STEGEMAN5!
De gemiddelde prijs van het boek bedraagt
thans slechts het dubbele van voor de oorlog
Ruimer bevoegdheden
voor de Hoge Raad
Stemming der exporteurs slechte maatstaf
voor de te verwachten omzetten
Het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden
ontsluit na tien jaar zijn Egyptische schatten
Agenda voor Haarlem
Israëlische regering gevallen
In vijf volgens moderne inzichten gerestaureerde zalen
j grote militaire expeditie van Napoleon
De kleine wereld
Adenauer vraagt vergeefs
uitstel van executie
DONDERDAG 15 FEBRUARI 19 51
De Rne.kentveek 1951 in sfeer van optimisme
Een stijgt is echter onvermijdelijk
w,- Chr Leeflang, voorzitter van
missie voor propaganda van het Ne-
de commi.ft 0 een pers_
deriandse boek, je Amgtep_
-fSie misverstanden uit de weg ge-
oam
situatie
■mH met betrekking tot. de
r n tmnkhandel en uitgeveri.i verkeren.
VaTccn noodtoestand is absoluut geen
Yo aldus concludeerde spreker uit de
rtfkbare cijfers. De belangstelling voor
f bock s op het ogenblik zelfs groter
li n in de periode 1930 tot 19.
rifzüde van de jeugd, hoewel deze door-
de zijoe Kiuft Overigens zal ver-
de oeriode 1930 tot 1940. vooral van
a* 7iide van de jeugd, hoewel deze door-
c nlatonisch bliift. Overigens zal ver-
ffaSde stijging van de prijken thans
wel" onvermijdelijk znn.
Maar in verhou-
•e; ot andere goederen is het boek nog
deeds niet duur: de gemiddelde prijs haalt
niet het dubbele van voor de oorlog,
terwijl de aanschaffingskosten van het pa
pier, vroeger een^bijna^te
met,
van
verwaarlozen
hrtn t hefzesvoudige bedragen.
De prijzen konden betrekkelijk laag blij
ven door vergroting van de oplagen. De
•Vee= dat het boek in de naaste toekomst
bVrlP luxe-goederen zal gaan behoren, is
gerechtvaardigd. Nederland slaat in
n' Hiking met het buitenland trouwens
I 8 SwUk goed figuur. De genriddei-
de oriis van boeken in Engeland is l.oO
2e dan in ons land. In Finland zijn de
hoeken nog veel duurder, om van Zwitser
land dan maar te zwijgen. Ook de boeken-
productle is bevredigend: sedert 1939 is
J n achteruitgang geen sprake. Er komen
n0g alliid per jaar bijna zevenduizend
,",1 op de markt. De romans hebben een
gemiddelde oplage van 2500 exemplaren.
In Engeland luidt dit cijfer 4000 doch
daar is de bevolking ruim vijf keer zo
^Leerzaam is ook de vergelijking
Engeland wat betreft de oplagen
dichtbundels. Is het gemiddelde in Neder
land 300 exemplaren, aan de andere kant
van de Noordzee haalt dit maar net de
500! Hef, verwijt dat onze uitgevers de
poëzie veronachtzamen, wordt hierdoor
oelogenstraft. Merkwaardig is het hoge
cijfer (1700) voor Finland.
Natuurlijk zal de pr jsstijging. al streeft
man er naar deze zo gering mogelijk te
houden, moeilijkheden meebrengen. Bij
wijze van proef gaan vele uitgevers er
daarom toe over van enkele romans twee
edities in omloop te brengen, waarvan één
op een slechtere kwaliteit papier en met
gebruikmaking van een kleiner lettertype.
Men moet daarbij niet denken aan een na
volging van de Franse methode, want de
in Parijs geproduceerde boeken zien er wel
goedkoop uit, maar zijn het niet.
De heer Leeflang beantwoordde ten
slotte de vraag of er inderdaad veel wat
de moeite waard is ongedrukt blijft. Hij
herinnerde daarbij aan de door de rege
ring uitgeschreven prijsvraag voor het
beste sonnet. Van de 500 inzendingen wa
ren er volgens een uitspraak van het jury
lid F. Bordewijk ten hoogste 30 niet al te
ver beneden de middelmaat. Het peil was
in ieder geval onvoldoende om er een
bloemlezing uit samen te stellen, hetgeen
aanvankelijk in de bedoeling lag. Van de
100 manuscripten, die meedongen naar de
romanprijsvraag van de jubilerende uit
geverij Sijthoff in Leiden, trokken er
slechts 4 enigszins de aandacht! Men kan
dus moeilijk zeggen, aldus spreker, dat
verborgen talenten door terughoudend
heid van de boekhandel voor eerstelingen
niet aan bod zouden kunnen komen.
Feest en geschenk
Men gaat intussen met optimisme de
Boekenweek tegemoet. Van het traditionele
„geschenk" dit keer de novelle „De
Porseleintafel" met illustraties van Doeve
zijn 130.000 exemplaren gedrukt en be
steld. De hieraan verbonden prijsvraag is
uitgebreid, de lezer moet niet alleen de
ADVERTENTIE
écfctés
de rookworst
met de fijne zachte
rooksmaak
naam van de auteur raden, doch boven
dien in veertig woorden een oordeel over
het werk samenvatten en het formulier
met een extra-postzegel van tien cent
frankeren ten bate van het ondersteu
ningsfonds voor letterkundigen. „De Boe
kengids" heeft zelfs een hogere oplage
dan verleden jaar bereikt. Hiervan wor
den thans 160.000 stuks verspreid.
Voor de jeugd heeft. Adriaan Morriën
een bundel gedichten met. de titel „De
Muze op Zee" samengesteld. Fons Montens
maakte de tekeningen. Dit boekje wordt
deze week aangeboden aan directeuren en
rectoren van middelbare scholen, aan in
specteurs van het onderwijs cn aan de
wethouders van de grootste vijftig gemeen
ten, met het verzoek de belangstelling er
voor bij jongens en meisjes van veertien
tot: twintig jaar te bevorderen. Voor de
nog jongeren heeft Doeve een zoekplaat,
getekend, waarop allerlei sprookjesfiguren
zijn afgebeeld. Er worden prijzen voor de
mooiste en volledigste inzendingen be
schikbaar gesteld.
De Boekenweek wordt feestelijk geopend
in de Stadsschouwburg te Amsterdam met
een ca baret programma „Een bloemlezing
in prachtband" door het versterkte gezel
schap van Wim Sonneveld, dat onder meer
„Pierrot aan de lantaarn" van Niihoff ten
tonele zal brengen. Annie Schmidt schreef
speciale teksten voor deze avond, die naar
oude gewoonte gevolgd wordt door een
schrijversbal. Het, programma zal worden
herhaald in Amsterdam (Bellevue), Rot
terdam en Den Haag. Het ideaal is om in
de toekomst met een dergelijk programma
gedurende de gehele Boekenweek diverse
plaatsen te bezoeken. Dat er dit jaar een
cabaret wordt vertoond, betekent overi
gens niet dat men het streven om Neder
landse toneelstukken een kans op open
bare vertoning door een beroepsgezelschap
te geven, ondanks de mislukking van ver
leden jaar, zal laten varen. Men wilde
alleen dit keer iets luchtigs en fleurigs.
In talrijke plaatsen worden bijzondere
middagen voor de jeugd gehouden, onder
meer in Haarlem, waar Jan Musch za!
voordragen uit werk van Vondel, Hooft,
Huygens, Bredero, Adama van Scheltema,
Werumeus Buning en anderen.
I),.„„fI?<!I?D,ERDAG 15 FEBRUARI
K H w-il ^tionale partij, spreker dr. W.
Dlpin's.A m11 de Bruyn» 8 uur. Nassau-
»,Be. Tempelbouwers", bijeenkomst,
innkmami: Christengemeenschap.
«MB*™ Kn'JPenga, 8 uur. City: „Dertig
9.15 unr Govcn Tokic", 14 j.. 2.15. 4.30, 7 en
93d 7 n ??rne: »De razende ruiter", 14 j.,
leeV.Ts j.!°2.r—Fran-S HaIs: "Zi-'n les
«Toontje heeft
'3(1 in,,. '^"r^uuuwers oijeenitomsi,
siirpi-o! t D mann: Christengemeenschap,
spreker J. Km toeiura 8 m,,- riiv rwn«
til8 ij'' ?;3°' 7 en 9^15* uur."Rembrandt:
leeft 9 41 r n een Paard getekend", alle
W Hi5, l uur. I'alacc: „Ik wil
„Sirene van' f',, 7 en 9-15 uur- Luxor:
915 uur. Atlantls 18 3- 2. 4.15, 7 cn
ConPPr(ïlu1JDAG 16 FEBRUARI
"oncert H0V'
Haarlems
uur.
uur
Kunstgemeen-
Brinkmann
en Democratie
Ballets Nègres
openbarptij V°°r Y^heid
Ne4erland^anaaeriYg' 8 uur' VereniSing
0VerReishnvhf J' J- stam spreekt
8 uur' Wilhein "ermgGn naar en in Canada",
Spiritisten u'"aSlraat ..23: Vereniging
tt ~T"\"7- -*• v ^leniging van
avond, 8 ünv" R' Llcht Psychometrische ««wieui ui» ivBiauuiivuuug van
^rsteliinepn Scopen: Middag- en avond- deze verzameling. Het. was vooral na de
sfrnfp militairp pvnp.Hit.ip. van Nannlp.nn
ADVERTENTIE
GABARDINE REGENJASSEN
De Israëlische regering is Woensdag af
getreden, nadat het parlement een motie
van „geen vertrouwen" in de regerings-
politiek met betrekking tot de godsdienst
en het onderwijs had aanvaard.
De motie van „geen vertrouwen" werd
door de algemene zionistische partij (recht
se oppositie) ingediend. De in de regerings
coalitie vertegenwoordigde partijen van
het „godsdienstige front" stemden vóór de
motie.
Premier David Ben Goerion heeft Woens
dagmiddag het ontslag van zijn regering
bij president Weizmann ingediend. Indien
geen nieuwe regering kan worden ge
vormd, zal het zittende kabinet zo spoedig
mogelijk algemene verkiezingen doen hou
den.
ADVERTENTIE
Brandend maagzuur is maar een kwestie
van één of twee minuten
als ge een paar Rennies bij de hand helst
Die blussen dat zuurbranden op Uw maag
onmiddellijk en alle pijn behoort prompt
tot het verleden. Een langdurige kuur is
hierbij niet nodig. Als ge vandaag last van
zuurbranden op de maag hebt, kunt gc
ook vandaag reeds zelf constateren, wat
Rennies ook voor U zo in een hand-om
draaien doen. Inderdaad een ideale reme
die, prettig, practisch en smakelijk. Vraag
Rennies bij Uw Apotheker of Drogist.
Wetswijziging inzake behan
deling van cassatieberoep
voorgesteld
Bij cle Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de regelen
met betrekking tot het geding in cassatie.
Aan het instituut van het beroep in cas
satie ligt naar de tegenwoordige opvattin
gen in hoofdzaak ten grondslag het streven
naar rechtseenheid en rechtszekerheid. De
taak van de Hoge Raad is echter beperkt
tot vernietiging wegens verkeerde toepas
sing of schending van de wet. Gerecht
vaardigd is de grief aldus de Memorie
van Toelichting dat door deze beper
king er onderscheidene gebieden zijn, die
de Hoge Raad niet kan betreden, hoewel
daar uniformiteit van de rechtspraak
evenzeer gewenst is als op het terrein van
de wet.
In ae jongste tijd is sterk de aandacht
gevallen op kerkelijke reglementen. Te
genstrijdige uitleg daarvan op fundamen
tele punten had tot gevolg, dat bij een
kerkelijke scheuring de beslissing over de
vraag, aan welke der partijen een bepaal
de kerk in eigendom toekwam, afhankelijk
was van het rechtsgebied van het ge
rechtshof, waaronder die kerk ressorteerde.
Het thans ingediende ontwerp vindt de
gewenste uitbreiding in de eerste plaats
hierin, dat de term „wet" wordt vervan
gen door „recht", waardoor de cassatie
rechter ook kan toetsen de beide groepen
van ongeschreven recht: de regels van
gewoonterecht, waarbij ook aan volken
recht is te denken, en de regels, die, voor
zover wettelijke bepalingen ontbreken
zoals bij het internationaal privaatrecht
buiten de wet om gevonden moeten wor
den.
Regelingen, vastgesteld door privaat
rechtelijke rechtspersonen of groepen var.
personen, vallen niet onder het begrip,
„recht". Wanneer deze regelingen echter
een meer algemene werking beogen, is het
gewenst dat ook de uitleg van haar nor
men onder controle van de Hoge Raad
wordt gebracht.
Volgens het ontwerp zal beroep in cas
satie ook mogelijk zijn „wegens de on
juiste uitleg van reglementen, statuten
en standaardbedingen, voor zover zij be
stemd zijn rechtsverhoudingen te regelen
van een aantal bij de vaststelling niet be
paaldelijk aangewezen personen".
Een strijdvraag is, of schending van
buitenlands recht grond voor cassatie be
hoort te zijn.
De minister meent, dat de wet een tus-
senstandpunl moet aanvaarden, waardoor
cassatie wegens schending van vreemd
recht in beginsel mogelijk is, doch dat ver
nietiging alleen kan volgen, indien de
In de haven van Den Helder wordt thans de oorlogsbodem ,,Jan van Galen" reis
vaardig gemaakt. Zoals bekend, zal de Van Galen zeer binnenkort naar de Koreaanse
wateren vertrekken om daar de Evertsenerf te lossen.
Bloembollenexport 1951
De bloembollenexport is wellicht meer
dan enige andere tak van handel onder
hevig aan schommelingen veroorzaakt
door internationale gebeurtenissen.
Daarom wacht men niet zonder span
ning af, wat in het crisisjaar 1951 de lot
gevallen van deze „deviezen-industrie"
zullen zijn.
Meer dan ooit hebben we thans buiten
landse- deviezen nodig en de bloembollen
export, die vorig jaar meer dan 100 mil-
iioen aan deviezen inbracht, zal dus zo
mogelijk het in 1951 nog beter moeten doen.
Men is van goeden wille, maar.de vraag
is of cle resultaten in 1951 beter zullen
zijn dan in het afgelopen seizoen.
van de Hoge Raad bovenmatig zou be
zwaren.
Het ontwerp voert het instituut in van
de sprongsgewijze cassatie. Deze instelling,
die ook in de Duitse en in de Italiaanse
wetgeving te vinden is, dient om een ver
korting van het proces mogelijk te maken.
Het komt niet gewenst voor de normale
termijn van cassatie, die thans 3 maan
den bedraagt, te verkorten.
De nieuwe regeling stelt voorop, dat in
de regel de Hoge Raad het geding zelf af
doet. doch kent twee gevallen, waarin ver
wijzing kan of moet plaats hebben.
Indien de feiten, waarvan de uiteinde
lijke beslissing afhangt, niet vaststaan, zal
in het algemeen aan verwijzing niet te
ontkomen zijn. De mogelijkheid wordt nu
geopend, dat cle Hoge Raad in zeer bijzon
dere gevallen zelf beslist, namelijk indien
het een punt van ondergeschikte aard be
treft, waarover de Hoge Raad op grond
van de stukken van het geding een beslis
sing kan geven.
Voor het geval dat na gegrondbevinding
I-Ioge Raad zonder nadere bewijsleveringvan het cassatieberoep de uiteindelijke be-
bestaan en inhoud van het vreemde recht
met voldoende zekerheid vermag vast te
stellen.
Ons burgerlijk procesrecht kent niet de
cassatie op ambtshalve bijgebrachte gron
den, die in strafzaken en in belastingzaken
wel bestaat. Het ontwerp brengt hierin
geen wijziging, daar invoering van dit in
stituut ook in burgerlijke zaken de taak
slissing afhangt van een rechtspunt, waar
over de lagere rechter zich nog niet heeft
uitgesproken, schrijft de geldende wet
verwijzing voor. Het komt de minister
van justitie voor, dat de Hoge Raad op
dit punt enige vrijheid behoort te heb
ben, omdat de overblijvende rechtsvragen
van zo eenvoudige aard kunnen zijn dat
verwijzing geen redelijke zin heeft.
Het Rijksmuseum van Oudheden aan het
Rapenburg te Leiden, dat in cle jaren 1939-
1940 met het oog op eventueel oorlogsge
vaar zijn rijke collectie kunstschatten
waaronder de Egyptische afdeling, ten
dele buiten het gebouw in schuilkelders
moest overbrengen, heeft dank zij de ener
gieke inspanning van zijn directeur, dr W.
D. van Wijngaarden, en de steun van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen kans gezien om thans ook de
Egyptische afdeling weer in nieuwe luister
ten toon te stellen.
Onder leiding van de heer C. J. Korten-
bach van de Rijksgebouwendienst zijn vijf
zalen van dit museum gemoderniseerd en
voor deze afdeling ingericht. Ruim twee
jaar zijn met deze restauratie gemoeid ge
weest, een lange tijd van intensieve arbeid.
Enkele grafkelders, welke zo getrouw mo
gelijk moesten worclen nagebootst, werden
in die tijd gebouwd, terwijl daarnaast enige
kolossale graftomben op hun plaats moes
ten worden gebracht. Om dan nog maar
niet te spreken van cle fraaie stenen beel
den en reliëfs, welke in deze nieuwe om
geving opgesteld moesten worclen. Direct
moet worden gezegd, dat het resultaat ver
rassend is, mede cloor cle toepassing van
T.L.-buizen voor de verlichting. Bovendien
heeft men door dit verlichtingssysteem de
mogelijkheid geschapen ook zonder afzon
derlijk bepaalde fragmenten der kunst
schatten te belichten.
Ofschoon geen imitatie van het Louvre
te Parijs, heeft de directeur door zijn her
haalde bezoeken aan dit museum toch veel
van de aldaar heersende inzichten naar
Leiden overgebracht. Na langdurig experi
menteren en proberen is men er in ge
slaagd een fraai geheel te verkrijgen, dat,
zoals in een museum vereist, een rustige
beschouwing mogelijk maakt.
Het museum beschikt over een prachtige
collectie Egyptische oudheden. In vele op
zichten doet het bezit, kwalitatief niet onder
voor de befaamde buitenlandse verzamelin
gen in het Louvre, het Brits Museum en in
de verzamelingen van Turijn en Cairo. Wij
denken hierbij aan aan de talrijke kleinere
voorwerpen van hout, steen, aardewerk,
brons en edele metalen. Tenslotte zijn er de
rijkbeschilderde mummiekisten. Helaas
was het nog niet mogelijk om deze even
eens in een nieuwe omgeving onder te
brengen.
Koning Willem I heeft de grond
slag gelegd.
Interessante bijzonderheden vertelde cle
directeur ons over de totstandkoming van
naar Egypte in 1798 en de ontcijfering van
het hiëroglyphenschrift in cle jaren 1819
1832, dat de belangstelling voor de oud-
Egyptische beschaving in geheel Europa en
dus ook in ons lancl groter werd. Er begon
een drukke handel in Egyptische oud
heden, hoofdzakelijk door bemiddeling van
de consuls der verschillende landen. Van
het jaar 1820 af nam de verzamelwoede
van particulieren steeds toe en groeiden de
openbare collecties reusachtig. Intussen
was in 1818 in het jonge Koninkrijk der
Nederlanden cloor Koning Willem I te Lei
den het Rijksmuseum van Oudheden ge
sticht tegelijk met de instelling van een
professoraat in cle Archaeologie. De eerste
directeur van het museum, dr C. J. C. Reu-
vens, die tevens de eerste hoogleraar in de
archaeologie was, breidde de toenmaals
nog kleine Egyptische verzameling, waar
van reeds een grondslag in de zeventiende
eeuw bestond, sterk uit.
Verreweg de belangrijkste aanwinst, die
sinds 1828 werd geboekt, is cle schenking
van de grafkamer der Mastaba van Achet-
hetep-her door mr. A. E. H. Goekoop te
Den Haag. In December 1902 kwam dit
monument in 70 kisten verpakt te
Leiden aan. Bij de thans plaats gevonden
hebbende restauratie heeft ook dit monu
ment een nieuwe luister gekregen.
Noemde men in de vorige eeuw dit mu
seum wel eens „een wetenschappelijk
pakhuis", waarnaar haast niemand om
keek, in de laatste vijftig jaar is hierin een
zeer gunstige verandering gekomen, mede
dank zij de uitvoerige beschrijvingen.
3000 jaar vóór Christus
Tijdens onze wandeling door het museum
werd onze aandacht speciaal getrokken door
een eenvoudig kalkstenen beeldje van een
leeuw, daterende van ongveer 3000 jaar
vóór Christus dat er aanspraak op kan
maken één der oudste kunstvoorwerpen
van de Egyptische collectie te zijn. Indruk
wekkend zijn de kunstzinnig met hiërogly-
phen bewerkte sarcophaag van Mah-ib-re-
em-aehoe en de van 2500 jaar vóór Chris
tus daterende grafkapel van Achet-hetep-
her, verrijkt met tal van zinnebeeldige
voorstellingen, welke een indruk geven
van het leven in die tijd. Niet minder
waardevol zijn de reliëfs, onder meer twee
fragmenten van het graf van Meri Meri
of het fraai gemoduleerde kalkstenen beeld
van Merit, een zangeres van Araon, meer
dan dertig eeuwen oud.
Bezoekers van het „Festival of Britainzullen tijdens hun rondgang over het zeer
uitgestrekte tentoonstellingsterrein gebruik kunnen maken van een miniatuur spoor
trein, die door een zeer merkwaardig locomotiefje wordt voortgetrokken. Het vele
koperwerk aan deze machine, die ..Nellie" gedoopt is, naar de gelijknamige en
-vormige caricatuur van de Punch-lekenaar Emett, bestaat uit vazen, keiels, bekers
en andere scherts-altributen. Het miniatuurtreintje met passagiers tijdens een proefrit.
Voor de betrokkenen, exporteurs en
kwekers, gaat het uiteraard niet alleen om
het uiteindelijk exportbedrag, maar ook
om de resultaten van eigen bedrijf.
Vorig jaar was de vraag naar bloembol
len zeer groot, en aangezien het aanbod
met de vraag vrijwel in evenwicht was,
waren de prijzen hoog. Voor vele expor
teurs betekende dit een bedenkelijk na
deel, terwijl daarentegen de kwekers voor
het eerst sinds vele jaren er eens behoor
lijk uitsprongen en geen hoge surplushef-
fingen behoefden op te brengen.
De exporteurs, een dergelijke situatie
lichtelijk ontwend, zouden voor 1951 niets
liever willen dan dat ze nu enige zekerheid
hadden over het verloop van de markt.
Maar van die zekerheid is voorlopig nog
niets te bespeuren.
Omtrent het oogstresultaat zal niemand
thans reeds een voorspelling durven doen.
De winter is abnormaal nat en vooral de
kwekers op de klei, die een belangrijk deel
van de exportbollen leveren, hebben daar
mee te kampen gehad. Nochtans kan men
daaruit niet zonder meer afleiden, dat er
dus een minder goede oogst zou zijn. Want
het voorjaar kan nog veel, zo niet alles
goedmaken.
De kwekers zijn tamelijk terughoudend.
De grote exporteurs, die voor het meren
deel beschikken over eigen kwekerijen,
zijn toch niet „self-supporting" en dus voor
hun leveranties mede op de kwekers aan
gewezen.
Ingewikkelde situatie
Wat de situatie zo ingewikkeld maakt,
is dat een in verhouding betrekkelijk ge
ring aantal exporteurs moet kopen van een
zeer veel groter aantal kwekers. Daarom
is het moeilijk zich een beeld te vormen
van productie en prijsvorming.
Verkeert de exporteur dus nog groten
deels in het duister omtrent zijn eigen be
drijfsresultaten, evenmin durft men reeds
voorspellingen doen omtrent het export
verloop in 1951.
De stemming van cle bloembollenexpor
teur is wel een zeer slechte maatstaf bij
de beantwoording van cle vraag: wat zal
dit jaar brengen? Want het is kenmerkend
voor cle bloembollenexporteur, dat zijn
stemmingen en verwachtingen zo uitermate
snel wisselen. Zó zitten ze op de top var-
cle wereld, het volgende ogenblik bungelen
ze onderaan.
Toch verkeert cle bloembollenexport
thans niet in de laatst geschetste toestand.
Onzekerheden
Men ziet met enige ongerustheid naar
het verloop van de economische mobilisa
tie van Amerika. Er zullen bedrijven zijn
daarginds, die daarvan de weerslag on
dervinden, al is het maar door het oproe
pen van bedrijfsleiders of topfiguren. En
cle grote afnemers zullen waarschijnlijk
langer dan gewoonlijk de kat uit de boom
kijken en wachten met het opgeven van
orders tot ze dit met het minste risico
kunnen doen.
Duitsland, waar men vorig jaar ernstige
strubbelingen had, heeft weer de contin-
gentering toegepast, maar het resultaat is
toch niet onbevredigend. Nochtans hangt
ook hier alles af van de economische ont
wikkeling in West-Duitsland, want het
gunstigste handelsverdrag heeft geen
waarde, wanneer men uiteindelijk niet de
zekerheid heeft dat men geld voor z'n
waar krijgt!
In Engeland, nog altijd de grootste af
nemer (in gewicht), zal men dit jaar als
er niets tussen komt cle export vrijgeven.
Hier kan méér geplaatst worden cn, wan
neer men met beleid te werk gaat, ook in
de toekomst de afzet vermeerderd worden.
In Zweden hebben sommigen met be
duchtheid de opheffing cler contingente-
ring beschouwd; toch zijn de gevolgen bij
zonder meegevallen en is de export naar
dit land beduidend toegenomen zonder dat
men nu bepaald van dumping spreken
kon.
In het algemeen ziet cle toestand er voor
de bloembollenexport zéker niet ongunstig
uit. Maar de depressie die onvermijdelijk
samengaat met oorlogstoerusting op zo
grote schaal, kan hier een terugslag be
werkstelligen, terwijl de kans op wereld
schokkende calamiteiten natuurlijk ook
verdisconteerd moet worden.
Geen pessimisme
Al is de bloembollenexporteur, over het
algemeen, niet zonder zorg, nochtans kan
van pessimisme niet worclen gesproken.
Men heeft al vaker met dit bijltje gehakt
en bij de exporteurs geldt over 't alge
meen als regel: eerst de bollen de deur
uit, de rest komt wel! Gedurende twee
wereldoorlogen hebben de exporteurs blijk
gegeven van een verwonderlijk groot aan
passingsvermogen, van een scherp oog voor
alle gaatjes waar door heen men nog een
bolletje kon persen en van een veerkracht,
die hen in staat stelde terstond weer op
volle kracht te starten.
De bloembollenexporteurs zijn op een
gezonde manier kortzichtig. Ze kijken niet
verder vooruit dan nodig is. Ze bepalen
zich bij de problemen die direct hun aan
dacht vragen, en leven als 't ware bij de
dag.
Slimme vogel
Wij kunnen wel met een hoge borst dooi
de velden en de landerijen lopen en zeggen:
Ziet, daar ligt de wereld onderdanig in
dienst der mensen, wij kunnen er mee doen
en laten wat wij willen maar dat is alle
maal maar wat protserig gepraat in pakjes
om zo te zeggen. Want in de kleine dingen
die wij met de voeten treden spiegelt zich
de spot van de natuur om onze waanwijs
heid. Wij worden uitgelachen van alle
kanten, daar kunt ge van op aan.
Wij kunnen er mee doen en laten wat wij
willen jaja, wij kunnen het koren wat
rijker doen groeien met kunstmest en wij
kunnen uit twee schone tulpen een nog
schonere tulp toveren, wij kunnen met ge
leerde kunsten grotere kippeneieren en
dikkere perziken en vettere varkens zien
te krijgen. Maar over onze kunsten welft
zich de geduldige hemel met zijn onver
anderlijke veranderlijkheid, over onze
proefstations en laboratoria schuiven de
seizoenen als de wijzers van een eeuwige
klok.
Wij kunnen geen lente van de winter
maken, of zomer van de herfst. Wij moeten
in onze schulp kruipen voor de sneeuw
buien en bij de kachel troost voor de vorst
zoeken, ieder jaar opnieuw.
Wij worden uitgelachen met onze hoga
borst en met ons gepraat van doen en.
laten wat wij willen. En de eerste de besta
Kievit heeft er heel wat anders op gevonden.
Een Kievit die met een hoge borst cloor
de lentewei stapt heeft daar het recht voor.
Want hij heeft het beter aan de steel ge
stoken dan wij.
In November of daaromtrent strijken
mijnheer en mevrouw Kievit hun kuiven
glad en zeggen zij tot elkaar: Het is mooi
geweest deze zomer, wij moeten zien dat
wij ons koffertje pakken. En zij vliegen
met de zomer mee, over de landen die
ineenschrompelen van de kou, naar Afrika.
De Kieviten horen tot de familie der zo
genaamde slimmeriken. Zij buitelen in de
warmte van de zomerzon boven onze lan
derijen, en zij schreeuwen met veel lawaai
hun naam over de wereld, om de vogels
jaloers te maken die hun eigen naam niet
zeggen kunnen. Maar als er wat kou aan
de lucht komt, dan is het uit met dat ge-
buitel. Dan steken zij hun snavels in de
hoogte en zeggen tegen elkander: Het ruikt
naar de winter, wat voor een ding dat ook
mag zijn. Wij moeten naar het Zuiden, de
zomer achterop.
De zomer achterop, naar Afrika of daar
omtrent.
5!
Als wij hier volop vechten met onze
kachels en onze wintertenen, zit de familie
der slimmeriken vrolijk op het hoogste
topje van een pyramide of op de neus van
een sfinx kievit te roepen. De Afrikaanse
vogels verstaan dat vreemde taaltje mis
schien niet, maar de trotse kuiven zullen
nog hoger staan om het genot een mondje
vol buitenlands te kennen.
Zo zitten en dartelen zij daar, onder een
warme lucht, zij wieken wat lui omhoog en
omlaag op een zoele wind of slapen in het
lauwe zand aan de voet van Pharaö's graf.
Zij hebben de zomer voor hun leven lang
gepacht, daar behoeven zij niet met een
winter voor te betalen.
En zij spotten in de kievitse taal om ons,
die voor één schone zonnige Zondag met
een ganse maand miezerige narigheid be
talen moeten.
Wij kunnen met de wereld doen wat wij
willen .iaja, kunnen. Maar de kieviten
dóen het, om zo te zeggen.
Daar is nu een paartje met verwaande
kuiven weer op onze velden- neergestreken-
Het heeft eens gevoeld of de grond al zac&rt
is om er een kuiltje in te graven. En h<yt
vrouwtje heeft er met een nuffig geba«5r
vier spikkeleitjes in gelegd.
Ge zoudt die twee een welkom moeten
toeroepen, omdat zij de lente hebben mee
gebracht. Die lente ligt daar nu als vier
gespikkelde groene balletjes in een kuiltje,
moeder Kievit gaat in de buurt wat misbaar
maken om u te doen geloven dat haar
nestje ergens anders is. En vader Kievit
buitelt daar ergens in de lucht zenuwachtig
over zijn wieken, hij loert nu en dan met
een ernstig gezicht in de verte om u te cloen
denken dat die eieren in dat kuiltje niets
met een Kievit te maken hebben.
Maar deze slimmelingen met hun abon
nement op de zomer en hun hotel in Afrika
kunnen zoveel grappen maken als zij wil
len, zij moeten niet denken dat zij hier met
stomme Afrikaanse eenden te doen hebben.
Wij zullen die vier eitjes meenemen en er
een van aan de Koningin sturen, zoals dat
hoort.
Wij hebben hier niet voor niets in de
sneeuwmodder en de koude ellende ge
zeten.
:f
Het kan zijn dat clie Kievitenfamilie nog
slimmer is dan gc zoudt denken. En dat
vader Kievit niet voor niets in de verte
geloerd heeft.
Want deze vier eitjes waren van een
pluvier, en deze legt eieren die niet om op
te eten zijn. Dat ene voor de Koningin is
teruggekomen met een vriendelijk briefje,
bedankt voor de attentie maar de Kievit
moet zich vergist hebben en een pluviersei
hebben gelegd.
Het kan zijn dat het een vergissing ge
weest is, maar van een Kievit kunt ge
alles verwachten.
Hij zal dit jaar in Afrika wel weer een
nieuw kunstje hebben geleerd.
J. L.
ADVERTENTIE
Bondskanselier Adenauer heeft de Ame
rikaanse Hoge Commissaris McCloy
Woensdag verzocht de terechtstelling dei-
zeven ter dood veroordeelde Duitse oor
logsmisdadigers, die zich in de gevangenis
van Landsberg bevinden, op te schorten,
totdat zekere verschillen in de overwe
gingen, die tot de doodvonnissen hebben
geleid, zijn opgehelderd.
