VAL DA
Overzicht der werkloosheid in '49
Minister Lieftinck verdetj
het financieel beleid.
Paviljoen Paradis
Donderdag 23 februari 1950
Werkgelegenheid, voornamelijk in de
industrie, steeg met 16000 plaatsen
Vijfduizend mannen
emigreerden
De Sociale Voorlichtingsdienst van het
ministerie van Sociale Zaken heeft een
overzicht uitgegeven van de arbeidsvoor
ziening en werkgelegenheid in 1949.
In het vierde kwartaal 1949 nam het
aantal werklozen toe met ruim 42.000 (het
geen verband houdt met het winterseizoen)
en steeg daardoor tot 83.771. De stijging van
het aantal werklozen in het jaar 1949 be
droeg rond 17.000. Hierbij moet in aanmer
king genomen worden, dat zich in 1949
circa 2000 personen voor het eerst als werk
zoekende bij het arbeidsbureau lieten in
schrijven, ofschoon zij reeds eerder werk
loos waren. Voorts moesten in 1949 84.000
jeugdigen in het arbeidsproces worden in
geschakeld, terwijl slechts 48.000 personen
de arbeidsmarkt verlieten. Daar verder
ruim 5000 mannelijke arbeidskrachten in
1949 emigreerden, blijkt de werkgelegen
heid met 16.000 plaatsen te zijn uitgebreid,
voornamelijk in de industrie.
Op 30 November 1949 werd een onder
zoek ingesteld naar de leeftijdsopbouw en
de duur der werkloosheid van het aantal
ingeschreven werklozen en D.U.W.-arbei-
ders. De 2539-jarigen vormden de groot
ste groep, namelijk 20.418.
In totaal stonden er op 30 November
62.112 werklozen en D.U.W.-arbeiders in
geschreven, waarvan 46.2 pet. korter dan
1 maand, 41.4 pet. van 1 tot 6 maanden en
12.4 pet. zes maanden of langer.
Ge demobiliseerden
In het vierde kwartaal van 1949 werden
door bemiddeling van de arbeidsbureaus
2489 gedemobiliseerden geplaatst; 2617 ge-
demobiliseerden werden uit de administra
tie afgevoerd, omdat zij zelf een betrekking
vonden of tot een rijkswerkplaais 'voor vak
ontwikkeling werden toegelaten. Dit laat
ste was met 865 gedemobiliseerden het
geval.
Van de 3613 gedemobiliseerden, die eind
December als werkzoekenden stonden in
geschreven, waren er 2963 werkloos.
Van de 37.272 gedemobiliseerden, die
zich sinds 1 Januari 1947 als werkzoeken
den bij de gewestelijke arbeidsbureaux
lieten inschrijven, werden er tot eind De
cember' 1949 19.629 of ongeveer 53 pet. ge
plaatst. De overige 47 pet. konden voor het
overgrote deel bij hun vroegere werkgever
worden herplaatst.
Gedurende het vierde kwartaal van 3949
lieten zich 1327 personen uit overheids
diensten als werkzoekende inschrijven. Met
de reeds als zodanig ingeschrevenen kwa
men ex* gedurende deze periode ruim 4500
personen uit overheidsdiensten voor be
middeling in aanmerking. Er werden 340
personen geplaatst. Plaatsing in het parti
culiere bedrijfsleven van deze vaak oudere
arbeidskrachten vormt doorgaans een pro
bleem.
Het aantal ingeschreven ïni-nder-valide
mannelijke personen steeg in het vierde
kwartaal van 5956 tot 7005. Het aantal
minder valide vrouwelijke personen daalde
van 239 tot 236. De stijging van het aantal
ingeschreven mannen vindt voor een be
langrijk deel haar oorzaak in het toenemend
vertrouwen van de zijde, der minder-vali-
den in de bemiddeling door het arbeids
bureau.
In de loop van het vierde kwartaal lieten
zich 5232 minder valide mannen en 195
minder-valide vrouwen inschrijven. Er
werden 1932 mannen en 91 vrouwen ge
plaatst. Afgevoerd werden 2251 mannen en
107 vrouwen.
Het aantal toegelaten vreemdelingen in
het vierde kwartaal van 1949 bedroeg llïft
(4184 in geheel 1949). Hierbij zijn niet ge
rekend de beroepsartisten' en sportlieden.
Op 31 December 1949 waren in Neder
land 29.760 mannelijke vreemdelingen in
loondienst werkzaam, waaronder 6088
grensarbeiders.
Emigratie
Gedurende het laatste kwartaal emigreer
den 3203 personen, waaronder 1490 man-
ADVERTENTIE
Begrijpelijke geestdrift
bij de huisvrouwen
Een opzienbarende vinding
Veel zaken, die aangekondigd worden als
nieuw, zijn in hoofdzaak verbeteringen van
bestaande dingen. Werkelijk nieuwe vindin
gen zijn vrij zeldzaam. Zo was de telefoon,
vergeleken bij het oude seinstelsel. werkelijk
nieuw. Het linoleum was een nieuwe vinding
en de plastics en de gramofoon. Van al die
producten bestond voor hun tijd niets, dat
er ook maar op leek.
Datzelfde geldt voor een vinding van de
laatste tijd, het ACTIEF WIT, dat is ver
werkt in Castella Zelfwerkend Wasmiddel.
Castella is geen verbetering van een be
staand wasmiddel. Het is in zijn werking
volslagen nieuw en wie het effect ziet, staat
dan ook versteld. De was wordt zienderogen
witter. Gekleurd goed wordt letterlijk weer
nieuw. Weefsels worden soepeler en veer
krachtiger. Eh wanneer men zegt, dat de
wasbehsndeling nu het Castella-tijdperk is
ingetreden, dan mag men dat beschouwen
als een overdrijving, die gemakkelijk te ver
geven valt.
nelijke arbeidskrachten. In 1949 emigreer
den in totaal 532-1 mannen boven 15 jaar;
ruim 46 pet. naai' Canada, ruim 19 pet. naar
Australië, bijna 17 pet. naar de Verenigde
Staten van Noord-Amerika en 9 pet. naar
Zuid-Afrika. Circa 45 pet. der emigranten
is afkomstig uit de agrarische beroepen, 10
pet. uit de metaalnijverheid, 7 pet. uit de
bouwvakken en 20 pet. uit de losse onge
schoolde arbeiders.
Het aantal deelnemers aan de rijkswerk
plaatsen voor vakontwikkeling nam toe van
2402 tot 2860, waarvan respectievelijk 751
en 1239 gedemobiliseerden.
In Mei 1952 electrïsche
treinen naar het Noorden
De president-directeur van de Neder
landse Spoorwegen, ir. F. Q. den Hollander
heeft medegedeeld, dat op 14 Mei 1952 de
electrificering van het Noorden tot stand
zal zijn gebracht. Op deze datum zullen
Zwolle. Groningen en Leeuwarden aange
sloten zijn bij het electrische spoorwegnet.
Het ligt in de bedoeling de thans in het
Noorden in gebruik zijnde Diesel-electri-
sche treinen ie gebruiken op de belangrijke
lijnen in de jNpóordelijke provincies.
Er zullen in Groningen, Friesland en
Drente lijnen, worden opgeheven, welke
voor de spoorwegen, die thans met grote
tekorten werken, niet rendabel zijn. De
eventuele opheffing van de bootdienst
Enkhuizen-Staveren is afhankelijk van de
invloed van de electrificering van het
Noorden. Met de ingang van de nieuwe
dienstregeling op 14 Mei zullen Zwolle,
Leeuwarden en Groningen ook op Zater
dagen Dieselverbindingen met het Westen
krijgen.
Benoemingen aan de
Amsterdamse universiteit
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
benoemd tot gewoon hoogleraar in de
economische en sociale geschiedenis aan
de gemeente-universiteit dr. F. S. Jansma,
bibliothecaris van de Nederlandse Econo
mische Hogeschool te Rotterdam en lector
in de economische geschiedenis aldaar, en
tot lector in de economische aardrijkskun
de de heer J. Brummelkamp, leraar aan
het Barlaeus-gymnasium te Amsterdam.
Op 28 Februari zullen op de miiilaire
begraafplaats „Grebbeberg" te Arnhem met
militaire eer de stoffelijke overschotten
worden bijgezet van 29 tijdens de afgelopen
oorlog in Frankrijk gesneuvelde militairen
van de Koninklijke Marine en de Koninklijke
Landmacht.
Nog 80.000 Ifalianen
in de Sovjet-Unie
Dertig Italiaanse krijgsgevangenen zijn
per trein uit Kief in Italië aangekomen,
Verschillenden van hen waren acht jaar
van huis geweest. In 1942'43 waren zij
aan het Russische front gevangen genomen
toen zij met de Duitsers tegen de Russen
streden.
Bij aankomst droegen zij nog Russische
uniformen met hoge bontmutsen. Zij ver
telden dat vele krijgsgevangenen naar
Siberië zijn vervoerd en dat nooit meer
iets van hen was vernomen.
Naar schatting bevinden zich thans nog
80.000 Italianen in Russische krijgsgevan
genschap. Tussen Italië en 'Rusland is een
overeenkomst gesloten krachtens welke
alle krijgsgevangenen die zich nog ir
Russische handen bevinden naar huis zul
len worden gestuurd, maar Rusland heeft
nimmer bekend gemaakt hoeveel Italiaan
se krijgsgevangenen nog niet zijn gerepa
trieerd.
Een van de teruggekeerden zei dat hij
en zijn 29 kameraden de laatste jaren ge
vangen hebben gezeten in een kamp bij
Kief. Sommige Italiaanse soldalen hebben
in niet minder dan 31 verschillende kam
pen gezeten. Zij werden door de Russen
gedwongen tot arbeid in kolenmijnen en
fabrieken. Een lange lijst met namen van
Italianen die nog" in het kamp in Kief
zijn had hij verborgen in een sigaret, maar
dat was vlak voor zijn vertrek door Rus
sen ontdekt. Hij wist zich echter te her
inneren dat zich in het kamp bij Kief nog
ongeveer 40.000 krijgsgevangenen en an
dere buitenlanders van 21 verschillende
nationaliteiten bevonden.
De groep werd op het station bestormd
door vrouwen die met foto's van nog niet
teruggekeerde echtgenoten, bloedverwan
ten en vrienden zwaaiden.
Uit Wenen .werd gemeld dat uit de
mededelingen, die bovengenoemde groep
Italianen heeftp verstrekt bij doortocht
door Wenen, is gebleken dat het inter
neringskamp bij Kief spoedig zal worden
opgeheven en dat de daar geïnterneerden
zullen worden vrijgelaten.
(United Press)
Amerikaans gezantschap
bij de Paus?
Naar men verwacht zal kardinaal Spell-
man, aartsbisschop van New York, te Vati
caanstad de mogelijkheid bespreken van het
vestigen van een Amerikaanse legatie bij de
Heilige Stoel De kardinaal wordt in Maart
in Rome verwacht. De Amerikaanse rooms-
katholieken zouden gaarne de instelling van
een legatie zien in plaats van ihet stelsel van
een persoonlijke vertegenwoordiger van de
president.
De persoonlijke afgevaardigde van de
president Myron Taylor nam de vorige
maand ontslag.
Vele protestantse Amerikanen zijn tegen
een Amerikaanse vertegenwoordiging bij
het Vaticaan.
Verdrag met de V.S. over
wederzijdse hulpverlening
„Wantrouwen wordt niet weg
genomen door bewapening"
Verschenen is het voorlopig verslag der
Tweede Kamer óver het wetsontwerp tot
goedkeuring van het verdrag tot weder
zijdse hulpverlening inzake verdediging
tussen Nederland en de Verenigde Staten
van Amerika, ondertekend te Washington
op 27 Januari 1950.
Verschillende andere leden stelden met
nadruk vast, dat dit wetsontwerp een
logisch uitvloeisel is van het door de Sta-
ten-Generaal verleden jaar aanvaarde
Noord-Atlantisch Verdrag. Uit dien hoofde
behoort het daarom ook te worden aan
genomen.
Intussen waren er sommige leden, die
met het bovenstaande in het algemeen
konden instemmen, doch die zich niette
min afvroegen of Nederland met verdra
gen als dit wel op de goede weg is.
Er heerst een crisis van wantrouwen.
De wereld, die één moest zijn, is in twee-
en gespleten. Het is in Nederland altijd
een heilige traditie geweest, dat men met
alle andere landen in vrede wilde leven.
Natuurlijk gaat die vredeswil niet zover,
dat men daarvoor zoii willen leven onder
een ander dan democratisch regime. De
leden, hier aan het woord, stonden met
al hun overtuiging achter de democratie
en zij verklaarden het systeem, dat zich
volksdemocratie noemt, te verafschuwen,
doch zij hadden zich niettemin in geweten
afgevraagd, of de zoëven gesignaleerde
crisis van wantrouwen ooit zal kunnen
worden opgelost door toenemende bewa
pening. Hier wordt naar hun mening een
geestelijke fout begaan.
Men moet beproeven de mensheid op
een andere wijze te bereiken, want door
het steeds meer ophopen van oorlogstuig
zal men het wantrouwen immers nooit
overwinnen. Met klem drongen deze leden
er dan ook bij de regering op aan, bij
voortduring er op bedacht te zijn om an
dere wegen te zoeken, ten einde uit de
bestaande crisis te geraken.
Zeer vele leden betreurden het, dat het'
aangeboden wetsontwerp geen enkel in
zicht geeft in de omvang en de aard van
de steun, die geboden wordt. Evenmin
blijkt, welke invloed deze steun in feite
zal hebben op Nederlands militaire posi
tie in Europa.
Deze leden en vele andere leden slo
ten zich daarbij aan betreurden het.
dat in het verdrag niet wordt aangegeven,
welke financiële gevolgen voor Nederland
aan de uitvoering dezer overeenkomst ver
bonden zijn.
Noorse communistische partij
handhaaft royementen
Bij zijn bezoek aan Suriname heeft Prins Bernhard hulde gebracht aan de moeder
van Harry Voss, de Surinaamse held. In 1936 ging Harry Voss als sergeant-instructeur
bij het K.N.I.L. naar Indonesië. In 1942 namen de Japanners hem gevangen en
trachtten hem door overreding, mishandeling en bedreiging over te halen de instructie
op zich le nemen van Japanse recruten. Voss weigerde echter en dat kostte hem het
leven. 24 Mei 1943 werd hij in Atjeh doodgeschoten. Zijn laatste woorden viaren:
Leve de Koningin!" Prins Bernhard drukt mevrouw Voss dethand, nadat hij haar
had beloofd dat er voor haar zoon een monument zou worden opgericht.
Na afloop van kaar buitengewoon con
gres heeft de Noorse communistische partij
Woensdagavond besloten de uitstoting uit
het hoofdbestuur van de voormalige partij
voorzitter Peter Furubotn en van zijn
naaste medewerkers, die van Titoïstische
neigingen worden beschuldigd, te handha
ven. Slechts het aanstaande nationale con
gres, dat in 1952 zal worden gehouden, kan
die maatregel opheffen. Wat andere uit
stotingen betreft, die eveneens zijn gehand
haafd, zal het hoofdbestuur amnestie kun
nen veiTene'n aan degenen die ongelijk be
kennen.
Het congres heeft Emil Loevlien tot voor
zitter vaii de partij gekozen en heeft ge
weigerd de 22 leiders van de groep van
Furubotn te horen, die om gelegenheid
hadden verzocht om zich te rechtvaardigen.
Vogelpest in West-Vlaanderen
De vogelpest heerst thans hevig in West-
Vlaanderen. Bij een pluimveehouder te
Houthulst stierven in één nacht 300 kippen.
Niet minder dan 550 andere kippen, die
eveneens door de ziekte waren aangetast,
moesten door deze pluimveehouder worden
afgemaakt. Ook in de omgeving van Brugge,
Tielt en Poperinge maakt de vogelpest vele
slachtoffers.
Gecombineerde vlootoefeningen
in de Caraïbische Zee
Met betrekking tot de aanstaande ge
zamenlijke vlootmanoeuvres verneemt
Aneta, dat de Atlantische vloot der Ver
enigde Staten (schepen en vliegtuigen)
zich ongeveer midden Maart in het gebied
van de Caraïbische zee zal voegen bij
Nederlandse, Engelse en Canadese eenhe
den voor duikbootafweei"- en luchtverde-
digingsoefeningen.
De gecombineerde Engels-Canadees-
Amerikaanse manoeuvres zullen de „ope-
ratie-Caribex" worden genoemd en zullen
worden gehouden in een gebied, dat zich
uitstrekt van de Antillen tot Noord-Caro-
lina. Gelijktijdig zullen gecombineerde
Nederlands-Amerikaanse oefeningen als
onderdeel van de operatie-Caribex worden
gehouden, waaraan van Nederlandse zijde
de Karei Doorman, de Jacob van Heems-
kerek en de Johan Maurits van Nassau
deelnemen. De Nederlandse eenheden zul
len onder commando van schout-bij -nacht
J. J. L. Willinge staan.
Volgens Reuter verklaarde een Ameri
kaans marineofficier, dat de oefeningen de
grootste internationale manoeuvres op hei
Westelijk halfrond sedert de tweede we
reldoorlog zijn.
EERSTE KAMER
Begroting van Financiën goedgekeurd
investering voor de industrialisatie
ciaal dooor verhoging der toege$%
lastingvrije afschrijvingen. Maar?.!*
tariefsverlaging over de hele linie w
komen. Evenmin voelt de mini?1"-
voor het denkbeeld van de heerlï'
boxse om de indirecte belasting^
maximum te verhogen.
Bij de verdediging der regelïn*
de „Vermögens-Verwaltung"
Van ongeveer kwart voor twaalf lot even
over half vijf, met een onderbreking voor
liet koffieuurtje, is Woensdag minister
Lieftinck in de Eerste Kamer aan het
woord geweest ter verdediging van zijn
beleid, een record van deze minister,
tevens het record van het gehele kabinet
sinds de oorlogsjaren. De minister behan
delde achtereenvolgens het monetair-,
budgetair- en fiscaal beleid.
Het interne monetaire evenwicht was
aan de vooravond van de devaluatie vrij
wel bereikt. Er was geen spoor van infla
tie in 1949 en ook de devaluatie heeft die
niet gebracht. De geldcirculatie is geheel
aan de behoefte aangepast. Het deponeren
bij de Nederlandse Bank van de tegen
waarde in guldens der Marshall-hulp heeft
een drainerende invloed op de geldom-
loop.
Ten aanzien van het externe monetaire
evenwicht herhaalde minister Lieftinck
zijn rede van de vorige week in de Tweede
Kamer bij de behandeling van de vierde
deviezen-nota. Ook ten deze was het even
wicht zonder devaluatie bijna bereikt.
Voor zover het tekort op onze betalings
balans niet groter is dan de Marshall
hulp zijn wij immers niet in gebreke. Wij
zijn erin geslaagd onze monetaire reserves
zo te verhogen, dat de biljettencirculatie
voor 50 procent is gedekt.
Het budgetair evenwicht is niet zo be
langrijk als dat van de betalingsbalans.
Niettemin streeft de regering ook bij het
budget naar evenwicht en dit zou bijna
zijn bereikt, indien de devaluatie en de
resultaten der Ronde Tafel-conferentie
geen storende invloed hadden uitgeoefend.
De minister becijferde deze ongunstige,
onvoorziene factoren op 440 millioen gul
den (te weten 180 millioen direct door de
devaluatie, waaronder 20 millioen ten
laste van het Egalisatiefonds, 160 millioen
door afspraken ter R.T.C., als het geheel
voor onze rekening nemen van de kosten
der troepen-zendingen, en 100 millioen
door verhoging van salarissen, sociale
renten e.d.).
De belasting-opbrengst kwam 220 mil
lioen boven de raming. In totaal is de be
groting derhalve 220 millioen ongunstiger
uitgevallen. De minister hoopt op de ka-
pitaaldienst nog enige millioenen te vin
den en door bezuiniging iets te bereiken.
Het investerings-tempo van bedrijven
als de spoorwegen en de P.T.T. kan met
het oog op het herstel vain het land niet
vertraagd worden.
De crediet-verlening aan Indonesië leent
zich thans niet voor een bespreking, daar
dit punt geplaatst is op de agenida van de
komende ministerconferentie in Maart te
Djakarta. De minister kon prof. Molenaar
verzekeren, dat naast de grote belangen
van beide volken, verbonden aan voortzet
ting onzer credietverstrekking aan Indo
nesië, ook de zakelijke voorzichtigheid in
het oog gehouden zal worden.
Bij de becijfering, dat 30,7 procent van
ons nationale inkomen aan de overheid
moet worden afgestaan, bedenke men wel,
dat 17 procent wederom bij het nationale
inkomen terugkeert in de vorm van sala
rissen e.d.
De nieuwe belastingvoorstellen zijn ge
richt op een voorziening in de behoefte aan
de minister, dat hij niet verder W
met het oog op het eenmaal
standpunt ten aanzien van de nie^
riële oorlogsschade.
De Minister geloofde, dat de Nai:
Spaarraad na enig tasten en
ZOESg.
Zuidelijke Amerikaanse democra
ten saboteren wetsvoorstel
van Truman
Het Amerikaanse Congres behandelt mo
menteel een wetsontwerp van president
Truman ter voorkoming van discriminatie
op grond van ras en godsdienst bij het aan
nemen van personeel. De Zuidelijke demo
craten hebben verklaard, dat zij een ver-
tragings-actie zullen beginnen om te voor
komen dat over het wetsontwerp wordt
gestemd. Het ontwerp voorziet in instelling
an een federale commissie, die bevoegd
is op te treden tegen werkgevers die onder
scheid maken bij het in dienst nemen van
personeel.
Zwitserland bereid Amerikaanse
belangen in Bulgarije
te behartigen
De Zwitserse regering heeft meegedeeld,
dat zij zich op verzoek van de V.S. bereid
heeft verklaard de Amerikaanse belangen
Bulgarije te behartigen. De Zwitserse
legatie te Sofia heeft opdracht ontvangen
de toestemming van Bulgarije te vragen.
Als deze gegeven wordt, zal Zwitserland
ook de belangen van Chili, Nicaragua en
de Philippijnen behartigen, daar dit voor
heen door de Amerikaanse legatie te Sofia
geschiedde.
Neem een doos echte
PAS Tl U L E S
VOORKOMING VAN GRIEP
Na korte replieken nam de Kamt
slotte de begrotingen van Financiën!
het Gemeentefonds en van het si'
muntbedrijf zonder hoofdelijke ster-
aan.
De „Pasteur" wordt morj
in Amsterdam verwadit
Een deel der 4000 milte
gaat Zaterdag van boe-
Het 30.000 ton metende Franse tn
schip „Pasteur", dat 4000 Nederland»^
tairen uit Indonesië naar Amsterdam fa
wordt morgen, Vrijdagochtend, bij het?
breken van de dag in IJmuiden vcre?
Het schip zal omstreeks écn uur 'smi?
aan dc kade van de maatschappy
in Amsterdam aankomen.
Het is niet mogelijk alle 4000 opvar
militairen nog in de loop van Vri?
middag te ontschepen.
Indien het schip tijdig aankomt z.-
echter wel reeds op Vrijdag zoveel r»
lijk militairen debarkeren. Men zal
voor moeten kiezen militairen, die in
sterdam, 's-Gravenhage en Botter?
wonen. Deze groepen zijn reeds zeen
vangrijk. Met de ontscheping van
overigen wordt Zaterdagmorgen vroeg'
gonnen. Er zijn maatregelen genomen!
cle militairen, die dus de nacht van V
dag op Zaterdag nog aan boord mee
doorbrengen, 's avonds op aangem
wijze bezig te houden.
Eventuele bijzonderheden omtrent>
die nog Vrijdag thuiskomen, zullen zo$
gelijk heden Donderdag in het strï
krachtenprogramma van 18.3019.0?i-
via Hilversum I bekend worden gem?
Twee zusjes verdronken
Bij Heerenveen zijn Woensdagmiddagtï
dochters van de veenarbeider S. Bl«
verdronken. Een 12-jarig' nichtje vané
meisjes uit het naburige Nieuwebrug,;
met de eveneens 12-jarige Jeltje B!;
per fiets een boodschap gedaan. Na
terugkomst zouden zij door de 17-jai
Aaltje Bloem met een bootje over
vaart worden overgehaald. De drie mei
gingen met de beide fietsen in het b«
Doordat een der meisjes viel sloeg
bootje om en geraakten alle drie te wa
Het nichtje wist 'de wal te bereiken
waarschuwde 'haar oom en tante. We.;
cle vrij grote afstand tussen vaart en'
ning kwam deze hulp te laat. De bi
zusters Bloem verdronken.
De Sibajak in April met
emigranten naar Australië
Midden April zal de Sibajak een r
naar Perth en Melbourne in Austn
maken met 850 Nederlandse emigranï
Het aantal gegadigden is veel groter. Ds
om is er een regeling voor de volga
van toewijzing gemaakt. In de ets
plaats komen in aanmerking de eraigri
ten, die in December door plaatsgeb:
niet meer met de Volendam konden I;
gaan. Vervolgens is cle „gezinsherenigii
aan de beurt. Tot deze categorie behcc
de familieleden, voor wie in Austn
huisvesting is gevonden en die eeni
wijs daarvan bij het Arbeidsbureau s
ben ingeleverd. De overige plaatsen f:
den toegewezen naar volgorde van £2
melding, die reeds geschied is.
Utrechts jongeren willen
een politiek centrum
Afgevaardigden van de Utrechtse ais
lingen van „Arjos" (Anü-Revolutioiffii
Jongeren Studieclub), „Nieuwe Koz
(Jongeren-organisatie in de P. v. d. A.),i
Jongeren-organisatie in de K.V.P., del:
geren-organisatie „Vrijheid en Demo:
tie", de Chi*slelijk-Historische Jonge:-:
organisatie en een groep niet politiek
organiseerde jongeren, hebben de wea
rijkheid uitgesproken in Utrecht een ca
trum te stichten, dat gelegenheid bied!-:
door onderlinge discussies te geraken
verheldering van het begrip omtrent 1
wederzijdse principiële standpuntea
De jongeren hebben zich tot B. ecl
van Utrecht gewend met de vraag, ori
centrum kan worden opgericht en 3
werk kan doen onder auspiciën van)
gemeentebestuur.
FEUILLETON
Oorspronkelijke Nederlandse
roman door J. L. Lodewijks
2)
Maar dat broze leven vloeit hem tussen
de vingeren, door, hij kan het niet vast
houden. het is als zand dat langzaam weg
vloeit. Het scheurt fladders van zijn ziel,
hij kan er een dik penseel om middendoor
breken van wanhoop als hij er aan denkt.
Maar het helpt hem niet, het is zo onver
mijdelijk, hij is zo machteloos.
Martha, zijn vrouw. Wat hebben zij sa
men beleefd. Wat hebben de dagen hun
gebracht. Zij heeft zijn ziel begrepen, zij
beeft zijn vlagen van dwaasheid gepeild
tot in de nerf. Ik weet dat ge een kunste-
iaar zijt en dat is mijn troost, maar ge bent
een wild paard gelijk, dat zegt Martha en
hij heeft dat onthouden.
Hij weet dai hij een dwaas is en nooit an
ders dan een dwaas zijn zal, en hij is daar
tevreden mee. Want Martha begrijpt dat.
Jaja, Martha begrijpt dat zeker. Als hij
werkt, als hij schildert, dan doet hij dat
met twee harten in zijn lijf. Haar haart en
het zijne, als een -tweeling zo zoet en eens
gezind naast elkahder. Dan kan hij met
zijn penselen en verven uit de weg. Dan
smeert hij zijn ziel op het linnen uit.
Hij zal voor Martha een wagentje kopen.
Hij zal dat duwen over het natte strand,
aan de rand van het water, over de kniste-
rende schelpen. Die zoute wind moet u
beter maken, Martha, ruikt ge hem wel?
We zullen weer samen kunnen lopen, als
ge een paar maanden hier zijt. Dat wa
gentje is wel gemakkelijk voor u, maar
den'kt ge dat ik mijn leven lang wil duwen
terwijl gij zit? Ge komt er maar eens uit,
binnenkort, dan is het afgelopen met het
luie leven. Zo zal hij haar moeten opmon
teren. Want zij heeft niet veel moed en
niet veel hoop meer.
Nu zit ze in een wollen deken gedraaid
daar naast de chauffeur. Ze zal blij zijn als
ze er zijn. Het is omtrent Bergen, ergens
in de stilte van het duinenland. Er moeten
daar veel vogels zijn. Ik zal ze schilderen,
die gladdekkers, als ze niet te schuw zijn.
En anders kunnen ze ophoepelen, dan
schilder ik ze toch; dan komen ze er op
zoals ik den-k dat ze zijn, en ze kunnen
daar spijt van hébben.
Hij heeft boeren geschilderd op zijn
dorp. Ik ben maar 'n boer, zeiden ze, maar
ge maakt me niet wijs dat ik dat ben, die
ge daar op uw doekske hebt gemetseld.
Ge bent het, maar ge weet het niet, omdat
ge anders bent dan ge denkt, zei Bart van
Dijk en dé boeren lachten dat wrange,
laatdunkende Brabantse lachje dat zeggen
wil: Ik heb u door. Zo zo, ben ik anders
dan ik denk en weet ik niet hoe ik ben,
zo zo, jaja, och kijk. Ge bent n'n schone.
Die boeren en dat dorp. Hoe zal het
ginder zijn? Dat huis staat leeg en hol te
zien naai- wie er komen wil om er te wo
nen. Na jaren zal het nog heten: het huis
van Van Dijk. Maar hij zal in Bergen wo
nen, waar niemand nog zijn naam kent. Hij
zal dat dorp en die boeren gaan opzoeken.
Hij zal nog met hen in het Meiboompje
bier drinken en hoe zal het dan zijn als het
laat wordt. Kom. ik ga eens op huis aan,
zeggen ze daar. Kom, dat betekent, ik ga.
Zij vragen u uit gewoonte om mee te gaan,
kom, op huis aan. Maar ge kruipt in het
bed van Van der Giezen zijn Meiboompje,
er zijn schone lakens op die ruiken naar
kamfer. En als ihet dorp slaapt ligt ge in
een vreemde kamer als een koekoeksei in
een mezennest. Ge hebt dat dorp verlaten,
het is niet meer van u. Het omvat u niet
meer in zijn armen. Dat is een verlies.
Bart van Dijk en zijn yrouw Martha ko
men in Bergen in hun nieuwe huis. Er is
daar een huishoudster die op hen wacht,
want Bart van Dijk kan het betalen. Hij
heeft met zijn geverf heel wat bijeen ge
schaard. Hij hoeft het nergens voor te
laten.
Hoe heet die huishoudster? Dat is een
rare naam voor een mens van vijf-en-vijf-
•tig. Hetty heet zip Daar zal aa-n gewend
moeten worden. Maai- ze heeft een goede
pot koffie klaar. De koffie smaakt goed in
Bergen. In de verte ruist de zee. We zullen
straks ons raam wagenwijd open zetten,
dan zingt de zee ons in slaap. Martha knik
kebolt en hij draagt haar naar boven. Daar
staat het ledikant midden tussen de uitge
pakte rommel en de dozen en pakken. We
zullen eens naar de dekens zoeken, waar
hebben we die gepakt? En hier is uw wol
len vest, ge draait u er maar warm ïn.
Morgenvroeg zult ge zijn uitgerust en dan
gaat ge wat op het terras zitten. Want we
hebben hier een terras. Ja, wij doen het
niet minder hier in Bergen!
En de zee zingt steeds maar door als
een vrouw die de was doet. Zij neuriet
zonder dat zij het zelf weet. Maar zij zingt
ons in slaap. In Bergen.
HOOFDSTUK II.
Van der Giezen staat in de deurope
ning van zijn Meiboompje, dat kleine
herbergje aan de betonweg. Hij is kort
van stuk, ge zoudt niet zeggen dat hij
vader van negen kinderen is. Maar hij
heeft er de wind onder, al zijn het er
negen. Mars, zegt Van der Giezen en dan
stommelen ze op een rij de kamer uit of
de kamer in, al naar gelang dat op zulk
een ogenblik verlangd wordt. En aan tafel
zitten zij muisjesstil te eten, en zij begin
nen niet voor dat Van der Giezen met zijn
vork een roffel op het tafelkleed heeft ge
slagen. Dat is zo Van der Giezen zijn sig
naal.
Vier dochters en vijf zonen. Daar komt
wat bij kijken als moeder er niet meer is.
Van der Giezen zijn hart kromp samen tot
een envt, toen hij van het kerkhof terug
kwam, waar hij zijn vrouw had achter
gelaten, en toen hij dat grut voor zich uit
zag schuifelen. In het zwart allemaal, we
zen en weesjes, die moesten groot gebracht
worden.
Van der Giezen is klein van stuk, maar
het is een kerel. Want hij heeft dat mooi
aan de steel gestoken. Men mag zijn kin
deren zien, zij zijn netjes in dc kleren
altijd en zij weten hoe het behoort. Zij
voeden elkaar op. De oudste meisjes be
moederen de kleintjes, de oudste jongens
trekken partij voor hun broertjes en zus
jes en zij komen niets tekort. Het Mei
boompje is een goede herberg. Men kan
cr een goede boterham in verdienen, ook
al bijten daar tien monden in. In de zomer
is het er de ganse dag een komen en gaan
van dorstigen, die over de betonweg toe
ren per fiets, per rijtuig of per auto. Zij
zien dat vrplijke kleine huis onder de hoge
linden, zij kijken naai* dat grote schuimen
de glas bier, dat Bart van Dijk eertijds
zo zwierig op het uithangbord geschilderd
heeft. Ge krijgt daar dorst van. En ze
stappen af. Zij zetten zich in de rieten
stoelen onder de bomen en tikken if?
het raam. Of zij komen binnen en nsü
een Oirschotse stoel. En Van der Giff
zegt: Wat zal het zijn? J
Naderhand komt hij achter het biü
vandaan met zijn presenteerblad. fc'
glazen schuimt en flonkert het, góuribrJ
rood of geel. Dat bier met de witte M
van schuim, die frambozenkwast, 3
citroenlimonade, die grenadine: Er isR
zoveel aan verdiend, maar Van der Gie®
loopt de ganse dag met zijn blad en vrasfj
Wat zal het zijn. En in de avond leegtS
de buffetlade. Dan zitten er nog een psj
kaartgasten en staan er biljarters in W
hemdsmouwen op een eind sigaar te
wen. Het is dan stil en rustig. Dan s
Van der Giezen zijn geld. Dubbeltje;?
kwartjes en stuivers, papieren guldens?
rijksdaalders en een enkel tientje. Er-
telt zijn verdienste. Het gaat, het g*
Wij mogen niet klagen vandaag.
Zo brengt de kleine Van der Giezen;
kinderen groot. Hfj heeft er wat
stellen, maar hij heeft er zijn plezier*
Zij helpen hem als het druk is nier -'
spoelen en rondbrengen. De Zondag is*
werkdag voor de Van der Giezens.
boeren komen dan al vroeg de lage gel
kamer vol rook blazen en het jonge t
zit er 's middags na de wandeling door
velden.
(Wordt ventlri
