c
Duitsland grote militaire mogendheid
en Zweden heeft niet eens een Koning
Frankrijk worstelt nog altijd
met de gevolgen van de zuivering
STOFZÜIGERHUIS „RITSA"
Radio geeft Woensdag
«Pernce
Een boekenplank vol Sint Nicolaas geschenken
J
Wereldnieuws
Dinsdag 29 November 1949
IN DE WERELDPOLITIEK
Dg Amerikaanse minister van Defensie
Johnson is met de hoogste militaire autori
teit ju de Verenigde Staten, generaal Omar
Bradley, naar Europa gevlogen om met de
ministers der Wesl-Europese landen te
overleggen, hoe de West-Europese defensie
met Amerikaanse hulp en adviezen het
doelmatigst kan worden georganiseerd. Dit
overleg is de eerste practische toepassing
van het zogenaamde „Truman-plan", dat
als militair sluitstuk van het Marshall-plan
wordt beschouwd en voorziet in uitgebreide
Amerikaanse wapenleveranties aan de
Europese landen onder condities die over
eenkomen met die waaronder de econo
mische hulp aan Europa is verstrekt en
nog wordt verstrekt.
Bij aankomst in Frankfort heeft minister
Johnson zich gehaast te verzekeren dat de
Amerikaanse regering er niet aan denkt
op een of andere wijze de wederopstanding
der Duitse Wehrmacht te bevorderen. Deze
verklaring was nodig, want de onrust
vooral in Frankrijk, over een „dreigende"
militarisatie van West-Duitsland was ten
top gestegen en kon door de pertinente ver
klaringen van Londense of Parijse rege
ringsinstanties tot nu toe niet worden on
derdrukt. Thans heeft Johnson zijn ver
klaring in een vorm gegoten die alle spe
culaties uitsluit. Hij heeft gezegd dat men
geen uitvluchten of „streken" achter deze
verklaring moet zoeken en hij heeft als
opperste garantie de naam van president
Truman tot zegel van zijn verklaring ge
bruikt.
Men mag thans wel aannemen dat de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van Ame
rika, Frankrijk en Engeland eenstemmig
een herbewapening van West-Duitsland op
de lange baan hebben geschoven.
Misschien is dat pas gebeurd na de hef
tige reactie die op de anders luidende be
richten volgde. Het is ook mogelijk dat
Washington deze reactie met opzet heeft
uitgelokt om de publieke mening in Europa
te peilen en bovendien om de kringen, die
met voorbijzien van wat er in dit opzicht
in de West-Europese landen als overtui
ging leeft bleven aandringen op inschake
ling van West-Duitsland in het militaire
verbond dat Atlantisch pact heet, te be
wijzen dat het nu eenmaal op dit ogenblik
nog een politieke onmogelijkheid is om
Frarikrijk te verzoenen met de creatie van
een Duits leger.
Het is de moeite waard om de uitlatingen
van die „kringen" na te gaan over dit on
derwerp, omdat daai'door wordt aange
toond hoe slechts sommige invloedrijke
personen in de Verenigde Staten op de
hoogte zijn met hedendaagse Euorpese ver
houdingen en gevoèligheden en hoe on
tactisch'sommigen daar op hoge posten te
werk gaan juist op het tijdstip dat het
voor de Westelijke eenheid van denken van
het grootste belang is de positie van de Ver
enigde Staten ten opzichte van de Europese
landen zo zuiver mogelijk weer te geven.
Daar is bijvoorbeeld de democratische
senator Elmer Thomas. Hij is aan het hoofd
van een senaatscommissie op bliksemreis
door veertien Europese landen geweest om
een idee te krijgen van de noodzakelijk
heid, dat deze landen Amerikaanse mili
taire hulp ontvangen.
Men krijgt sterk de indruk dat deze com
missie zich ertoe bepaald heeft op het
Europese vasteland de mogelijkheden te be
studeren voor het voeren van een Ameri
kaanse oorlog, zonder daarbij in het oog te
houden dat zij in eerste instantie de Euro
pese veiligheid als maatstaf moesten nemen.
Voor de uitlatingen van Thomas is ten
minste geen andere verklaring te vinden.
Hij zeide namelijk op een persconferentie:
„De Duitsers zijn vechters van nature.
Duitsland is altijd een grote militaire mo
gendheid geweest en wij zullen Duitsland
nodig hebben als het tot een oorlog komt.
De geallieerden dienen te overleggen hoe zij
Duitsland een leger kunnen geven dat de
defensie van het Atlantisch pact kan ver
sterken. Daarna moet men het eens zien te
worden over het aantal divisies. Op het
ogenblik ben ik er nog tegen om de Duitsers
hun wapens zelf te laten maken".
Men behoeft zich geen illusies te maken
over de indruk die deze woorden in West-
Europa, met name in Frankrijk en Duits
land maken. Men kan niet zeggen wat ge
vaarlijker is, te appelleren aan het „grote
Duitse militaire verleden" of te beweren
dat „wij de Duitsers als vechtersbazen van
nature te zijner tijd zullen nodig hebben".
Thomas wandelt als een olifant over het
tere poi in van de groeiende West-
se verstandhouding. Maar hij ging naar
Europa om te zien hoe hij kon medewerken
aan Europa's veiligheid....
Het verdere deel van de verklaringen van
de heer Thomas is ook en vooral in ver-
band met het voorgaande de belangstelling
waard. Dat maakt het namelijk duidelijk
wat de heer Thomas door zijn informatief
bezoek van Europa heeft opgestoken.
Hij beklaagde zich over het feit dat zijn
commissie niet vriendelijk genoeg ont
vangen werd in Zweden en sprak zich later
tegen door te verklaren dat het Ameri
kaanse gezelschap door de koning en de
koningin van Noorwegen zowel als van
Zweden in audiëntie ontvangen werd. Toen
men hem opmerkzaam maakte op deze
tegenstrijdigheid zeide hij: „Ik heb mij ver
gist. Ik bedoelde niet de koning en de ko
ningin van Zweden doch van Griekenland.
Dat is ook logisch, nietwaar, want Zweden
heeft niet eens een koning".
Tot zover de belangwekkende medede
lingen van de democratische senator Tho
mas. Even belangwekkend doch zeker min
der lachwekkend is het feit, dat de Ameri
kanen intussen zijn gereedgekomen met een
definitief ontwerp voor een grootscheeps
West-Europees verdedigingsplan en dat
minister Johnson dit tezamen met generaal
Bradley Donderdag in Parijs aan de minis
ters van Defensie der landen van het At
lantisch pact zal voorleggen. Het belang
rijkste probleem daarbij is nog steeds, of
dit plan de Elbe dan wel de Rijn als uiterste
defensie-linie beschouwt.
Belangrijk tenminste in de ogen van de
West-Europese staatslieden, die daaraan
zoveel gewicht hechten dat zij er al maan
denlang hevig ongerust over zijn. Zij zul
len er Donderdag meer over horen.
J. L.
Alleen-verkoop voor Nederland E.G. BOUWER's Handelsvereniging N.V.
sterdam-Z
(Adv.)
Amnestie voor lichte gevallen gevraagd
(Van onze correspondent te Parijs)
Een der vele netelige problemen, die sedert
de oorlog elke Franse regering in onopge
loste staat van het vorige kabinet pleegt
te erven, is de zaak-Pétain. of juister: de
kwestie der politieke zuivering, die door de
naam van deze vroegere maarschalk wordt
gesymboliseerd-
De vorige premier. Henri Queuille, die
thans als vice-president fungeert in het
huidige kabinet-Bidault, stond bekend als
een overtuigd voorstander van amnestie
op brede schaal en zijn Katholieke minister
van justitie Lecourt, een voormalige ver
zetsman, had in overleg met zijn minister
president dan ook een aantal ontwerpen
uitgewerkt ten prof ij te van de lichte geval
len, van hen dus, die zich tijdens de oorlog
niet aan verraad of misdaad hadden schul
dig gemaakt doch beschouwd konden wor
den als verdoolden in het kamp" der poli
tieke collaboratie. Doch omdat vooral de
socialistische ministers zich verzetten tegen
een beslissing, welke zij ingegeven achtten
door een ongemotiveerde lankmoedigheid
tegenover Nazi-handlangers, bereikten deze
projecten nimmer het parlement en bleef
In een oud schoolgebouw in Amsterdam ivorden wekelijks rake klappen uitgedeeld.
Jonge leden van de boksclub „Macabie", trainen daar voor de Joodse Olympische
Spelen die in Augustus 1950 te Tel Aviv worden gehouden.
Voor een nieuwe stofzuiger
of reparatie
gaat U naar een zaak met oude reputatie!
Gr. Houtstraat 132 - Tel. 16693 - t/o Luxor
Voor alle merken onderdelen voorradig.
(Adv.)
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 8.30 Nieuws. 8.40
Platen. 8.50 Voor de vrouw. 9.00 Weerberich
ten. 9.03 Platen. 10.00 „Kinderen en mensen",
10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de vrouw.
11.00 Platen. 12.00 Hawaiïanmuziek. 12.30
Weerbericht.. 12.33 Voor het platteland. 128)8
Platen. 12.55 Kalender. 13.00 Nieuws. 13.15
Promenade-orkest en solist. 14.00 „Gesproken
portret". 14.15 Jeugdconcert. 15.00 Kinder
koor. 15.20 Platen. 15.30 Voor de jeugd. 17.30
Reportage. 18.00 Nieuws. 18.15 Varia. 18.20
Platen. 13.30 Voor de strijdkrachten. 19.00
Parlementair overzicht. 19.15 Platen. 19.30
Voor de jeugd 20,00 Nieuws. 20.05 Actuali
teiten. 20.15 Socialistisch nieuws. 20.20 „Der
Zigeunerbaron", operette. 21.40 „Nummer 16",
hoorspel. 22.20 Kwartet. 22.45 Wetenschappe
lijke causerie 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Woord voor de dag. 8.30
Nieuws. 8.40 Gewijde muziek. 9.00 Weerbe
richten. 9.03 Voor zieken. 9.35 Platen. 10.30
Morgendienst, 11.00 Platen. 11.20 ..De draad
loze band", klankbeeld. 12.00 Gevarieerd pro
gramma. 12.30 Weerbericht. 12.33 Trio. 13.00
Nieuws. 13.15 Koor en orgel. 13.20 Platen.
13.50 Strijkkwartet. 14.15 Platen. 14.30 Zang
en piano. 15.00 Orgel. 15.45 Voor kinderen.
17.30 Pianoduo. 17.45 Regeringsuitzending.
18.00 Koor. 18.30 Volskuniversiteit. 19.00
Nieuws. 19.15 Regeringsuitzending. 19.30
Sportcommentaar. 19.40 Radiokrant. 20.00
Nieuws, 20.05 Familiecompetitie. 20.15 Zuid-
Afrikaanse melodieën. 20.35 Godsdienstige
Causerie, 21.00 Strijkorkest. 22.00 Koor, solist
en orgel. 22.20 Amusementsmuziek, 22,45
Overdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
Motie van Bloembollencultuur
over het bedrijfschap
Op de op 19 December te houden verga
dering van de Algemene Vereniging voor
Bloembollencultuur komt aan de orde
een voorstel van het hoofdbestuur tot
aanneming van de volgende motie, betrek
king hebbend op de positie van de leden
der commissie van bijstand van het be
drijfschap.
„De algemene vergadering overwegende,
dat door het Bestuur en de Commissie van
Bijstand van het bedrijfschap sierteeltpro
ducten een beleid gevoerd wordt dat in
houdt het bestendigen van de crisismaat
regelen, welke in 1932 voor het bloembol-
lenbedrijf. werden getroffen, dat dit beleid
indruist tegen de mening en de wensen van
het overgrootste deel der bedrijfsgenoten,
dat immers de voortzetting van deze be-
drijfsmaatregelen geleid heeft tot een zo
danige verstarring in het bedrijf, gepaard
aan zware lasten, dat het overgrootste deel
der bedrijfsgenoten deze maatregelen
moede is; spreekt als haar mening uit: dat
het zeer ongewenst is dat een groep van
enkele personen wier persoonlijke goede
trouw overigens niet in geding wordt ge
bracht zonder rekening te houden met
en zelfs tegen de mening en het verlangen
der bedrijfsgenoten in, het bloembollenbe-
drijf mede kan besturen en dwingend
regelen, dat de daaruit voortvloeiende ver
wijdering tussen het Bedrijfschap voor
Sierteeltproducten en de bedrijfsgenoten
tot ongewenste spanningen leidt; besluit:
san de minister van Landbouw ter kennis
te brengen dat de leden van de Commissie
va Bijstand van het B.V.S. door het over
grootste deel der bedrijfsgenoten niet als
„vertegenwoordigers" van het bloembol-
lenbedrijf worden erkend en derhalve ook
niet als „vertegenwoordigende" het be
drijfsleven in het bloembollenbedrijf kun
nen worden aangemerkt, zodat regelingen,
in overleg met de genoemde Commissie
van Bijstand getroffen, niet als in overleg
met het georganiseerde bedrijfsleven ge
nomen mogen worden beschouwd.
Van de afdeling Lisse is een voorstel in
gekomen, inzake eventuele reorganisatie
van de vereniging. Het hoofdbestuur geeft
de vergadering in overweging de afdeling
Lisse te verzoeken een gedetailleerd voor
stel uit te werken.
Toeslagen voor predikanten
der Ned. Hervormde Kerk
De algemene synodale commissie der Ned.
Herv. Kerk besloot ook voor 1950 een toe
slag van 25 procent te geven op de grond-
tractementen der predikanten, van 100 pro
cent op de kindergelden en van 50 procent
op de periodieke verhogingen. Aan de kerk
voogdijen zal een verzoek gericht worden
vrijwillig de duurtetoeslag op het grond-
tiactement te verhogen tot 30 a 40 procent.
Besloten werd voorts een toeslag op de
vergoeding voor huishuur te verlenen ge
lijk aan het percentage waarmede te zijner
tijd de huren zullen worden verhoogd en
van het ogenblik af, dat deze huurverhoging
ingaat.
Dezer dagen is de acte gepasseerd voor
de oprichting van de stichting pensioen
fonds voor kerkelijke medewerkers der Ned.
Hervormde Kerk. Tot voorzitter der stich
ting heeft de algemene synodale commissie
benoemd mr. dr. J. H. Sinninghe Damsté.
^tofzuiger
VOOR ALLE REPARATIES
J"1AARLEM,*CR,H0UTSIR,94 2 HAAWL.PACHAÖ
Nationaal Thuisfront vraagt
spoedige repatriëring militairen
's GEAVENHAGE, 28 November. Het
hoofdbestuur van het Nationaal Thuisfront,
Band NederlandIndonesië, heeft heden
een telegram gestuurd aan de minister
president, als voorzitter van de minister
raad, en aan de beide voorzitters van de
Staten-Generaal, waarin wordt gezegd, dat
het kennis gepomen heeft „van de niet
tegengesproken onrustbarende berichten
omtrent terreur in Indonesië, in het bijzon
der op Java, waaruit blijkt, dat het leven
van onze militairen in steeds groter gevaar
komt." Het verzoekt „namens de 18.000 bij
de band aangeslotenen, de ruim 17.000 zich
nog in Indonesië bevindende Nederlandse
militairen, die thans geen taak meer heb
ben omdat aan hen actief optreden verbó
den is, met de grootst mogelijke spoed te
doen repatriëren, zodat in ieder geval, zoals
in het voornemen der regering ligt, de laat
ste daarvan uiterlijk 1 Juli 1950 voet op
Nederlandse boaem zullen hebben gezet".
Het verzoekt voorts al het mogelijke te doen
in afwachting van hun inscheping, het leven
van deze militairen te beveiligen.
practisch dus alles bij het oude. Alleen
enkele incidentele gratieverleningen brach
ten sommige veroordeelden wat verlichting,
maar hun aantal moest uit de aard der zaak
v/el beperkt blijven. Gratie kan namelijk
slechts door de president der republiek
worden verleend, op voorstel van de Hoge
Raad. Iedere week zendt het ministerie van
justitie ca. honderd „lichte dossiers" naar
deze raad, maar tengevolge van de minis
tercrisis en de ziekte van de president is dit
hoogste rechtsox-gaan van Frankrijk sedert
vier maanden slechts twee maal bijeen ge
komen. Het enige tastbare resultaat van de
bemoeiingen dezer hoge magistraten voor
de betrokken collaborateurs is dus een ver
plaatsing geweest van hun dossiex-s van de
zolder van het ministerie naar die van de
Hoge Raad. In de meeste gevallen kunnen
zij de hoop nu wel opgeven, dat hun geval
nog eens besproken zal worden voor het
moment van hun officiële bevrijding.
Vergevens gezind
Zo wachten dus in cellen en kampen dui
zenden op een beslissing, die door de grote
meerderheid van het Franse volk zonder
twijfel wordt verlangd. Want het is zeker,
dat de meeste Fx-ansen graag een stx'eep
door de zuiveringsrekening zouden willen
halen; ten eerste omdat er op dit gebied
te veel onrechtvaardigheden zijn begaan
en ten tweede omdat men vindt, dat de ge
detineerden voor het merendeel nu wel vol
doende voor hun zonden hebben geboet. En
bovendien oox'deelt men thans vrij alge
meen, dat het nationaal niet gerechtvaar
digd is duizenden ai'beidskx-achten onbenut
te laten. De tegenwooi'dige minister van
justitie, René Mayer, de radicaal die gedu
rende de jongste kabinetscrisis ook een ver
geefse poging deed een nieuwe regering te
fox-meren, werkt thans een nieuw project
uit waarin een aantal der voorstellen van
zijn voorganger is opgenomen. Zo zullen in
het bijzonder de „nationaal onwaardigen".
met uitzondering van het stemrecht, weer
al hun vroegere rechten herkrijgen. Tot
dusver werden deze gevallen, die te licht
waren om voor gevangenisstraf in aanmer
king te komen in een soort maatschappe
lijke tweede zóne teruggedrongen. Ze
mochten geen enkele leidende positie in een
bedrijf vervullen en waren ook van iedere
overheidsfunctie uitgesloten.
Pétain
En wat er met Pétain gebeuren gaat?
Men weet, dat deze thans 93-jarige ex-
maarschalk nog altijd opgeborgen zit in
een fort op het tochtige en vrijwel verlaten
eiland Yeu. Sedert enkele maanden mag
zijn vrouw hem xxu dagelijks bezoeken,
maar voor de rest is het voormalige höofd
van de vroegex-e Franse staat vaxx de buiten
wereld geïsoleerd. Over zijn gezondheids
toestand doen nog altijd tegenstrijdige be
richten de ronde, doch het schijnt dat deze
grijsaard, die eens de Duitsers versloeg
bij Verdun en deshalve gedurende een
kwart eeuw de'trots en het enfant-chéri
van het Franse leger was zich nog altijd
vrij dapper verweert. Daarom is het tot xxu
toe ook niet mogelijk geweest hem om me
dische redenen op te nemen in een hospi
taal, een maatregel, waartegen zelfs zijn
felste politieke tegenstanders zich moeilijk
hadden kunnen verzetten. Men schrijft
René Mayer thans het voornemen toe
Pétain over te doen plaatsen naar een oud
klooster in de buurt van het zonnige Can
nes, waar hij vroeger een villa bewoonde.
Maar het is nog lang xxiet zeker, dat dit
voorstel door de ministerraad over zal wor
den genomen. In dat geval zou men er zich
toe moeten vex-genoegen zijn tegenwoor
dige levensomstandigheden op Yeu wat te
verbeteren. Maar allen, die het fort op dit
eiland hebben bezocht, zijn van oordeel dat
ook met de beste wil het comfort van
Pétains huidige verblijf toch wel uiterst
primitief zal moeten blijven.
Door electrische stroom gedood
De veehouder Max-kus te Nxeuwebrug on
der de gemeente Bodegraven, had een elec-
trisch apparaat gekocht om zijn vee te
scheren. Toen hij van het instx-ument ge
bruik wilde maken en de stekker in het
stopcontact deed, werd hij door de stroom
getroffen. Hij was onmidellijk dood. Het
apparaat is door de politie in beslag geno
men.
Een greep uit zo juist
verschenen uitgaven
Boeken blijven nog steeds steeds gelief
koosde geschenken. De leeslust van ons volk,
die in de duistere jaren der bezetting bij
gebrek aan andere ontspanningsmogelijk
heden onverzadigbaar leek, kan thans geluk
kig weer in bevredigende mate worden
gestild.
Wij stellen ons voor hieronder een korte
aankondiging te geven van een deel van ae
Nederlandse boekenproductie, zonder ook
maar enigszins de pretentie te hebben de
taak van de boekverkopers te hebben ver
licht, want er is nog veel meer aan de markt.
Maar wellicht dat een van de hier vermelde
titels voor u een tip is voor een geschenk
met de aanstaande feestdagen voor een
vriend of een vriendin.
Wij vragen dan allereerst uw aandacht
voor de fijnzinnige novelle van Augusta de
Wit, „De wake bij de brug", een verhaal dat
op uitmuntende wijze de ideeënwereld van
de Javaan vertolkt.
De Wereldbibliotheek gaf aan de derde
druk een smaakvol gewaad.
Naast „De wake bij de brug" behoort aan
het bundeltje novellen van de grote mysticus
en belangrijke vprdieper van het Indische
religieuze leven Rabindranath Tagore, dat
door H. Meulenhoff onder de titel „De Gast
in het licht werd gezonden, aandacht te wor
den geschonken.
Om nog even bij de boeken die zich onder
scheiden door een grote litteraire schoonheid
te blijven: de beide befaamde „Zwervers_
van Van Schendel verschenen bij J. M.
Meulenhoff thans in één deel.
Romans
Wat nu de romans betreft: men vindt ze in
iedere boekhandel te kust en te keur. Wij
noemen er hier enkele. De Scandinavische
familieroman ontbreekt natuurlijk niet. Bij
Bijleveld verscheen „De weg naar Hamre"
van de Zweedse schrijfster Anna Edlund
Hansson in een vertaling van mevrouw N.
Basenau— Goemans. Een gedegen, boeiend
relaas van de ontwikkeling van een liefde
tussen een oudere man en een jonge vrouw.
Van Zweden naar China is op de boeken
plank maar een paar centimeter. A. W.
Bruna en Zoon brachten van de bekende
schrijfster Pearl A. Buck twee romans: „Dra-
kenzaad" en „De belofte". De eerste is een
breed uitgesponnen familievertelling, die een
goed beeld geeft van de Chinese levens
gewoonten en tegelijk de ondei-grondse strijd
van de zonen van het Hemelse rijk tegen de
Japanners behandelt. In „De Belofte" is het
toneel verplaatst naar Birma, waar de ge
zamenlijke strijd van Chinezen en Engelsen
tegen dé overweldiger zich ontrolt. De onder
linge conflicten tussen de bondgenoten geven
aan het verhaal een vaak pikante spanning.
Pearl Buck heeft een warme aanbeveling
geschx-even voor het boek van een zeventien
jarig meisje, Lin Taiyi, dat op vaak aan
grijpende wijze in „Naar nieuwe horizon"
vertelt over haar leven, haar angst, haar
twijfel in de rampspoeden die haar vader
land troffen en treffen. J. H. Gottmer gaf het
uit.
De historische roman is vex-tegenwoordigd
door „Het visioen van een imperator", het
eerste deel van een werk dat de Ameri
kaanse auteur Louis Zara ondernam over het
leven van Karei V. De schrijver heeft om
deze centrale figuur van de overgang van
Middeleeuwen naar nieuwe geschiedenis een
kleurig fresco gecomponeerd.
Souvenirs van Maxim Gorki
Ook de Russische litteratuur is deze herfst
rijk vertegenwoordigd. Bij „De Republiek der
Letteren" verschenen twee autobiografieën
van Maxim Gorki. In „Kinderjaren" haalt de
beroemde schrijver her-ineringen op aan zijn
vreugdeloze jeugd. Zijn vex-haal doet denken
aan de oude Russische sprookjes waarin
vaak onbegrijpelijke wreedheid en ontroe
rende tederheid elkaar afwisselen. In het
vervolg „Onder vreemde mensen" zijn het
de ontnuchteringen die de opgroeiende
jongeman ten deel vielen in een vijandige,
harde omgeving en die toch zijn innige men
senliefde niet konden doven.
Tot de serieuze lectuur behoort ook het
opzienbarende boek van de Italiaan Curzio
Malaparte „Kaputt". Het is een brillante
aaneenschakeling van dikwijls verbijste
rende oorlogservaringen, die voor Malaparte
bestonden in ontmoetingen met de groten
van de „As", met Frank, de wrede gouver
neur van Polen, met de parachutist-bokser
Max Schmeling, met graaf Ciano, Musso
lini's. ijdele schoonzoon. Dr. J. P. ten Cate
verzorgde de vertaling, Manteau in Brussel
gaf haar uit.
Een ander oorlogsboek is „Storm" van de
Russische schrijver Ilja Ehrenbxxrg. Het ver
scheen bij Pegasus". Ehrenbxxrg geeft in de
voor hem zo kenmerkende dynamische stijl
een romantische reportage van de grote
wereldbrand die de vijf continenten van 1939
tot 1949 teisterde, doch in het bijzonder het
aandeel van de Russen in de strijd tegen de
nationaal-socialistische en fascistische mach
ten. Zijn lijvig relaas het boek telt nieer
dan 800 dichtbedrukte bladzijden van groot
formaat is ongetwijfeld op vele punten
eenzijdig, doch men kan desondanks respect
hebben voor de diepgaande wijze, waarop
hij mensen en dingen in oox-logstijd in
onderling verband heeft weten te brengen.
Nog meer herinneringen
Ook generaal Dwigt D. Eisenhouwer publi
ceerde zijn oorlogsherinneringen. In zijn
„Kruistocht door Europa" (bij Heinemann)
geeft hij een zakelijk overzicht van feiten en
achtergronden van de Amerikaanse opmars
naar Berlijn, waardoor de lezer, die zich tij
dens de bezetting meer dan eens voor x-aad-
sels geplaatst voelde, een duidelijk beeld
krijgt van de strategische en politieke fac
toren die de zetten en tegenzetten op het
oorlogstoneel bepaalden. Talrijke interessan
te foto's en illustraties verluchten de tekst.
PANDA EN DE MEESTEIGGIDS
43. „Hé", dacht Panda dus, terwijl hij om
zich heen keek op de markt (of in de
Bazarzoals de Oosterlingen zeggen). „Hier
zit het vol met oude dingen! Allemaal
echte oudheden! Misschien kan ik hiér
toch xoel vinden wat ik zoek! Stel je voor
dat een van deze mensen nu eens zo'n
kroon zou bezitten.wat zou meneer
Bobberbroek lachen! Misschien kreeg ik
dan zelfs mijn ba.nkbiljetjes wel terug!" En
juist op dat momexit sprak een der koop
lieden hem aan. Dat ivas de koopman Ibn
Knoeiknoei, die met Oosterse welsprekend
heid zeide: Wat is toch uw verlangen,
o, Effendi? De ganse wereld zal voor mij
worden tot een oliebol en mijn hart
open bloeien gelijk een roos, zo ik u zou
mogen verkopen wat gij verlangt. Weet
dan, o, Effendi, dat ik, Ibn Knoeiknoei,
welbekend ben als handelaar in de enige
echte oudheden van Egypte. De duizend
jarige schatten uit verloren eeuwen zijn,
nadat zij werden opgegraven, slechts bij
mij te koop! En hiet duuro neen. Ik
handel niet om er aan te verdienen; ik
handel slechts voor mijn genoegen". „O.
ehja, mijnheer!" antwoordde Panda
beleefd. „Hebt u dan misschien de echte
Kroon van Isis?" Natuurlijk hoorde Joris
Goedbloed hem van een afstand die vraag
stellen. „Ha, ha," zo dacht hij. „Wel. Wel.
Het wordt mij duidelijk wat ons kleine
manneke betracht! Dit stelt mij'voor de
noodzaak om snel en scherp na te denken.
Dividendo en penetratio zij mijn lijfspreuk,
gelijk die der Vaderen!" Hij dacht dus snel
na, en intussen merkte hij op, dat een
deftig heer de plek naderde, waar Panda
met de koopman onderhandelde. Deze def
tige heer heette Abbas Poespas Pasja. Hij
heeft mets met ons verhaal te maken; hij
maakte daar zo-maar zijn ochtend-wande
ling. Doch nu zal hij toch een korte, doch
zeer heftige rol in het gebeuren gaan spe
len. Let opl
Voor wie wel eens wat meer wil wetea
omtrent feiten, personen, organisaties, stel-
seis en begrippen op het terrein der nationale
en internationale politiek, stelden H. Ch. G
J. van der Mandere. mr. J. A. Mnmnxersteeg
en J. C. van Wagenigen een Politieke Ency
clopedie samen, die door de gezamenlijke
zorgen van de uitgeverijen Keesing en Born
van de pers kwam. Een naslagwerk, dat
menige krantenlezer goede diensten zal be
wijzen omdat het in een minimum van
ruimte een maximum aan inlichtingen geeft,
J. H. B.
J. A. van der Vlis, Texel y/h. C,
de Boer Jr., Amsterdam.
Het boek van de heer Van der Vlis zal wie
met Texel bekend of nog liever vertrouwd
zijn wel boeien. Het behandelt, zo uitvoerig
als bronnen zonder tal toestaan, de geschie-
denis van het eiland van zijn jongste dagen
tot in de 20e eeuw; en dat het voor de sehrij-
ver onmiskenbaar geliefde grond is zullen
de vertrouwden sympathiek vinden.
Dat de buitenstaander, hoezeer hij ook
bereid is zich voor de duur van dit boek in
Texelse zaken te vex-diepen, moeite zal hebben
zijn gretigheid te bewaren, heeft zijn goede
redenen. Een ervan verschaft de behandeling:
onderwerps-gewijze, zoals het voorwoord
zegt. maar daarmee doet het een grotere
stelselmatigheid vermoeden dan werkelijk is
toegepast. Als methode is die behandeling
in onderwerpen altijd bezwaarlijk: steeds
opnieuw naar het begin teruggewezen, krijg;
de lezer het gevoel dat hij wordt beschouwd
als de brug van een schrijfmachine. Hij kan
dat vergeven als de verschillende delen in
derdaad streng gescheiden zijn. en met een
zekere zelfstandigheid een economische, een
staatkundige, een kerkgeschiedenis vormen;
maar de verbeelding wordt er nooit bij ge.
eerbiedigd, en een beter inzicht in bepaalde
tendenzen en stromingen moet dat vergoe
den. Wat kan men aan tendenzen en stro
mingen in de Texelse geschiedenis ontwaren?
Zeer weinig onafhankelijks, natuurlijk. Daar
mee mist het systeem zijn voornaamste
rechtvaardiging. Had de heer Van der Vlis
het nu maar niet toegepast! Maar hij blijft het
deels doen, en deels ook weer niet. zodat er
noch een strikte scheiding is, noch een na
tuurlijk vervolg van gebeurtenissen. En dan
maakt hij het de lezer nog moeilijker, door
er voortdurend de tegenwoordige toestand
bij te halen ter vex-gelijking, zodat de arme
verbeelding een historische cakewalk moet
uitvoeren. De geschiedenis van Texel biedt
zich aan voor een weergave van eenvoudig
dagelijks leven, dat zelden door sensaties er.
belangrijkheden wordt overstemd; met onder
schikking van zijn kennis en belezenheid
aan de aard van het onderwerp had de heer
Van der Vlis van dat aanbod een beter
gebruik kunnen maken. S, II.
Piloot. In de Amerikaanse staat Illinois
heeft een sportvliegtuig zonder beman
ning een afstand van 160 km afgelegd,
waarna het neerstortte.
De piloot had een landing gemaakt om
dat hij dacht dat zijn benzine op raakte.
Toen hij uitgestapt was en de propeller
aanraakte, sloeg de motor aan en de
verschrikte piloot kon nog maar juist
opzij springen. 160 km verder vond hij
later het wrak van zijn toestel.
Partij. In Australië is een nieuwe politieke
partij opgericht, meldt Newsweek. In
haar naam is haar programma vastge
legd: „De vermoeide belastingbetalers".
Partijdig. En datzelfde blad Newsweek ver
telt over een Hongaars tijdschrift dat
een axdikel publiceert over drinkgelagen
onder de Amerikaanse jeugd. „Wie het
meeste drinken kan", zo melden de Hon
garen, „is daar een held en het is hele
maal niet ongewooxx e,en 14-jarig meisje
volkomen dronken te zien". Het Hon
gaarse blad publiceert er als bewijs een
foto bij van zo'n drinkgelag. Op die foto
drinken de jongelui echter Coca-Cola
en dat is wel jammer voor dat Hon
gaarse blad.
S.S. In Linz (Oostenrijk) zijn zes mensen
gearresteerd die lid waren van een. ge
heime organisatie. Op de bijeenkomsten
daarvan droeg men complete S.S.-uni-
formen.
Zie ginds komtDe Canadese minister
van Nationale Verdediging, de heer
Brooke Claxton. zal op 6 en 7 December
Nedexiand bezoeken, nadat hij de ver
gadering van het Atlantische pact in
Parijs zal hebben bijgewoond. Hij zal
worden vergezeld door zijn echtgenote
en door militaire autoriteiten.
Kinderen. Een vliegtuig van Aero-Holland
is Maandag in de loop van de dag naar
Oslo vertrokken om vandaar heden de
stoffelijke overschotten van de kinde
ren die met de PH-TFA verongelukten
over te brengen naar Israël en Tunis.
De lijkjes van twintig kinderen worden
r„aar Israël gebracht, de resten van de
zeven andere naar Tunis.
Atoom-nxotoi'. Amerikaanse geleerden zijn
op het ogenblik hard bezig met een
scheepsmotor die door atoom-energie
wordt aangedreven. De motor is echter
nog in.een experimenteel stadium en de
- experts zijn er niet zeker van dat het
een succes zal worden.
Relaties. Uit Rome komen onthullingen
over een monopolie dat de communis
tische partij van Palmiro Togliatti zich
heeft verworven ten aanzien van de
handel met landen achter het IJzeren
Gordijn. Zij zou dat gedaan hebben via
export-fiima's waarvan de firmanten
tot de partij behoorden. De autoriteiten
kwamen er achter door het toenemend
aantal aanvragen om visa voor tech
nici uit de volksdemocratieën, welke
aanvragen door de betrokken firma's
werden gesteund. Togliatti's partij z0"
in zes maanden aan deze transacties 3
milliax-d lire hebben verdiend.
Amsterdammen. De burgemeesters van
Amsterdam hebben elkaar ontmoet. De
ene was mr. A. J. d'Ailly en de ander
Burtiss E Deal, die burgemeester is van
de stad Amsterdam in de staat New
York. Burgemeester d'Ailly woont in de
V.S. een congres van Amerikaanse ge'
meenten bij.
Geen handenarbeid. De rechtbank van
München heeft Hermann Esser, Beiers
minister onder Hitier, veroordeeld tot
4 maanden zitten. Esser was indertijd
door een zuiveringsrechtbank verboden
andere dan handen-arbeid te verrichten. t
Hij had die bepaling overtreden door
een vervolgverhaal te schrijven getiteld
„Vrouwen om Hitler. Adolf Hitler, 09
grote minnaar".
Zinkstenen. Op het congres van de Britse
communis!isme partij heeft het parle
mentslid Gallacher verklaard: .-Al*®
landen die dollars krijgen, raken in °e
put. Landen die geen dollars krijgen,
komen er boven op. Dollars zijn zink
stenen".
Huwelijk. De Grieks-orthodoxe prinses
Eugena van Griekenland is gisteren m
alle stilte getrouwd met cle Katholieke
Italiaanse prins Raymonde della Torre
Tasso. Hovelingen weigenrden te ver
klaren voor welke kerk het huwelp
gesloten is.
