Duitsland weer aan de kop
der buitenlandse deelnemers
Kennemer Lyceum 30 jaar in de bres voor
moderner middelbaar onderwijs
Omzetten in de detailhandel in
Januari aanzienlijk gedaald
I
Zaterdag 18 Maart 1950
54ste Jaarbeurs
Rede van mr. J. Milius
(Van een verslaggever).
Duitsland neemt onder de buitenlandse
landen op dc 54ste Utrechtse Jaarbeurs,
die Dinsdag wordt geopend, weer de eer
ste plaats in.
Was het verleden jaar slechts met 269
producten aan dc markt, thans is het met
niet minder dan 600 merken vertegenwoor
digd. Uiteraard is het leeuwendeel daar
van uit Wcst-Duitsland afkomstig.
Mr. J. Milius, de directeur der Jaar
beurs, die deze feiten in zijn traditionele
rede aan de vooravond van de opening
van de Jaarbeurs tot de vertegenwoordi
gers van de binnen- cn de buitenlandse
pers meedeelde, wees er op, dat de invoer
van Duitse producten een aanzienlijke
verlichting van de dollarbalans betekent.
Het herstel van de import van Duitse pro
ductiemiddelen vormt tevens de terugkeer
naar normale handelsverhoudingen waar
door de mogelijkheid wordt geschapen de
Nederlandse industrie tegen lager kost
prijs te doen produceren. Deze ontwikke
ling wordt gestimuleerd door de devalua
tie, die eveneens de invoer uit de dollar-
gebieden heeft verminderd. Wanneer men
bedenkt, zo zei mr. Milius. dat de handel
uit West-Duitsland wordt geschat op
twee milliard gulden, dat wil zeggen op
ongeveer 14 van Nederlands nationaal
inkomen, dan ligt het voor de hand dat
hiervan een grote invloed op de Neder
landse markt zal uitgaan. Het gevolg is
ook, dat de import van Belgische machi
nes een terugslag zal ondervinden.
Zowel de devaluatie als de voortgezette
vrijmaking van het handelsverkeer hebben
een gunstige ontwikkeling van de han
delsbetrekkingen met de buurstaten mo
gelijk gemaakt. Onze betalingsbalans,
waarvan het tekort een van Nedeiiands
grote zorgen uitmaakt, geeft hierover be
langrijke aanwijzingen. Het tekort, dat
over 1947 nog ƒ1.6 milliard bedroeg, zal
over 1949 een vermindering tot 600 mil-
lioen te zien geven, een schuld die voor
namelijk in het dollarverkeer bestaat.
Ook van de zijde van land- en tuin
bouw bestaat grote belangstelling voor de
verruiming van de handel. Vooral West-
Duitsland is hier een goed afzetgebied
gebleken, daar de industriegebieden zich
door de afsluiting van de rijke graangebie-
den in het huidige Polen de voedingsge
wassen ontnomen zien. Zolang de verde
ling van Duitsland blijft zoals zij is, zal
de Nederlandse landbouw daar veel profijt
van hebben.
Kleine man, wat nu?
Zoals altijd onderwierp mr. Milius ook
thans de algemene economische situatie
in ons land aan een uitvoerige beschou
wing, waarbij hij zeide geen beter motto
te kunnen kiezen dan „Kleine man. wat
nu?" In het bijzonder toonde hij zich be
zorgd over de consequenties die de souve-
reiniteitsoverdracht aan de Verenigde
Stalen van Indonesië naar zijn mening
zouden blijken te hebben. En ook ten aan
zien van een blijvende gunstige werking
van de devaluatie was hij sceptisch ge
stemd. Anderzijds kon hij met voldoening
gewag maken van een toeneming van de
industriële bedrijvigheid en over niet on
gunstige tendenzen in de landbouw en een
bevredigende gang van zaken in de bui
tenlandse handel. Hier werd de vooroor
logse toestand weer bereikt, doch dit is
nog lang niet voldoende, omdat de voor
uitgang der industrialisatie zich zal moe
ien uiten in een stijging die belangrijk
uitgaat boven het vooroorlogse dekkings
percentage.
Stagnatie in de detailverkoop
Mr. Milius achtte het opvallendste ver
schijnsel in de detailverkoop bepalend
voor de binnenlandse markt de stag
natie in de verkoop-, zoals bij de laatste
opruimingen allerwege kon worden gecon
stateerd. Door de belastingdruk is een
groot deel van de middenstand niet in
staat geweest om voldoende kapitaal te
vormen ter vervanging van noodzakelijke
goederen.
Aan de andere kant wees de directeur
van de Jaarbeurs op de inflatoire werking
die er van de kinderbijslag uitgaat, daar.
hiervan op het gebied van huishoudelijke
artikelen en kleding voorwerpen worden
aangeschaft die anders wellicht niet ge
kocht. zouden zijn. De prijs gaat in de
kleinhandel weer een voorname rol spelen
en daarmee wordt de drang naar een
goedkoper verkoopsapparaat groter. Het
vraagstuk van de bedrijfsconcentratie en
onderlinge samenwerking zal dan ook in
de komende jaren in het middelpunt der
belangstelling blijven staan.
Ingewikkelde industrialisatieproblcmen
Natuurlijk sprak mr. Milius ook over
het probleem van de industrialisatie, dat
door de toegenomen handelsmogelijkhe
den nog gecompliceerder is geworden. De
concurrentiestrijd zal tal van jonge, nog
in de groei verkerende industrieën voor
Prijzen en lonen
in de Sovjet-Unie
Naar aanleiding van de devaluatie van
de roebel en de verlaging van de prijzen
der verbruiksgoederen geeft het Britse
weekblad The Economist de volgende lijst
van winkelprijzen van verschillende ver
bruiksgoederen in de Sovjet-Unie. (De
door de Russische regering vastgestelde
koers van de roebel bedraagt 4 roebel voor
een Amerikaanse dollar, wat overeenkomt
met een roebel is gelijk 0,95).
In de Sovjet-Unie kost thans: bruin
brood 2 roebel per kg (waarde in guldens
f 1,90); boter 43 roebel per kg (ƒ40,85);
biefstuk 35 roebel per kg (ƒ33,25); kaas
43 roebel per kg (ƒ40,85); lamsvlees,
tweede kwaliteit, 23 roebel p. kg (ƒ21,85);
thee 320 roebel per kg 304,cacao
160 roebel per kg 152,melk 3,60
roebel per liter (ƒ3,42); herenschoenen
(slechte kwaliteit) 200 roebel (ƒ190,
herenschoenen (goede kwaliteit) 470 roebel
(ƒ446,50); damesschoenen (slechte kwali
teit) 250 roebel (ƒ237.50); damesschoenen
(goede kwaliteit) 540 roebel (ƒ513,
wollen kleding 413 roebel 392,35); heren-
costuums 632 roebel (ƒ600,40); toiletzeep
3 roebel per stuk (ƒ2,85).
Volgens The Economist verdient in Rus
land een ongeschoolde arbeider 250 tot 500
roebel (240475 gulden) per maand en een
geschoolde arbeider 500 tot 1500 roebel (475
tot 1425 gulden). De Stachanof-arbeider
kan maximaal 3000 roebel (2850 gulden)
per maand verdienen.
Heren- en damesschoenen, wollen kleding
en herencostuums zijn niet altijd voorradig
in de winkels, aldus The Economist.
moeilijkheden plaatsen. Het zal nodig zijn
alle beschikbare energie te gebruiken om
de Nederlandse productie te rationalise
ren teneinde tot een verlaging der pro
ductiekosten te geraken.
Vervolgens zal een oplossing moeten
worden gezocht in een grotere arbeidsver
deling tussen de West-Europese landen.
Hier moet de gedachte van de „marehé
unique" (een ondeelbare markt) verwe
zenlijkt worden.
In de derde plaats moet er meer ge
ëmigreerd worden naar andere wereld
delen.
Scharnier van Europa
Gezien Nederlands typische handels
functie, die aan ons land steeds een be
middelende rol heeft gegeven, kan het
worden beschouwd als het scharnier van
Europa, zo zei mr. Milius, die voorts
meende dat Amerika bereid zal blijven
Europese artikelen op te nemen. De Ne
derlandse export naar de Verenigde Sta
ten vertoonde in 1949 een geringe stijging:
de industrie zal zich op de Amerikaanse
markt meer moeten concentreren; waarbij
naast prijs en kwaliteit ook de verpakking
van groot belang is. Mr. Milius vestigde
daarom de aandacht op de speciale ver
pakkingsstand ten behoeve van exporteurs
die door de Economische voorlichtings
dienst is ingericht.
Weer meer deelnemers
Er zijn aan de 54ste Jaarbeurs 3989
deelnemers tegen 3701 het vorige jaar. Het
buitenlandse aandeel bedraagt 61 tegen
52 in 1949. De Tsjechoslowaakse afde
ling is door de jongste moeilijkheden ver
vallen. De artikelenlijst geeft aan. dat het
aanbod in machines en werktuigen nog de
hoofdtoon voert.
Parijse campagne
tegen de ratten
(Van onze correspondent te Parijs).
Elk voorjaar organiseerde de Parijse
prefectuur gedurende een week een cam
pagne gewijd aan de bestrijding der ratten,
dit keer wordt deze actie echter tot een
maand uitgebreid. Het gevaar voor de ge
zondheid de rat brengt de kiemen voor
'n dertigtal ziekten over en de schade op
materieel gebied, die de ratten veroor
zaken, hebben volgens de autoriteiten zulke
proporties aangenomen, dat een collectieve
inspanning van de gehele bevolking ge
durende zeker een maand nodig is om het
gevaar le kunnen keren. Zo heeft bijvoor
beeld het Instituut Pasteur, dat nu ook bij
de bestrijding is ingeschakeld, uitgerekend
dat vorig jaar in een enkel departement de
■atten voor zeker 800 millioen francs
ongeveer acht millioen gulden aan graan
hebben verwoest. De verliescijfers over
het gehele land zullen zeker met enkele
nullen meer moeten worden genoteerd.
Voor de nieuwe campagne hebben de
autoriteiten een beroep op radio, pers en
film gedaan, een speciaal keurcorps van
r alten-verdelgers is in het leven geroepen
en verschillende bestrijdingsmiddelen
een deel van Amerikaanse origine als
mede vernuftige rattenvallen worden dooi
de prefectuur het publiek ter beschikking
gesteld.
De rat is echter een bijzonder intelligente
tegenstander. In tegenstelling met de ezel,
stoot hij zich zelden twee maal aan dezelfde
stenen. Wanneer een rattenkolonie een
enkel ..broertje dood" heeft aan een op een
bepaalde manier „geserveerd" vergift of
door een electrïsche draad, doorziet zij de
truc meestal wel en dan dient men. veelal
iets anders te bedenken.
De ratten leven uiteraard vooral in de
riolen en de onderaardse gewelven van
Parijs, maar er zijn in bepaalde stadswij
ken toch maar weinig huizen, die men
helemaal „ratvrij" zou mogen noemen.
Natuurlijk leveren ze daar de grootste ge
varen op voor de volksgezondheid. Enkele
jaren geleden was hun aantal dermate aan
gewassen. dat de Parijse overheid besloot
premies uit te loven voor elke rattestaart
die bij haar werd ingeleverd. Die aanbie
ding werd echter weer spoedig geannuleerd.
Bewoners van sommige volksbuurten kwa
men dagelijks namelijk met zoveel staar
ten aandragen, dat zij met de opbrengst er
van hun familie gemakkelijk konden onder
houden. Bij nader onderzoek bleek dat am
bitieuze staarten jagers op verschillende
plaatsen rattenfokkerijen hadden opgericht,
waarmee nu niet direct het doel werd be
reikt, dat de prefectuur met haar premies
beoogde.
Van officiële zijde beperkt men zich er
dus nu maar toe. de Parijzenaar met raad
en hulp terzijde te staan, waarbij men zich
in het bijzonder richt tot de concierges, de
sleutelbewaarsters der Parijse woning
burchten. Maar de meesten dier concierges
verkiezen de bijstand van hun foxje boven
het officiële technische apparaat. Als alle
Fransen zien ze liever geen ambtenaren
over de vloer en zo zal dus de oorlog tegen
de ratten, ondanks alle goedbedoelde pro
paganda van officiële zijde, wel vooral door
die kleine keffertjes moeten worden be
slecht, die je bijna in elke Parijse concierge-
loge voor de voeten lopen.
Nieuwe methode voor
verwijdering van mijngas
Reeds geruime tijd neemt men in verschil
lende kolenproducerende landen proeven
teneinde tot een werkwijze te geraken,
waarbij het gevaarlijke mijngas uit de
steenkool verwijderd wordt, voordat met
het ontginnen van een bepaalde kolenlaag
wordt begonnen. Thans maakt men dit gas
onschadelijk door zoveel verse lucht door de
mijnen te laten circuleren, dat men op vei
lige afstand blijft van het percentage, waar
bij mijngas ontplofbaar wordt. Dit is name
lijk het geval als op één kubieke meter lucht
meer dan 45 liter mijngas voorkomt. Hoe
dieper men delft, hoe meer gas echter vrij
komt, want de diepste lagen bevatten het
meeste mijngas. De ventilatie wordt steeds
moeilijker, naarmate de ondergrondse be
drijven van de mijnen zich uitbreiden. Dit
is ook bij de Limburgse mijnen het geval,
daar men hier steeds diepere lagen moet
ontginnen. Een nieuwe methode voor het
afvoeren van mijngas bestaat daaruit, dat
men voordat een pijler wordt aangelegd
gaten boort naar de plaatsen, waar men
veel mijngas verwacht. Via deze gaten kan
dan met behulp van een zuigpomp het gas
worden weggezogen. Het is niet uitgesloten,
dat deze werkwijze over enige tijd ook in
de Limburgse mijnen zal worden toegepast.
Mogelijk slaagt men op deze wijze er te
zijner tijd bij onze mijnindustrie ook in, het
mijngas nuttig te makei?
„Wij zijn ons ervan bewust, dat wij zijn
een Bijzondere school, een oudei's-school,
door ouders opgericht, en mede door de
belangstelling en liefde dei' ouders in stand
gehouden".
Deze woorden door de toenmalige rector
van het Kennemer Lyceum, dr. A. de Vlet
ter, bij het tienjarig bestaan van de school
[esproken, zijn nu de school zich opmaakt
op 31 Maart en volgende dagen het dertig
jarig bestaan te vieren, nog evenzeer van
la-acht als toen. Maar toch is er een onder
scheid: Toen de school op 10 April 1920
werd opgericht in hei gebouw van het
Nederlands Lyceum In Den Haag, de eerste
school van het lyceale type in ons land,
schepping van prof. dr. R. Casimir en dr.
Gunning geschiedde dat onder de leuze:
Strijd tegen alles wat dor en duf is in het
Nederlandse onderwijs.
Dat betekende: Medezeggenschap van
de ouders, deelneming van de jeugd
aan het schoolleven, de. school ook
buiten de lesuren productief voor de ont
wikkeling en ontspanning der leerlingen.
Deze begrippen zijn thans op vrijwel
alle scholen in ons land gemeengoed ge
worden, hetgeen ongetwijfeld mede het ge
volg is van de pioniersarbeid op het „Ken-
nemer" verricht.
Experiment droegen goede
vruchten
Bij de komende herdenking zal de naam
van die eerste rector, da*. A. de Vletter, in
dit opzicht met ere worden genoemd. Hij
is het geweest die zijn leraren en leerlingen
de ogen heeft geopend voor de verfrissing
van het onderwijs. Er weM geëxperimen
teerd op het Kennemer, maar: de resulta
ten daarvan mogen gezien worden. Er werd
niet geschroomd een tamelijke grote split
sing in te voeren. Naast gymnasium en
H.B.S. verschenen de litter air- e coniormisohe
en de litterair-historische afdeling, een
sectie voor Individueel onderwijs en een
Montessori-afdelinig, thans uitgegroeid tot
het zelfstandige Jac. P. Thijsse-Montessori-
lyceum.
De klassen voor individueel ouderwijs
hebben uitstekende diensten hetgeen
dan ook de aandacht van psycho-techni-
sche bureaux heeft getrokken bewezen
aan die leerlingen, die door allerlei oorza
ken bijgewerkt moesten worden om de
aansluiting te vinden op de klasse waarin
zij eigenlijk thuis hoorden, bijvoorbeeld na
een langdurig verblijf buitenslands. In het
bijzonder na de bevrijding is in deze klas
sen prachtig werk gedaan ten opzichte van
het klaar maken van de gerepatrieerde
kinderen uit Indonesië, waarvan er ten
slotte in zo grote getale de weg naar het
Adriaan Stoopplein vonden, dat de condi
tie voor opneming gemaakt moest worden:
„Eigen stoel meenemen".
Intussen is handhaving van deze klassen
op de huidige basis financieel niet mogelijk
gebleken. Zij zullen dan ook worden opge
heven en in September terugkeren als een
„adjustment class": een klasse ten dienste
van leerlingen die tijdelijk met een of an
der vak moeite hebben en afzonderlijk die
nen te worden bijgespijkerd. Behalve voor
het betrokken vak blijven deze scholieren
deel uitmaken van de klasse waartoe zij
behoren.
Niet alleen „veel welen"
Wie een gesprek voert met de huidige
rector, drs. E. van Meir,' bemerkt al spoe
dig, dat het vraagstuk van de voortdurende
aanpassing van het onderwijs aan de eisen
van de tijd nog steeds op het Kennemer
Lyceum in het middelpunt der belangstel
ling staat en drs. Van Meir betoont zich
dan ook een vurig voorstander van ver
breiding van de opleiding, vooral nu Ne
derland in Indonesië een afzetgebied voor
bestuursambtenaren en andere functiona
rissen. heeft verloren en onze jonge men
sen meer en meer op de buitenlandse ar
beidsmarkt zullen moeten meedingen.
Maar: met veel weten alleen zal men daar-,
bij niet ver komen. De karaktereigenschap
pen van de scholieren zullen zo moeten."
Worden gevormd, dat zij zullen wennen
aan soberheid en het nemen van hinder
nissen. Wil de Nederlandse jongeman of
-vrouw in het buitenland slagen, dan zal
het noodzakelijk zijn, dat hij of zij zioh
onderscheidt door plichtsbetrachting, hof-
Een door de K.L.M. vervaardigde luchtfoto
van het fraaie complex van de jubilerende
school. Geheel links het Stoopsbad.
lelijkheid en eenvoud.
Het is mede om die reden, dat men weer
is overgegaan tot het hervatten dei' school
kampen, waar leraren en leerlingen elkaar
in een ongedwongen verhouding ontmoeten
en waar het op beider welwillendheid en
hulpvaardigheid aankomt om de zaak goed
te laten marcheren.
Zo wordt de gemeenschap van het Ken
nemer Lyceum inderdaad een Kennemer
school, want de bijna 600 leerlingen komen
uit alle delen van het gewest gedragen
door de schoolspreuk „Communis salus
singulis constat" (Het gemeenschappelijk
belang steunt op de enkelingen).
De feestelijkheden dragen een intiem
karakter.
Op Vrijdag 31 Maart wordt in de Haar
lemse Stadsschouwburg een opvoering ge
geven van enkele fragmenten uit beroemde
toneelstukken en van de sc-hoolrevue „Wat
zeg je me daarvan" van de hand van drs.
J. W. Wic.hers. Op Zaterdag 1 April zullen
oud-leerlingen lessen kunnen bijwonen te
geven door docenten die vijftien of meer
jaren „meelopen". Voorts zijn er voetbal
en hockeywedstrijden van de oud-leerlin
gen tegen de tegenwoordige schoolteams.
Na een thé-dansant in de feestzaal van
het Lyceum, door dr. A. de Vletter en drs.
E. van Meir aan de oud-leerlingen aange
boden, zal liet bestuur van de vereniging
„Kennemer Lyceum" een diner geven in
het Krelagéhuis aan ongeveer vijfhonderd
gasten, waarna de dag met een dansfeest
zal worden besloten.
Op Maandag 3, Dinsdag 4 en Woensdag
5 April worden de feest.elijlched.en niet
sportwedstrijden en herhalingen vair het
schouwburgprogram ma v oor tgezet.
„De Lyceumkrant" zal met een herden
kingsnummer verschijnen, waarin ook een
artikel van dir. A. de Vletter is opgenomen.
Ongetwijfeld zal in de komende dagen
in dankbaarheid worden gememoreerd de
grote steun die het Lyceum ondervond van
wijlen ir. A. Stoop, die de terreinen voor
de gebouwen 'schonk, evenals de wonder
baarlijke ontsnapping aan de algehele ver
nietiging van het complex door de Duitsers
en de eensgezinde samenwerking der leer
lingen die na de bevrijding de sportvelden
zo spoedig weer in behoorlijke staat
brachten.
In de detailhandel werden in Januari
aanzienlijk lagere omzetten geboekt dan in
de voorafgaande maand, aldus wordt in
een overzicht van het Economisch Insti
tuut voor de Middenstand medegedeeld.
De extra uitgaven in December dwingen
brede lagen dei' bevolking lelkenjare tot
beperkingen in de volgende maand, het
geen in vrijwel alle branches van detail
handel en ambacht waarneembaar is.
In verschillende branches werden in
Januari opruimingen gehouden. In de de
tailhandel in textiel, in schoeisel en in
glas, aardewerk, porcelein en huishoude
lijke artikelen waren de behaalde omzet
ten in de opruimingsperiode bevredigend.
In de detailhandel in meubelen en aanver
wante artikelen was het omzetverloop
minder gunstig en werden lagere omzetten
genoteerd dan in Januari 1949.
De omzetten in het banketbakkersbedrijf
en die in de detailhandel in alcoholhou
dende en alcoholvrije dranken waren in
Januari belangrijk lager dan die in de
overeenkomstige maand van 1949.
Na de opheffing der vleesdistributie
werd in het slagersbedrijf een belangrijke
geldomzetstijging geboekt. Het moet wor
den betwijfeld of de omzetten zich zullen
kunnen handhaven op het peil van No
vember en December 1949. De geldomzet-
ten in Januari bleven reeds beneden die
van de voorgaande maanden, waarbij dan
nog rekening moet worden gehouden met
het feit, dat ook in Januari sommige
prijzen nog iets stegen. Een en ander toont
aan, dat de toeneming van het vleesver
bruik tengevolge van het vrijgeven van de
vleesverkoop van beperkte omvang is ge
weest. Het hoge prijspeil oefent een rem
mende invloed uit op het verbruik.
Ook in de detailhandel in textiel waren
de omzetten in Januari 1950 lager dan in
de twee voorgaande maanden. De oprui
ming, waarover de detaillisten over het ge
heel genomen niet ontevreden waren,
heeft de geldomzetten niet tot de hoogte
van de laatste twee maanden van 1949
kunnen brengen.
Voor een aantal artikelen schijnt de be
langstelling van het publiek af te nemen,
als bijvoorbeeld damesconfectie en onder-
kleding. Daarentegen bestond er een grote
vraag naar huishoudgoederen.
De opruiming in de detailhandel in
schoeisel had tot resultaat, dat de Januari-
omzetten in 1950 16 procent hoger waren
dan in 1949. In deze branche richtte de
vraag zich in hoofdzaak op damesschoeisel,
waarbij het zwaartepunt viel op goede
kwaliteit tegen lage prijs. De parenomzet-
ten waren in Januari 1950 25 procent ho
ger dan in de overeenkomstige maand van
1949. De gemiddelde opbrengst per paar
daalde van 12,61 in Januari 1949 tot
12,35 in Januari 1950.
Ten opzichte van December werd in het
banketbakkersbedrijf een omzetverminde-
ring genoteerd van ruim 42 procent. De
omzetten kwamen hierdoor in Januari op
een peil, dat 8 procent lager was dan in
de overeenkomstige maand van 1949. Ook
in November en December 1949 werden
lagere omzetten behaald dan in de corres
ponderende maanden van het voorafgaan
de jaar.
In de detailhandel in zuivelproducten
bleef de daling in verkoop, van kaas en
eieren voortduren. Het hoge prijspeil
drukte de omzet in deze artikelen belang
rijk. De geldomzetten waren in Januari
1949 en 1950 vrijwel gelijk.
Een groot aantal ondernemers, behoren
de tot de detailhandel in glas, aardewerk,
porcelein en huishoudelijke artikelen
hield in Januari opruimingsverkopen. Ten
aanzien van luxe voorwerpen heeft deze
opruiming niet aan te verwachtingen vol
daan. De grootste vraag concentreerde zich
in deze branche op huishoudelijke artike
len, serviesgoed en aardewerk. De geld
omzetten in Januari waren bijna 4 procent
hoger dan die in de overeenkomstige
maand van 1949. In glas, aardewerk en
porcelein was aanzienlijk meer omgezet
dan in Januari 1949. Zowel in huishoude
lijke artikelen als in luxe- en electrische
artikelen was echter sprake van omzet
daling.
In de detailhandel in tabaksfabrikaten
waren de Januari-omzetten in 1950 iets
hoger dan in 1949. Vergelijking van de
indexcijfers over deze maanden voor een
aantai artikelgroepen wijst echter uit, dat
een belangrijke verschuiving was waar te
nemen. De omzetten in sigaren waren in
Januari zeer laag en beliepen 99 procent
van de gemiddelde maandomzet in sigaren
in 1947. Nóch in 1948, nóch in 1949 werd
in enige maand een zo lage sigarenomzet
genoteerd.
In sigaretten werd ten opzichte van
Januari 1949 enige omzetstijging behaald.
Het sterkst was evenwel de omzet in tabak
toegenomen en wel met 16
Koelinrichting met
,,gasbewaring"
Sedert enige tijd wordt in Middelburg
in de voormalige villa „Veldzicht", die bij
de inundatie van Walcheren zwaar bescha
digd werd, een koelinrichting voor fruit
met het systeem van de „gasbewaring"
toegepast.
Het fruit wordt, na gekoeld te zijn, op
geslagen in luchtdichte cellen. De wer
king van de installatie is zodanig, dat
evenveel zuurstof wordt toegevoerd als de
vruchten opnemen.
Bederf van fruit door te lage tempera
tuur kan door deze methode voorkomen
worden. In het koelhuis kan 300 ton fruit
worden opgeslagen. Men heeft het in de
hand, zowel de vochtigheidsgraad als de
temperatuur te regelen. Deze temperatuur
kan hoger zijn dan bij normale koeling.
Reserve
De vijftigjarige heer F. J. W., die Vrij
dagochtend op de Zandvoorterweg te Aer-
denhout is aangereden en naar een zieken
huis is overgebracht, maakte het vanmorgen
naar omstandigheden goed. Hij heeft een
hersenschudding opgelopen.
Engels turbinevliegtuig
op Schiphol
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Maandag tot Donderdag a.s. krijgt
Schiphol bezoek van een nieuw Engeis
passagiersvliegtuig, de Vickers Viscount,
dat hier komt demonstreren en vervol
gens met hetzelfde doel een reeks andere
steden in Europa zal aandoen.
Op zichzelf is een dergelijke gebeurte
nis niet van zoveel belang, maar deze ma
chine zal toch wel meer dan de gebruike
lijke belangstelling wekken door het
eigenaardige gierende geluid van de mo
toren voor de start. De motoren zijn nl.
gasturbines. De Viscount wordt vaak een
straalvliegtuig genoemd, maar enigszins
ten onrechte, want het toestel wordt
voortgestuwd door vier normale propel
lers. Het bijzondere is alleen maar dat
deze propellers worden aangedreven door
gasturbines, van ongeveer hetzelfde type
als ook algemeen voor straalvliegtuigen
worden gebruikt, maar die in dat geval
uitsluitend een felle gasstraal produceren.
De Viscount is het eerste verkeersvlieg
tuig met gasturbines dat een bewijs van
Lichtvaardigheid voor het vervoeren van
betalende passagiers zal krijgen.
Deze gasturbine-motoren zijn opvallend
klein in vergelijking met de gebruikelijke
zuigermotoren en munten uit door de
constructieve eenvoud en de rustige gang.
Zij lopen volkomen trillingloos en in de
cabine is maar heel weinig van het mo
torgeluid te horen. Daarbij gebruiken ze
petroleum als brandstof, waardoor het
brandgevaar sterk verminderd is.
De Viscount kan in een drukcabine
veertig passagiers vervoeren op een
hoogte van 8000 meter en met een kruis
snelheid van ver boven de 500 km. per
uur. Het toestel kan gemakkelijk op twee
motoren vliegen en op drie starten, zodat
het een groot reserve-vermogen heeft, dat
de veiligheid ten goede komt. Het is ge
schikt voor trajecten van 400 tot 1800 Ion.
en de fabriek beweert dat daarbij de
exploitatiekosten per passagier en per
kilometer lager zijn dan andere vliegtui
gen met zuigermotoren.
Reeds is bekend gemaakt dat de British
European Airways veertig van deze tur
binevliegtuigen zal bestellen, waarvan de
eerste echter niet binnen twee a drie jaar
in gebruik genomen zullen worden.
Tien doden gevonden
in de „Truculent"
LONDEN, 17 Maart. (United Press).
Bergingsploegen hebben met acetyleen
branders een schot van de Truculent door
gebrand en vonden in een afdeling van het
voorschip nog acht lijken van Britse zee
lieden. Gisteren werden reeds twee licha
men ontdekt in het achterschip van de
Truculent die Dinsdag gelicht werd en
thans op een zandbank in de Theems is
gelegd.
Door de slechte weersomstandigheden
is het niet waarschijnlijk dat de Trucu
lent voor de volgende week verhaald zal
worden, deelde een zegsman van cle Britse
Marine mede.
Ernstig ongele
op de Janswej j
Gisteravond is onder het
over de Jansweg te Haarlem een
Haarlemse incasseerder J. van h
auto gegrepen en tussen deze
het ter plaatse zeer hoge trottoir 2?
Hij moest met een ernstige hoofdvW4
zware hersenschudding en hevi?!*
de rug naar het St. Joannes
lcenhuis worden overgebracht zu
stand was hedenochtend redelijk f?
De bestuurder van de auto had?
ten wijken voor een uit de tegen
stelde richting komende autobus
daarbij de fietser niet opgemerkt iC
rijder, een 39-jarige Haarlem»
reed door, doch werd even later?
motorrijder achterhaald. Lopende
hij terug naar het viaduct. Hij Vi
bewaring gesteld.
Schilderspatroon
uit Haarlem vermist
Misdaad wordl
uitgesloten geat>
Sinds 21 Februari wordt te Kaari».,
mist de schilderspatroon D. L. 0., J
jaar. Toen de vermissing enige tijdd®
is de Haarlemse politie gaan zoeken.
door haar verschillende personen a
spoord, die de laatste dagen contact e
hadden met O. Het onderzoek leiddê -
naar Amsterdam, waar met de Ato
damse politie werd samengewerkt.
den daar een man en een vrouw opgts»
die toegaven in gezelschap van 0. fej
geweest. Op enkele punten klopten fc
verklaringen niet, waarom zij in 'oewa
gehouden worden.
De politievel-klaarde ons dat zij mij
niet uitgesloten acht. maar er bestaatc?
over geen enkele zekerheid.
SCHEEPVAART
Abbedijk. 16 260 m. Is" Paramaribo.
Alkaid. 16 130 m. NO. Tenerifle.
Aludra, pass. 16 Brunsbuttel n. Hamburf,
Adrastus, 13 te P. Said v. N. York n. Swtö
Alphacca. 16 te New York v. Baltimore
Arkeldijk. 16 te Homburg v. R'dam.
Albireo, pass. 17 Fernando Noronlia.
Alpbard. 15 te Buenos Aires v. R'dam.
Amstelveen, 17 terug n. N. Orleans, roerïbi
Aagtekerk, 17 v. Aden n. Port Said.
Akkrumdijk. 18 te Philadelphia v. Bi
Alnati. 17 bij St. Vincent.
Amstelkerk, pass. 17 Kp. Blancc.
Arendskerk, 18 te Bombay.
Arnedijk. pass. 17 Key west.
Baud. 17 verw- te Makassar v. Soerabsi
Bennekom, 16 820 m. ZW. Flores.
Bli.jdendijk. 17 verw. Genua.
Bonaire, 16 820 m. O NO. Trinidad.
Blommersdijk, 16 v. Alpxandrië n, R'dam.
Bantam, pass. 17 Lizard.
Bengkalis. 17 te Muscat.
Bloemfontein, 17 te Southampton.
Boschfontein, 17 v. Beira n, Lorenzo Mai;j
Celebes, 16 70 m. N.NO, Oran,
Cistula (t). 17 verw. Port Said.
Ceronia (t). 15 180 m. ZO. Port Soedan
Cottica, 15 1120 m. NO. Martinique.
CongostrqÖm, 15 90 in. ZW. Tenerifle.
Castor, pass. 17 San Salvador.
Celebes. 17 in Straat Gibraltar.
Cleodora (t). 17 te Singapore v, Suez.
Congostroom, 17 v. Dakar n. Conakry.
Coryda (O, 17 te Killingholme v. Punta Caifr
Delfland, pass. 17 Ouessant,
Dulvendrecht (t), 16 110 m NO, St, PauM
Duivendij-k, 16 120 m. N.NW. Santa Cru,
Deifshaven, 17 dwars Lissabon.
Ena (t>pass. 17 Messina.
Erinna t.16 verw. te Pladju v. Mlri.
Esso Amsterdam (t), 16 90 ni. Z.ZW. Flora,
Esso Rotterdam (t), 16 215 m. W. Finlslent,
Etrema (t), 16 nog te Balikpapan.
Falrsea, 17 100 m. Minikoy.
Friesland, 17 v. Penang n. Port Swcllenha
Gadina (t). 16 145 m. W. Ouessant,
Gooiland, 16 220 m. ZW. Kp. St. Vincent,
Glenorgy, 14 v. Penang n. Rotterdam.
Georgic, 17 nog te Suez.
Gouwe, 17 te Bathuïst v. Konakry.
Heelsum, 16 160 m. ZW. Bermuda,
Hydra, 16 360 m. O.NO. San Miguel.
Heerengracht, 16 te Abo van HelsingfoR.
Herefordshire, 14 te Houston v. Soerabaji
Helicon, 16 v. New York n. Aruba.
Hilversum, 16 v. Aden n. Suez.
Hecuba. 17 pass. ZO. Trinidad n. Paramat»
Hugo de Groot, 17 in Hardangerfjord v. iaf
Overijsel, 19 8 u. Hoek v. Holland vent,
Jacob Cats, 16 verw. te Narvik v. R'dan
Jaarstroom, 15 v. Cap. Coast n. Takoradt
Joh. v. Oldenbarnevelt, pass. 17 Fimslerrt
Karsik. 16 v. Gorontalo n. Surabaja.
Keilehaven, 16 110 m. W.ZW. Kp. Lopu
Kamerlingh Onnes. 13 13 u. verw. H. v. H5.U
Kota Agoeng. 17 bij Kp. Palos.
Loppersum, 16 200 m. N.NW. Finistcrre.
Laertes. 15 v. Port Said n. A'dam.
Larenberg, 16 v. Cotenou n. Lagos.
Leersum 18 v. Lagos naar Port Genui \en,
Leerdam. 16 te Baltimore v. Noriolk.
Leopoldskerk. 16 te Londen v. Antwerpe.
Lindekerk, 16 v. Basrah n. R'dam.
Lekkerkerk, 17 bij Elba.
Lombok. 16 v. Kohsichang n. Soerabaja.
Maas. 16 1020 m. W.ZW. eil. Palma.
Maasland. 16 140 m. W. Lissabon.
Maetsuycker. 19 verw. Ie Fremantle v.
Metula (t). 16 150 m. W. Ouessant.
Mitra (tl. 16 780 m. ZW. Fayal.
Modjokerto. 17 1c Makassar v. Baiikpapa-
Muiderkerk. 16 320 lit. NW. Kp. no-
Malvina (t), 17 Gibraltar.
Macuba (t). 17 v. Piraeus n. rrlploi..
Merwede, 18 te Luanda n. Matadi.
Nieuw Amsterdam 17 v. Bahia n. Trinia=-
Noordwijk. 13 v, Sete n. Londen.
Oranje Fontein, 17 verw. Beira V. IA=
Marques.
Ossendrecht (t), pass. 17 Fuusterre.
Overijsel, 17 2-, u. pass. Ouessant.
Phrontis. pass. 16 Ouessant.
Poseidon. 16 410 m. Z.t.O. Kp. Hatler^.
Prins Maurits. 16 510 m. ZO. Kp. Race.
Prins Willem III. 17 70 m. W. Cadiz.
Prins Frcderik Hendrik, pass. 1 K-P- D
Polydorus. 17 te Boston.
Polyphemus. 14 v. Makassar n. Soeraoaia
Papendrecht 11 17 pass. Ouessant
Hamble v. Abadan.
Prins Willen. II. 17 in Straat Florida-
Pygmalion. 17 v. N. Orleans n. Puerto u
Randkerk. 16 220 jn. ZW. Kp. Si. Vincafc
Rondo, 16 te Penang.
Rotti, 17 v. Suez n. Djibouti.
Saidje (t), 16 Palembang loodssebip n^
Stad Maastricht. 16 te R'dam v. JJmuwc
Stad Schiedam. 16 70 m. Minorca-
Stanvac Pendopo ill. 16 v. Katphong -
Stuyvesant, 15 130 m. N.NO. MarunW»
Schiedijk, 16 te Djakarta, v. New xorc.
Sloterdijk, 16 v. Halifax. ,„,,1
Sarpedon. 17 v. New York n. Iutöuj.
Slamat. 17 te Genua. .«„«nL
Stad Haarlem, pass. 17 Kp St. Vincent
Stad Maassluis, pass. 17 Kp. Bon.
Salawati. pass. 18 Malta.
Soestdijk. pass. 17 Flores.
Somersetshire, 17 230 in. W.t.N. Miöicoy.
Stad Arnhem. 17 v. Tunis n. Sfa.y
Straat Soenda. 17 v. Zanzibar n. Penan.
Streefkerk, 17 v. Antwerpen.
St. Maarten. 16 v. St. Thomas n
Titan. 14 te Adelaide v. R'dam J>; r'i
Tabian, 15 te Houston v. N. Of1,/
Tiberius, lb' v. Lsguaira n. Guanu-
Talisse. pass. 17 Landsend.
Tarakan. 17 te Belawan.
Taria (t), 17 v. Singapore n. syacu.
Ternate, 17 Kp. Guardafui.
Tiberius. 17 v. Cumana n. Pampaiai-
Triton, 17 te Port of Spain v. Carupai
i Outshoorn. 18 verw. Djakarta
i 't Hoff. 15 330 m. W.NW. Bermuu*-
Van
Van
Volendam, 17 bij Kp. Tenez.
Vulcanus, 17 v. Oran n. RdaIU-
Wieldrecht (t), 17 pass. Torres.raau
Waterman, pass. 18 7 u. Malta.
Waterland 16 v. Montevideo n. Sanw*
Zonnevvijk, 16 55 m. NW. Horta.
Zeeman. 17 v. Banjmvangi n. san
Zuiderkruis. 17 225 m. O.t.Z. Ma«a.
HJIS»»1
Hebe Nobel. 15 v. Einden G°°le'
