IJmuider Courant
Haarlems Dagblad
J fjgar Allan Poe
Otto Grotewohl
een Oost-Duits
zal dit weekeinde
kabinet vormen
Talrijke functionnanssen van regeringsbureaux
en partijkantoren gevangen gezet
Ronde-tafelconferentie in tijdnood
Koningin legt eerste steen voor nieuw
paviljoen van studentensanatorium
ik J«r?an-
No. 19367
Kennemerlaan 154, Telel. Adm. 5437,
5389, na 5 uur: 8061 (K 2560),
5# santp. - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Directeur-Hoofdredacteur 15054.
'^veD op aanvrage bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Editie voor Velsen, IJmuiden, Santpoort en Omstreken van
ai ©prcrtjtE Dnorlnusrtic £ouront (Itmo <é?6)
Zaterdag 8 October 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 33 cent. per
kwartaal ƒ4,25. Franco per post ƒ4,75. - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
I 1^
r-, - WAS GISTER honderd jaar geleden
HL de Amerikaanse dichter, proza-
1 en criticus Edgar Allan Poe te
l*vfflore onder ellendige omstandigheden
-^Le vond. Poe was een genie en een
geheimzinnige persoonlijkheid,
^gntiek heeft zijn werk zeker sterk
r^'-ioed" anderzijds dreven de stormen in
kwelde geest hem tot een zich steeds
5L verdiepen in het occulte, in het my-
S m de koortsachtige dromen die hem
Sden. Van de martelingen die hij
Slvond getuigen zijn gedichten; van een
Stmming. die vaak tot bezetenheid
S te worden, vele van zijn korte ver-
die hij als „Tales of mystery and
.jjnation" verzamelde. Hij bezat een
iderbaarlijke gave tot koel, logisch ana-
wren. Dit verklaart dat hij ongetwijfeld
schrijvers van detective-stories, in
plaats wel een man als Conan
life" moet hebben geïnspireerd. Maar de
Uar van de vermaarde Sherlock Holmes-
Sjien werd niet door die koorts en be-
IlSming beïnvloed, die Poe's verhalen in
t,fesrvan een bange droom doen leven,
r- Ahreef over het mysterie van de Dood
:f;t House of Usher, Red Death, The
tef'oi M. Valdemar, The Oval Portrait,
-r de misdaad in The Black Cat, A Cask
•"-J~ Tell-Tale Heart, over het
en Man of the
vwilot in Assignation
d Hii was niet alleen de herschepper
fl benauwde dromen; vooral uit het
Sn zijn jonge jaren spreekt de hun-
IL naar schoonheid, naar de idealen die
L bezielden- Edgar Allan Poe doet zich
rT Mare geslachten voor als een ver-
van grote, zelfs wonderbaar-
•v hEeaafdheden, in wie twee persoon
leen leefden die met elkaar in voort-
strijd verkeerden. Zijn schitterend
Meerschap over de taal komt wellicht het
SL tot uiting in het bekendste van al
«dichten: The Raven. Zijn streven
"'ogica en verklaring was het zeker
I.Vhem er later toe bracht, in een van zijn
1 ;he opstellen de wording van dit ge
tto's een in scherp overleg samenge-
egkaart te schetsen: een stuk dat
•JE» eenvoudige bewonderaar teleur-
«fyZ jje Zich naïeve voorstellingen om-
Et rie onbegrepen arbeid eens dichters
«naakt had. r
rpoe was, zoals zijn vele biografen ver-
hebben alleen in de Engelse taal
.,ei een twaalftal boeken over zijn
en werk verschenen zeer trots op
fcjlj»ica en zijn scherpe waarneming van
kleinste détails. Dit staat weer in con
tinet zijn zoeken in het occulte en zijn
Lliefde voor het mysterie. Zijn persoon-
•ifceid en zijn werk kenmerken zich door
fïreemdste en hevigste tegenstellingen:
j-jjn latere arbeid schijnt hij geheel be-
taan te zijn door de dromen, die hem
mden.
Zijn leven werd vergiftigd en te gronde
Kicht door zijn drankzucht. Hij poogde
Jfe te overwinnen na zijn huwelijk met
U jong meisje, een kind nog Virginia
Cain. Hij viel er volkomen aan ten prooi
feas de langdurige ziekte, die tot haar
heengaan (in 1847, twee jaar voor
jgdood) leidde.
Van een aantal van Poe's verhalen is
Hertyd een uitstekende vertaling in het
ïderlands door Henri van Booven ver-
taen: in zijn voorrede deed Van Booven
«scherpe aanval op Jacob van Lennep's
tele poging tot het herscheppen van The
pa in onze taal. In het Frans werden
■re's verhalen in de vorige eeuw vertaald
|ïo: de dichter Charles Baudelaire in een
voortreffelijke vorm, dat sommigen de
hese editie boven het origineel verkozen.
Stfeen zonderling en overdreven zou
Éjr.en als niet de merkwaardige klaar-
kc en helderheid van de Franse taal juist
aanzien van Poe's streven naar logica
t nauwkeurigheid in détail zulke onge-
raasrde mogelijkheid gaf. Begaafder
wtaler dan Baudelaire had dit proza ook
aseilijk kunnen vinden.
c de herinnering aan Edgar Allan Poe
ondanks het vele dat in een eeuw
over hem geschreven is, immer iets
Ererklaard. Een zekere geheimzinnigheid
'ijlt deze vreemde figuur, plotseling op
slaan in een Nieuwe Wereld die toen
Uwelijks eigen litteratuur bezat, omge-
a De nuchtere beoordelaar die zijn
(weid zich verdiepen in dood en myste-
fc aande gevolgen van zijn drankzucht
tethrijft oordeelt verkeerd; de geschie-
®s van zijn moeilijk leven schijnt
Wïer te bewijzen dat het de martelingen
zlJn geest zijn geweest die hem tot het
wen van vergetelheid in de drank
*«n gedreven. R. P.
Mg verdere samenwerking
«P Europees luchtnet
Tsjechische en Italiaanse
machines op Brussel-Am
sterdam lijn
'"aansluiting op onze berichten inzake
«nauwere samenwerking op de Euro-
JT tentlijnen tussen de KLM, de Sa-
en de Scandinavian Airlines System
-•-mt het ANP nader, dat in het kader
JT °,e ^interdienstregeling afgezien
os lijnen naar het Noorden een
i» m lichtlijnen door diverse Euro-
Bi aatschappijen gemeenschappelijk
"orden gevlogen.
grotere samenwerking van vijf
rnfT Maatschappijen, te weten de
i!4« cncaAd® *ASiAe Ts^isc}f
,J en de Italiaanse lucht-
'ij zal de frequentie op een
De uXr' aanzienlijk verhogen.
'c J uf11 van Brussel en Amster-
fe .77 Mdaan zullen afwisselend wor-
n?en met Nederlandse, Belgische
-wpuon 'Se m,achines, zodat ook de Fiat-
Con»a!«"k AIilalia °P deze Ujn naast
«rats hun intrede doen.
Te Fm.0'1 Van. Amstardam en Brussel
vï>ina»,S Worden gevlogen in samen-
.KLM, de Sabena en de
e Maatschappij.
(ie KT Sr J1 tot samenwerking tus-
•^5terriaJ °n Sabena op de lijnen van
fcm® Brussel naar Lissabon. Op
te en Hp vt ,Tabena met Convairs vlie-
tfsellej, Tp 1 met viermotorige DC 6
thaü v*ieSen de Sabena en
W, AmsterHa^ gezamenlijk tussen Brus-
Mam en Hamburg.
Verkiezingen vastgesteld op
BERLIJN, Reuter. Vrijdagmiddag kort
voor drie uur werd de Oost-Duitse staat offi
cieel opgericht, toen de Volksraad eenparig
besloot zich tot „Volkskamer van de Duitse
democratische republiek" (Tweede Kamer)
te verklaren. Wilhelm Pieck, leider der
communistische party, maakte bekend, dat
op 15 Octooer van het volgende jaar alge
mene verkiezingen zullen worden gehou
den.
Met algemene stemmen werd een mani
fest goedgekeurd, waarin de volgende eisen
zijn opgenomen: Opheffing van de West-
Duitse staat, nietigverklaring van het
Ruhrstatuut, beëindiging van de autonome
status van het Saargebied, vorming van een
Duitse democratische regering, terugtrek
king van de bezettingstroepen, verkiezing
van Berlijn tot hoofdstad van de republiek
en invoering van uniforme Duitse valuta.
Het manifest doet tevens een beroep op
alle Duitsers te strijden tegen „de West-
Europese alliantie, het Atlantisch pact,
oorlogsstokers. Duitse verraders, in dienst
van het Amerikaanse imperialisme
Duitse separatisten".
De vergadering keurde twee resoluties
goed, die een beroep doen op de raad van
ministers van Buitenlandse Zaken „uit
naam van het gehele Duitse volk" om zo
spoedig mogelijk een vredesverdrag te slui
ten en alle bezettingstroepen terug te trek
ken en op de provinciale parlementen (die
deze maand opnieuw gekozen zouden wor
den) nog een jaar in functie te blijven en
afgevaardigden naar Berlijn te zenden, op
dat Maandag de Senaat zal kunnen worden
samengesteld.
De enige Sovjet-Russische functionaris
die men opmerkte was kolonel Nasarof,
plaatsvervangend hoofd van het Sovjet-
Russische voorlichtingsbureau. Hij was in
burger.
Bij het debat over de inhoud van het ma
nifest richtte Pieck zich tegen de Westelijke
mogendheden en het plan-Marshall. Hij
verklaarde, dat het een van de eervolste
taken van de nieuwe Duitse regering zou
zijn de Oder-Neisse-grens als de „vredes-
grens" te erkennen.
Uit Duitse bron te Berlijn wordt ver
nomen dat het gehele Sovjet-Russische
garnizoen van Oost-Berlijn in de loop van
de volgende week zal worden teruggetrok
ken. Heden is een aanvang gemaakt met
de ontruiming van het gebouw, waarin de
Sovjet-Russische centrale „Kommanda-
lura" was ondergebracht. In Duitse
kringen, die zeggen nauwe verbindingen
met het Sovjet-Russische hoofdkwartier te
onderhouden, wordt gezegd dat het drie
duizend man sterke Sovjet-Russische gar
nizoen op Potsdam en op andere plaatsen
in de buurt van Berlijn zal worden terug
getrokken.
Men verwacht, dat de nieuwe Oost
Duitse regering tot de vier bêzettings-
mogendheden het verzoek zal richten on
middellijk aile bezettingstroepen uit Ber
lijn terug te trekken.
Johannes Dieckmann, lid van de liberaal-
democratische partij, is tot voorzitter van
de Kamer gekozen.
Dieckmann verklaarde, dat de onder com
munistische leiding staande socialistische
eenheidspartij, die de sterkste partij in de
Kamer is, licm had medegedeeld dat zij
haar mede-voorzitter Otto Grotewohl can-
didaat stelt voor de functie van minister
president van de regering der nieuwe repu
bliek. Grotewohl zal tijdens het weekeinde
een regering vormen, die hij Woensdag aan
de Kamer zal presenteren.
October van het volgend jaar
Friedrich Ebert, de burgemeester van
Oost-Berlijn, deelde het nieuwsbureau
DPA mede dat de Russische sector van
Berlijn niet in de nieuwe republiek zal
worden opgenomen.
Dinsdag dictaat
Brandstichtingen bij Bandoeng
kostten 42 doden
De strijdgroep van de Daroel Islam, de
Tentara Islam Indonesia (Til) heeft in de
eerste vijf dagen van October in het Soeme-
dangse circa 40 km ten Noord-Oosten
van Bandoeng op de weg van Bandoeng
naar Cheribon in totaal 33 kampongs plat
gebrand waarbij 42 doden zijn gevallen,
aldus verneemt Aneta van bevoegde zijde.
In de nacht van 2 op 3 October zijn in
het Soemedangse 5 kampongs plus 37 hui
zen van een andere kampong door de Til m
brandgestoken. In de nacht van 4 op 5
October werden 24 kampongs met 800 wo
ningen tengevolge van brandstichting door
de strijdgroep van de Daroel Islam een
prooi der vlammen.
Bij deze laatste branden vielen 30 doden
te betreuren. Enige nachten voor 2 October
begon de „brandstichtingscampagne". Toen
in het Soemedangse in een kampong 25 hui
zen in brand werden gestoken, waarbij 12
doden vielen. Het laatste geval van brand
stichting werd gemeld op 5 October toen in
het geterroriseerde gebied van Soemedang
weer 3 kampongs in vlammen op gingen.
Langdurige kabinetscrisis
te Parijs verwacht
Onze correspondent telefoneerde ons
vanmorgen uit Praag:
Een langdurige crisis - wordt in Parijs
verwacht. De algemene indruk in poli
tieke kringen in Parijs was vannacht, dat
de huidige minister-crisis waarschijnlijk
door een slepend karakter gekenmerkt zal
worden. Gisteren heeft president Auriol,
die tegen het advies zijner medici zijn ziek
bed te Rambouillet heeft verlaten, te Pa
rijs een aantal fractieleiders en de voor
zitters van de Kamers ontvangen. Men
verwacht dat vandaag een kabinetsforma
teur zal kunnen worden aangewezen, wiens
Dieckmann zeide nog dat vertegenwoor-
digers van de Sovjet-Russische regering ,aak ecM zij
Dinsdag de vei emgde vergadering van Eer-I trj _j
ste en Tweede Kamer, waarop een presi
dent van de republiek zal worden gekozen,
zullen toespreken. Men verwacht, dat in
deze verklaring zal worden aangegeven
welke bevoegdheden de nieuwe Oost-Duitse
regering zal bezitten en in hoeverre haar
gezag zal worden beperkt door de Sovjet-
Russische eisen op het punt van herstel
betalingen, bet legeren van troepen en
door andere beperkingen, samenhangende
met de status van bezet gebied.
Onder de leden der Oost-Duitse regering
zal ook een minister van Buitenlandse Za
ken zijn. De regering zal bestaan uit een
minister-president, drie - vice-premiers en
veertien ministers.
De „Landerkammer" (de Eerste Kamer)
zal Dinsdag bijeenkomen, teneinde te wor
den geïnstalleerd.
Veelvuldig werd gisteravond laat de
naam van de energieke minister van Bin
nenlandse Zaken Jules Moch genoemd, die
van socialistische huize is, doch ook bij de
rechtse partijen veel crediet geniet, omdat
men hem persoonlijk de algemene over
winning toeschrijft, die het vorig jaar tij
dens de stakingen door de regering op het
communisme werd bevochten.
Nehroe naar Londen
en Washington
De premier van India, Nehroe, is naar
Londen vertrokken, waar hij besprekingen
zal voeren met premier Attlee en andere
Britse ministers.
Hij zal vervolgens doorreizen naar
Washington, waarheen hij door president
Truman is uitgenodigd.
Arrestaties in Tsjechoslowakije duren voort
Uit Praag blijven berichten komen over
nieuwe arrestaties, onderzoeken door de
politie en zuiveringen. Waarnemers te
Praag zijn van mening dat de huidige golf
van arrestaties wordt uitgevoerd omdat de
Tsjechoslowaakse regering rekening houdt
met een ongunstige reactie op haar voor
nemen de kerken in Tsjechoslowakije on
der staatscontrole te brengen en van de
priesters burger-ambtenaren te maken. De
regering is voornemens deze plannen aan
het eind van deze maand te verwezenlijken.
Er heeft een uitgebreide en grondige
zuivering plaats gevonden in regerings
kantoren en organisaties van de communis
tische partij. Een aantal afdelingschefs van
ministeries is vervangen. De afgezette
functionarissen zijn in verzekerde bewaring
gesteld.
Gewezen zakenlieden en uitoefenaars van
de zogenaamde „vrije beroepen", wier za
ken zijn onteigend of wie het onmogelijk is
gemaakt hun beroep verder uit te oefenen,
zijn nu in arrest gesteld, nadat men hen
eerst nog op vrije voeten had gelaten.
Er zijn door de politie naar schatting
dertig personen gearresteerd, die ervan
worden beschuldigd leden te zijn van een
bende die zich speciaal zou hebben toege
legd op het bedrijven van sabotage en die
zich van inkomsten zou hebben voorzien
door zwarte handel op de geldmarkt.
Volgens familieleden van de gearresteerde
voormalige zakenlieden en uitoefenaars van
vrije beroepen werden zij ervan beschul
digd, nadat hun bedrijven hen ontnomen
waren, geen productief werk te hebben
verricht en omscholing te hebben gewei
gerd.
Deze arrestanten zouden als regel slechts
korte tijd in voorarrest zijn gehouden, voor
dat zij, overeenkomstig de bepalingen van
de arbeidswetgeving, werden veroordeeld.
In sommige gevallen zijn straffen van
twee jaar dwangarbeid uitgedeeld.
Waarschuwing
De Tsjechoslowaakse communistische
partij heeft heden aan haar functionarissen
een waarschuwing doen uitgaan, waarin
wordt gezegd dat zij „hun waakzaamheid
tegenover vijandige elementen moeten ver
hogen en zich persoonlijk verantwoordelijk
moeten gevoelen voor de zuiverheid der
partijgelederen".
„UNO"-handel
Naar te Lake Success verluidt is Joego
slavië bereid zijn candidatuur voor de Vei
ligheidsraad in te trekken in ruil- voor ver
zekeringen, dat het land steun zal krijgen
van het Westen tegen de Sovjet-Russische
druk.
De Sovjet-Russische delegatie zou te
kennen hebben gegeven, dat *ij meer over
eenstemming tussen Bulgarije en Albanië
over een oplossing van het Griekse vraag
stuk zou aanmoedigen, indien Tsjechoslo
wakije in plaats van Joegoslavië tot de Vei
ligheidsraad zou worden toegelaten.
In Engelse en Amerikaanse kringen ver
klaart men zich echter tegen een derge
lijke „handel". Men wil de onderhande
lingen over verzoening op de Balkan ge
scheiden houden van de verkiezing voor de
Veiligheidsraad.
Het woord is aan..
Petit-Senn:
De dingen veranderen minder dan
onze kijk erop.
Vrijlating
Nederlandse krijgsgevangenen
Naar Aneta van bevoegde zijde verneemt
heeft de republikeinse vice-premier voor
Sumatra, mr. Sjafrocddin Prawiranegara,
verklaard, dat de zich in Atjeh bevindende
Nederlandse krijgsgevangenen plus de twee
Nederlandse planters, die destijds z(jn ont
voerd. uiterlijk 15 October door hem aan
de territoriaal commandant van Noord-
Sumatra of aan een door deze aan te wijzen
officier zullen worden uitgeleverd.
Verlenging waarschijnlijk noodzakelijk
In het speciaal voor partij-functionaris
sen bestemde orgaan, waarvan de hoofd
redactie wordt gevoerd door één der meest
vooraanstaande Tsjechoslowaakse com
munisten, heet het: „De les van het proces
te Boedapest (tegen Rajk c.s.) is dat wij
waakzaamheid en nog eens waakzaamheid
moeten betrachten. Indien het verleden
van ambtenaren en partijleden niet vol
doende bekend is, moet hiernaar een zorg
vuldig onderzoek worden ingesteld. Hun
afkomst, contacten, politieke gedragingen
en werkzaamheden moeten worden nage
gaan. Het is geen enkel lid en zeker geen
functionaris van de Tsjechoslowaakse
communistische partij veroorloofd passief
te blijven, indien hij een of andere afwij
king ontdekt. Onze fabrieken, onze mijnen,
onze landerijen, onze regering, ons leger,
onze veiligheid, onze republiek en onze
partij staan op het spel.
De vijand neemt zijn toevlucht tot wan
hopige maatregelen, zoals sabotage, uit
daging en moord. Hij doet dit, omdat hij
zwak is en omdat hij gedoemd is ten onder
te gaan. Wij kunnen de vijand echter ver
slaan, indien wij waakzaam zijn en getrouw
blijven aan de onoverwinnelijke beginselen
van het Marxistisch Leninisme".
„De Nederlandse delegatie maakt zich i
zorgen over het tempo van de Ronde Tafel
conferentie in verband met het aantal on
derwerpen, dat nog niet in bespreking is
gekomen, b.v. de voorlopige constitutie van
de Verenigde Staten van Indonesië", aldus
verklaarde de voorzitter van de Nederland
se delegatie minister Van Maarseveen gis
teravond.
De speciale correspondt van het ANP
tekent hierbij aan, dat deze voorlopige
staatsregeling, die door beide Indonesische
delegaties wordt opgesteld, nog niet geheel
gereed is. De Nederlanders achten het ech
ter noodzakelijk de tekst van deze consti
tutie zo spoedig mogelijk ter bestudering
voorgelegd te krijgen, alvorens bepaalde
punten van de agenda der Ronde Tafel
conferentie verder kunnen worden opge
lost. Van Indonesische zijde verklaarde
men echter, dat de voorlopige constitutie
niet geheel voltooid kan worden zolang de
Ronde Tafel-conferentie niet tot bepaalde
conclusies is gekomen, met name op de
volgende punten: Nieuw-Guinea, het zelf
beschikkingsrecht en het vraagstuk van
nationaliteit en burgerschap.
Over het algemeen valt in kringen van
alle delegaties een gevoel van teleurstel
ling op te merken over het feit, dat men na
zes en een halve week vergaderen nog
steeds zo weinig vaststaande resultaten
heeft bereikt.
Men herinnert in dit verband aan het
bepaalde in het memorandum van 22 Juni,
waarin staat, dat „de deelnemers op zich
nemen de conferentie binnen twee maanden
te beëindigen".
De Nederlandse delegatie streeft ernaar,
zich aan deze termijn te houden en stelt
alles in het werk om voor 23 October a.s.
met het werk gereed te zijn. Men is er
echter van overtuigd, dat het tempo aan
merkelijk zal moeten worden versneld, wil
men hierin slagen.
De Overveense glazenierster mevrouw
F. Schult-Geesink, een leerlinge van prof.
Roland Holst, heeft voor Zierikzee dit ge
brandschilderd raam vervaardigd, de be
vrijding van Zeeland voorstellende. De
centrale figuur is een vrouw die zich door
innerlijke kracht van haar kluisters ont
doet; zij staat nog met haar voeten in de
inundatievloed, doch haar rouwkleren
vallen van haar af en achter haar doemt
de nieuwe horizon op. Het raam .wordt
Maandag aan de gemeente Zierikzee over
gedragen.
Chinese communisten dringen
op naar Kanton
De communistische troepen hebben zich
naar te Hongkong bekend wordt, meester
gemaakt van Koekong, het verkeersknoop
punt op 118 mijl ten Noorden van Kanton.
Door de val van deze stad wordt de hoofd-
toevoerweg van Kanton naar ongeveer
300.000 man nationalistische troepen in de
provincie Kwantoeng afgesneden.
Officieel is de val van de stad nog niet
door de Chinese regering toegegeven, maar
gisteren werd reeds gemeld, dat Koekong
„in een stadium van luchtledig" verkeerde,
aangezien de nationalistische troepen zich
hadden teruggetrokken.
Naar hier vernomen wordt, heeft de re
gering een laatste verdedigingsstelling op
geworpen te Yingtak, ongeveer 75 kilo
meter ten Noorden van Kanton.
De communisten begonnen gisteren mét
een offensief langs een front van 600 kilo
meter. Het middenpunt van de opmars
bleek te zijn gericht op Hengyang, 300 kilo
meter ten Noorden van Kanton, waar de
nationalistische generaal Pai Tsjoeng Hsi
naar schatting 200.000 man regeringstroe
pen bijeen heeft gebracht.
Goede raad
„De volken van West-Europa zouden
willen dat de Amerikanen wat minder
over oorlog spraken", zo verklaarde mevr.
Bolton, republikeins lid van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden voor
Ohio en lid van de commissie voor Buiten
landse Zaken van dit Huis, bij haar terug
keer van een reis door Europa.
„In Frankrijk spreekt niemand over
oorlog", aldus mevr. Bolton, die haar
landgenoten verwijt „de Russen argumen
ten in handen te spelen om hun oorlogs
apparaat in gereedheid te brengen door .de
bladen en redevoeringen te vullen met
oorlogsnieuws".
„Het is niet nodig moord en brand te
schreeuwen om sterk en paraat te zijn",
aldus mevr. Bolton, die een boek over de
communistische tactiek heeft geschreven.
Gistermiddag heeft Koningin Juliana de eerste steen gelegd voor het Curagao-
paviljoen van het ontworpen studentensanatorium te Laren.
Hare Majesteit metselt de eerste steen.
De Koningin heeft Vrijdagmiddag in
Laren de eerste steen gelegd voor het
nieuwe paviljoen van het Nederlands Stu
denten Sanatorium, in tegenwoordigheid
van de ministef van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, prof. dr. F. J. Th. Rutten,
een vertegenwoordiger van de gouverneur
van Curagao, de rectores-magnifici van
vrijwel alle universiteiten, talrijke profes
soren, de Commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland, dr. J. E. baron de
Vos van Steenwijk, pater Möhlman, ver
tegenwoordiger van het comité „Sanoc" op
Curagao en vele anderen.
Voordat zij tot de eerste steenlegging
overging, zeide Koningin Juliana, dat zij
met grote aandacht de ontwikkeling van
het initiatief tot stichting van een hulde
blijk voor het studentenverzet had gevolgd.
„De houding der studenten tijdens de
oorlog staat nog helder voor de geest. Het
is begrijpelijk dat de neiging ontstond een
gedenkteken te stichten voor wat deze
groep jonge mannen voor onze geestelijke
vrijheid heeft gedaan. Het is een gelukkig
idee dit te doen in een vorm, die tevens
tegemoet komt aan de reeds eerder geble
ken behoefte aan verzorging van diegenen
onder hen, die door tuberculose getroffen
zijn. Ik weet hoe in de laatste jaren meer en
meer aandacht gegeven wordt en gegeven
moet worden aan de moeilijkheden, die de
tegenwoordige tijdsomstandigheden aan
vele studenten berokkenen. Ik weet. dat er
nauwlettend op toegezien moet worden, dat
in het bijzónder de z.g. werkstudenten niet
bij hun dubbele taak hun gezondheid in
boeten. De strijd tegen de tuberculose onder
de studenten is zonder twijfel een belang
rijk onderdeel van deze strijd in het alge
meen. Het denkbeeld de psychiscne
werktherapie onder medische leiding bij
langdurige tuberculose voor studenten in
toepassing te brengen lijkt mij gelukkig.
Het zou mij niet verwonderen, indien het
initiatief van het Nederlands studenten
sanatorium in andere kringen navolging
zou vinden. Moge uw sanatorium zijn
schone bestemming ten behoeve van de
zieke studenten en de verdere studerende
jeugd vervullen. Terecht is bij de opening
van het tijdelijk gebouw uw sanatorium
als een bijzondere inrichting voor hoger
onderwijs gekenschetst. De tot dusver daar
bereikte resultaten wijzen wel uit, dat het
deze naam inderdaad mag dragen. Ik ver
trouw, dat de uitbreiding, die u nu aan uw
sanatorium gaat geven, u in staat zal stellen
werkzaam te zijn tot heil van de jonge
mensen, die daar genezing komen zoeken
Moge zegen rusten op de arbeid, die daar
door uw medici en universitaire medewer
kers in schone samenwerking zal worden
verricht."
Na deze woorden verrichtte de Koningin
de eerste steenlegging. Tot besluit van de
plechtigheid zongen alle aanwezigen het
studentenlied „Io Vivat".
Koningin Juliana begaf zich hierna weer
naar het hoofdgebouw, waai zij een rond
gang maakte langs de patiënten. Zij onder
hield zich met alle zieken en informeerde
belangstellend naar de vorderingen van
hun studie.
Geen directe souvereiniteits-
overdracht
Van republikeinse zijde bestaat de nei
ging de besprekingen zoveel mogelijk te
beperken tot de hoofdzaken en de alge
mene beginselen en met de nadere uit
werking en detaillering eerst na de over
dracht van de souvereiniteit voort te gaan.
Hiertegen bestaan echter aan Nederlandse
kant ernstige bezwaren.
Zou men er niet in slagen de conferentie
binnen de gestelde tijd te beëindigen en
het ziet er thans naar uit, dat dit niet mo
gelijk zal zijn dan zijn drie mogelijk
heden aanwezig: of de conferentie wordt
verlengd, of zij wordt onderbroken met
goedkeuring van het uniestatuut en het
charter van de souvereiniteitsoverdracht
en daarna in Batavia voortgezet, of men
beëindigt de conferentie thans zo spoedig
mogelijk met het houden van een plenaire
zitting ter vaststelling van het unie-sla-
tuut en het charter, draagt vervolgens de
souvereiniteit over en gaat daarna nog na
dere overeenkomsten opstellen. Deze laat
ste mogelijkheid werd van Nederlandse
zijde beslist van de hand gewezen, terwijl
ook tegen de tweede mogelijkheid bezwaren
bestaan in verband met de overeenkomst
van 22 Juni j.l.
Bondskanselier Figl hoopt op her
nieuwde Nederlandse vriendschap
De Oostenrijkse bondskanselier Figl
heeft aan een bijzondere correspondent
van het ANP het volgende verklaard:
„Oostenrijk hoopt van ganser harte dat
de schaduwen, die over de Oostenrijks-
Nederlandse betrekkingen gevallen zijn
door het feit, dat Oostenrijk met geweld
in het kader van het Hitlerrljk was ge
perst, thans verdwenen zijn. Oostenrijk
zijnerzijds stelt er de grootste prijs op. de
oude vriendschappelijke betrekkingen tot
Nederland in volle omvang te herstellen.
De Oostenrijkse regering ziet er in de hui
dige situatie hoofdzakelijk haar taak in,
de culturele en economische betrekkingen
met West-Europa te intensiveren, en zij
koestert de verwachting, dat ook het
Oostenrijks-Nederlandse handelsverkeer
nog aanmerkelijk zal toenemen".
De kanselier verwachtte, dat de verkie
zingen van Zondag geen verandering in
deze politiek zullen brengen. Hij acht het
niet waarschijnlijk, dat er een belangrijke
verschuiving in de krachtsverhouding der
beide regeringspartijen zal ontstaan en
men houdt er dus rekening mede, dat de
coalitieregering zal aanblijven.
Alle voortekenen wijzen op een duide
lijke overwinning der voor democratie en
vrijheid op de bres staande Oostenrijkers.
Aan deze overwinning zal aldus de
kanselier verder ook de nieuwe onaf
hankelijke beweging niets kunnen veran
deren. De onafhankelijke beweging, een
vergaarbak van voormalige nationaal-so-
cialisten, acht hij geen Oostenrijkse partij.
De overweldigende meerderheid der Oos
tenrijkse bevolking zou zich tegen herrij
zing van nationaal socialistische ideeën
heftig verzetten en elke activiteit in deze
richting in de kiem smoren. De Oosten
rijkse bevolking aldus de kanselier
is niet van plan partijen te laten ontstaan,
wier optreden tot verwarring zou kunnen
leiden, een verwarring, waaruit alleen el
lende kan voortkomen.
Gestolen auto ramt hek
Gisteravond reed een auto met te grote
snelheid door de bocht op de Nieuweweg
naar Schiphol. De wagen raakte daardoor
van de weg en ramde de afrastering van de
brug ter plaatse. Een tegenligger die het
ongeluk zag gebeuren, stopte om hulp te
bieden, maar hij hoorde alleen nog maar
het geluid van zich snel verwijderende
voetstappen. De politie die even later ter
>!aatse was, vermoedde al dat het een ge
stolen wagen was en dit vermoeden werd
■ven later uit Amsterdam, waar de wagen
ontvreemd was, bevestigd.
PLAATSELIJK ENKELE
REGENBUIEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond, opgemaakt
te 10 uur:
Vannacht nog hier en daar mist. Ove
rigens geleidelijk toenemende bewol
king. Morgen overdag meest zwaar
bewolkt met plaatselijk enkele regen
buien. Meest zwakke wind aanvanke
lijk uit richtingen tussen Oost en Zuid.
later uit uiteenlopende richtingen.
Weinig verandering in temperatuur.
9 October:
Zon op 6.53 uur, onder 18.01 uur
Maan op 18.32 uur. onder 9.27 uur
10 October:
6.55 uur. onder 17.58 uur
18.49 uur. onder 10.42 uur
Zon op
Maan op
Hoog en laag water in IJmulden
Zaterdag 8 October:
Hoog water: 4.22 en 16.38 uur.
Laag water: 0.13 en 12.26 uur.
Zondag 9 October:
Hoog water: 4.50 en 17.05 uur.
Laag water 0-44 en 12.52 uur.
Maandag 10 October:
Hoog water: 5.19 en 17.33 uur.
Laag water: 1.12 en 13.20 uur.