IJmuider Courant
„Toestand in Oost-Java is vol
explosieve mogelijkheden"
Haarlems Dagblad
Onze
democratie
Nederlandse reactie; „Grote bevreemding"
De heer Lovink vraagt instructies aan Den Haag
Sinclair Lewis (op weg naar Florence)
brengt zijn vacantie in Nederland door
Economische unie op 1 Juli 1950
misschien nog met beperkingen
Jaarsanjr No.
19374
ojeaox:
Kennemerlaan 154, Telef. Adm. 5437,
Reóaotie 5389. na 5 uur: 8061 (K 2560),
f~ eg 47f Santp. - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Q io724 Directeur-Hoofdredacteur 15054.
'■"tarieven op aanvrage bij de Administratie.
Editie voor Velsen, IJmuiden. Santpoov
Omstreken van
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en ©pccrtjte Brnrtanotl* iourant (ïtmo t6<:6)
Maandag 17 October 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 33 cent. per
kwartaal f 4,25 Franco per post 4,75. - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
T)E ENGELSEN overleg gepleegd
Iwden met de Franse regering eer zij
jctprling devalueerden, zou waar-
Jöffr. het kabinet-Queuille niet geval-
fii® Enaelse bladen is dat erkend,
njn' z0,;erre dat geschreven is over
deel in de schuld dat het Franse
p" 2,anagVaiien is". Waaruit wij opnieuw
^tJreer de lotgeyallen der landen van
^tSn aan elkaar verbonden zijn en
tteï' tp mate alles van het beleid in
;ïitenland afhangt. Dit betreft dan
fin maar West-Europa; ge behoeft
-en aan de Amerikanen te denken
-;}r n0g veel sprekender beeld voor
•p"stellen. Het gaat intussen niet zo
P ,l de Westerse parlementaire demo-
K'Larvan de pogingen om een nieuwe
10 Uiring te vormen weer een bewijs
?lilise De nieuwe premier, Jules Moch, is
T-én stem meerderheid aangewezen na
i!«?aiise nachtzitting van de Nationale
f. dering, die ongetwijfeld meer spot
iidering in den lande heeft uitge-
Tules Moch raakt wellicht blijmoedig
md over zijn vooruitzichten als hij
Kt dat het juist een halve eeuw ge-
fis dat het kabinet Waldeck-Rousseau
de Derde Republiek optrad. Dat haal-
fv zijn eerste verschijning in de Kamer
m-ar één stem meerderheid en bleef
Sdrie jaar aan het bewind. Vier
Sna zijn heengaan, in 1906, vormde
'Cnes Clemenceau zijn eerste regering,
•Tbveneens drie jaar stand hield; zijn
£1 en laatste kabinet, in de eerste we-
ïdtorlog tot stand gekomen, handhaafde
^ffi&dus niet waar dat Franse regerin-
.Tgltiid zo kort duren. Men dient ook m
'lerking te nemen dat in het Franse
Elementaire gebruik andere gewoonten
2 opvattingen heersen dan bij ons en dat
1 zich in Parijs minder van de snelle
nvolging van ministeries aantrekt dan
riineenovereenkomstige toestand zouden
L Maar als minister-president Moch
uitzicht op voortgezette arbeid alleen
■i'voorbeelden uit het verleden moest
Enen zou het op een soort kansspel
"lijken. Daar heeft het tegenwoordig
daad veel van. Hoe de Fransen ook
_.r kabinet-Queuille mogen denken,
f'kunnen niet ontkennen dat gedurende
ruim éénjarig bewind de orde en de
■'vaart in het land snel zijn toegenomen,
ïea zou redelijkerwijs kunnen aannemen
«I zulk succes een nieuwe lijn van ont-
r&eling had doen ontstaan. Neen. Zodra
K' iabiele evenwicht verstoord wordt en
y kabinet, zwaar beïnvloed door organi
ses „van buiten", het aflegt, begint de
Mlitieke touwtrekkerij opnieuw, alsof er
■skabinet-Queuille geweest is. En meteen
treken weer stakingen los bovendien. Dit
li'niet bemoedigend; het duidt overigens
un dat in de toestand, waarin de parle
mentaire democratie voor de oorlog ver
teerde, weinig verandering is gekomen. De
jtrijd om partijbelangen overheerst. Wij
ronden zowel zelfingenomen als kortzichtig
rijn als wij dat allen maar, met een critische
in Frankrijk en België waarnamen. Er
lijn ook m eigen land zoveel verschijnselen
tie bezorgdheid wekken. De gemeente-
aadsverkiezingen hebben aanleiding gege-
rj.zich daarover te uiten; de wethouders-
mkiezingen, die er in September op volg-
Éa, hebben heel wat critiek bij het publiek
Sgelokt En politieke partijstrijd, die aan
ijiemeesters-benoemingen in belangrijke
meenten vooraf pleegt te gaan, wekt een
iriehagelijke sfeer. Er is nu sinds een
rand een nieuwe minister van Binnen-
kdse Zaken, maar nog steeds is geen
rseuwe burgemeester van Den Haag be-
::emd. Het interimaat van wethouder
ieóer blijft maar voortduren; men vraagt
tkh af of hij straks zijn éénjarig waar
eend burgemeesterschap zal kunnen
teren. Zijn wij er zo armelijk aan toe dat
vij geen man kunnen vinden, bekwaam
gnoeg om burgemeester van Den Haag te
zijn? Weineen, dat heeft er niets mee te
naken. Partijen gunnen elkaar de bezetting
ran die post niet.. Intussen wordt het be-
iag van een gemeente met meer dan een
'slf millioen inwoners geschaad doordat
f-* geen burgemeester is. Een waarnemende
«'.houder kan nooit zijn volle aandacht aan
le laak geven en oefent als waarnemer niet
klzelfde gezag uit. Het is trouwens zijn
kroep niet.
Ge kunt dit Haagse geval veel kleiner
"-den dan de Franse regeringscrisis en dat
■j het ook, maar als symptoom heeft het
«zelfde oorzaak en betekenis. Het is, uit
P oogpunt van goed parlementair-demo
nisch beleid gezien, een armoedige ver
telingen een onrustbarend verschijnsel. In
strijd der ideologieën in deze wereld is
«I van groter belang dat de democratie
va het Westen innerlijk sterk is dan dat
a; zich militair bewapent. Die innerlijke
frscht is het overheersende belang. Daar-
hebben degenen gelijk die ook op deze
pond doorbraak van de grenzen en ver
ding in federale Unie bepleiten: zij zou
ten de parlementaire democratie bevrijden
net slop waarin zij beland is door een
nieuwe, breder ontwikkeling in een fede-
parlement en zij zouden dat parlement,
Maat om de werkelijk grote vraagstukken
o behandelen en erover te beslissen, het
ag verschaffen dat de parlementen der
zonaerlijke landen in die zaken niet meer
znnen doen gelden. Omdat het kwesties
ff,(liever over hun grenzen reiken. Onze
■f!'erse ^róocratie loopt het werkelijke
{■•car dat zij, als geen federale Unie van
Sultan van Djokja noemt Nederlanders onredelijk
BATAVIA, 16 October (Reuter).4
De sultan van Djokjakarta, minister
van Defensie der Indonesische repu
bliek, heeft te Batavia verklaard, dat
„de snel verslechterende toestand in
Oost-Java vol explosieve mogelijk
heden is".
„Indien de Nederlanders onredelijk
blijven, wordt gevreesd dat een gewa
pende botsing niet alleen onvermijde
lijk is, doch zich spoedig zal versprei
den over geheel Java en Sumatra."
De sultan heeft de situatie met de
H.V.K., de heer Lovink, besproken en
legde deze verklaring af voor zijn ver
trek naar de republikeinse hoofdstad.
Een woordvoerder van de republikeinse
delegatie zeide, dat de voornaamste bijdra
gen tot deze „explosieve situatie" bestonden
in de ontwapening van meer dan anderhalf
bataljon republikeinse troepen in Soerabaja,
Malang en andere plaatsen door de Neder
landers en de arrestatie van een groot aan
tal republikeinen, onder wie het hoofd van
het burgerlijk bestuur in Malang.
Kolonel Soengkono, de republikeinse
commandant in Soerabaja, had gezegd, dat
zijn manschappen meer wapens veiToren
hadden sinds het „staakt het vuren", dan
in zes maanden guerilla-oorlog, aldus de
woordvoerder.
Situatie critiek
De sultan noemde de situatie in Oost-
Java het ernstigst, doch incidenten van de
zelfde aard deden zich in andere gebieden
op Java en Sumatra voor. In verband met
zijn besprekingen met de heer Lovink zeide
de sultan te betreuren, dat hij er niet in
geslaagd was hem „de gevaren, verbonden
met de toestand in Óost-Java" te doen zien.
De sultan had het initiatief genomen tot
een bezoek aamde Hoge Vertegenwoordiger
in verband met de grote republikeinse be
zorgdheid.
„Bij het gesprek van anderhalf uur", zo
zeide de sultan, „overhandigde ik hem een
aide mémoire waarin een zekere handel
wijze uiteengezet 'wordt ter verlichting van
de gespannen sfeer. In het bijzonder ver
zocht ik een spoedige bespreking tussen de
militaire staven van beide partijen teneinde
een sfeer te scheppen geschikt voor hand
having van wet en orde door het vinden
van de een of andere oplossing, dit alles in
het kader van de hangende overdracht van
de werkelijk volledige en onvoorwaarde
lijke souvereiniteit."
De sultan zeide verder, dat de heer Lo
vink hem een nota had overhandigd, waarin
verklaard werd. dat de H.V.K. Den Haag
om verdere instructies had verzocht.
„Inmiddels is de Nederlandse houding
kenmerkend," zo zeide de sultan verder,
„men houdt zich aan de letter der wet,
zonder op de geest hiervan acht te slaan."
De Nederlandse bewering, dat de Van
Royen-Roem-overeenkomst niet voorziet in
de door ons uitgestippelde oplosisng, is aan
vechtbaar," aldus de sultan. „Hierdoor
wordt zowel de harmonie in Indonesië als
op de conferentie in Den Haag in gevaar
gebracht."
Nederlandse verklaring
„In officiële Nederlandse kringen heeft
men met grote bevreemding kennis geno
men van de verklaring, die heden door de
sultan van Djokja is uitgegeven. De ver
klaring is immers al dadelijk lijnrecht in
strijd met het bepaalde in paragraaf 4 a van
de Nederlands-Indonesische handleiding
inzake de uitvoering van de overeenkomst
tot staken van het vuren, waarin de par
tijen zich verbinden „zich te onthouden van
radio-uitzendingen, persberichten of enige
vorm van propaganda, beogend de strijd
krachten of burgers van de andere partij uit
te dagen of te verontrusten". Nederlandse
kringen overwegen verder momenteel,
welke stappen in verband hiermede dienen
te worden genomen", aldus luidt een heden
uitgegeven officiële Nederlandse verklaring.
Aneta verneemt inmiddels, dat de Neder
landse autoriteiten pas via de persagent
schappen kennis namen van de inhoud der
verklaring van de sultan, zodat op de in de
ochtend uitgegeven verklaring eerst tegen
20.00 uur Bataviatijd door de Nederlanders
commentaar kon worden geleverd.
De republikeinse minister van Buiten
landse Zaken, Hadja Agoes Salim, ver
klaarde niet op de hoogte te zijn van de
verklaring van de sultan.
Alle radio-programma's te Batavia wer
den heden onderbroken om het officiële
tot staid komt meer en meer stuur-
:,-urVKVOrden.en z'ch verliezen in een on-
cüvbare strijd om partijbelangen.
R. P.
Namen der in Indonesië
vermiste jachtvliegers
El"am6;n van de bestuurders der twee
^tang-vliegtuigen, die in Indonesië
een liiSP®6 week Woensdag vermist wor-
SohóJ i' *weec*e luitenant vlieger T. F.
M. nE'1 h^Gde luitenant vlieger A. B. A.
heeft IT" i zoelcen naar de vermisten
g steeds geen resultaat opgeleverd.
i|k bezoek aan
Amsterdam op 26 October
Koningin Jüiianj en prjns Bernhard
rj 0p Woensdag 26 October een offi-
bnïnVlilt aan Amsterdam brengen. De
tiönfc gas,ten zullen om twee uur des
^verenaan grens van de hoofdstad
Nederlandse antwoord op de verklaring
van de sultan te geven. Opgewonden groe
pen Nederlanders en Indonesiërs verzamel
den ?ich in de café's om de verklaring te
bespreken en te gissen, wat deze met zich
zou kunnen brengen.
Nederlandse militaire kringen verklaar
den heden, dat sedert de overeenkomst tot
staken der vijandelijkheden geregelde en
ongeregelde republikeinse strijdkrachten in
toenemende mate infiltreren in de Neder
landse verbindingslinies en de garnizoens
centra. ondanks sterke protesten aan de
plaatselijke republikeinse commandanten.
De Nederlanders verklaarden, dat zij
slechts gewapende mannen, die zonder
machtiging de onder Nederlandse controle
staande gebieden binnenkwamen, hadden
gearresteerd.
Vluchtelingen naar Soerabaja
Stromen vluchtelingen uit de gebieden
van Midden-Java, waar de Nederlandse
troepen zijn teruggetrokken, zijn heden
aangekomen in Soerabaja en andere centra,
waar Nederlandse strijdkrachten zijn,
meldt Reuter uit Nederlandse kringen.
.Deze vluchtelingen zouden voornamelijk
bestaan uit Indonesische politiebeambten,
burgerlijke functionarissen met hun gezin
nen én Chinezen, „die niet in de door de
republikeinse troepen bezette steden durf
den te blijven". Er werd Zondagavond geen
officiële bevestiging gegeven van berichten,
volgens welke guerilla's huizen in de door
de Nederlanders geëvacueerde gebieden
hadden geplunderd en in brand gestoken.
ONTHULLING VAN DR. KOETS:
„Grootscheeps plan voor
republikeinse infiltratie"
BATAVIA, 17 October (United Press).
Dr. P. J. Koets, kabinetschef van de Neder
landse Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, heeft het bestaan onthuld van een
grootscheeps Indonesisch plan om in door
Nederlanders bezet gebied te infiltreren.
Dr. Koets, die deze mededeling deed op
een speciale persconferentie voor buiten
landse correspondenten, voegde hieraan toe
dat de Nederlanders krachtens de wapen
stilstandsovereenkomst het recht hebben
dergelijke infiltraties met de wapenen tegen
te houden. Hij wees er echter tevens op, dat
de Nederlandse troepen de instructie heb
ben gekregen „onder alle omstandigheden"
botsingen te vermijden.
De heer Koets gaf verder te kennen, dat
de deur nog steeds openstaat voor verdere
informele Nederlands-Indonesische onder
handelingen om een regeling te vinden
voor de geleidelijk slechter wordende mili
taire situatie, die vooral op Oost-Java een
kritiek karakter heeft. Hij hoopte dat de
republiek de bepalingen van de overeen
komst zou nakomen en zijn beroep op
voortgezette vreedzame besprekingen zou
aanvaarden.
Dc verklaring van dr. Koets is op te vat
ten als een antwoord op de uitlatingen van
de republikeinse minister van Defensie, de
Sultan van Djokja.
Proces in Sofia?
Ivan Karaivanof, directeur van het in
stituut voor internationale politiek van het
Joegoslavisch ministerie van Buitenlandse
Zaken, schrijft in de „Borba", dat de Ko-
minform binnenkort een nieuw verraad-
procés wil ensceneren en wel tegen 'Kraj co
Kostof, de voormalige Bulgaarse vice-pre
mier en secretaris van de Bulgaarse com
munistische partij, die in April in ongenade
viel en gearresteerd werd.
Volgens Karaivanof maakt Bulgarije een
zware crisis door. Het proces tegen Kostof
zou moeten dienen om de ontevredenen en
Tito-sympathisanten te intimideren. De
Bulgaarse politie zou reeds begonnen zijn
met de uitvoering van massa-arrestaties.
Belgische premier
bij Koning Leopold
Zondagmiddag en Zondagavond heeft
de Belgische minister-president Gaston
Eyskens een onderhoud gehad met Koning
Leopold in diens villa aan het meer van
Genève. Na afloop van zijn onderhoud met
de Koning verklaarde Eyskens tegenover
persvertegenwoordigers het volgende: „Ik
kan u slechts mededelen, dat ik zeer te
vreden ben met het verloop van de be
sprekingen, welke ik hedenmiddag met
Koning Leopold heb gehad. Ik kan u ver
der slechts mededelen dat gesproken is
over het vraagstuk van het koningschap
'en over België."
Hr. Ms. „Karei Doorman" zal in plaats
van 15 October pas op 20 October in Rot
terdam aankomen.
In Goes is de 13.000ste inwoner ge
boren, een zoon van de aannemer Bus.
Een twintigtal gedelegeerden van de Ronde Tafel-conferentie heeft Zaterdag een
bezoek gebracht aan de Rijks Vak- en Kunstnijverheidsschool voor goud- en zilver
smeden te Schoonhoven. Daarna werden de bezoekers op het Raadhuis van Schoon
hoven ontvangen. Burgemeester A. M. Nieuwenhuisen spreekt de bezoekers toe.
Zaterdagavond arriveerde de vooral door
zijn romans „Main Street" en „Babbitt"
vermaard geworden Amerikaanse auteur
Sinclair Lewis, in gezelschap van zijn
broer, in het Amstelhótel. te Amsterdam,
waar wij Zondagmorgen een kort onder
houd met hem hadden.
Sinclair Lewis, de eerste Amerikaan die
de Nobel-prijs kreeg, zal ongeveer tien
dagen bij wijze van vacantie, in ons land
verblijven. Vervolgens gaat hij naar Flo
rence om een boek over het leven in Italië
te schrijven. Hij was zeer verbaasd te ver
nemen dat zijn boeken in het Nederlands
waren vertaald. Voor zulke dingen zorgt
mijn uitgever, zei hij.
De heer Lewis verklaarde dat de jonge
Amerikaanse litterator het zeer moeilijk
heeft, voornamelijk ten gevolge van de
hoge salarissen der typografen, waardoor
het uitgeven van boeken een nogal riskante
bezigheid is geworden. Sprekende over de
„Goethe-prijs" van Thomas Mann en het
tumult, dat het aanvaarden daarvan door
deze volbloed-democraat heeft uitgelokt,
gaf Lewis als zijn mening te kennen, dat
het er helemaal niet toe doet wie of welke
instantie een prijs beschikbaar stelt. „Het
gaat alleen om de waarde van het boek",
zei hij. „Het oeuvre van Mann heeft mijns
inziens een zeer grote betekenis".
De nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Nederland, Selden Chapm (rechts), die met
de Veendam" van de Holland-Amerika-Lijn onderweg is naar ons landwordt
vergezeld door zijn dochter Helen (tweede van rechts) en de heer en mevrouw John
M. Begg. De heer Begg is bijzondere assistent van de nieuwe Amerikaanse
ambassadeur in ons land.
Sinclair Lewis, een lange schrale man
van gevorderde leeftijd, met een enorme
uilenbril, is voor het eerst in ons land, dat
hij per auto wil doorkruisen. Over politiek
wilde hij niet praten. „Ik ben jarenlang,
getrouwd geweest met Dorothy Thomp
son, één van de beroemdste Amerikaanse
politieke journalisten en ik heb talloze lei
dende politici van heel dichtbij meege
maakt. Hoe meer je echter over politiek
hoort en hoe meer staatslieden je spreekt,
des te minder begrijp je er van, was zijn
opvatting. Maar één ding achtte hij zeker:
ook thans nog heeft een totalitair regiem
in Amerika geen schijn van kans.
I Over de jongere Amerikaanse schrijvers
wilde Lewis evenmin discuteren. Zij ver
schillen onderling zo sterk en er zijn zoveel
stromingen, dat een samenvatting onmoge
lijk is. Ook in de Verenigde Staten hebben
de dichters het heel moeilijk. „Maar nöem
mij één land waar het beter is, dan ga
ik daar vandaag nog wonen!" besloot hij
lachend.
Moch overweegt vorming
van socialistisch kabinet
PARIJS, Reuter. De M.R.P. heeft gis
teren besloten „in principe" de portefeuil
les van financiën en nationale economie in
het Franse kabinet, met de vorming waar
van Jules Moch bezig is, te aanvaarden, zo
wordt te Parijs vernomen. Moch is op de
hoogte gebracht van het standpunt van de
volksrepublikeinen van Robert Schuman en
Frangois de Menthon. Zij zouden zekere
voorwaarden gesteld hebben, die zouden
worden bekend gemaakt, ingeval van even
tuele onenigheid in het nieuwe kabinet.
De demissionnaire minister voor Over
zeese gebiedsdelen, Paul Costefloret (M.R.
P)„ verklaarde Zondagavond echter dat
Moch hem had medegedeeld, de vorming
van een „homogeen, socialistisch, kabinet"
te overwegen.
Van betrouwbare zijde verluidde, dat
Moch op het punt gestaan heeft, zijn pogin
gen op te geven, doch na een onderhoud
met president Auriol erin toestemde, hier
mede te wachten totdat de president per
soonlijk een beroep op de partijen had ge
daan om hun geschillen bij te leggen.
Moch heeft verslaggevers medegedeeld,
dat Frankrijk in ieder geval tegen Maan
dagmiddag een regering zou hebben. Men
begrijpt hieruit, dat indien de volksrepu
blikeinen voorwaarden blijven stellen, die
Moch niet aanvaardbaar acht, hij een socia
listische regering zal samenstellen.
President Auriol, die zich in de loop van
Zondagavond naar Parijs had begeven, is
weer naar zijn buitenverblijf vertrokken.
Het woord is aan....
Etienne Rey:
Om. zich te ontwikkelen hebben
zwakke karakters behoefte aan
voorspoed en krachtige aa?t tegen
spoed.
Laszlo Rajk terechtgesteld
BOEDAPEST, 15 October (Reuter).
De voormalige Hongaarse minister van
Buitenlandse Zaken, Laszlo Rajk. en twee
andere beklaagden bij het jongste proces,
zijn vanochtend te Boedapest opgehangen.
Vrijdag is hun beroep verworpen.
De anderen zijn Tibor Szonyi, vroeger
secretaris van de centrale personeelsafde
ling en lid van het centrale comité van de
Hongaarse arbeiderspartij, en Andi-as Sza-
lai, zijn assistent. Zij zijn veroordeeld
wegens spionnage en hoogverraad.
Langzaam-aan bij de Benelux
Ervaringen met de voor-unie zullen beslissend zijn
De Benelux-conferentie te Luxemburg, waaraan ministers der drie landen hebben
deelgenomen, is Zondag geëindigd met de publicatie van een protocol, waarin de resul
taten van het overleg zijn vastgelegd. Het is wel duidelijk dat dc ontwikkelingen van
de laatste tüd de economische unie tussen België, Luxemburg en Nederland in gevaar
hebben gebracht. Een Nederlands woordvoerder zei Zaterdag zelfs, dat het enige alter
natief van een algehele mislukking was: „Langzaam en voorzichtig verder gaan; er is
meer tijd nodig voor de economische samensmelting der drie landen; langzaam-aan is
de enige mogelijkheid om een complete scheuring tevermijden."
Het uitgegeven communiqué, waarin het protocol is opgenomen, deelt mede dat de
ervaringen met de voorunie die tot 1 Juli 1950 zal duren zullen uitmaken of op
die datum kan worden overgegaan tot een volledige economische unie of dat bepaalde
beperkingen nog noodzakelijk zullen blijven. In het protocol van 14 Maart van dit
jaar werd aangekondigd dat de volledige unie op 1 Januari 1950 zou ingaan. Dit
betekent dus tenminste een uitstel van een half jaar, met de mogelijkheid dat de
economische unie ook dan nog niet volledig zal zijn.
Voorunie-accoord uitgebreid
en ondertekend
De ministers der drie Benelux-landen
hebben aan het einde der conferentie het
ontwerp-accoord inzake de voor-unie, dat
op 5 October in Den Haag werd opgesteld
en door de economische deskundigen goed
gekeurd. ondertekend na het volgens
het protocol belangrijk te hebben uit
gebreid. Daaruit valt te concluderen dat
de lijst van vrije goederen nog een supple
ment heeft gekregen.
Vermeldende dat de ervaringen met de
voor-unie gelegenheid zullen bieden om
de gevolgen der devaluatie te bestuderen,
zegt het protocol nog:
„Van deze ontwikkeling zal het groten
deels afhangen, of de economische unie
terstond volledig zal kunnen worden ge
realiseerd, of dat nog tijdelijk bepaalde
beperkingen ten aanzien van het handels-
en betalingsverkeer onvermijdelijk zullen
blijven.
Een nauwkeurige studie werd gemaakt
van de voorwaarden, waaronder deze over
wegingen zouden kunnen en moeten wor
den toegepast. Deze studie zal zonder on-
derbi-eking in de daartoe in voorafgaande
verdragen ingestelde organen worden
voortgezet, met name door de vei'gadering
van de presidenten en de monetaire com
missie van de raad van de economische
unie. Deze zullen rapport uitbrengen aan
het ministerieel comité belast met de han
delspolitiek. Voorstellen dienomtrent zullen
voor 1 Maart 1950 aan de drie i-egeringen
worden aangeboden.
Ten behoeve van deze studie zijn de di'ie
delegaties het eens geworden over enige
algemene richtlijnen, welke als volgt kun
nen worden samengevat: -De partijen zijn
van oordeel, dat de volgende stap op de
weg naar de verwezenlijking van een vol
ledige economische unie zal bestaan uit
de invoering van het stelsel van „declara
tion de licence", over het gehele terrein
van de wederzijdse goederenbeweging, on
der behoud van een beperkt aantal uitzon
deringen met name ten aanzien van be
paalde landbouwproducten, en zonodig
van goederen afkomstig uit het dollarge-
bied.
Andere resultaten
De confererenden hebben voorts een
reeks maatregelen getroffen betreffende de
monetaire en commerciële politiek, de
landbouwpolitiek, de belastingpolitiek en
het vraagstuk der waterwegen en havens.
De unie is ondergeschikt aan de in het
voor-uitzicht gestelde voortzetting van de
Marshall-hulp tot in 1952.
In verband met de landbouwpolitiek
wordt in het protocol gezegd, dat de be-
perkingen inzake het vx-ije landbouwver-
keer tussen de Beneluxianden geleidelijk
zullen afgeschaft worden, waarmede de
concurrentiemogelijkheden op de drie
markten dezelfde woi'den. Bijzondere maat
regelen worden in het vooruitzicht gesteld,
i-ekeninghoudend met de bijzondere toe
stand van het groot hertogdom Luxem
burg.
De commissie voor landbouw, voedsel
voorziening en visserij heeft opdracht ge
kregen voor 1 Januari 1950 een aanvullend
verslag in te dienen over de concrete voor
stellen, die zij heeft gedaan, onder meer
met beti-ekking tot het stelsel van belas
ting op de invoervergunningen, de werking
van het landbouwfonds en de wijze waarop
de uitvoer kan worden bevorderd.
Schikkingen werden getroffen voor de
aanpassing van de specifieke douanerech
ten. De drie regeringen hebben verklaard,
vastbesloten te zijn de unificatie van de
omzetbelasting verder na te sti-even, door
de aanpassing van hun respectieve wetten.
De goudclausule
Voorzover in het onderlinge verkeer tus
sen de partnerlanden een deficit mocht
ontstaan en dit niet dooi' de voorafgaande
middelen kan worden opgevangen, zal dit
conform de volgende bepalingen worden
gedekt, aldus het protocol:
Het debiteurland zal gebruik kunnen
maken van een nader te bepalen crediet-
marge door het crediteurland te verlenen
en later in gemeen overleg vast te stellen.
In het kader van dit crediet zullen twee
beperkingen worden opgenomen. Wanneer
de eerste bereikt zal zijn, zullen de belang
hebbende partijen gebonden zijn elkaar te
raadplegen; wanneer de tweede bereikt
zal zijn, zullen de pai'tijen gebonden zijn
te onderhandelen over de voorwaarden
van een accoord, dat de nodige maatregelen
voorziet om overschrijding van het crediet
te voorkomen.
Als ondanks deze maatregelen het ver
leende crediet uitgeput is, zal het credi
teurland het recht hebben om: Het debi
teurland te nodigen een beroep te doen op
het monetaire fonds teneinde over de
nodige betalingsmiddelen de beschikking
te krijgen, en hem goud of inwisselbare
deviezen ter beschikking te stellen.
Als het debiteurland van oordeel is,
overwegende de noodzaak om zekere mone
taire reserves te behouden, niet in staat te
zijn zich te verbinden noch oni in goud
te betalen, noch goud of inwisselbare de
viezen af te staan, zal het crediteur-land
het recht hebben het debiteui'land uit te
nodigen om gemeenschappelijke maatre
gelen te nemen om hun handelsverkeer
opnieuw-aan te passen.
„Stap vooruit"
Na afloop van de plenaire bijeenkomst
hebben de drie ministers van Buitenlandse
Zaken de pers ontvangen. Dc Belgische
minister van Buitenlandse Zaken, Paul van
Zeeland, zeide: _,,Wij hebben moeilijkheden
gehad, maar uit het sluiten van een over
eenkomst zonder voorbehoud blijkt, dat
wij geslaagd zijn en een stap vooruit zijn
gekomen. Als realisten hebben wij reke
ning gehouden met de jongste gebeui-tenis-
sen, in het bijzonder met de devaluatie. De
Benelux zal de belangen der drie landen
dienen, voor anderen is zij een symbool.
Wij geloven onze plicht te hebben gedaan
tegen over onze landen en tegenover het
overige deel van de wei-eld".
Van Zeeland verklaarde tenslotte, dat
men met de Benelux zou voortgaan totdat
zij een volledig succes zou zijn.
Dp Nederlandse minister-president, dr.
W. Drees, vei-klaarde, dat de ovei'eenkomst
„zeer bevredigend scheen te zijn" voor de
drie landen.
Vrij handelsverkeer tussen
België en Zwitserland
België en Zwitserland zullen als eerste
Europese landen na de oorlog de algehele
vrijheid van handel en volledige conver-
tabiliteit van hun valuta's herstellen, aldus
verneemt Reuter uit Luxemburg.
De wisselkoers van beide munteenheden
zal door de nationale banken van beide
landen vrij worden vastgesteld. Importen
in beide landen zullen slechts beperkt wor
den door de bestaande invoerrechten, die
echter waarschijnlijk zullen worden her
zien en uiteindelijk afgeschaft.
„Zwitserland zal in zekere zin een uit
breiding van de Benelux worden, althans
op monetair- en handelsgebied", zo ver
klaarde een hoge Belgische functionaris. Op
dit gebied staan wij dichter bij Zwitser
land dan bij onze partner in de Benelux.
„Er is een in- en extern evenwicht tussen
de nationale economieën van België en
Zwitserland, wat niet het geval is in onze
zakenbetrekkingen met Nederland of En
geland", aldus de functionaris.
r."-oooooccrooccoc«cooooorj3
PLAATSELIJKE BUIEN.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. :n De Bilt, geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond, opge
maakt teJLO uur:
Meest matige Zuidwestelijke wind.
Wisselend bewolkt met voornamelijk
in de kustgebieden van Zeeland, Hol
land en Friesland enkele regenbuien,
Ongeveer dezelfde temperatuur als
vandaag.
18 October:
Zon op 7.09 uur. onder 17.41 uur
Maan op 1.55 uur. onder 16.39 uur
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 17 October
Hoog water: 11.38 en 00.00 uur.
Laag water: 6.42 en 19.17 uur.
Dinsdag 18 October:
Hoog water: 0.17 en 12.54 uur.
Laag water: 8.22 en 20.39 uur.
