„Culturele revolutie" in China
dient politieke oogmerken
et Hek van de Dam
Waarom?
J
Mao inplaóLts van Tao en Confucius
Bonn verwacht oplossing
van arbeidsconflict
Olietanker bij Lemmer
in ijs bekneld
Bouwen zonder
vergunning
Suikercultuur in Zuid-Afrika
kan Nederlanders gebruiken
Overval op directeur
van een zuivelfabriek
Heringa Wuthrich
Klap in t gezicht
Liggies aanmekaar
In de hoofdstad uit
Frans filmpionier overleden
ZATERDAG 20 JANUARI 1951
5
Tn Communistisch China ontwikkelt zich,
onder invloed van het regiem van Mao Tse
Toeng een nieuwe „nationale cultuur" die
radicaal gebroken heeft met de aloude ze
denleer van Tao en de cultus van Confu
cius en daarvoor de communistische ethica
van Marx, Lenin, Stalin en Mao Tse Toeng
in de plaats stelt. Dit „Mao-isme" beroert
en doordrenkt ieder terrein des levens en
heeft tot voornaamste doel de natie te ver
vullen met een geest van onvoorwaarde
lijke en critiekloze volgzaamheid jegens de
leider en de partij. Overal in China wordt,
met communistische grondigheid en effi
ciency geageerd om het Maoïstische credo
ingang te doen vinden: een gigantische
heropvoedingscampagne", die zich bedient
'van alle media. Dagbladen, radio, film,
kunst en litteratuur, vakbonden, jeugdbe
wegingen en boerenorganisaties, zij alle
beijveren zich als om strijd, de „nieuwe
gedachten" uit te dragen en met succes,
want ongeveer 700.000 arbeiders en meer
dan tien millioen boeren volgen op het
ogenblik de „politiek-culturele" leergangen
en studie-avonden ter verbreiding van de
Maoïstische idealen. Het communisme
wordt daarin voorgesteld als de panacée
tegen al China's kwalen, het instrument der
nationale bevrijding en de kracht die het
land in zijn oude glorie zal herstellen.
Op het platteland wordt de ongeletterd
heid der massa ten volle uitgebuit door de
propagandisten van de nieuwe ordening.
De intellectuelen die openlijk betwijfelen
of een zo drastische geestes-revolutie in het
aan tradities verknochte China wel wense
lijk is, worden stelselmatig geliquideerd.
Oude waarden overboord
Volgens Mao Tse Toeng zelf is het doel
van deze „cultuur-campagne", het volk „te
bevrijden van de invloeden der binnen- en
buitenlandse reactionairen, opdat China
kan voortgaan met de verwerkelijking van
een socialistische, en daarna van een com
munistische samenleving". Vice-premier
Kuo Mo-jo, dichter en historicus van
China's rode revolutie en voorzitter van de
kabinetscommissie voor opvoedkundige en
culturele zaken, stipuleerde onlangs nader
dat ,.de erfenis van het oude China de eisen
van'het volk niet meer bevredigen kan en
overboord geworpen moet worden". De
ganse sociale en maatschappelijke structuur
dienen volgens hem herzien te worden,
opdat „ook de geestelijke beïnvloeding van
het volk door de Amerikaanse imperialis
ten en hun dienstknechten een einde zal
nemen en de .Sovjet-Unie algemeen erken
ning zal erlangen als China's beste vriend
en als bolwerk van de wereldvrede".
„Aangepaste" geschiedenis
Onder leiding van Kuo Mo-jo is ook het
ganse onderwijsstelsel gereorganiseerd.
China's gehele geschiedenis werd herschre
ven, pasklaar gemaakt voor de nieuwe
ideologie. In de nieuwe geschiedenisboek
jes worden Tao en Confucius genegeerd, de
Manchu-dynastie en haar betekenis vopr
China ontluisterd, de Westerse invloeden
streng veroordeeld en alle nadruk gelegd
ADVERTENTIE
Ze hebben 169 Nederlandse
Staatsburgers gevraagd: Zijt
ge standvastig geweest deze
eerste drie weken van het
nieuwe jaar?
103 hebben geantwoord: ja,
ik heb mij aan de nieuwe
verkeersregels gehouden
65 hebben geantwoord: ja, ik
heb iedere Zaterdag een bloe
metje voor mijn vrouw mee
gebracht
1 heeft geantwoord: ja, voort
aan rook ik alleen maar
Bond Street.
In alle ernst: De sigaret
met de record omzet
In regeringskringen te Bonn houdt men
rekening mee, dat op een conferentie
an werkgevers en vertegenwoordigers
'an het West-Duitse algemene vakverbond
nder voorzitterschap van bondskanselier
aenauer, die vandaag in Bonn gehouden
ai worden, overeenstemming zal worden
arhG'j °V-ei' medezeggenschap van de
oeiders in de mijnindustrieën. Daardoor
u de dreigende staking in de mijnbouw
7 ijzer-en staalindustrie voorkomen
borden
In nevenstaand, artikel beschrijft Reu
ters speciale correspondent M. Sivaram,
die onlangs gedurende enkele weken in
„Peking China" de vorderingen van de
communistische ideologie van nabij kon
volgen, de aspecten van de „geestes
revolutie" die Mao Tse Toeng en zijn
volgelingen in China ontketend hebben.
op de rol van het communisme als de ver
losser en verheffer van volk en natie.
Het georganiseerde onderwijs in China
is verre van omvangrijk. Volgens cijfers
van 1950 heeft China slechts 227 universi
teiten en hogescholen met 134.000 studen
ten, 3690 middelbare scholen met ongeveer
een millioen leerlingen en 212.890 lagere
ondei wijsinrichtingen met 15 millioen
scholieren. De lagere scholen onderwijzen
thans in hoofdzaak lezen, schrijven en re
kenen plus de beginselen van het commu
nisme. De middelbare scholen en universi
teiten geven naast haar gewone program
ma's dieper gaande cursussen in „Marxis
me, Leninisme en Stalinisme". Alle leer
boeken zijn herschreven, de docenten zijn
óf bekeerd tot de nieuwe leer, öf „uitge
zuiverd". Buitenlandse onderwijsinstellin
gen, zoals de katholieke universiteit van
Peking, zijn overgenomen door de regering.
„Reactionnaire litteratuur" is op de index
geplaatst en „nieuwe litteratuur", die de
deugden van het communistische regiem
bezingt, wordt in grote, goedkope edities
over stad en land verspreid. Gans de so
ciale structuur en die van het gezin wor
den gereorganseerd, de oeroude polygamie
is afgeschaft en vele vurige communisten
dringen zelfs aan op algehele vrijheid in
zaken van huwelijk en liefde. Ook in
maatschappelijk opzicht is de vrouw „be
vrijd": zij kan zich iedere werkkring kie
zen die zij begeert, zelfs in de ambtenarij,
de politie en het leger:
Hoofdrol voor de jeugd
Ook de zeer belangrijke rol die de pries
terstand en de „vroede ouderdom" eeuwen
lang toebedeeld was in het leiding geven
aan de ontwikkeling der samenleving, is
nu uitgespeeld, jongeren en vrouwen
nemen overal hun plaatsen over. De jon
geren ontbreekt het over het algemeen
geenszins aan goede wil en enthousiasme,
maar of zij de kracht en de talenten kun
nen opbrengen om deze gigantische cultu
rele revolutie te verwezenlijken, is een
andere kwestie.
Vele vooraanstaande Chinese in
tellectuelen zijn trouwens van mening dat
deze opgedrongen geestelijke omzwaai in
geen geval een kans van slagen maakt. Zij
Poging om schip te bereiken
mislukt
Na een worsteling tegen het ijs van bijna
twaalf uur op het IJsselmeer zijn het
stoomschip Jan Nieveen en de sleepboot
Orion in de haven van Lemmer terug
gekeerd. Om 11 uur gistermorgen is de Jan
Nieveen vertrokken met de sleepboot.
Langzaam maakten zij vorderingen, maar
op tien kilometer van Lemmer zat zo veel
ijs dat het .-.onmogelijk was er door te
komen. Deze reis had tot doel een olie
tanker te vex-lossen die al drie dagen in het
ijs bekneld zat. Aan boord van de tanker
bevinden zich vier personen. De beide
boten waren de tanker tot op twee kilo
meter genaderd en moesten toen onver
richter zaken Aaar Lemmer terugkeren.
Dë vermaarde Hindoe-danseres Hima
Kesarcodi, die in ons land verschillende
voorstellingen geeft, danste voor Philips'
experimentele televisie ecuwen-oude Hin
doe-dansen in de oorspronkelijke stijl.
Rechts de nieuwe televisie omroepster
Teddy Schollen.
geloven dat Mao en zijn volgelingen veel
te haastig en te drastisch te werk gegaan
zijn met het overboord gooien van de al
oude normen en waarden, om een typisch
conservatief- en individualistisch inge
stelde samenleving als de Chinese te kun
nen overtuigen.
Met dat al wint het Maoïsme veld, voor
al onder de jeugd en de vrouwen. Hoe ver
de „nieuwe cultuur" het pleit tenslotte win
nen zal, blijft met dat al nog even onzeker
als de toekomst van het communistische
regiem in China zelf is.
(Nadruk verboden)
Ook wegenaanleg valt onder
de Wederopbouw
A. H., architect te Amsterdam, had zich
voor de Haarlemse economische politie
rechter te Haarlem te verantwoorden om
dat hij in Koog aan de Zaan gebouwd had
zonder vergunnining van de Wederop
bouw. Het betrof hier de aanleg van een
weg en een parkeerterrein, beide berekend
voor zwaar verkeer, bij de cacaofabriek
„De Zaan". De kosten hebben ruim
100.000 bedragen en er is aan verwerkt
166J4 ton cement, 60Vs ton betonijzer en
383 houten heipalen.
De verdachte beweerde dat hij niet wist
dat ook voor wegenbouw vergunning van
de Wederopbouw nodig was. Dit trok zo
wel de officier als de politierechter in twij
fel. Bovendien verklaarde ir. Fr. Otten-
vangers, directeur van de Wederopbouw in
Noordholland, dat voor een deel van het
werk zeker geen vergunning zou zijn
gegeven.
De officier wees op de ernst van het
feit. Het is onverantwoord in een tijd van
grote woningnood materialen en werk
krachten van bouwvakarbeiders te beste
den aan objecten die niet economisch ver
antwoord zijn. Hij wilde niet zover gaan
om de afbraak te eisen, maar meende toch
dat verdachte veroordeeld moest worden
tot een voorwaardelijke gevangenisstraf
van 1 maand en 50Ó0 boete. Bovendien
publicatie van het vonnis.
De architect verzekerde nog eens dat hij
niet opzettelijk de wet overtreden had.
De weg en het parkeerterrein moesten zo
zwaar gefundeerd worden omdat de grond
het slapste stukje uit heel de provincie
was en het toch geschikt gemaakt moest
worden voor auto's van 30 ton. Bovendien
meende hij dat uitvoering van het werk
wel economisch verantwoord is, want de
cacaofabriek verdient immers deviezen.
De politierechter legde alleen 2 weken
voorwaardelijke gevangenisstraf op en pu
blicatie van het vonnis in een vakblad.
Van Zuid-Afrikaanse zijde zijn suggesties
gedaan voor eventuele emigratie uit Neder
land naar Zuid-Afrika van arbeidskrach
ten, die in de suikercultures van Indonesië
ervaring hebben opgedaan.
Van plannen tot stichting van een
suikerindustrie in het gebied van Pongola
in Noord-Natal is mededeling gedaan in de
troonrede, die de Zuid-Afrikaanse gouver
neur-generaal, dr. E. G. Jansen, Vrijdag
in het parlement heeft uitgesproken.
Ook het copiërcn van de oude Asaph
op het orgel in de Sint Bavo is niet ontkomen
aan de algemene prijsstijging. B. en W. ver
zoeken dc raad alsnog f520 ter beschikking
te stellen, opdat de beeldhouwer Jan Ver
donk ten minste daarvan geen schade zal
ondervinden.
Op de oversteekplaats tussen Leidseplein en Leidsebosje in Amsterdam zijn druk-
boutons aangebracht. De voetganger die over wil steken, moet de bouton indrukken
en wachten tot het voetgangerslicht op groen springt. Deze verkeersnieuwigheid is
ingevoerd om een einde te maken aan het euvel, dat de voetganger, ook indien er
weinig passerend verkeer is, lang moet wachten. Thans kan hij zelf het verkeer
regelen. De „Voetgangersdrukknop" wordt in werking gesteld.
Koffertje met ƒ21.000
afhandig gemaakt
De directeur van de Coöperatieve melk
fabriek „De Hoop" te Huybergen, de heer
A. Nelen, die zich gistermorgen om onge
veer half zeven met een koffertje geld van
zijn woning naar de ongeveer 200 meter
verder gelegen fabriek begaf om daar
lonen uit te betalen werd, kort nadat hij
zijn woning had verlaten, onverhoeds aan
gevallen. Hij kreeg enige klappen op het
hoofd, waarna men hem het koffertje, dat
ongeveer 21000 bevatte, uit de hand
griste. s
De heer Nelen werd niet ernstig gewond.
De rijkspolitie heeft nog geen spoor van
de daders gevonden. Het vermoeden be
staat dat men zich met het geld naar Bel
gië heeft begeven.
De heer Nelen nam iedere veertien da
gen een flink geldbedrag van huis mee
naar de fabriek en het is niet uitgesloten
dat de daders hiervan op de hoogte waren.
ADVERTENTIE
HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Er zijn mensen die niemand zozeer
bewonderen als laten we zeggen Napo
leon, maar wij hebben het altijd meer
voorzien gehad op de held uit onze jon
gelingsjaren John Pitt, die het volgens
een bekend boek uit die lang vervlogen
tijden van krantenjongen tot million-
nair wist te brengen. Sinds Woensdag is
onze voorkeur echter gewijzigd en sid
deren wij eenvoudig van respect voor
de man, die als wij het ons wel herin
neren Phileas Fogg heette en die er
in slaagde met een kwartje de wereld
rond te komen. Wij moesten namelijk
op die bewuste dag ten gevolge van een
afschuwelijk misverstand eveneens met
een kwartje zien rond te komen, welis
waar niet de gehele wereld, maar dan
toch van twaalf tot drie. Om ons onge
luk te vervolmaken regende het boven
dien. Als u wilt weten wat het regende,
dan kunnen wij u in strikt vertrouwen
meedelen dat het gewoon water was,
koud en zeer nat water. Nu bestaat er
een bekend Amerikaans liedje, waarin
wordt beweerd dat het ook wel eens
stuivertjes regent, die zomaar uit de
hemel vallen, maar dat zal wel op de
Marshall-hulp slaan en die strekt zich
helaas niet direct tot ons persoonlijk
leven uit.
Daar liepen we nu door het gore
Amsterdam, in het miezerige weer dat
speciaal geleverd schijnt te worden op
bestelling van de fabrikanten van zo
genaamde anti-grieptabletten. Met niets
dan een armzalig kwartje op zak. Nog
te weinig om ergens bij een kop koffie
met surrogaat en slagroom te schuilen
Wij konden toch niet in ons natje op
een droogje gaan zitten. Ze zouden je
zien aankomen, de kroegbazen van Vic
toria of American of Chez la blonde
Mathilde in de dingesstfaat. Ze hebben
je mooi nodig met nog geen heitje te
verteren.
Een paar maanden geleden zou het
allemaal nog niet zo erg zijn geweest.
In die gouden dagen van weleer hadden
wij tenminste nog twee overstapjes kun
nen nemen om per tram de hele stad te
doorkruisen en nog drie centen over
te houden voor de aankoop tegen con
tante betaling van evenzovele tover
ballen. Maar sinds ir. Hofman, de direc
teur van het gemeentelijk vervoer
bedrijf, het tarief vex-hoogde tot vijf
tien cent per rit met overstap-bevoegd-
heid, is de kans op een dergelijk avon
tuur vei'keken. Wij mogen intussen van
deze gelegenheid wel even gebruik ma
ken om in te gaan op de vraag, die ons
onlangs door een lezeres wex-d gesteld,
of de ontzetting uit de kiesrechten
tevens de ontzetting uit deze overstap-
bevoegdheiid meebrengt. Het antwoord
daarop kunnen wij in één woox*d samen
vatten. Het luidt: neen. Of om het nog
korter te zeggen: nee. Iedex-e passagier
is vrij om de lijn te kiezen die hem
goedddunkt.
Al onze woede en ons vex-driet richtten
zich nu op de heer Hofman en plotse
ling schoot het ons te binnen dat deze
eens in een gesprek met journalisten
heeft gezegd, dat men in geval van
klachten een brutale conducteur gerust
een klap in het gezicht mocht geven.
Wij vroegen ons af doorweekt als
wij waren of deze maati-egel ook van
toepassing kon worden gebracht in ge
val van klachten tegen het bedrijf in
het algemeen. Dat zou dan immers
hierop neerkomen dat wij de heer Hof
man, de hoogste conducteur zijnde, zelf
een klap in het gezicht moesten, toe
dienen. Wij hebben het niet aange
durfd de proef op deze slotsom der
logica te nemen. Misschien vindt u dat
een laffe houding, doch dan gelieve u
wel te bedenken dat het altijd zo ver
loopt in het leven: de kruik gaat zolang
te water tot hij door het oog van een
naald kruipt.
Toen wij geen enkele droge draad
meer aan ons lichaam hadden behalve
die van onze gedachten, namen wij deze
fluks od teneinde er een wijs besluit
van te spinnen. Zodoende kwamen wij
alras in de Univex-siteits-bibliotheek te
recht, een somber gebouw, waar alles
kraakt van ouderdom. Na lang zoeken
in één van de vertrekken waar een stuk
of zes mensen in alle moderne talen
zaten te zwijgen, haalden wij een boek
deel uit de kast dat „Amsterdam be
zongen" was getiteld (die verleden tijd
is onzin, want het heet waarschijnlijk
nog zo) en samengesteld door H. van
der Bijll, Jac. van Hattum en Han G.
Hoekstra in opdracht van de uitgever
J. M. Meulenhoff.
Waarom wij juist dat werk namen,
zouden wij u niet kunnen zeggen. Er
was geen enkele aanwijsbare reden
voor. Zo zijn wij nu, impulsief tot en
met. Doch hoe dan ook. het bevat enige
tientallen gedichten uit vele eeuwen
over het wel en wee van de hoofdstad,
de wytberoemde parel van Europen, zo
als Scriverius in 1625 schreef op blad
zijde 42 van deze bloemlezing. De lec
tuur heeft ons bepaald vertroost, want
het was opvallend hoeveel verzen de
nu eens huivrende, dan weer ritslende
of ruisende regenval bezingen.
Wij waren echter door zoveel sop
overgoten dat hoewel onze smax't ge
deelde smart bleek te zijn niettemin
onze stemming vervuld bleef van ver-
ontwaax-digde toorn op onze mede-
bui'gers. Px-ecies aan deze gevoelens be
antwoordde een berijmd pamflet van
W. G. van Focquenbrock, eerste genees
heer en later fiscaal van de West-Indi
sche Compagnie, die zich hekelend uit
liet over „de maagre gierigheid van het
geldzuchtig Amstei-dam" en zich ver
volgens afvroeg: „Wat wind een eexdijk
man, op aarde, zo duldeloos, dan dat hij
hier een aap moet als een mensch ge-
kleet zien?" Twee dingen vielen ons op
bij aandachtige bestudering van deze
laatste regel: dat het vers geschreven
is in de zeer oude (ook wel: conserva
tieve) spelling en dat men bij de West-
Indische Compagnie wel de puntjes op
de i zette, maar de komma's roekeloos
vex-kwistte alsof die nooit op konden
raken. Alvorens in 1675 te St. Georges
del Mina afscheid van de wereld te
nemen, sprak deze medifiscus vrouwe
Fox-tuna, die hij blijkbaar van nabij
kende, als volgt toe: „O Lukvrouw al
te blind! met uw verflenste koonen, hoe
plant gij dus uw stoel in dees beruchte
stad! hoe stort gij dus uw schat in een
verguit paleis daar niet dan varkens
woonen!"
Een bladzijde vei-der in het boek komt
J. Six van Chandelier aan het woord.
Dit was een dx-ogist uit de zeventiende
eeuw die bovendien de kunst der poëzie
beoefende. Een heel verschil met onze
drogist, wiens dichterlijke vrijheden
zich beperken tot het componeren van
de maandelijkse rekening. De heer Six
van Chandelier (zijn vader heette ge
woon Zes de Kandelaar) heeft een vers
gebrouwen over de Amsterdamse win
ter-, dat begint met de regel: „Wie wil
sich nu vex-kleumen gaan.Dat ger
manisme vinden wij niet mooi voor
iemand met zo'n dure Franse naam.
Maar goed, aan het slot onthult hij op
rijm waarmee zijn stadgenoten de avond
slijten: „Zij tellen met getuisch op 't
vierkant van den dobbelsteen, den
aavond in minuuten heen".
Al deze deugden en ondeugden van
ons voorgeslacht hebben wij laten ver
eeuwigen op het hierbij ingelijste schil
derij van een oud-Hollands binnen
huisje. De telefoon geheel rechts wijst
ex- op hoe weinig er eigenlijk veranderd
is, want deze karakteristiek kan nauwe
lijks als veroudex-d gelden. Dat meenden
wij althans in de sombex-heid van onze
over-peinzingen.
Pas des avonds, toen het droog en
onze zak weer gespekt was, vonden wij
de liefde tot de stad terug en zongen
wij uit volle borst het lied van A. D.
Keet, dat wij des middags uit het hoofd
hadden geleex-d: „Ou Amstei'dam is
tog so mooi, met al sy liggies uitge-
tooi, in donker-, donker nagte. Dis lig-
De Nederlandse Opera herdenkt
Zondagmiddag de sterfdag van Lort-
zing (21 Januari 1851) met een uit
voering van diens opera „Czaar Pe
ter". Des avonds staat „Madame
Butterfly" van Puccini op het pro
gramma en Vrijdag de combinatie
„Paljas" en „Cavalleria Rusticana".
In Februari en Maart worden er vier
voorstellingen in één abonnement
gegeven van werken van Verdi.
Het Rotterdams Toneel vertoont
Woensdagavond „Moeder Courage
en haar kinderen" van Bertolt
Brecht onder regie van de Deense
Ruth Berlau in de vertaling van
Anna Blaman met Aaf Bouber (als
gast) in de hoofdrol.
Comedia begint Maandagavond in
het Centraal Theater een serie op
voeringen van ..Oom Wanja" van
Tsjechof, geregisseerd door professor
P. Scharof en vertaald door Alieda
Schot, met Rie Gilhuys, Manon Al-
ving, John Gobau, Joan Remmelts,
Frits van Dijk, Cor Hermus en vele
anderen.
De Joodse comedie „Dr. Stieglitz"
wordt onder leiding van Max Tail
leur van Zaterdag tot Donderdag
iedere avond vertoond in het Miner-
ua-paviljoen. De medewerkenden
zijn onder andere Lizzy Valesco,
Annie Follender, Deef Goubitz, Alex
Pola e?x Herbert Joeks.
Er zijn zoveel nieuwe films dat wij
met de titels volstaan: „Wachter, wat
is er van de nacht" in Rialto, „Ulti
matum" in Tuschinski, Dagjesmen
senin Alhambra, „Irene" in Cultura
en „Achttien jaar Sing-Sing" in Ca
pitol en Luxor.
Willem Andriessen geeft hedenavond
in de kleine zaal van het Concertge
bouw een pianorecital. Hij voert een
Beethoven-programma uit. In de
zelfde zaal spreekt Maandag prof.
dr. K. Ph. Bernet Kempers over
Verdi. Er wordt medewerking ver
leend door het Bresser-kwartet. De
pianist Paul Kurpershoek geeft Dins
dagavond een Debussy-recital.
Op de abonnementsconcerten van
Zaterdag en Zondagmiddag speelt
het Concertgebouw Orkest onder lei
ding van Otto Klemperer de Negende
Symphonie van Sjostakowitsj, het
Vioolconcert van Brahms en de sym
phonie „De Klok" van Haydn. Solis
te is Johanna Martzy.
Zoals reeds werd gemeld voert de
Stem des Volks op Zondagavond met
medewerking van de H.O.V. en so
listen de Mis in C en het Te Deum
van Kodaly uit onder directie van
Antoon Krelage.
Kunsthandel Martinet en Michels
exposeert tekeningen van Yvonne
van Ginneken, kunsthandel Huinck
en Scherjon nieuwe werken van Ali
Goubitz. In het Stedelijk Museum is
een gedeelte van de collectie van
mevrouw Peggy Guggenheim ten
toongesteld, waaronder veel toon
beelden van het kubisme, het futu
risme, het surrealisme en de ab
stracte kunst.
gies hier en liggies daar, in lange rye
aanmekaar, wat flikker in die gragte".
BOEDA
Wij hebben het ons verkeerd herin
nerd. Hij heette Henri de Lavarede. Debat
gesloten.
Soms vraagt ge u af hoe de dingen in de
wereld geschiedden, vóór de dingen in de
wereld zo volmaakt waren als ze nu zijn.
Hoe uw grootmoeder de lange winteravon
den doorkwam zonder de aetherische ver
rukkingen van alle bonte avonden uit het
toverkastje aan de wand en hoe mijn
grootpa leven kon zonder ereis op 'n week
eindje naar Cap Antibes te vliegen.
En zo denk ik wel eens, dat tien jaar ge
leden alle treinen liepen zoals zij lopen
inoesten, terwijl die metalen bla-bla stem
men nog niet uit den hoge over alle per
rons schalden om wagenmeester Cornelisse
en chef-weet-ik-wat Fransen te ontbieden
naar een of andere geheimzinnige plek,
teneinde te verrichten wat des wagen-
meesters en des chefs is.
Ik ben natuurlijk om-misselijk-te-wor-
den-zo-reactionnair wanneer ik de ver
onderstelling opper, dat het vroeger zonder
metalen bla-bla px-ecies even goed ging als
vandaag niet. Maar kan het hoofd van de
voorlichting der Nedex-landse Spoorwegen
mij op zijn ex-ewoord verzekex-en, dat ik on
gelijk heb?
In ieder geval begrijp ik niet waarom ik
en de handelsreizigers Van Dam, Van
Dordt en Van Zwol, mitsgaders de toilet
juffrouwen in de dameswachtkamers moe
ten weten waar wagenmeester Cornelisse
zich dient henen te spoeden.
In ieder geval is het mij niet duidelijk
waarom een willekeurig en vrij onbekend
persoon-met-een-accent mij keihard moet
vertellen waarheen een mij onbekend per
soon (zorider-twijfel-óók-met-een-accent)
moet gaan opdat de boel niet In de soep
van-den-dag rijde.
Kijk eens: wanneer ik graag wil dat
Conny met mij in een bar'tje een drankje
komt drinken dan toeter ik dat ook niet in
de oren van de directeur der Nederlandse
spoorwegen. Waarom toetert die man mij
dan in het oor, dat hij chef Fransen joost-
weet-waar wil hebben?
Ziet eens: wanneer ik het prettig zou
vinden dat Annie met mij komt dansen,
dan gil ik dat ook niet uit in het station
liijsm. Waarom dringen die Hijsm-hex-en
mij dan wel hun nietszeggende boodschap
pen op? Waarom word ik dan bij de hax-en
en de trommelvliezen in hun geheimtaal
gesleurd?
Ik gevoel en begx-ijp zeer wel, dat het
voortschrijden der techniek niet is tegen te
houden en dat ik, in het koffyhuis mijner
voox-keur gezeten, blijkbaar moet weten
dat Deventer aan de telefoon is voor een
willekeurige Adriaansen maar ik wil
dit toch niet zonder px-otest aanvaarden. En
niet zonder de dringende vx-aag: hoe
Adriaansen senior het heeft klaargespeeld
voor mama Adriaansen en de kindex-tjes de
kost te verdienen, toen de techniek nog niet
zo ver gevorderd was dat iedereen in de
omgeving bij zijn Deventerse relaties be
trokken werd.
ELIAS.
ADVERTENTIE
In de afgelopen week had te Parijs de
begrafenis plaats van Jacques de Baron-
celli, afstammeling van een befaamd^ge-
slacht uit de Px-ovence, en der pionxers
van de filmkunst.
Hij aanschouwde het levenslicht in 1881,
werd journalist en bleef dat tot de film
hem na een reis door de Verenigde Staten
lokte. Hij stichtte de filmonderneming
„Lumina". die onder meer „De koning van
de zee", „Hallalli" en „De nieuwe Anti
gone" uitbracht. Zijn cultuur en zijn grote
beschaving zo schx-eef „Le Monde" dezer
dagen leidden er toe dat hij vooral aan
dacht schonk aan de verfilming van litte
raire wex-ken, zoals „Ramuntcho" (1919),
„Vader Goriot" (1922) en „De droom"
(1923), later nog gevolgd door „IJsland-
vissers" en „Nêne", waai-bij hij er steeds
nauwgezet voor waakte, dat hij de geest
van het oorspronkelijke werk getrouw
bleef.
De opkomst van de sprekende film ont
stelde hem niet. In tal van scenario's die
hij sindsdien schreef trok hij van de nieu
we vinding profijt, die hij onder meer toe
paste in rolprenten die op de folklore van
zijn geboortegrond waren geïnspireex'd. In
het bijzonder kenmerkte zijn px-oductie
zich door een zekere voorliefde voor brede
horizons en veel buitenopnamen.
Zeker niet tot zijn geringste verdiensten
behoort het feit, dat hij een gx-oot aandeel
had in de technische en artistieke vorming
van een zeer begaafd assistent: René Clair,
waarmee hij steeds bevxdend bleef.
De eisen van de moderne productiemaat
schappijen waren er helaas oorzaak van,
dat in de laatste jaren De Bax-oncelli meer
en meer moest gaan toegeven aan op com
merciële gronden noodzakelijk geachte ar
tistieke concessies.
Zijn zoon, Jean de Baroncelli, is in
Frankrijk een bekend filmcriticus.
