Uraniumbom als aansteker voor een
kernreactie in waterstof-atomen
„Actie Westerling geên gevaar voor
verhouding tussen beide landen"
De gezindheid bij
ondernemingsraden
het overleg in de
is het voornaamste
Ir. Ottevangers komt
in Haarlem terug
3e kleine wereld
JXonderJag 2 Februari 195Ö
3
De combinatie van waterstof-atomen tot
helium-atomen, waartoe men de mogelijk
heden reeds in 1935 overwoog, kan echter
als kettingreactie (nodig om het proces zeer
snel dus explosief te doen verlopen) alleen
plaats vinden onder uitzonderlijke omstan
digheden, namelijk bij een temperatuur
Van circa 15 millioen graden Celsius en een
hoge druk.
Deze voorwaarden bleken tot dusverre
niet te verwezenlijken, doch thans schijnen
de natuurkundigen practische mogelijkhe
den tot verwezenlijking gevonden te heb
ben. Is dat inderdaad juist, dan zou men
in de waterstofbom een wapen gevonden
hebben, dat niet, zoals de uraniumbom,
„slechts" twee tot vier vierkante mijl, maar
waarschijnlijk 1000 of meer vierkante mijl
in een klap volkomen kan verwoesten.
Verkiezingen Provinciale Staten
De candidatenlijst van de Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie voor de ver
kiezingen voor de Provinciale Staten op 26
April in de provincie Noordholland in de
Statenkieskringen Haarlem en Velsen als
volgt samengesteld:
Mr. R. C. Bakhuizen van den Brink,
Heemstede; H. J. Slingenberg, Heemstede;
mevr. mr. J. M. StoffelsVan Haaf ten,
Haarlem; jhr. H. P. F. Coenen van de Oos
terhof f, Aerdenhout; D. E. Jongkind, Aals
meer; mr. J. E. Goudsmit, Badhoevedorp;
A. Blom, Beverwijk; ir. P. C. Tirion, Aer-
denhout; G. Tates, Zandvoort; mr. H. L.
Prenger, Aalsmeer; mevr. J. van Nispen
van Wely, Heemstede; J. C. Jung, Zand
voort; mr. J. G. Bettink, Haarlem; J. M.
Strijland, Uithoorn; P. Avis, Hoofddorp; P.
H. van Essen, Halfweg; R. F. Pasman, Sant
poort-station; J. van Holten, Bennebroek
en J. W. Th. Fibbe, Haarlem.
Staking. In Santiago en Valparaiso (Chili)
organiseren de vakverenigingen sym
pathie-stakingen om hun solidariteit
met de stakende employés van de tele
foon- en electriciteitsbedrijven te tonen.
De telefoondiensten worden onderhou
den door het ministerie van Arbeid mét
assistentie van het leger.
Op welke wijze men deze voorwaarden
voor de explosie denkt te kunnen verwe
zenlijken wordt uiteraard geheim gehou
den, doch het ligt voor de hand te denken
aan de huidige atoombom, in welks cen
trum en directe omgeving bij de explosie
de uitzonderlijke omstandigheden van een
temperatuur van millioenen graden Cel
sius en een zeer hoge druk optreden.
Dan zou de huidige uranium-atoombom
degraderen tot lucifer, tot aansteker van
een r.og veel grotere razernij van krachten.
Dit is dus de nieuwste stap op het ter
rein der kernphysica, een stap waarvoor
president Truman der Verenigde Staten, na
lang beraad, het sein gegeven heeft.
Niemand, zelfs niet de grootste deskun
dige op dit gebied, zal echter kunnen zeg
gen of het de laatste geweest is. Het aspect
der resultaten wordt echter danig veront
rustend.
Wat is een H-bom
De nieuwste stap op het terrein
der kernphysica niet de laatste wellicht
(Van een bijzondere medewerker)
Evenals zulks bij de uraniumbom het
geval was, berust het principe van een
eventuele „waterstofbom" op in weten
schappelijke kringen reeds lang bekende
feiten en vei-schijnselen. Theoretisch kan
men op papier het hele proces van een
ontploffende waterstofbom ontwikkelen,
doch de practische uitvoering heeft tot
dusverre op ernstige bezwaren gestuit.
Thans schijnen de kernphysici in Ameri
ka practische mogelijkheden binnen hun
bereik te achten om de waterstofbom (H-
bom) te vervaardigen en daarmee een wa
pen te scheppen, waarbij de huidige atoom
bom degradeert tot lucifer.
Zonder op wetenschappelijke en techni
sche vragen in te gaan willen wij in het
kort aanduiden, waarop het denkbeeld van
de atoombom berust.
Alle stof bestaat uit atomen, zeer kleine
deeltjes die niet met het blote oog, noch
met de sterkste microscoop zijn waar te
nemen. Zulk een atoom bestaat uit een
kern met daarom heen draaiende electro-
nen. Reeds lang was het aan de natuur
kundigen bekend, dat snelle en krachtig
verlopende reacties mogelijk zouden zijn,
wanneer men veranderingen in de kernen
zou kunnen teweeg brengen. Gedurende
de oorlog slaagde men er in, zulks te doen
bij de kernen van uranium en plutonium,
de zwaarste, dus minst stabiele kernen die
bekend zijn. Men wist deze te splitsen,
waardoor kernen van lichtere atomen ont
stonden, benevens een restant aan kern
materiaal, dat zich omzette in energie.
Ook het principe van de thans veel be
sproken waterstofbom berust op kern
reacties, maar ditmaal niet het splitsen,
doch het combineren van atoomkernen.
De huidige atoombom berust op het prin
cipe, dat kernen van uranium-atomen wor
den gesplitst tot atoomkernen van andere
stoffen, waarbij een gedeelte van de oor
spronkelijke kern „overblijft" en in de
vorm van energie vrijkomt. Dank zij het
feit, dat deze vrijkomende energie in staat
is ook weer andere kernen te splitsen, ont
staat een kettingreactie, een reactie die
zich vanzelf voortzet, zich zelf in stand
houdt, wanneer zij eenmaal aan de gang is
gebracht. Aangezien in de atomen alles
met een razende snelheid geschiedt, grijpt
ook dit splitsingsproces met enorme snel
heid om zich heen wanneer het eenmaal
in gang is gebracht, waardoor het explo
sieve karakter van de atoombom te ver
klaren valt.
Kettingreactie
Om een inzicht te geven in het begrip
„kettingreactie" het volgende eenvoudige
voorbeeld. Zet op een tafel een rijtje do
minostenen op hun kleinste vlakje naast
elkaar, op een onderlinge afstand van de
dikte van. een dominosteen, Stoot de uiter
ste steen om in de richting van de andere
stenen, en de eerste zal de tweede, de
tweede de derde, de derde de vierde om
werpen, zonder dat men er verder iets aan
hoeft te doen. Is de reactie eenmaal aan
de gang, dan plant zij zichzelf voort. Dit
nu is een kettingreactie. In het geval van
de atoombom plant zij zich in een enorm
tempo met een steeds grotere versnelling
voort, doordat de energierestanten van een
splitsing voldoende zijn om een aantal
andere atoomkernen te splitsen. Aangezien
alles in atomen zich met grote snelheden
afspeelt, vindt de splitsing van alle atoom
kernen in de bom mede door de grote ver
snelling van het proces in een fractie van
een seconde plaats, waardoor na die fractie
van een seconde een enorme hoeveelheid
resterende energie tegelijkertijd een uitweg
zoekt en een explosief verschijnsel van.
zeer grote omvang tot gevolg heeft.
Ook de waterstofbom berust op het prin
cipe van kernreacties, doch hierbij komen
energieresten explosief vrij door samen
voeging van atoomkernen in een steeds
sneller verlopende kettingreactie. Door toe
vallige omstandigheden komt bij deze
atoom-combinatie een veel groter restant
aan energie vrij, waardoor een dergelijke
bom een veel groter kracht kan ontwik
kelen.
Uranium-bom aansteker van
waterstofbom
Overgespeelde cupwedstrijden
Voor de vierde ronde van de Engelse cup
werden Woensdag enkele wedstrijden over
gespeeld met de volgende resultaten:
Bolton WanderersLeeds United 23 (na
verlenging): Cardiff CityCharlton Athle
tic 2—0; Derby CountyBury 52; Sheffield
UnitedWolverhampton Wanderers 34.
Wolverhampton krijgt in de vijfde ronde
Blackpool tegenover zich. Op een veld, dat
vijf centimeter dik onder de sneeuw lag
werd een overwinning bevochten. Kort na
de hervatting stond Wolverhampton met 30
voor. maar Sheffield gaf zich niet zo maar
gewonnen.
Twee doelpunten van rechtsbinnen Evans
brachten Cardiff een zege op Charlton. Na
twee maal drie kwartier voetbal was de
stand bij Bolton WanderersLeeds United
22. Browning slaagde er in de verlenging
in het overwicht van Leeds United in een
doelpunt uit te drukken.
Derby County had ditmaal weinig moeite
met Bury. De midvoor Jack Stamps ver
richtte voor de tweede maal in deze cup
competitie de hattrick.
Waterpoloprogramma
In het Sportfondsenbad worden Zaterdag
avond de volgende waterpolowedstrijden
gespeeld.
Centrale wintercompetitie: Haarlem
HVGB.
Competitie kring Haarlem, dames, afdeling
I: HPCDWR; heren, afdeling I: DWT
DWR: afdeling II: HVGB 2—HPC 2: afdeling
III: Haarlem 3—HZV 1.
Mr. Roem naar Den Haag
DJAKARTA, 2 Februari (Aneta) „Ik
heb alle vertrouwen in de samenwerking
tussen Nederland en Indonesië. Daar wil
ik mijn schouders onder zetten", verklaarde
de Hoge Commissaris van Indonesië in Ne
derland, mr. Roem, in een onderhoud met
de politieke correspondent van Aneta, al
vorens zijn reis naar Nederland aan te
vangen.
„Ik geloof dat mijn benoeming geheel
ligt in de lijn van de ernst, waarmede"wij
de samenwerking tussen de twee landen
opvatten een samenwerking die ge
baseerd is op het vertrouwen dat er be
staat en dat moet worden onderhouden.
Aan de ene kant spijt het mij dat ik Indo
nesië moet verlaten, omdat ook hier veel
arbeid valt te verrichten, doch anderzijds
heeft het werk dat mij in Nederland wacht
mijn gehele instemming. Zowel voor de
regering als voor mij zelf was het een moei
lijke keuze. Nu zij eenmaal is gemaakt, zal
ik mij met hart en ziel aan mijn taak in
Nederland wijden".
De Hoge Commissaris van Indonesië
vervolgde:
„Gezien in het licht van het beslaande
vertrouwen zijn moeilijkheden als die,
welke zijn ontstaan door de actie van Wes
terling, normale moeilijkheden, waarmede
elk jong land te kampen heeft,moeilijkheden
die wij te boven zullen komen en die geen
gevaar opleveren voor de tussen beide lan
den bestaande verhoudingen. Vertrouwen
is een gevoelige zaak en het evenwicht kan
gemakkelijk worden verstoord, doch wan
neer beide betrokken partijen onder moei
lijke omstandigheden de juiste houding
weten aan te nemen, dan zal door die moei
lijkheden het vertrouwen slechts worden
verstevigd".
Mr. Roem gewaagde verder van zijn vol
doening, juist in dit verband, voor de
uitingen van afkeuring met betrekking tot
.de actie van Westerling van Nederlandse
zijde; welke uitingen niet alleen zijn ge
komen van officiële zijde, doch ook uit het
Uraniumbom, aansteker van superatoombom.
TWEEDE KAMER
Communisten fel gekant tegen het
aanhangige wetsontwerp
(Van onze parlementaire redacteur)
Bij het algemeen debat over het wetsont
werp op de ondernemingsraden kwamen
naast hoofdzaken ook reeds veel onderge
schikte punten ter sprake. Bovendien vorm
de het nu al verdedigen van amendemen
ten een beletsel om te kunnen gewagen van
een discussie in brede stijl. Minister Joekcs
slaagde er evenmin in, om een duidelijke
kleur aan de gedachtenwisseling te geven.
De amendementen liet hij voorshands varen
en verder bepaalde hij zich in belangrijke
mate tot wat men niet veel anders zou
kunnen noemen dan een paraphrase op het
wetsvoorstel.
De meeste tekening is er nog in het
debat gebracht door het op scherpe wijze
geuite verzet van de communisten. Vooral
hun fractieaanvoerder, de heer Wagenaar,
vond het kennelijk nodig zijn geestverwant
Hermans te overtroeven. Hij verweet de
voorstanders van de aanhangige regeling,
dat zij, de „super-democraten", in werke
lijkheid al met iets heel on-democratisch
accoord gingen door goed te vinden dat bij
de candidaatstelling voor de ondernemings
raden het zwaartepunt ligt bij de vakorga
nisaties. Verder betoogde hij, dat die onder
nemingsraden, welke volgens hem louter
uit „ja-en-amenknikkers" zullen gaan be
staan, nog niet eens hun eigen voorzitter
mogen kiezen, aangezien het hoofd van de
onderneming zich met die functie belast zal
zien. Natuurlijk liet de heer Andriessen
(K.V.P.) het er niet bij zitten dat de leden
van de erkende vakorganisaties voor „ja-
en-amenknikkers" werden uitgemaakt, een
omschrijving die ook door de minister met
klem werd veroordeeld. Mr. Joekes wierp
de communisten voor de voeten, dat zij wel
heel tegenstrijdig optraden. Want enerzijds
bleken zij boos te zijn over het feit, dat de
ondernemingsraden geen strijd-colleges
zullen zijn, maar aan de andere kant na
men zij het woord vrecle (arbeidsvrede) in
de mond. De werkelijkheid was volgens de
bewindsman, dat het doel van de wet op
de ondernemingsraden juist is om het
overleg in de ondernemingen, tussen werk
gevers en werknemers te bevorderen. De
communisten willen niets weten van vrede
en overleg in plaats van strijd, welke thans
in het bedrijfsleven tot het verleden gaat
behoren.
Naar aanleiding van de pleidooien voor
inschakeling van het aanhangige wetsont
werp in de wet op de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie, zette de minister uiteen
waarom splitsing van die beide onderwer
pen doelmatiger is. Met anderen bleek de
heer Kikkert (C.H.) het meest te voelen
voor een uitsluitend recht van de vakorga
nisaties en haar leden om candidaten voor
de verkiezing van ondernemingsraden te
stellen. Hier kwam de minister tegenop.
Zulks zou onjuist zijn, nu nog tal van ar
beiders niet georganiseex-d zijn. Deze heb
ben toch zeker ook recht om bij de candi
daatstelling een duit in het zakje te kun
nen doen. Tot de door minister Joekes ge
schetste kenmerken van de ontworpen re
geling inzake de ondernemingsraden be
hoorde onder meer het algemeen karakter,
de soepelheid van de wet, het ontbreken
van strafsancties bij niet-naleving van de
verplichting om de bedoelde colleges in het
leven te roepen „met onwillige honden
is het kwaad hazen vangen", zo zei de mi
nister en niet te vergeten het overleg
tussen werkgevers en werknemers. Dit
achtte de bewindsman wel van de aller
grootste betekenis. Hij noemde het een al
gemeen volksbelang en wees er op, dat
men zulk een overleg door deze wet straks
in tienduizend ondernemingen zal kunnen
bevorderen.
„Het kapitalisme verliest zijn scherpe
kanten en zal in een arxdei-e phase treden,
als men de productie, dank zij de samen
werking via de ondernemingsraden, ten
gunste van het algemeen zal aanwenden".
Aldus prees minister Joekes een der door
hem verwachte grote zegeningen van deze
wettelijke regeling aan, nadat de commu
nistische fractieleider beweerd had, dat de
ondernemingsraden slechts zullen dienen
ter vei-hoging van de winst van de onder
nemers, dus tot uitbuiting van de ax-beiders:
kortom heel het doel van het ontwerp was
volgens hem aldus de strijd van de arbei
ders tegen het kapitalisme te beletten.
Met ietwat andere woorden zei de minis
ter terecht, dat om met elkaar van gedach
ten te kunnen wisselen er tenminste een
bepaalde grondslag van overeenstemming
moet zijn, die tussen hem en de commu
nisten echter volkomen ontbrak.
H.H.I1C.I.F.K. „Marifred" 5—3
De Woensdag te Den Haag gespeelde ijs-
hockeywedstrijd tussen HHIJC en de
Zweedse club IFK Marifred uit Stockholm,
werd met 53 door de Hagenaars gewonnen.
De tussenstanden waren 02, 31, 20.
Vanavond spelen de Zweden in Amsterdam
tegen de Ijsvogels.
Als hoofd van de Provinciale
Dienst voor Wederopbouw
en Volkshuisvesting
Naar wij vernemen is aan ir. H. Meijerink
op zijn verzoek per 1 Februari eervol ont
slag verleend als directeur van de Provin
ciale dienst voor Wederopbouw en Volks
huisvesting voor Noordholland.
Hij zal worden opgevolgd door ir. F.
Ottevangers, thans directeur van een ge
lijke dienst in Assen.
Ir. Ottevangers is voor Haarlem geen
onbekende. Voor en tijdens de oorlog was
hij werkzaam bij de Gemeentelijke dienst
van Openbai-e Werken, waar hij zich spe
ciaal, bezighield met de stadsontwikkeling
en 'de daarmee samenhangende problemen.
Oncler zijn leiding werdenbelangrijke
stuciies verricht over de bevolkingsbewe
ging van Haarlem en omgeving en over de
woningvoorziening. Zijn grootste werk, een
studie over de sociaal-economische struc
tuur van Haarlem en omgeving, zag in 1943
het licht. Daarin werden tal van vraagstuk
ken van algemene aard, zoals de verhouding
met de randgemeenten, de aard en de be
tekenis van de Haai'lemse industrie, de
detailhandel en het goedereliVerkeer behan
deld.
Op 1 Augustus 1946 volgde zijn benoe
ming tot directeur van de Provinciale dienst
voor de Volkshuisvesting van Drente.
Het scheidende hoofd van de Noordhol
landse dienst is met ingang van 1 Februar
benoemd tot adviseur van de directeur-
generaal voor stedebouwkundige aange
legenheden bij het ministerie van Weder
opbouw en Volkshuisvesting. Daar ir. Otte
vangers zijn functie pas op 1 April kan
aanvaarden, zal ir. Meijerink tot die datum
de voornaamste zaken in Haarlem blijven
behartigen.
DE HAARLEMSE BROODOORLOG
grote publiek. „In zaken als deze", aldus
Roem, „moet niet een soort leedver
maak de ondergrond zijn van de houding
der Nederlanders, zoals dit bij sommigen
nog merkbaar is, doch mag van Neder
landse zijde een positieve houding worden
verwacht".
Mr. Roem, die gedurende de laatste we
ken verschillende malen ontmoetingen
heeft gehad met zijn Nederlandse ambt
genoot Hirschfeld, met minister Van Maar-
seveen en de heren Prinsen, Bannier en
Bot, wordt naar Nederland vergezeld door
zijn echtgenote, door zijn plaatsvervanger
mr. Djoemhana en zijn persoonlijke secre
taris en adviseur, de heer Soedjono. Hij
deelde tenslotte aan Aneta mede, dat de
omvang van ae staf van de Indonesische
Hoge Commissaris nog niet is vastgesteld,
doch dat hij die omvang zo klein mogelijk
wenst te houden.
Kort na mr. Roem zal naar Nederland
vertrekken mr. Razif, thans leider van de
Gindo, een organisatie van importeurs en
exporteurs in Indonesië. De heer Razif zal
worden belast met de leiding van de finan-
cieel-economische sectie van het Hoge
Commissariaat in Nederland.
Aethergroet voor Haarlemse
militairen in Indonesië
De technici van het Strijdkrachtenpro
gramma zijn gisteren de hele middag en
avond in „Brinkmann" in de weer geweest
om 250 Haarlemmers in de gelegenheid te
stellen in enkele woorden een groet aan
een zoon. een man, een vader of een ver
loofde, die nog in Indonesië onder de wa
penen vertoeft te brengen,
Deze groeten zullen in een Haarlems
programma op 8 en 22 Februari via de
aether de militairen bereiken. Het program
ma zal omlijst worden door samenzang
onder leiding van de organist Johan Jong
en tevens zal er een kort overzicht van de
belangrijkste plaatselijke gebeurtenissen
van de laatste tijd in worden opgenomen.
De omroeper, G. Maaswinkel, sprak cie
verbindende tekst uit. 's Avonds sprak de
voorzitter van de ontvangstcommissie van
de Haarlemse Demobilisatieraad, de heer
P. Kaptein, een kort woord, evenals de
heer H. Brans. Namens het Katholiek
Thuisfront, dat samen met het Protestants
Interkerkelijk Thuisfront en het Strijd
krachtenprogramma het groetenprogram-
ma had georganiseerd, sprak de voorzitter
de heer N. Bosman. In totaal zullen straks
honderd Haarlemse mannen en jongens
onder de tropenzon uit hun luidspreker
een bekende en geliefde stem horen zeg
gen, dat in de Spaarnestad alles oké is,
moeder het goed maakt, vader weer beter
is of Annie een nieuwe baan heeft of
welke andere mededeling hun ook maar be
lang zal inboezemen. En eigenlijk is ieder
levensteken, hoe gering het een buiten
staander ook mag schijnen, welkom voor
hen die in den vreemde naar huis ver
langen.
voor
DONDERDAG 2 FEBRUARI
Dreefzicht: Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen, optreden HTC-cabaret, 8 uur.
Gem. Concertgebouw: Populaire avond duo
André de Raaff en Jacq. Schutte, 8 uur.
City: „Oliver Twist", 14 j., 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur. Spaarne: „Cassidy keert terug", 14
j„ 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Een vrouw
bekent", 13 j„ 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Verloren grenzen", alle leeft., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Palace: Jeanne d'Arc", 14 j., 2.30.
en 3 uur. Luxor: „Betovering", 14 j„ 2, 4.15,
7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 3 FEBRUARI
Gem. Concertgebouw: Concert HOV, 8 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
Volledig accoord bereikt
Het Districtshoofd Noordholland van de
Nederlandse Bakkerijstichting deelde ons
vanmorgen mede:
De Nederlandse Bakkerijstichting verga
derde gisteren met de vertegenwoordigers
der Haarlemse bakkerij en de directie van
het bedrijf, dat zich bij het Zatex-dag be
reikte accoord niet had aangesloten.
In deze vergadering werd volledige over
eenstemming bereikt.
Van Maandag 6 Februari af zal het witte
brood in alle Haarlemse zaken voor 34 cent
per 800 gram worden geleverd.
Het Hildebrand-monument
voor Haarlem
„Nog zwevend" en „van stap
tot stap komt het nader"
Het is nu al weer bijna drie maanden
geleden dat in de Kleine Hout geëxperi
menteerd werd met de maquette van het
Hildebrand-monument.
Wij hebben ten Stadhuize geïnformeerd
of nu eindelijk een definitieve plaats is
aangewezen.
Een zegsman kon alleen zeggen: voor
zover ik weet is het Hildebrand-monu
ment nog altijd „zwevende".
Een andere zegsman vertelde iets meer.
Hij verzekerde dat men „van stap tot stap
nader komt". Maar uit zijn toelichting
bleek toch ook, dat onze eerste bron een
letterlijk juiste inlichting gegeven had.
Men is namelijk nog altijd bezig met voor
het monument een enigszins andere op
stelling te vinden, waardoor onder andere
bereikt zal worden dat het mooie doorzicht
op het Paviljoen niét belemmerd wordt.
Tevens zou door de nieuwe opstelling ver
kregen worden dat de kosten, aan de plaat
sing verbonden, wat verlaagd kunnen wox--
den.
Toen wij de vraag stelden: „Er is dus wel
uitgemaakt dat het monument in de Kleine
Hout komt", luidde het antwoord: „Ja,
maar dan met de beperking erbij: voor
zover men van iets zeker is in deze aan
gelegenheid".
Op 5 Februari wordt de heer G. J.
Scheepers, directeur van drukkerij Levisson
te 's Gravenhage en hoofdredacteur van het
weekblad „Graficus" zeventig jaar. De heer
Scheepers heeft zich en als directeur en als
organisator bij de opleiding van patroons
en arbeiders in het grafische vak bekendheid
verworven.
Muziek
Opera-programma
ter ere van Jan Hensen
De populaire zanger en koordirigent Jan
Hensen zou twee jaar geleden met een
vocaal concert het zilveren jubileum van
zijn loopbaan vieren, toen een ernstige
ziekte deze feestelijke herdenking kwam
verijdelen. Onder lussen is hij nu hersteld
en Woensdagavond kon het destijds afge
laste concert doorgaan. Het werd een
grootse hulde door koren en collega's èn
om het jubileum èn om het gelukkige her
stel van de jubilaris. Het feestelijk versier
de podium van de Haarlemse Concert
zaal leek uiteindelijk een zeldzame bloe
mentuin in volle bloei, toen de afgevaar
digden van het dameskoor „Arcis" en van
„Beynes' Mannenkoor", van de directie van
Beynes en tenslotte van een aantal vocalis
ten-collega's van de Omroep hun goede
wensen onder woorden hadden gebracht.
Er werd een opera-programma "uitge
voerd. waaraan, behalve de jubilaris, mee
werkten: de sopranen Hermine Preyer en
Leonie Smits, de tenoren Henk Koene
Cor Rijswijk, de bariton George Spijkstr
en de bas Henk Weimar; als begeleider aan
orgel en piano fungeerde Johan Jong. Bo
vendien was er een flink bezet gemengd
koor, samengesteld uit „Arcis" en „Beynes'
Mannenkoor".
Als zanger liet de jubilaris zich horen in
het „Smartlied" uit „Paljas" en in Walter's
„Preislieö" uit „Die Meistersingex-". De stem
van Jan Hensen, die vroeger nogal aan de
lichte kant was, is aanmerkelijk zwaarder
geworden en neigt nu naar het heldentenor
karakter. Dit bepaalde waarschijnlijk de
keuze van het Wagner-fragment, dat trou
wens ook zeer verdienstelijk klonk, ondanks
de emoties, die een gevoelsmens als hij, na
de hartelijke huldiging, bij het zingen zeker
dwars moesten zitten.
Als eerste groot ensemble-werk ging de
finale van het eerste bedrijf van „Aïda".
Het was een goede prestatie van de geza
menlijke koren en van de lichte sopx-aan
Leonie Smits. Deze laatste bracht in de loop
van de avond de verrassing van een gave
vertolking van de beroemde coloratuur-aria
uit ,,Le Pardon de Ploërmel"; dit was bui
ten kijf het :glansnumixxer van het concert.
•Met het Brahma-koor uit „De Parelvis
sers", uitgevoerd met orgelbegeleiding,
werd eveneens een goed effect bereikt. Het.
kex-kkoor uit „Cavalleria" was aanvankelijk
iets minder zuiver, maar werd toch tot een
treffend einde gebracht, niet het minst door
de gepassionneex-de solozang van de drama
tische sopraan Hermine Preyex', die boven
dien met de tenor Henk Koene glansrijk
een groot fragment uit dezelfde opera ten
gehore bracht.
Het mannenkoor liet zich ook met succes
gelden in het Priesterkoor uit „La Forza
del Destino", waaraan ook Leonie Smits en
de sonore bas Henk Weimar meewerkten.
Weimar maakte nog een bijzonder fraaie
beux-t met de grote bas-aria uit „La Son-
nambule". Onder meer liet Henk Koene
een voortx'effelijke indruk na met een aria
uit „Traviata". George Spijkstra had met
bravour de avond ingeleid als vertolker van
de Proloog uit „Paljas". De lichte tenor Cor
Rijswijk zong niet onverdienstelijk een aria
uit „La Favorite".
Tenslotte werkten allen samen in een
uitvoering van het beroemde sextet uit
„Lucia di Lamxxxerixxoor". Alle medewer
kers en onder hen voorzeker ook de
begeleider Johan Jong hebben zich
hoogst verdienstelijk gemaakt om deze
avond voor Jan Hensen een onvex-getelijke
te doen zijn.
JOS. DE KLERK.
Inderdaad
Het is kox-te vreugde geweest, maar een
hevige. Ge doet uw bevroren venster open
in de morgen, ge denkt een koude, grauwe
schemer over de huizen te zien gelijk alle
dagen en daar blixxkt het u tegen in zijn
erse witheid, op alle daken en in de tui-
Blank en stralend alsof het uit de
hemel komt. Alsof? Het is uit de hemel
gekomen, vannacht is de hemel zelf over
de aax-de gevallen. Het heeft gesneeuwd
alsof het niets kost, het is gratis en het
voor ons. En wij zullen dat winterwon-
der eens van alle kanten gaan bekijken
voordat het vei'waterd is.
Gij niet naar school vandaag, manneke!
Want het heeft gesneeuwd, kunt ge nxor-
gen aan uw meester zeggen. Ge hoeft er
vandaag eens niet bij te zijn om te horen
hoe indertijd Floris de Vijfde vermoord
ls. Hét is tijd gexxoeg wanneer ge dat mor
gen te weten komt. Floris loopt niet weg,
maar de sneeuw wel.
En de sneeuw is een van de vreugden
In het leven.
Wij gaan den buiten op, joxxgen. Hier
In de stad wordt er te ruw met die witte
schoonheid omgesprongen, hier maken ze
modder ex-van. En ze mopperen onxdat het
een smeerboel zal worden als het dooien
gaat. Er zijn mensen die altijd weten te
mopperen, neem dat vatx mij aan, ge zult
dat nog wel ervaren. Er zijn mensen die
klagen als het mooi weer is, onxdat er na
altijd regen pleegt te komen.
Wij gaan de sneeuw bekijken aaxx de bui
tenkant, op de velden en tussen de bossen,
op de weiden en de wegen. Wij trekken
onze knieën omhoog waar wij gaan dooi
de witte wolligheid; kijk, achter ons ziet
ge het kronkelende spoor van waar wij
komen. De palen langs de weiden hebben
witte mutsen op, de zwarte, dode bomen
zijn met witte lijnen nagetekend. Het is een
vel papiei-, die witte wereld, daar heeft
een kunstenaar met houtskool zo het een
en ander op gezet: die huizen, die bossen,
die ingevroren schepen, die ophaalbrug
tegen de horizon.
Hadt ge gisteren kunnen denken dat de
wereld er vandaag zö zou uitzien? Leg uw
kleine knuist in mijn hand en kom mee
die heuvel op, dan kunnen wij eens over
de einder heen kijken. Zie het eens met
allebei uw ogen aan, jongen, want het kan
zijn dat het morgen weer een natte grauwte
ls gewoi-den.
Dit is zo schoon en zo wonderlijk, dat
het niet lang dui-en kan. Het is een van
die korte vreugden die het leven geeft,
zoals ge er misschien nog duizenden zult
tegenkomen. Ge moet daax-van genieten
als ge er midden in staat, zo snel en zo
gulzig als het kan.
Want het is niet alleen de sxxeeuw, man
neke, die valt om te smelten tot xxiets. De
illusies die in uw leven voor u uit de
hemel zullen dwarrelen en uw wex-eld wit
en blij maken van horizon tot hox-izon, zul
len smelten voor uw voeten, voordat ge
ze hebt kunxxen oprapen.
Het is niet dat ik u ontixxoedigen wil,
maar ge moet daar rekening mee houden.
En genieten van uw illusies zolang ge ze
dwarrelen ziet.
Ha, wij zien ze dwarrelen. Met honderd
duizenden tegelijk konxen de vlokken uit
de hoogte geritseld, kuxit ge zien waar ze
vandaan komen? Ze zeilen plezierig en
op hun elf-en-dertigste omlaag, ze weten
dat er voor hen een plaatsje gereserveerd
is. Ze vallen op onze schoudex-s en overal
waar zij vallen willen, het is eeix muziek
van ruisend gefluister om ons heen.
Het is alsof de wex-eld voor eeuwig wit
wil wezen. Hier ziet ge hoe alles in een
muggezucht veranderen kan. Wat heden
gfijs en treurig is kan morgen lachen van
blanke vreugd. Laten wij er heden plezie
rig een feest van maken, dan zullen
wij morgen weer vex-der zien.
Morgen, dat is vandaag en dat verder
zien is nu gekomen, want de i-egen klettert
triest tegen de ruiten en de wereld heeft
geen kleur meer. Het is maar goed dat
wij er onze portie vaxx genomen hebben
gisteren.
Eix nu, manneke, naar de school als de
viervoetse bliksem. Ga thans maar eens
horen hoe dat index'tijd gegaan is met
Floris. Want de witte illusie is in de mod
der gevallen.
Inderdaad, zo gaat dat nxet illusies, zeg
dat wel. Maar blank en schoon als sneeuw
blijft de hex-innering.
Inderdaad, als eeuwige sixeeuw.
J. L.
Secretaris-generaal der N.S.B.
voor Bijzondere Raad van Cassatie
Het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
veroordeelde enige tijd geleden de voor
malige seci-etaris-generaal van de N.S.B.,
de 53-jarige C. J. Huygen uit Bilthoven,
tot 20 jaar gevangenisstx-af met aftrek.
Woensdag verscheen H. voor de Bijzondere
Raad van Cassatie, daar zowel hij als de
procureur-fiscaal bij het Amsterdamse
Bijzondere Hof tegen deze sententie in be
roep waren gekomen.
De president, mr. Haga, besprak met
requirant uitvoerig de politiek, die de
N.S.B. na de capitulatie had gevoerd. „We
hebben een foute politiek gevoerd, maar
ons voornaamste doel was toch Nederlaxids
zelfstandigheid niet prijs te geven. Wij heb
ben voor die zelfstandigheid op talloze ma
nieren gevochten", verklaarde requirant,
die zeide, dat hij zich nimmer een land-
verx-ader had gevoeld of hei idee had ge
had, dat hij met de vijand heulde. „De Jo
denvervolgingen heb ik altijd buitenge
woon gruwelijk gevonden", aldus H.
„Waarom bent U dan bij de N.S.B. geble
ven, als U dat zo gruwelijk vond", vroeg
de procureur-fiscaal.
„Ik was geen Duits nationaal-socialist.
Ik behoorde tot de conservatieve vleugel
van de N.S.B.", antwoordde reqixirant.
De verdedigex-, mr. J. H. de Pont uit Am
sterdam, besprak de ingediende cassatie
middelen en was van mening, dat het Bij-
zoxxder Gerechtshof bij de bepaling van de
strafmaat heeft voorbij gezien, dat zijn
cliënt zijn daden oprecht betx-eurt.
De procureur-fiscaal, mr. baron vatx
Voorst tot Voorst, zeide in zijn conclusie,
dat zich in deze zaak enige juridische moei
lijkheden voordoexx zodat vernietiging van
de sententie zal moeten volgen. Ten aan
zien van de strafmaat merkte de procureur
fiscaal op dat hij de door het Hof opge
legde 20 jaar gevangenisstraf juist achtte.
Hij concludeerde tot vernietiging van de
sententie en tot verwerping van het inge
steld beroep van requirant.
Over vier weken zal de Bijzondere Raad
van cassatie uitspraak doen.
Op een onbewaakte overweg bij Gelder-
malsen is een met melkbussen geladen
vx-achlauto van de melkfabx-iek te Tricht door
een goederentrein vex-pletterd. De enige in
zittende, een 55-jarige chauffeur uit Buren
werd levensgevaarlijk gewond. Vermoedelijk
heeft de chauffeur door dë gladheid van de
weg niet tijdig kunnen remmen.
