Jtoliano KINDERBOEKEN DE BOEKPERS „Jen van allerlei ras brengen licht ,or hen die m duisternis leven en De winter nadert ITALIANOI W, het lekkerste middel tegen hoest en verkoudheid. 30 cent per 100 gram „24 November 1950 Een wandeling in de zon die ieder ogenblik door de dood onderbroken kan worden advertentie Speciale Kindcrboekenafdeling Gr. Houtstraat 55-57 Haarlem - Tel. 19397 Mag een notaris een fotocopie van een acte laten maken? Notarissen zijn wettelijk verplicht tot geheimhouding van door hen opgemaakte acten. De wet schrijft hen echter ook voor, dat aan beide partijen steeds een afschrift moet worden uitgereikt. De Amsterdamse rechtbank heeft zich bezig gehouden met de vraag of het geheim geschonden wordt, wanneer een notaris van zo'n acte in een fotocopieerinrichting een afschrift laat maken. Zowel de officier van Justitie, mr. W. B. J. Aberson, als dc Amsterdamse no taris A. G. Lubbers, die het proces had uit gelokt waren van mening, dat de notaris- wet op dit punt verouderd is en een aan fluiting is geworden van de practijk. Maar de officier van Justitie was van mening, dat notaris Lubbers formeel artikel 42 van deze wet had overtreden. Hij eiste derhalve als „symbolische straf" een boete van 10 of 5 dagen. M van de blinde Opleidingsschool in Amsterdam bestaat binnenkort vijftien jaar (Van een onzer verslaggevers) ,ai eind November vijftien jaar geleden zijn dat aan de Middenweg in Amster- de opleidingsschool van het Nederlandse geleidehondenfonds in gebruik In die vijftien jaar zijn meer dan zes honderd honden van allerlei gericht om Nederlandse blinden op hun levensweg te vergezellen. Dagelijks i'onder leiding van zes instructeurs op het terrein achter het internaat met de geoefend. Zodra een hond een maand of vijf les heeft gehad, roept de secre- g van het fonds, mejuffrouw dr. W. de Stoppelaar, de blinde op die voor ({leider aan de beurt is. Hij komt dan een paar weken op.de school logeren, om met zijn nieuwe vriend te maken. Die kennismaking is zowel voor de blinde roor de hond een belangrijke periode, want in deze tijd immers moeten ze aan ^vennen en elkaar leren begrijpen. L voor het zover is zijn er bergen verzet. Daar is allereerst de selectie. Lte honden die op de school ge worden zijn herders en bouviers, ■or mensen, die het fonds een goed loedragen, aan de school zijn ge- 4n, Velen van deze viervoeters zijn onbruikbaar. De een is te bief, de ander kan niet tegen lawaai, [erdé kijkt te.veel naar zijn soortge- enzovoort. instructeur die een hond onder wede krijgt, begint met het karakter ,ijn nieuwe leerling te peilen. Blijkt dier geschikt is, dan begint de training, zo niet dan gaat het zjjn oude baas terug. Een blinde neemt met zijn nieuwe-vriend een hindernis. Praktijk in het klein adspirant-geleiders worden op het ii achter de school in de geheimen toekomstig vak ingewijd. Daar a klein stratencomplex aangelegd, allerlei hinderpalen zijn opgesteld, ioor de hond zijn baas veilig moet Zo wordt een geleidehond er op afgericht dat hij niet alleen ichzelf, maar ook aan zijn blinde j denkt: Hij mag nooit ergens langs te komen als er geen plaats is (wee, hij mag nooit onder een ladder [maar moet er omheen lopen en hij [prompt bij iedere zijstraat stilstaan, tact en eindeloos geduld slagen er in de honden deze be- Ijke grondbeginselen van het gelei- te brengen. natuurlijk moeten zij er ook aange kken dat zij geen notitie nemen andere dieren. Zo wordt deschool Middenweg onder meer bevolkt een aantal speelse katten en een die tijdens de oefeningen de aan- van de recruten proberen af te lei- Maar na enkele weken trekken zij de capriolen van deze assistent- icteurs niets meer aan. als een hond dan zover is dat zijn hem met een gerust geweten durft leveren, komt de baas-in-spe over. du het liefst op stel. en sprong met de naar huis gaan. Maar zo vlug gaat Voor de meesten is hét een grote als de technische leider, de D, Jacobs, hun vertelt dat ze nog wat jd moeten hebben. Maar zodra ze hun in de miniatuurstad van de gelopen, begrijpen ze wel liet onverantwoordelijk zou zijn de zonder meer aan hen over te laten, weken dat ze in het internaat blijven, wordt een tijd van geducht Beu. doen tal van sterke verhalen over de ronde. Verhalen die gebaseerd zijn op louter fanta- pé velen die menen dat het de hond is weg weet, vergissen zich deerlijk tenen die in de veronderstelling' dat geleidehonden kunnen zien dat verkeerslicht op rood staat, hebben al evenzeer bij het verkeerde eind. is namelijk de blinde die de hond zegt er moet gebeuren, want de blinde |l de commando's die de hond moet De hond op zijn beurt let op de en zorgt dat zijn baas veilig ADVERTENTIE 'WERde Export-V rginia van blijvend goede kwaliteit Instructeurs en leerlingen voor de les. door het verkeer komt. Het is daarom een eerste vereiste dat de blinde de weg weet ill de stad waar hij woont. Gaat hij van zijn huis naar het postkantoor, dan moet hij weten dat hij bijvoorbeeld de' derde straat rechts en vervolgens de tweede links moet hebben. De hond staat bij iedere zijstraat stil, de blinde telt en komt hij bij de derde straat dan geeft hij het commando: rechtsaf. Wil hij rechtdoor dan beveelt hij: vooruit, enzovoort. Het gehoor- en gevoelszintuig van cle blinde is sterk ontwikkeld. Komt hij bij een stop licht dat op roocl staat, dan voelt en hoort hij dat de mensen om hem. heen hun pas inhouden en blijven staan. De blinde geleidt dus eigenlijk zijn hond. Hij blijft de baas en dat geeft hem een verantwoordelijkheids- en onafhanke- lijkheidsgevoel, waardoor hem een grote dosis levensvreugde wordt teruggegeven. Aarzeling funest Lang niet alle blinden kunnen met een geleidehond lopen. Vooral de intellec tuelen onder hen ondervinden meermalen moeilijkheden met het zich spontaan over geven aan de geleidehond. De aarzeling waarmee de blinde zijn hond soms volgt, heeft een nadelige invloed op zijn ontwik keling als geleider, want zodra hij merkt dat de baas het beter wil weten, laat hij van lieverlede alles aan hem over. Wanneer de samenwerking tussen hond en blinde op het instituut zodanig is ge groeid dat het verantwoord geacht wordt hen aan elkaar over te laten, kan de blinde vertrekken. Maar de hond blijft onder voortdurende inspectie van de school en de blinde schrijft maandelijks een rapportje over zijn belevenissen met het dier. Tussen de vele brieven die op het insti tuut binnenkomen treft men ontroerende staaltjes van wederzijds begrijpen en vriendschap aan. Het is dan ook meestal zo, dat de blinde zijn trouwe viervoeter voor geen geld ter wereld meer zou willen missen. De band tussen hond en blinde wordt steeds hechter en de hond kent- reeds na enkele maanden de geringste wensen van zijn meestér. Met tien kennels en een instructeur is het geleidehondenfonds in 1935 begonnen. Maar. in de loop der jaren is het belang rijk uitgebreid. Op het ogenblik heeft men de beschikking over dertig kennels en zes instructeurs. Een van hen, de heer A. van Dijk, viert tegelijk met het vijftienjarig bestaan van de school zijn koperen jubi leum. In het afgelopen jaar hielp het fonds 63 Nederlandse blinden aan een geleide hond en dit jaar verwacht men zelfs te gen de zeventig blinden te kunnen helpen. Alle blinden die een hond aanvragen en geschikt blijken om door een hond geleid te worden, worden geholpen, ook al zijn zij niet in staat de hond te betalen. Oor- logsblinden genieten voorrang. Het rijk draagt voor hen, indien nodig', de kosten. De gemeente Amsterdam, die de school zeer krachtig' steunt, doet hetzelfde voor de Amsterdamse blinden die niet over vol doende geld beschikken. Een rijkssubsidie heeft het fonds niet nodig, want tal van Nederlanders die be seffen dat het hun plicht is hun blinde medemens te helpen, gireren elk jaar een gulden voor hun lidmaatschap van het fonds op nummer 275400 Amsterdam. Iramnia s der De politieke constellatie in Ierland is al even uitzonderlijk als de andere aspecten van het maatschappelijk leven op het groe ne eiland en zij is even logisch gegroeid uit de historie, die een normale ontwikke ling van het land onmogelijk maakte. Met dien verstande, dat er op politiek gebied nog twee machtige factoren meespreken, namelijk het feit dat Ierland een eiland is, dat achter een enorme geographische bar- rièx*e ligt, Groot-Brittannië, én het Katho licisme, dat althans in Zuid-Ierland door 94% van de bevolking wordt beleden. Ierland met zijn essentieel Europees ka rakter is door de eeuwen heen onberoerd gebleven door de politieke stromingen, die over Europa gingen. De verdringing" van het conservatisme door het liberalisme, de opkomst van het socialisme en later van. het communisme en bovenal de vorming van de kerkelijke partijen, zij zijn geschied, zonder dat er in Ierland zich een soortge lijke ontwikkeling voltrok. Goed, er was een koloniaal conservatisme van de Britse overheersing, maar dat viel op een andere manier en een.later tijdstip. Het liberalisme vond in dit strikt-gelovige land geen voe dingsbodem, zij het dan dat de principes van de liberale democratie ook hier natuur lijk zijn aanvaard. De socialistische groepen in Ierland vormen nog' steeds een splinter partij en de communisten, die geen partij hebben, hoewel deze niet verboden zou worden, zijn waarschijnlijk"aan de vingers van een bescheiden aantal handen te tellen. En kerkelijke partijen zijn niet nodig, om dat iedereen kerkelijk is en de kerk dus geen politiek defensie-apparaat van node heeft. Wél staan alle partijen op Christelijk standpunt en zal ongetwijfeld het clerica- lisme er zijn invloed in hebben. Een zo nauwe organisatorische koppeling als in ons land bestaat echter niet. Een andere belangrijke factor in het Ierse politieke leven is het ontbreken van grote klassentegenstellingen en bijaldien van een klassenstrijd. Er is geen sterke kapitalisti sche groep en geen verpauperiseerde bevol king. Voor het ontbreken van de laatste heeft de veiligheidsklep van de emigratie wel gezorgd. Het is voor de bezoeker, die tevergeefs naar een gelijksoortig' partijenschema zoekt, volslagen onmogelijk om een duide lijk onderscheid te maken tussen de zes partijen, met uitzondering van de Boeren partij en de Labour-party. Voor de rest, of zij nu Fianna Fail, Fine Gael of Clann na Talmhan heten, is het hem geheel duister wat zij op hun programma hebben. Dat is het de Ieren sóms zelf ook, want de uitleg verschilt nogal eens en het staat wel vast, x" X Het verdeelde Ierland. Het gestippelde gebied, ten onrechte Ulster genoemd,, want die provincie beslaat meer ter rein, omvat de zes graafschappen, dte nog tot het Verenigd Koninkrijk be horen. De hoofdstad is Belfast, waarin en waaromheen het merendeel der „Orangisten", de voorstanders van de Partitie, is geconcentreerd. dat er bij de verkiezingen op personen wordt gestemd en niet op partijen. Slechts gewapend met de wetenschap, dat er op het ogenblik een coalitie-regering aan de macht is onder premier Costello, wiens Ierse titel Taoiseach (spreek uit Tie-sjoch) is en dat de grootste partij, Fianna Fail, onder leiding van de sombere Eamon De Valera, in de oppositie is, vindt de bezoeker tijdens een kort bezoek aan de „Dail" (spreek uit: Dojl), het parlement weinig- interessants. Metuitzondering misschien, wanneer het debat feller wordt, want dan bestoken de afgevaardigden elkaar met alle taal- en beeldenrijkdom, die hun inventieve geest hen ingeeft Keert hij terug tot de bestudering van de partij-programma's, dan .stuit hij op één ding, dat hij overal terugvindt: Partition, de verdeling van het land, waardoor zes graafschappen onder Engels bewind bleven, moet eindigen. Deze zaak zit de Ieren hoog, daar is geen twijfel aan en vooral wanneer zij haar zien als de voortzetting van het onrecht, hen in het verleden aangedaan, laait hun temperament wel eens hoog op. De verhalen over complotten om Noord- Ierland binnen te vallen, mogen overdreven zijn, zeker is-, dat er mensen zijn, die het gebruik van wapenen als het enige hebben leren kennen, dat tegen de Engelsen effect sorteert en' het daarom ook nu weer aan bevelen. Uiteraard zitten die mensen niet in de verantwoordelijke posities en de re gering zal het wel uit haar hoofd laten om de UNO voor een nieuw geval van aggressie te zetten. Nochtans is deze regering een verwoede campagne begonnen om de aandacht van dewereld op het geval-Noord-Ierland te véstigen. De speeches in Straatsburg, het weigeren om deel te nemen aan het Atlan tisch pact, brochures en andere propa ganda, en het apelleren aan de Ierse groep in Amerika zijn daar evenvele bewijzen voor. De zonderlinge reactie van het Ame rikaanse Huis van Afgevaardigden om op een gegeven moment Engeland de Marshall- steun te willen ontnemen, wanneer de Partitie niet werd opgeheven, was een dreigende toon, die slechts getemperd wordt door de wetenschap, dat dat parle mentaire lichaam niet altijd uitblinkt door verantwoordelijkheidsgevoel in buitenland se aangelegenheden. Het is een ingewikkelde kwestie. Dat de éénwording van Ierland het land in eco nomisch opzicht tot een harmonieus geheel zou maken, hoeft niet betwijfeld te worden en het is naar mijn smaak hun sterkste wapen. Veel sterker in ieder geval dan de nationalistische argumenten, waar Europa althans zijn bekomst van heeft. Dat Ier land 'n geografische en historische eenheid is, kan niet ontkend worden. Dat het ophef fen van de Partitie een verbetering in de Iers-Engelse betrekkingen en wie weet een terugkeer van Ierland in het Gemene best zou betekenen, is mogelijk. En zo zijn er vele argumenten. De Partitie is Ierland opgedrongen door Lloyd George, toen het land te uitgeput was om verder tegen de Britten te strijden. Dat deze politicus daarbij zijn woord gebroken heeft, wordt hem door de leren ten zeerste kwalijk ge nomen. En men moet toegeven, dat wan neer de historie zich in omgekeerde rich ting zou hebben voltrokken, namelijk wan neer de Partitie er niet was en een Noord- Ierse beweging zou zijn ontstaan, die haar nastreefde, niemand het in zijn hoofd zou halen om haar te steunen. De Ieren heb' ben vele argumenten in hun voordeel. Maar één is er sterk tegen hen, namelijk dat de meerderheid van de Noord-Ieren en dat zijn de Protestanten bij Engeland wil blijven. Men schat hun aantal op ruim 60% van de bevolking. De anderen, Katho lieken, wensen aansluiting bij de republiek. Nu kan men aanvoeren dat een Protestante minderheid in een verenigd Ierland (onge veer 24%) in genen dele onderdrukt zal v/orden en zeker een invloedrijke groep zou vormen en dat daartegen de dik 30% Ka tholieken in het Noorden momenteel wel onder allerlei vormen van sociale discrimi natie te lijden hebben. Zo zijn de kies districten zo ingedeeld, dat ook in de ge bieden waar de Katholieken in de meer derheid zijn, de Protestanten toch de be stuursfuncties krijgen. Ook dat is moeilijk tegen te spreken. Het is nauwelijks gepast om als buiten staander een oox'deel uit te spreken over een zo gevoelig en intern probleem als dit. Het valt niet te ontkennen dat een verenigd Ierland wenselijk is, mits het in pais en vree en zonder kwaad bloed te zetten, ver wezenlijkt zou kunnen worden. De gedach ten gaan in de lichting van een federale staat, waarbij Noord-Iexiand een hoge mate van interne autonomie zou behouden en een desbetreffend voorstel is door Sean MacBride, de briljante minister van Buiten landse Zaken, gedaan. Echter min of meer in het luchtledige, want al heeft Noord- Ierland een eigen regering, de buitenlandse zaken worden ixx Londen afgewikkeld. En de Bxitse x-egering staat tactisch genoeg op het standpunt, dat het een Ierse bin nenlandse aangelegenheid is. W. L. B. Salariëring overheidspersoneel Advertentie Toelage zal de tijdelijke voorzieningen vervangen advertentie „Frederik chocolade «maakt f - De Zwitserse hötelhoudersöoi;i aan iedere vaoantieganger, die uil h?; bui tenland komt en 14 volle dagen of langer in een wintersporthötel in Zwitserland vertoeft, 50 Zwitserse francs. Dit aanbod geldt van 23 December 1950 tot en met 28 Februari 1951. Ook kinderen van 4 jaar en ouder ontvangen dit bedrag dat men kan besteden zoals men wil. De minister van Binnenlandse Zaken, heeft aan de begrotingscommissie uit de Tweede Kamer medegedeeld, dat op zeer korte termijn aan de Kroon een ontwerp van een algemene maati-egel van bestuur worden aangeboden, waarin wordt voorge steld de sedexi; de inwerkingtreding vaxx het Bezoldigingsbesluit 1948 wegens de ontwikkeling op het gebied van lonen en prijzen voor het overheidspex*soneel ge troffen tijdelijke salarisvoorzieningen te vervangen door een toelage, welke voor het gehele rijkspersoneel zal gelden, be halve voor de hoogste rijksfunctionarissen, waax-voor bij Koninklijk Besluit van 19 September 1950 in een verhoging der sa- larisseix is voox-zien. Tevens zal worden bevorderd, dat deze toelage medetelt voor de vaststelling van de pensioensgrondslagen. Deze maatregel zal de salarissen der ovex-heidsdienaren brengen op een peil, dat in de huidige om standigheden vei-antwoord moet worden geacht. De regex-ing blijft de verdere ont wikkeling van het prijs- en loonpeil nauw lettend gadeslaan teneinde te kunnen be oordelen of een verdergaande algehele sa- larisvei-hoging voor het overheidspersoneel noodzakelijk zal zijn. Het voorstel van de salariscommissie ad hoe tot toekenning van een vacantietoeslag aan het overheidspersoneel heeft in de loop van 1950 bij de regering wederom een punt van overweging uitgemaakt. De regering neemt teix opzichte van dit voorstel thans een. welwillende houding aan. Door de sa lariscommissie wordt een concreet voox'stel voorbereid, dat waax'schijnlijk nog dit ka- lendei-jaar aaix het kabinet zal worden voorgelegd. advertentie Acht van de tien mannen en vrouwen boven de veertig zijn vatbaar voor Rheumalische pijnen. Dat komt omdat, als de eerste jeugd achter de rug is, de bloedzuiverende organen allengs trager gaan werken. En zo is het dan de hoogste tijd om regelmatig Krusehen te ne men. De zes minerale zouten van Krusehen hebben een natuurlijke aansporende werking op die bloedzuiverende organen. Naarmate die nu weer op gang komen, krijgen de on zuiverheden in het bloed geen kans meer zich vast te zetten en hun slopende werk te doen. Rheumatische pijnen maken chagrijnig, want ze veretoren Uw goede humeur; op de duur zit ge Uzelf en anderen in de veg. Woi-dt liever weer de oude. Neem Krusehen aLs een vaste dagelijkse gewoonte. Vacantietoeslag voor overheidspersoneel Film van Lewis Milestone in het Luxor-theater Een amerikaans peloton in£an-| terie krijgt opdracht bij de invasie van het Apenijnse schiereiland ongeveer zes mijl op te rukken en een boerderij le be zetten. Een bevel, zoals er zovele gegeven zullen zijn in de oorlog die achter ons ligt. Wei-omlijnd, waar het op het uiteindelijke doel aankomt, vaag genoeg voor improvi saties. Die vijftig mannen zetten dan in de vroege morgenuren voet aan wal. De eerste dode is al in het landingsvaartuig gevallen: de bevelvoerende luitenant waagde zich "v met zijn gezicht voor een ■j-i.-i t verkenning even boven de 1 11 TT! reling en werd door een granaat getroffen. Bij de landing vielen er zo hier en daar wat soldaten door het vijandelijke spervuur en de opvolger van de luitenant sneuvelt bij de eerste de beste terreinver kenning. Stuka's gieren over de kale heu vels: nu is het de Rode Kruissoidaat die valt en als het peloton dan, onder leiding van een sergeant zonder zelfvertrouwen, op mars gaat, vindeix de boox*dwapens van de Duitse jagers maar al te vaak een weer loos slachtoffer. Het wordt wel een wat onrustige wan deling onder de Italiaanse hemel en met die zes mijl zullen ze van het opgaan van de zon tot de middaghoogte werk hebben. Afwisseling genoeg: de sergeant, die „net een veldslag te veel heeft meegemaakt" zullen ze achterlaten evenals de overige gewonden, met een mannetje erbij die er voor moet zorgen, dat hij zichzelf en de anderen niet in de wegloopt. En ze ontmoe ten twee Italianen die blij zijn zich te kun nen overgeven, maar hun overigens niet veel meer kunnen vertellen dan dat ze een goede bekende zijn'van een der Ameri kaanse infanteristen, die van Italiaanse origine is. Ze oixtmoeten een eigen pa trouille, die aanbiedt „even poolshoogte te nemen" bij de te veroveren boerderij. Die verkenningsafdeling keert niet meer terug. Wel verschijnt er een Duitse pantserwagen, die gewiekst buiten gevecht wordt gesteld. Maar ook dat kost doden. Tot dan de laat ste krachtproef van die dag komt: de be zetting van de boerderij, waar de Duitsers zich verschanst hebben. De operatie ver loopt „volgens plan", dat wil zeggen dat er van de groep niet veel meer over zijn wan neer die opdracht is uitgevoerd, Zo geeft Lewis Milestone's film ,,A walk in the sun" („Opmars zonder genade") een beeld zo hard als graniet van een episode uit wereldoorlog II. Een oorlog, die eigen lijk slechts een aaneenschakeling van der gelijke „incidenten" was. Iedere heroiek, iedere verheerlijking van „de strijd voor de menselijke waardigheid", ieder roman tisch waas werd uitgebannen. Over bleven slechts: soldaten. Militanten, die in de grond van de zaak voor alles begrafenisonder nemer of handelsreiziger of dichter of boer zijn. Die alleexx maar naar huis willen en niet kunnen. Die geeix keus meer hebben en zich slechts krampachtig kunnen vast houden aaix het woord: „En al zullen ex* om U duizenden en tienduizenden vallen, tot U zal het niet genaken". Die jaloers zijn op de gewonden die terug mogen keren. Die tenslotte slechts een vraag hebben, waarvan zij hopen dat er nooit antwoord op gegeven zal worden: namelijk die naar het ogenblik dat hun uiterste seconde zal aanbreken. Het scenario van „Opmars zonder ge nade" is van de bekende filmschrijver Robert Rossen en heeft dezelfde kwalitei ten die men in andere Amerikaanse oor logsfilms kon aantreffen: het is vrij van sentimentaliteit, het is sobex*, direct en munt vooral uit in de flitsende dialoog, die vaak op het cynische af is. Het camera werk sluit daax-bij voortreffelijk aan: geen vertroebeling van de wei*kelijkheid door te grote nuancex*ing in zwart en wit. Speciale aandacht verdient het geluid, dat op fascinerende wijze werd toegepast. Het giex-en der vliegtuigen, het inslaan van bommen waarvan de uitwerking alleen door opstijgende rook werd aangeduid het wondex-lijke monotone gedreun en ge rommel van geschut ixx de verte dragen tot die macabere, onwezenlijke sfeer van het krijgsbedrijf bij. Want hoofdzaak blijft dat al die soldaten, hoe sterk de onderlinge band ook moge zijn, toch eenzaam blijven, omdat zij beseffen dat zij elkaar niet kun nen bijstaan op het ene ogenblik dat het werkelijk er op aan komt en dat zij zo lang mogelijk uitgesteld willen zien. „Opmars zonder genade" verdiende de onderschei ding „Film van de maand". De film is van vandaag af in het Luxortheater in Haarlem te zien. J. H. B.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1950 | | pagina 5