IJmuider Courant | 1950 | 28 juni 1950 | pagina 5

Meesterlijke uitvoering der
Orgelmis van J. S. Bach

■pk Een Jmmm

Renaissance in Haïti

Week van dc Franse film.

BATAVUS

De K.V.P.-fractie wil de huren
met twintig procent verhogen

28 Juni 1950

Sebastian Bach in het tijd-
J \roi-7amp inPen

1735 twee verzamelingen
JTfl» 1726 ^.nmooneerde clavecymbel-
Sdoor hem f^naming „Klavier-
ojuzieic "^gegeven, verscheen m 1739
,1 deze oefeningenreeks.
0 bevatte uitsluitend orgei-
Mie deel gevormt

Bit «IBLTern hiervan wordt gevormd
Sties, waarvoor het muzi-
IS koraal-var ronden werd m de koraal-

tit."?eïl tiidens de hoofd-godsdienst-
sSdiK» °r, Lie door de gemeente ge-

s®""8 "S Overeenkomstig de orde.
«*(in S 'godsdienstoefening verliep.
O»».1'waalbewerkingen m het derde

l®S»de£ Klavier-Uebung" een vast-
j-el van he „la:n(r In overeenstem-
^sriithurgiaette karakterhier-

!ïin«

orgelmis" gegeven. Bach
Ütg® v werkingen samen tussen een
5 Praefudium en een Tripel-
s®um nverwcldigende grootsheid, Wel
ti» V" rog vrii vaak op de pro-
r^fergSSrten in. directe
Kilgvoorkomen. Een integrale
opeenvolging praeludium en Fuga met

koraalbewerkingen hoort
bijK»»™" Daarom kon de Bach-
=®K^SSeren in de Oude Kerk te
•""''-il od initiatief van de „Neder-
.W'^'gachvereeniging" werd gegeven
i"®' n He Orgelmis werd uitgevoerd,
'"'TLbke muzikale gebeurtenis wor-
t® mg Het Holland Festival en de
:«rfnki5inditjaar werden de
ScW^Sg tot dit concert,
afde a*"JE Anthon van der Horst
"'S-er van de Orgelmis en het
a£ S Nederlandsche Bachvereeni-
v„0r elke voordracht van een
'de koraalmelodie, welke er aan
„j,r had gelegen. Op deze wijze
"Sde melodieën bij de talrijke toe-
"l* geïntroduceerd. Het koor, door
iisnractiik volkomen vertrouwd
lïienlange P on[{er leiding van

:IiSSk de koralen met grote
«"'iiSeid. Door het moeilijk te ver-
SSel contact met de organist was
ongelijkheid tussen koor en
'"Ken echter aan de diepe indruk,
•Soorzang maakte, geen afbreuk kon
Ètt zinsen van het. koor^kreeg bi,

I

in BachsReligieuze wezen en de tekst-

i Back-herdenking toch meer beteke-
- „riten het aanduiden van de ko-
Het gaf de innige relatie ---
.Ruis religieuze wezen en de t
Tan het koraal, een verhouding
■werd tot muziek van su-

gehalte,

ifeOTtepmüék"tof een niet ver-

'Site! al noemde Bach haar be-
oefening". In deze muziek bracht
"contrapuntielc tot een niet ver-
ïï-ojtwikkeling, die nog in „Das musi-
nlischeOpfer" en in „Die Kunst der Fuge
"ÏLte voleinding zou verkrijgen.
S. Anthon van der Horst kregen de
uiaalbewerkingen een ideale vertolker
S volkomen technisch meesterschap,
constructieve bouw, klankkleur
r^erhvthmiek. Elke bewerking klonk
opzichten gaaf en doorzichtig en de
".rist'kon daarbij voortreffelijk de re-
S,an het fraaie orgel toepassen, be-
£s de tegenwerking van ontstemde
«sten bij de voordracht van de zes-
S«e variatie. En dan moet hier ook
P«eld worden de magistrale vertol-
Sim het Praeludium, waarmee de
4jio grootse stijl werd ingeleid en van
tinei-fuga, die een monumentale be
lief van de orgelvoordrachten werd.
mug mn oe 5 p ZWAANSWIJK

Ochtendconcert door
Nederlands Kamerkoor

Ook de Nederlandse a capella-zang krijgt
•h het Holland Festival zijn kansen. Dat
'•it Nederlands Kamerkoor van Felix de
Nobel voor deze aangelegenheid aange-
iét is zal iedereen natuurlijk vinden. Dit
enable van beroepsvocalisten het
ioje dan nog al eens aan mutaties onder-
geweest zijn is immers in de loop
iï jaren het voor Holland representatieve
icor geworden, het vocaal-orkest van eer-
ite rang, dat binnen en buiten de grenzen
«Nederlandse zin voor samenzang op de
meest uitgebreide en artistieke wijze ver
tegenwoordigt. Het is een schakel in ons
muziekleven geworden, die er, naar gelang
aen er de waarde van is gaan beseffen,
aet meer uit weggedacht kan worden zon-
is dat dit gemis een gaping zou teweeg
brengen. Dinsdagochtend trad het Kamer
koor op in de kleine zaal van het Amster
dams Concertgebouw, met een klassiek
polyfoon programma, gewijd aan werk van
Josquin des Prés, Sweelinck en Bach. Vol
gde week Dinsdag komt op een avond-
roncert in de Bachzaal een programma van
werwegend moderne koormuziek aan de
tairi.

Van Josquin klonken nu de deinende
meiismen van het driestemmig Ave Verum,
het kunstige stemmenweefsel van de vijf
stemmige klaagzang op Okeghem, de voor
langer van de tweede Nederlandse school,
ekede het onvolprezen vierstemmige
Ave Maria waarin, bij de kunstigste com
ities, de consequente lijn van een hym
ne-melodie niet wordt losgelaten. Felix de
Nobel weet uit zijn prachtig afgestemd
ensemble de ranke gothische bouw dezer
taeestercomposities te herscheppen. Waar
jje geest van de Renaissance reeds door
weekt zoals bij „Accoutrez-vous d'habits
nedeuil"inde „Déploration de Johan
Okeghem", klinkt in beheerste mate een
eaprene door, die naar een nieuwe stijl—
periode wijst.

De heerlijke nabloei van deze polyphone
binst in de psalmen van Sweelinck was
°P uit ochtenconcert kenmerkend verte-

ADVERTENTIE

flikbron iM
[fvan^prg

glans yptm

Agenda voor Haarlem

Rn»™ WOENSDAG 28 JUNI

}'i h,,?e:»^,SmokingSuns". 14 J-. 2.30, 7 en
•srV" 11, M f't Gebeurde op een
w 1?eft- 2-3°. 7 en 9.15 uur. Rcm-
iwÏJ?4 Goretti", 18 j., 2, 4.15, 7 en
,ilace: ..Gentleman inbreker", 18
7f en 9-15 uur. Luxor: „De man op
Satff'» j- 2. 1 en 9.15 uur. City:
eri 9.15 uur" ^uive^se^an(^". 14 L< 2.15,

Grot. v?,?fl5ERDAG 39 JUNI
teMiiU, Orgelconcert, 2 uur. Biosco-
8- ei1 avondvoorstellingen.

genwoordigd met de Psalmen 75, 65 en 86.
Wanneer men na het blijmoedig frisse
majeur van het vierstemmige „O Seigneur,
loué sera" het ernstig getinte „Dieu la gloire
qui t'est due" te horen krijgt in zijn zes
stemmige klankcomplexen, dan ervaart
men de macht van het geniaal bedreven
handwerk over het rijk der tonen, waar
van destijds nog zo weinig mogelijkheden
tot moduleren ontdekt waren, welke ech
ter door een meester als Sweelinck, even
als zijn grote Zuid-Nederlandse voorgan
gers, gecompenseerd werden door een han
dig aanwenden van de verschillende kerk
toonaarden binnen de algemene tonale
basis. Die fijne nuances ontgaan ons meest
al, omdat wij te vast verankerd zitten in
ons moderne toonsysteem en de finesses
van de modaliteit voorbij zien. Maar men
moet deze muziek dan ook kunnen horen
in de ideale gedaante en in de ideale klank,
waarvan Felix de Nobel en de zijnen zich
de geheimen hebben eigen gemaakt

Ook werden er twee motetten van Bach
uitgevoerd: het dubbelkorige „Der Geist
hilft unsrer Schwachheit auf" en het vier
stemmige „Lobet den Herrn, alle Heiden",
dat zich jubelend ontlaadt in een er vrijwel
los van staand „Alleluia'-gedeelte; twee
zware opgaven voor de betrekkelijk kleine
bezetting van het Kamerkoor, zodat het
begrijpelijk was, dat de uitvoerders aan
het slot tekenen van vermoeidheid begon
nen te tonen. Doch dit deed niets af aan
de indruk, dat we een boeiend ochtend
concert hadden bijgewoond.

JOS. DE KLERK.

Jean Cocteau op Schiphol

Ter gelegenheid van de opening van de
zogenaamde „Week van de Franse film"
arriveerde gistermiddag op Schiphol ae
veelzijdige kunstenaar Jean Cocteau om
des avonds in het Alhambra-theater de
gala-première van zijn „cinematografisch
gedicht Orpheus" bij te wonen. Hoewel
Cocteau de leeftijd van zestig jaar reeds
is gepasseerd, ontplooide hij een felle
geestdrift toen hij in een gesprek met Ne
derlandse journalisten de bijzondere kwa
liteiten van zijn film verdedigde. „Men
moet tegenwoordig ook eens ongehoorzaam
durven zijn en vooral niet toegeven aan de
banale smaak, zoals speciaal de radio doet.
Ui heb het middel film gebruikt om uit
drukking te geven aan een persoonlijke
visie op problemen die mij ter harte gaan.
Of de film voldoende toeschouwers trekt,
kan mij niet schelen. Ik moest haar ma
ken!" Jean Cocteau werd vergezeld door
de actrice Marie Dea en de acteur Edouard
Dermithe, die belangrijke rollen in de film
vervullen.

Beeldende kunst

De op een eiland in de Caraibische zee
gevestigde negerrepubliek Haïti is al meer
dan een eeuw zelfstandig. Gedurende beide
wereldoorlogen bezette Amerika het ge
bied en zo kwamen er blanke priesters en
onderwijzers enige jaren in contact met de
neger-bewoners. Verschillende bezoekers
bemerkten de grote picturale begaafdheid
van dit volk. Er waren reeds twee kun
stenaars, Philomé Obin, een klerk, en
Hector Hyppolite, een priester van de in
landse godsdienst. Zij werden door de
Amerikanen aangemoedigd evenals een
timmerman, een politieagent, een huis
knecht en een leerling-monteur. Voorlopig
werd er carton en ripoline verstrekt, maar
later kwam er echte olieverf en celotex.

Het aantal schilders neemt steeds toe. Is
er een kunstwerk klaar, dan wordt het in
feestelijke optocht naar het „Kunstcen
trum" gedragen, iets wat in de Renais
sance in Italië ook wel eens gebeurde. Het
is de gewoonte dat de titel van het stuk,
benevens naam en adres van de schepper
op het schilderij worden aangebracht.

Het is leerrijk om op de ter gelegenheid
van het Holland-Festival in het Stedelijk
Museum te Amsterdam gehouden expositie
de groei en differentiëring dezer jonge
Haïtiaanse kunst na te gaan. Er zijn schil
ders die naar een eenvoudige vlak-vulling
streven, alsof het een tapijt geldt. Maar
anderen beheersen bewust de wetten van
het perspectief, der diepte, der derde
dimensie. Vaak wordt de stof aan inlandse
legenden ontleend: de groene godin, de
dis der goden, de magische tafel, de bloe-
menkoningin, dodenparade, weerwolf
ceremonie enzovoorts. Maar er zijn ook
veel onderwerpen uit het dagelijkse leven:
boerenmaaltijd, acrobaten aan het werk,

Bénoit: „Markt".

Prinsesjes maakten
een schoolreisje

Honderddertig leerlingen van de „Werk
plaats" van Kees Boeke, waarbij de prin
sesjes, hebben Dinsdag per bus een school
reisje naar Den Haag gemaakt. Daar wer
den het planetarium en de tentoonstelling
„zestig jaar koninklijke" in de Dierentuin
bezocht. Voorts maakte een groepje nog
een deel van de vergadering der Tweede
Kamer mee.

Twee jongetjes overreden

In de Van Ostadestraat te 's-Gravenhage
zijn twee jongetjes van vier jaar op de
koppeling van een vrachtauto met aan
hangwagen geklommen. Toen de auto weg
reed, vielen de knaapjes op straat en wer
den door de aanhangwagen overreden.
Beiden waren op slag dood. De chauffeur
heeft van het ongeluk niets gemerkt.

Opgericht is de stichting „Europees
Jongeren Contact", welke zich ten doel stelt
de bevordering van het contact tussen de
jongeren in Europa. Het E. J. C. stelt zich
op federalistische grondslag. Voorzitter is de
heer C. J. M. Peeters te Steenbergen.

familie-tafereel, stratenmakers, zelfpor
tret, élite-diner, dobbelspel, vismarkt,
hanen-offer. De beschrijving van hun
religieuze held en martelaar Charlemagne
Péralte is een geliefd onderwerp. Daar
naast begint ook de geheel vrije compo
sitie veld te winnen. -

De kleuren zijn zeer levendig. In de
tekening ontdekt men telkens een meester
lijke zekerheid. De ideeën die deze kun
stenaars in brieven neerschreven, zijn op
recht en eenvoudig. Men gaat de kinder
lijke ernst van een film als „Grazige wei
den" begrijpen, wanneer men deze ten
toonstelling bezocht heeft.

H. SCHMIDT DEGENER

Invoerwaarde in Mei voor
57 pcf. gedekt door uitvoer

De regelmatige stijging van de omvang
van onze invoer gedurende de laatste
maanden zette zich in Mei 1950 voort. Vol
gens de door het Centraal Bureau voor de
Statistiek samengestelde voorlopige ge-
gegevens bedroeg de waarde van de in deze
maand geïmporteerd goederen 663 mil-
lioen (v. m. 644 millioen) en het gewicht
2.27 millioen ton (v. m. 1.97 millioen ton).

Ook de uitvoer vertoonde over deze
maand enige stijging, althans wat de waar
de betreft. Deze nam toe van 367 millioen
(gewicht 1.13 millioen ton) in April tot
377 millioen (gewicht 1.08 millioen ton)
in Mei.

Evenals in April was slechts 57 pet. van
de waarde van de invoer gedekt door de
uitvoer.

Vooral de import van suiker, minerale
oliën, ertsen en hout was aanzienlij groter
dan in Apx*il. De invoer van cacaobonen en
granen daarentegen belangrijk minder.

De vermindering van de aardappelen
export kan als een normaal seizoenver
schijnsel beschouwd worden evenals die
van bloembollen en planten.

MEISJESSCHOOL 'T KOPJE

Voor het eindexamen Middelbare School
voor Meisjes van de H.B.S. voor Meisjes met
5 en 6-jarige cursus ,,'t Kopje" slaagden de
dames: A. E. Bartels, C. van der Bree, C.
Coelingh, E. S. Domhoff, W. V. G. Dyserinck,
C. A. M. van Eyck, J. M. Heytman. R. G. G.
M. Huysser, Th. E. Otto, R. J. Rempt, E. J.
Rijnders, M. T. Schenk. W. L. Star Busmann,
O. van der Tak, G. Verwey, J. A. van Werk
hoven; M. W. E. Wilde.

Herinnering aan de eerste
Anjerdag

Donderdag 29 Juni is het tien jaar ge
leden, dat in 1940, op de verjaardag van
Prins Bernhard, bloemen werden gelegd
voor het paleis Noordeinde en felicitatie-
registers werden getekend. Evenals tien
jaar geleden zullen de oud-burgemeester
van de residentie mr. S. J. R. de Monchy,
de luitenant-generaal J. J. G. baron van
Voorst tot Voorst, oud-commandant van het
veldleger en de generaal H. G. Winkelman,
oud-opperbevelhebber van land- en zee
macht en de luitenant-generaal H. F. M.
baron van Voorst tot Voorst, oud-chef staf
van het algemeen hoofdkwartier, zich naar
het paleis Noordeinde begeven om daar hun
handtekeningen in de registers te plaatsen,

FAILLISSEMENTEN

De rechtbank te Haarlem heeft in staat
van faillissement verklaard:

Wilhelmus Maria Rooyers Jr., vertegen
woordiger-, wonende te Heemstede, Heam-
steedse Dreef 39. Rechter-commissaris: mr.
C. W. de Visser. Curator: mr. J. W. Rutgers,
advocaat en procureur te Haarlem.

Andreas Johannes Jacobus Schreuder,
koopman, wonende te Zaandam, Hoogen-
dam 4. Rechter-commissaris: .mr. C. W. de
Visser. Curator: mr. W. Boers, advocaat en
procureur te Overveen

Wegens het verbïndïnd worden der enige
uitdelingslijsten zijn geëindigd de faillisse
menten van: F. H. J. de Klerk, aannemer,
wonende te Haarlemmerliede, Liewegje 29.

J. A. Nieuwstraten, timmerman-aannemer,
wonende te Haarlem, Parklaan 33.

Deze week zal het eerste stuk dijk van
de Zuid-Oost-polder, dat achter Kampen ligt,
boven water komen. De naam van dit stuk
zal Vosseweerd worden.

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

ANJERDAG

ORANJEBOOM BIER!

Luxor theater vertoont
„Amtoine et Antoinette"

Kostelijke comedie van jonge Franse regisseur

A van de Franse film, die volgende week
in vele Nederlandse bioscoop-theaters zal
worden gehouden, zal het Luxor-Theater
in Haarlem de reeds in 1947 vervaardigde
rolprent van Jacques Becker „Antoine et
Antoinette" vertonen.

Wij kunnen dat niet anders dan een bij
zonder gelukkige keuze vinden, want hoe
wel deze film in ons land niet die bekend
heid heeft verworven die zij verdient, be
hoort zij tot de geslaagde producten die
de Franse droomfabrieken sedert de be
vrijding hebben afgeleverd.

„Antoine et Antoinette" is daarom ook
van belang omdat zij het bewijs levert,
dat de na-oorlogse stroming in de film
kunst, die men het best als die van de
„geromantiseerde documentaire" zou kun
nen aanduiden en die speciaal in Italië en
in Engeland bloeit, aan Frankrijk niet on
opgemerkt is voorbijgegaan.

Het verlangen om de waarheid en de
werkelijkheid zo zuiver mogelijk weer te
geven leidde de cineasten naar de docu
mentaire, die overigens met anderssoor-

v tige vormen vermengd kan

t~i i worden, van de improvisa-

r 11 m tie »paisa" aan het s°-

1AAA1 J bere document „Bataille du
V,s rail", van de subtiele ro
mantiek van „Brief encounter" tot de
lichtvoetige humoreske „Vier stappen in
de wolken". Een deel van deze werken
ontstond door de oorlog: de verbeelding
van de cineast moest het altijd afleggen
tegen de realiteit, zodat de reportage wel
het bij uitstek geschikte middel tot weer
geving van het krijgsgeweld werd.

Jacques Becker is echter, met de
meeste zijner Italiaanse en Engelse kunst
broeders van oordeel, dat de geromanti
seerde documentaire zeer goed van pas
komt bij de schildering van die milieux,
waarvan de leden in het geheel niet tot
een tragisch lot zijn voorbestemd. In „An
toine et Antoinette" tekent hij ons zo'n
samenleving van kleine luiden, waarvan
de gedachten en handelingen zo nauw
keurig mogelijk overeenkomen met die
van het Parijse volk.

Het leven van de kleine typograaf en
van de jonge verkoopster, zoals Becker
dat laat zien, is dat van duizenden hand
en hoofdarbeiders. De anecdote die de re
gisseur als gegeven voor zijn film ge

bruikte schijnt waar gebeurd te zijn: een
brave jongeman wint een geweldig bedrag
in de Franse Staatsloterij en verliest als
hij zijn gewin wil gaan incasseren, zijn
lot. Alle luchtkastelen, die hij reeds met
zijn vrouw heeft gebouwd, vallen in puin
en de held, die niet meer thuis durft ko
men, gaat aan de zwerf en raakt aan lager
wal. Becker heeft gelukkig dat som
bere einde niet overgenomen en van het
hele verhaal alleen dat behouden, wat
kon bijdragen tot een heldere kijk op het
dagelijkse leven van heel gewone mensen.
Overigens had Becker zelfs dat element
niet nodig om een goede film te maken:
Georges Rouquier toonde ons reeds in
„Farrebique", dat men ook zonder bepaal
de feitelijke gebeurtenissen die verteld
moeten worden, een film kan maken die
zich van de lopende bandproductie volko
men onderscheidt. Wat ons betreft was

het reeds voldoende geweest Antoine en
Antoinette in hun gewone dagelijkse doen
te tonen: eentonig werk en bescheiden ge
noegens, hun bestaan zou geëindigd zijn
zoals het was begonnen: veel kleine en
soms ook grote zorgen, waaraan echter
iedere grootsheid ontbreekt. Zeker, we
aanvaarden de bioscoop gaarne als een
instituut dat het ons mogelijk maakt een
ogenblik de sleurgang van alle dag te ont
vluchten, doch we worden veel meer ge
roerd wanneer we geconfronteerd worden
met mensen die op ons zelf lijken.

En zoals Becker zijn figuren heeft be
handeld zo deed hij het ook met de stad
waarin het verhaal speelt. Voor de eerste
keer zien we Parijs nu eens niet als een
decoratieve en ornamentale achtergrond,
ten prooi, zouden we haast schrijven, aan
de artistieke buitelingen van de camera
man.

Nochtans, of wellicht juist daardoor, is
het gehele werk ook door de kostelijke
dialogen van een typisch Parijse sfeer
doortrokken. Avenues, métrostations, wa
renhuizen, alles werd in een zeer persoon
lijke stijl opgenomen, waardoor deze film,
die voor alles een beschrijving van de
werkelijkheid moest zijn tevens een
kunstwerk werd, waaraan de camera-man
Montazel, de componist Grunenwald en
Marguérite Renoir met de montageschaar
gelijkelijk hebben bijgedragen. J.H.B.

R IJ W I E L JE N

trotseren de

tijd door
degelijkheid

TWEEDE KAMER

Minister In 't Veld acht een daartoe
strekkend amendement onaanvaardbaar

Sen opname uit ,Autoine et Antoinette",

(Van onze parlementaire redacteur)

Voordat de Tweede Kamer Dinsdagmid
dag met de behandeling van het wetsont
werp inzake de huurverhoging begon,
drong jhr. mr. Van der Goes van
N a t e r s (Arbeid) aan op een spoedige
openbare behandeling van de jongste De-
viezennota, omdat hij meende te weten,
dat in het van regeringswege nog te ge
ven antwoord op het Kamerverslag een
en ander omtrent het plan-Schuman en
het plan-Stikker zal voorkomen. Presi
dent Kortenhorst zegde toe, na overleg
met de vaste commissie voor handelspoli
tiek Woensdag iets naders omtrent dit ver
zoek te zullen mededelen. De heer D e
Groot (Comm.) informeex-de of de re
gering voornemens is binnenkort ook over
enige gebeurtenissen van internationaal
belang en dan in het bijzonder omtrent
Korea mededelingen te doen. De Kamer
voorzitter verklaarde, dat hem niets be
kend was over zulk een voornemen van
de regering, maar dat hij het oordeel van
de voox-zitter van de commissie voor Bui
tenlandse Zaken dat is hij zelf zal
vragen.

Hierna kwam men aan het wetsontwerp
inzake de huurverhoging toe.

De heer Van Vliet (K.V.P.) betoog
de, dat de huren lang op hetzelfde peil
zijn gebleven hoewel de inmiddels toege
nomen lasten zeer ten nadele van de ver-
huux-ders hadden gewerkt. Bij de loon-
ronden had men zijns inziens rekening
moeten houden met hogere huren en zo
dat niet mogelijk was geweest, dan bleef
toch de vraag waarom de regering niet
eerder met de nu voorgestelde maatregel,
alsmede met de wetsontwerpen inzake
verlaging van de Loon- en Inkomsten
belasting, welke als compensatie voor de
huurverhoging dienst zullen moeten doen,
voor de dag was gekomen.

Op zichzelf kon hij met de strekking
van het ter tafel liggende ontwerp het
wel eens zijn. Zelfs vroeg hij zich af of
de 15 eigenlijk niet 20 had moeten
zijn. Intussen zitten we, zo liet hij hierop
volgen, met het probleem van de hoofden
van grote gezinnen, die niet onder de
loon- en inkomstenbelasting vallen, zodat
de daarin aan te brengen verlaging voor
hen geen compensatie zal brengen tegen
over de 15 huurverhogingen, die zij wel
te dragen krijgen. Daarom wilde zijn frac
tie gaarne zien, dat die groep een loon-
bijslag zou gaan genieten gelijk aan de
huurverhoging.

De heer Stapelkamp (A.R.) was
over de huurpolitiek van dc sinds 1945
aan het bewind geweest zijnde kabinetten
slecht te spreken. Geen enkele poging
was er gedaan om de huren de ontwikke
ling van lonen en prijzen te doen volgen.
Op zo kort mogelijke termijn moest er nu
naar gestreefd worden het^evenwicht tus
sen bouwkosten en huren te herstellen.
Ofschoon spreker en zijn politieke vrien
den allerminst geestdriftig zijn, zullen zij
het nu voorgestelde wel moeten aanvaar
den.

Mr. Ten Hagen (Arbeid) tapte weer
uit een heel ander vaatje. In den brede
rekende hij voor, dat en waarom een
huurverhoging met 15 waarlijk niet
aan de te lage kant is. Hij trok voorts te vel
de tegen hen, die van woningexploitatie
een broodwinning maken, hetgeen zijns
inziens met het oog op de belangen van
de volkshuisvesting ontoelaatbaar is. Zijn
fractie zou noodgedwongen de huurver
hoging aanvaarden.

De heer Gortzak (Comm.) beweerde,
dat de gelden van de huurverhoging in
de verkeerde zakken komen. Intrekking
van het ontwerp en toekenning van een
toeslag aan de kleine huiseigenaren, voor
zover deze daarvoor redelijkerwijze in
aanmerking komen, was zijn verlangen.
Daarnaast kwam dan het denkbeeld de be
handeling voor het voorstel op te schor
ten om eerst zekerheid te verkrijgen in
zake de compensatie.

Jhr. mr. Van der Feltz (C.H.) was
van mening, dat hoofdoorzaak van het ten
achter blijven van de woningvoorraad in
de nog steeds te laag gehouden huurprij
zen gelegexx is. Hij vond dan ook de ont
worpen verhoging niet alleen billijk te
genover de huiseigenaren, maar econo
misch gerechtvaardigd en noodzakelijk;
thans geeft de regering door de huurstop
indirect subsidie aan de huurders ten
koste van de verhuurders.

De handhaving van de huurstop zonder
enige compensatie ten behoeve van de
verhuurders was volgens de heer R i t-
meester (V.V.D.) een ernstige aantas
ting van het eigendomsrecht geweest. De
15 waarmee men thans komt is vol
strekt onvoldoende; het zou tenminste
20 moeten zijn, waar dan een even

redige belastingvex-laging ten gunste van
de huurders tegenover zou moeten staan.

Mr. Roelvink (K.V.P.) veroordeelde
de speciale bescherming, die het ontwerp
aan ondervex'huurders verschaft, als „ju
ridische ketterij". Ir. Van Dis (St.Ger.)
brak enige lansen voor de huiseigenaren-
verhuurders. De heer Hoog ca r spel
(Comm.) wilde eerst de belastingontwer-
pen vastgesteld zien om daarna te beoor
delen of de huurders nog enigex'lei huur
verhoging kunnen opbrengen.

Antwoord van de minister

Minister In 't Veld bracht in herinnering
dat de critiek makkelijk, de kunst daax-en-
tegen moeilijk is. Hiervarx had het debat
hem wel overtuigd. Gaaxme zou de mixxis-
ter de voorgestelde maatregel eerder inge
diend hebben gezien, maar men moet be
grip hebben voor de moeilijkheden na de
bevrijding.

Bij de laatste loonronde was het al moei
lijk genoeg de eindjes bij elkaar te brengen.
Het zou nog veel lastiger geweest zijn toen
ook meteen de huurvex'hoging er bij te be
trekken. Bovendien is van sterke aandrang
van de Kamer in deze zitting bij de be
raadslagingen over de loon- en prijspoli
tiek weinig gebleken.

Met 15 procent is men aan de krappe
kant, maar, zo zei de minister*, voor een
behoorlijke huizenpxploitant is het vol
doende. Met de bestaande huren komt men
niet uit; voor een behoorlijke exploitatie is
verhoging nodig en als het niet mogelijk is
behoorlijk te exploiteren bestaat gevaar
voor vex-val van ons woningbezit.

De minister laakte de onvoldoende af
schrijving door particuliere huizenexploi
tanten die er aldus een rendement uit wil
len halen dat over de economische schreef
gaat.

Als de eigenaar het ondex*houd op de
huurder wil afschuiven kan evenredige
verlaging van de huur intreden. Toch zul
len vele eigenaren, zolang er een woning
tekort is. de vex*hoging niet voor behoorlijk
ondex-houd gaan gebruiken.

Aanhouding van het wetsontwex*p tot na
de behandeling van de belastingvoorstellen
achtte de minister niet gewenst. Ixx het na
jaar. zo zei hij, zal moeten wox*den nage
gaan in hoeverre de verhoging van de Om
zetbelasting een prijsstijgende werking zal
hebben en of daarom een nieuwe loonronde
nodig zou zijn.

Of er voldoende compensatie wordt ge
geven, niet alleen aaix hen, die Loon- en
Inkomstenbelasting betalen, maar ook voor
andere groepen, zal eveneens in het najaar
wox*den nagegaan. De huurverhoging zal
trouwens moeten wachten totdat de verla
ging van Loon- en Inkomstenbelasting zal
ingaan en dat zal pas per 1 Januari 1951
het geval kunnen zijn.

Het denkbeeld van de heer Van
Vliet (K.V.P.) (die een amendement
had ingediend om het percentage der
huurverhoging op 20 te brengen)
noemde de minister, sprekende namens
het gehele kabinet, onaanvaardbaar.
Mocht het amendement worden aan
genomen, dan zou de bewindsman
schorsing der beraadslagingen moeten
vragen (hetgeen intrekking van het
wetsontwerp betekent).

Om halftwaalf is de vergadering verdaagd
tot hedenmiddag.

Goedgelovige caféhoudster
slachtoffer van „ruiltruc"

Een caféhoudster in Rucphen is het
slachtoffer geworden van twee vrouwen,
die het landelijke café bezochten en zich
voox-deden als medewerksters van een cir
cus, dat een aantal gedresseerde kleine
paardjes bezat, die tekenen van hex'ken-
ning gaven wanneer men hen muntstukken
vooi'hield, waarop het laatste cijfer van
het jaartal een 1 was. De dames wilden
gaarne dit soort muntstukken met de café
houdster ruilen tegen andere munten. De
bezoeksters vroegen ook naar zilverbons
en bankbiljetten waarvan het serienummer
met het cijfer 1 eindigde.

In goed vertrouwen spreidde de café
houdster daarop de inhoud van een geld
kistje, ongeveer 1700 gulden, op het biljart
uit en gezamenlijk begon men naar de ver
langde biljetten te zoeken. De „cix*cusda-
mes" verlieten, nadat zij haar consumptie
hadden betaald, vrolijk het café. Later
bleek de caféhoudster dat haar 790..
was ontstolen.

De rijkspolitie zoekt nu naar de beide
dieveggen.