De Japanse capitulatie gaf
de Vietminh zijn grote kans
i
RHEUMIN
150J_ücJl
Voor St. Nicolaas
F YAM A's
SOKKEN
Pullovers
Vesten
Tvpm^Sets
STOUIENBEEK
Verhuur zonder chauffeur
Drie jaar geëist tegen ex-directeur
van de Oudewaterse Bank
De radio geeft Vrijdag
Q Wereldnieuws
Donderdag 30 November 1950
Indochina, een der Aziatische brandhaarden
De gevechten in Indochina zijn reeds
gaande sinds 1945, toen de Japanners ca
pituleerden en de Fransen het bewind
weer overnamen. Thans is er een stadium
bereikt, waarin de Fransen 50.000 man
versterkingen zenden, voorzien van tanks,
kanonnen en schepen, teneinde zich te
weer te stellen tegen de opstandelingen,
die hun tot nu toe hevigste aanval zijn
begonnen.
Frankrijk ontvangt militaire hulp van
Amerika waarvan de eerste zending in
Augustus arriveerde.
COCHIN-CHINA Door
Vietnam begeerd
gebied
Door Siam geannex
Centrum v. d. opstand
I C/RTO-4647
Indochina, dat een deel is van de Franse
Unie, omvat Tonkin, Annam, Laos, Cam
bodja en Cochin-China, alle afzonderlijke
staten.
Cambodja en Laos zijn niet in de hui
dige strijd betrokken, wel echter de andere
drie staten, die tezamen de staat Vietnam
uitmaken
Bij de capitulatie in 1945 droegen de
Japanners Indochina niet aan de Fransen
over doch aan de revolutionnaire organisa
tie, bekend onder de naam van liga voor
onafhankelijkheid of Vietminh. Deze orga
nisatie bestrijdt thans de Franse strijd
krachten en die van Bao Dai.
In 1945 poogde de Vietminh zijn gezag
aan Annam op te leggen en zijn invloed
tot Cochin-China uit te breiden. In het
volgende jaar organiseerde de Vietminh
een opstand in .Tonkin en er werd een
voorlopige regering gevormd onder' de lei
ding van Ho Tsji Minh, leider van de
Vietminh, Van toen af aan is de toestand
steeds" verwarder geworden. De meeste in
woners van Cochin-China wensen onaf
hankelijkheid van Annam, Tonkin en de
republiek Vietnam, aldus meent men te
kunnen vaststellen, doch in Cambodja en
Laos werden de Fransen goed ontvangen.
Voorzover Tonkin en Annam betreft werd
in Maart 1946 een voorlopige overeen
komst gesloten met Ho Tsji Minh's rege
ring, waarbij de autonomie van deze lan
den binnen de Indochinese federatie en
de Franse Unie gehandhaafd werd.
ADVERTENTIE
Een jaar later echter streden de Fran
sen tegen de troepen van Vietnam, die wel
geen bezwaar hadden tegen lidmaatschap
van de Franse Unie doch een autonomie
wensten zoals leden van het Britse Ge
menebest die genieten. Thans werken die
troepen van Vietnam met de Fransen sa
men tegen de Vietminh.
De grootste strijd begon in Augustus,
toen het commando van de Vietminh order
gaf tot voorbereiding op „een strijd op
grote schaal teneinde geheel Vietnam te
bevrijden". Sedert dien heeft een op grote
schaal opgezet offensief de Fransen ge
dwongen de meeste van hun bolwerken
in het gebied ten Noord-Oosten van Ton
kin te verlaten. De intensieve actie van de
Vietminh heeft ook geleid lot gevechten
in de delta van de Rode Rivier in het
kustgebied van Tonkin en in Cochin-
China, Annam, Cambodja en Laos.
Thans beheerst de Vietminh vrijwel het
gehele berggebied tussen de Chinese grens
en de benedenstroom van de Rode Rivier.
De tegenslag in Indochina wekte in
Frankrijk grote bezorgdheid en dit leidde
er toe, dat het Franse kabinet op tien Oc
tober besloot generaal Juin, als deskundige
op het gebied van oorlogvoering in berg
achtig land, en Letourneau, de minister
van de verbonden staten, een spoedbezoek
aan Indochina te laten brengen om rap
port uit te brengen. Op 18 October werd
in geheel Tonkin door de Franse autori
teiten de noodtoestand afgekondigd.
Het staatshoofd, Bao Dai, keerde ook uit
Frankrijk naar zijn land terug om te spre
ken over de instelling van een federaal
bestuur. Hij onderhoudt thans nauw con
tact met de Franse commandanten.
ADVERTENTIE
20 TfiSL, V5 CTS
ADVERTENTIE
IENMODE
BARTELJOflISSTR. 24 - TEL. 20420
Zo juist ontvangen een
zeer mooie collectie
in de nieuwste modellen
en mode-tinten
tegen speciale prijzen.
Ten gerieve onzer Cllëntèie
zullen wij
VRIJDAG,
ZATERDAG EN
MAANDAG A.S.
tot 9.00 uur GEOPEND zijn.
HOUTPLEIN 10
HAARLEM
Ilse Koch voor een Duitse rechter
Ilse Koch, de „meesteresse" van het con
centratiekamp Buchenwald. die reeds eer
der door een Amerikaans hof tot levens
lang later verminderd tot vier jaar ge-
vangenisstriaf veroordeeld werd en
thans voor een Duits hof terecht staat,
hoorde heden getuigenis uitbrengen door de
voorzitter van het Beiers journalistenveï-
bond, Josef Ackermann, over de kwestie
van de „schemerlamp van mensenhuid".
Ackermann, die gedurende vijf jaren dok
ters-assistent in het kamp was, verklaarde
zich heel goed te kunnen herinneren, dat
ter gelegenheid van de verjaardag van
kampcommandant Koch een staande sche
merlamp uit mensenbeenderen en getatou-
eerde mensenhuid vervaardigd was en naar
de villa van Koch gebracht. Toen de supe
rieuren van Koch hiervan vernomen hadden
was de lamp naar het kamphospitaal terug
gebracht. De lamp. die bij het proces te
Neurenberg was getoond, was volgens
Ackermann niet de voor de villa van Koch
vervaardigde. Ook waren schedels en men
senhoofden geprepareerd om „de talrijke
vriendinnen van de kampdokter, Hoven, die
ook een vei*houding met Ilse Koch gehad
zou hebben, te kunnen laten griezelen".
Ilse Koch gaf met nauw hoorbare stem
een afwijzend antwoord toen haar gevraagd
werd of zij de getuige vragen had te stellen.
Ackermann zeide geen bewijzen te kun
nen aanvoeren, dat kampbewoners om hun
tatoueringen waren gedood. Er was echter
wel bevel gegeven eventuele getatoueerde
huiden van doden af te nemen en te looien.
Ackermann had aan vele officiële bezoekers
van het kamp kleine stukjes getatoueerde
huid meegegeven om zodoende openbaar
heid te geven aan wat in het kamp ge
schiedde. Grote stukken getatoueerde huid,
die de aanklager loonde, herkende Acker
mann als echt. De S.S. zou even bang voor
Ilse Koch geweest zijn als de kampbe
woners.
Een andere getuige, Alfred Kieper, thans
regeringsambtenaar, verklaarde dat gevan
genen, die Ilse Koch niet gegroet hadden,
lot 25 slagen met de ,,kat-met-negen-staar-
ten" veroordeeld werden en daarna naar
een bunker werden gebracht, waaruit ze
niet meer levend te vooi'schijn kwamen.
Verder zeide Kieper nog, dat Ilse Koch bij
het inspecteren van werkploegen aanteke
ning maakte in haar zakboekje van per
sonen met bijzondere tatoueringen 'en dat
dergelijke personen enkele dagen later
plachten te verdwijnen. Ilse Koch ver
klaarde het getuigenis van Kieper geheel
van de hand te wijzen.
Een fabrikant in Zaandam bouwt bunga
lows voor hen, nie naar Australië emigreren.
Elk huis bestaat uit een woonkamer, twee
slaapkamers, een keuken en een badkamer.
Netjes verpakt in kisten kan het meegeno
men worden. Het huis (zonder het dak, dat
goedkoper is in Australië) kost f 4800.
ADVERTENTIE
HENGEVEID
Marnixplein 21 - Haariem-Noord
Telefoon 23 079
Eerste klas materiaal, betrouwbaar, elegant
Officier van Justitie:
„Er is gemarchandeerd met het vertrouwen"
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Een woord
voor de dag. 7.30 Sluiting. 9.00 Nieuws. 9.10
Platen. 9.15 Voor zieken. 9.35 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Alt en piano. 11.20 Pla
ten. 12.00 Metropole-orkest. 12.30 Weer
bericht. 12.33 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15
Septet. 13.40 Orgel. 14.30 Platen. 14.40 Voor
dracht. 15.0 Volksmelodieën. 15.30 Platen.
15.40 Voordracht. 16.00 Citaar-trio.' 16.30 Slui
ting. 18.00 Regeringsuitzending. 18.10 Platen.
13.20 Pianoduo. 18.30 Causerie. 18.45 Kerkkoor.
19.00 Nieuws. 19.15 Regeringsuitzending. 19.35
Een goed woord voor een goede zaak. 19.40
Radiokrant. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio-schaak
wedstrijd Noorwegen-Nederland. 20.06 Popu
laire muziek. 20.35 Causerie. 20.55 Omroep-
orkest. 21.40 Lichte muziek. 22.00 De levende
kerk. 22.15 Omroeporkest. 22.30 Langs wegen
van kunst en schoonheid. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws. 23.15 Reportage. 23.25
Wereldschaaktournooi. 23.3024.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Sluiting.
9.00 Nieuws. 9.12 Voor de huisvrouw. 9.22
Platen. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen.
10.30 Voor zieken. 11.00 Voor de vrouw. 11.15
Cello en ipano. 11.40 Radiofeuilleton. 12.30
Weerbericht. 12,33 Sport. 13.00 Nieuws.. 13.20
Concert. 14.00 Voor de vrouw. 14.20 Kamer
orkest. 15.00 Voordracht. 15.20 Platen. 15.35
Voor de vrouw. 14.20 Kamerorkest. 15.00
Voordracht. 16.00 Muzikale causerie. 16.30
Sluiting. 18.00 Nieuws. 18.15 Accordeonorkest.
18.45 Denk om de bocht. 19.00 Meisjeskoor.
19.15 Prijzen. 19.30 Wat met de kerk?
19.50 Mededelingen. 20.00 Nieuws. 20.05
Boekbespreking. 20.10 Concertgebouw
trio. 20.35 Causerie. 21.00 Theaterkoor en
-orkest. 21.30 Aetherforum. 22.00 Buitenlands
weekoverzicht. 22.15 Trio. 22.40 Vandaag.
22.45 Avondwijding, 23.00 Nieuws. 23.15
Causerie. 23.30—24.00 Omroeporkest.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12,32 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel en zang.
14.0 Opera. 15.45 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10
Platen. 18.10 Causerie. 18.20 Platen. 19.00
Nieuws. 19.30 Film. 19.45 Platen, 20.00 Sym-
phonie-orkest. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen,
Bij de Woensdag door de Rotterdamse
rechtbank voortgezette behandeling van de
zaak der Oudewaterse Bank kwam de of
ficier van justitie, mr. R. H. F. M. H.
Grasso aan het woord voor het houden van
zijn requisitoir. Hij ging uitvoerig op alle
punten van de dagvaarding in en merkte
op ook een dagvaarding van veertig punten
te hebben kunnen maken. Niet ten laste
gelegd bijvoorbeeld is het geval van een
man, die met een ton zwart geld bij ver
dachte kwam. Deze cliënt kreeg, aldus
mr. Grasso, 17.000 gezuiverd geld. Aan de
rest, zo had de verdachte gezegd, heeft de
cliënt niets, want hij is het toch kwijt aan
de belasting.
Een der commissarissen van de bank
stond onder vier verschillende namen in de
boeken. Toen een vervalsing werd ge
pleegd om deze commissaris te helpen,
werd een naam veranderd. Deze naam was
echter ook één van zijn schuilnamen, maar
de bank wist het niet meer. Zowel voor de
accountant als voor de Nederlandse Bank
werd een rekening-courantvel bijgehou
den, echter met verschillende bedragen.
De balans van de bank noemde de offi
cier misleidend. „Reeds jaren geleden had
deze voze, uitgeholde bank failliet moeten
gaan. De verdachte behield echter vele
jaren zijn salaris en hij betaalde „zwarte"
salarissen. Als bankier was hij een sociaal
gevaar. Hij heeft zijn intellect gebruikt om
kronkelpaden te bewandelen om de bank
in leven te houden. Voor harde bankzaken
is hij een weinig geschikt man. Hij zelf is
failliet, evenals de bank, die het prototype
voor een knoeibank is geworden. Een
strenge correctie is hier op zijn plaats,
want er is gemarchandeerd met het ver
trouwen", aldus mr. Grasso, die tegen de
verdachte een gevangenisstraf van drie
jaar eiste met aftrek van elf maanden pre
ventieve hechtenis.
Als eerste verdediger kwam hierna prof.
mr. H. A. Idema uit Gouda aan het woord.
Op juridische gronden bestreed hij ver
schillende punten van de dagvaarding. Mag
men bij de bepaling van de strafmaat, zo
vroeg de raadsman zich vervolgens af,
rekening houden met feiten, die buiten de
dagvaarding vallen, maar wel door de offi
cier van justitie zijn genoemd?
Sprekend over de persoon van de ver
dachte, haalde raadsman enige uitspraken
aan uit het uitgebracht psychiatrisch rap
port, onder andere dat de verdachte weinig
geld voor zichzelf gebruikte en moeilijk
neen kon zeggen. In de conclusie van het
rapport staat dat de verdachte de voor zijn
beroep benodigde karaktereigenschappen
miste.
De tweede verdediger, mr. H. S. Smit
uit Gouda, betoogde dat de verdachte bij
zijn beslissingen altijd het belang van zijn
cliënten voor ogen hield. Pleiter meende
dat de valsheid in geschrifte niet was aan
getoond. Mr, Smits was van oordeel, dat
de verdachte niet geschikt was voor het
bankvak. Zijn streven is er echter steeds
op gericht geweest de bank vooruit te bren
gen. Pleiter vond de straf uitermate hoog
en vroeg de onmiddellijke invrijheidstel
ling van zijn cliënt.
In zijn repliek zei de officier van Justi
tie, dat de tenlastegelegde feiten juridisch
volkomen verantwoord zijp. Hij verzette
zich tegen een onmiddellijke invrijheid
stelling.
De rechtbank wees, na raadkamer, het
verzoek van mr. Smit af.
De uitspraak werd bepaald op 12 De
cember.
Acht gewonden bij autobotsing
Bij een autobotsing op de Kuinderweg te
Vollenhove zijn gisteren drie personen ern
stig en vijf licht gewond. Een aannemer
reed met een bestelwagen, waarin zich
veertieil personen bevonden, in de richting
Emmeloord om deze personen naar hun
werk te brengen. Een tractor met aan
hangwagen die van een erf kwam, reed
dwars over de weg. De bestelauto reed in
volle vaart tegen de tractor. Drie personen
werden ernstig gewond» Vijf andere per
sonen konden, na te zijn verbonden, naar
huis terugkeren. De bestelauto was aan de
voorzijde totaal vernield.
ADVERTENTIE
De niet-ingeieverde briefjes
van 1000,— en 500.—
Proces tegen de staat
aanhangig gemaakt
Bij de rechtbank in Den Haag is een
civiele procedure aanhangig gemaakt door
de stichting „5001000" tegen de staat in
zake de behandeling' van ^aanvragen .tot,
vergoeding vaiï tijdiens 'de oorlog niet .inge
leverde bankbiljetten.vah 500 en 1000
gulden.
Deze biljetten moesten in het voorjaar
van 1942 op bevel van de bezetter worden
ingeleverd. Vele landgenoten hebben dat
niet gedaan.
Na de bevrijding werd bij wetsbesluit
F 121 onder andere bepaald dat bij na-
inlevering de eigenaar moest bewijzen, dat
hij de biljetten sedert 13 Maart 1942 onaf
gebroken in zijn bezit heeft gehad of wel
nadien door vererving gekregen heeft. Aan
de minister van financiën werden de be
oordeling van het bewijs en de beslissing
over een eventuele vergoeding overgelaten.
Vele betrokkenen vinden de door het
ministerie gevolgde procedure niet bevre
digend. Een der klachten is dat het door
hen aangebrachte bewijs, eventueel ge
staafd met getuigenverklaringen, naar hun
mening niet voldoende wordt onderzocht
of dat hierop in het geheel geen acht wordt
geslagen. Ook tegen het voorschrift, dat,
ongeacht het besluit van de minister, de
aanvrage tot vergoeding het afstand doen
van de bankbiljetten inhoudt hebben de
betrokkenen bezwaar.
Namens een der leden van de stichting is
bij de rechtbank een conclusie ingediend,
waarin gevraagd wordt te beslissen dat de
staat in deze in zijn verplichtingen tekort
schiet.
De speelgoederen, bijeengebracht door
de kinderen van 134 scholen en 85 jeugd
groepen in Den Haag ter gelegenheid van
het Koninklijk bezoek in November, zijn
overgedragen aan de stichting „Opbouw
Drente". Niet minder dan 56 kisten met
speelgoed zullen met St. Nicolaas onder
Drentse kinderen worden uitgedeeld.
Veerdienst Breskens-Terneuzen
tijdelijk gestaakt
De veerdienst Breskens-Terneuzen werd
Woensdagavond 8 uur tijdelijk gestaakt.
Tengevolge van. de wind raakte namelijk
de veerboot enigszins los van de wal waar
door twee auto's, die reeds op de klep
stonden, in het watev gleden. De auto's
zijn later door een lichter op het droge
gebracht.
Statistiek over de
omvang der vakbeweging
Uit een publicatie van hel Centraal Bu
reau voor de Statistiek over de omvang van
de vakbeweging in Nederland op 1 Januari
1950 blijkt dat op die datum 1.160.300 per
sonen waren aangesloten bij vakorganisa
ties. De meesten hiervan (740.200) zijn ar
beiders in het vrije bedrijf; 99.100 behoren
lot het administratief en technisch perso
neel in het vrije bedrijf en 321.000 tot het
personeel in openbare dienst.
Het percentage der confessioneel geor-
ganiseerdên is sinds 1946 steeds stijgende
en bedroeg 44 op 1 Januari 1950, Van het
totaal aantal georganiseerden was 87 per
cent bij een vakcentrale aangesloten. De
drie samenwerkende vakcentralen (N.V.V.,
C.N.V. en K.A.B.) omvatten tezamen 72
percent der georganiseerden. Het aantal
georganiseerden bij de E.V.C. bedroeg 14
percent van het totaal.
Beziet men de positie van de vakcentra
len in de steden met meer dan 100.000 in
woners, dan blijkt dat van het ledental van
de E.V.C. 59 percent in deze steden woont.
Bij het N.V.V. bedraagt dit percentage 41,
bij het C.N.V. 26 en bij de K.A.B. 27.
Duits historicus getuigde in het
proces tegen Von Falkenhausen
Professor Ritter, een Duitse geschiedkun
dige, die thans in dienst staat van de re
gering van Bonn, is Woensdag gehoord in
het proces tegen Von Falkenhausen te
Brussel.
De getuige, die verklaarde een slachtoffer
van het nazi-régime te zijn geweest als lid
van een katholieke verzetsbeweging, is be
last met een geschiedkundige studie van
het nationaal-socialisme, aan de hand van
de archieven, die werden teruggevonden
en van verklaringen der overlevenden van
de nazi-vervolging.
Hij sprak over de verzetsbewegingen, die
ontstonden onder de officieren en noemde
Von Falkenhausen als lid van een samen
zwering tegen Hitler. Van 1940 af, aldus
Ritter, was Von Falkenhausen een anti
nazi.
Reeds vóór de oorlog, zo ging Ritter ver-
der, bestond er in sommige Duitse arbei
derskringen verzet tegen de Jodenvervol
ging. Tijdens de oorlog zouden er in Duits
land sabotagedaden gepleegd zijn door so
cialisten en door communisten, bij het uit
breken van de oorlog tegen Rusland. Een
groot deel van de Duitse bevolking zou niet
geweten hebben dat er te Dachau en Ora-
niënburg concentratiekampen bestonden.
Ook van wat er in deze kampen gebeurde
wist de Duitse bevolking niets af, zo zeide
de getuige, daar de vrijgelaten gevangenen
niet durfden te spreken.
Prof. Ritter heeft 'echter gedurende de
oorlog kennis gekregen van de gruwel
daden die in deze kampen werden bedre
ven door een boek, geschreven door een
Britse oud-gevangene, dat uit Zwitserland
naar Duitsland was gesmokkeld.
Tot slót "deel'dè professor Ritter niée, dat
bij zijn Wéten geen enkele'commandant
zich rechtstreeks tegen een bevél Van', het
Duitse oppercommando heeft verzet.
Schuld. Rechter Maginot' onderbrak'
teren in Augsburg de getuigenveÏL*1
in het proces tegen Use Koch Z
verklaren, dat dit proces meer k a
een poging om de beklaagde schuld'
bevinden. „De mensen vragen zich 1
aldus Maginot, „waarom wij ^5
kosten en moeite aan dit proces hiÜ
den. Dit is voor eens en altijd ee?
ging om voor een Duits hof v-,'Z
stellen of de wreedheden in de k-rn»
werkelijk plaats hadden. Wij
verschuldigd aan de slachtoffer J
deze kampen".
En boete. Ludwig Doerr, aanvankelijk
levenslange gevangenisstraf vy,
deeld, wegens wreedheden in het nS
bedreven in het concentratie!!
Mauthausen, is door de Anierih3
autoriteiten uit de Landsberg-ge^
nis ontslagen. In April van dit i
werd zijn straf tot zeven jaar terur
bracht. Daarna kreeg hij opnieuw^
mindering van straf wegens „goed
drag".
Record. Het Amerikaanse bureau voo- a
statistiek zegt dat de index vo*2
kosten van levensonderhoud in oey
enigde Staten tussen 15 SeptembJl
15 October met 0.6 procent is gy^j
Dit is een record en maakt loo3|
hoging voor ongeveer 900.000 arijtl
noodzakelijk.
Duister aspect. Verklaringen in hetvj
rikaanse weekblad „Life" die iff
toegeschreven aan Koningin
van Griekenland, hebben geleid^
diplomatieke crisis tussen Egy^!
Griekenland, aldus verklaarden web
lichte bronnen vandaag. Adly Bey
Egyptische ambassadeur in Athene,
naar 'Cairo teruggeroepen om volle
verslag uit te brengen. Het geschil;
over een artikel, waarin de Koiiil
zou gezegd hebben dat Koning Fj;
de lichten had uitgedraaid toen zj
1940 alleen in een kamer waren.
Bende. Na drie jaar nasporingen te h'$
verricht naar een goed georgania
dievenbende heeft Scotland Yard
gisteren onverhoeds een inval gg»
in 50 huizen te Londen. Voor duug
guldens juwelen, kleren, geld, njj
linnen en andere bezittingen werdg
beslag genomen evenals een aanftl
b rekers werktuigen
Kermis. Het Engelse Lagerhuis heeft j
389 tegen 134 stemmen besloten, a
kermis, die een onderdeel zal voi
van het Festival of Britain, hetvo!
jaar niet op Zondag geopend zal;
Eerste tulpen en narcissen
uit Santpoort
Woensdagmiddag werden aan de Bi
wijkse bloemenveiling de eerste tulpej
narcissen aangeboden.
De firma P. Nijssen en Zn. uit Sa&ft
nam deze primeur voor haar rekeniaj
De tulpen werden voor 39 cent per
en de narcissen voor 16 cent për stui
kocht.
ADVERTENTIE
RHEUMAT1EK...
Uw tergende winterkwaal legt 't
af tegen de .weldadige warmte
van de pijnstillende Thérmdgèhé."
Ueuwe
Uiti
;avem
T. Vijlbrief, Van anti-aristocratie
tot democratie Querido, Am
sterdam.
Dit boek is geschreven als „Een bijdrage
tot de politieke en sociale geschiedenis der
stad Utrecht". De politieke geschiedenis
levert er de meeste stof voor; het sociale
element wordt hier en daar ter onmisbare
verklaring gebruikt, en overheerst alleen
in het hoofdstuk „Sociaal-economische
achtergrond der anti-aristocratische bewe
gingen". Dat is een van de beste stukken
in het boek; het verval van Utrecht als
handelsstad wordt er in beschreven, dat de
bijna onaantastbare positie van de vermo
gende hogere standen tot gevolg heeft ge
had, waardoor het karakter van de stad
lang bepaald is gebleven. Van de aristocra
tie was de burgerij, anti-aristocratisch als
zij mocht zijn, afhankelijk voor haar in
komsten: bij verschillende gelegenheden
kon de aristocratie dan ook haar wil door-
A&VERTENTIE
10. Toen Panda nu samen met Jeremias
Jolliepop de straat weer betrad, was hij
er een beetje onzeker over wat hij nu
eigenlijk moest doen met die mijnheer, die
naast hem liep. Dat is mijn bediende,"
dacht hij, die mag ik commanderen!"
Maar hij vond het erg moeilijk om aan dat
commanderen te beginnen, want tenslotte
was deze Heer niet zo-maar eens een
knechtje. Ah-ahumzei Panda dus voor
zichtig. ,Nu wil ik., nu zou ik willen..".
Maar zijn eerste commando xverd al in de
kiem gesmoord, doordat Jolliepop recht
op een kapperswinkel toe schreed en on
bewogen tot hem zei: ..Het. allereerste wat
ons te doen staat, mijnheereh
Panda, het allereerste, het hoogstnood-
zakelijkste, indien ik zo vrij mag zijn me
op deze wijze uit te drukken, dat is wel,
dat wij ons een weinig op laten knappen!"
OpknappenMoeten wij ons op laten
knappenvroeg Panda verbaasd. „Maar
waaromIK vind dat je er keurig uit ziet,
Jolliepop!" „Ik sprak dan ook in het geheel
niet over mijzelve, mijnheereh
Panda!" antwoordde de meester-bediende.
„Ik sprak over óns! Ik heb er wèl op toe
gezien, dat ik generlei opknap van node
heb, maar wij dienen ons waarlijk eens
fris onderhanden te doen nemen....".
Panda begon te begrijpen, dat zijn bedien
de hém bedoelde waiyieer hij van óns
sprak; maar dat begreep hij pas toen hij
al door vier vastberaden kappers in een
stoel was geduwd, waar de friseuren op
hem aanvielen met alle materiaal dat zij
ter beschikking hadden. Hij werd niet al
leen zo-maar even gekniptneen, hij
kreeg shampo en friction en al die andere
dingen die kappers zo graag toedienen, en
bovendien werden intussen zijn vinger
en teen-nagels gevijld en gepolijst en met
een dun lakje besmeerd! Hij kon van de
benauwdheid bijna geen woord meer uit
brengen. „Blubblubblobber...."
hijgde hij door de zeepbellen heen. Het
is een schande! Doen ze dat omdat i' mïl-
lionnair ben? Blubdat kan ii. toch
óók niet helpen.blobbelblub
Maar de coiffeurs hadden geen medelijden
en werkten alle vier haastig, doch verfijnd
voort....
zetten, dat wil zeggen.- haar regereni
sitie handhaven, wanneer zij maan;:
ten maakte de stad te verlaten. J!
Van de Middeleeuwen tot 1787, toaSJ
de Pruisische inter vént ie Utrecht)
geen jaar oude democratische beJI
vorm werd afgeschaft, volgt de heel]
brief de geschiedenis van de steal
politiek. Daarna, in de.Franse tijde:!
is de mooie tijd van de zelfstandige*
geschiedenis, natuurlijk voorbij. Del*
stukken, die de 16e, 17. én 18e eeuil
handelen, zijn zonder twijfel, de'beste,!
hun bereik en hun helderheid,, en c'«
ze zo voortreffelijk geschreven zijn.
behandeling' van de' Middeleeuwen
iets moeizaams, en gaat dan ook bei
met feiten, die nog'al dun in-. de bete!
staan; de patriottentijd- krijgt een ges
gen bespreking, die zij om haar beta
in deze geschiedenis in zékere zin wel
dient, maar die toch na het voorafgi
enigszins remt.
Inmiddels is deze studie de aam
zeer wel waard, speciaal om het!
aristocratische; de democratie, die ce
voorstèlt als daaruit ontwikkeld, is a
lijk een aanbieding van buiten, wa
de anti-aristocratische groepen na er.
de kracht ontlenen, om door te zette
de overwinning. Dat ziet de schrijve
trouwens niet anders; zijn studie het
geen hoge dunk gegeven van de c:
nemende vrijheidslust van de UtrtJ
bevolking. S..
Amerika, aspecten van lew:
cultuur W. de Haan h
Utrecht.
Voor dit speciale nummer over Ame
heeft de redactie van de Gids een aert!
tal medewerkers gevonden, die in hun
tikelen, ieder naar zijn deskundig»
karakter van het volk, zijn politie»
economie en zijn kunsten beschouw
verder zijn er vertalingen van een verc
van Truman Capote (de schrijver
Other Voices, O Uier Rooms) en van
aantal gedichten (Carl Sandburg,»1
Pound, Kenneth Patchen e.a.).
redacteuren vooraf opmerken: de ben-
ling is natuurlijk verre van volledig;
geldt evenzeer voor het bereik vt
artikelen tezamen, als voor ieder an»
lijk: geen telt er ook meer dan tien!
na's. Als gevolg daarvan is de inoru»
het geheel nogal verwarrend. At
hene stukken zouden béter af zijn y
aohtergrond van ander materiaal;
degene, dié heel scherp een eigen
stellen en beantwoorden, komen Dies*
tot hun recht.
Overigens zal de voorkeur van
grotendeels afhangen van de vragenw-
zelf al heeft, en zal hij daarom w
stukken misschien prefereren boven
twee, die hier speciaal genoemd row
worden. Het ene is van A. M. Ham®?
„Kunstwerk, Publiek en Kunsterum
Amerika"; het gaat over de energie"
spanningen van Amerikaanse murf'
het publiek de schilderijen te leren
De heer Hanmacher heeft alle respw>
de intelligente techniek, waarmee
kijker voor het schilderwerk begnpr
maar hij betwijfelt of begrip
kunstwerk daarmee ook zal ontsta»-
vrees, als men kunstwerken werken^:
begreep, dat er middelen zouden
uitgevonden om ook de mens van"
te beschermen tegen de al te reu*,
schien beschadigende emoties n®-
is „Tien jaar schilderkunst in Am
van Frederick Franck, een ai J».
Amerika wonende schildër-tanoan
onderhoudend, onomwonden sttfK, w
zwier, in naam van een ware nem af
de. schilderkunst, de kort-levjP -
ijzer sterke modes afrost, die i
beurt voor stijlen willen doorgaan.^
