IJmuider Courant | 1950 | 16 december 1950 | pagina 3

»n dragers met zwarte zeemansmutsen
oegen Paulus Loot naa r laatste rustplaats

Het Lugterdrama

Kleuterhuis Margriet verlootte

landh

uis voor een

gulden

Communistische propaganda ontwricht
binnenlandse veiligheid in Indonesië

16 December 1950

Uit Zandvoorts verleden

r;e bewaard gebleven bescheiden
randvoorts verleden wil trachten Iets
«schiedenls van deze plaats te we-
komen, zal daar telkens weer de
fontmoeten van een man, die m de
van Sandevoerde een grote rol
".«weid en wiens naam nu nog altijd
rhled wordt genoemd. Hij zal in de
vaderlands Hervormde kerk de fraaie
grafkapel aanschouwen. De
ï'ïerd in 1728 voor rekening van deze

der oudste Hollandse
g. die tot aan 1722 aan de
hS-.eid toebehoorde. Op 6 November
»trd deze heerlijkheid bij openbare
'•in de Kastelanij te 'sGravenhage
6,1 voor tienduizend gulden aan de
Hmlus Loot, Commissaris vanwege de
r \e Slaton der Verenigde Nederlan-
■Lissabon. Kort daarna kocht de heer
l'"v se Zandvoorter duinen, alsmede
E van de Bode. Voor de eerste be-
R i f 4140, voor het laatste 300.

telde in die tijd slechts 92
en «26 inwoners, die van de vis-
S bestonden. Er heerste vooral m de
ïwiaandcn in vele gezinnen de bitter-
Soede. De heer Paulus Loot stond al
Mg de weldoener van Zandvoort
ïd Begaan met het lot van zijn onder
,en voorzag hij in de behoeften, zoveel
dat mogelijk was. De bevolking droeg
op handen. Aan zijn onvermoeide
Tgen had men onder meer te danken,
aen tot gerief der Zandvoorters in 172o
wagenveer oprichtte, waarvan het
ment door Baljuw en Leenmannen
Brederode in 1741 werd goedgekeurd
ansenomen. Het werd vijf jaar later
het Hof van Holland bekrachtigd. Ook
tengevolge van zijn bemoeiingen
hem en de burgemeesteren van
alsmede de Ambachtsheren van
de Vogelenzang en Bloemendaal,
minnelijke schikking getroffen over de
of Grensscheiding tussen Zandvoori
Genoemde heerlijkheden, volgens
ieders grondgebied met behoorlijke
saaien moest worden aangewezen."
op kerkelijk gebied was de ambachts-
Paulus Loot actief. Op zijn kosten
i de Nederlands Hervormde kerk ge
jureerd. We lezen daarvan dat hij de
en liet versterken, nieuwe ramen liet
tsen en de vloer geheel liet vernieuwen,
iede de preekstoel en de banken voor
êgeringsieden en de kerkeraad. Ook de
js genoemde grafkapel werd tijdens
trestauratie gebouwd. Hij was het ook,
de beide wapenborden liet vervaardi-
die nu nog altijd in de kerk ter weers-
in van de preekstoel hangen, herinne-
ien aan scheepsrampen die op de be-
uit die dagen een onuitwisbare
juk hadden gemaakt.

inwoners van Zandvoort hebben veel
hun ambachtsheer. Paulus Loot, .te
ien gehad. Dat blijkt onder meer uit

een curieus stuk over zijn overlijden, dat
in het gemeente-archief van Zandvoort is
te vinden. Toen Paulus Loot namelijk op
14 October 1753 overleed, lieten Schout en
Schepenen door een onderwijzer, die tevens
lijkbezorger was, een ..bijzondere memorie"
opstellen, waaraan wij het volgende ont
lenen:

Op d:14e Octob. 1753 Sijnde Zondag. De
Nademiddag Kerk Uyt Zijnde En ik Naau-
liks 't Huys gekonie Zijnde, Kwam de
Schout aan mijn Huijs En Zeyde meester,
Gij moet eens bij dominee Koomen, de
Secretaris is er en moet U Spreeken. Bij
deze Koomende Zeijde de Schout de Heer
van Santvoort is doodt: toen Belaste mij de
Secretaris Om terstont ten Vier Uuren te
Luyden Een halff Uur lang, en dat drie
maal daags te doen bij Provizie Zoo Lang
Als Sijn WelEdHd. Boven Aarde was. Op
de 16de dito Wierd mij door De Heer Secre
taris Geordineert Om op de 18de de Ge-
heele Regeering tegens des anderen daags
de 19de ter Begraaffenis te Noodigen. En
Wel Zoo, dat ik erbij moest zeggen, dat ze
na de Begraaffenis Bij Corn. Van der Mije
moesten Gaan om een Glaasje Wijn te drin
ken. Ook een Stuk te Eeten maar niet te
Zingen off te Kijven, hetwelk ik haar ook
zoo Gezegt hebbe.

De Tijd Gekoomen zijnde Om te Begraa-
ven, Zoo Kwaamen er Vier Bidders Uyt de
Stadt met Een Koets en Bragten Een Slegt
Kleed mede Waar mede Zij de Zitplaats
van Syn WEdHd. In de Kerk Behongen,
En in Ordre Gekoomen zijnde Gingen de
Bidders Aan Eyder Zeyde Van mij Twee
En ik in de midden Voor het Lijk: en Om
het Slegte Weer Werd my geordineerd om
maar Eens Om de Kerk te gaan, En zoo de
Kerk in tot voor het Graff, Alwaar Twee
mannen in Klommen om de Kist waar.te
neemen. Het Lijk dan bijgezet zijnde Gin
gen wij de Kerk Weder Uyt met Zoo Goe
den ordre als Wij Konden En Geleyden de
Vrinden tot Voor het Huijs van de Schout.
En toen zeyde Ik nogmaals Aan de Regee
ring en de Andere Genooden dat ze nu be
liefde te Gaan Aan het Huijs van Corns,
van der Mije, maar dat ze dog niet moesten
Zingen off Kijven: En nadat de Klok om
trent een Uur nadat het Lijk Bijgezet was
Geluyd had, Kreeg ik Ordre om op te hou
den, maar dat we Zes Weeken, te Reekenen
Van de Eerste Ordre aff, drie maal daags
Elke Reys Een'Half Uur moesten Luyden,
Ook kreeg ik Ordre Om de Naam Van Sijn
WEd.Hd. met Koopere Spijkertjes op de
Kist te Laaten Spijkeren, hetwelk ik Ook
Volbragt heb.

N.B. Daar Waaren Tien Dregers En die
hadden Elk een Zeemansmuts op, Orden-
telick in 't Swart, Gelijk bedonge was."

ipeldoorne Bos" wordt
nieuw geëxploiteerd

Noordholland zal
medewerking verlenen

Staten van Noordholland
de Provinciale Staten van Noordhol-
i mee, dat het gebrek aan plaatsruimte
r de verpleging van' Noordholland.se
en vooral van jeugdige
hen reeds geruime tijd met
stige bezorgdheid vervult en naar we-
heeft doen zoeken om daarin te voor-
Het is thans mogelijk voorstellen te
welke in belangrijke mate aan de ten
:e bestaande behoefte tegemoet kunnen
ten. In de omgeving van Apeldoorn
rindt zich het gebouwencomplex, ge-
and. „Het Apeldoornse Bos" en toebe
reide aan de vereniging „Centraal Israë
lisch Krankzinnigengesticht in Nëdér-
td" (CIK), dat, totdat het ift de aanvang
p 1943 ontruimd werd* bestemd was tot
ittnmg en verpleging van Israëlietische
steszieken. Tijdens de oorlog en de be
ing is aan de gebouwen en tex'reinen
die inrichting aanzienlijke schade aan-
st. Teneinde te bereiken, dat de in-
ing wederom dienstbaar, kan worden
zakt aan de verpleging van geestes-
ïn zij het ook voortaan in het bij-
!?r van zwakzinnigen hebben het
on de provincie Noordholland in ge-
a overleg de zaak ter hand genomen,
-xijk en de provincie zullen een stich-

inhet leven roepen, welke „Het Apel-
pnse Bos" zal aankopen van het CIK
Ivervolgens tot einde 1962 zal verhuren
t_de Vereniging tot Opvoeding en Ver
eng van geestesgestoorde kinderen,
jike thans reeds inrichtingen in Ermelo
iNoordwijk in stand houdt.

«et kapitaal, dat de stichting nodig heeft,
op f 2.698.000 geraamd. De koopsom
-de gebouwen en terreinen is f2.400.000;
kosten voor herstel bedragen f 533.000
de kosten van het in gereedheid bi'engen
:öe gebouwen f 422.000. Van het totale
rag van f 3.355.000 gaaj: af voor ver-
wegens geleden bedrijfsschade

J» het bedrag van f 2.698.000 zal de
■nticie Noordholland, indien de Staten
^werking verlenen, een bedrag van
•sö.OOO fourneren. De provincie zal het
van een lening aan 't CIK, welke zal
afgelost door inhouding op de
p®i van „Het Apeldoornse Bos", aan
Achting lenen. Voor het ovex-leg ad
^000 zal dóór de stichting een lening
C* aangedaan bij een der rijksinstel-
"rt onder garantie van het rijk. De
zal de achterstallige renteschuld
geldlening ten bedrage van
overnemen.

de bedoeling, dat niet de slichting
ae verpleging van zwakzinnigen ter
'zalnemen, doch de Vereniging tót
Ljt? en Verpleging van geestesge-
►V j n^eren' welke zich bereid heeft
»Het Apeldoorne Bos" tot en
y.l- daartoe van de stichting te huren,
de inventaris in huurkoop zal

Itieputeerde Staten stellen de Provin-
--m voor het vermogen der
Dcie een bedrag van f 500 af te zon-
um daarmee met de Staat der Ne-
,,Qen de hierboven vermelde stichting
■even te roepen. Zij vragen machtiging
-overeenkomst aan te gaan met de

tó- lchting en een bedrag van
irk ter beschikking te stellen.

vraagt het college machtiging om,
sfa 1 miriister van Financiën en

tófTecretaris van Sociale Zaken, aan
ü0 werkzaamheden te belasten ar-
een voorlopige opdracht tot het

reiden van die werkzaamheden te

en verder hetgeen onmiddellijk
11 w samenhangt te verrichten.

Koning Winter doet zijn intrede

In een warreling van glinsterend wit
heeft koning Winter zijn intrede gedaan.
Parken en plantsoenen heeft hij bedolven
onder het smetteloze gewaad van zijn
koninklijke waardigheid en alom heerst er
de rust die zijn komst pleegt te vergezellen.
Men kan genieten nu van de schoonheid
die Haarlem aan parken heeft.

De wonderlijke stilte die de sneeuw om
geeft kan echter wreed verstoord worden
door een al te uitbundige jeugd die het
witte tapijt gaat misbruiken om er de lust
tot sleeën en sneeuwballen gooien in bot te
vieren. Het zijn juist de parken die worden
uitgekozen om deze sport te beoefenen,
hetgeen helaas dikwijls ten gevolge heeft
dat het onderscheid tussen perk en pad uit
het oog wordt verloren. Maar het is niet
allemaal pure sneeuw wat er blinkt. Van de
sneeuw komt de modder en daarmee Haar
lem in last.

Slippertjes

Alle activiteit van de reinigingsdienst
ten spijt hebben zich toch nog enkele on
gevallen voorgedaan.

Zo slipte Vrijdagmiddag om halfdrie een
vijftienjarig meisje in de Archipelstraat.
Zij viel van haar fiets en moest met een
rechter onderbeenfractuur per ziekenauto
naar het St. Elisabeths Gasthuis worden
overgebracht.

Om kwart voor 10 's avonds slipte een
een-en-twintigjarige steward in de bocht
VelserstraatKleverparkweg. Hij viel op
zijn achterhoofd en werd met een lichte
hersenschudding per auto naar zijn woning
vervoerd.

Alle hens op de weg

De Haarlemse gemeente-reiniging trok er
gistermorgen al voor dag en dauw op uit
om eventuele gevolgen van de sneeuwval
tot een minimum te beperken. Van half
vier in de ochtend af is zij tot gisternacht

zijn zij druk in de weer geweest om sneeuw
te ruimen.

Vertragingen op weg en rail

De vertragingen op de busdiensten ble
ven, met uitzondering van de zeer kwets
bare lijn naar Noordwijk en Den Haag.
beperkt. Tussen vijf en zes uur kwam
het tijdschema nogal in de war, doch in
de avonduren kon men zich weer zo aan
de frequentie houden, dat het publiek
geen hinder ondervond. De bussen hielden
zich in ieder geval beter dan de tram en
de trein, want op de tramlijn tussen Am
sterdam en Zandvoort had men met nogal
wat moeilijkheden te kampen en de be
vroren wissels en seinen bij de spoorwe
gen waren oorzaak van een vertraging die
op het Westelijk net tot bijna een uur
opliep.

Sleefestjjn herhaalt zich

Het gaat er naar uitzien, dat de sleeërs
dit seizoen meer hun sport kunnen be
oefenen dan de laatste jaren. Nauwelijks
tien dagen geleden hebben sommigen op
de sleebaan aan de Hoge Duin en Daalse-
weg hun hart reeds kunnen ophalen, of
een nieuwe sneeuwperiode deed tientallen
Bloemendalers vooral jongeren Vrij
dagmiddag weer hun slee te voorschijn
halen. De des middags voortdurend aan
houdende sneeuwbuien werkten er even
wel niet aan mee de baan op de Hoge
Duin ,en Daalseweg binnen korte tijd
bruikbaar te maken.

Tegen, het sleeën op deze weg bestaan
geen bezwaren. Indien de sneeuwperiode
aanhoudt en de baan bruikbaar blijft zul
len van gemeentewege enige veiligheids
maatregelen worden getroffen, zoals het
afsluiten van de weg voor het verkeer,
het aanbrengen van sterkere lampen in
de lantaarns, alsmede het plaatsen van
j stropakken in de gevaarlijke bocht.

Gisteravond maakten meer dan honderd
I jongenJen'sen gebruik van de baan er
I sommigen bleven tot na het middernach
telijke uur. De baan was spiegelglad.

Een oude kaarf die vragen opwerpt over een
„Huis ter Lugt" dat in Noordwijk pal aan zee stond

twee uur aan het werk geweest om pleinen Vanmiddag wordt een grote drukte ver

en straten van de binnenstad en ook de
buitenwijken, een flinke beurt te geven.
Waar het nodig was werd zand gestrooid
en toen het bleek dat er hier en daar nog
een korreltje bij kon, gingen de strooiploe-
gen er vanmorgen andermaal op uit. Ook
de sneeuwploegen hebben de strijd met de
winter aangebonden. De afgelopen nacht

wacht.

Er. kwamen Vrijdagavond ook velen een
kijkje nemen bij het sleeën en vanmorgen
trokken wandelaars naar Bloemendaal om
van denatuur te genieten. Enkelen be
klommen de uitkijktoren op het Kopje en
hadden een prachtig uitzicht op de be
sneeuwde bomen.

BINNENLAND

Met een aantal gecharterde vliegtuigen

zijn 250 Mexicaanse studenten op Schiphol
aangekomen. Zij blijven tot Maandag in
Amsterdam en zullen daarna met autobussen
naar Rome gaan, waar zij door de Paus
zullen worden ontvangen.

Het Protestants Centrum van de Neder
lands Hervormde Kerk heeft een nieuw te
huis gekregen op het landgoed ..De Haaf" te
Bergen (N.H.). Vrijdagmiddag is het nieuwe
tehuis officieel geopend en in gebruik ge
nomen. Ds. J. H. Klein Wassink uit Alkmaar
sprak een openingswoord uit.

Het verkeer over de ophaalbrug in de

Westelijke dijk van het Merwedekanaal te
Nieuwersluis. zal. wegens aan de brug te ver
richten werkzaamheden zijn. gestremd van
18 tot en met 30 December.

Het ra.s. Johan van Oldenbarnevelt van

de. Stoomvaart Maatschappij „Nederland" is
Vrijdagmiddag- met 1400 emigranten uit
Amsterdam- naar-Australië vertrokken.

Te Paramaribo is de redacteur-uitgever

van het politiek orgaan „De Volksstem" in
arrest gesteld. In een offciële mededeling
wordt gezegd, dat zijn aanhouding gelast is
wegens het in het openbaar uiting geven
aan gevoelens van vijandschap, haat of
minachting jegens het Surinaamse bestuur
en wegens opruiing.

Het gemeentebestuur van Nijmegen

had aan Engelse fabrikanten. 15 chassis voor
trolleybussen besteld. De uitvoering van deze
bestelling ondervindt moeilijkheden wegens
gebrek aan deviezen. Het gemeentebestuur
voert nu besprekingen met rijksinstanties om
tot een oplossing te komen.

Voor een eivolle zaal van de Haarlemse
Kegelbond heeft notaris B. M. Serné gis
teravond honderd cijfercombinaties gespeld,
waarvan er tien met luidruchtige instem
ming van een zenuwachtig publiek werden
begroet. De overige negentig kwamen er.
met nauwelijks hoorbare critiek af.

Om klokke negen kondigde de notaris
het begin van de trekking van de tweede
en laatste verloting ten bate van het bouw
fonds van het kleuterhuis Margriet aan en
precies een half uur duurde het voordat de
spanning in de zaal enigszins luwde: om
half tien kwam de hoofdprijs uit de bus,
een houten landhuis dat in de Wilhelmina-
straat op zijn bewoners staat te wachten.
De gelukkige bezitter van nummer 9219,
want daar viel de hoofdprijs op, was niet
in de zaal aanwezig en wellicht is hij of zij
nog niet op de hoogte van het feit dat
vrouwe Fortuna werkelijk bestaat.

De rook was te snijden, de spanning
voelbaar en het geroffel der kegels niét van
cie lucht, toen- de voorzifter van Margriet,
de heer W. F.-Happê, om 8 uur de aan
wezigen een hartelijk welkom toeriep. Een
dankwoord aan allen, die hadden meege
werkt om de verloting tot een succes te
maken ging vooraf aan een kleine teleur
stelling: De politie maakte er bezwaar
tegen dat met de trekking werd begonnen.
Er was namelijk nog een boekje met 53
loten niet ter bestemder plaatse aangeko
men en dat moest achterhaald worden. Dat
werd het ook, maar het duurde toch. nog
een uur voordat het eerste lotje uit de bus
werd gehaald.

Na een kwartier werd de spanning ge
broken. Notaris Sernée schraapte zijn keel:
vier-zeven-nul-een-fwee, dat is nummer
twee. De auto. Geen van de aanwezigen
was de gelukkige. De spanning steeg weer,
om drie minuten later even plaats te maken
voor een zuchtje, van verlichting, want
toen kwam nummer vijf, een bromfiets uit
de bus. Tot half tien precies duurde het
voordat dan eindelijk de hoofdprijs viel.
Een luid hoera-geroep begeleidde de aan
kondiging van de notaris: negen-twee-een
negen. Toen om 10 uur de tien hoofdprijzen
er uit waren stonden de aanwezigen en bloc
op en spoedden zich door de sneeuw niet
naar het landhuis.

Op de volgende nummers zijn de tien

in de kerstboom, als de klokken - lui
den, dan is het Kerstmis. Het feest van
vrede op aarde!

En al is het op de wereld nog alles be
halve vrede onder de volkeren, laten wij
tenminste trachten in de kleinste gemeen
schap van onze samenleving, in de intimi
teit van ons eigen gezin, deze vredige
stemming wèl te brengen. Allerlei kleine
aardige dingen kunnen ons hie.rbij helpen:
wij versieren ons huis met dennengroen
en hulsttakken, wij kleden een kerstboom
aan, 's avonds flakkeren de kaarslichtjes
in de grote heldere kijkers van onze klei
nen, wij zingen een liedje met hen en wij
maken een aardige tafelversiering klaar.
En bij dit alles horen die speciale lekker
nijen, die Kerstmis zijn eigen sfeer helpen
geven. Daar zijn dan de tulband, het kerst
brood, kerstkransjes, kalkoen, gans, warme
kerstpudding.

Wij huisvrouwen hebben het. druk deze
dagen, extra druk, maar het zal een heer
lijke voldoening zijn als wij weten, dat
man en kinderen en wellicht ook onze
gasten, genoten hebben van de prettige, in
tieme sfeer, van onze goed verzorgde tafel
met fijne gerechten, dat deze dagen weer
geworden zijn tot feestelijke hoogtepunten
in het zorgelijke, enerverende leven van
alle dag.

Warme bitterkoekjespudding met
warme wijnsaus

Voor de pudding: 125 g. (5 sneetjes) oud
brood, y2 1. melk, 3 eieren, 75 g. suiker,
geraspte citroenschil, boter of margarine,
paneermeel.

Voor de saus: 3 dl. rode wijn, 1 dl. water,
60 g.. suiker, 2 kruidnagelen, pijpkaneel,
citroenschil, citroensap, 15 g. aardappel
meel.

Voor de pudding de eieren schuimig
roeren, de melk met iets zout toevoegen
en in dit mengsel eerst het brood en daarna
de bitterkoekjes weken. De gewassen en
uitgelekte rozijnen en de geraspte citroen
schil door het broodmengsel roeren. Een
1 warme-pudding-vorm met boter bestrijken

én met paneermeel bestrooien en de vorm
laag om laag met het brood en de bitter
koekjes vullen. De pudding IV2 uur „au
bain Marie" koken, losmaken en keren op
een warme schotel.

Voor de saus eerst water met de kruiden
laten trekken, zeven en binden met het
aangemengde aardappelmeel. De saus af
maken met suiker, wijn en citroensap en
nog even „au bain Marie" verwarmen
(zeker niet koken).

Gebraden kalkoen

1 kalkoen, 250 g. boter of margarine,
2'/2 eetlepel zout.

De panklaar gemaakte kalkoen van bin
nen en van buiten goed wassen en zouten.
Wanneer de vogel extra groot is, ze voor
koken gedurende 1 uur in water met zout.
De boter of de margarine warm laten wor
den in een grote pan en dé kalkoen hierin
zacht gaar en bruin braden onder geregeld
omkeren en bedruipen. Men kan de kal
koen ook op een braadslede in de oven be
reiden. Hij krijgt dan een croquanter korst.
Braadtijd zonder voorkoken 4 uur, met
voorkoken 3 uur. De jus afmaken met
water.

Het voorsnijden geschiedt als volgt:
eerst de poten er af snijden, de vleugels
eveneens met een stukje van het borst-
vlees. Het overige borstvlees aan beide zij
den van het borstbeen halen en nog een
keertje overdwars doorsnijden. Het rug
vlees op dezelfde wijze snijden. Alle delen
weer zoveel mogelijk in hun oorspronke
lijke vorm terugleggen op een verwarmde
schotel. Snel te werk gaan, zodat het vlees
zo min mogelijk afkoelt en zo nodig op
een pan met kokend water warm houden
tot het opgediend wordt.

Beschikt men niet over een grote pan,
dan kan men de kalkoen in stukken bra
den.

Kalkoen wordt veelal gegeven met ge
pelde en 10 minuten gekookte kastanjes,
die tot een puree zijn gemalen en op smaak
gemaakt met peper, zout en boter.

hoofdprijzen gevallen: 9219: huis; 47012:
auto, 62204: wire-recorder, 49027: radio,
70971: bromfiets, 50963: bromfiets, 50843
naaimachine, 72636: encyclopaedic. 68161
fiets en 72489: fiets.

Met deze trekking is dan de loterij van
het kleuterhuis Margriet definitief ten ein
de. Het is de laatste dagen, meermalen ge
bleken dat deze verloting werd- verward
met een actie voor de Rooms-Katholieke
kleutèruitzending in het bisdom Haarlem,
die eveneens een landhuis als hoofdprijs
beschikbaar had gesteld. Dit betreft echter
de bouw van een kleuterhuis in Bakkum
dat de naam Marijke zal dragen.

Zandvoort

Op de plek waar in 1647 een ruïne van het „Huis ter Lugt" gevonden werd staan
nu Duitse hunkers.

Studiecommissie over Zandvoorts
wederopbouw aan het werk

Vrijdagmiddag had in de raadszaal te
Zandvoort de installatie-plaats van de stu
die-commissie voor. - de wederopbouw,
welke in de raadsvergadering' van 27 Juni
werd ingesteld.

De installatie had plaats door de voor
zitter, burgemeester mr H. M. van Fenema,
die in zijn openingswoord memoreerde, dat
hij na zijn installatie met ontsteltenis ver
vuld "was over de Zandvoort toegebrachte
schade.

Dit stijfde hem in zijn voornemen alles
te doen. om Zandvoort spoedig weer in zijn
oude vorm te doen herrijzen, ja mogelijk
groter en schoner dan voorheen. Hierbij
dacht hij vooral óók aan bedrijfsgebouwen,
maar het gemeentebestuur achtte het pro
bleem van de volkshuisvesting urgenter.
Ruim 700 woningen gingen door afbraak
verloren en gaarne bracht spreker hulde
aan zijn voorganger en aan allen, die deze
herbouw stimuleerden, want een enorm
stuk werk werd reeds verricht. Tot hu toe
kwamen ongeveer 350 nieuwe huizen ge
reed en indien de ontwikkeling van de in
ternationale tóestand zulks niet verhindert,
zullen er in de loop van 1951 ruim 400 ge
reed zijn.

Maar voor de bedrijfsgebouwen is nog
niets gebeurd en dat vervulde spreker met
zorg. Zijn voor andere gemeenten de in
dustrieën van groot belang, de bouw van
bedrijfsgebouwen betekent voor Zandvoort
hetzelfde. Dit is een onafwijsbare voor
waarde voor arbeidsvreugde en onderne
mingslust, want hier geldt zeker: „Zonder
recreatie geen prestatie!"

De vestiging van recreatie-oorden is
zeer belangrijk voor het herstel van Neer-
lands welvaart, zo vervolgde spreker, die
zich bezorgd toonde over het feit, dat alle
overheidssteun tot nu toe hiervoor ont
breekt.

De commissie zal zich over de volgende
punten dienen uit te spreken:

Moet het in het plan-Friedhoff opgeno
men „zomerplan" met inbegrip van het
centrale plein en volkszwembad komen
aan het einde van de Zeestraat en moeten
de te stichten gebouwen dan tijdelijk of
permanent van opzet zijn?

Moet dit zomercentrum ingericht wor
den voor dagbezoek, dus zonder hotels of
acht men de bouw van hotels in dit zomer
centrum méér effectief?

Ook de financieringsmogelijkheden zul
len bestudeerd moeten worden en de com
missie zal de vraag moeten beantwoorden
of het mogelijk is, dat de plannen, die be
staan voor de terreinen ten Noorden van
dit zomercentrum binnen tién jaar zullen
worden verwezenlijkt.

Tenslotte merkt mr. Van Fenema nog op,
dat de heer F. A. Pfeiffer, secretaris van
de bedrijfshoreca te Den Haag naar aan
leiding van het laatste punt gaarne zijn
ervaringen wil vertellen over de „motels"
die hij tijdens zijn verblijf in Amerika
heeft bezocht.

De commissie zal een rapport samen
stellen, dat aan de gemeenteraad zal wor
den aangeboden.

De heer C. Siegers bracht namens de
commissie de voorzitter dank voor zijn
van ondernemingsgeest en werklust getui
gende rede.

Spreker is zéér verheugd, dat na vijf
jaren thans eindelijk iets definitiefs gaat
gebeuren.

Op het archief van het hoogheemraad
schap „Rijnland" in Leiden vonden wij een
kaart van Kennemerland die in 1647 ge
maakt is. Dus meer dan 3 eeuwen geleden.

Het viel ons op dat daarop ongeveer 8
K.M. ten Zuiden van Zandvoort vlak aan
Zee een ruïne is getekend van het „Huis
ter Lugt" (later bleek ons dat anderen de
naam met een ch schreven). Dit maakte
ons nieuwsgierig omdat wij te voren van
dit huis niets gelezen hadden. Bovendien
rees de vraag: is van die ruïne nog iets
overgebleven?

Een geoloog, die wij naar zijn mening
vroegen, wees er op dat de kust van Hol
land in de loop der eeuwen op verscheidene
punten gewijzigd is. Onze tegenwoordige
jonge duinen zijn vermoedelijk in de jaren
400800 ontstaan. De oude duinen, die veel
lager waren, zijn toen onder-gestoven en
wel in zo'n mate, dat er vrij hoge zandheu
vels ontstonden. Zeker is dat na de vor
ming dezer jonge duinen aan de kust grote
stukken zijn weggeslagen, waarmee een
verplaatsing van de kustlijn gepaard is ge
gaan. Katwijk had eertijds een versterking
aan zee. (Tot voor kort werd aangenomen
dat de „Brittenburch" door de Romeinen
gebouwd was, maar de laatste onderzoekin
gen tonen met vrij grote zekerheid aan, dat
zij door de Franken werd gemaakt die het
land wilden verdedigen tegen de Noor
mannen). De resten van de „Brittenburch"
liggen nu onder de zeespiegel. In de 17e
eeuw zijn zij bij zeer laag water nog eens
te zien geweest. Maar, zo vervolgde onze
zegsman, er zijn aanwijzingen dat de dui
nen in de omgeving van Noordwijk en
Zandvoort minder afgenomen zijn. De dui
nen in de omgeving van Zandvoort en
Noordwijk groeien in de laatste tijd zelfs
weer aan.

Het is dus aan de hand van de kaart niet
vast te stellen waar in 1647 de ruïne van
het „Huis ter Lugt" stond. Wel is het zeker
dat het was enige honderden meters ten
Noorden van het punt waar de Schulpweg
onder Noordwijk aan Zee komt, dus onge
veer bij mijlpaal 73.

Wij hebben in deze duinen, die tot de
rijksdomeinen behoren, een vluchtig onder
zoek ingesteld, al leek de kans dat er na

meen te-archief is geen enkel stuk over
het „Huis ter Lugt". Het eigenaardige is,
dat ér ook op het archief van „Rijnland"
niets over te vinden is. Dit archief loopt tot
1200. Alle aanvragen van eigenaars van on
roerend goed moesten voor elke ingrijpen
de verbouwing toestemming van „Rijn
land" hebben. Het gebied waar het „Huis
ter Lugt" stond viel ook onder het opzicht
van „Rijnland", dat immers heiast was met
het toezicht op de duinen.

J. Kloos, ,die een dik boek schreef over
„Noordwijk in de loop der eeuwen" vertelt
iets over het „Huis ter Lugt".

„Ter Lugt" was een hoge heerlijkheid be
noorden Noortigerhout, bevattende de dui
nen aldaar, Starrenbronck, het Wolfsvelt
en het Haeehsvelt tot aan het 'gebied van
Brederode (de tegenwoordige grens van
Noord- en Zuidholland)Voor het eerst is
die in leen gegeven 10 September 1449 door
graaf Filips I van Bourgondië aan Franck
van Borsselen. graaf van Oistervant en Op
perhoutvester van Hoilandt, van 1433 tot
1437 gehuwd geweest met gravin Jacoba
van Beieren.

„Wijders ging de heerlijkheid over op
Franks zuster, Alienora, gehuwd met Ghys-
b recht van Ny en roede en van deze gelijk
tijdig op alle heeren en jonckvrouwen van
Langhevelt.

Het „Huys ter Lugt" der 15e eeuw stond
in de duinen nabij het strand. Door af
vloeiing der duinen ten prooi der Noordzee
geworden, schijnt er later een ander
„Lugterhuis" gebouwd te zijn, meer bin
nenwaarts naar het Wolfsvelt, dat weder is
verwoest maai- zijn naam is overgebracht
geworden op eeri hofstede aan de Delfweg
bij de Ruygènhoek in de tegenwoordige ge
meente Noordwijkerhout. welke hofstede,
helaas, daags voor Allerheiligen 1916, als
slot van het Lugterdrama, een prooi der
vlammen werd.

Zoo blijft ons „luchtkasteel" bij 't element
van water, lucht en vuur alleen bekend.

In de historie der Middeleeuwse onlusten
wordt het Huis ter Lugt niet genoemd. Het
zal vermoedelijk gediend hebben tot duin
jachtslot van heer Frank van Borselen en
de heeren van Nijenrode en tevens gelegen-

Door de sneeuw was het Vrijdag niet
mogelijk de Kerstversiering in de Generaal
Cronjéstraat op tijd gereed te krijgen. Er is
echter hard door gewerkt en vanavond om
zes uur zal wethouder W. F. Happé de ver
lichting officieel ontsteken.

meer dan 3 eeuwen nog iets van de ruïne heid geboden hebben tot 't houden van

té vinden zou zijn; heel klein. Een wande
ling in dit gebied toonde dadelijk aan, dat
zelfs graven in dit duingebied niets meer
kan opleveren, want overal stuit snen hier
op erfenissen van de Duitsers. Die meenden
blijkbaar dat deze plek van buitengewone
betekenis was voor de Westwal. Zij hebben
hier verscheidene zware bunkers gebouwd
en die bovendien door ondergrondse gangen
verbonden. Overal waar men een peilijzer
in de grond zou steken, stuit men op iets.
hards, maar dat is dan niet een restant van
het „Huis ter Lugt", maar van de Westwal
der Duitsers.

Wij ontmoetten een bejaard man die in
zijn jonge jaren in deze duinen jachtopzie
ner is geweest. Hij kent dus het gebied als
geen ander. Met stelligheid verzekerde hij
clat 50 jaar geleden niets meer van de ruïne
te zien was, hetgeen natuurlijk niet de mo
gelijkheid uitsluit, dat zij toch onder het
zand verborgen ligt.

Een onderzoek op het raadhuis in Noord
wijk leverde niets op, want in het ge-

rechtsdagëh, aangezien „ter Lucht'1 hooge,
middelbare en'lage jurisdictie bezat".

Tot zover de heer Kloos.

Hieruit Jslijkt dat het „Huis ter Lugt"
dat aan zee stond, daar al in de 15e eeuw
stond. De mogelijkheid is daardoor niet uit
gesloten dat de bouw nog vroeger geda
teerd moet worden.

Uit onze naspeuringen is opnieuw geble
ken dat de plek waar dit huis gestaan heeft
in vroeger eeuwen niet zo verlaten is ge
weest als nu. In elk geval moet er een be
hoorlijke toegangsweg zijn geweest, beter
dan nu het laatste deel van de Schulpweg,
dat vrij onbegaanbaar is.

In de 14e, 15e, 16e, 17e en zelfs 18e eeuw
moet dit duingebied vruchtbaar zijn ge
weest. Er stonden verscheidene boerderijen.
Bovendien stond in het nabijgelegen Lan
ghevelt een kapel, die al in het begin der
13e eeuw is gesticht. Die kapel werd be
zocht door de bewoners van het Langhevelt
en ook de bewoners en omwonenden van
het Huis ter Lugt.

Wapensmokkel en sabotagedaden
bedreigen orde en rust

(Van onze correspondent in Djakarta)

De ambassade van de Chinese Volksre
publiek te Djakarta, die reeds 63 stafleden
telt, ontplooit een zeer grote activiteit. De
ambassadeur Wang Shen Yu bezocht dezer
dagen premier Natsir naar aanleiding van
de arrestaties van Chinezen. Zoals werd
meegedeeld is het echter zeer goed mogelijk
dat Wang bij dat bezoek nogmaals het
verlangen der Chinese Volksrepubliek in
zake de vestiging van consulaten heeft
kenbaar gemaakt. Wang wenst namelijk
zes consulaten over de gehele Indonesische
Archipel verspreid: te Bandoeng, Semarang,
Soerabaja, Medan, Palembang en Makassar.
De Indonesische regering heeft zulks tot
dusver geweigerd en gaf als argument op
dat de registratie van de Chinezen nog niet
is voltooid. Ook Wang's verzoek om voor
lopig de facto consulaten te mogen vesti
gen is onlangs door Moh. Roem afgewezen.
Waarnemers menen dat de voortdurende
communistische propaganda van diverse
Chinese dagbladen en de redevoeringen
van stafleden der Chinese ambassade bij
communistische feestdagen, de Indone
sische regering klaarblijkelijk in niet ge
ringe mate verontrusten.

Op de wereldjeugddag drong de Chinese
consul-generaal te Djakarta, Ho Ying, er
bij de Indonesische en Chinese jeugd op aan
„gezamenlijk te strijden voor de vrede in
Azië". Ho Ying noemde de politieke en
militaire macht van de Amerikaanse im
perialisten zwak, „omdat zij de volks
massa's van de ganse wereld tegen zich
hebben. Amerika is niet zo krachtig als
Duitsland, Italië en Japan tTén jaar ge
leden, toen tien millioen fascistische sol
daten door het dappere onoverwinnelijke
Russische rode leger en niet door de atoom
bom werden vernietigd", aldus Ho Ying.

Wapensmokkel en sabotage

De levendige wapensmokkel in Indonesië
doet de onveiligheid in het binnenland toe

nemen, evenals de sabotage- en terreur
acties.

Waarnemers menen, dat dit alles voor de
regering aanleiding is om een grondig on
derzoek in te stellen naar de bron van al
dit kwaad. Daarbij, is nog een bijzondere
aanwijzing gekomen. Op het moment dat
Mohammed Roem in Amerika aandrong
op buitenlandse investeringen in Indonesië
staken kwaadwilligen in Oost-Java bijna
de gehele Besoekische tabaksoogst in brand.
De verontwaardiging van de communisten
over de dezer dagen uitgevoerde arrestaties
past in hun spel. Het lijkt daarbij wel
zeker dat een onderzoek naar wapens bij
de leiders van communistische organisaties
weinig zal opleveren.

Ook de Chinese ambassade uitte haar
verontwaardiging over de arrestaties. De
commissaris van Culturele Zaken van de
ambassade, Liang Shang Yuan, wees op
de grote verdiensten van diverse Chinese
gearresteerden bij het tot stand brenger,
van de vriendschappelijke betrekkingen
tussen het Chinese en het Indonesische
volk.

„Zij zijn allen vrienden van de Indone
sische regering", betoogde Liang Shang
Yuan, „en daarom is het verrassend dat
zij gearresteerd zijn. De verdenking rijst,
dat hier imperialisten en reactionnaire
Chinese nationalisten achter zitten". Liang
verklaarde dat indien er binnen 24 uur geen
aanklacht tegen de gearresteerden is in
gediend, zij vrijgelaten moeten worden.
„Slechts dan zal gehandeld worden in de
geest van een land, dat middels wetten
wordt geregeld", aldus Liang Shang Yuan.

Eremedaille van de hoofdstad
voor de Amsterdamse Pers

Tijdens een ontvangst, die het gemeente
bestuur van de hoofdstad gisteravond de
Amsterdamse journalisten aanbood in liet
Stedelijk Museum, heeft burgemeester
d'Ailly aan de voorzitter van de haar vijf
tigjarig bestaan vierende vereniging „Am
sterdamse Pers" de zilveren eremedaille
van de stad uitgereikt „uit hoofde van
haar grote verdiensten in de berichtgeving
over de hoofdstad".