Eerste Kamer keurt wijziging
der Lager Onderwijswet goed
Haarlemmermeer bevordert bouw van
bedrijfsgebouwen met woonruimte
Hans Isbrandtsen speelt een spel
met mensenlevens om handelswinst
De kleine wereld
Donderdag 19 Januari 1950
3
In tegenstelling tot de Tweede Kamer wenst zij
Wel voorbereidende klassen aan ambachtsscholen
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Eersie Kamer kwam gisteren mi
nister Rutten aan het woord om de over de
voorgestelde wijziging der Lager Onder
wijswet gemaakte opmerkingen te beant
woorden. De bewindsman stelde mr. Wen-
delaar gerust door te verklaren dat hij niet
hechtte aan de naam „maatschappij -
school" voor scholen voor voortgezet lager
onderwijs. Blij was hij, algemene instem
ming- ontmoet te hebben over de proefne
mingen met een voorbereidende klas aan
de ambachts- en aan de lagere land- en
tuinbouwscholen. Het leerplan van zulk
een voorbereidende klas is wel degelijk
algemeen vormend: dat blijkt wel uit wat
de jongens er moeten leren.
In tegenstelling tot de heer Van Santen
had de minister in het wetsontwerp niets
„kapitalistisch" ontdekt. Naar aanleiding
van mr. Wendelaars vraag of er voldoende
aandacht wordt besteed aan het in een
Tweede-Kamer-motie verlangde ..weten
schappelijk" verantwoord grondplan voor
heel ons onderwijsstelsel, maakte de be
windsman onderscheid tussen een „journa
listiek" en een wetenschappelijk dus (zo
drukte minister Rutten zich uit) wèl ver
antwoord plan! Overigens kon hij ver
zekeren, dat er op zijn departement aan
gewerkt wordt. Maar hij kon de heer
Schippers onmogelijk mededelen wanneer
het plan gereed zal zijn. Mocht uitbreiding
van het aantal ambachtsscholen met voor
bereidende klasse nodig zijn, dan zal eerst,
gelijk reeds in de Tweede Kamer was toe
gezegd, overleg met de vaste Kamercom
missie voor Onderwijs geschieden.
Het voortgezet lager onderwijs is be
stemd voor allen, die na de lagere school
niet gaan naar H.B.S. of Gymnasium, noch
naar een ambachtsschool, noch naar een
school voor uitgebreid lager onderwijs.
Hierna betoogde de minister, niet de
stelling te durven onderschrijven dat het
Zo verkeerd is wanneer jongelui na de
lagere school via het onderwijs vroeg met
de beroepssfeer in aanraking komen.
Na tien minuten schorsen kwam er een
motie-Cramer (Arbeid), welke goed be
schouwd inging tegen een in December
door de Tweede Kamer uitgesproken wens,
hierop neerkomende, dat de proef met een
voorbereidende klasse aan ambachtsscho
len tot het tegenwoordige zestal beperkt
zou blijven. Die motie van de Kamer van
Honderd was nogal vaag en bovenal kreeg
zij een nog vagere betekenis na de verkla
ring van minister Rutten, dat in geval hij
Uitbreiding van bedoelde schooltypen
noodzakelijk zou achten, hij daartoe niet
zou overgaan zonder voorafgaand overleg
tnet de vaste Kamercommissie voor On-
Prof. Pootjes' verdediger
vraagt voorlopige
invrijheidsstelling
In overleg met de 58-jarige prof. J. W.
Pootjes uit Hilversum, hoogleraar aan de
hogeschool der Cultus vrije Christusbelij
ders aldaar, heeft diens raadsman, mr.
Benno Stokvis bij de rechtbank te Amster
dam een verzoek ingediend, de professor,
die zich nu ruim vijf maanden in voorarrest
bevindt, uit zijn voorlopige hechtenis te
ontslaan. De rechtbank, die dit verzoek in
raadkamer heeft behandeld, heeft nog geen
besluit bekend gemaakt.
Mr. Stokvis, deelde voorts mede, dat hij
het college had voorgesteld prof. Pootjes,
tegen wie een proces gaande is wegens aan
sporing tot desertie, een borgsom op te
leggen van 10.000 met de voorwaarde,
dat hij zich van publicaties zal onthouden
tot het vonnis in kracht van gewijsde is
gegaan.
Op 16 Februari zal de professor opnieuw
terecht staan voor de rechtbank, die ge-
t'uime tijd geleden de behandeling van zijn
zaak aanhield voor het inwinnen van een
psychiatrisch rapport. Dat is intussen uit
gebracht aoor de directeur van de Valerius-
kliniek te Amsterdam, dr. S. P. Tamme-
noms Bakker. Volgens mr. Stokvis wordt
daarin de professor toerekeningsvatbaar
verklaard. Gisteren is nog een tweede dag
vaarding tegen hem uitgebracht, waarin hij
van majesteitsschennis wordt beschuldigd.
Enschedé krijgt eindelijk
een nieuw station
Veertig jaar geleden vroeg de toenma
lige stationschef van Enschede aan zijn
directie te Utrecht of het hem geoorloofd
was enig schilderwerk te doen verrichten
aan het station. Het antwoord uit Utrecht
luidde, dat dit niet nodig was, want En
schede zou spoedig een nieuw station
krijgen. Er zijn inmiddels veertig jaar
voorbijgegaan en pas nu komt er een nieuw
station, dat wel sterk zal afsteken bij het
oude. Bij de wederopbouwplannen van de
Nederlandse Spoorwegen heeft het stations
gebouw te Enschede voorrang gekregen.
Wat de architectuur betreft zal het een
unicum in den lande zijn. Het wordt
namelijk geheel in beton opgetrokken, een
systeem dat ook wordt toegepast in Zwit
serland. De bouw wordt uitgevoerd in
beton staal en glas. Het beton zal niet,
zoals gewoonlijk, aan het oog onttrokken
worden, doch zichtbaar blijven. Het hoofd
gebouw zal een sober karakter dragen. Het
krijgt één verdieping en zal een oppervlak
te van niet meer dan 1150 vierkante meter
beslaan.
Veel groter van oppervlakte zal de over
kapping zijn, namelijk ongeveer 2700 vier
kante meter. Boven deze overkapping uit
rijst een 25 meter hoge toren die tevens
dienst zal doen als schoorsteen voor de
centrale verwarming.
Als de winter het werk niet ophoudt zal
de bouw ongeveer in Juli gereed zijn.
Agi
voor Haarlem
DONDERDAG 19 JANUARI
Gem. Concertgebouw: Koor Katholiek
Haarlem Oratorium „Koning Swentibold",
8.15 uur. Palace: „Mijn moeder en ik", 18 j.,
2, 4.15, 7 en 9.1'5 uur. Luxor: „De tijgerin",
18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Moederlied",
14 j., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Die
Fledermaus", 18 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Spaar-
ne: „De helse karavaan", 14 j., 2.30, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Het Venster", 18 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 20 JANUARI
Gebouw Cultura: Spiritistische Studieclub
„Doorgang naar het hogere", 8 uur. Wilhel-
minakerk. Heemstede: Concert Theo Olof,
Piet van Egmond en mej. H. Vening Meinesz,
8 uur. Bioscopen: Middag- en avondvoor
st ellingei>-
derwijszaken. De senaat heeft thans, met
aantekening van het „tegen" der commu
nisten, juist het verlangen kenbaar ge
maakt dat de regering met bekwame spoed
de instelling van voorbereidende klassen
aan ambachtsscholen zal bevorderen. Deze
uitspraak, tegenovergesteld aan die van de
Tweede Kamer, deed zij, nadat de minister
verklaard had tegen een dergelijke motie
geen bezwaar te hebben. Heel begrijpelijk,
want zij voldeed aan een zijner hartewen-
sen!
Het wetsontwerp werd hierna zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De voorzitter deelde mede dat het zijn
voornemen is de Kamer weer bijeen te roe
pen op Dinsdag 24 Januari, ter behande
ling van het wetsontwerp inzake de Pu
bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. Zo
nodig zal deze vergadering 's avonds en de
volgende dag worden voortgezet.
Directeur van Garoedan
Airways in ons land
Per K.L.M.-vliegtuig arriveerde giste
ren op Schiphol de directeur van de Indo
nesische luchtvaartmaatschappij Garoedan
Airways, de heer Th. de Bruyn, uit Dja
karta. Hij zeide bij zijn aankomst ge
durende zijn verblijf hier te lande van één
week besprekingen te zullen voeren over
de aanschaf van materiaal voor zijn maat
schappij, die thans 23 Dakota's en 8 Cata-
lïna-vliegboten bezit. Op het ogenblik
vliegt de maatschappij alleen op de bin
nenlandse lijnen en op de lijn naar Ma
nilla. Het vliegend personeel bestaat voor
liet grootste deel uit Nederlanders, Austra
liërs, Amerikanen en Britten. Er bestaat
nog geen opleiding tot piloot voor Indone
siërs, doch die zal er naar de mening van
de heer De Bruyn binnen afzienbare tijd
wel komen.
Omtrent het type vliegtuigen, dat de
Garoedan Airways in de toekomst hoopt
aan te schaffen, kon de heer De Bruyn nog
geen mededelingen doen. Wel antwoordde
hij op een desbetreffende vraag, dat een
vertegenwoordiger van de Zweedse SAAB-
fabrieken, die de Scandia-machine bouwt,
onlangs in Indonesië „vruchtbare bespre
kingen" heeft gevoerd.
In een vergadering in hotel „De Land
bouw" te Hoofddorp, welke was uitgeschre
ven door het gemeentebestuur van Haarlem
mermeer, heeft de directeur van Openbare
Werken, dr. ir. M. A. Breuning, mededelin
gen gedaan van plannen van de gemeente
om het bouwen van bedrijfsgebouwen, welke
tijdelijk gebruikt kunnen worden voor wo
ningen, te bevorderen, waarna de wethouder
van Openbare Werken, de heer Bos de be
zoekers opwekte, eraan mee te werken, dat
er zoveel mogelijk van dergelijke gebouwen
met woonruimte tot stand komen. Het be
drijfsgebouw heeft een levensduur van
veertig jaar; de woonruimte kan tien jaar
gebruikt worden. Aangezien er in de Haar
lemmermeer zevenhonderd bedrijven zijn,
kan de bouw van een groot aantal bedrijfs
panden bevorderd worden, waardoor dus
weer vele gezinnen een onderdak kunnen
vinden.
In zijn voordracht gaf dr. Breuning een
overzicht van het bouwen in het algemeen.
De gemeente Haarlemmermeer heeft de
beschikking over een klein aantal percelen
dat bouwrijp is, hoewel de gemeente zeer
groot is. Wordt op een bouwrijp stuk grond
een huis gebouwd, dan kost de grond bij een
bouwvolume van 150 m3 hetwelk het mini
mum is, duizend gulden.
De heer Breuning vervolgde, dat een
ieder, die bouwen wil daartoe vergunning
krijgt, mist het bouwvolume niet groter is
dan 500 m3. De bouwer mag de huur vast
stellen overeenkomstig de bouwkosten. Het
aantal woningen, dat in ons land op deze
wijze gebouwd mogen worden, bedraagt
slechts 3500. Wie het eerst met plannen komt
heeft de beste kans van slagen. Zo lang de
woningnood duurt zal er belangstelling voor
deze huizen bestaan. Voor de bouwer is er
risico aan de bouw verbonden. Meer succes
zal hij boeken als hij een aantal woningen
kan bouwen op één rij of flats. Dan is er
weinig grond nodig. De gemeente wil het
bouwen van woningen bevorderen op daar
voor geschilde gronden. Noodwoningen vol
doen volgens spreker niet aan de verwach
tingen en hij is er geen voorstander van.
Dr. Breuning besprak vervolgens het stich
ten van een bedrijfsgebouw met een loods,
een garage en een stenen schuur. Dit kan
veertig jaar gebruikt worden. Het is moge
lijk het gebouw zodanig in te richten, dat het
de eerste tien jaar bestemd kan worden voor
woonruimte. De gemeente is voornemens een
dergelijk gebouw te stichten als voorbeeld.
Indien het gebouw tot stand gekomen is kun
nen gegadigden nagaan of een dergelijk
gebouw ook voor hen van belang is. Dc
gemeente is bereid alle inlichtingen te ver
schaffen. De goedkeuring van het rijk hangt
af van het bouwvolume en kostprijs. Als de
bewoners uit de Haarlemmermeer medewer
king verlenen, dan bewijzen zij het land een
grote dienst bij het oplossen van een der
grootste problemen van deze tijd.
Nadat een groot aantal vragen was gesteld,
deelde de heer Breuning mee dat de door
hem besproken bouw onder de woningwet
valt. De gemeente zal aandacht blijven be
steden aan de bouw van arbeiderswoningen,
omdat daaraan een grote behoefte bestaat.
Ook zal aan gerepatrieerden zo veel mogelijk
een onderdak worden verleend. Het is nodig,
dat de particuliere bouwers-ook hun schou
ders zetten onder het vraagstuk van de bouw
van woningen. Zij hebben kansen, hoewel
toegegeven moet worden, dat hiervan uit
sluitend beter gesitueerden gebruik kunnen
maken.
WEEKSTAAT NEDERLANDSE BANK
De opmerkelijkste post op de verkorte
balans van de Nederlandse Bank per 16
Januari is de toeneming van de voorraad
gouden munt en gouden muntmateriaal
van 740.1 tot 870.9 millioen gulden.
De stijging van de goudvoorraad met
130.7 millioen gulden is het gevolg van het
beschikbaar komen van de tweede uitdeling
uit de „pool", gevormd uit het goud, dat
tijdens de bezetting aan Duitsland was uit
geleverd. Het goud is door de bevoegde ge
allieerde instantie ter beschikking van de
Staat der Nederlanden gesteld en door de
Bank van de staat overgenomen. De tegen
waarde is door de staat gebruikt voor af
lossing op schatkistpapier.
De biljettencirculatie is voor de tweede
maal in dit jaar verminderd en wel van
3012 op 2977 millioen gulden. Het saldo
van de schatkist steeg met 33 millioen gul
den. De bijzondere rekening is voor het
eerst sinds geruime tijd gestegen en wel
met 14 millioen tot 524 millioen gulden.
99'
99
Teleurstellende documentaire
over de Noordoostpolder
Adriaan Pelt op doorreis
naar Lybië in ons land
„Ik weet niet of ze er een republiek of
een koninkrijk van willen maken. Ik ben
er nog nooit geweest. Ik zal er geen koning
zijn en geen gouverneur. Ik zal er alleen
adviseur zijn bij de voorbereiding der
organisatie van de onafhankelijkheid en
die moet in elk geval voor 1 Januari 1952
een feit zijn." Dat zei de Nederlander
Adriaan Pelt, die onlangs benoemd is tot
hoge commissaris van de UNO voor Lybië.
De heer Pelt arriveerde gistermiddag na
een vlucht van Southampton met een ge
charterde machine van de KLM op Schip
hol op doorreis naar Tripolis.
„Een soort van verkenning" noemt hij
dit eerste bezoek, een verkenning, die
slechts van korte duur zal zijn, want op
1 Maart moet de heer Pelt weer in Lake
Success terug zijn om de definitieve rege
lingen voor de vestiging van zijn bureau
te treffen.
„Midden Maart zal ik echter weer terug
zijn in Lybië. Ik weet nog niet precies
waar ik me zal vestigen. Ik zal er samen
werken met de Fransen, die op het ogen
blik Fessan bezetten en met de Engelsen,
die hun troepen hebben in Tripolitanië en
Cyrenaica. Deze mogendheden hebben zich
verplicht mee te werken aan de geleide
lijke opbouw van een eigen onafhanke
lijk Lybïsch regeringsapparaat.
Cyrenaica heeft al een regering met
locale binnenlandse bevoegdheden.
Het is de bedoeling, dat de grondwet zal
worden ontworpen en goedgekeurd dooi
de toekomstige Nationale Vergadering".
De heer A. Pelt (links) op Schiphol in
gesprek met dr. A. Plesman.
„Gelooft u, dat de Lybiërs rijp zijn voor
zelfbestuur?"
„Het lijkt mij toe, dat er in Lybië vol
doende intelligentia is, nodig voor zelf
standigheid". a
Italianen nog In leidende functies
De heer Pelt vertelde, dat er op het
ogenblik nog veertig- tot vijftigduizend
Italianen in Lybië zijn. Sommigen hunner
vervuilen nog leidende functies in dienst
der bezettende mogendheden.
Wie zijn opvolger is als assistent se
cretaris-generaal van de UNO wist de heer
Pelt niet: „het is zelfs niet zeker of er een
opvolger zal komen".
„Wat ik ga doen na 1 Januari 1952? Dat
zien we te zijner tijd wel weer":
Met een DC 6 toestel van de KLM
wier directeur, dr. A. Plesman, persoonlijk
voor deze gelegenheid naar Schiphol was
gekomen, is de heer Van Pelt om kwart
over een naar Lybië vertrokken. Speciaal
voor de heer Pelt en zijn klein gevolg zal
de DC 6, die de normale lijnvlucht maakt
naar Johannesburg, een extra landing
maken in Tripolis.
De heer Pelt is heden te Tripolis aange
komen om gedurende vier dagen het ter
rein van zijn toekomstige werkzaamheden
te verkennen. Hij heeft een Franse pers
functionaris en een voormalige Franse
politiefuntcionaris als lijfwacht, een Egyp
tenaar en een Tunesiër als Arabische tol
ken en een Canadese als secretaresse.
Pelt denkt via Cyrenaica naar Cairo te
gaan. Een bezoek aan Fezzan, het derde
gebied van Libië, moet nog georganiseerd
worden.
Blokkade-breker herhaalt zijn actie in Indonesië
thans in China
De cineast Herman van der Horst heeft
een film gemaakt over de droogmaking
en het in cultuur brengen van de Noord
oostpolder. Het is een redelijke documen
taire geworden, deze „Der zee ontrukt",
die in opdracht van de regering is gemaakt
en ongeveer 35 minuten duurt. Maar meer
dan het praedicaat „redelijk" verdient zij
niet. Ongetwijfeld laat zij zien welk een
enorm werk daar in de Noordoostelijke
hoek van het IJselmeer is verricht en de
montage is op enkele onvolkomenheden
na goed geworden.
Maar er is één groot bezwaar. Overal
schijnt Van der Horst teruggeschrokken te
zijn voor de wijde beweging van zijn
camera. Op momenten, dat hij een treffen
de opname van de uitgestrektheid van ons
nieuwe Nederland had kunnen maken, is
hij in een auto geklommen en voert ons
in snelle vaart langs kilometers bloeiend
korenland, waarvan men slechts de grond
en een deel van de aren kan zien: de
camera richt zich daar niet boven uit. Op
andere plaatsen als de toeschouwer weer
gaat hopen nu eindelijk eens iets te zien
van de onafzienbare vlakte van de polder,
is de cameraman in een
-pi-i vliegtuig meegegaan en
Pil TTl heeft opnamen gemaakt, die
I 1 £111.1 I met hetzelfde genoegen bo-
vy ven een maquette zouden
kunnen zijn geschoten. Het beeld vervlakt
en vervaagt en men ziet een schema van
tientallen, elkaar loodrecht snijdende lij
nen, die zelfs iedere herinnering aan de
werkelijkheid doen wegvallen. Aan de
andere kant is er een overvloed van con
ventionele opnamen van tractoren en sche
pen en ploegen, die tot vlak bij de camera
naderen en dan uit ons gezichtsveld ver
dwijnen.
Dat is het grote bezwaar tegen „Der zee
ontrukt". Een minder groot nadeel van
deze film is, dat zij eindigt als een bij ver
gissing en roekeloos uitgeblazen nacht
kaars. Eindigt op een moment, dat de toe
schouwer wat onrustig in zijn stoel begint
te draaien en hoopt, dat er nu eindelijk
eens een grootse, een geïnspireerde opname
volgt. Plotseling is het afgelopen.
Maar deze film heeft ook zijn goede
zijden. De leek zal er veel feitelijks over
(Van onze correspondent in Amerika)
Nadat enkele weken geleden het vracht
schip Flying Cloud van Hans Isbrandtsen
trachtend de blokkade van Shanghai te
breken door de Chinees-nationalistische
marine beschoten was, begon Hans zijn
gebruikelijke gebakkelei met het Departe
ment van Buitenlandse Zaken en de Ame
rikaanse marine, een en ander opgeluisterd
door pagina-grote advertenties in de New
Yorkse bladen.
In deze advertenties herhaalde Isbrandt
sen aan het Amerikaanse publiek het on
recht, hem aangedaan door de Chinese
nationalisten, en verder dat het departe
ment en de Amerikaanse marine geen hand
uitstaken om deze belediging aan de vrije
Amerikaanse koopvaart aangedaan, te
wreken.
Alles tevergeefs. De minister van Bui
tenlandse Zaken, Acheson, deelde mede dat
de Amerikaanse regering weliswaar de
nationalistische blokkade van het in com
munistische handen zijnde Shanghai niet
kon erkennen, maar aan de andere kant
niet bereid was om Amerikaanse „would-
be" blokkade-brekers door de Amerikaan-
de aanleg van een polder in vernemen en
vaak ook zien. En door deze documentaire
rolprent heen is nog een verhaaltje gewe
ven. Een simpel, klein verhaaltje over een
eeuwenoud bordje, dat twee Urker vissers
op een goede dag voor de drooglegging uit
het IJselmeer opvissen en weer terug
gooien in het meer met de opmerking, dat
ze het over een paar jaar wel in de polder
zullen vinden. En het wordt teruggevon
den door baggeraars, die het ook weer in
het water werpen en enige jaren later
wordt het bordje nogmaals door iemand
ontdekt. Nu in het land en nu voorgoed,
want het verhuist onmiddellijk naar het
museum op het oude eiland Schokland.
Een eenvoudig verhaaltje, nipt genoeg
op de voorgrond gebracht om de aandacht
van de toeschouwer van het eigenlijke
onderwerp van deze film te leiden. Een
De Urkers zien hun viswater verdwijnen.
verhaaltje dus, dat in de juiste verhou
dingen is gehouden.
Dat zijn enkele goede eigenschappen.
Maar toch is het jammer dat van een der
gelijke film, die vooral ook bij het Neder
landse nageslacht veel belangstelling zal
hebben, niet meer is gemaakt. Jammer
ook, dat nu „De zee ontrukt" in vreemde
talen zal worden na-gesynchroniseerd het
buitenland een niet geheel volledig en in
ieder geval zo onbevredigend beeld voor
gezet zal krijgen van dit werkelijk gigan
tische werk. Werk bovendien van een
soort, die ons volk een grote naam heeft
bezorgd in het buitenland. „De Nederlan
ders kunnen goed werk doen", zullen zij
zeggen „maar propaganda maken voor
zichzelf? Neen, dat kunnen zij niet".
E. P.
se oorlogsmarine te laten vergezellen. Het
advies van het departement was: wees
practisch en blijf uit de buurt.
Acheson motiveerde de weigering om
Amerikaanse marine-eenheden ter be
schikking te stellen van blokkade-brekers
verder met het volgende: Het aanvoeren
van Amerikaanse goederen in een door de
communisten bezette stad kan bezwaarlijk
een zaak genoemd worden, die de sympa
thie van het Amerikaanse publiek heeft.
Maar Isbrandtsen is zo koppig als hij
„zakelijk" is. Hij is namelijk niet alleen
eigenaar der schepen, zijn schepen vervoe
ren tevens Isbrandtsen-lading en het is
duidelijk, dat een schip, dat ladingen Ame
rikaanse goederen in een belegerde stad
weet aan te voeren, daar gouden zaken
kan doen.
Zo besloot Isbrandtsen om het „toch te
doen" en hij maakte bekend, dat zijn schip
„Flying Cloud", kapitein Davey Jones, zou
trachten de blokkade te breken. Een aan
tal schepelingen van de Cloud, dat er
anders over dacht, bedankte voor de eer,
monsterde af en ging naar huis.
Maar kapitein Davey Jones, die een man
is naar het hart van zijn baas, zette door,
koos zeeenenkele dagen later
was zijn schip bijna wrak geschoten door
de nationalistische marine. Wederom groot
tumult in het kantoor van Isbrandtsen.
Nieuwe telegrammen aan het departement,
nieuwe persconferenties. De Cloud zou zich
niet binnen territoriale wateren hebben
bevonden, maar nog in internationaal ge
bied zijn geweest, toen het schip beschoten
werd.
Dit laatste is hoogst waarschijnlijk het ge
val geweest, maar de nationalistische ma
rine wilde niets aan het toeval overlaten.
Het enige wat Hans nu bereikt heeft,
voor zover het de medewerking van de
Amerikaanse marine betreft, is dat twee
Amerikaanse oorlogsschepen de wrakke
Cloud in de internationale wateren bij
stand verlenen. De marine heeft aan kapi
tein Davey Jones zelfs aangeboden hem
naar een haven te brengen voor reparatie
van zijn schip, maar in geen geval naar
Shanghai.
Intussen begint al deze grappenmakerij
het Amerikaanse congres te vervelen, te
meer waar een volgend Isbrandtsen-schip
al weer klaar is om van Hongkong uit te
trachten Shanghai te bereiken. De moge
lijkheid bestaat om aan kapiteins, die hun
bemanning aan nodeloos gevaar bloot stel
len, hun bevoegdheid om als kapitein te
varen te ontnemen.
Hans Isbrandtsen, tuk als hij is op snel-
verdiende en grote winst, speelt natuur
lijk overigens een spelletje op de toekomst.
Erkenning van het communistische be
wind in China door Amerika kan niet lang
uitblijven, men zie slechts naar de erken
ning door Engeland, een erkenning die
gedicteerd werd door de belangen van En-
gelands handel en zijn investeringen in
China.
Wanneer Amerika eerlang het Engelse
voorbeeld volgt, wie is dan bij de commu
nisten de populaire Amerikaanse reder:
niemand anders dan Hans Isbrandtsen na
tuurlijk.
Het is hetzelfde spelletje, dat Isbrandt
sen twee jaar geleden met de Martin Behr-
mann in Indië speelde. In die tijd had hij
in zijn kantoren op Broadway New York
al een hele étalage gewijd aan „Indonesia-
a new republic".
Op <le kast
Of ge ook voorzichtig zijn moet met
dingen beweren die ge zelf niet bekijken
kunt. Met te zeggen dat de vrouwen het
leven anders zien dan de mannen, dat zij
de maan zien knipogen terwijl de mannen
alleen maar een clode witte bal van koude
steen aan de hemel zien hangen.
Of ge ook voorzichtig moet zijn. Want
daar is het een en ander over te doen ge
weest. Er zijn vrouwen over op de hoge
kast geklommen. Zij zeggen dat zij niet van
knipogen houden, zij zeggen dat er geen
verschil is tussen man en vrouw als het
op nuchterheid, zakelijkheid en geleerd
heid aankomt. Of mijnheer misschien
denkt dat de vrouw alleen maar over roze-
geür en maneschijn weet mee te praten.
En of de vrouw misschien geacht wordt
niets van de moderne wetenschap te begrij
pen. Of mijnheer misschien hoort bij dat
slag mensen dat de vrouw als een onprac-
tisch en dweperig schepsel beschouwt.
En dan kunt ge al zeggen dat ge het
anders hebt bedoeld en dat ge alleen maar
hebt willen duidelijk maken dat de vrouw
ons tranendal gelukkig nog met wat bloe
menslingers weet op te fleuren, en dat
mijnheer helemaal niet bij dat slag mensen
hoort dat stil maar, ze laten u niet eens
uitspreken.
Ge moet het rechtzetten. Ge moet uw
uitlatingen herzien. Ge moet vertellen van
een nuchtere en zakelijke vrouw, die niet
van romantiek en knipoogjes weten wil.
Wel, dat moet dan maar gebeuren. De
vrouwen op de kast zullen hun verhaal
hebben. Maar dan moet er worden afge
sproken dat er verder geen woorden meer
over worden vuil gemaakt. Want ge kunt
over vrouwen en mannen niet aan de
gang blijven. Daar zoudt ge toch nooit over
uitgepraat raken.
Ik zal u dan vertellen van een ander
geleerd man, die zijn wijsheden verhaalde
nan een vrouw. Hoort, hij spreekt over de
wetenschap die hij vergaard heeft als over
een schat van goud, die hij met blote
handen uit de grond heeft gegraven. Hij
verhaalt hoe de grote ontdekkers door de
eeuwen heen aan hun wijsheid gekomen
zijn. Hij vertelt van de mannen die acht
gaven op het kleine om hen heen en daar
door het grote vonden.
Archimedes was zo een man, zegt hij.
Een geleerde en wijsgeer zoals er weinige
waren. Hij heeft in de natuur rondom hem
wetten en regelen ontdekt die de wereld
vooruitgeholpen hebben op haar weg der
beschaving.
Weet ge hoe hij de wet van de opwaartse
druk gevonden heeft, vraagt de man aan
zijn vrouw, de wet waardoor wij thans van
alles het soortelijk gewicht kunnen weten?
De vrouw weet het niet.
En hij vertelt het is alsof hij zijn
vrouw een sieraad uit zijn gouden schat
schenkt. Archimedes, zegt hij. was een rein
man. Hij baadde zich dagelijks en, op een
dag was zijn bad tot de rand gevuld. Toen
hij erin stapte golfde een deel van het
water over de rand op de vloer. Hoe on
belangrijk, nietwaar, en hoe logisch. Kleine
geesten zouden het zonder nadenken heb
ben gezien. Maar grote geesten denken over
alles na. Als een bliksemflits schoot door
de geniale hersenen van Archimedes de
vraag: Waarom? Waarom golft dat water
over de rand? En als een tweede flits
kwam het antwoord: Daarom! Daarom
golft dat water over de rand!
En als een kind dat de oplossing van
een moeilijke som gevonden heeft juichte
Archimedes in zijn bad, hij zag daar voor
zich de openbaring van een natuurgeheim.
En hij riep luidkeels, zo hard dat de
tegels van zijn badkamer ervan rammel
den: „Eureka! Eureka! Ik heb het gevon
den!"
En nu zult ge merken hoe nuchter en
zakelijk die vrouw wel was. die dit ont
roerende en heldhaftige verhaal had ge-
hoord.
Zij haalt diep adem, en vraagt dan be
zorgd:
„En wat zei Eureka wel, toen zij kwam
en die smeerboel op de vloer van de bad
kamer zag?"
Of alle vrouwen nu maar van die kasten
willen komen. J* k.
ADVERTENTIE
'n Maag, die klaagt, vraag» niet.
Maar met een maag, die brandt, raak» ge
van kwaad tot erger.
Blus daarom dat zuurbranden op Uw maag! 1
Met Digestif Rennie.Van de ene minuut
op de andere, prompt en zonder dat afwach
ten in onzekerheid, dat zo menigeen er lang
van weerhoudt de proef met een medicijn te
nemen. Rennies geven verlichting aan de
zwaarste aanvallen van brandend maagzuur
binnen een of twee minuten. En zo eenvoudig
om in te nemen. Een of twee tabletten laten
smelten op de tong. zonder water of wat ook.
U kunt Rennies nemen zonder dat iemand
het opvalt. Steek een paar Rennies bij U -
regelmatig - om altijd en overal op alles
voorbereid te zijn. Ze smaken nog lekker
ook! Voorradig bij alle Apothekers en Dro
gisten.
Burgerlijke stand
HAARLEM, 18 Januari 1950
ONDERTROUWD: 18 Jan.. J. M. A. Jans
sen en G. C. van der Zanden; H. Ren out en
A. Hoekman: A. W. Steenkist en C. G. Theel;
A. J. Swanevelt en I. Lurz; B. H. van War
merdam en P. C. Dam; W. Bottelier en A. H.
M. van der Meer; F. J. W. van Vlijmen en
J. H. Klasen; J. Detmar en C. H. Sticgelis; P.
J. Bachman en P. M. Voss; L. Dijkstra en
C. J. C. Loogman; W. Feller en C. C. Victoor;
F. D. van Roode en C. van Dijk; J. Koster en
M. E. Hoogeveen; H. F. Seijsener en H. Beu
kers; H. D. Hulst en E. Ligtenstein; P. Koe
dijker en N. Bakker; J. H. Henriët en J. M.
Hollander; C. M. van Doorn en M. C. Derks;
C. A. Haast en J. M. Winter; A. A. Rompa
en A. de Vogel.
GEHUWD: 18 Jan., T. P. de Winter en E.
S. A. Jonkman: W. van Beelen en H. van den
Berg; C. B. Bijvoet en C. M, de Regt; C. W.
Feije en M. J. Spanjaard; P. T. van Bruggen
en P. M. E, Frensen; J. Staal en A. M. Merc-
kens; J. M. Sepers en M. M. Schouten; J. L.
Hulsbus en D. C. M. M. Rosenhart; P. Tim
merman en A. C. Veenman; R. Moorrees en
A. Elsinga; G. van Middelkoop en P. M. van
Leeuwen.
BEVALLEN van een zoon: 17 Jan., A. G.
RusmanHoogland; G. TheilVeenstra; 18
Jan., M. VeeningsDamstra.
BEVALLEN van een dochter: 14 Jan.. N.
M. EikelboomPower; 15 Jan., E. Ulrich—
Koelemeijer; 16 Jan., M. de GrootTakken;
W. FeijeBoeree; 17 Jan., H. BomSchalk;
F. Ruben—Speelman; M. J. HosseletKull-
mann; 18 Jan., C. van der MeerRoest; A. W.
M. H. de JongWelting.
OVERLEDEN: 16 Jan., A Hooglandde
Boer, 84 j.. Ie Hogerwoerddwarsstraat; F.
Ploeger. 69 j.. Grote Houtstraat; 17 Jan. H.
Moser—Leijenaar. 63 j„ Kloosterstraat; A. J.
Viege—Castein, 72 j.. Zuidpolderstraat; E,
Hagenzieker, 27 Hazepaterslaan.
