IJmuider Courant
Bijna 58 procent der Belgen
wenst terugkeer van Leopold
Tachtig doden bij vliegtuig
ramp in Wales
Haarlems Dagblad
Weerbericht
fce Jasrgaug No. 19499
Kennemerlaan 154, Telef. Adm. 5437,
DUZ Redacüe 5389, na 5 uur: 8061 (K 2560),
sweg 41 Santp' Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
"^efoon I0?24- Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Jeviariev-en op aanvrage bij de Administratie.
Maandag 13 Maart 1950
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
In slechts twee der negen provincies hadden
{nti-Lcopol'dislen de meerderheid
Brussel stelde Koningsgezinden teleur
Belgische ministerie van Binnenlandse Zaken heeft officieel medegedeeld, dal
Mi"? Leopold bij de Zondag gehouden volksraadpleging 57,68 procent der stemmer
(.jell gekregen.
Belgische minister van Binnenlandse Zaken, De Vleeschhouwer, die Maandag-
yhieuii om 2.30 uur de uitslag van de volksraadpleging officieel bekend maakte, ver-
jliarik-' lan^ heeft gesproken. Gij kunt zelf de commentaar op de uitslag
nToinisler verklaarde dat 21 van de 30 Belgische arrondissementen en 7 van de
provincies zich voor de terugkeer van de Koning hadden verklaard. „Twee van dc
;ifr Waalse provincies willen de Koning terug", zo zeide hij.
a, ministers kwamen hedenochtend om 9 uur in Kabinetzitting bijeen. Dinsdag za!
nremier Eyskeus naar Genève vertrekken om met de Koning de uitslag van de Volks-
„adpleging te bespreken.
Editie voor Velsen, IJmuiden, Santpoort en Omstreken van
ctt Oprctijtc 'Lfciaclcmarfic Courant (ïiuio
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4,75. - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
Om 2.35 uur Maandagochtend maakte
Hcdio-Brussel de volgende einduitslag voor
land van de volksraadpleging
Totaal aantal
..„brachte stemmen 5.236.740
Eco en ongeldig 151.477
Tnlaal geld. stemmen 5.085.263
"stemmen 2.933.382 (57,68
stemmen 2.151.881 (42.32
jlgens officieuze berekeningen be
draagt het percentage voor de drie taalge-
bieden van België:
Vlaanderen: ongeveer 72 procent.
Wallonië: ongeveer 42 procent.
Brussel: ongeveer 48 procent.
Voor de negen provincies zijn de cijfers:
Ja Neen
Limburg189.023 37.652
Antwerpen514.889 241.011
Brabant 551.173 530.405
Oost-Vlaanderen 529.789 207.737
West-Baanderen 430.773 146.040
Henegouwen 267.311 477.207
Luik"244.678 341.182
Luxemburg 83.696 44.445
Xainen 115.373 102.551
Geen grote incidenten
België heeft Zondag in een bijna onna-
isrlijk rustige sfeer gestemd over het lot
azijn verbannen Koning. De ochtendrust
op cieze lente-achtige dag deed des te
mender aan, omdat zij volgde op een
nacht van veldslagen met stenen, rookbom
en en flessen in de grote steden.
Te 12 urn' plaatselijke tijd eindigde de
s/raming, en enkele uren. latër kon met" de
telling worden begonnen.
De demonstraties van Zaterdagnacht
offlden de climax in een week van on
lusten door het gehele land, waarbij spring-
traangas en. zelfs brandende pijlen
werden gebruikt.
Militaire troepen en maréchaussée ston
den Zondag gereed, toen de 5.600.000 stem
gerechtigden ter stembus gingen om met
ia" of „neen" te antwoorden op de vraag:
jijt gij van mening, dat Koning Leopold
zin koninklijke prerogatieven moet her-
Btten?"
enige incident, dat zich Zondag-
xhtend bij het stemmen voordeed, was een
Kging tot sabotage in stemlokalen. In vele
halen vond men graphiet op de lessenaars,
nardoor de stembiljetten zwart zouden
tden en dus ongeldig.
Verder verstoorde niets de rust en slechts
ie overal verspreid liggende strooibiljetten
jehavende affiches aan de muren
riaen hoe hevig de campagne is geweest.
J de hevige gevechten van de afgelopen
aht-werd een 20-jarige student overreden
een vrachtauto, toen de demonslran-
a bij het naderen van de politie op de
acht gingen.
De voorstanders van 's Konings terugkeer
[óruikten brandende pijlen om een reus-
wtig bord voor het socialistische partij-
hoofdkwartier te Brussel, waarop de Belgen
rad aangeraden „neen" te stemmen, in
hand te steken.
In Luik kleedden Leopoldisten zioh in
Amerikaanse legerkleding en helmen en
een aanval uit op het hoofdkwar-
de socialistische partij aldaar. Hun
teenstanders maakten zich meester van
M van hun jeeps, gooiden deze omver en
ranselden de inzittenden af.
Te Kortrijk in West-Vlaanderen werden
See anti-Leopoldisten zo zwaar mishan-
«Id, dat zij in ernstige toestand in een
«■eenhuis moesten worden opgenomen. Te
«sselaere werd een Leopoldist, die met
ü'iernn een aanval op het hoofdkwartier
§Me socialistische partij deed, door de
ïsdeaigers met een biljartkeu ernstig toe-
f&keld.
Sa der eersten, die Zondagochtend hun
'ja uitbrachten was de 73-jarige Koningin
^aoeth, de moeder van Koning Leopold,
wijwei onopgemerkt het stemlokaal
Baenkwam.
Koning Leopold's dochter daarentegen, de
jarige Prinses Josephine Charlotte, die
^hter in het zelfde lokaal haar stem
'tocht, ontving een overdonderende
büe.
koor van stemmen, die onafgebroken
topold; Leopold" riepen, begeleidde haar
?aaar tocht naar de stembus.
Koning Leopold verbleef in zijn villa aan
41 meer van Genève, waar hij op berich-
tBrussel wachtte.
e Koning weigerde elke commentaar,
tnahsten en persfotografen werden niet
platen. Hij heeft echter reeds meege-
aa^ hij op de troon zal terugkeven,
«meer meer dan 55 procent van de Bei-
li"13 zou stemmen.
óitd vCiaHsten z^n ec^er van mening,
óeVrf i 'ng niet zonder tweederde meer-
SSr'r kan terugkeren. De uiteindelijke
berust bij het parlement.
Jpemeen is men er van overtuigd, dat
ïM 3fn de vooravond van een golf van
ï:rdt wellie beslissing ook genomen
socialistische leiding staande
s;hcne al§emene vakverbond heeft de
fe' e,rs opgeroepen zich „uit alle macht"
e 'erugkeer van de Koning te ver-
Belgische kabinet zal Maandag bij
eenkomen en Dinsdag zal premier Eysken
een onderhoud met de Koning hebben.
Aftreden?
De Koning heeft veel meer stemmen ge
kregen dan zijn tegenstanders aan de hand
van de in de verkiezingen van 26 Juni 194.9
door de Katholieke Volkspartij behaalde
resultaten (43.55 procent van het totale
aantal stemmen) had verwacht. Hieruit kan
worden geconcludeerd, dat een groot aantal
liberalen en zelfs socialisten voor de terug
keer van de Koning hebben gestemd.
Hoewel men thans op de hoogte is van de
publieke opinie in België, is de Konings
kwestie nog verre van opgelost. Op grond
van het twijfelachtige percentage zullen
liberalen en socialisten zich blijven ver
zetten tegen een terugkeer van de Koning.
Indien Koning Leopold en de Katholieke
Volkspartij voet bij stuk zouden houden,
zou België volgens politieke waarnemers
rechtstreeks naar een regeringscrisis en
nieuwe verkiezingen gaan. Een hypothese,
die op het ogenblik in Brussel de ronde
doet, is deze, dat de Koning door het resul
taat der verkiezingen zich in zijn eer her
steld zou achten en ten gunste van zijn
zoon Boudewijn zou aftreden.
De volksraadpleging in België. Voor vele stemlokalen in de grote steden hadden pro-
en anti-Leopoldislcn post gevat om te trachten de kiezers nog tot het laatste ogenblik
tot hun respectievelijke standpunten over te halen.
Havenarbeiders van Cherbourg
zullen wapens lossen
Nu de eerste ladingen voor Frankrijk
bestemde Amerikaanse wapens hun be
stemming beginnen te naderen, heeft de
onder communistische leiding staande
C.G.T. haar aandacht vooral op Franse
havens gelicht.
De eerste belangrijke haven, waar de
Amerikaanse wapens zullen worden gelost
is Cherbourg. Het gebied rondom de op
slagplaats van wapens is afgezet en alle
toegangen tot het havengedeelte, waar de
lossing zal geschieden, worden door solda
ten bewaakt. Infanterie en afdelingen mi
litaire chauffeurs bevinden zich in de na
bijheid van de haven. In de stad zelf zijn
verscheidene compagniën van de gendar
merie en der republikeinse garde onderge
bracht.
De havenwerkers van Cherbourg heb
ben besloten de Amerikaanse wapens te
zullen lossen. De C.G.T. heeft haar uiterste
best gedaan de bootwerkers van gedach
ten te doen veranderen. Zij zeggen finan
ciële steun toe van collega's uit andere
Franse havens, indien zij in staking zou
den gaan. Doch alle moeite van het com
munistisch vakverbond was vergeefs. Za
terdag hebben vertegenwoordigers der
bootwerkers van Cherbourg in de stad
aanplakbiljetten aangebracht, waarin de
burgerij wordt medegedeeld dat de ha
venarbeiders niet zullen staken en de voor
Frankrijk bestemde Amerikaanse wapens
zullen lossen.
Het woord is aan
Mrs Carlyle:
Vele kleinigheden, die niets zijn
als men er om lacht, worden rede
nen tot droefheid als men ze te
ernstig neemt.
Brits predikant wil een
paardenmiddel toepassen
De 42-jarige predikant van de badplaats
Bexhill, in het graafschap Sussex, Enge
land, wil de Britse regering „schrik aan
jagen" door een algemene werkstaking, ge
paard gaande aan vasten, door het gehele
Britse volk, met het doel de autoriteiten te
Londen te dwingen met het Kremlin tot
overeenstemming te komen over controle
over de waterstofbom. De predikant, Wa-
terson, heeft verklaard zijn actie op Pas
sie-Zondag 26 Maart te zullen beginnen,
indien hij voordien nog niets heeft gemerkt
van stappen der Britse regering om tot
overeenstemming met Moskou te komen.
Ds. Waterson deed een beroep op „alle
Christenen" om zijn actie te steunen. Hij
zal persoonlijk zijn stakings- en vasten
actie leiden, indien deze ten uitvoer wordt
gelegd.
Moeilijkheden in het
Belgisch kabinet
Naar in politieke kringen verluidt, heb
ben de katholieke ministers op de kabi
netszitting van hedenochtend aange
drongen op de terugkeer van Koning Leo
pold, op grond van de uitslag der volks
raadpleging.
De Liberale ministers zouden geweigerd
hebben zich bij dit standpunt aan te slui
ten. Als men niet tot een compromis kan
komen, zou dit betekenen, dat de regering
zou moeten worden ontbonden. Er zouden
dan nieuwe verkiezingen moeten worden
gehouden.
0E VOLKSRAADPLEGING IN BELGIE
Stalin bereid tot
ontmoeting met Truman?
Buitenlandse waarnemers te Moskou
achten het niet uitgesloten, dat premier
Stalin bereid is president Truman te ont
moeten voor „vredesbesprekingen" in
Europa. Zij wijzen in dit verband op een
onlangs door Malenkof, lid van het polit
bureau, afgelegde verklaring, dat de Sov
jet-Unie bereid is deel te nemen aan „eer
lijke besprekingen over de wereldvrede".
De waarnemers worden in hun mening
gesterkt door de commentaar in de „Praw-
da" op een artikel van het Britse commu
nistische blad „Daily Worker". In dit arti
kel, gesteld in de vorm van een open brief
aan Aoheson, wordt Truman gecritiseerd
omdat hij weigert Stalin ergens anders dan
te Washington te ontmoeten.
„Prawda" wijst in dit verband op Stalins
antwoord van Januari 1949 op een „vredes-
vragenlijst", die hem door de Amerikaanse
dagbladcorrespondent Kingsbury Smith
was toegezonden.
Stalin zei toen, dat Rusland samen met
de Verenigde Staten zou willen verklaren,
dat geen van beide landen van plan was
tot oorlog over te gaan en dat hij er geen
bezwaar tegen had Truman te ontmoeten
voor het opstellen van een wereldvredes-
verdrag.
Commissie voor Volksgezond
heid van het Pact van Brussel
De commissie voor Volksgezondheid van
het Pact van Brussel is in Den Haag bijeen
geweest. De commissie heeft de werking
van het uniforme stelsel van gezondheids
controle bij het luchtverkeer, dat 1 Februari
werd ingevoerd, bestudeerd. Volgens dit
stelsel werden de vijf bij het Brusselse Pact
aangesloten landen als één beschouwd wat
betreft de gezondheidscontrole van beman
ning en passagiers van vliegtuigen, die bin
nen dit gebied vertrokken of aangekomen
zijn. Een persoonlijke gezondheidsverkla
ring behoeft niet meer overgelegd te wor
den. De commissie besloot voor de vijf
landen een gelijkluidende in drie talen ge
stelde kaart in te voeren, die aan een arts
moet worden getoond, indien een passagier,
dié uit een besmet gebied komt, kort na zijn
aankomst ziek wordt.
Verder is een uniform systeem ontwor
pen, dat een eind maakt aan de gezond
heidsverklaring voor passagiers van sche
pen, die tussen twee havens in deze vijf
landen varen.
De eerste jeugdherberg in de Betuwe,
,,'t Veerhuis" te Beusichem aan de rivier de
Lek is Zaterdag geopend.
Waarnemend Chinees president
ageert tegen links en rechts
Generaal Li Tsoeng-Jen, die, terwijl hij
waarnemend president van het nationalis
tische China was naar de Verenigde Sta
ten vertrok, om aldaar een medische be
handeling te ondergaan, heeft heden te
New York als zijn mening te kennen ge
geven, dat het Chinese volk spoedig in
opstand zal komen en zowel de communis
ten als het bewind van Tsjang Kai Tsjek
aan de kant zal zetten.
Li Tsoeng-Jen verklaarde verder nog
dat hij zijn „zeer getrouwe en buitenge
woon bekwame aanhanger", generaal Fak
Kwei, heeft opgedragen in Kanton een
ondergrondse actie te beginnen.
„Dat de Chinese communisten in staat
waren het Chinese vasteland onder de voet
te lopen, is geen gevolg van hun eigen ver
diensten, doch uitsluitend veroorzaakt door
het feit, dat de Kwo Min Tang-regering tot
in haar diepste wezen niet deugde", ver
klaarde de voormalige waarnemende Chi
nese nationalistische president.
Nederlandse tentoonstelling
in Philadelphia
De heer L. Smit, directeur van de afde
ling exportbevordering van het Neder
landse ministerie van Economische Zaken,
heeft medegedeeld dat thans alle rege
lingen zijn getroffen voor de Nederlandse
tentoonstelling, welke van 5 Mei tot 3 Juni
in Philadelphia zal worden gehouden.
500 Gasten van de Nederlandse en de
Amerikaanse regering en van civiele-, han
dels- en kunstorganisaties in de beide lan
den zijn uitgenodigd de tentoonstelling van
te voren te bezichtigen.
Er zullen verscheidene duizenden stuks
Nederlandse verbruiksgoederen, een ver
zameling schilderijeh van Nederlandse
meesters en vele historische documenten
worden geëxposeerd. De Koninklijke Mi
litaire Kapel zal de tentoonstelling met
muziek opluisteren.
M.s. „Jagersfontein" overgedragen
Tijdens een officiële proeftocht van het
m.s. „Jagersfontein" van Vlissingen naar
IJmuiden heeft de Holland-Afrika Lijn dit
schip van de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" overgenomen.
Nog voor de kust van Walcheren uit het
gezicht verdwenen was is de overdracht
geschied, waarbij de directeur van „De
Schelde", de heer J. W. Hupkes, en de heer
G. W. Bakker, administrateur van de Ver
enigde Nederlandse Scheepvaartmaat
schappij toespraken hielden.
Na een tocht van omstreeks zeven uur
meerde de „Jagersfontein" in de sluizen
van IJmuiden.
Tudor" neergestort bij Cardiff
Passagiers keerden terug van
rugby-wedstrijd Ierland Wales
De grootste ramp in de geschiedenis van de wereldluchtvaart heeft gistermiddag om
kwart over vijf de kleine Engelse chartermaatschappij „Fairflight Limited" getroffen.
Een grote viermotorige Avro „Tudor", met 78 passagiers en een vijfkoppige bemanning,
stortte neer bij het vliegveld LIandow bij Cardiff in Wales. Tachtig van hen kwamen
om het leven. De doktoren hopen de drie overlevenden te kunnen behouden.
Alle inzittenden in het toestel, dat ge
heel berekend is op dit aantal passagiers,
waren getuige geweest van de overwinning
van het Welsh rugby-team op de Ieren. De
terugtocht, zo verklaarden functionarissen
van het vliegveld Collinstown bij Dublin,
van waar het vliegtuig was vertrokken,
werd aanvaard in een opgewonden vrolijke
stemming. Er bevonden zich vier vrouwen
onder de passagiers; zij kwamen alle vier
om het leven.
Een sergeant van de R.A.F., die in Sig-
ginstone vlak bij de plaats van de
ramp woont en het ongeluk heeft zien
gebeuren, zei dat de piloot te vroeg voor
de landing was gaan dalen, zijn fout toen
had bemerkt, weer had getracht te stijgen
en daarbij bijna een rij huizen had geraakt,
maar daardoor snelheid had verloren. Hij
had het vliegtuig plotseling naar beneden
zien duiken. Eerst raakte een der vleugels
de grond en toen sloeg het reusachtige
vliegtuig over de kop. De drie overlevenden
hadden plaatsen in het achterste deel van
het vliegtuig.
Ogenblikkelijk kwamen van overal uit
de omgeving ambulances naar de plaats
van de ramp, een zestigtal in totaal. De
lijken der omgekomenen werden in een
nabijgelegen post van de R.A.F. en in de
plaats Cowbridge opgebaard.
Volgens een ooggetuige stopten de mo
toren voordat het toestel met de neus naar
beneden omlaag stortte. Vermoedelijk is
het wrak daarom niet in brand gevlogen.
Twijfel over de „Tudor"
Een der directeuren van de „Fairflight"
maatschappij, is de vice-luchtmaarschalk
D. C. T. Bennett, vroeger hoofd van de
British South American Airways en leider
van de Britse „padvinder"-luchtmacht-
groep in de oorlog. Bennett is de krachtig
ste pleitbezorger geweest van de „Tudor"-
machine tegenover haar critici.
Na de oorlog waren de meningsverschil
len over de Tudors begonnen. De Tudor-4
moest aan de grond worden gehouden. Be
gin 1948 kreeg Bennett onslag bij de B. S.
A. A. „in verband met meningsverschillen
over beleidskwesties".
Bennett echter verloor zijn vertrouwen
in de „Tudor" niet. Hij richtte deze char
ter-maatschappij op en maakte meer dan
driehonderd vluchten in het kader van de
luchtbrug naar Berlijn. Later exploiteerde
hij een bloeiende luchtlijn tussen Yemen
en Israël, ook met Tudors.
De controverse over de „Tudor" ont
stond na het ongeluk met de „Star Dust"
in Augustus 1947 op een vlucht van Lon
den naar Santiago, waarbij elf mensen om
het leven kwamen. Men kon bij onderzoek
de oorzaak van de ramp niet achterhalen.
Daarna verongelukte de „Star Tiger" met
31 mensen aan boord op een vlucht naar
Zuid-Amerika begin 1948. Een jaar daarna
verdween een derde „Tudor", de „Star
Ai-iel", met twintig personen op myste
rieuze -Wijzer De ingestelde commissie van
onderzoek vaii het ministerie van Lucht
vaart kon door het ontbreken van vol
doende betrouwbare verklaringen er
waren geen overlevenden niet, tot een
uitspraak komen.
Grootste ramp in luchtvaart
geschiedenis
Het ongeluk met deze Tudor in Zuid-
Wales is de grootste ramp in de geschie
denis van de wereldluchtvaart. Het aantal
doden overtreft nog dat van de ramp met
het luchtschip van de Amerikaanse Ma
rine „Akron" in April 1933, namelijk 73.
DE VLIEGTUIGRAMP 89 CARDIFF
De ergste ramp met een vliegtuig deed
zich voor op 1 November 1949 toen 55 per
sonen het leven verloren bij het veronge
lukken van een DC-4 van de Eastern Air
lines nabij Washington, nadat dit toestel
met een jager van het type P-38 in botsing
was gekomen.
Intensief onderzoek
Een uur na de ramp waren al vertegen
woordigers van het ministerie voor Bur
gerluchtvaart aanwezig bij het wrak. Zij
hopen uit het resultaat van hun onder
zoek te kunnen opmaken door welke oor
zaken in 1948 en 1949 twee andere Tudors
in de omgeving van de Bermuda-eilanden
verongelukten en spoorloos verdwenen.
Zondagmiddag is nabij Cardiff een vliegtuig met supportersdie van een in Ierland
gespeelde rugbywedstrijd naar Wales terugkeerden, neergestort, 80 van de 83 inzitten
den verloren bij deze ramp het leven. Een radiografisch overgebrachte foto van de
wrakstukken van het verongelukte toestel.
De 22-jarige dochter van Koning Leopold,
Prinses Josephine-Charlotte, heeft gisteren
in een school in de Rollebeekstraat te Brus
sel haar stemplicht vervuld. Bij haar aan
komst en vertrek werd de prinses door een
talrijke menigte luide toegejuicht. Een
sterke politiemacht was op de been om te
verhinderen dat het talrijke publiek tot de
hofauto zou doordringen. Toen de prinses
het stembureau verliet, juichte de menigte
haar minutenlang toe. Bij het wegrijden
bracht de prinses haar zakdoek aan haar
ogen. Vier Piper Cubs vlogen over en
schreven in de lucht de woorden „oui" en
„ja". Koningin Elisabeth had reeds om
half negen haar stem uitgebracht in het
zelfde schoollokaal.
Verdragen der Indochinese opstan
delingen met China en Rusland
Ho Tsji Minh, de leider van de Indo
chinese nationalistische verzetslieden, zal
binnenkort verdragen van wederzijdse
bondgenootschap en militaire steun met
het communistische China en de Sovjet-
Unie tekenen, zo wordt te Saigon ver
nomen. Ho Tsji Minh zou zich vergezeld
door zijn minister van Buitenlandse Za
ken, Giam, 15 Maart naar Peking begeven
om de verdragen te tekenen met de Chi
nese communistische leider Mao Tse
Toeng en diens minister van Buitenlandse
Zaken, Tsjoe en Lai. Daarna zou hij soort
gelijke verdragen tekenen met Molotof.
De Franse Hoge Commissaris, Leon
Pignon, verklaarde op een persconferen
tie te Saigon, dat dergelijke omstandig
heden een toekomstige verzoening tussen
de regering van ex-keizer Bao Dai en Ho
Tsji Minh „onmogelijk" zouden maken.
ENKELE BUIEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig .van Maan
dagavond tot Dinsdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Wisselende bewolking met plaatselijk
enkele buien, voornamelijk in de
Noordwestelijke helft van het land.
Langs de Waddenkust af en toe nog
krachtige, overigens meest matige
Westelijke tot Noordwestelijke wind.
Vannacht op verschillende plaatsen
zware en bijna overal lichte nacht
vorst. Morgen overdag ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag.
14 Maart:
Zon op 6.58 uur, onder 18.42 uur
Maan op 5.59 uur, onder 13.38 uur
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 13 Maart:
Hoog water: 11.38 en 00-00 uur.
Laag water: 6.27 en 19.34 uur.
Dinsdag 14 Maart:
Hoog water: 0-36 en 13.18 uur.
Laag water: 8.18 en 21.08 uur.
