IJmuider Courant
Puccini
Haarlems Dagblad
Nederlaag van Labourpartij in de
Nieuw-Zeelandse verkiezingen
Naastingswoede van Praag
duurt onverminderd voort
64e Jaargang No. 19413
gureaux: Kennemerlaan 154, Telef. Adm. 5437,
Telef. Redactie 5389, na 5 uur: 8061 (K 2560),'
Terrasvveg 47, Santp. - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Adv.tarievcn op aanvrage bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
HET WAS DINSDAG een kwart eeuw
geleden dat de Italiaanse opera-compo
nist Giacomo Puccini, 66 jaar oud, te Brus
sel stierf. Hij heeft uitsluitend opera's ge
componeerd. Drie daarvan: La Bohème
(1896). La Tosca (1900) en Madame Butter
fly (1904) hebben hem wereldvermaardheid
gebracht. Ook in Nederland zijn die drie
opera's talloze malen ten tonele gebracht
en zij hebben overal hun plaats op het
répertoire behouden. In een aantal landen
is dat ook het geval geweest met Manon
Lescaut (1893) ofschoon hij al de vierde
componist was die door de gelijknamige
roman van l'Abbé Prévost tot het scheppen
van een opera werd geïnspireerd, en onder
de drie anderen de Franse componist Jules
Massenet met zijn „Manon" een groot suc
ces had behaald. Puccini schreef nog ver
scheidene andere opera's, waarvan enkele
in muzikale qualiteiten niet bij zijn grote
successen achterstonden, maar in de pu
blieke waardering geen stand hielden door
tekortkomingen in het libretto. Hij liet de
bijna voltooide opera Turandot na; van dit
werk op Chinese motieven ging een jaar na
zijn dood, nadat het door een ander was
afgemaakt, de première. Het wekte verras
sing, omdat Puccini er een geheel nieuwe
koers in had gekozen en een grote taak aan
de koren had toebedeeld. Het wekte de ge
dachte dat men, als hij was blijven leven,
een merkwaardige nieuwe ontwikkeling
van zijn werk had kunnen beleven. Maar
Turandot verwierf niet snel de bijval van
het grote publiek; zijn kostbare enscènering
heeft ook wellicht de altijd in financiële
zorgen verkerende opera-gezelschappen er
van weerhouden.
Puccini heeft bij zijn leven groot succes
gekend en de tallozen ook in ons land die
La Bohème, La Tosca en Madame Butterfly
gehoord en gezien hebben en de muziek
vooral van La Bohème en Butterfly ken
nen zullen zich hem als een lievelingskind
der Fortuin voorgesteld hebben. In refe
rentie-werken vindt men hem vermeld als
„de grootste Italiaanse opera-componist na
Verdi" en de tweede plaats na zulk een
gen.'e al is die dan door de grenzen van
één land bepaald, Italië is toch bij uitstek
het land van de opera lijkt een zeer glo-
rieuse. Er ligt ongetwijfeld een heel lange
afstand tussen de wonderbaarlijke schep
pingskracht van een Verdi en die van de
componist van La Bohème en Butterfly.
Dat geeft nog geen verklaring van de ver
guizing, soms bittere verguizing, die Puc
cini van de zijde van vele critici ten deel is
gevallen. Wie zich het leven van een zo
succesvol componist als deze voorstelt
als een weg over rozen vergist zich deer
lijk. Menige eenvoudige muziekliefhebber,
de man benijdend die zulk een verovering
bereiken kon, zou dergelijke stormen niet
het hoofd hebben kunnen bieden en zijn
werk ongeschokt voortzetten. Men heeft
Puccini vooral jacht op goedkoop succes
verweten. Hij is als een handige exploitant
van populariteit en als een slordig en haas
tig werker uitgekreten. Hij werd vergeleken
met groteren dan hij en kwam daar onge
twijfeld slecht af hetgeen overigens een
gemakkelijke methode is en sommigen
voorspelden met zekerheid dat zijn schep
pingen van korte levensduur zouden zijn.
Dat is zeker niet bewaarheid; een halve
eeuw na hun premières hebben de grote
successen nog steeds niet aan populariteit
ingeboet. Al was de critiek ten dele juist,
zij liet na de grote eigenschappen van Puc
cini's talent in het licht stellen, waartoe
een rijke melodische begaafdheid en
gevoel voor het theater behoorden. Hij was
uitsluitend en bij uitstek tot de muzikaal-
dramatische kunst geroepen; of bijvoor
beeld een mate van grove toneel-effecten in
La Tosca afbreuk aan die opera deed kon
z(jn wezenlijke grote gaven geen afbreuk
doen.
La "Bohème, gebouwd op vier taferelen
uit de roman La Yie de Bohème van de
Fransman Henry Murger, die het leven der
bohémiens van het oude Montmartre in een
poëtische visie geschilderd had, sleepte bij
de eerste opvoering onmiddellijk de Ita
liaanse geestdrift mee en ving spoedig zijn
zegetocht door de wereld aan. De kleine
opera Madame Butterfly, muzikaal wellicht
zijn best-geslaagde werk, begon daaren
tegen met een fiasco, misschien omdat men
bet ongewone Japanse milieu aanvankelijk
niet aanvaarden wilde. Maar zoals dat wel
eens meer gebeurd is: een maand of drie
later verkeerde de mislukking plotseling in
een storm van bijval. De kleine stad Brescia
was de eerste die Butterfly toejuichte en
bet keerpunt bracht: een derde groot succes
was geboren. Het moet Puccini bijzondere
vreugde en voldoening geschonken hebben,
want de glorie van La Tosca, vier jaar te
voren, had hem juist in die tijd zoveel bit
tere tegenstand gebracht. In 1910 herleefde
die nog eens sterk bij een nieuwe opera, op
sen Wild West-libretto gecomponeerd; in
zijn latere levensjaren verwierf hij weer
erkenning met de opera Trittico en met drie
opera-éénacters, waarvan Gianni Schicchi
nog op vele opera-répertoires is gebleven,
nj het dan niet in ons land,'waar de muzi-
pal-dramatische kunst nu weer in
oetere omstandigheden verkerend zoveel
jaren van verwaarlozing heeft gekend. Tot
verdriet van velen en tot nadeel voor de
veelzijdigheid van onze cultuur.
R. P.
Duitse politieke partijen
zonder geallieerd fiat
.Het zal verstandiger zijn nazi-achtige
en anti-democratische Duitse politieke
Partijen bij de verkiezingen te laten afma
ken dan ze bij order van de geallieerden
verbieden," aldus heeft de Amerikaanse
u°pe Commissaris in Duitsland, John
McCloy, Woensdag verklaard, nadat hij
oinsdag mededeling deed van het besluit de
verplichting tot het aanvragen van vergun
ning yoor Duitse politieke partijen in de
'vnerikaanse zóne af te schaffen.
Men verwacht, dat ook de Britse en de
'ranse Hoge Commissaris binnenkort van
*-en gelijk besluit voor hun zones mede-
deling zullen doen.
McCloy zeide verder op zijn perscpnfe-
•entie van Woensdag, dat men evenwel de
emocratische doelstellingen van de bezet-
niet in de wielen zou laten rijden,
vanneer het nodig zou blijken, zou er op
getreden worden.
li P vraag, of het afschaffen van het
'^Ptie-voorschrift het aan de naar gezegd
°rdt ultra-nationalistische partij van Otto
rasser mogelijk zou maken in de Ameri-
elk3nSe Z°ne op *e ^rec^en zeide McCloy, dat
geval op zijn eigen mérites beoordeeld
Z0Ü worden.
Editie voor Velsen, ïJmuiden, Santpoori en Omstreken van
at Opccrtjtt Saartamrte <£ourant Cïimn
Donderdag 1 December 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4,75. - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
Volkspolitie op mars in Oost-DuitslancL. -
foto toont 'n afdeling van de door de Russen
in feite-een uitstekend bewapend en goed
(van maar al te bekende snit!)
Deze uit de Russische-zöne gesmokkelde
geformeerde en geleide „volkspolitie"
getraind leger in haar nieuwe uniformen
op mars in de stad Chemnitz.
MONTGOMERY TOT AMERIKA:
„Europa moet beschermd,
niet achteraf gered"
In een Dinsdagavond voor de Ameri
kaanse radio gehouden toespraak heeft de
Britse veldmaarschalk burggraaf Mont
gomery het Amerikaanse volk medege
deeld dat de West-Europese volken tegen
een inval moeten worden beschermd en
dat niet volstaan kan worden met hun
mede te delen dat zij achteraf wel zullen
worden gered".
Montgomery, die voorzitter is van de
commissie van opperbevelhebbers der bij
de Westelijke Alliantie aangesloten lan
den, verklaarde: „Indien West-Europa
opnieuw onder de voet zou wórden gelo
pen, zou dit het einde betekenen van zijn
bevolking. Daarom mag dit niet geschie
den".
Hij verklaarde verder dat het hem uit
veiligheidsoverwegingen niet veroorloofd
was bijzonderheden mede te delen over
de vorderingen, welke de commissie der
opperbevelhebbers reeds bij haar werk
hacl gemaakt, „doch de reeds bereikte re
sultaten zijn veelbelovend".
„Indien wij slagen, zal er geen oorlog
zijn", zeide Montgomery nog.
Nazi's zouden weer de
heren van Beieren zijn
Opzienbarend rapport aan
geallieerd commissaris
In een telegram uit München in de New-
York Times werd gisteren een „gedetail
leerd en sober" verslag aan de geallieerde
commissaris van Beieren aangehaald,
waarin wordt gezegd, dat door „renazi-
ficatie" Beieren grotendeels weer in han
den is gekomen van degenen, die het
onder Hitier beheersten. Plet verslag was
opgesteld door een van de voornaamste
ondergeschikten van de commissaris.
Het genoemde citaat was „een van de
vele openhartige verklaringen in dit do
cument, waarin gewezen wordt op de
terugkeer van de voormalige nazi's tot
de macht". „Beieren is geen op zichzelf
staand geval. Onderzoek in de andere
staten van de Amerikaanse zone onthult
eveneens een wederopleving van het nazi
dom. Het ergste is, dat over de gehele lijn
de democratie, die de Verenigde Staten in
West-Duitsland trachtten te brengen, aan
de verliezende hand is en de autoritaire
opvattingen winnen".
Volgens het telegram is de „renazifica-
tie" in Beieren het openlijkst en de goed
keuring door de regering van deze staat
het meest direct. Het telegram ging verge
zeld van een lijst, welke het aantal voor
malige nazi's noemt, die volgens Ameri
kaanse ambtenaren thans in de Beierse
ministeries werkzaam zijn. Het percentage
varieert van zes in het ministerie voor
godsdienstzaken en onderwijs tot 77 in het
ministerie van voedselvoorziening,, land
bouw en bosbouw en 81 onder de rechters
en openbare aanklagers.
Beieren beschuldigd van ver
waarlozing Dachau-graven
Verontwaardigd Duits protest
De Beierse premier, dr. Hans Ehard, ver
klaarde gisteren in het parlement, dat hij
de leden van een Franse missie „eruit ge
gooid" zou hebben, als zij tijdens huri be
zoek aan hem dezelfde argumenten hadden
gebruikt dié zij in een communiqué publi
ceerden; een rapport namelijk, dat de
Beierse autoriteiten beschuldigt van ver
waarlozing der graven van slachtoffers van
het concentratiekamp Dachau. Leden van
de missie hadden, na een bezoek aan Ehard,
deze beschuldiging in het communiqué uit
gesproken.
Ehard beschuldigde de missie zijdelings
van pogingen om „de Frans-Duitse ver
standhouding door dergelijke beschuldi
gingen te torpederen." De beschuldigingen
waren zo „ongehoord", dat men de „ergste
motieven" er achter moest vermoeden, al
dus Ehard.
Franse reactie
De Franse bond van oud-gedeporteerden,
welke door de missie vertegenwoordigd
werd, heeft gisteravond de beschuldigingen
van dr. Hans Ehard en dr. Philipp Auer-
bach „dwaas" genoemd.
Er wordt medegedeeld, dat dé missie uit
zes personen bestond, onder wie twee leden
van de nationale vergadering en een pries
ter. Slechts twee waren communisten. De
bond telt personen van elke politieke ge
zindheid en te zeggen, dat de missie uit
communisten was samengesteld is gewoon
belachelijk, aldus de verklaring. „Het is
dwaas te zeggen, dat de missie trachtte on
enigheid te zaaien tussen Frankrijk en
Duitsland. De missie vernam enige betreu
renswaardige feiten, maar haar enige zorg
was objectief te zijn. Wij weten, dat er, on
danks onze herinneringen aan nazi's, andere
mensen van goede wil zijn aan de andere
kant van de Rijn en wij willen Franse toe
nadering met hen niet verhinderen".
Twaalf „Atlantische" ministers
vandaag te Parijs bijeen
PARIJS (Reuter). Men verwacht spoe
dige overeenstemming op de bijeenkomst
van de ministers van Defensie van de twaalf
landen van het Atlantisch pact, welke
heden te Parijs is begonnen ter bestudering
van een gecoördineerd defensie-program,
dat gisteren door de stafchefs is goedge
keurd.
Men gelooft, dat dit program het volgen
de inhoudt: Verdeling van wapenen en uit
rusting, coördinatie tussen plaatselijke
defensie-groepen, de keuze van de bevel
hebbers, Duitslands rol in het nieuwe plan
en het gebruik van de atoombom.
De Canadese minister van Defensie,
Brooke Claxton, verklaarde tegenover ver
slaggevers, in antwoord op een vraag, of de
West-Duitse republiek zonder bewapening
een rol zou kunnen spelen in de organisatie
van het Atlantisch pact: „Nadat wij onze
eigen organisatie op gang hebben gekregen
en de Duitsers er in geslaagd zijn hun eigen
democratie te doen functionneren, kan de
tijd aanbreken dat wij samen kunnen
komen."
Claxton zei, dat het pact spoedig bekend
zal staan als N.A.T. (North Atlantic Treaty)
en de organisatie als N.A.T.Ö.
conservatieve Nationale Partij na veertien jaar oppositie
thans in de meerderheid
Sidney Holland, de leider van de Nieuw-
Zeelandse nationale (conservatieve) partij,
zal vrijwel zeker de nieuwe minister-presi
dent van Nieuw-Zeeland worden, aange
zien de veei'tien jaar oude Labourregering
bij de gehouden verkiezingen de nederlaag
heeft geleden.
In het nieuwe parlement krijgt de Natio
nale Partij 46 zetels en Labour 34, met in
begrip van vier Maori-zetels. In het oude
parlement had de Nationale Partij 38 en
Labour 42 zetels. Peter Fraser, die sedert
1940 minister-president is geweest, behield
zijn zetel met een zeer kleine meerderheid,
Alle zestien communistische candïdaten
verbeurden hun gedeponeerde geldsom.
Twee Labourministers verloren hun zetel,
namelijk Edward Cullen, de minister van
Landbouw en Arnold Nordmeyer van Indu
strie en Handel. Sidney Holland is 56 jaar
oud. Hij kwam in 1935 in het parlement en
heeft sedert 1940 de Nationale Partij geleid.
Te Londen is. men van mening, dat de
nederlaag van Labour in Nieuw-Zeeland
een ongunstige weerslag kan hebben op de
kansen van de Britse Labourparty bij de
komende verkiezingen in Engeland.
De uitslag der Nieüw-Zeelandse verkie
zingen heeft in Engeland aanleiding gege
ven tot veel commentaar. In verband met
het feit dat over negen dagen in Australië
en in het voorjaar van 1950 in Engeland
algemene verkiezingen zullen worden ge
houden, zien velen de nederlaag van de
Nieuw-Zeelandse labourpartij als een aan
wijzing dat ook in de beide laatste landen
een verschuiving naar conservatieve zijde
te verwachten is. De Engelse conservatieve
Churchill als jarige
in het Lagerhuis
LONDEN, 30 November (Reuter.)
Winston Churchill, die Woensdag zijn 75ste
verjaardag vierde, is Woensdagnamiddag
in het geheel bezet Lagerhuis door vrien
den en tegenstanders toegejuicht. Hij luis
terde met zichtbare ontroering naar een
lofrede van minister-president Attlee. Deze
laatste, van ouds Ghurchills tegenstrever
in het debat, zeide: „Ik ben er zeker van,:
dat wij allen verheugd zijn deze man in
goede gezondheid en actief als immer te
zien. Wij wensen hem nog vele jaren".
Churchill uitte er in zijn dankwoord zijn
vreugde over, te hebben kunnen consta
teren, „hoe veel groter al die gevoelens.,
zijn die ons verenigen dan de overigens
belangrijke kwesties, welke dikwijls zowel
in het Lagerhuis als daarbuiten aanleiding
geven tot twistgesprek".
Laatste Japanse herstel
leverantie aan Nederland
Het hoofdkwartier van generaal Mac-
Arthur heeft bekend gemaakt, dat Japan
zijn laatste lading herstelbetalingsgoede
ren naar Nederland heeft verscheept. De
waarde van de verzonden goederen be
draagt op basis van 1939, 2.931.525 yen.
Op dezelfde basis is nu het totaal dezer
leveranties aan Nederland gekomen op een
bedrag van 19.038.706 yen-
bladen als de Evening News en de Evening
Standard constateren met voldoening dat
cle mislukking van de socialistische poli
tiële in het gehele gemenebest schijnt ge
demonstreerd te worden. De zelfvoldaan
heid van socialistische ministers en publi
cisten in Engeland, aldus het eerstgenoem
de blad, zal een hevige schok gekregen
hebben door het nieuws van deze defini
tieve ommekeer in Nieuw-Zeeland.
Lord Woolton, voorzitter der Britse
conservatieve partij, noemde de nederlaag
van labour in Nieuw-Zeeland een teken
des tijds en voorspelde „dat de Engelse
kiezers te zijner tijd niet zullen achter
blijven om de wereld te laten zien welke
weg moet worden gevolgd". Hij voegde
erbij dat de inzet der Nieuw-Zeelandse
verkiezingen dezelfde was als die in En
geland. Het programma der Nieuw-Zee
landse conservatieven vermeldde herzie-
ziening der belastingen, herstel der vrije
concurrentie, verzet tegen het communis
me, bevordering van de eigen productie
en verlaging der overheidsuitgaven.
Opnieuw staking der
Amerikaanse mijnwerkers
De vierde Amerikaanse mijnwerkerssta
king in dit jaar is hedenmorgen vroeg be
gonnen. Enige honderden mijnwerkers in
Pennsylvanië zijn niet op het werk ver
schenen. Men verwacht, dat het merendeel
der 400.000 arbeiders in de bruinkoolmijnen
die lid zijn van de Verenigde Mijnwerkers-
bond waar John Lewis de leiding van heeft,
zich bij hen zal aansluiten. Officieel is de
staking te middernacht begonnen, toen de
„wapenstilstand" tussen Lewis en de werk
gevers ten einde liep.
Volgens een woordvoerder uit de indu
strie wordt geen onmiddellijke crisis voor
het land verwacht tengevolge van de sta
king, daar er nog voor 30 dagen voorraad
steenkool is.
Het internationale vakverenigings
congres nodigt christelijken uit
De conferentie van het nieuwe wereld
vakverbond te Londen heeft besloten chris
telijke vakverenigingen, aangesloten bij het
internationale christelijke vakverbond, uit
te nodigen. De aanbeveling werd met 46
tegen 8 stemmen goedgekeurd, met dien
verstande dat de christelijke vakbonden
„het beginsel van aansluiting bij een inter
nationale van vakverenigingen goedkeuren
en ten uitvoer leggen" voor het volgende
congres van het vrije wereldvakverbond,
dat in de loop van de volgende twee jaar
zal worden gehouden. De meeste tegenstem
mers waren afgevaardigden uit koloniale
gebieden.
Een vrouwelijke afgevaardigde van de
vakverenigingen in India heeft zich tegen
de uitnodiging aan de christelijke federaties
van vakverenigingen uitgesproken, daar de
door haar vertegenwoordigde organisatie
van mening is dat godsdienst geen rol mag
spelen in het werk van een wereldfederatie
van vakverenigingen.
Piloot en marconist van de
PH-TFA begraven
Het stoffelijk overschot van de heer L.
J. Frouws, in leven gezagvoerder bij Aero-
Holland, is Woensdagmiddag'onder grote
belangstelling te Rijswijk begraven.
De met de Nederlandse vlag eri vele
bloemen overdekte kist werd op de be
graafplaats door een grote schare familie
leden, vrienden en belangstellenden ge
volgd. Aan de groeve sprak mr. J. A. G.
Jonckheer, directeur van Aero-Holland,
woorden ten afscheid. Hij herdacht gezag
voerder Frouws als een voortreffelijke
vlieger en teamleider. Als mens en vakman
was hij zeer gezien.
Tot de vele belangstellenden behoorden
de heer P. O. H. Gevaert voor de Kon.
Ned. vereniging voor Luchtvaart, de pre
sident van de raad van bestuur van Aero-
Holland, de heer J. E. van Tyen, de heer
Th. J. van Midde, directeur van de Rijks
luchtvaartschool, de heer F. Diepen, ge
delegeerd commissaris van Aero-Holland,
mr. A. H. Hoekstra en B. Korsten namens
de stoomvaartmaatschappij Nederland en
een vertegenwoordiger van de luchtmacht
staf.
Op de begraafplaats Zorgvlied te Am
sterdam is het stoffelijk overschot ter
aarde besteld van de heer M. Westenberg,
in leven radio telegrafist van Aero-Holland.
Bij de vele belangstellenden waren leden
van de Rijksluchtvaartdienst en van het
bestuur van de Koninklijke Vereniging
voor Luchtvaart. De heer Frits Diepen,
gedelegeerd, commissaris van Aero-Hol
land, sprak woorden van waardering en
afscheid.
Voorts voerde als vriend het woord de
heer J. K. Hoekstra, chef-vlieger, en ds.
Y. Alkema, Ned. Hervormd predikant te
Amsterdam.
(Elders in dit nummer berichten wij qver
de crematie van de twee andere léden der
bemanning van het verongelukte vlieg
tuig).
Oost-Borneo vraagt om T.N.I.
BATAVIA, 1 December, (Aneta). De
raad van Oost-Borneo heeft een motie
aangenomen, waarin het zenden van T.N.I.
troepen naar Oost-Borneo verzocht wordt
voor de zuivering van de in dat gebied
geïnfiltreerde gewapende benden en voorts
om de rust en orde te handhaven. Dit zou
uiterlijk 10 December moeten geschieden.
De federale regering van Oost-Borneo
heeft deze motie goedgekeurd en haar
door tussenkomst van de vertegenwoordi
ger van Oost-Borneo, de heer Aflus, naar
het nationale voorbereidingscomité gezon
den.
Het woord is aan
O v id i u s
Wacht even,een kort uitstel brengt
wel eens groot voordeel.
Oost-Duitse vluchtelingen
vechten voor vrijheid
Naar uit Bonn wordt gemeld zijn vijftig
Oost-Duitse vluchtelingen, waaronder vier
invalide mannen, zestien vrouwen en vijf
tien kinderen, in drie weken van Uelzen
waar zij in een vluchtelingenkamp waren
ondergebracht naar Bonn gelopen, om
een persoonlijk beroep te doen op de West-
Duitse autoriteiten voor het verkrijgen van
een hun in eerste instantie geweigerde ver
gunning om in West-Duitsland te mogen
blijven. Zij hebben in deze drie weken een
afstand van ongeveer vier honderd kilo
meter afgelegd.
Een uit drie man bestaande delegatie dei-
vluchtelingen heeft zich vervoegd bij de
West-Duitse minister van vluchtelingen
zaken, dr. Hans Lukaschek. De delegatie
heeft minister Lukaschek een schriftelijk
protest overhandigd tegen de weigering van
de Duitse autoriteiten te Uelzen dat aan
de grens van de Britse en Sovjet-Russische
bezettingszönes van Duitsland is gelegen
om haar vergunning te geven op West-
Duits grondgebied te mogen "blijven. De 47
«andere Oost-Duitse vluchtelingen bevinden
zich thans te Keulen.
Minister dr. Lukaschek antwoordde de
delegatie dat de West-Duitse regering, in
verband met de moeilijkheden die de vluch
telingen bij een gedwongen terugkeer naar
de Sovjet-Russische bezettingszone van
Duitsland te wachten staan, mogelijk spe
ciale overwegingen bij beoordeling van de
situatie der vijftig uitgewekenen zal laten
gelden.
Koningin steunt
de Hulpactie Davos
Het bureau van de Hulpactie Davos
heeft van het secretariaat van de Konin
gin bericht ontvangen, dat Hare Majesteit
een bedje van deze hulpactie zal kopen.
De Hulpactie Davos beoogt, het aan
Nederlandse longlijders in Zwitserland
mogelijk te maken, daar te blijven. Dooi
de stijging van verplegingskosten als ge
volg van de devaluatie bleek per half jaar
per patiënt een bedrag van 1.190 meer
nodig dan voorheen. Het aankopen van een
hulpactiebedje voor dit bedrag betekent
dus voortgezet herstel voor een tbc-lijdei-
in Zwitserland.
In totaal is 476.000 nodig. In de eerste
weken van de actie is ruim 20.000 bin
nengekomen.
Tsjechische boeren moeien Kolchozen worden
Dinsdag is een DC 4 van de Air France nabij Lyon neergestort. Drie leden van de
bemanning en twee passagiers kwamen hierbij om het leven. Het verongelukte
vliegtuig in de heuvels bij Lyon.
(A.N.P. Telefoto.)
Bij Darex is alles te koop
(Van een bijzondere correspondent)
Voor een winkel in een van de grote pro
vinciesteden van Tsjechoriowakije verdrin
gen zich de mensen. De étalages bevatten
allerlei kwaliteits-arlikelen, die men ner
gens anders aantreft: vooral de prachtige
wollen stoffen trekken do aandacht. Er zijn
verder schitterende lederwaren inplaats
van de imitatie, waarmede men het de laat
ste jaren moest stellen, schoenen, zoals men
ze zelden ziet. Kortom, alles herinnert aan
de beste jaren van voor de oorlog in deze
winkel, waarop niet reusachtige letters ge
schilderd staat: Darex.
Wat betekent deze luxueuze zaak in dit
communistische land
Darex-winkels, die men in elke stad van
enige betekenis vindt, zijn bestemd voor
de bevoorrechten, die beschikken over
buitenlandse valuta. Hier zijn dé export-
ar' ikelen van het land voor iedereen be
schikbaar, mits hij maar beschikt over bui
tenlandse betaalmiddelen. En het zijn maar
betrekkelijk weinigen, die deze bezitten.
Toch is het opmerkelijk dat er nog zoveel
buitenlands geld in Tsjechoslowakije in
omloop is. Des morgens hadden wij in een
der banken een loket gezien met het op
schrift „Darex". Daar leverden velen dol
larbiljetten in en zij ontvingen in ruil een
chèque waarop men :n de Darex-zaken de
voor anderen onbereikbare artikelen kan
kopen. Zo tracht de Tsjechische staat ook
de deviezen in particulier bezit binnen te
halen. Om de toekomst bekommert men
üph niet en ook gesmokkeld buitenlands
geld wordt met graagte er zonder lastige
vragen geaccepteerd.
Het is echter duidelijk dat het systeem
van de Darex niet bevorderlijk is voor de
stemming van de bevolking. Het overgrote
deel beschikt niet over vreemd geld
het zien van de vele begerenswaardige
artikelen, zonder dat men ze kan kopen,
v/ekt uiteraard gevoelens van grote wrevel
op. Een goed herencostuum is in Tsjecho
slowakije buiten Darex om bijna niel te
verkrijgen. Het kost, naar men ons ver
zekerde, 20.000 kronen dat is vijf maan
den loon van een doorsnee-arbeider. De
prijzen bij Darex zijn echter redelijk en de
kwaliteit der artikelen is stukken beter dan
die men elders kan kopen.
Valse leuzen
Intussen gaat de staat voort met de ont
eigening van de winkels. Dat gebeurt on
der allerlei schoonklinkende leuzen. Een
zelfstandig zakenman wordt nu „staats
ambtenaar in een goed gcsalariëerde be
trekking". zo heet het. Hij is dan „van alle
zorgen bevrijd" en kan „een gemakkelijk
leven leiden'Mn theorie betekent daarom de
nationalisering van zijn bedrijf dus voor
hem een voordeel, -naar in werkelijkheid
komt het allemaa1 nor» doelbewuste
verpaupering van een klasse, die onmïs-
baar is in een normaal economisch bestel, j
Met de nationalisering is de vorige regering
reeds begonnen. De wereldfirma Bata heeft
het in Tsjechoslowaije al lang verbruid,
want zij werd na de oorlog als collabora-
trice beschouwd en veroordeeld. De naam
Bata, die men in vrijwel alle landen vindt,
zal men nu in Tsjechoslowakije tevergeefs
zoeken. Obuva of Jas heten nu de meeste
zaken, die destijds door Bata zijn gesticht
en die men gemakkelijk kan herkennen aan
de bijzondere, moderne bouwtrant.
De boerenstand in Tsjechoslowakije
maakt ook een zeer zware tijd door. Het is
heel moeilijk op het platteland contact te
krijgen met dc mensen. Zij uiten zich niet
en zijn zeer wantrouwend, want ze vrezen
de staatsambtenaren en spionnen, die hen
in de grootste moeilijkheden kunnen bren
gen. Over het algemeen is de voedselvoor
ziening dat moet eerlijk worden toege
geven in Tsjechoslowakije beter dan een
jaar geleden. Men schrijft dit toe aan de
goede oogst, maar ook aan de regerings
maatregelen. De overheid dwingt de boe
ren namelijk, bepaalde hoeveelheden pro
ducten en slachtvee te leveren.
Diverse boeren, met wie wij spraken,
bleken tenslotte toch bereid hun hart te
luchten om ons hun nood te klagen. De
eisen, die de regering aan hén stelt, zijn
vrijwel onuitvoerbaar. Maar de landbou
wers of veehouders die de gestelde eisen
niet nakomen lopen de kans naar een werk
kamp te worden gezonden. Daarom pro
beren zij meestal het ontbrekende bij te
kopen en vaak is de gemeenschapszin in de
dorpen zo groot dat anderen, die er wat
beter voor staan, te hulp komen.
Nog groter zijn de grieven over het feit,
dat men zo weinig voor de landbouwpro
ducten ontvangt, zodat hel haast onmoge
lijk is, de productie-kosten te dekken, Met
verontwaardiging zien de boeren hoe de
genationaliseerde bedrijven hun artikelen
voor de drievoudige prijs van de hunne aan
het publiek verkopen. Dit ailes gebeurt met
de vooropgestelde bedoeling om ook de
boerenstand rijp of beter gezegd murw
te maken voor het stelsel der „kol
chozen", de collectieve boerderijen naar
Russisch voorbeeld.
Nu is het al zo, dat men geen landbouw
werktuigen meer kan krijgen, indien men
zich niet bereid verklaart, zijn boerderij
te laten nationaliseren. De boeren leven
tengevolge van dit alles onder een zeer
zware druk en algemeen is de verwachting,
dat wanneer, het nieuwe jaar aanbreekt,
niemand meer baas in eigen huis zal zijn.
IETS KOUDER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bik, geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Zwaar bewolkt met enkele verspreide
opklaringen. Overwegend droog weer.
Langs de Waddeneilanden aanvanke
lijk nog vrij krachtige, overigens ma
tige tot zwakke wind tussen Zuidwest
en Zuid. Iets kouder met in het Zuid
oosten van het land op enkele piaat-
-en 'n de nacht en vroege ochtend
vnpejpa turen even onder het vries-
>r; -m hier en daar mist,
2 December:
.on op 8 26 uur, onder 16.32 uur
Maan op 14.48 uur. onder 5.03 uur
Hoog en laag water in ÏJmuiden
Donderdag 1 December:
Hoog water: 0.47 en 13.14 uur.
Laag wate: - 8.43 en 20.58 uur.
Vrijdag 2 December:
Hoog water: 1.40 en 13.59 uur.
Laag water: 9.33 en 21.43 uur.
