IJmuider Courant | 1951 | 21 februari 1951 | pagina 3

Velsens budget voor 1951
spiegel des tijds

Sanitaire havendienst verdelgde ratten
op een trawler aan de Zuidzij

„Schooltandverzorging" wordt
binnenkort in Velsen een voldongen feit

Zeebrugges mooiste kotter joeg
door het Noordzeekanaal

Auto-Rijles?

Gymnasium-
op de begroting

Nutsleden hoorden toelichting op

„De wereld heeft geen wachtkamer

Twee begrotingen; vele verschillen

E

Dry Cleaning

^ogrotingsbeeld

Ondanks krappe beurs onderwijsuitgaven

H ls93" fn'aJJ

voor

THALIA

MARKTBERICHTEN

Lezing van Maurits Dekker voor Velsens departement

„Blinde passagiers" op de „Norma Maria"

Ongeluk bij een wip
in D.S.S.-speeltuin

Hotac-tafeltennissers
sloegen hun slag

INZEGENING VOOR DE PROEFVAART

Maurice Pierlot, de man van de metalen visborden, is maar
wat tevreden over de IJmuidense scheepsbouwers

Een naam

WOENSDAG 21 FEBRUARI 1951

l elangrijkste gemeentestuk van elk jaar, dat begroting heet en in zijn omvang-
h d de stippellijn der toekomstige politiek voor de gemeentehuishouding bevat,
rijke ban .jyjj gereed gekomen: de begroting voor 1951 kon de raad door het college

js dan e ...atVinurfarc wnrflcn aaiin-phndpn 7,ii adeinf. dp sfppr van iIptp tiirl

van

i "«-meester en wethouders worden aangeboden. Zij ademt de sfeer van deze tijd
'Jtf« misschien dan ook wel de reden, waarom zij verscheen, zo ver in het jaar,
611 betrekking op heeft: de durende stijging van lonen en de daaruit weer voort-
wa3j Z<d stijging van de gemeentekosten maakten het uitermate moeilijk dit lijvige
'I-Tdbudget aan een bepaald vroeg tijdstip te binden, omdat het een week later
h derd kon zijn. Bovendien moest een hogere uitkering uit het gemeentefonds
verouu gemeenten bijspringt in diverse kosten worden geraamd om
nir sluitend te krijgen en dit bedrag moest zo dicht mogelijk benaderd worden.
dC 't 's Rijks middelen inderdaad f 300.000 bijgekomen in vergelijking tot verleden
?r 'S llilat de bijdrage voor 1951 op f 1.000.000 geschat mag worden plus de 25 procent
3aa[ke daar uit hoofde van de wet op de rijksbijdragen sinds 1950 bijkomt. Dit heeft

i t r niet kunnen voorkomen, dat de reserveringen moesten verdwijnen en dat de
onvoorziene uitgaven", die gemeenlijk als een appeltje voor gemeentelijke
P° t"wor(u beschouwd naar beneden werd geschroefd: van f 73.000 in 1950 tot f 47.000

voor

1951.

Men heeft niettemin de noodzaak van
een aantal nieuwe uitgaven erkend en deze
ook in de begroting verwerkt: kosten
voor schooltandverzorging, onderwijs aan
oraakgebrekkigen, gymnastiek-onderwijs
door vakonderwijzers aan de leerlingen van
d! vierde tot en met de zesde klas van de
lagere scholen en voor „instructieve school
reden" komen wel degelijk in het hoofd
stuk onderwijs voor.

Tekort op politie-begroting

Een moeilijke post wordt gevormd door
Hp f 70 000 die men op de begroting voor
de openbare veiligheid te kort komt: er is
f 70 000 te weinig voor politie-uitgaven. In
de vorige begroting waren deze kosten door
een toegezegde rijksbijdrage, gedekt maar
deze bijdrage is niet afgekomen. Het „be
sluit vergoeding politiekosten" houdt echter
de deur op een kier voor een „buitenge
wone uitkering",' die Velsen dan ook gaat
aanvragen, zij het in mindering op de ver
hoogde bijzondere uitkering uit het ge
meentefonds. Eveneens onzeker is het geld,
dat de landelijke overheid zal bijdragen
in de kosten van het kleuter-onderwijs: de
gemeente raamt door de „sanering" van
dit onderwijs f 80.000 meer nodig te zullen
hebben dan het vorige jaar, die wel onge
veer gedekt zijn. Omdat Velsen echter in
dit opzicht „het volle pond" geeft (er is een
maximum en daar houdt de gemeente zich
aan) zou een hogere rijksbijdrage de sub-
sidielast van de gemeente iets kunnen ver
lichten.

Velsen bouwt nog van betere .jaren

Er werd in deze begroting geen rekening
gehouden met het deel der uitgaven voor
de wederopbouw, dat ten laste van de ge
meente komt, al zal deze last er wel dege
lijk zijn. Als straks het investerings- of
urgentieplan door de raad zal worden op
gesteld, kunnen de consequenties uiteraard
duidelijker overzien worden, maar de tot
en met dit jaar voor rekening van Velsen
komende „wederopbouwkosten" die dus
nog onbekend zijn omdat men de rijksbij-

Op de kapitaaldienst der Velsense begro
ting voor 1951 is een bedrag van 463.825
geraamc. voor de kosten van het oprichten
of uitbreiden van het gymnasium „Velser-
beek".

Hiervan is 425.000 geraamd als bouw
kosten voor het Gymnasium (dat dus goed
deels een verbouwing zal worden) en
38.825 voor het natuur- en scheikunde
lokaal en wat daar bij hoort.

Op dc gewone dienst wordt een uitgave
van 10.625 als bijdrage aan de kapitaal-
dienst geraamd. Toegestaan door Gedepu
teerden zijn voorlopig een leraarskamer,
leermiddelen voor Natuurlijke Historie,
tekenonderwijs, aardrijkskunde en gymna
stiek tot een bedrag van 11.855, waar bij
inbegrepen zijn de 6000 voor de voor
lopige wijzigingen in het bestaande ge
bouw. Voor nog te verwachten inrichtings
kosten werd bovendien geraamd 4545.

Eindcijfers

Velsens begroting over 1951 sluit, wat de
gewone dienst betreft, met een totaal aan
inkomsten en uitgaven van 8.561.257,68.
De kapitaaldienst sluit op 6.315.882,74.
De totale batige en nadelige saldi der
diverse hoofdstukken bedragen
f 3.242.913,36.

Op 1 Januari van dit jaar -bezat de ge
meente een schuld van 18.809.571, waar
van 596.047,02 aan rente en 493.095 aan
aflossing ten laste komt van het dienstjaar
1951.

BENZINE EN STOF

Burgemeester en wethouders van Velsen

"gen ,ter kennis, dat zij ingevolge de
aan j - vef8unnin6 hebben verleend
mmn koninklijke Nederlandse Hoog-
ÏÏL6nitaalfabrieken N-v- IJmuiden
<w R ^reiden van het hoogovenbedrijf,
piW h'JPlaatsen van een stofbevochti-
2?lParaat aan de stofzak van hoog-
Peti-nir' en ^an de Standard Amerikaanse
h™ar" Compagnie N.V. te 's Graven-
jn<4"et wijzigen van de benzinepomp-
5ïï?£e °P het schiereiland tussen de
fe;mnu?le„WeS,CliiKe Rijksbinnen-

advertentie

OOK VQQR VERKEERSTHEORIE

ThaHaWi4E,SDAQG 21 ferBUARI

dwergen" rtinj "Sneeuwwitje en de zeven
jazz-opera". ma 1 20 uur: -Dc

vaCn2fl0tS" 19'45 uur: -Waar het

Dalen v00™ r SI?Feker ds. Hugo van
DO\dfr^?aÓs o „Elon".

Thall» 20 uSr nï FEBRUARI

uur. „De jazz-opera

NU DE RAADSLEDEN de Velsense
gemeentebegroting voor 1951 als
een overzichtelijk en bijzonder goed
gedetailleerd naslagwerk in huis heb
ben, komt allereerst na bestudering
door de vroedschap uiteraard het
zogenaamde afdelingsonder zoekaan
de orde. De raad is daartoe in twee af-
delingen gesplitst, die elk hun rapport
uitbrengen. Als B. en W. hierop hun
memorie van antwoord hebben bekend
gemaakt, volgt zo spoedig mogelijk de
openbare behandeling in de zitting van
de gemeenteraad. Deze begint met de
zogenaamde „algemene beschouwingen"
van de diverse fractie-voorzitters of
eventueel andere raadsleden en dan
wordt de begroting, die eigenlijk een
samenstelling van begrotingen is, hoofd-
stuksgewijs behandeld.

Begin Maart zal het afdelingsonderzoek
een aanvang nemen, zodat de begroting
eind Maart in openbare behandeling
komt.

drage nog niet weet kunnen echter voor
lopig bestreden worden uit de overschotten
van de jaren 1948 en 1949.

Het algemene beeld van de begroting is
dus sober; onzekerheid op velerlei gebied
spelen ook op het beleid in de kleine kring
der gemeente mee.

ADVERTENTIE

(het theater met de beste films)

vertoont Heden (Woensdag) en
Donderdag, 8 uur
JUNE HAVER - MARK STEVENS
S. Z. SAKALL in de vrolijke musical

DE 1AZZ.OPERA

Kleuren in technicolor.
Amusement van begin tot einde

Frij'zen

Gr. tong 2,40—2,15; gr.m. tong 2,25—2,05;
kl.m. tong 2,05—1,85; kl. tong I 2,25—1,70; kl.
tong II 2,85—1,65; tarbot I 2,35—2,00, per kg.

Sehartong 38—32; gr. schol 26—23: gr.m.
schol 48—39; kl.m. schol 59—53; kl. schol I
51—37; kl. schol II 33—18; schar 20—17; bot
18—.12,55; wijting 27,50—18; gr gul 45—39;
midd. gul 4540: kl. gul 48—42; kl.m. heek
98—83; kl. heek I 59; Kl. heek II 29; poon
tjes 3231; kl. koolvis zw. 30—29, per 50 kg.

Gr. kabeljauw 128—60; gr. koolvis zw. 68;
gr. heek 422—360, per 125 kg.

Aanvoer

105 kisten tong en tarbot, 5 kisten tongschar
en sehartong, 280 kisten schol, 125 kisten
schar, 50 kisten bot, 160 kisten wijting. 60
kisten kabeljauw en gul, 85 kisten heek, 10
kisten poon, 15 kisten koolvis, 40 kisten
diversen. Totaal 935 kisten.

Besommingen

IJM 32 Elie f 17.100.

IJM 129 f5060; IJM 74 f3030; SCH 107
f3230; KW 37 f3950; KW 130 f 1460; KW 151
f830; KW 25 f4580.

„Wilt u er vooral rekening mee hou
den, dat het mij helemaal niet te doen
is om sensatie te wekken, maar alleen
om u eerlijk met de werkelijkheid te
confronteren, die mij heeft genoopt
het toneelstuk „De wereld heeft geen
wachtkamer" te schrijven. Met deze
opmerking onderbrak Maurits Dekker
de lezing, die hij Dinsdagavond hield
voor het departement Velsen van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
Hij besprak daarin zijn toneelstuk en
zijn novelle van de bovengenoemde
titel. Het eerste werk is al acht keer
vertaald, hetgeen naar hij opmerkte
zeker niet in de eerste plaats het ge
volg is van de artistieke verdienste
maar van het belang, dat het onder
werp de mensen inboezemt: de drei
ging van het gebruik der atoomenergie
voor oorlogsdoeleinden.

De spreker zeide, dat het verzet tegen
het gebruik van de atoombom essentieel
anders is dan het verzet tegen militair
geweld met andere wapens. Want hoe erg
de uitwerking van de laatste ook is, men
weet deze vooruit. Maar van atoombom
explosie weet men de gevolgen niet. In
een even beklemmend als uitvoerig exposé

Teruggekeerd van een zeer rendabel
Noordzeereisje is de IJmuidense trawler
„Norma Maria" Maandag en Dinsdag on
der handen genomen door de sanitaire
havendienst van de gemeente Amsterdam.
De vele blinde passagiers, die tussen het
beschot en de scheepswand reis op reis
meemaakten, hun levensonderhoud zoe
kend uit openstaande boterpotjes en onbe
heerde kaas van de bemanning en zich
daarbij geducht vermenigvuldigend, be
gonnen te lastig te worden. En omdat rat
ten volgens een bekende zegswijze het
schip nu eenmaal niet eerder gelieven te
verlaten dan wanneer het zinkt, verzocht
de rederij, wier kentekens op de Norma
rusten, de mannen van de sanitaire haven
dienst om met geweld tegen deze mee-
eters op te treden. Maandagmiddag kwam

Velsense begroting voor het jaar
1950 en die voor 1951 leert, dat het
budget het vorige jaar „gemakkelijker"
sloot dan thans het geval is: slechts een
verhoogde steun uit de rijksmiddelen
heeft de kloof tussen uitgaven en ont
vangsten kunnen overbruggen en dan
moest de post „onvoorzien" nog aan
zienlijk worden ingekrompen.
Het gemeentepersoneel bijvoorbeeld zal
46.000 meer aan salarissen moeten ont
vangen dan vorig jaar en ook op het punt
van stijging der andere onkosten van het
gemeentelijk apparaat zal er dieper in de
zak getast moeten worden dan voorheen. In
totaal wordt er gerekend op 53.000 meer
lasten ten nadele van het hoofdstuk „alge
meen beheer" dan in 1950.

Het hoofdstuk Openbare Veiligheid laat
110.000 meer uitgaven zien dan verleden
jaar, die voor 70.000 op rekening komen
van de politie (waarvoor wij naar de alge
mene begrotingsbeschouwing elders ver
wijzen); 33.000 zal er meer worden uit
gegeven voor de straatverlichting.

Ook de zorg voor de volksgezondheid
wordt duurder: de gemeente schat 10.000
meer te moeten neertellen voor dit belang
rijke werk in 1951 dan in 1950. De vlees
keuring is een van de weinige diensten, die
zichzelf zo ongeveer bedruipt: tegenover
25.763 aan kosten staan voor 10.000
meer keurlonen als gevolg van een recente
verhoging, waardoor de inkomsten op
26.000 komen.

De tandheelkundige hulp in Velsen zal
echter 1000 meer gaan vragen als gevolg
van een op te richten stichting, die de
„schooltandverzorging" in deze gemeente
op zich zal nemen. De ziekenfondsen
IJmuiden en Velsen en omstreken dragen
2.25 per kind voor hun verzekerden in de
kosten bij en de gemeente hoeft daardoor
dus slechts tot een geraamd bedrag van
10.000 te zorgen voor de niet-verzekerden
en de niet-draagkrachtigen, waarnaast de
gemeente zich garant wil stellen voor even-
tuéle tekorten der stichting. Er zal met de
kinderen van de eerste klassen worden be
gonnen, zodat na zes jaar de hele lagere
schoolbevolking in de voorziening is opge
nomen. Dan wordt het werk natuurlijk
relatief goedkoper en vraagt het naar
schatting ongeveer 1400 van de gemeente.

TOELAGE GEMEENTEPERSONEEL
GELIJK GESCHAKELD MET DE
RIJKSSALARIëRING

In het Koninklijk Besluit dat bekend is
onder de naam „Toelagebesluit 1951", zijn
de tijdelijke voorzieningen voor de extra
toelagen van het Rijkspersoneel definitief
vastgesteld.

De minister van Binnenlandse Zaken
heeft in een schrijven aan burgemeester en
wethouders van Velsen meegedeeld, dat er
volgens hem alle reden zou zijn om, met
betrekking tot de bezoldiging van het ge
meentepersoneel, voor zover de salarissen
en lonen van gemeentewege worden ge
regeld, soortgelijke voorzieningen in over
weging te nemen.

De minister schreef geen bezwaar te
hebben, dat, in afwachting van de totstand
koming van de onderhavige maatregelen,
zou worden overgegaan tot toekenning van
een voorschot op basis van deze maat
regelen.

Burgemeester en wethouders stellen de
raad voor aan het daarvoor in aanmerking
komende gemeentepersoneel een voorschot
te verstrekken op de uitkeringen waarop
men krachtens het toelagebesluit aan
spraak kan maken. Het besluit geldt voor
hen die werkzaam zijn zowel in vaste als
tijdelijke dienst of op arbeidsovereenkomst.

De raad zal over enige tijd de goedkeuring
van een lening worden voorgelegd ten be
drage van 4000 om de stichting op gang
te helpen.

In Beverwijk en omgeving is deze
Schooltandverzorging inmiddels volledig
op gang gekomen.

De subsidies aan de Kruisverenigingen
gaan met 3000 omhoog tot 16.587,50 in
totaal; de G.G.D. zal iets duurder moeten
worden 3500).

De volkshuisvesting, voor Velsen nog al
tijd het zwaartepunt van het gemeentelijk
leven, zal in 1951 41.000 meer vragen dan
vorig jaar. Toch staan aan de debetzijde de
tot 986.839,72 gestegen renten en aflos
singen van voorschotten aan de woning
stichting en de woningbouwverenigingen,
maar de uitgaven aan het rijk voor aflos
sing van voorschotten wegen daar ruim
schoots tegen op; het huisvestingsbureau
zal naar schatting 48.214 nodig hebben
tegenover 39.600 in 1950 en bovendien
zijn thans ook de kosten van de gemeente
lijke dienst voor de Volkshuisvesting in
hun geheel op dit hoofdstuk gebracht,
waarmee een last van 234.796,20 werd
overgenomen van een ander volgnummer,
mede als gevolg van de eenhoofdige leiding
van deze dienst en de „Woningstichting
Velsen".

Dertienjarig meisje aan het
been gewond

Maandagmiddag kwam een dertienjarig
meisje uit de Neptunusstraat dat met haar
broertje op een wip zat in de speeltuin van
D.S.S. aan de Kanaalstraat, ernstig te val
len, doordat het jongetje toen hij bij de
grond was, plotseling van de wip afstapte.
Een naar buiten stekend stuk ijzer van de
leuning wondde daarbij haar linkerdijbeen
tje zo ernstig, dat de heer A. P. Bakker, die
eerste hulp verleende, haar naar het An-
thoniusziekenhuis moest brengen.

het bootje van deze dienst langszij en korte
tijd later lagen de lege vismanden en de
matrassen van de bemanning op het dek
van de trawler opgehoopt terwijl op allerlei
plaatsen aan boord de toegang werd ver
sperd door een bordje met de waarschu
wing „Levensgevaarlijk. Met giftige gassen
gevuld". Alleen de „zuiveraars" liepen in
en uit met hun gasmaskers op, om het ge
hele schip te vullen met het ook voor de
mens dodelijke hydrocyanide (blauwzuur-
gas). Dit gas wordt in geheel afgesloten
blikken bewaard samen met absorptie-
middelen zoals kalk en zaagsel. In de rui
men, de verblijven en dergelijke die van
het ongedierte gezuiverd moesten worden
zijn de blikken geopend, waarna alles her
metisch werd gesloten en vier uur achter
een dicht bleef. Daarna, toen men veilig
kon aannemen, dat alle leven daarbinnen
geweken was, werd alles weer opengegooid
en Dinsdagmorgen drukte een compressor
op de kade met een kracht van zeven at
mosfeer via enkele slangen de frisse lucht
er weer in. De gassen verdunnen daardoor
meer en meer en tenslotte verdwijnen zij
geheel. De eerste slachtoffers werden die
morgen al weggeruimd: acht jongen in een
nest.

Het gaat vooral om de vlo

De sanitaire dienst, die tot taak heeft om
in Amsterdam, IJmuiden, Delfzijl, Harlin-
gen en Zaandam passagiers- en vracht
boten vrij van ratten te houden deze
schepen moeten om de zes maanden een
nieuw „ratten-certificaat" hebben doet
dit werk zelden op visserijschepen. Deze
vallen namelijk evenals oorlogsschepen
buiten de ontsmettingsregeling die vervat
is in een internationale conventie tot
wering van het besmettingsgevaar, omdat
ze geacht worden geen besmette gebieden
te bezoeken. In de overbrenging van epi
demieën levert de rat haar aandeel als
draagster van een vlo, die in dit opzicht
zeer actief is. Daarom is de zee-ajuin, die
ook wel als bestrijdingsmiddel wordt ge
bruikt en ongevaarlijk voor de mens is,
niet geschikt voor het tegengaan van be
smetting. Deze doodt namelijk alleen de
rat en niet de vlo. Het blauwzuurgas daar
entegen vergiftigt beide. Op de passagiers-
en vrachtlonen komen de meeste van deze
ongewenste opvarenden aan boord in West-
Indië en West-Afrika.

„Rat-proof" schepen

Naar een inspecteur van de sanitaire
dienst ons mededeelde, gaat men er zich bij
de bouw van nieuwe schepen meer en
meer op toeleggen om deze bij voorbaat
van de rattenplaag te vrijwaren, vaak door
de ruimte tussen beschot en scheepswand,
waar deze dieren bij voorkeur nestelen, tot
hoogstens een duim te vernauwen, door de
tank over de hele breedte van het schip
aan te brengen en door het zogenaamde
„zweetwater" in kleine wellen op te van
gen. Wanneer de rat namelijk geen water
meer binnen haar bereik heeft, is zij ten
dode genoemd.

ADVERTENTIE

OLD CLOTHES NEW
is sneller en beter

CHEM. REINIGEN EN PERSEN
Koningsplein 10 - IJmuiden - Tel. 4886

over de uitwerking van de atoombommen
op Hirosjima en Nagasaki en bij Bikini
vertelde de heer Dekker dat er in Japan
reeds jarenlang een medisch team werkt,
dat mede door de Amerikaanse regering
is ingesteld om na te gaan welke gevolgen
van de atoombom zich na verloop van vijf
en een half jaar nog doen gelden. Men
heeft onder andere een half millioen men
sen onder controle, waarvan men aan
neemt, dat zij in meer of mindere mate
met de geduchte gammastralen in contact
zijn geweest. Tachtig procent ervan is
steriel en in een groot aantal gevallen is
de structuur van het geraamte gedefor
meerd of het netvlies in de ogen gedegene
reerd, hetgeen onvermijdelijk wordt ge
volgd door blindheid.

Desgevraagd heeft iemand van dit team
verklaard, naar zijn schatting nog 30 a 35
jaar nodig te hebben om al deze gevallen
te registreren. Daarmee heeft men echter
de gevolgen nóg niet geheel overzien, want
die kunnen zich ook nog doen gelden
onder het nageslacht. In Amerika hebben
enige geleerden, die aan de oplossing van
het probleem van de kernsplitsing mee
werkten, zoals Einstein, Oppenheimer en
Niels Bohr, allen afzonderlijk in geschriften
gewaarschuwd tegen het resultaat van hun
eigen werk. Spreker noemde de bestem
ming van zijn werk „een appelleren aan
de verantwoordelijkheid van het individu
tegenover de samenleving", wier voortbe
staan hiervan afhankelijk is.

Maurits Dekker gaf vervolgens een korte
uiteenzetting van het verhaal dat hij in
„De wereld heeft geen wachtkamer" uit
werkte. Hij boeide zijn gehoor met de
voorlezing van het begin der gelijknamige
novelle en van een dialoog in het toneel
stuk tussen de twee hoofdpersonen, pro
fessor Thompson die aan het hoofd staat
van de wetenschappelijke afdeling van een
atocmbommenfabriek en zijn zoon, die zijn

Eerste damesteam kampioen

De tafeltenniscompetitie is door het eerste
damesteam van Hotac, bestaande uit R. de
Laleyne, A. Rus en D. Spanjaard, besloten
met een klinkende zegepraal op VGZ 2,
welk team maar even een 100 nederlaag
kreeg te incasseren. Hotac 1 dames hebben
alle veertien gespeelde wedstrijden gewon
nen en zijn dus een waardige kampioens-
ploeg geworden. In de komende promotie
degradatiewedstrijden zullen deze dames dus
ongetwijfeld geduchte tegenstandsters zijn.

De dames van Hotac 1 speelden een be
langrijke wedstrijd tegen TOG 2, het aan
staande kampioensteam. Hoewel de dames

A. Bruinenberg, M. Blom en N. Huyg zich
geducht hebben geweerd om nog kans te
maken op de bovenste plaats, moesten zij
met een 5—5 gelijk spel genoegen nemen. Zij
nemen nu met twee verliespunten meer dan
TOG 2 de tweede plaats op de ranglijst in.

Bij de heren slaagde het eerste team met

B. Wesselingh, G. Kuilman en G. Zandbergen
er in de eerste competitiewedstrijd te win
nen. De winst was vrijwel volledig, want
Winfried 3 werd met 92 verslagen. Door
dit resultaat is het mogelijk, dat de laatste
plaats op de ranglijst kan worden ontgaan.

Hotac 2 heren met G. v. d. Haak en de
gebroedrs Kraayeveld behaalden tegen Vel
sen 2 een 55 gelijk spel.

krachten heeft gegeven aan het laborato
riumwerk maar de verantwoordelijkheid
niet langer wenst te dragen. Deze zoon,
James, is op dat ogenblik reeds ten dode
opgeschreven doordat hij zich blootgesteld
heeft aan de vernielende kracht van de
zogenaamde „gammastralen" om een drei
gende explosie in de fabriek te verhinderen.
De dialoog, welke James in die toestand
met zijn vader voert, is het dramatische
hoogtepunt in dit stuk gebleken.

Voor de argumenten van zijn stervende
zoon moet professor Thompson tenslotte
zwichten. Hij wordt gearresteerd, omdat
ook hij weigert zijn werk in de atoom-
fabriek voort te zetten. Vooral de voor
dracht van deze dialoog door Maurits
Dekker kreeg de gespannen aandacht van
zijn toehoorders.

ryODRA DE „BELGIAN RESEARCHER" de grijze steven in de stugge deining duwt,
gromt Gilbert Savels kort en tevreden: dat bootje ligt als een huis ondanks zijn
75 ton. Die 'Ollandse bouwers weten wat een kotter bouwen is. Zojuist heeft hij op
de blakte van het Noordzeekanaal de Belgische vlag omhoog zien gaan toen de over
dracht gebeurde. Maurice Pierlot uit Zeebrugge, de reder van dit kittige schuitje
heeft datzelfde gevoel toen onder woorden proberen te brengen en er zich over ver
ontschuldigd dat het zo'n korte rede werd, maar „de krop was me der van vol ge
schoten". Dat is helemaal geen schande, want deze kleine Belg is bij de IJmuidense
machinefabriek H. Zwart van een ruw casco dat de Duitsers waren begonnen, opge
bouwd tot het mooiste scheepje van Zeebrugge „en in Oostende zulle ze d'r ook
meê goesting op zien" waarmee het goed vissen moet zijn in het Kanaal en op de
Noordzee. En zeg de dank daarvoor maar eens precies zo ge hem voelt.

Deze eenvoudige Maurice Pierlot koestert
onder zijn baskenmuts een helder verstand,
want hij is de man die de stalen visborden
uitprakkizeerde, met het zelfregelend kom-
pas-met-ring-magneet voor de dag kwam
en nog steeds zint op verbeteringen voor de
visserij. Maar hij is desondanks verknocht
gebleven aan de oude gebruiken, waarmee
die visserij groot geworden is. Zodat de
nieuwe kotter Dinsdagmorgen eerst inge
zegend moest worden door een geestelijke

Op de afdeling scheepsbotiw van de grote tentoonstelling, welke te Londen ter
gelegenheid van het „Festival of Britain" gebonden zal worden, zullen talrijke modellen
van verschillende grootte geëxposeerd worden, die een beeld geven van de ver
scheidenheid der Britse schepen, die bij de wereldhandel betrokken zijn. In een
fabriek te Northampton werd dit schaalmodel van een walvisvaarder vervaardigd,

dat zes meter lang is.

Het moet volgens de legende vreemd
gegaan zijn met de naam van de Zee
brugge 412: de reder voelde wel wat
voor „Belgian Researcher", want in die
geest was hem uit een droom wat bij
gebleven. Hij moet heel verbaasd heb
ben gekeken, toen in IJmuiden bleek,
dat de firma Zwart diezelfde naam als
de beste had willen kiezen.

en kapelaan Wüst uit IJmuiden in smette
loze superplie op de degelijke planken van
het werkdek stond om deze oude rite te
volbrengen.

Devoot hebben Katholiek en niet-Katho-
liek het hoofd gebogen toen de geestelijke
zijn gebed uitsprak, waarin dit schip ver
geleken werd met de arke Noachs, die im
mers behouden de wateren bevoer en daar
om een schoon voorbeeld van elk nieuw
schip mag heten.

Het kruis is daarna „over de kotter ge
legd": in vier uitgeboorde gaten is een stuk
gewijde kaars gedreven met een prop hout
er over heen, opdat deze kaars zich ver
eenzelvigen moge met het schip: meter
Jeanne Snepp, een nicht van de reder en
peter Henk Zwart, een der bouwers, heb
ben dit ritueel in hun eendagsfunctie
helpen bezegelen.

En dan: kijken wat die 235 paarden van
de M.W.M.-diesel trekken kunnen. Door de
Velserbrug naar Buitenhuizen; voluit de
kar op het rechte eind tot Zaandam en
secuur aflezen op de kilometerpaaltjes. De
rekenlineaal kwam er aan te pas en de
„Belgian Researcher" bleek 9.2 mijl te
lopen, wat al heel wat is voor dit soort
scheepje. Op de terugweg kwamen er nog
een paar honderd toeren bij en toen riep
reder Pierlot triomfantelijk naar schipper

De „Belgian Researcher" tijdens de inzege
ning door kapelaan Wüst uit IJmuiden.

Savels, dat de tien knopen voorbij waren:
een snelheid, die in zeewater dus tegen de
elf mijl zal komen te liggen. „En het uit
laatgas is nog aan de kouwe kant", klonk
de kreet uit de machinekamer.

Natuurlijk profiteert deze kotter van de
uitvindingen van de baas: ook hij heeft
metalen borden, vliegboeien en een ring-
magneet-kompas, dat de normale afwij
kingen inderdaad niet vertoont, maar ook
verder is de „Belgian Researcher", wiens
naam in feite als een klein eerbetoon aan
de reder kan worden opgevat, hyper mo
dern. Kurk-isolatie van de visruimen,
waarachter de 600 kisten vangst goed be
waard zullen zijn, een hydraulische keer-
koppeling, vries-waterkoeling van de mo
tor en een manschapsverblijf voor de vijf
koppen om er direct op visite te gaan.

„Nogal kostelijk"

Als het scheepje de sluis doorgaat om
nog even de deining buiten de pieren te
voelen, krijgt de reder een moment tijd
voor een gesprek. Over die nieuw-modische
visborden natuurlijk, waar IJmuiden nog
wel eens met een scheef oog tegenaan kijkt.
Dat is te begrijpen, zegt de heer Pierlot in
gezapig Vlaams, „want ze zijn nogal koste
lijk. Maar ze zijn ook goei, want vraag
'et de schipper of 'et geen woar is de
Belgen, die ze een keer aan boord 'ebbe
willen d'r niet meer zonder".

En hij geeft graag zijn visie op het Bel
gisch-Nederlandse visserij-probleem, dat
hij alleen maar op te lossen acht als de
munt geünificeerd wordt voor de beide
landen, om tenslotte te vertellen, dat hij in
1937 de „Spaanse visserij" begon bij Ier
land: „de mooie meid-visserij witte, op
heek zogezegd". Dat ging met twee kotters,
waarvan de motoren precies synchroon
moesten lopen en die een trawl-zonder-
borden tussen zich in sleepten.

„Maar ook da' was nogal kostelijk".

Hij heeft meer vertrouwen in de stalen
borden, want dat levert tenminste meer vis
voor minder kosten op. „Ze zullen 'et van
zelf zien. Ik ga inmiddels door met experi
menteren en de Belgische regering zal op
den duur waarschijnlijk gaarne willen ge
bruik maken van de ervaringen met dees'
schip".