et Hek van de Daim.
Een verregend vaderland ontvangt
dertienhonderd zonen
Alleen een architect mag ontwerpen
voor bouwwerken maken
E 32!
H October 1950
lien-Amsterdam voor de „Sturgis"
het wd aan a's we ^ans krijgen"
Jurvcn
mie
cMreis een van de laatste troepenschepen uit Indonesië, vaart langs
I! de 'grijze: regen. Bucky uit New York City, de oppas van de kapitein
«koffie bezig, maar langs de reling turen honderden paren jonge
klimmende landen. Ze hebben een grote mond over het Hollandse klimaat,
ie batlle-dress heenkruipt tot je bibberende botten, die een maand
f* „Soerataja lagen te stoven.
B1*8i van dit vaderland is niet best, vinden ze. Op de sluis in IJmuiden
niit een degelijke, dikke wolk en nu stróónit het.
jjj Jst 3'1
ieten,
de films
Bloembollenexport
naar Duitsland stopgezet
Ingaande 18 October
Reeds Maandag deed op de beurs in het
Krelagehuis het bericht de ronde, dat de
invoer van geliberaliseerde goederen, waar
onder ook bloembollen, naar Duitsland
met ingang van Zaterdag zou worden stop
gezet.
Dientengevolge hebben de exporteurs op
Duitsland, voorzover ze met de verzending
nog niet gereed waren, met koortsachtige
haast de expeditie van de nog te leveren
bollen ter hand genomen, om in ieder
geval voor de fatale datum hun bollen
over de grens te hebben.
Thans is van het Bedrijfschap voor Sier
teeltproducten de officiële mededeling
binnengekomen, dat met ingang van 14
October de invoer van bloembollen in
Duitsland tot nader order is stopgezet.
ie brieven
K,,?kinnen en bij weet dat zij
Sfbamren bunnen opwerpen,
<*t kii niets dan warme plekjes
f,01 mannen in zijn hart.
K Nearing is het lang met
l"111 'nvarte verzorger eens, maar
'harte wel, „Reuze lui. Ze heb-
'*:van 'iiuiilis m'n voordek in de
rf «zet. *aar als ik de verzor-
ootje vergelijk met de troepen-
"1 Je vorige oorlog, waar ikzelf m
Sim ten zou ik onder deze om-
Kn 'toen ook een reuzevent zijn
e!"„m» zelf doen onmiddellijk
ffn open over de reis op de
v£reis „Het aten was niks" zegt
'immer, „Geef mij maar een
ot inpiaats van die Ameri-
'iïii.rtes" „En de films waren ook
valt een stadgenoot hem hij.
beneden in het rutagaan
daar kan ie
jctirijven."
de reis uit Priok de
niet eens rustig een
de critici niet en er is ook
niets aan te merken op dit troepen-
dat door de Nederlandse regering
L Amerikaanse marine gecharterd is.
Jzaken waren in orde: we k schip
bijvoorbeeld zo'n ideale ziekenboeg
jgUceukens, een operatiezaal en zelfs
geestelijk-gestoorden in zijn
lèeetzaal zet de boy de stoelen om-
■i op de tafels. De oliehaven van
Ham komt in zicht en de luidspre-
dilen de laatste instructies uit.
pakketten afhalen,
iairmaken voor de debarkatie.
Reina uit Paja Bakong
w-erin de ziekenboeg staan twintig
iHjes en dokter M. C. van Duyn uit
Kii'gaa'.' nog even naar Reina van Os
i«-' Tivee-en-een-'half jaar en een
n van een ontsteking op haar voor
de, Ze kijkt plaatjes in een oud tijd-
I
jiterd geboren op Paja Bakong, een
Btnlijke tabaksplantage op Sumatra
ïisKNIL'er. De eerste bestemming
»ia van het gezin wordt huize Gau-
j Bilthoven. En daarna? Vader
weet het nog niet precies en me-
L. Evertsen van Binnenlandse
afdeling Maatschappelijke Zorg, die
üriëringsschip in IJmuiden opvangt
ju lijst van de terugkerende gezinnen,
•fie nog geen onderdak gevonden is,
Shet ook niet.
8tt is een moeilijk probleem" zegt ze.
nis Sturgis zijn weer 61 mensen, repa-
•flide bestuursambtenaren of leden van
[voormalige KNIL, voor wie nog een
Hak gezocht moet worden. Voorlopig
p we ze onder in Wijk aan Zee,
ra of Kootwijk in kampen, pensions
Éls, waarmee een contract loopt en
wordt er verder gezooht.
ioierland heeft een coördinatiecommis
sie de arbeidsbureaux inschakelt, voor
in'l ieven geroepen en sommigen val-.
mmr Os, jaar, kleine patiënte aan
de „Sturgis". De dokter (rechts)
weden over haar, maar moeder zag
liar dochter liever gezond naar
Bilthoven gaan.
Begrafenis C. Warnier
!w8vt0le Mistelling is Dinsdag op
ffl ^°,°r?.erbegraafplaa!ts teraarde be-
stoffelijk overschot van de heer C.
-Uepensionneerd onderwijzer bij het
onderwijs te dezer stede en
y'7,'aris van de Koninklijke Lieder-
gjen Y^ndschap".
4mL!!!!<l het spelen van „Ecce quo-
iJi' Van Handl Gallus de kist
fclwVas ge^raSen. sprak de heer A.
ifabM V voorz'tter van de Koninklijke
Ök I1 en Vriendschap". Spreker
HMu j °.yei'ledene bijna een halve
4 Ijjtgemaakt van de vereniging;
b-id& f v, bestuurslid geweest en
ifibivan de redactie-commissie
ko m?,-' In hem, die een voor-
feïS1 innerlijke en uiterlijke be-
"'Jm de liedertafel een kracht
tota betekenis. Groot is
Cfearh -a°Z zijn jarenlange
Wcj^r^h^d, aldus speker.
tid ^N.V.-Kremer's Koffie en Thee-
^admin i!,feer- Warnier verscheidene
-* IT ailiici VClüUICfUCllC
KlTSi^iN528® was geweest,
voor 7if Langeveld woorden van
de seneuze arbeid. Hij memo-
fcsd vonr"gnname 0msang met het per-
een vrwT"iarvan de overledene
J woord over had.
JS& W?ord' dat ds- J- M. Leen"
'iionhlan ??gen richtte, zeide deze
si van die tijdens zijn leven zo-
was oit en zanS had gehouden,
■Als eenu/Ur ?en naar de plaats, waar
ivy ge> hemelse muziek klinkt.
W lL'J -n00r in gebed.
ï;- 'aad Sülwi van Fr- Schubert op het
®ktt slniifi??, werd onder het spelen
J, s nil? de „Matthaus-Passion"
itsfwaari ander bloemen bedolven
Sf Hier bad dS'
leralng.bracht dank voor de blijken
Met de zorgen van een moeilijk verleden
nog op het gezicht en de weinig optimisti-
sche verwachtingen voor de toekomst voor
ogen wachten deze repatriërende gezinnen
op hun débarkatiepapieren.
len onder het vervroegd pensioen of wor
den overgeheveld naar de Koninklijke
Landmacht. Maar voor de rest? We weten
het niet.
De Sturgis schuurt inmiddels al tegen de
kade van de Maatschappij Nederland.
„Mooie Antje" schalt door de luidspreker
en er wordt een goedbedoelde, maar on
verstaanbare toespraak gehouden.
Amsterdam glimt van de regen.
Achter de hekken van het emplacement
staat de familie te hunkeren naar het eind
van deze lange 18 maanden scheiding. In
de regen wachten cle autobussen, die straks
over Nederland uitzwermen met de jon
gens van 4-25 R.I., 42 R.V.A. (het Rad van
Avontuur, volgens de mannen zelf), sub
bataljon K.L., 42e brugpeloton en een ex-
KNIL-détachement.
Overste Detiger, die nu zijn achtste reis
als commandant over thuisvarende troe-
peilonderdëlen achter de rug heeft, zegt:
„We hebben ze alle 1301 weer aan de Hol
landse wal. Gode zij dank". En dat meent
hij ernstig. Even ernstig als de moeders
en vrouwen, die hun zoon of man zagen
thuiskomen.
Gode zij dank.
Na achttien maanden thuis. J. F.
Eerste Kamer
Nieuw-Guinea-debat
in comité-generaal
(Van onze parlementaire redacteur)
Ook de Eerste Kamer zal zich in comité-
generaal met het vraagstuk Nieuw Guinea,
onder meer naar aanleiding van het daar
aan door de Nederlands-Indonesische Com
missie gewijd rapport, bezig houden. Mr.
Kropman (K.V.P.) voelde er eigenlijk
niet veel voor, omdat hij een dergelijk
debat in de Eerste Kamer niet bijster op
zijn plaats achtte. Maar als men zich zou
bepalen tot vragen aan de regering naar
aanleiding van het rapport en zij harerzijds
daarop inlichtingen zou willen verschaffen,
kon hij zich tenslotte met een bespreking
in een vergadering met gesloten deuren
verenigen. Anders stond het met mr.
Jonkman (Arb.), die wel op zulk een
behandeling gesteld was en de gelegenheid
wilde openhouden om bij de openbare be
handeling van Hoofdstuk XIII toch nader
over Nieuw Guinea te praten. Nadat de
heer Van Santen (Comm.) bespreking
in het openbaar had verlangd, verenigde
de Kamer zich zonder hoofdelijke stemming
met het voorstel van voorzitter Kranenburg
inzake een gedachten wisseling over Nieuw
Guinea in comité-generaal; alleen de Com
munisten lieten hun „tegen" aantekenen.
Het wetsontwerp inzake beperking van
aansprakelijkheid van de overheid voor
handelingen, verricht tijdens of tengevolge
van de bezetting, ontmoette tegenstand bij
prof. Molenaar (V.V.D.), omdat zijns
inziens de overheid zich hier wil onttrek
ken aan een aansprakelijkheid, die volgens
het burgerlijk recht wel op 'haar zou rusten.
Dit is geen vergroting van de rechtszeker
heid, maar verschuiving van het risico van
de overheid naar de burgers, zo zei prof.
Molenaar.
Dr. Witteman (K.V.P.) deelde mee,
dat zijn fractie, hoewel zonder geestdrift,
zou voorstemmen.
Minister Struyken zal vandaag in
zijn beantwoording der gemaakte opmer
kingen vermoedelijk wel duidelijk maken,
dat die senatoren, die hoopten dat hij als
nieuwe minister van Justitie dit reeds oude
wetsontwerp wel zou willen terugnemen,
zich aan een illusie hebben overgegeven!
Strekking van het ontwerp-Architectenwet, waarvan gunstige
invloed op het welstandsbeeld van stad en land verwacht wordt.
ADVERTENTIE
REPARATIE MATRASSEN
's morgens gehaald, 's avonds gebracht
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
HAARLEM TEL. 11485
Den Bosch krijgt
een nieuw station
De burgemeester van 's-Kertogehbosch,
mr. H. J. M. Loeft', maakte Dinsdagavond
in de gemeenteraadsvergadering bekend,
dat er overeenstemming is bereikt tussen
het college van Burgemeester en Wethou
ders en de directie van de Nederlandse
Spoorwegen over de bouw van een station.
Het oude station, dat in 1895 door de ar
chitect E. Kuypers werd gebouwd, werd
tijdens de gevechten in 1944 verwoest.
Restauratie bleek onuitvoerbaar, omdat de
spoorwegen een, dergelijk groot gebouw
niet meer nodig hebben en ook omdat de
restauratie veel te kostbaar zou worden.
Er is een plan voor een nieuw stationsge
bouw ontworpen. Dit jaar of begin vol
gend jaar zal met de bouw worden begon
nen.
Boiiw 28 woningen
Hillegom uitgesteld
in
Landelijk contingent is
overschreden
De bouw van 28 woningen in het Vosse-
laan-complex, welke onlangs is aanbesteed,
zal dit jaar niet kunnen plaats hebben. De
vergunning tot deze bouw is door het
departement niet verleend, daar men lan
delijk reeds over het maximum heen is en
men ook in andere plaatsen heeft moeten
inkrimpen.
Wellicht bestaat de mogelijkheid dat de
bouw in 1951 kan doorgaan, hoewel men
nog geen zekerheid heeft omtrent de voor
waarden waaronder zulks eventueel zal
kunnen geschieden.
Stuk Slaperdijk afgesloten
Het deel van de Slaperdijk tussen Vergier-
d'èweg en Nieuwe Rijweg te Haarlem zal
morgen voor alle verkeer ook voor voet
gangers afgesloten zijn wegens militaire
oefeningen.
Dinsdagmorgen omstreeks half negen
heèft een van de bewoners' van de zólder-
ruimte van een perceel aan de Derde
Óósterparkstraat te Amstei'dam een bran
dend petroleumstel omgegooid, met als
gevolg dat in korte tijd de vlammen om zich
heen grepen. Met drie stralen heeft de
brandweer het vuur bestreden. De schade
aan de zolderruimte is aanzienlijk.
Iemand moet gestudeerd hebben voor
hij als dokter mag trachten zieke mensen
te genezen; aan een apotheker wordt de
zelfde voorwaarde gesteld, voor hij pillen
en drankjes mag klaar maken. Maar ieder
een al heeft hij zelfs geen diploma van
een ambachtsschool in zijn zak mag
huizen en gebouwen ontwerpen en die
plannen ook laten uitvoeren of zelf uit
voeren, als er bouwvolume voor is en de
gemeentelijke instanties van Bouw- en
Woningtoezicht geen technische bezwaren
hebben. Er zijn gemeenten die een Schoon
heidscommissie hebben en de deskundigen
die daarin zitten trachten bij de behande
ling der plannen zoveel mogelijk ook de
eisen van welstand der omgeving te doen
gelden. Dit verloopt niet altijd vlot. Inte
gendeel, er zijn soms heel wat besprekin
gen voor nodig om de ontwerper er van te
overtuigen waarom zijn plan niet ongewij
zigd kan worden geaccepteerd. 1-Iet zijn
geen uitzonderingen dat de deskundige van
een Schoonheidscommissie zover moet
gaan met zijn aanwijzingen omtrent de
veranderingen, dat er van het oorspronke
lijke ontwerp weinig is overgebleven. In
zulke gevallen is dan althans een dreigend
gevaar nog afgewend. Maar er zijn ook
Schoonheidscommissies die minder veel
eisend zijn. En ook zijn er nog tal van ge
meenten die het zonder Schoonheidscom
missie doen. En dan verrijzen er bouwsels
die een omgeving ontsieren. Vooral op het
platteland zijn daarvan veel bewijzen te
vinden.
Nu kan men zeggen dat daarmee geen
mensenlevens gemoeid zijn, zoals bij het
optreden van een kwakzalver, er staan toch
grote belangen op het spel: de welstand
van het beeld van stad en land. Een cul-
tuurbelang dus van de eerste orde!
Het is daarom te verklaren dat de archi
tecten reeds lang een actie voeren om in
een wet vastgelegd te krijgen dat alleen
vakbekwame mensen ontwerpen mogen
maken. Niet alleen om daardoor tc berei
ken dat mislukkingen geweerd worden,
maar ook omdat het peil der bouwwerken
zal stijgen als alleen bevoegden plannen
mogen maken. Een Schoonheidscommissie
kan slechte ontwerpen van de allerergste
smetten reinigen, maar het product dat dan
verkregen wordt kan toch nooit op één lijn
gesteld worden met ontwerpen die geheel
het werk zijn van een man die zijn vak
beheerst.
Als zo zei ons de heer B T. Boeijenga,
de secretaris van de Maatschappij tot be
vordering der Bouwkunst Bond van Neder
landse Architecten wij ijveren voor de
bescherming van het. architecten-beroep,
dan doen wij dit omdat wij overtuigd zijn,
dat wij daardoor het algemeen belang
dienen. Zo het alleen zou zijn om onze
eigen stand te beschermen, zou geen onzer
voormannen daarvoor op de bres willen
staan. Het gaat er ons niet om, om con
currentie van eigenbouwers en andere
onbekwamen uit te schakelen, maar te be
reiken dat het peil der bouwwerken op een
behoorlijk niveau komt.
Er is, nadat wij langdurig daarvoor ge
pleit hadden, op 27 Januari 1949 bij cle
Tweede Kamer een ontwerp-Architecten-
wet ingediend.
Persoonlijk en velen met mij be
treur ik het dat in deze Architecten wet
alleen bepaald is, dat het ontwerp van een
bouwwerk door een architect gemaakt
moet worden. Niet voorgeschreven is, dat
ook de directie over de uitvoering
Jantje lacht
De bladeren die nog geen half jaar
geleden in prille frisheid aan de Am
sterdamse bomen verschenen, teneinde
de stedelingen te bewijzen dat het leven
voortgaat zulks in verrassende tegen
stelling met andersluidende berichten
vallen momenteel weer mét de grootste
welwillendheid naar beneden en ver
schaffen daardoor de stad een enigszins
weemoedig karakter, dat er zich uit
nemend toe leent om door schrijvers van
sfeer-stukjes even geknipt en geschoren
te worden. Het vervaardigen van der
gelijke nostalgische litteratuur heet bij
ons „seizoen-werk" en allerwegen ver
neemt men op de redactie-bureaux de-
uitroep „Ha, Herfst". Men slijpt de pot
loden, schakelt het ontvankelijkheids-
potentieel in en trekt er op uit.
Er zijn uiteraard verschillende wegen
waarlangs men het onderwerp kan be
naderen. De eerste daarvan loopt over
de Keizersgracht, de Leidsestraat en het
Leidsebosje naar het Vondelpark. Men
begint dan, zo gauw men buiten de deur
is, de prikkelende herfstlucht met wel
behagen op te snuiven. Al snuivende
gaat men met fikse pas langs de gracht
en kijkt dan naar de statige patriciërs
huizen, die zich grillig spiegelen in het
bewogen grachtwater, waarover een
windvlaag de gevallen bladeren voort
stuwt als kleine scheepjes met een on
bekende toekomst. Dit is een gedachte,
die niet zal nalaten de lezers tot naden
ken te stemmen over de ongewisheid
van het lot. Eenmaal in de Leidsestraat
gearriveerd, vangt men aan met het
opmerken van „onbestemde" zaken. Er
hangt een onbestemd waas over mensen
en dingen, de atmosfeer bevat een onbe
stemde, licht-tintelende verwachting en
de forellen in de étalage van Dikker en
Thijs wachten met onbestemde treurig
heid op de braadpan. Dat laatste is ech
ter een observatie, die niet in het kader
van het Ha, Herfst-programma past en
derhalve gaat men met rappe tred ver
der naar het Leidsebosje, spelend be
licht door het late herfstzonnetje, dat
Kiekeboe speelt met de statig voort-
zeilende wolken. Een aardige combinatie
van ernst en luim.
In het Vondelpark begint de herfst
pas goed. Daar in de vrije natuur zet
men zich systematisch aan het wandelen
door de góud-bruine weelde der geval
len blaaren, waarin men en dat wor
de nauwkeurig genoteerd tot aan de
enkels dient te verzinken. Slaagt men
daar door de voortvarendheid der park-
vegers op een paadje niet in, dan be-
geeft men zich naar een bos-perceel. Er
kan niet genoeg de nadruk op worden
gelegd, hoe belangrijk het is de blade
ren speels op te schoppen en daarbij uw
gedachten te zenden naar de blije paden
van „Wat is het schoon te leven". Nadat
men dan nog goedkeurend de blik heeft
laten weiden over het inzamelen van
beukenootjes door peuters en van laat
ste zonnestralen door op een bankje
gezeten bejaarden, begeeft men zich
spoorslags naar de schrijfmachine en
hamert er een fors stukje proza uit, dat
weliswaar niet zonder treurigheid mel
ding maakt van de naderende Koning
Winter, maar toch. besluit met een
krachtige boodschap van moed en ver
trouwen, omdat achter de wolken cle
zon schijnt en na de winter de lente
komt, een stelling waarvoor de kalen
der een eenvoudige bewijsvoering
levert.
Jantje huilt
Dit nu is de blijmoedige benadering
van de taak, die niet zozeer wordt in
gegeven door dè geaardheid van de
auteur, als wel door de vraag of het
voorafgaande jaar niet het trieste pro
cédé is aangewend. Dit gaat namelijk
veelal om en om. Heeft Jantje vorig jaar
gelachen, dan is het nu tijd om het
kereltje eens tot het plengen van enige
tranen te bewegen.
Nu, dat kan ook heel mooi. al vereist
het wat meer voorbereiding. Men begint
het te laten regenen, dat het giet. Ver
volgens verzoekt men de wind, het
hemelwater met enige kracht tegen de
ruiten te doen kletteren. Tenslotte voegt
men aan de gemoedsgesteldheid van de
auteur enige droefenis toe, door hem
een mooi gevoel op te laten vatten voor
iemand van de andere kunne en dat
niet te laten beantwoorden. Zijn weg
voert dan niet over de Keizersgracht en
door de Leidsestraat, waar hij mogelijk
onverhoeds een broodjeswinkel of één
der ter plaatse aanwezige cafés zou
kunnen binnenschieten, maar hij moet
door de trieste straten achter-af, waar
wind en regen met animo het speciaal-
gearrangeerde concert aan het uitvoeren
zijn. Het is nu zijn taak iedereen de lust
tot verder leven te ontnemen, door te
wijzen op de mistroostigheden, die zijn
zorgvuldig uitgestippelde weg bevat.
Het is donker en een razende storm
veegt langs de hemel, waar sombere
wolken langs de sterren ijlen. Een kat
zit nat-geregend klaaglijk te miauwen
in een portiek. In een hei-verlichte
slagers-étalage schijnt het marmer,' waar
hier en daar nog een bloedvlek rood
afsteekt, wit en koud en troosteloos. De
huizen rijen zich aaneen en staren uit
hun vensters in cle stille straat, waar
hier en daar een lichtvlek valt van een
gaslantaarn. En iedere nieuwe rukwind
jaagt weer meer bladeren van de tak
ken. Vallende bladeren (zo denkt de
schrijver en op zijn gezicht ligt een
moede glimlach), zijn wij niet allemaal
vallende bladeren?
Hij gaat heen, een licht-gebogen fi
guur op wiens regenjas druppels glin
steren, wanneer hij langs een lantaarn
loopt. In zijn hart lcrampt de pijn om
het afscheid. Het afscheid van de blije
zomer en van.Ach, wat geeft het je
te martelen met een herinnering?
De weg gaat naar het donker.
Wordt dit procédé met vaardigheid ter
hand genomen, dan beginnen de lezers
pas tegen Sinterklaas weer belangstel
ling voor de luchtiger zijde van het be
staan aan de dag te leggen.
Jantje wordt ivijs
Naast deze twee hoofdmethoden, de
blijmoedige en de trieste, onderkent
men in het H.H.P. ook nog tussenvor
men, zoals de stil-weemoedige, die ech
ter een grotere en jarenlange routine
vergt, reden waarom wij haar voors
hands de beginnende jaargetijden-litte
rator niet willen aanraden. Eén van de
onmisbare talenten, die men hiervoor
moet bezitten, is de bereidwilligheid om
tot tranen geroerd te worden door zo op
het oog geheel on-emotioneel schijnende
zaken, als daar zijn een vuilnisbak, een
pleintje, een huiskamerlamp, een ver
welkte aster, een hond met één oor en
een pond gesmolten boter. Allemaal din
gen waarlangs u en wij ons voortspoe
den onder het fluiten van „Valencia" of
een andere uiting van geestelijke onbe-
zorgdh'eid. Zo niet de stille opmerker,
die, wanneer hij zéér ver gevorderd is,
zijn weemoed niet in tranen maar in
een glimlach de vrije loop laat, die hem
héél oud en héél wijs doet schijnen.
Buiten deze psychische eigenaardig
heid past bij deze methode een stijl
procédé, dat andere werkwoordsvormen
dan „wij keken" en „wij dachten" te
enen male uitsluit en dat bovendien
voorschrijft, dat om de andere zin met
„En" begint. Zo'n stukje gaat zo:
„Herfst, dachten wij.
We keken naar buiten op het stille
pleintje. Een vuilnisbak met een ver
welkte aster er in. En een hond met
één oor. Vreemd zo'n hond met één oor.
En in het huis aan de overkant een
lamp boven een tafel. Een goede ver
trouwde tafel. En een schijnsel in de
schemering. Burgerlijk, dachten wij,
maar o zo veilig. En op die tafel vis
met gesmolten boter. Goudgeel en warm
en een symbóól van huiselijkheid.
Voor ons geen huiselijkheid en geen
boter bij de vis.
Voor ons cle storm in de herfst van
het leven.
En een glimlach om wat late zon."
Ziedaar, lieve lezer, een drie-in-de-
pannetje van uw eigen Boeda, dat in
cleze herfst zo veelvuldig op het menu
voorkomt. Wij waren al eens blijmoedig
en al eens triest en al eens stil-wéémoe-
dig geweest. En nu wisten we niets
meer, hoewel het toch weer herfst ge
worden was. En over herfst in Amster
dam moét je schrijven. Dat is altijd ge
weest. Maar we wilden niet naar de
gracht en niet naar het Vondelpark en
niet naar de donkere straten en niet
naar het stille pleintje. We hadden geen
Het Amsterdams Toneelgezelschap^
geeft Donderdag en. Zaterdag in de
Stadsschouwburg reprises van het
kluchtig blijspel De getemde feeks"
van Shakespeare, wiens comedie der
gerechtigheid „Leer om leer" nog
steeds dagelijks in de Kleine Komedie
wordt vertoond.
Hedenavond wordt door de Haagse
Comedie voor de Kunstkring ver
toond de comedie „De fluwelen hand
schoen" van Rosemary Casey onder
regie van Paul Steenbergen met on
der anderen: Ida Wassermann, Willy
HaakHeieen Pimentel en Anton
Roemer.
De Nederlandse Opera brengt Vrij
dagavond „La Traviata" van Verdi
ten uitvoer en Zondagmiddag „Hoff-
ynann's Vertellingen" van Jacques
Offenbach.
Het Concertgebouw-Orkest speelt
hedenavond onder leiding van Pierre
Monteux de ouverture „Die Weihe
In de hoofdstad uit
des Hauses" van Beethoven, het
Vioolconcert van Brahms, de Pré
lude d l'après-midi d'un faune" van
Debussy en de Enigma-variaties van
Elgar. De violist Nathan Milstein ver
leent solistische medewerking. Don
derdag wordt dit programma her
haald. In de kleine zaal van het Con
certgebouw geeft de Amerikaanse
pianiste Eunice Podis een recital van
werken door Beethoven, Mozart,
Brahms, Chopin, Bernstein en
Shepherd.
Zaterdagmiddag wordt in de zalen
van de maatschappij Arti et Amici-
tice aan het Rokin een tentoonstel
ling geopend van werken door Lizzy
Ansingh, ter gelegenheid van haar
75ste verjaardag. Van Vrijdag af is
er in het Stedelijk Museum een ex
positie van „Het affiche als spiegel
van de tijd".
Bij Ina Broerse in de Nieuwe Spie
gelstraat heeft de étaleur Lucas uit
Leiden een kleine tentoonstelling in
gericht van accessoires voor avond
kleding en cocktailparties door Ré
Doja en van gravures, tekeningen en
ingelijste bouquetten van gedroogde
bloemen door Tia Worm.
zin in snuiven, tegen de bladeren schop
pen, gebogen voortworstelen of glim
lachen.
We hadden zin in een uitsmijter met
Pils.
Die hebben we besteld in een klein en
gezellig ouderwets café, waar de regen,
geheel uit de kunst door de storm voort
gestuwd, tegen de ramen kletterde, om
ons aan onze taak te herinneren.
„Laat maar waaien," dachten wij en
sneden heel voorzichtig onze uitsmijter
aan, zodat de dooier niet kapot ging.
BOEDA.
van het bouwwerk cloor hem moet worden
gevoerd. De minister meent dat blijkt uit
de memorie van toelichting dat de uit
voering „veelal wel kan geschieden zonder
dat een architect daarover de directie
voert". Wel is in het ontwerp vastgelegd
dat in het architectenregister niet mogen
worden ingeschreven architecten-aanne
mers en architecten-bouwers.
De B.N.A. heeft reeds sinds 1945 (vanaf
1938 voorbereid) een architectenregister.
Iemand die daarop ingeschreven wil wor
den, moet op zich nemen dat hij zich de
vertrouwensman van de opdrachtgever ge
voelt en nergens meer geld aan verdient
dan het vastgestelde percentage Vcfn de
aannemingssom. Die erecode wordt ook
nagekomen, bij afwijkingen volgen er dis
ciplinaire maatregelen van de raden van
orde.
Wy hebben gemeend zo vervolgde de
heer Boeijenga dat wij niet konden vol
staan met alleen de bescherming van de
architect te vragen, maar dat daarnaast
door ons maatregelen genomen moesten
worden om te bereiken dat er voldoende
architecten kwamen. Vandaar dat reeds
metèen bij de invoering van het architec
tenregister besloten werd de opleiding ter
hand te nemen.
In negen plaatsen worden cursussen ge
geven voor opleiding van architecten.
Die cursussen duren drie jaar. zodat aan
genomen kan worden dat iemand die voor
zijn diploma slaagt ook in staat is een be
hoorlijk ontwerp voor een eenvoudig
bouwwerk te maken. Daarnaast is de oplei
ding voor hogere bouwkunst in Amsterdam
en Tilburg, die nog twee jaar vordert. Daar
worden de mensen opgeleid die, met de
afgestudeerden der Technische Hogeschool
I te Delft, bij voorkeur bestemd zijn voor
bijzondere opdrachten.
Bij wijze van overgangsmaatregel zijn in
het architectenregister ook wel vakgenoten
ingeschreven die geen speciale opleiding
hebben gehad, maar die in een praktijk
van tenminste vijf jaar bewezen dat zij
over de voldoende bekwaamheden be
schikken.
Op dit ogenblik zijn ongeveer 2600 vak
genoten in het architectenregister van de
B.N.A. ingeschreven. Als de Architecten-
wet wordt aangenomen en dus het voor
schrift geldig wordt dat alleen ingeschreve
nen in het register bouwontwerpen mogen
indienen, zal alsnog als overgangsmaat
regel de mogelijkheid geopend worden voor
vakgenoten om zich te laten inschrijven
onder bovengenoemde bepalingen.
Na het verstrijken van de overgangstijd
kunnen alleen personen ingeschreven wor
den die het einddiploma van een der op
leidingscursussen hebben behaald. Het zal
op die manier nog wel enige tijd duren
voor bereikt is, dat alle architecten in Ne
derland een volledige opleiding kregen,
maar in elk geval is dan toch al bereikt dat
van stonde af aan alleen personen bouw
ontwerpen maken die getoond hebben de
bekwaamheden daarvoor te bezitten. Op
dit moment is van de 2600 ingeschrevenen
niet meer dan de helft opgeleid, maar elk
jaar komen er ongeveer 50 bij die voor het
einddiploma der cursussen slagen. Am
sterdam en Tilburg leveren per jaar onge
veer 15 gediplomeerden voor hogere bouw
kunst af en Delft ongeveer 20 a 30.
Minister Ringers heeft bij het treffen
van de eerste maatregelen voor de weder
opbouw van ons land zulke bepalingen ge
maakt dat alleen vakbekwame mensen
ontwerpen konden indienen bij de Weder
opbouw. Feitelijk was dit dus al beroepsbe
scherming van de architect. Wie nu in
streken komt waar na de oorlog veel ge
bouwd is, o.a. in Zeeland, merkt dat het
peil der bouwwerken belangrijk gestegen
is. Dit is een sterk argument voor de Ar-
chitectenwet.
Het ontwerp van de Architèctènwet ligt
al sinds 27 Januari bij de Kamer. Blijkbaar
is er geen streven om tot een spoedige be
handeling te komen. Onze organisatie, die
dit natuurlijk betreurt, heeft daarom een
persconferentie belegd om de grote bete
kenis van dit wetsontwerp in de publieke
belangstelling te trekken.
Deze persconferentie is heden in het
Bouwcentrum te Rotterdam gehouden. Er
stonden o.a. de volgende inleidingen op
het programma:
Ir. J. J. M. Vegter: „Architecten en hun
organisatie".
Ir. A. J, van der Steur: „Bouwen, archi
tecten, aannemers en archileetenwet".
W. J. Gerretsen: ..Korte wandeling door
de schone tuin der bouwkunst".
ADVERTENTIE
Bij rheumatiek:
R 12 bestrijdt rheumatische ontste
kingen en werkt snel pijnstillend. Met
R 12 is het mogelijk het voor een
doeltreffende behandeling van rheuma
tiek benodigde aantal tabletten zonder
bezwaar in te nemen.
Het preparaat werkt snel, daar de
actieve stof in een korte tijd in het
bloed wordt opgenomen en daar zon
der onaangename of schadelijke neven
verschijnselen de ontstekingshaarden
bestrijdt en de ziektekiemen langs na
tuurlijke weg uit het lichaam verwijdert.
R 12 wordt aanbevolen tegen spier-,
zenuw- en gewrichtsrheumatiek, ischias,
spit, lumbago, verkoudheden en pijnen,
Kuurvecpaklcing, inh. 48 tabletten,
Gld. 3.20- Verkrijgbaar bij apothekers
en drogisten.
Agenda voor Haarlem
WOENSDAG II OCTOBER
Vleeshal: Hildebrand-bazar, ten bate van
de Nederlands Hervormde Diaconie 25 en
710 uur. Huis Van Looy: Kunst Zij Ons
Doel, tentoonstelling (tot 29 Oct.) 10—5 uur.
„Het Luifeltje": Tentoonstelling van schil
derijen, tekeningen en poppen van Marga-
retha Verheus 10—4 (tot 16 October). Frans
Hals: „Voor wie de klok luidt", 18 j„ 2.30
en 8 uur. Palace: Bud Abbott en Lou Costello
in het „Wilde Westen", 14 j., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Luxor: „Vulcano", 18 j., 2, 4.15, 7
en 9.15 liur. City: „Whisky als water", iedere
leeft., 2.15, 4,30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De
vrouw uit het volk", 14 j„ 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „The big lift", 14 j., 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Heemstede: Sportparkrestaurant,
vertoning A.N.W.B.-film, 8 uur.
DONDERDAG 12 OCTOBER
Concertgebouw: Concert koor „Katholiek
Haarlem", „Die Jahreszeiten", 8 uur. „Stad
Haarlem": Openbare bijeenkomst met als
spreker een lid van de Nederlandse vredes-
raad, 8 uur. Bioscopen: Middag- en avond
voorstellingen. Vleeshal: Hildebrandbazar
ten bate van de Nederlands Hervormde
Diaconie 2—5 en 710 uur.
