Het Hek van de Dam CJ.v.d.Bmek honderdjarige mevrouw Krouwels Bijna nog kwiek en vol belangstelling J Mannenmode LTERPAG 17 F£BRUARI 1951 Oudheidkundige vondsten Insluiper bekende Weer een verzoek voor aanleg van een sintelbaan In de hoofdstad uit Sleutels en Sloten Anfon Fietz, een naam om te onthouden HAARLEMS^OUDSTE heel tnen er al njÊt eens toen fc efSXl St ae Si Meerstraat het met alle zeker- ïe een mens in bijna fierilaar maar kan fiS'ae paardentram luid belgerinkel Zij haar' entree zien maken fde Grote Houtstraat, dat vervoermiddel de rails ruimen voor de glan- zend-gele electrische mo torwagens van de om vervolgens een dikke veertig jaar later mee te maken Ime de inmid dels blauw geschilderde vertrouwde rijtuigen plaats maakten voor te snelle groene- Crossley s. Maar iemand die vijf-en- negentig van de honderd ;aar van haar bestaan m de Spaarnestad heeft ge woond heeft natuurlijk meer evoluties meege maakt dan die van het ocer.baar vervoer alleen. En mevrouw Krouwels kan ook daar, ondanks het feit, dat zij op Vrij dag 2 Maart het aantal barer jaren voor het eerst in drie cijfers gaat schrij ven veel over vertellen. Want het geheu- jL' van deze vitale vrouw is nog verba zingwekkend scherp. Wanneer zij gaat vertellen doemen de contouren van dat inde in zijn singels zo intiem besloten Haarlem duidelijk voor uw geestesoog op. Het huis aan de Zijdsgracht, nu reeds lan* Sophiaplein, waar zij werd geboren, 'de Leidse buurt die zij heeft zien groeien, de oude fabriek van Wilson aan de Leidse vaart, de vele stalhouderijen in de stad, in het bijzonder die van Feije, die toen nog lang niet de omvang van haar bloeitijd had bereikt. Meester Bitter Ze herinnert zich nog levendig de Stads school aan de „Smalle Oude Gracht", die gestaan moet hebben omtrent de plek waar nu de Brandweerkazerne is. Ze heeft het niet altijd naar haar zin gehad op dat in stituut, waar een zekere mijnheer Bitter de scepter zwaaide. „En bitter kon hij zijn", voegt zij er dan met een plotselinge lach aan toe. Gelukkig zijn er ook prettige her inneringen, zoals aan pater Sprenger, de Brabantse geestelijke, die haar inleidde in de geheimen van Gods rijk en later pastoor Ausems, bij wie zij haar eerste communie deed in die Paterskerk aan de Nieuwe Groenmarkt, waar zij zovele jaren ter kerke ging, tot_dë nieuwe Bavo de parochiekerk voor het oude en het nieuwe Leidse kwar tier werd. Toestanden Meji moet vooral niet denken, dat me vrouw Krouwels deze leeftijd heeft weten te bereiken, ómdat' het haar in het leven altijd- voor de wind is gegaan, al zal zij gaarne getuigen dat achteraf gezien zij toch bijzonder gezegend werd. Haar huwelijk duurde slechts kort, het eindigde door de dood van haar man. Zij woonde in die jaren aan de Buiten-Amstel in Amsterdam. Iedere morgen om vier uur stond het jonge gezin op. Een uur latei- aanvaardde de man de voetreis naar het droogdok, waar hij werkte. Plet was een uur lopen Voor de korte middagpauze kreeg hij een heel brood en een kruik koffie mee. Om zeven uur was zijn dagtaak geëindigd. En om acht uur stak hij de sleu tel in het slot van de huisdeur. Dan moest er nog gegeten "/orden en dan ging men zo gauw mogelijk onder de wol om ten minste aan voldoende nachtrust te komen. Want zo waren de toestanden in de negen tiende en het begin van deze eeuw. Mevrouw Krouwels liet zich er niet door terneer slaan en toen zij op een kwade dag alleen voor de opvoeding van drie kinderen stond, pakte zij onversaagd aan. Zij ver huisde weer naar haar geboortestad en vestigde zich in de Leidse buurt, waar zij een was- en strijkinrichting begon. Zo ste.de zij zichzelf in staat haar twee zoons een uitstekende opvoeding te geven, en die zijn omgekeerd wat trots op hun honderd jarige moeder. Eerste foto Gebeurtenissen die haar zijn bijgebleven uit de.eerste jaren van de eeuw die voor- bging? Wel, in ieder geval die plechtige ent naar de Lange Begijnestraat, waar 'eceitfc 1oto van de 84_jarige Arturo nini, ongetwijfeld de beroemdste te op Wereld' die na het hedenavond van *n °0ncert met het Symphonie-orkest rust ?Y° NeW Y°rk °P medisch advies V «"tal houden, daar een man woonde, die na langdurig gema noeuvreer onder een zwarte doek achter een houten kastje beweerde „dat 't gelukt was". Ze was toen twintig jaar en het be wijsstuk dat de fotograaf niet te optimis tisch was geweest, wordt in de familie Krouwels als een kostbaar kleinood be waard. De jubilaris verheugt zich in een goede gezondheid, al moet zij zich in het gure seizoen natuurlijk in acht nemen en al komt er bij het lezen een bril aan te pas. En ook zal ze niet meer van Beverwijk naar Haarlem wandelen, zoals ze 25 jaar geleden nog deed, ondanks haar 75 jaren. Ook is haar belangstelling voor wat er in de wereld gebeurt niet verminderd en even min die voor de „Sint Dominicuspenning" ten bate van het missiewerk op Curagao, dat nu al vijftig jaar onder de leuze „Twee kwartjes voor de arme zwartjes" wordt gevoerd. Gedurende die halve eeuw heeft mevrouw Krouwels zich als een onversaagd relatrice voor dat werk doen kennen en het is aan te nemen, dat de leiders van die Missie op 2 Maart zekér tot de grote kring belangstellenden in dit zeldzame feest zullen behoren. ADVERTENTIE METWAARDEBONVOOR GOAL VOETBAIFOTO Onlangs werden in de Broerestraat te Arnhem zilveren munten gevonden die vol gens dr. H. Enno van Gelder, directeur van het Koninklijk Kabinet van Munten, Pen ningen en Gesneden Stenen te Den Haag, van West-Duitse oorsprong zijn. Ze ver tonen de beeldenaars van aartsbisschop Philips van Keulen, keizer Frederik Bar- barossa en bisschop Boudewijn van Utrecht. Op het Gele Rijdersplein werden enige elfde en twaalfde eeuwse scherven ge vonden. Bij het graven ten behoeve van het nieuwe provinciehuis is de achttiende eeuwse wal- en grachtbeschoeiïng voor de dag gekomen. Ten Zuid-Westen van cle Sint Walburgs- kerk kwamen bij het graven fragmenten van dertiende eeuws aardewerk te voor schijn en een bakstenen fundament. Op het terrein van het voormalige kas teel „De Park" te Eist is een Romeinse bronzen munt uit de tijd van keizer Anto ninus Pius opgegraven. Op de Solse Berg te Garderen werd op een diepte van acht meter in een grindlaag een mammoetkies aangetroffen. In 1950 zijn drie dergelijke kiezen bij het grind- graven op de Solse Berg te voorschijn ge komen. Op het terrein van het voormalige kas teel te Wadenooien kwamen bij egalisatie- werken de fundamenten van een kasteel aan het licht. Onder leiding van de heer H. Halbertsma wordt op het ogenblik door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek een opgraving verricht op het terrein van het voormalige kerkhof te Miclwolda. Tijdens de bouw van enige garages wer den in Heerlen Romeinse scherven en fun damenten gevonden. Een onderzoek heeft onder meer aangetoond, dat men hier ver moedelijk te doen heeft met resten van het Romeins Coriovallum. Te Vierlingbeek kwamen bij egalisatie- werken sporen van een urnenveld aan het licht. Bij inpolderingswerkzaamheden in de Oosterpolder is een aantal beenderresten van prae-historische dieren gevonden. Deze beenderen werden op ongeveer vijftien meter diepte aangetroffen. Op cle Noordelijke IJseloever, even ten Westen Van dé mond van het Ganzendiep zijn een kies van een mammoet en een wer vel van een wolharige neushoorn gevon den. De Haarlemse timmerman D. v. L., die zoals wij een week geleden meldden, door de Velsense politie werd gearresteerd, ver dacht van een reeks insluipingen in de ge meente Veisen, heeft thans bekend en is ter beschikking van de Justitie gesteld. HAARLEMSE BLOEMENVENTER BRACHT GESTOLEN WAAR TERUG. De schrijfmachine, die de> afgelopen week aan de IJmuidense Zuidzijde was ont vreemd, is weer terecht gekomen. De dief had zich er mee naar Haarlem bege ven en daar een bloemenventer gevraagd, of deze de machine voorlopig voor hem wilde bewaren. De laatste kreeg argwaan en bracht het apparaaif! naar de Haarlemse politie, die, op de hoogte van de diefstal in IJmuiden zijnde, de Velsense colléga's waarschuwde. Schrijfmachine en dief zijn nu dus beiden terecht. De laatste, een ze kere D. J., heeft geen vaste verblijfplaats en bekende ook nog enige kippendiefstal len in Heemstede. Het bestuur van de Haarlemse Athletiek Vereniging „Haarlem" heeft zich opnieuw tot de gemeenteraad van Haarlem gewend met het verzoek om spoedige aanleg van een sintelbaan. B. en W. stellen de raad voor het verzoek in handen van B. en W. te stellen om prae-advies. Het bestuur van ac HAV herinnert in het verzoek aan een antwoord van B. er. V/. op een soortgelijk verzoek, waarin zij mede delen, dat het college van het nut en de wen selijkheid van een sintelbaan overtuigd is. Het was evenwel nog niet mogelijk mee te delen, wanneer de aanleg zou kunnen ge schieden. Het bestuur vervolgt, dat het bekend is, dat het gemeentebestuur tol nu toe voor namelijk van de gedachte aan de aanleg van een sintelbaan is teruggeschrokken, omdat het van mening is, dat hiermee een bedrag van f 300.000 tot f 400.000 gemoeid is. Het is het bestuur gebleken, dal de kosten op f 50.000 tot f 60.000 geraamd kunnen worden. Er zijn natuurlijk aan de aanleg van de eigenlijke sintelbaan vele bijkomende wer ken verbonden, doch die werken moeten ook geschieden bij de aanleg van voetbal velden. De afmetingen van een sintelbaan zijn zodanig, dat binnen de baan een voet balveld van normale afmetingen kan worden aangelegd. Het is het bestuur bekend, dat op de begroting 1951 een bedrag van f 100.000 is uitgetrokken voor de aanleg van voetbal velden, waardoor het aantal na de oorlog herstelde of nieuw aangelegde voetbalvelden ongeveer twintig bedraagt. De belangen van cle Haarlemse athletiek worden meer terzijde gesteld dan wenselijk is. Tenslotte vraagt het bestuur aan de ge meenteraad nogmaals met grote klem aan een spoedige aanleg van een sintelbaan in de gemeente ernstige aandacht te willen schenken. .J De steigerbouw van de watertoren te Zandvoort heeft zijn hoogste punt bereikt. Over enkele weken, als het laatste beton gestort is, zal de vlag worden gehesen. kniebl een oude essure hem hinder bezorgt. V Vooruitgang Wij zijn deze week weer eens in het van buiten uitermate trieste gebouw geweest, dat om sinds lang vervlogen redenen nog altijd Bellevue heet. Deze naam betekent gewoon Schoonzicht, cloch dat slaat tegenwoordig helemaal nergens op en daarom heeft men de Franse vertaling maar ingevoerd. Nu begrijpt niemand er iets van. De gehele benedenverdieping aan de zijde Win de Marnixstraat was door de N.C.R.V. met veel vlagvertoon omgeto verd in een zogenaamcï electronen-won- derland. Men kwam daar voortdurend voor het één of andere raadsel te staan, net alsof ze het er om deden. Soms was dat ook werkelijk zo en dan kon men bij goede oplossing een lepeltje winnen. Neem nu bijvoorbeeld eens de stro boscoop. Denk er vooral aan dit appa raat niet te verwarren met de hooi- boscoop, want dan zou u zich wel eens lelijk de vingers kunnen branden. Hier mee wil niet gezegd zijn dat dit ook inderdaad gebeurt, want wij weten niet eens wat een hooiboscoop is, maar het zou toch best kunnen. Het enige voor deel daarvan ware dat u weer eens een eindje in de ongevallenwet mag lopen, hetgeen met dit milde jaarge tijde ongetwijfeld een genoegen be tekent. Doch laten we bij de stroboscoop blij ven. Dat is een schijnwerper, die in het geheel niets anders doet clan lichtflitsen afvuren met een tijdsduur van een honderdduizendste seconde. Met behulp van een gewoon polshorloge kan men dit gemakkelijk controleren. Men telt eenvoudig het aantal flitsen per kwar tier en deelt dit door negenhonderd. De uitkomst moet dan precies honderddui zend zijn. Wij werken altijd graag met ronde getallen. Waarschijnlijk kan dit toestel allerlei bijzonder nuttige diensten bewijzen. Zo laat men op deze tentoonstelling het licht vallen op een schijf, die rond draait met een gemiddelde snelheid van 260 kilometer per uur. Op deze schijf heeft men een foto geplakt. Het leuke is nu dat het net lijkt of cle foto stil staat. Wat ons betreft had men die uit vinding volstrekt niet hoeven te doen, want als wij thuis een foto op tafel leg gen, dan is het ook net of zij stil ligt. Sterker nog: zij ligt stil. Hetgeen be wijst dat wij liever een tafel hebben clan een stroboscoop. Wij vinden liet trouwens een zinloze verspilling van krachten om de vaart van een beschei den vliegmachine te ontwikkelen met geen ander doel dan om de illusie te wekken dat er geen enkele beweging in zit. En dat noemt men dan vooruitgang. Onhoorbaar geluid Het is uiteraard onmogelijk om alle technische snufjes, snifjes en snafjes hier op te sommen. Maar wij mogen toch niet nalaten uw aandacht ook even te vestigen op de eveneens uitgestalde radiosonde. Wij dachten namelijk eerst dat dit Zuid-Afrikaans was voor Bonte Dinsdagavondtrein of een korte samen vatting in het hoofdstedelijk bargoens van het merkwaardige huwelijksleven van ome Kees en tante Betje in een vroegere hoorspelserie. Maar in werke lijkheid is het een soort fluitketeltje om meteorologische waarnemingen mee te verrichten, zoals het vaststellen van temperatuur en vochtigheid in de hogere luchtlagen. Voor wie in dergelijke ver heven kringen pleegt te verteren bood - men een „stratenboekje van de aether" te koop aan. Ge kunt er op intekenen voor een kwartje per week. Het lijkt ons onmisbaar voor het geval ge iemand naar de maan mocht wensen: ge'kunt hem dan meteen de weg wijzen. Onze aandacht werd voorts in het bij zonder getrokken door een lichtgeven de staaf boven een kippenhok, de nieuwe kuikénopfoklijnstraler, zoals, er op een verklarend bordje bij stond. Nu hebben wij nog nooit, maar dan ook nog nooit een oude kuikénopfoklijn straler gezien en kunnen dus moeilijk beoordelen of hier inderdaad van ver betering sprake is. In een belendende broedbak iagen een stuk of wat appe tijtelijke eieren. Vroeger moest er een kunstmoeder aan te pas komen, zei een heer die er iets mee te maken had. Ja- ja, dachten wij met een zucht, het wordt de kippen wel gemakkelijk ge maakt tegenwoordig. Die hebben nu nog minder te doen dan in de tijd toen Heinz Rühmann hun heerlijk leventje zo afgunstig bezong. Feitelijk wordt de haan alleen nog maar geduld om te kraaien, daar anders niemand meer zou weten wanneer er een nieuwe dag be gint. Aan .het. apparaat ter demonstratie van radar zijn wij zonder meer voorbij gelopen. Wij spelen namelijk alleen met- scheepjes in het bad en als die in nood verkeren dan brengen we ze direct tot zinken. Maar wei toonden wij belang stelling voor demonstraties met onhoor baar geluid. Immers het voortbrengen daarvan leek ons een volstrekt onbe grijpelijke maar niettemin van harte toe te juichen ambitie van een radio omroepvereniging. Alleen komt het ons duister voor waarom men dan toch zo heftig protesteerde tegen de gedwongen zendersluiting in cle piek-uren, want toen kon men onhoorbaar geluid leve ren, zoveal ais men wilde, zonder dat het een cent kostte. Onuitstaanbaar gezicht Het meest bij de jeugd in trek was een groot diorama van een oerwoud met een complete collectie verscheu rende beesten uit alle werelddelen. Daarop mocht men schieten met een electronen-mitrailleur. Als de licht straal uit de loop terecht kwam in de buik van één van die leeuwen of tij gers van karton, dan doofde onmiddel lijk het 2.5 volts licht in hun ogen. Blijkbaar hadden zij een transformato- risch innerlijk. Maar hoe dan ook, al die jagers op groot wild zetten een ge zicht alsof zij Hemingway zelf waren. Interessant vonden wij ook het ge noegen om het electrisch licht in een maquette van de omroepstudio op te steken met een lucifer aan een gasbuis. Dit komt waarschijnlijk omdat wij ge wend zijn ons licht op te steken met behulp van pen en papier. Ieder uur werd er tenslotte een de monstratie van de op handen zijnde televisie gegeven in een apart zaaltje, waar vijf ontvangtoestellen stonden, één met een beeldoppervlak van 100 bij 15 centimeter en vier met een scherm (met ronde hoeken) van een veel klei ner formaat, voor gebruik in de huis kamer. Het programma werd uitgezon den door een rijdende studio, die als een contradictio in terminis stil stond op de Leidsekade, vlak om de hoek van het gebouw. Het bestond uit twee liedjes, met guitaarbegeleiding gezon gen door de Gooise troubadour, wie dat dan ook zijn mag. Plet enige voordeel van de televisie leek ons voorlopig, dat men nu precies kan zien op welke ar tistieke wijze een dergelijke kleinkun stenaar na het verklinken van het laat ste zoetgevooisde accoord aan de rech tervleugel van zijn neus peutert, alvo rens zijn geparfumeerde glimlach voor het volgende nummer aan te trekken. „Tisnettun biejöskoop!" vond een juffrouw achter ons tegen haar buur dame, die ook niet op haar mondje ge vallen was, doch integendeel antwoord de: „Bij mijn niet gezien, die tillefiesie. Stel je voor, zo'n griezel die de hele dag bij je op tafel kijkt. Je sou je niet eens effe rustig kenne verschone". Het Amsterdams Toneelgezelschap geeft Zaterdag en Zondag de eerste voorstellingen in Amsterdam van ,,Het gezicht hï de spiegel" door A. den Hertog onder regie van A. Defresne, met onder anderen Loudi NijhoffMarianne van Waveren, Jacques Snoek en Louis van Gas teren. Woensdagavond vertoont de Haagse Comedie „Mevrouw Warren's bedrijf" van Shaw met Fie Carelsen, Elisabeth Andersen en de regisseur Paul Steenbergen. De Nederlandse Opera brengt Zon dagmiddag „Carmen" van Bizet ten tonele. In het Concertgebouw geeft Zondagavond de Compagnia Lirica Italiana onder leiding van de pianist Luigi Martelli een afscheidsconcert met aria'sduetten en kwartetten. De uitvoerenden zijn de lichte sopraan Tatiana Bulgaron.de lyrische sopraan Bruna Fabrini, de tenor Nino Adami en de bariton Oreste Fracchia. Er zijn vier pianorecitals in de kleine zaal van het Concertgebouiv: op Za terdagavond speelt Tola Economos (onder meer de Appassionata .van Beethoven)op Zondagmiddag Clara Haskil (sonates van Beethoven)op Maandagavond Hans Henkemans (een- Debussy-prögramma) en op Dinsdagavond de Argentijnse Ines Carillo. De Amsterdamse bioscopen vertonen drie films van de maand: Cineac en Plaza Sunset Boulevard" van Billy Wilder (met Gloria Swanson), Tuschinski Mannenvan Stanley Kramers (met Everett Sloane)Corso Ultimatumvan de gebroeders Boulting. Kunsthandel Gaudia in de Tintoret- tostraat houdt tot 14 Maart een ten toonstelling van schilderkunst uit de 16de en 17de eeuw. Onder auspiciën aan de British Council wordt in de Universiteitsbibliotheek tot 3 Maart zen expositie gehouden van Engelse handschriften uit negentien eeuwen. In Fodor heeft de vereniging „Crea tie" (ter bevordering van de abso lute kunst) haar eerste tentoonstel ling ingericht. Aquarellen en teke ningen van de Surinaamse arts J. A. Philipszoon zijn voor belangstellen den te bezichtigen in het gebouw van de Stichting voor Culturele Samen werking in de J. J. Viottastraat. Voor noppes U hebt nu intussen wel een heleboel geleerd, maar u weet nog steeds niet wat ons schilderij van de week voor stelt. Dat zullen wij u eens gauw uit leggen. Zoals u weet hebben enkele filmkantoren hier de mode ingevoerd om allerlei mensen gratis op een voor stelling uit te nodigen, die in dezelfde omstandigheden verkeren als de helden van het witte doek. Zo mochten alle gezinnen met tien of meer kinderen laatst nog op een vrijkaartje naar het onvergetelijke kunstwerk „Voordeliger per dozijn". Deze gewoonte begint thans in enkele schouwburgen navolging te vinden. Echtparen, die dit jaar hun zil veren bruiloft vieren, worden vandaag en morgen door het Nederlands Volks toneel in staat gesteld voor noppes te gaan kijken naar de opvoering van het blijspel „Toen wij trouwden". Het enige risico, dat men. daarbij loopt, is het be leven van een vervelende avond, welke schade echter niet wordt vergoed. Was de Stadsschouwburg hiertoe eveneens overgegaan, dan had u bij de kassa deze week het hierbij afgebeelde schouwspel kunnen beleven. Nadere uitleg dunkt ons niet nodig, al is aan dachtige bestudering aanbevolen. Het stuk „Julius Caesar" is door een vergis sing op het affiche terecht gekomen, want dat wordt pas in het Holland Festival vertoond. Voor de thans op zijn beurt wachtende Romein is dat niet zo erg, want die gaat straks op de lauweren rusten, die hij om het hoofd draagt. In het dagelijks leven is hij schoorsteenveger. De giraffe komt plaats bespreken voor de heer Portielje, die zelf verhinderd was, daar hij een spreekbeurt voor de radio moest ver vullen. Aanvankelijk had men ook „De eer biedige lichtekooi" in deze reclame stunt willen opnemen, doch daar had den de autoriteiten bezwaar tegen. BOEDA. Ik ben geestdriftig vóór die aardige vlotte mannenjasjes met die puntmutsjes en die houten knopen, want die puntmuts jes geven er iets roodkapjes-achtigs, iets sprookjes-achtigs, ik mag wel zeggen iets kinderachtigs aan en die houten knopen in die leuke lussen iets moderns, iets liberty - achtigs, iets toegepaste-kun.st-aehtigs. Een vex*menging, een samenvoeging, een inéén- vloeiïng van het sprookje en de moderne handenarbeid, van het kabouterige en het mannelijke: half Sneeuwwitje half Tarzan en zo wilt ge de man uwer liefste dromen immers, mevrouw? Ik heb ér echt plezier in, zoals al die aardige jongens er nu bij lopen. Los en luchtig, flink en zoals wij, Amerikanen dat noemen, tough: onvertaalbaar, maar het ligt in het midden tussen taai en tof en dan dat puntmutsje. Alles wordt anders en alles blijft het zelfde, zoals Blauwbaard zeide toen hij zich zijn zevende bruid verworven had en ik denk aan dat cape'je, dat ik vroe ger droeg met mijn schooltas eronder. Het was blauw en niet zandgeel, het had geen handgeslagen knopen, maar het hing mij even wijd om de lieve leden en dat pun- tertje was er bij. Wanneer het regende zette ik dat opGrootmoeder wat hebt u grote handen Ik ben er voor. Ik vind het prettig dat de mannenmode met haar tijd meegaat. Ik geloof dat dit capuchonnetje de dood is voor de ferme, fikse léren jekker met alle nikkelen ritsen en ratsen op de naden van de achttien steekzakken. Dat was tè mannelijk. Zo flink, dat iedereen daarbij een motorrijwiel met open knalpot verwachtte. Het capuchonnetje is kabouterachtiger, liever, zachter en tóch flink. Alle vlotte jongens dragen er nu een en ik, als modieuze Tarzan-Riket-met-de- kuif, dus ook. U moet me zien lopen! ELIAS ADVERTENTIE betrouwbaar verzorgd door hoofdvert. Lips' Slotenfabr. Solist bij de H.O.V. onder Toon Verhey Het achtstê H.O.V.-concert van de Vrij dagavond-serie, onder leiding van Toon Verhey, is één der hoogtepunten van het seizoen geworden, dank zij de solistische medewerking van de Weense violist Anton Fietz, die behalve het Vioolconcert van Beethoven een ons onbekend Concert kwam vertolken van de Armeense compo nist Aram Katsjatoerian. Evenzeer als deze in zijn compositie zijn Russische scholing verraadt (hij. studeerde aan het Conserva torium te Moskou), toont hij zich, door hét gebruik van volksthema's en aanverwante rhythmen of het te pas brengen van Oos terse „faux bourdons", een rasechte Kau- kasiër. Wat voor ons, Westerlingen, geen reden hoeft te zijn om deze kunst te duch ten. Voor eerst al niet omdat de Armeense volksmuziek vrijwel in ons toonsysteem past, zeer zoetvloeiend is en in haar perio- denbouw heel vaak Westerse schema's volgt. Karakteristiek Oosters is wel het geregeld aanwenden van obstinate figuren, dat wil zeggen het hardnekkig volhouden van eenzelfde rhythmisch motief. Maar men ervaart in dat alles een natuurlijke aan drang, die opweegt tegen de hyper-indivi dualistische ontboezemingen van vele Westerlingen, die het verband met de gemeenschap dikwijls kwijt zijn en alleen zichzelf vertegenwoordigen. Bovendien houdt Katsjatoerian zijn werk vrijwel in de klassieke vorm: hoofdvorm, liedvorm en rondo. Ook schrijft hij een solo-partij, die de nobele viool volledig tot haar recht laat komen en voor de violist een welis waar zware, maar zeer dankbare opgave betekent. Hij laste zelfs een schitterende cadens in, die ondanks haar virtuose allu res een Heffend muzikaal stuk mag heten. Neen, erg vreemd deed ons deze noviteit niet aan. Alleen viel ons meermalen een onevenredigheid op in de klank-intensiteit van de orchestrale behandeling. Kracht explosies, bijvoorbeeld als die welke aan het vriendelijke rondo-thema voorafgaan, vallen volkomen uit de toon. Het werk van Katsjatoerian had geen overtuigender verdedigers kunnen vinden dan Anton Fietz en Toon Verhey, want die twee „tonen" waren prachtig op elkaar afgestemd. Fietz is bovendien een violist die aan een fabelachtige techniek de muzi kale charme paart, die zijn optreden tot een verrukking maakt. Tezamen met het nauw aansluitende orkestspel had de feno menale violistische prestatie van Fietz tot gevolg, dat de noviteit van de Armeense componist een zeer hartelijk succes ver wierf. Met het Concert van Beethoven was het niet minder. Het zeer beheerst, met prach tige toon vertolkte meesterwerk ontketen de aan het slot van de avond een applaus dat tot een ovatie aangroeide. Men had dan ook iets zeldzaams gehoord en wat ook een factor van belang is men had op ideale manier horen musiceren. Anton Fietz: men moge zijn naam onthouden! Toon Verhey was de avond begonnen met de Serenade voor strijkorkest van Tsjaikofski. In een iets rustiger tempo dan een paar weken geleden' op een concert van serie D, kwam nu het delicate noten- spel in de Sonatine compleet tot zijn recht. Het ensemble der strijkers was het hele werk door bijzonder fraai en vol van klank en de vertolking had, bij uiterlijke rust (een kwestie van beheersing), een vinnig élan. Een avond die er wezen mocht. JOS. DE KLERK. RAPPORT INZAKE GEMEENTE CLASSIFICATIE Dg minister van Sociale Zaken heeft de voorzitter en de leden van de commissie inzake de gemeente-classificatie (Com- missie-Kruyt) ontvangen, die het door deze commissie opgestelde rapport hebben aangeboden. De regering zal het rapport bestuderen. GESLAAGD De heer A. J. Moolenaar Jzn. te Lisse slaagde aan de rijksuniversiteit te Leiden voor het candidaatsexamen wis- en natuur kunde L.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1951 | | pagina 7