Ou de kunst- en antiekbeurs
in het Delftse Prinsenhof
JjssS
Irss^
rg-rts
Shw
s&êjitrr
De zagende pijnen
Film)
Ie strijd met alle theorie
13 Juni
1950
daar,
tin? n°g
„..--de roale
Ten..t VereniêM
&x' 3-rra in oud» j£
h.et K
S re Dein, O»
***2. j
t«se.o» Wlj wa-
,p0ld„Wde geleêenlieW
lerrfl de iIin
ji volle gang
,K HW4 ne'
r>Sfee»sS"
fels e*n
antieke 1
'stoelen te zi
en disputen
^iTplaatsingtebe-
c Maar er is
2SveBcheidenheid
van het fed
"^kunsthandelaars
SredelooP.derir
hier Een der geëxposeerde doeken, „Esther en Ahasverus" van
.-"""ÏÏnUemer G. van den Eeckhout (gedateerd 1669)
■e;W1eione;' expositieruimten, ook al
S traditionele museum-verbod
:T-, Verboden de voorwerpen aan te
nier niet geldt. Als tijdgrens naar
:1 hMit de commissie ter voorberei-
.,r ehilderiien ongeveer het jaar
--er de overige antiquiteiten het
^fwtelkens'weer de verscheiden-
ons hij dit bezoek trol: uit Fnes-
oóremstig blauw Chinees porcelem,
•'rfl.aI Italiaanse stucco s,
Sfiheeldjes in de stijl van Lodewijk
-rSeerde Franse meubelen van
ÏS majolica's, een prachtig blauw
fS tSees tapijt, een sofa met
'i.ll toeten bedekt met Aubusson-bor-
;:',ers waarop voorstellingen naar de
Svan La Fontaine, zeldzaam Amstel-
So, met vogels versierd, een zilveren
Sltind van >6«, Haags smeedwerk
ÏSn Gulik (1670), kostelijk mgebon-
2oude boeken, Chinese beeldjes, Franse
Stieén en munten. Toch blqven de
liteiien de dominerende kunstsoort op
Sbeurs, al zijn het voornamelijk de
Sere meesters cüe hier hun beurt krij-
Mt de stad met het zachte licht, was
h uitstek geschikt voor een dergelijke
.-Vneming. Men komt zo tot een bezoek
een stad die zo bij uitstek een centrale
in onze vrijheidsoorlog heeft gehad,
U vele herinneringen uit de geschiede-
u«er werkelijkheid schijnen te worden,
^erabezoek aan het Prinsenhof is een
'^jent en dat geldt temeer nu de
'rrïtnenten door deze expositie tijdelijk
karakter teruggekregen heb-
7/iinnen' het initiatief van de Ver-
cc* van handelaren in oude kunst
[(«Haarlemse jongemannen
lillen voor Veere schipbreuk
Uitgeput de haven binnen
gebracht
Gisteravond is de in Veere gestation-
.wde reddingboot „Maria C. Blanken-
ia' van de Noord-Zuidhollandse Red-
(hfiruatschapij uitgevaren om een jacht,
in in het Krabbegat in de Oosterschelde
h nood verkeerde, hulp te verlenen.
Enkele uren later kwam de „Maria C.
3!ankenheim" in de haven terug met het
jacht „Zeewolf" uit Haarlem op sleeptouw.
He! was bemand met de gebroeders P. C.
fnJ.Duijnuit de Jan Steenstraat, die Zon-
dag met het schip uit IJmuiden waren ver
lakken. Het doel van hun reis was Vlis-
ic-en,maar Zondagavond waren de jonge
rrmen zo vermoeid, dat zij probeerden
i> kust te bereiken. Zij zijn bij hun poging
ui een haven te komen voor Veere aan
z grond gelopen, waarbij de „Zeewolf"
>Jssloeg. Vannacht om ongeveer een uur is
jacht, een tweemaster die door de
schipper van de reddingboot niet zeewaar-
dig werd genoemd, met zijn geheel uitge-
j>utle bemanning de haven van Veere
binnengesleept.
Heemsteedse scholier sloeg
student een oog uit
thans een maand voorwaar
delijk opgelegd
De twintigjarige H.B.S.'er J. R. R. uit
Heemstede, die 2K- jaar geleden op een
letstje van een Haarlemse sportvereniging
togs raakte met de Delftse student P. E.
0' I". L. van Z. en deze daarbij het rech-
'tfoog stuk sloeg, zodat het later opera-
■id moest worden verwijderd, is vanmor-
isi veroordeeld door het Amsterdams Ge-
•Kntshof. Hem was twee jaar geleden
«cr de Haarlemse rechtbank een maand
gevangenisstraf opgelegd. Het Hof beves-
'•|ae dit vonnis, doch legde de straf voor
waardelijk op met een proeftijd van twee
ADVERTENTIE
J rtamatiek, spit, ischias, hoofd- en
-fijnen worden snel en afdoende ver-
Z'J' ®°°r Togal. Er is geen beter middel
V* M Togal baat waar andere
jVu w«n. Togal zuivert de nieren en
-«chadeiijk voor hart en maag. Bij apo-
•«re en drogisten f 0.83, f 2.08 en f 7.94.
fyjenda voor Haarlem
r.»i. VISDAG 13 JUNI
tawïL v Orgelconcert, 8 uur. Gem.
Mi-,! UW: Haarlems Muziek Instituut,
I S^^rtog, 8 uur. Luxor: „Hotel
S Balcon"..H j., 2, 4.15, 7 en 9.15
•.•bong of my Heart', alle leeft.,
23n len 15 uur- Spaarne: „Gunfigh-
A15 uur Frans Hals: „Blinde
&W» ii 7 en 9-15 uur. Rembrandt:
3" 2' 4'15- 7 9-15 uur'
55 ÖJ5 üur ln de Zuidze®". 2' 4-15> 7
WOENSDAG 14 JUNI
Zanë- en piano-recital
uock. Wiep zijistra,
„Bock, sopraan"
'■M WiiitonUr' °Penluchttheater, Bloemen-
3*"'Mervoorstellino- oun
van Panda, 2.30 uur.
Middag- en avondvoorstellingen.
slechts toejuichen. De directeur van het
„Prinsenhof", mr. L. J. F. Wijsenbeek,
verleent ziin volle medewerking aan deze
tentoonstelling, die tot 6 Juli zal duren en
die ongetwijfeld weer een groot succes zal
hebben. H. SCHMIDT DEGENER
Jeugdleiders uit vijf landen
confereren in Baarn
Gisteren is te Baarnde internationale
jeugdleidersconf eren tie geopend, die ge
houden wordt- onder auspiciën van de
Nederlandse Jeugdgemeenschap binnen het
kader van het verdrag van Brussel. De
eerste spreker, mr. J. M. L. Th. Cals,
staatssecretaris van O., K. en W., consta
teerde, dat het Verenigd Koninkrijk,
Frankrijk, België, Luxemburg en Neder
land elkaar ontmoeten om gemeenschap
pelijke vraagstukken inzake vrije jeugd-
vorming, bedreigde jeugd, volkscultuur en
volksontwikkeling te bespreken.
De jeugd heeft een taak te vervullen:
Zij immers zal een komende verenigde
wereld moeten opbouwen..
Na een koi-te pauze sprak vervolgens
prof. dr. H. Brugmans over „Internationale
samenwerking en het vijflandenpact van
Brussel".
„Ik geloof niet in internationale samen
werking", aldus proïfessor Brugmans,
„tenzij in een federale organisatie. Het
pact van Brussel zal tot niets leiden, als
het niet de kern wordt van een Verenigd
Europa met duidelijke kenmerken van on
derscheid tussen landen". De organisatie
der Verenigde Volken heeft tenminste de
verdienste voor goed te hebben afgerekend
met de illusies van internationalisme in
de ouderwetse zin des woords, aldus dr.
Brugmans.
Gisteren heeft Prins Bernhard in zijn
hoofdkwartier in „De Zwaluwenberg" te
Hilversum êen deputatie van de 7-December-
divisie ontvangen, die aan de Prins een bij
zonder exemplaar overhandigde van het
gedenkboek, dat over deze divisie is ver
schenen.
Handbal
Nederlandse dames waren
sterker dan de Franse
De wedstrijd NederlandFrankrijk heeft
wederom bewezen, dat het huidige peil van
het dameshandbal in ons land zowel wat
techniek als tactiek betreft belangrijk
hoger ligt dan in Franrkijk, al doet de Ne
derlandse overwinning 63 dit niet vermoe
den. De enige goede troef der Franse dames
was haar snelheid, doch door het te kort
gehouden spel en Haar technische tekort
komingen vermochten zij dit niet uit te
buiten. Nederland opende direct na de begin-
worp de score door Henny Assink. Mejuf
frouw Tarlet de rechtsbuiten der Franse
ploeg en de enige opvallende figuur maakte
gelijk. Daarna voerden de Nederlandse meis
jes de score regelmatig op tot 51 door
Nelleke van Gennip. Corrv Steenhorst. Tine
Handgraaf en Ali van Manen. Een 13 meter
worp voor de Fransen werd gemist, doch
kort daarna maakte mejuffrouw Tarlet op
nieuw een tegenpunt uit een 6 meter worp.
Ali van Manen maakte haar tweede en
Nederlands zesde doelpunt, waarna mejuf
frouw Tarlet voor de derde keer doelpuntte.
Uitblinksters bij het Nederlands elftal wa
ren de spil Gonny Broekhuyzen (UDI) en
Henny Assink linksbinnen (Hygiëa), Tine
Handgraaf (Concordia. Haarlem) liet op de
voor haar vreemde rechtsbuitenplaats vooral
tactisch uitstekend werk zien. Nelleke van
Gennip als midvoor speelde zeer goed doch
verloor haar taak door individualistisch spel
wel eens uit het oog. Doelverdedigster Anny
Mewe liet twee ballen door, die zij had kun
nen houden, doch haar werk was klassen
beter dan dat van haar Franse collega, die
een slechte indruk maakte.
De voorwedstrijd BondsjeügdelftalWeste
lijk jeugdelftal (heren) eindigde in een
verdiende 7—3 zege voor de Westelijken,
Op het „Bosbaan-tournooi" te Amsterdam
behaalde de heren van Concordia
een prachtige overwinning van 53 op de
hoofdklasser Blauw Wit. Daarvoor hadden
ze met 86 van Aalsmeer verloren, dat op
zijn beurt weer met 43 van Blauw Wit
verloor. Hierdoor eindigden de drie deelne
mers (Attila liet verstek gaan) gelijk. Door
strafworpen wist Aalsmeer een te worden.
Concordia legde beslag op de tweede plaats.
Bij het Marianne-tournooi (dames) werd de
stand: 1. Sagitta; 2. Vriendschap; 3. Blauw
Wit.
Avondvierdaagse
begint Woensdag
Morgen, Woensdagavond, zal de zevende
Avondvierdaagse beginnen. Gestart wordt
tussen 6 en 7 uur van gebouw „Rosehage"
aan de Hoofmanstraat (bij de Zijlweg). In
schrijving is mogelijk voor wandelaars(sters)
van 14 jaar af. Een ieder die met succes
meewandelt ontvangt het bekende N.W.B.-
kruis. De afstanden zijn Woensdag-, Don
derdag en Vrijdag 15 km. en Zaterdagmiddag
20 km. Het parcours van de eerste dag is als
volgt: Hoofmanstraat, Zijlweg, Bloemendaal-
seweg en Mollaan naar de Brederodelaan,
vervolgens via Velserendweg en de Bergweg
weer terug naar de Brederodeweg. Langs de
Hoge Duin en Daalse weg, Lonbar Petrilaan
en Militaireweg komen de wandelaars (sters)
op de Zeeweg. Hierna lopen zij over de
Brouwerskolkweg, Duinlustweg en EHswout-
laan naar de Ramplaan. Verder via Vlaamse-
weg, Ruyterweg en plein, langs Westerstraat,
Leidsestraat, Leidsevaart, Zijlweg.
Cricket
Engeland won eerste testmatch
Maandagmiddag ging West-Indië in de
tweede innings tegen Engeland all out voor
183 runs, zodat Engeland de eerste testmach
met 202 runs gewonnen heeft
De scores waren Engeland 312 en
West-Indië 215 en 183.
Voetbal
Nederland—Frankrijk
op het terrein van „Haarlem'
De samenstelling van de elftallen welke 1
hedenavond om zeven uur op het Haarlem
terrein uitkomen in de wedstrijd Nederland
Frankrijk om de derde plaats in het inter-
nationaal militair voetbaltournooi is alsvolgt:
Nederland: doel: Gerberink (Enschede); muilezels, honderd koeien, honderd honden,
achter: Bouwmeester (NAC) en Meines I 2500 wollen kleren voor de dames, vijf-
Vertraagde première van „Gejaagd door de wind"
Twaalfhonderd paarden, vijfhonderd
(Frisia); midden: Verbeek (Sparta), W. Hen
driks (Vitesse) en De Kubber (VUC); voor:
H. Hendriks (NEC), J. Kolkman (Go Ahead)
Homan (DWV), Mangelmans (ADO) er
Clavan (ADO)
duizend pex-sonen, een milliocn werkuren,
136 kilometer celluloid.... als dat niet
helpt, baat niets meer, moet de filmpro
ducent David O. Selznick gedacht hebben
Frankrijk: doel: Pinat (Stade Rennais); bij het opstellen van deze inventarislijst
achter: Krysche (Lens) en Mouynet iTou- voor de verfilming van Margaret Mitchells
louse); midden: Grattarol (Cannes), Mat- „Gejaagd door de wind",
they (Monaco) en Anesi (Lens): voor:) David O. Selznick is Amerikaan, zoals
S5SK Cr'oïa, SïïSi. £ÏF5&*2£\" na bovenstaande wet begrepen zult
en Lenfant (Lilies). /-s hebben. Margaret Mitchell
Scheidsrechter is de heer Jörgensen
(Denemarken).
Grensrechters de heren Formenoy en
Grotegoed.
De wedstrijd wordt opgeluisterd door een
militair muziekkorps.
Deens elftal
voor de Olympische Dag
Het Deense voetbalelftal, dat op de
was een landgenote van
Selznick' en haar boek een
best seller, hetgeen wil zeg
gen, dat het meer dan dui
zend bladzijden telt en in drie delen ver
scheen.
Wij hebben ons nooit gedrongen gevoeld
deze historie aan onze geestelijke bagage
toe te voegen en nu we de film, die als dè
gebeurtenis op cinematografisch gebied
voor één keer tijdens het Holland-Festival
Olympische dag te Amsterdam zal uitkomen 1 wordt vertoond, tien jaar na zijn ontstaan,
De Amerikaanse luchtmacht heeft het
zoeken naar de vier vermiste leden dei-
bemanning van het superfort, dat ver-le
den week boven de Noordzee voor de
Engelse kust neerstortte, stopgezet. (U.P.)
tegen het Bondselftal, is als volgt
gesteld:
Doel: Nielsen.
Achter: Olsen en Jacobsen.
Midden: Tönnesen, Andersen en Lund.
Voor: Frandsen, Reckendorff, Jensen,
Hammeken en Bengtzon.
Eerste druiven aangevoerd
Aan de veiling „Op hoop van Zegen" te
Blokker zijn de eerste druiven aangevoerd.
Het was een partij van de kweker C. Koe
man te Westerblokker, die geveild werd
voor 3.30 per kilo.
hebben gezien minder dan ooit. Te meer
niet, omdat ons verzekerd Is, dat de sce
narioschrijver Sidney Howard het origi
neel op de voet heeft gevolgd. Gedurende
de bijna vier uren die de vertoning vergt
krijgt men dan ook ongetwijfeld waar voor
zijn geld en geduld; in het eerste deel wordt
het beleg van de stad Atlanta, tijdens d_e
Amerikaanse burgeroorlog van 18611865,
zeer realistisch weer gegeven denkt u
eens in: er werden 53 gebouwen opgetrok
ken en weer even vrolijk in brand ge
stoken, daar kwamen tien brandweerbri
gades. 25 politie-agenten en tweehonderd
extra's aan te pas; zeven technicolor-
Een opname vail Vivien Leigh als Scarlett O'Hara tussen twee aanbidders uit het
begin van „Gejaagd door de tüind".
camera's legden deze tonelen vast en
in het tweede valt er tot twee keer toe
iemand dood van een paard, eerst de
grootvader, later de kleindochter en de
heldin van het verhaal rolt van een trap,
zonder noemenswaardig letsel overigens.
Ondanks de van een weergaloze wan
smaak getuigende pompeusheid van dit
melo-drama. zouden wij nog enige waar
dering hebben kunnen opbrengen, indien
wij een duidelijk antwoord op de vragen
„waartoe en waarheen?" hadden ont
vangen.
Voor de pauze kan men tiog de illusie
koesteren, dat hier waarlijk getracht wordt
iets te tonen van een maatschappij op het
keerpunt van de tijd; van het sterven van
een cultuur en de opkomst van een andere.
Maar na de caesuur, die door de capitulatie
der Zuidelijke staten voor de Noordelijke
wordt gevormd, wordt dat thema al spoe
dig losgelaten en wordt de toeschouwer al
leen maar aandacht afgedwongen voor de
wispelturigheden van Scarlet O'Hara, die
wij verre van belangwekkend hebben kun
nen vinden, al deed Vivian Leigh nog zo
haar best. Veel meer heeft Olivia de Ha-
villand onze bewondering gaande gemaakt
in haar creatie van de zachte Melanie. Dat
was nu eens een belofte, die men reeds
lang ingelost heeft kunnen zien. Van de
mannelijke hoofdrolspelers imponeert
vooral Clark Gable in zijn uitbeelding van
de cynicus Rhett Butler; wijlen Leslie Ho-
ward bleef daar als de nogal vage Ashley
Wilkes tamelijk bij ten achter.
Dat wij desondanks niet geestdriftig
voor het spel kunnen worden, zal wel
voornamelijk het gevolg zijn van de ont
wikkeling der filmspeelkunst naar een
minder „theatrale", directere uitbeelding
der karakters, zoals vooral in Italië en
Engeland het geval was.
Naar onze opvatting is de regisseur
Victor Fleming in de eerste plaats verant
woordelijk voor dit artistieke échec. Hij
heeft „Gejaagd door de wind", evenals
onlangs „Joan of Are" de lengte van een
lintworm gegeven, zonder deze afmetingen
door een verantwoorde cinematografische
vormgeving aanvaardbaar te maken. Bij
hem kabbelt deze litanei rustig verder,
zonder versnellingen noch verkortingen,
zonder ook maar een enkele vondst, al was
het maar een trucje.
Een enkele climax de afsluiting van
het eerste deel bij voorbeeld „doet" het
nog wel, voor de rest blijft het vlakke on
bezielde techniek.
Herwerk van Fleming kan zeker niet
als argument dienen voor de stelling, dat
de film door haar eigen middelen als zelf
standige kunst kan worden beschouwd en
zelfs niet dat de film meer mogelijkheden
biedt dan het toneel.
Ter bevrediging van hen, die tien jaar
lang op „Gejaagd door de wind" hebben
gewacht, zij nog vermeld, dat de kleuren
vaak voortreffelijk zijn en in de uitge
breide costuumcollectie goed tot hun recht
komen.
De baten van de voorstelling op 20 Juni
komen onder meer aan het Rode Kruis ten
goede. Dat is ongetwijfeld het beste wat
men ten gunste van deze productie kan
aanvoeren. J- H. B.
De Driehuizer amateur-kunstschilder W. Nottelman uit de Hofdijklaan, wiens dagelijks
werk op de Papierfabriek meermalen de meer artistieke kanten van dat bedrijf raakt,
heeft als een zijner laatste schilderstukken een doek van de bekende „Magere Brug"
over de Amstel in Amsterdam vervaardigd. Een geslaagd voorbeeld van
precieuse materiaalbehandeling.
Brabants kindertehuis lag
temidden van brandhaarden
Gistermiddag om ongeveer drie uur zijn
op enige plaatsen hevige bos- en heide
branden uitgebroken in de Brabantse ge
meente Veldhoven tussen de dorpen Veld
hoven en Steensel. Tientallen hectaren bos
en hei zijn in vlammen opgegaan. De Eind-
hovense brandweer moest te hulp worden
geroepen, daar een kindertehuis, waar on
geveer honderd kinderen verblijven, gevaar
liep. De brandweer van Eersel is ook te
hulp geroepen. De brand woedt nog voort.
Om omstreeks half acht was de brand
weer het vuur meester. Het katholieke
kindertehuis bleef gespaard ondanks enige
ernstige brandhaarden op ongeveer 800
meter van het gebouw. Van een paniek was
evenwel geen sprake.
Brandweerautoriteiten in Veldhoven
waren van mening, dat de verspreid lig
gende brandhaarden opzettelijk veroor
zaakt waren. Tijdens het blussingswerk
ontstonden enige keren nieuwe haarden,
hetgeen brandweerautoriteiten in de me
ning versterkte, dat hier van opzet sprake
was.
EXAMEN STEDELIJK GYMNASIUM
Voor het eindexamen aan het Stedelijk
Gymnasium zijn geslaagd voor diploma B de
dames A. C. Middeldorp, J. J. Scholten, S.
J. Stelma en de heren W. Evers, A. Groene-
veld, E. Happé, J. M. C. Hoog, N. C. de
Ronden, A. P. S. Ponten, allen te Haarlem.
Twee candidaten werden afgewezen.
Geslaagd voor diploma A: mej. H. A. Briët,
Schilder H. J. Wesseling
in ziekenhuis overleden
Maandagmiddag 12 Juni is in de Maria-
stichting overleden de Haarlemse kunst
schilder H J. Wesseling, die op 26 Februari
de leeftijd van 69 jaar bereikte. De laat
ste twintig jaren was hij tweede voorzitter
van het genootschap „Kunst zij ons doel".
De uitvaartdiensten worden gehouden in
de Parochiekerk van St. Jozef in de Jans
straat, waarna om half tien de begrafenis
plaats heeft op het kerkhof St. Barbara.
In het begin van zijn loopbaan heeft
Wesseling het zeker niet gemakkelijk ge
had. Weliswaar bezorgde zijn aanleg hem
reeds vroeg een plaats op de Haarlemse
Kunstnijverheidsschool, waar hij zich
vooral veel kennis verwierf op het gebied
van het decoratieve werk, doch zijn harte-
wens om zijn studte aan de Academie voort
te zetten kon niet in vervulling gaan om
dat zóals onze vroegere medewerker
J. H. de Bois schreef ter gelegenheid van
Wesselings zestigste verjaardag „zijn
vader hem vriendelijk doch met aandrang
uitnodigde bescheiden bij te dragen in de
kosten van de huishouding en enig lonend
werk te zoeken". Wesseling, de noodzake
lijkheid hiervan inziende, zocht en vond
een plaats op de ateliers voor kerkelijke
kunst van Frans Loots, die destijds veel
werk te verrichten had voor de kathedrale
basiliek St. Bavo. Hij is hier jarenlang
werkzaam gebleven en opgeklommen van
leerling tot eerste assistent.
Hoewel reeds hoofd van een eigen gezin
werd in 1914 zijn vrijheidsdrang hem te
machtig en legde hij zich van toen af ge
heel op vrije arbeid toe. Het begin was
moeilijk, doch hij maakte al betrekkelijk
gauw naam als portrettist. Wederom cite
ren wij J. H. de Bois, die in het reeds
geciteerde artikel opmerkte: „Aan zijn
portretten stelde Wesseling, boven een
brillante penseelstreek of vlammende
kleur, eerst de eis ener welverantwoorde
tekening en goede gelijkenis, waardoor ze
bijna zonder uitzondering aan de opdracht
gevers voldeden, zonder als kunstwerk de
ernst der uitvoering te schaden. De por
tretten der laatste drie Haarlemse bisschop
pen die Wesseling werden opgedragen, be
wijzen het vertrouwen dat men in zyn
kunde en werkopvatting stelde".
De Bois voegde hier onmiddellijk aan
toe: „Doch op menige tentoonstelling van
Kunst zij ons Doel heeft men kleinere
werken en aanzetten kunnen ontmoeten,
zo losjes-weg en voor eigen plezier door
de schilder op het atelier gemaakt, waarin
De moderne mens, die zich helaas al te
zeer door nuchtere werkelijkheidszin en
moderne zakelijkheid laat beheersen,
wenst vaak met zijn zogenaamd scherp
logisch denkvermogen het bestaan of
voorkomen van wonderen niet meer van
onze tijd te achten. Sterker nog, velen
kunnen het niet.
Nadat ik de jonge staat Israel heb be
reisd, durf ik echter de stelling neer te
schrijven, dat zelfs de allernuchterste
scepticus, tenzij hij ziende blind en horen
de doof is, zal moeten bekennen, dat zich
daar in onze moderne tijd toch wonderen
hebben voltrokken en aan het voltrekken
blijven. Dit is misschien wel de aller
grootste bekoring, die er van het voor
millioenen van verschillend geloof Heilige
Land uitgaat.
Op een tioel (woord, in het voor wie
daar werken en wonen feitelijk onmis
bare Ivrieth, voor: tocht of uitstapje) pas
seerden we een kennelijk nog jonge Ki-
boets, een van die honderden en nog eens
honderden nederzettingen waar een, zeker
in West-Europa, volkomen ongekend ge
meenschapsleven bestaat en allen te za-
men werken aan de opbouw van het land.
„Hé", zo merkte onze chauffeur op, „twee
maanden geleden was hier nog niets en nu
staan er niet alleen huisjes, maar je kan
de mensen zowel met machines als met
hun handen zien werken om dit stuk
dorre grond van steen en zand vruchtbaar
te gaan maken. Pardon, die opmerking
van me doet u waarschijnlijk denken aan
het mopje van de Amerikaan, die een
vreemdeling wist te vertellen, dat waar zij
een wolkenkrabber zagen staan, 24 uur te
voren nog niets was geweest. Toch moet
u me geloven: Acht weken terug viel er
van deze Kiboets nog niets te bespeuren.
Enfin, u weet het, maandelijks komen
duizenden en duizenden immigranten bin
nen, die ons land hard nodig heeft en die
ten snelste aan de slag moeten.
Dit kan u wellicht duidelijk maken, dat
wat ik thans toevallig op deze plek kan
vaststellen, een in alle streken van Israel
voorkomend verschijnsel is". Aldus voegde
onze fikse, tevens een hoog geestelijk peil
bezittende chauffeur, min of meer veront
schuldigend aan zijn „Amerikaans" klin
kende opmerking toe.
Amerikaans. Hier raak ik meteen iets
aan van het vele uitzonderlijke dat in het
jonge Israel de bezoeker, gelovig of niet
gelovig, Zionist of niet Zionist, Jood of
geen Jood, moet bekoren.
Amerika is het land van de grote tegen
stellingen en, niet te vergeten, van de on
begrensde mogelijkheden. Ditzelfde geldt
voor Israel. Maar daar komt er dan nog
iets heel bijzonders bij. En wel, dat men
sen er als scheppende krachten optreden,
bovenal bezield door een gemeenschappe
lijk ideaal, dikwijls in belangrijke mate
gegroeid uit de verdrukking, hetzij ge
slachten lang door hun voorouders onder
vonden en daarna door henzelf, hetzij door
wat zij bovenal sinds de dertiger jaren
van deze eeuw aan eigen lijf zijn gaan er
varen, en dit dan op dikwerf allergruwe
lijkste wijze.
Zeker, in Israel wordt iets uiteindelijk
materieels geschapen: bestaans- en levens
mogelijkheid. Maar dat alles gebeurt en
is reeds vroeger door bezielde, moedige
pioniers met vooruitziende blik voorbereid
met een groot ideaal voor ogen; het tot
stand brengen van een eigen tehuis voor
hen, die zich, tengevolge van welke fac
toren of overwegingen ook, één volk voe
len of weer zijn gaan voelen, *tot een
nieuw volk van oude herkomst zijn samen
gesmeed.
Hier aanschouwt men het wonder yan
het geloof dit in de ruimste zin van het
woord opgevat dat bergen verzet.' Ziet
daar de uitzonderlijke bekoring die er van
het leven en streven in Israel uitgaat,
ook voor hem, die dit alles alleen als
waarnemer aanschouwt, zonder voor zich
zelf het zoeven bedoelde ideaal te koeste
ren. In onze aan veel negatiefs zo al te
rijke tijd, biedt Israel, niettegenstaande
alle ontwijfelbaar bestaande fouten, onge
wenste verhoudingen of toestanden enzo
voort het ware dwaasheid niet te wil
len erkennen, dat die ook daar allerminst
ontbreken iets heel bijzonders. Kennis
making met dat land en met zijn bewo
ners, waar en voor wie opbouwen en nog
eens opbouwen het allesbeheersende is,
doet als een zeldzaam verfrissend bad aan.
In dit oude land openbaart zich een
geheel nieuwe wereld, die ge met stomme
verbazing als het ware in u opneemt. Men
is er los van alle banden, waarin men el
ders zo sterk vastzit, moet daarvan zelfs
bepaald los zijn, omdat aldus de enige mo
gelijkheid bestaat het onmogelijk schijnen
de niet slechts tot iets mogelijks, maar
uiteindelijk tot werkelijkheid te maken.
Hoe moeten niet de knapste koppen op
het gebied van de theoretische staathuis
houdkunde de wijze hoofden schudden als
zij eens nagaan wat er in dit land in strijd
met alle op hun gebied geldende wetten
en regels gaande is. Toch ben ik er zeker
van. dat een bezoek aan Israel hen tot de
slotsom zou brengen, dat daar die voor
hen anders zo heilige wetten thans niet
kunnen gelden noch opgaan. Dit tenge
volge van de buiten alle gewone normen
vallende bezieling die daar het door men
senhanden en -hoofden tot stand gebrachte
werk beheerst. Hier verrichten mensen
arbeid, daartoe gebracht mede als gevolg
van de omstandigheden waarin ze zijn
komen te verkeren, welke hen vanzelf
hebben losgemaakt van allerlei banden,
waarin de wereld buiten Israel verstrikt
pleegt te zijn.
Wat in het oude, tevens nog zo jonge
land bereikt werd en wordt, is alleen met
vereende krachten te bereiken, door en
in een geest van collectivisme, zoals die
elders niet of nauwelijks voorhanden is.
De noodzaak van de collectieve arbeid
drukt dan oqk in belangrijke mate zijn
stempel op zeer veel, dat er in Israel valt
gade te slaan. Hierop hoop ik in de loop
van mijn bijdragen nog nader terug te ko
men. Voor dit keer meende ik mij tot deze
algemene inleiding te moeten bepalen.
Laat ik er terstond aan toevoegen, dat het
verfrissende geestelijke bad waarin ik on
dergedompeld ben geraakt, mij allerminst
is gaan beletten een en ander door een
objectieve bril te zien. Die objectiviteit
behoeft me echter geenszins te weerhou
den hier uiting te geven aan de onuitwis
bare indruk, die op mij gemaakt heeft:
het land, waar ook vandaag aan de dag
wonderen geschieden.
Dr. E. VAN RAALTE.
Een foto van de Maandag overleden schil
der H. J. Wesseling, genomen voor de deur
van zijn woning in de Damstraat
te Haarlem.
hij zich kon laten gaan en wel degelijk de
kleur van hartstocht vol was en de streek
vol onbevangenheid". Ook als vervaardi
ger van kinderportretten genoot Wesseling,
vooral in de laatste tijd, een uitstekende
reputatie. Minder bekend waren zijn krijt-
studies naar model, voorstudies voor por
tretten en andere picturale notities in
zwart en wit, die een verrassende artistie
ke gevoeligheid onthulden.
De heer Wesseling is jarenlang in dienst
geweest van Haarlems Dagblad als teke
naar. Hij leverde zeer verdienstelijk werk
ter illustratie van enige series artikelen
over „Haarlem wat gespaard bleef" en
„Hoe het was en hoe het thans is". Hij
maakte hiervoor enige honderden pente
keningen van oude stadsgezichten en in
middels verdwenen huizenblokken, die na
reproductie in de courant aan de vereni
ging „Haerlem" ten geschenkeFzijn aange
boden.
De thans ovérleden kunstenaar heeft
een rijk en arbeidzaam leven geleden. Hij
was een graag-geziene, krachtige figuur,
die vele bewonderaars telde.
