
per duizend inwoners tegenover bijvoor
beeld 469 in Overijsel en slechts 295 in
Limburg. Dat deze cijfers niet alleen be
ïnvloed worden door het aantal loontrek-
kenden en door het inkomstenniveau, maar
dat zij de resultante zijn van veel meer
factoren, is duidelijk. Het aantal v r ij-
willig verzekex-den is in Noordhelland
hoger dan in enige andere provincie en
het steekt dan ook ver boven het rijksge
middelde uit; het bedraagt 296 per dui
zend inwoners tegenover een rijksgemid
delde van 232 en een laagste cijfer van 172
per duizend voor Limburg en Drenthe.
Uit een en ander volgt, dat in .totaal 73
pet. van de Noordhollandse bevolking in
de ziekenfondsen is opgenomen. Voor ge
heel Nedex-land bedraagt dit percentage
66; hét laagste provinciale cijfer heeft
Limburg met 47 pet.
Terwijl 18.4 pet. van de Nederlandse
bevolking in onze provincie woont, omvat
Noordholland slechts 18.1 pet. van alle
verplicht verzekerde mannen doch 18.5
pet. van de (indirect) verzekerde echtge
noten. Voorts niet meer dan 15.6 pet. van
de verzekerde kinderen, maar 21.4 pet,
van de rechtstreeks verzekerde vrouwen.
Van de Nederlandse vrijwillig verzeker
den woont 22.4 pet. in Noordholland. Blijk
baar is de vrijwillige toetreding tot de
ziekenfondsen hier populairder dan elders.
Bij de tegenwoordige loonvei'houdingen
in ons land kan vrijwel worden aangeno
men, dat in elke provincie door en voor de
verzekerden gelijke premies worden be
taald. Maar dit sluit allerminst in. dat in
alle provincies de verzekerden aan de
fondsen evenveel kosten. Integendeel, de
bijzondere volksaard in enkele gewesten,
bepaalde gewoonten en gebruiken en al
lerlei maatschappelijke verhoudingen,
hebben een even belangrijke als merk
waardige invloed op de uitgaven, die de
fondsen in de onderscheidene px'ovincies
hebben te doen.
Wat - Noordholland betreft is de post
huisartsen-honoraria eigenlijk de enige,
dïe met het rijksgemiddelde overeen stemt.
Aan medicijnen en verbandmiddelen ver
gen de Noordhollandse verplicht verze
kerden evenwel tien pet. hogere bedragen
van de fondsen dan het Nederlandse ge
middelde. Ook de Noordhollandse vx'ijwil-
lig vex-zekex-den kosten hxeer aan medi
cijnen enz. dan het gemiddelde, maar deze
gi-oep overschrijdt dit gemiddelde met
slechts achtpet.
Wat specialistische hulp aangaat blijken
de Noordhollandse verzekerden voordelige
klanten voor de fondsen te zijn, want op
deze post „besparen" de fondsen in onze
provincie zes pet. voor wat de verplicht
Heden geëtaleerd
in af Ie kleuren
verzekerden betreft en zelfs acht pet. op
de vrijwillig-verzekerden.
Nog voordeliger voor de fondsen liggen
de verhoudingen bij de tandheelkundige
hulp. Hiervoor immers behoeven zij zich
voor de Noordhollandse verplicht verze
kerden twintig pet. minder uitgaven te
getroosten dan gemiddeld in ons land het
geval is, Ook de vrijwillig verzekerden
blijken in dit opzicht zuinig te zijn: voor
deze gi'oep kunnen de fondsen volstaan
met uitgaven, die twaalf pet. beneden het
rijksgemiddelde liggen.
Heel wat minder verklaarbaar zijn de
uitgaven der fondsen voor verloskundige
hulp. Op dit onderdeel kosten de verplicht
verzekerden in Noordholland de gezamen
lijke fondsen vijftien pet. minder dan
„normaar", terwijl de vrijwillig-verzeker
den juist vijftien pet. méér uitgaven ver
oorzaken dan het rijksgemiddelde.
Het „kostbaarst" voor de fondsen zijn de
Noordhollandse vrijwillig verzekerden in
tussen door hun talrijke ziekenhuis-op
namen. Het is bekend, dat tot ziekenhuis-
verpleging in de steden eerder en gemak
kelijker wordt besloten' dan op het platte
land. Dat in onze provincie de verplicht
verzekerden dan ook tien pet. hogere zie
kenhuiskosten aan de fondsen veroorzaken
dan gemiddeld in Nederland het geval is,
kan geen verwondering wekken. Maar dat
voor de vrijwillig-verzekerden in onze pro
vincie deze uitgaven honderdveertig
pet. boven het rijksgemiddelde liggen, is
wel bijzonder opvallend.
Ondanks deze veelvuldige ziekenhuis
opnamen vergen de Noordhollandse ver
zekerden 1 aan transportkosten de helft
minder dan „normaal", dank zij natuurlijk
vooral de geringere afstanden naar de zie-
keninrichtingen. Maar eigenaardig is het
weer, dat niet alleen voor de verplicht
verzekerden in Noordholland, maar
ook voor de vx'ijwillig-verzekerden in onze
provincie ondanks hun buitensporig
hoge ziekenhuiskosten de transport
kosten de helft lager zijn dan „normaal".
Trompstraat 2-4
c IJMUIDEN-OOST
uoeeeeseeeeeeeeeGgeGeeeeeaei
(Adv.)
Herdenkingsbijeenkomst van
Het Witte Kruis
Op Woensdag 31 Augustus wordt des
middags door de Velsense afdeling van het
Witte Kruis in hotel „Kennemerhof" aan
het Kennemex-plein te IJhxuiden een her
denkingsbijeenkomst belegd ter officiële
viering van het 55-jarig bestaan van de
afdeling.
Huisvrouwen naar Eindhoven
De leden van de afdeling Velsen-IJmui-
den der Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen gaan Donderdag 1 September op
excursie naar een linnenfabriek in Eind
hoven. De reis wordt per autobus gemaakt.
Dinsdag' de 13e September wordt in het
Patronaatsgebouw een filmmiddag gehou
den, waar een thee-fabriek als gastvrouwe
optreedt en de 15e September gaan de
dames naar de bijenstand „Mellona" in
Santpoort voor een rondleiding.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: T. de Vx-iesvan Tiggelen,
d., Dwax'sweg 2, Velsen; J. M. Loocks
Schoenmaker, z., Oostèrparallelstraat 5,
Velsen-N.; M. van der Welde Vlies, d.,
van Wassenaerstraat 28, IJmuiden-O.; M.
B. de WitGraas, d., Ir. Krijgerstraat 9,
Velsen-N.; J. M. de Greef—Los, z., Paral
lelstraat 12, Velsen-N.; G. C. de Jong
Koelemij, d., Velserduinweg 201. IJmui-
den-O.; W. VoogtBosgraaf, d., Rijksstraat
weg 2Ö8, Haarlem; J. van dei- Stelt
Gramsbergen, 2 d„ Kennemerlaan 133.
IJmuiden: C. Postvan Raanden, d., Julia-
nakade 11. IJmuiden.
OVERLEDEN: J. Tekamp, 27 j„ echtge
noot van A. Th. Tiebosch, Bornstraat 8,
Velsen-N.
(Van onze luchtvaartmedewerker
Dikwijls zien we van de dingen om ons
heen alleen maar de buitenkant en toch is
juist vaak het meer verborgen „menselijke
element" achter de dingen zoveel boeiender.
Alleen, we weten het vaak niet te vinden.
Daar was nu dezer dagen die „Hiller 360",
het nieuwe type hef schroef vliegtuig (ge
hebt het in de krant gezien) dat voor het
eerst in Nederland, op Ypenburg, demon
streerde en daax-toe was komen overvliegen
uit Frankrijk, waar bij Parijs het Europese
agentschap van de Amerikaanse fabriek
is gevestigd. Een machine die voor de tech
nische insiders die er om heen groepten,
heel interessant, maar voor de buitenstaan
der, nu ja, een helicopter was. Ook daar
aan zijn we al gewend: het omhoog schie
ten als een lift, het stilhangen, het desge
wenst krabsgewijze zijwaarts of zelfs ach
terwaarts voortbewegen al is het nut van
deze laatste verrichtingen problematisch
koi'tom al die dingen die „des helicopters"
zijn en die zo helemaal niet overeenkomen
Een aantal Hillertjes bij een dartel
spelletje stilhangen
met de gedragingexx die men van een vlieg
tuig verwacht.
De man-achter-de-Hiller isHillex'.
Stanley IJiller Jr. woont te Palo Alto in
Californië, 'is een lange jonge man van 24
jaar en ziet er uit als een ernstige H.B.S.-er.
Toch is hij de directeur van de jonge heli-
copterfabriek United Helicopters, die mo
menteel de gx-ootste producente van deze
mei'kwaardïge machines is, welke in Ame
rika o.a. in de landbouw, voor het bestuiven
ën bespuiten van gewassen ter bestrijding
van plantenziekten, reeds een belangrijke
rol spelen.
In Augustus 1944 steeg van een terreintje
in de buurt van San Fx-ancisco een klein,
helgeel, insectachtig apparaat omhoog. Het
was duidelijk een helicopter, met twee hef-
schroeven boven elkaar, en aan het stuur
zat de negentienjarige Stanley. Niemand
had hem de techniek bijgebracht en boven
dien had hij de machine zelf gebouwd,
alleen met behulp van een lasser en, voor
het vervaardigen van de constructie-teke
ningen. van een scheepsconstructeur.' Kort
daarna richtte de jeugdige Hiller de „Hiller
Aircraft Company" op, waar hij 50.000 dol
lars instak en toen met enkele enthousiaste
en even jeugdige medewerkers aan de slag
ging.
Hoe hij aan die 50.000 dollars kwam? Die
wax-en van hemzelf en hier moeten we nog
wat verder in de geschiedenis teruggaan.
Want Hiller „was" al iemand vóór zijn
negentiende. Op zijn twaalfde jaar knut
selde hij al, maai- zijn commerciële knobbel
was even goed ontwikkeld als zijn techni
sche en hij had van zijn geknutsel na enkele
jaren een ware industrie gemaakt. Hij
maakte wat wij hier misschien speelgoed-
autotjes zouden noemen, maar de snelheden
die deze machientjes ontwikkelden wan
neer ze aan een lijn in het rond gierden,
waren allerminst kinderachtig. Het was
eexx rage in die tijd; tegenwoordig doet men
het met vliegtuigjes, die zelfs met echte
straalmotoren zijn uitgerust en natuurlijk
dienovereenkomstig harder gaan.
De oorlog vond hem in de fabriek van
zijn vader, de „Hiller Industries", waar
vliegtuigonderdelen wérden gemaakt voor
de Amerikaanse luchtmacht. Die vader v/as
van hetzelfde hout gesneden. Hij was „een
geboren uitvinder", had tientallen paten
ten op zijn naam en vloog reeds in de oer
tijd van de luchtvaart in toestellen van
eigen maaksel.
In 1944 begon de jonge Stanley dus voor
zichzelf en hij was toen negentien. Een
tijdlang heeft ook de bekende scheeps-
magnaat Henry J. Kaiser zich voor de
jongeman geïnteresseerd en hij schijnt hem
in het begin ook wel gesteund te hebben,
maar al spoedig ging Hiller zijn eigen weg.
De Hiller Aircraft Company werd in 1945
opgevolgd door de thans nog bestaande
United Helicopters Inc. met een groter ka
pitaal en deze kon de zaken eerst goed
aanpakken. Via diverse expei-imentele
machines kwam men tot de huidige Hiller
360, die een gx-oot succes belooft te worden.
Het toestel is aanmerkelijk eenvoudiger
ende helft goedkoper dan de tot nu
toe laagst geprijsde helicopter (al moet
men er toch nog rond 20.000 dollars voor
neerleggen), terwijl het qua besturing zeer
bijzondere eigenschappen moet hebben.
Verschillende lieden vertelden ons althans
„er is niets aan", maar dat zullen we nu
maar voor hun rekening laten.
Maar van Stanley Hiller zal men nog
wel meer horen. Nu reeds, ondanks zijn
jeugdige leeftijd, heeft hij al enkele onder
scheidingen en prijzen van wetenschappe
lijke instellingen verworven.
(Nadruk verboden)
SCHEEPVAART
HOLL. AFRIKA LIJNEN. Zonnewijk,
21 Aug. te Suez vaitx Monxbassa naar Genua.
Oranjel'onlein, 22 Aug. van Durban waar
Lorenzo Marquez. Gaasterkevk. 22 Aug. te
Kaapstad naar Port Elisabeth. Loenerkerk,
22 Aug. te Durban naar East London. Em
pire Ely, 22 Aug. van East London naar
:?oi-t Elisabeth. Nigerstroom, 22 Aug. van
Dakar naar Freetown.
MIJ. NEDERLAND. Van der Waals. 22
Aug. Messina gepass. van Genua naar Port
Said. Talisse, 22 Aug. te Suez van Djeddah
naar Port Said. Lawak, 23 Aug. te Bombay
van Colombo naar Karachi. Johan van 01-
denbarnevelt, 23 Aug. Perim gepass. van
Aden n. Suez. Tarakan, 20 Aug. te Houston
vain Galveston naar Port Arthur.
KON. HOLL. LLOYD. Entre Rios, 22
Aug. van Vigo 25 Aug. om 5 uur te
IJmuiden.
K. N. S. M. Stentor, 21 Aug. van Rot
terdam te Hamburg naar Bremen. Luna, 21
Aug. van Amsterdam te Hamburg naar
Amsterdam. Midas. 22 Aug. van Rotterdam
naar Barcelona. Euterpe, 22 Aug. v. Odense
naar Kopenhagen. Hecuba. 23 Aug. van
Kopenhagen te Hamburg naar Amsterdam.
Hermes, 21 Aug. van Maracadbo naar Bar-
ranquilla. Winsunx, 23 Aug. van Trinidad
naar Curasao. Cottrca, 22 Aug. van Parama-
X'ibci haar Azérën. Poseidon, 21 Aug. van
-Maracaibo te New Yox-k. Jupiter, 22 Aug.
'vain Alekawd'rië "naar Livorno.
Grote vaart
Am9teldijk, JapanRotterdam 22 Aug. te
Aden. Amstcl'kerk, West AfrikaAmster
dam pass. 22 Aug. Finisterre. Amstelland,
Buenos AiresAmsterdam 22 Aug. van Las
Pa-lmas. Boissevain, 23 Aug. van Tanga naar
Dar es Salaam. Boschfontein.. 22 Aug. van
Port Elisabeth naar Kaapstad. Cottica. 22
Aug. van Paramaribo naar Amsterdam.
DeÜtdijlk. VancouverLonden 22 Aug. te
Antwerpen. Friesland, New YorkJava
pass. 22 Aug. 15 uur Kaap Bon. Ga-roet,
BataviaNew York 22 Aug. 16.45 uur van
Marseille. Overijsel, JavaRotterdam pass.
22 Aug. 14 uur Gibraltar. Watermani, Ja-va
Rotterdam 22 Aug. 14 uur van Aden. Zui
derkruis, RotterdamBatavia pass. 22 Aug.
19 uur Kaap Bon. Blitar, Rot-tei'damJava
pass. 22 Aug. 14 uur Poiwt de Galle. Groote
Beer, BataviaAmsterdam pass. 22 Aug.
dwars van Opox-to. Joh. van Ol-denbarne-
velt, BataviaAmsterdam 22 Aug. van
Aden. Kertosono, BataviaRotterdam 23
Aug. te Singapore. Kota Agoeng, Java
Rotterdam 22 Aug. van Kamaran naar
Djeddah. Lawak, 23 Aug. van Colombo te
Bombay. Lekhaven, 22 Aug. v. Rio Grande
naar Montevideo. Lemsterkerk, Ca-lcutta
Rotterdam 22 Aug. van Genua naai- Bou
logne. Loppersum, Bon-aIJmuiden pass.
22 Aug. Gibraltar. Muiderkerk, 22 Aug. van
Lobito naar Mossa-medes. Nigerstroom, 22
Aug. van Dakar naar Freetown. Oranje,
BataviaAmsterdam pass. 22 Aug. Fini-
stexre. Oranjefontein, 22 Aug. va.n Durban
naar Lorenzo Marquez. Papendrecht (t.),
PurfleetPort Said pass. 22 Aug. Ouessant.
Polyphemus, AmsterdamJava pass. 22
Aug. Socrota. Talisse, JavaAmsterdam 22
Aug. te Suez. Tibia, 22 Aug. van Rouen n.
Tripola (Liba). Alhena, 24 Aug. van Ant-
wei-pen te Rotterdam verwacht. Alnafi,
Buenos AiresRotterdam 22 Aug. te Bahia.
Alphacca, 20 Aug. van Buenos Aires te New
York. Alpherat, 20 Aug. van New York te
Buenos Aires. Avex-dijk, 21 Aug. van Phila
delphia te Norfolk. Blijden-dijk, 21 Aug. v.
Philadelphia te Baltimore. Eeindijk, 22 Aug.
va-n New Orleans te Havanna. Pr. Mauri Is
RotterdamMontreal pass. 22 Aug. Bell
Isle. Noordam, 22 Aug. 8 uur te New York
van Rotterdam. Pr. Fred. Hendrik, Mon
trealAntwerpen pass. 22 Aug: Belle Isle.
Px\ Phil. Willem. 22 Aug. van Antwerpen
te Halifax. Pr. Will. 5. 22 Aug. van Antwer
pen naar Bremen. Andijk. 23 Aug. van
Antwerpen te Rotterdam. Esso Den Haag,
ArubaAntwerpen 22 Aug. op 260 mijl N.
W. Flores Leersum, FreetownRotterdam,
pass. 22 Aug. Ouessant. Macoma (t.), New
YorkCuracao 22 Aug. op 320 mijl W. Z.
W. van Bermuda. Nieuw Amstei'dam. 23
Aug. van New York te Rotterdam. Sumatra,
AmsterdamJava pass. 22 Aug. Finisterre.
Telamon, 23 Aug. van New York te Puerto
Cabello. Tlxemisto, MontrealRotterdam
22 Aug. op 720 mijl W. ten Noorden van
Lands End.
Kleine vaart
Actinia, 22 Aug. v. Kotika te Amsterdam.
Blue Boy, 23 Aug. van Londen te Maassluis.
Dombux-gh, 22 Aug. te Bordeaux. Elisabeth,
(RKC), 23 Aug. van Delfzijl naar Londen.
Eseaut. 20 Aug. van Parijs n. Rotterdam.
Frederik, 22 Aug. van Methil naar Ant
werpen. Gaasterland. 22 Aug. van Leith n.
Grimsby. Hagno, 22 Aug. te Dublin. Hout
man, 21 Aug. van Rotterdam te Hull. Henk,
22 Aug. van Amble naar St. Hofsholm.
Java, 22 Aug. van Goole te Helsingborg.
Mies, 22 Aug. van Morlaix naar Plymouth.
Nottingham, 22 Aug. v. Harlingen te Goole.
Nijenburgh, Aug. te Antwerpen. Oise,
22 Aug. vam Rouen naar Parijs. Rose Marie,
23 Aug. van Newcastle naar Munksund.
Sandenburgh, 22 Aug. van Bordeaux naar
Antwerpen. Seaham, 21 Aug. van Rotter
dam op dc Tyne. Silvaplana, 22 Aug. van
Odense naar Kopenhagen. Urmajo, 22 Aug.
van Rotterdam ie Goole. Vrede, 28 Aug.
van Grimsby te Halmstad.
