IJmuider Courant | 1951 | 6 maart 1951 | pagina 5

Ontwerp voor nieuwe Kieswet

Wordt U gekweld

/^Hoe is het ontstaand

Een Eeuw Geleden

Jet stemmen in een andere gemeente
en bij volmacht wordt vergemakkelijkt

Kiezersregister

en een Kiesraad

S;Jtvan de kiezers'die °»der de

i©Jida voor Haarlem

De Johannes-Passion in
de Immanuelkerk

Recital Clara Haskil

Verbeterde aspecten voor
genezing bij t.b.c.

Weldadigheid naar Vermogen

Emmabloem-collecte

Meer dan 3.000 Haarlemmers
volgden ontwikkelingswerk

Prof. dr. J. H. Gunning
overleden

Dit woord: BRUIDEGOM

BMHC verloor in Den Haag
van TOGO met 4—1

Dames van BGV werden
kampioen zonder te spelen

DWR boekte overwinning

HSG afdelingskampioen

diNSDAG 6 MAART 19.51

Tweede Kamer is het ontwerp
B'J ideuwe Kieswet ingediend. De
van een mpl Kieswet dateert van 1896
Ito* *el2t ^-en-twintig keer ge-
'"••J'Sgeen de duidelijkheid en over-

fliikheid niet ten goede is gekomen
lichteWK"® -Hg demissIoniiair is, heeft

H°rf n t»e.'P voor een nieuwe wet thans
W 2 \eneinde het mogelijk te maken,
ingediend, i te jj0Uaen verkic-

IwTvcZns de nieuwe Kieswet kunnen

geschieden.

T a. Memorie van Toelichting cleelt de
lr!?n Binnenlandse Zaken mede dat
vman de beduren der politieke partijen
hU n Pen groot aantal bestuurscolleges,
cn j !!n rfe Vereniging van Nederlandse
alsmetïn fe vraag heeft voorgelegd, of
Sn gewenst voorkwam het bestaande
a JPvJn de enkelvoudige voorkeur te
vaneen door dat van de facultatieve
Svoudige voorkeur, zoals het Centraal
Stembureau had vooi gesteld.

rv vraag werd bijna unaniem in ont-
„UL m beantwoord. De minister
3 daarom de desbetreffende voorstellen
het Centraal Stembureau met over
nemen. Uit de practijk is gebleken, dat
5 derlandse kiezer overwegend op num
ber van de door hem begeerde lijst stemt,
fl aangenomen moet worden, dat er
het algemeen geen behoefte bestaat
een afwijkende voorkeur blijk te geven.
Ook de door het Centraal Stembureau
voorgestelde indeling van de wetsstof in
hoofdzaken en uitwerkingen, waarvan dan
de hoofdzaken in de wet en de uitwer-
Len in wetskracht bezittende regelingen
worden opgenomen, heeft de minister niet

overgenomen.

Ten aanzien van de verkiezing voor de
Eerste Kamer wordt de mogelijkheid van
het indienen van lijsten, waarop de can-
didaten niet in volgorde van voorkeur,
maaf in alphabetische volgorde zijn ge
plaatst, gefcehrapt. Van deze bepaling is
nimmer gebruik gemaakt. De minister
mrkt op cat ook de bepalingen, welke
met de eenvoudige voorkeur bij de verkie
zing voor de Eerste Kamer in verband
staan, overbodig zijn, aangezien in de prac
tijk door geen van de leden van de Pro
vinciale Staten van deze wijze van stemmen
gebruik is gemaakt.

Kiezersregister

De minister acht de bezwaren tegen de
beslaande voorschriften met betrekking tot
de kiezerslijst van zodanig gewicht, dat
het hem gerechtvaardigd voorkomt af te
stappen van het telkenjare vaststellen van
de kiezerslijst en er een kiezersregister voor
indé plaats te stellen, dat zal worden, bij
gehouden op dezelfde wijze als het bevol
kingsregister. In het kiezersregister worden
van dag tot dag de wijzigingen bijgehouden.

Het zal bij dit stelsel nimmer mogelijk
zijp allen, die op de stemdag de drie-en-
twintig jarige leeftijd zullen hebben be
reikt, aan de stemming te doen deelnemen.

Om deze reden heeft de minister in het
ontwerp voorgesteld het kiesrecht toe te
kennen aan al degenen, die op de dag der
canilidaatstelling, het begin van iedere ver
kiezing, aan de reeds bestaande eisen vol
doen,

Elders stemmen

Het is thans zo dat een kiezer bij de
verkiezing van de leden van de Tweede
Kamer en van de Provinciale Staten in
plaats van in de gemeente, op welker kie
zerslijst hij voorkomt, in een andere ge
meente aan de stemming kan deelnemen.
Heeft hij deze bevoegdheid gekregen, dan
is het hem niet meer toegestaan om in de
gemeente, op welker kiezerslijst hij voor
komt, aan de stemming deel te nemen, ook
niet indien achteraf blijkt, dat hij toch op
de dag der stemming in die gemeente aan
wezig zal zijn. Deze gevallen blijken zich
-.erhaaldelijk voor te doen en geven tot
verlies van stemmen aanleiding.

De minister wil thans aan de kie
zers op hun verzoek toe staan hetzij
in ae gemeente, in welker kiezers
register zij op de dag der candidaat
stelling zijn opgenomen, hetzij in een
door hen aan te wijzen gemeente aan
de stemming deel te nemen.

Stemmen bij volmacht

Ook het stelsel van het stemmen bij vol
ant is m herziening.

e minister heeft er geen bezwaar te
gen degenen, die aan alle eisen voldoen,
'degenheid te bieden bij volmacht te
ne"'wanneer vaststaat, dat zii an-
aers hethun toekomende recht niet kun-
«1, i 1 oe^e"en- Hij denkt in de eerste
hun hrü kjezers- die ten gevolge van
stemming toestand niet aan de

aan Wö,r U"ner! deelnemen, doch tevens
tan °Pi de.dag der stemming bui
ter 7iin in welker kiezersregis-
1 f Z1-m opgenomen, zullen vertoe-

Kamer i?°ne vaUen> ^llon bij Tweede

maken ,Zmgen ook -gebruik kunnen

andere f de, bevoegdheid om in een

Ïenterf aeent,e te stem<nen. Bij een ge
meenteraadsverkiezing is dit niet moge-

advertentie

"nuwp^en31 nk' ?Pj' ischias> hoofd- en

Togal. Het'mffi aJf„Uw toevlucht tot

falen. Laat Ti h» daJ baat> waar andere

gebruikt reeelm*»"1™ lanScr kwellen, maar

nieren en is onsrhfri T-P1' Togal zuivert de

Bij apotheek en HrnP P0r hart en maa§-
eK en dr°glSt J 0.83, 2.08, 7.94.

Frans HalsSDA£ 6 MAART
Khouwburr Mev' 1948- 8 uur* Sta(ls"
jjkagse Cornedïpl sUW barrens bedrijf
?e"kens Thiissen- rur Kunstzalen Frans

JUUr (tot 11 'Maart. nn un't00nstclling- 10"
bruid" mui' ®embrandt: „De vader
Mace: Wwï lecft" 2' 4'15- 7 C1> M5 u.

uur ZZ* 70T"' 18 j" 2' 4'15' 7
3 2> 4,15,7 en a i'S W „zo slecht"-
i;rea". 14 j 2 is I' In n C,ty: -Paul VI aan-
-Cassidy's offer"uu' Spaarne:

Jrans Hals- tuk u 2'' 7 en 9-15 uur.
'3t>l 7 pn 9.15 uur m' W d's kT1°op", 14 j.,

WOENsn \rln| -f2,30 en 8 uur)
Br|r>kmaniv 7 MAART

in hét f*LÏX° ,LaPenna uit Zagreb
;aur- Bioscopen? S ovei" Joegoslavië,
middag en avondvoor-

lijk. Het staat hun clan nog vrij hun stem
bij volmacht uit te brengen.

Instelling van een Kiesraad

Dc minister wenst een permanent ad
viescollege in te stellen, dat met de naam
Kiesraad zal worden aangeduid. Hierdoor
zal een einde komen aan een bron van
misverstand, gelegen in de omstandigheid,
dat niet minder clan drie instanties te
's-Gravenhage met de naam Centraal
Stembureau worden aangeduid.

De Kiesraad dient naast zijn taak als
adviserend orgaan de functie van Centraal
Stembureau voor de verkiezing van de
leden der Staten-Generaal te blijven ver
vullen.

Rekening is gehouden met de wens om
de verkiezingen niet in de vacantie te
doen vallen. Voorgesteld wordt de dag der
candidaatstelling voor de verkiezing van
de leden van de gemeenteraad met een
maand te vervroegen. Voorgesteld wordt
het bedrag van de waarborgsom voor can-
didatenlijsten tot 500 te verhogen, waar
door dit bedrag wordt aangepast bij de
algemene stijging van het prijspeil. De
waarborgsom zal worden teruggegeven,
indien de candidatenliist in haar geheel
ongeldig is verklaard.

Voorgesteld wordt de stemming voor de
Provinciale Staten, zowel als voor de ge
meenteraden op een in de wet vastgestel
de dag te doen plaats vinden. De stem
ming zal, als gevolg van de bepaling, dat
zij op de drie-en-veertigste dag na de
candidaatstelling plaats vindt, steeds op
een Woensdag vallen.

Stemhokjes afgesloten

In het ontwerp wordt ook de afsluiting
der stemhokjes nader geregeld, omdat
naar de mening van de minister het stem-

Evenals verleden jaar gaf de ,',Kenne-
mer Oratorium-vereniging" met mede
werking van solisten en van het dilettanten-
symphonie-orkest „Haerlem" onder leiding
van Piet Halsema een uitvoering van de
Johannes-Passion" van Bach. Dit keer
echter niet in de Nieuwe Kerk, maar in
de Immanuëlkerk aan de Van Egmond-
straat te Haarlem-Noord, een ruil die
acoustisch geen voordeel bracht voor kooi
en orkest. En wat het orgel betreft (waar
aan de continuo-partij nu volledig was
toevertrouwd), dit blijft wegens de grote
afstand die het scheidt van dirigent en
ensemble namelijk de hele lengte van
het gebouw al even onpractisch voor
het samenspel als in de Nieuwe Kerk, ter
wijl bovendien zijn klankkarakter weinig
bevrediging schenkt.

Het is nu eenmaal een feit dat een der
gelijke uitvoering de ondernemers ervan
voor een heleboel problemen stelt, artis
tieke en andere. En zo men daar zwaar
tillend tegenover ging staan, dan zou het
best kunnen gebeuren dat er van de hele
uitvoering niets terecht zou .komen. Maar
Halsema is niet zwaartillend, dat heeft
hij al meer dan eens bewezen. En daaraan
danken de leden van zijn koor en orkest
het genot mee te mogen aanzitten aan de
rijke tafel van zo'n Bach-festijn. Want voor
hen vooral moet het een feest zijn telkens
weer op een repetitie en zeker op een
uitvoering door te dringen in deze won
derlijke kunst en er de vertolkers., van te
mogen zijn. Er is een geloof dat bergen
verzet en daarvan bezit Halsema een be
hoorlijke portie; maar men moet hem toch
zo nu en dan eens remmen door hem te
wijzen op het hachelijke van sommige pro
blemen. Daar is bijvoorbeeld de kwestie
der viole d'amore en der luit, instrumenten
•die moeilijk te bezetten zijn en waar de
dirigent dan maar een surrogaat voor
zoekt. Doch wanneer dit lapmiddel niet
voldoet wat heden maar al te zeer bleek
dan dient hij daaruit onzes inziens de
consequentie te trekken deze nummers
liever weg te laten. Jammer voor de mooie
aria's van bas en tenor, die daardoor moe
ten vervallen maar beter niet dan on
voldoende.

Dc vrouwelijke bezetting van de Kenne-
en ook accuraat. De herenafdeling is van
minder gehalte, vooral de bassen; deze zin
gen te „kelig" en moeten doorgaans geleide
lijk op dreef komen. Toch werd een van de
"moeilijkste koorgedeelten, het chromati
sche „Wir dürfen niemand toten", zeer
goed gezongen; ook „Wir haben ein Gesetz"
kreeg een stevige vertolking en de koor
epiloog „Ruht wohl" klonk zowel vocaal
als instumentaal voortreffelijk. De koralen
waren naar onze smaak over het algemeen
te hard. Gunstige uitzondering vormden
no. 15 en de tweede helft van no. 52.

Het strijkers-ensemble klonk over het
geheel minder zuiver dan verleden jaar;
vooral bij de zachte begeleidingen, zoals
bij de tenor-aria „Ach mein Sinn", was de
stemming zeer onzeker. Alleen wanneer
men flink kon doorstrijken was het resul
taat goed te noemen. De slappe rhythmiek
van sommige obligaatspelers maakte het
de solisten nogal eens lastig; de alt Colly
van Meurs, een mooie stem, maar zelf niet
erg stevig op stuk van rhythmiek, had er
wel het meest last van.

Ankie van Wickevoont Crommclin was
de sopraansoliste; zij maakte haar beste
beurt met „Ich folge dir gleichfalls", vlot
gesecondeerd door de solofluitist, die ech
ter niet best stuwde met het orgel. Han
le Fèvre was zeer goed als Evangelist en
ook de tenor Reinhard van Randwijck, die
de felle dramatische aria's te vertolken
had, liet zich als een volbloed zanger ken
nen. Hij moge er echter op letten dat in
de zevende maat van de zangpartij van
„Erwage", op de eerste lettergreep van
„allen" een a staat, waar hij tot tweemaal
toe as zong. De bas Jan Hulsbos bleef niet
steeds zich zelf gelijk; maar soms was hij
heel goed. Zeer voornaam was het zingen
van de bas Henri Welboren, die de Jesus-
partij vertolkte.

Bets Ncderkoorn vervulde een zware
taak aan het orgel. En Piet Halsema diri
geerde met vaste hand. De belangstelling
voor deze uitvoering was zeer groot.

JOS. DE KLERK.

Twee actrices en een regisseur
gaan „Comedia" verlaten

Behalve Jan Teulings zullen ook Joekie
Broedelet en Yda Andrea uit eigen be
weging de toneelgroep Comedia verlaten.
Laatstgenoemde zal gedurende het vol
gende seizoen deel uitmaken van het Vrije
Toneel onder leiding van Cor en Anton
Ruys. Jan Teulings houdt zich beschikbaar
voor regie-opdrachten.

De verbinding stro epen van de UNO-slrijd-
krachten werken onder vaak uiterst moei
lijke omstandigheden. Hier is een telefonist
bezig met het herstellen van een telefoon
verbinding in dc bergenvan Ceniraal-Korea

geheim bij de bestaande toestand niet vol
doende gewaarborgd wordt. Voor de in
het stemlokaal aanwezigen is het vrij ge
makkelijk r.a te gaan of een- kiezer links
of rechts op het stembiljet zijn stem uit
brengt.

De minister zal daarom bij algemene
maatregel van bestuur bepalen, dat de
bovenste helft van de ingang der stem
hokjes met een gordijntje dient te worden
afgesloten.

Vandaag is het een kwart eeuw gele
den, dat Eduard Flipsc voor het eerst het
Rotterdams Philharmonisch Orkest diri
geerde. Binnenkort zal dit jubileum offi
ciéél gevierd worden.

bereikte hoogtepunt met
Sonate in Bes van Schubert

Edele eenvoud was het kenmerk van
het programma, dat de Roemeense pianiste
Clara Haskil had samengesteld voor haar
klavieravond, gisteren in de Haarlemse
Concertzaal gegeven. Geen schittering van
uiterlijke effecten, geen imponerend bra-
vour-spel waren voor deze avond bedoeld
en waarschijnlijk zal men dergelijke op
pervlakkigheden bij een pianovoordracht
van Clara Haskil nimmer kunnen ver
wachten. Want dit zou een verloochening
worden van haar diepste wezen, dat zich
ook dit keer het overtuigendst kon uit
spreken in een buitengewoon verinnerlijkt
spel. Maar daarbij ontmoette men ook de
kunstenares, die het wonder van de zuiver
muzikale schoonheid sterk ondergaat en
tot uitdrukking kon brengen. Deze beide
factoren van haar kunstenaarschap waren
echter niet steeds voor elke vertolkte
compositie in evenwichtige verhouding
aanwezig.

Voor de Toccata in e van Joh. Seb. Bach,
waarmede de pianiste haar recital begon,
zou een grotere concentratie op het mu
zikale element en een minder op de voor
grond plaatsen van een meditatieve ex
pressie gewenst zijn geweest. Maar zelden
zal men een uitvoering horen van de
Sonate in Es opus 31 nr. 3 van Beethoven,
zoals Clara Haskil er van gaf. Alle anti-
muzikale begrippen, die zich in de loop
der tijden omtrent Beethovens muziek ge
vormd hebben, waren uit deze vertolking
gebannen. Geen der toehoorders behoefde
deze muziek te gaan „begrijpen" om haar
mooi te vinden. Zij werd ons geschonken
in ongerepte eenvoud met een eerlijk
overtuiging en wij hebben haar dankbaar
aanvaard.

De „Waldszenen" opus 82. die de pianiste
op Beethovens Sonate liet volgen, behoren
niet tot. het belangrijkste werk van Ro
bert Schumann. Enkele fragmenten als
„Einsame Blumen", verder „Vogel als
Prophet" en „Abschied" treffen door hun
poëtische stemmingen cn het was vooral
met deze gedeelten dat de voordracht van
Clara Haskil een hoogtepunt kon ver
krijgen.

Het schoonste wat Clara Haskil op deze
avond kon bieden kwam echter na de
pauze met de uitvoering van de Sonate in
Bes van Franz Schubert Hierin openbaar
de zich een volmaakte vereenzelviging van
de vertolkster .met de geest van de mu
ziek, die twee maanden voor het overlij
den van de componist geschreven, de diep
ste gedachten tot uitdrukking bracht van
de door veel leed en teleurstelling getrof
fen jonge meester. Deze voordracht was
meer dan een herschepping. Zij was als
een persoonlijk getuigenis, dat in Schu
berts muziek een uitdrukkingsmiddel vond.
Langdurig applaus onderbrak het myste
rieuze contact, dat Clara Haskil door haar
meesterlijk spel met de toehoorders tot
stand had gebracht. Het werd weer her
steld door een toegift: Schubert's Im
promptu opus 90 nr. 3 in Ges.

P. ZWAANSWIJK

Wachtlijsten voor sanatoria
zijn verminderd

In het orgaan der Haarlemse Vereniging
tot bestx-ijding der tuberculose, schrijft dok
ter S. J. van Sloten, directeur van het Con-
sultatiebureau, over de aspecten bij de
tuberculosebestrijding.

Wij ontlenen daaraan:

Middelen als streptomycine en als het
para-amino-salicylzuur, het P.A.S., bleken
van enorm grote waarde in de behande
ling der tubei-culose en op dit gebied wor
den nog steeds nieuwe ontdekkingen ge
daan, zodat de golven der hooggespannen
verwachtingen nog lang niet zijn vervlakt,
al is hier toch ook alweer een zekere on-
dersti-oom merkbaar.

Een nieuwe hoge golf, de chirurgische
behandeling van de longtuberculose, spant
thans onze verwachtingen weer hoog.

Deze methode was in haar eenvoudigste
vorm van cle pneumothorax reeds jaren
bekend, de methode die maakt dat de zieke
long tijdelijk wordt uitgeschakeld bij de
ademhaling en zodoende, door de dan ver
kregen rust, gelegenheid krijgt te genezen.
Maar de moderne grote longoperaties,
waarbij gedeelten van de zieke long of soms
wel cle gehele long wordt weggenomen, zie,
dat zijn methodes waaraan men vroeger
zelfs niet heeft kunnen denken en die nu
mogelijk zijn geworden, dank zij de hier
voor genoemde middelen als streptomycine
en P.A.S. en door welke operaties even-
zovele mogelijkheden zijn gekomen bij de
behandeling der tuberculose.

En al deze behandelingsmethoden zijn
grote bondgenoten gebleken in de bestrij
ding der ïubei-culose. Op het consultatie
bureau wordt de invloed van dit alles ter
dege gemerkt en wel aan het beloop van
een andere golf, die vlak na de oorlog hoog
steeg, maar die allengs weer gaat vervlak
ken, nl. van de behoefte aan sanatorium
plaatsen.

Sedertdien zijn er sanatoria bijgebouwd
of bestaande sanatoria uitgebreid en nam
het aantal -bedden dus toe.

Maar toch krijgen wij, eri met ons de
leiders van andere consultatiebureaux, de
indruk dat de hopeloos lange wachtlijsten
voor sanatoriumplaatsen op de consulta
tiebureaux niet alleen zijn afgenomen dooi
de thans meer beschikbare plaatsen. Met
één uitzondering voor de groep der „kleu
ters" zijn patiënten, bij wie een bepaalde
vorm van longtuberculose wordt ontdekt,
than.s binnen redelijke tijd op te nemen,
waartoe inzonderheid in Haarlem cle ope
ning der dependances van het St. Elisabeth's
Gasthuis in Aerdenhout en Zandvoort be
langrijk bijdraagt.

Maar buiten dit treft het ons steeds meer,
hoe patiënten thans niet meer in eerste in
stantie naar een sanatorium gaan of. indien
dat. toch het geval is, slechts voor korte tijd,
doch dat deze zieken dan in de zieken
huizen worden opgenomen voor het onder
gaan ener long-chirui-gische behandeling.

Een korte nakuur, ter aanpassing en ter
verhoging van de weerstand, blijkt dan
dikwijls voldoende voor uiteindelijk goed
resultaat.

En zo zou het wel kunnen gebeuren, dat
de hoge golf van bijbouw of uitbreiding
van bestaande sanatoria ook weer gaat
kalmeren. Wii denken terug aan de derti
ger jaren, toen in vele sanatoria, die na de
oorlog 19141918 waren opgericht. Dlaat-
sen leeg kwamen te staan. Een hex-haling
hiervan is in de toekomst zeker denkbaar.

In het jaarverslag 1949/1950 van de ver
eniging „Weldadigheid naar Vermogen"
wordt meegedeeld, dat het aantal leden op
31 October j.l. 1070 bedi-oeg en het aantal
begunstigers 581. De sociale werkster be
handelde in het verslagjaar tal van aan
vragen om steun en adviserende hulp. Het
aantal bezoekers(sters) op haar spreekuur
neemt steeds toe. Op 31 October 1950 ston
den 105 gezinnen der meest behoeftigen
voor geregelde steunverlening genoteerd.
Medewerking werd verleend aan de com
missie voor samenwerking in bijzondere
noden. In 32 gevallen stonden nog voor
schotten uit.

Na gememoreerd te hebben in welke ge
vallen hulp is verleend vervolgt het be-
stuur, dat het beseft, dat van cle leden niet
verwacht kan worden, dat zij particulier
in zulke gevallen helpen. Maar wanneer
velen die met het bestuur van mening zijn,
dat toestanden, zoals die in vele gezinnen
heex-sen, uit dc wereld geholpen moeten
worden, helpen met het bedrag der jaar-
contributie, dan wordt uit al die kleine be
dragen een groot bedrag verkregen, waar
mee het bestuur het werk kan verrichten.
Dan hebben de leden er hun aandeel in.
Met een opwekkend woord het werk te
blijven steunen besluit het bestuur zijn
jaarvei-slag.

In Haarlem en Bloemendaal zal de Em-
mabloemcollecte gehouden worden op
Woensdag 4 April.

De classis Haarlem der Gereformeerde
Kerken heeft een protest aan Ged. Staten
van Noordholland verzonden tegen het ver
storen van de Zondagsrust door autoraces in
Zandvoort.

Haarlemse Volksuniversiteit in 1950

Ondanks de tijdsomstandigheden geeft het
verslag van de Haarlemse Volksuniversi
teit over het afgelopen jaar reden tot te
vredenheid. Hel ledental vertoonde de
grootste stijging van de laatste jaren, na
melijk van 755 tot 930.

De samenwerking met de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen heeft het mogelijk
gemaakt op enige terreinen intensiever te
werken. Zo is een lang gekoestei-de wens in
vervulling gegaan om de bewoners van
Haai-lem-Nooi-d tegen een kleine entrée-
prijs toegang tot ontwikkelingsavonden te
geven. Deze avonden zijn boven verwach
ting geslaagd, de zaal was steecis uitver
kocht. Ook tot de bijzondere avonden in
Haarlem-Centrum en het Comité voor
jonge Toonkunstenaars strekt zich deze sa
menwerking uit. De eerste helft van het
jaar werd geopend met een openingsavond,
tien luistercursussen, vier speciale avon
den, een excursie, zeven taalcursussen;
twee luistercursussen konden niet door
gaan wegens gebrek aan belangstelling.
839 personen namen aan de gehouden
avonden cleel. Was dc belangstelling, zoals
gewoonlijk, in het eex'ste halfjaar niet zo
groot, het najaar overtrof de verwachtin
gen. Het programma vermeldde de ope
ningsavond, elf luistercursussen, negen
aparte avonden, twee excursies, veertien
taalcursussen; het gehele programma kon
doorgaan, uitgezonderd drie taalcursussen
t.w. Maleis, Deens, vervolgcursus en
Zweeds, aanvangcursus. Deze avonden
werden bezocht door 1861 personen. In het
geheel werden dus in 1950 gegeven negen
tien luistercursussen met 56 avonden,
achttien taalcursussen bestaande uit 212
avonden, vijftien aparte avonden, drie ex
cursies en acht avonden voor de jonge
toonkunstenaars, 3300 personen namen aan
deze avonden deel.

Vanavond houdt de Haarlemse Volksuni
versiteit haar jaarvergadering.

Te Hilversum is Maandag in de ouder
dom van 91 jaar overleden prof. dr. J. H.
Gunning Wzn., oud-hoogleraar in de pae-
dagogiek aan de rijksuniversiteit te Utrecht.

Prof. Gunning werd op 13 Juli 1859 te
Utrecht geboren. Na aan de gemeente-
universiteit te Amsterdam te hebben ge
studeerd, promoveerde hij daar in 1882 tot
doctor in de klassieke letteren. Hierna was
hij tot 1887 leraar in de oude talen aan het
gymnasium te Utrecht. Van 1888 tot 1896
was hij conrector en daarna twee jaar
rector van het gymnasium te Zwolle. Op
3 Februari 1900 deed hij zijn intrede als
privaatdocent in de paedagogiek aan de
rijksuniversiteit te Utrecht. Dit is hij ge
weest van 1900 tot 1904 en later weer van
1917 tot 1923. In de tussenliggende jaren
was hij in dezelfde functie verbonden aan
de Amsterdamse universiteit. Van 1923 tot
1929 was hij buitengewoon hoogleraar in
de paedagogiek te Utrecht. Vele jaren was
hij lid van het Algemeen College van Toe
zicht, Bijstand en Advies voor het rijks
tucht- en opvoedingswezen. Hij is van 1915
tot. 1918 lid van de Provinciale Staten van
Noordholland geweest en van 1925 tot 1935
lid van de gemeenteraad van Hilversum.

De moeilijkheid van dit woord zit in
de. staart: het woord gom komt alleen
in deze samenstelling voor en betekent
man. De bruidegom is dus eenvoudig
de man van de bruid. Een ander oud
woord, dat hetzelfde betekent als man,
is het woord weer. Wij kennen het nog
in weerwolf. Dat is dus, volgens oud
volksgeloof, een man die zich 's nachts
in een wolf veranderde en dan de kud
den van zijn buren aanviel.

Nu wij het toch over een bruidegom
hebben, moet ook het woord bruiloft
even worden verklaard. Loft hangt sa
men met lopen en het woord herinnert
aan het oer-oude gebruik dat de aan
slaande man zijn bruid moest roven
van haar ouders en met haar moest
vluchten, achtervolgd door haar vader
en broers. Werden de gelieven inge
haald, dan was de bruid-loop mislukt
en ging het huwelijk niet door!

V.

Hockey

de buitenwijken van Wonjoe is een der doelen door een fosforgranaat getroffen.
Tegen de laaiend; vlammen tekent zich de silhouet van een soldaat der UNO-strijd
kracht cn af, die met zijn geweer in de aanslag mogelijke vijanden tracht te ontdekken.

Handbal

Hoewel de wedstrijd BGV—Beverwijk ai et
doorging zijn de dames van BGV toch kam
poen der eerste klas in de afdeling Noord
holland geworden. De enige ploeg, die BGV
nog een spaak in het wiel had kunnen steken
Rapiditas verloor met 21 van Fo
resters. waardoor BGV niet meer is in te
halen.

Intussen hebben dc Haarlemmei's gisteren
in de andere klassen ook een woordje mee
gesproken. Concordia heeft in de dames
hoofdklasse op overtuigende wijze getoond
niet van zins te zijn de plaats door degra
datie te ruimen. Direct in de eei-ste helft
verschaften de dames zich door sterker
spel een voorsprong van 30. Wat Vlugheid
en Kracht na de rust ook probeerde de
verdedigster was niet le passeren. In de
laatste minuut doelpuntten de gastvrouwen.
Concordia staat nu met vijf punten uit acht
wedstrijden heel wat veiliger dan Vlugheid
en Kracht, dat nog maar twee punten uit
zeven wedstrijden behaalde. De heren van
Concordia (cei'ste districtsklssc), behaalden
een zege op nummer twee van de ranglijst,
Aalsmeer. Nog twee punten moeten er ver
overd worden waarop tegen het zwakke
APGS alle kans is voordat deze Haarlemse
ploeg zich kampioen van West A kan
noemen.

De wedstrijd AalsmeerConcordia begon
met een korte reeks ranvallen der gasten,
waarna Concordia met zijn eerste gevaarlijke
offensief door Duyff de leiding nam. Dc Jong
maakte op fraaie wijze gelijk doch weer
sloot Duyf een aanval met een doelpunt af.
Kort voor rust volgde dc gelijkmaker van
Aalsmeer Na rust kwam Aalsmeer opzetten
en doelpuntte. De Haarlemmers kwamen in
de aanval. De buitenspeler Willinge maakte
43. Aalsmeer kon hierop nog slechts met
een doelpunt antwoorden. Daarna was het
initiatief vrijwel geheel in handen van Con
cordia. Een toegewezen 13-m. worp werd
feilloos door Duyff ingeschoten en Neder-
koorn vergrootte de voorsprong tot 64.
waarmede het einde kwam. Vermelding ver
dient het uitstekende werk van doelverde-
diger Van Arem.

In dezelfde klasse speelde HOC tegen
Achilles en verloor met 64. Ook hier was
veel spanning. Rust ging in met 22. Het
heeft er lang naar uitgezien, dal HOC een
gelijk spel zou behalen, doch de grotere
schotvaardigheid van Achilles gaf de door
slag. Sagitta kwam. zag en overwon HOC
(dames) met maar liefst 61.

De Rapiditas-hei-en behaalden ondanks
enkele invallei-s een verdiende zege van 64
in Amsterdam op Tonido. De dames van
Gi-ta klommen weer een stap hogerop door
OSS op eigen veld met 20 te verslaan. Zij
handhaven hierdoor haar goede kans op de
titel.

In de afdeling heren behaalde IJmond een
grote zege op HOC 2 (243). BGV moest de
eer laten aan de Concordia-reserves, die
hiei-mede een zeer goede pi-estatie leverden.
Bij de dames ontnam Concordia 2 een punt
aan IJmond door 22 te spelen.

Sport in 't kort

WAGTiMANS WON TE ETTEN. Te

Etten werd een internationale wielercross
gehouden over 30 km. voor profs. Wagt-
mans. Breda won in 1 uur 7 min. 20 sec. en
Voorting (Haarlem) wei'd tweede.

EEN OVERWINNING VAN 26—1.
Het elfde elftal van RCH behaalde Zondag
een overwinning van 261 op DIOS III
(Nieuw Vennep).

KENNNEMER GOLFCLUB. De uitslag
van de maandelijkse onderlinge wedstrijd.
18 holes handicap strokeplay, van de Ken-
nemer Golfclub luidt: 1 Marl of Strumphler
(28) met een netto-score van 60; 2. Frans
van Geen (30) met een netto-score van 71.

Het nog al eens wijzigen van de voorhoede
van het elftal van BMHC in dc laatste weken
brengt de ploeg geen voordeel. Evenals
vorige weken leden de Bloemendalers afge
lopen Zondag weer een nedeiTaag.

In de eerste helft speelden de partijen een
goede en snelle wedstrijd. Togo was iets in
de meerderheid, die door rechtsbinnen D.
Esser in een doelpunt uit een korte hoekslag
werd uitgedrukt. Vooral in de eerste minu
ten na de aanvang kwam Togo opzetten en
kreeg enkele straf corners toegewezen. Doel
man Dalmeyer weerde zich hierbij uit
stekend.

Na rust maakte E. Tuyt er voor de Hage
naars 20 van. Een kwartier voor het einde
gaf Snethlage een mooie voorzet die door
Hage onhoudbaar werd ingeschoten (21).
Geïnspireerd door dit succes kwam BMHC
meer in de aanval waarbij de halfspclei's
hun verdedigende taak enigszins verwaar
loosden Daardoor doelpuntte Togo kort
achter elkaar door enige snelle uitvallen
twee maal. De doelpunten kwamen van de
sticks van Tuyt en H. van Straaten.

In de tweede helft misten de Bloemen-
dalei-s enkele goede kansen, waardoor Togo
deze wedstrijd wel vei'diend, doch eveneens
geflatteerd met 41 won.

Waterpolo

Voor de eerste klasse heren werd in het
Spoi'tfondsenbad de wedstrijd DWRVZV
gespeeld. In de eerste speelhelft ging het
spel vrijwel gelijk op, Ko Wisker deed de
rust voor DWR met 1—0 ingaan. In de tweede
speelhelft was DWR meer in de aanval. Uit
een voorzet van Zadelhoff bracht Behle de
DWR voorsprong op 20 cn maakte Wisker
het drietal vol. Nadat een aanvang van DWR
gestopt was haalde de Velsense doelvei-de-
diger het leder door het doel waardoor het
40 werd. Gottmer maakte er 50 van en
Nico Schoonc profiteerde van een fout ge
maakt door de gsthere (51).

In de wedstrijd DWTHaarlem 2, even
eens voor de eerste klasse heren, werden de
punten gedeeld. Mart, van Gemert bezorgde
DWT de leiding waarna Hein IJzer de
achterstand omzette in een voorsprong van
21, met welke stand de rust inging. In de
tweede speelhelft maakte Fons Roozekrans
voor DWT gelijk 2).

De wedstrijd VZV 2DWT 2 werd ge
speeld voor dc tweede klasse heren. Met
1—0 voor VZV 2 ging de rust in. De wedstrijd
eindigde met 31 voor DWT 2.

In de derde klasse heren won HPC 3 met
70 van Watervrienden 1.

Dinsdagavond worden in het Sportfond-
senbad de volgende waterpolocompetitie-
wedstrijden gespeeld:

Tweede klasse dames: HVGB 2HZV 1.

Derde klasse heren: HPC 3HZV 1.

Schaken

Het Westen won van het Haarlems Schaak
Gezelschap met' 5U4!i.

Toch behaalde HSG het kampioenschap
van zijn afdeling.

De uitslagen luiden: J. Op 't Eynde—G.
Kroone 01; H. Th. van HerrikhuyzenF.
A Spinhoven 01; H. de Ringh de Vides
J. de Vries 01; G. Tuilmr. G. Snoeck
Henkemans LU; D. SpelJ. J. Best 10;
B. PennersA. van Sas 10; P. ReubesW.
Verhoeff Jr. 0—1; J. DrostAntonisse 10;
B. J. S. BrillemanW. -J. Saeys 10; C.
PostumaG. J. A. Wijdoogen 1—0.

Zege voor Haarlem

De Zondag te Amsterdam gespeelde com
petitiewedstrijd voor de hoofdklasse KNSB
tussen Utile Dulci en Haarlem eindige' 1 in
een 6L31.' overwinning voor de Haar
lemmers.

De uitslagen luiden: W. A. Oudhcusden
G. B. van der Velde 10: F. van de Rhee
A. Schneiders 0—1; M, van de Kruyf—P. A.
van Driel 01; W. KampH Schmitz 0.1;
W. H. OudhcusdenJ. Wijker UB. de
KokW. Geuzenbroek 'jJ. C. Stronck
J. Blokker 01; L. de VriesJ. A. Doube
10; G. BoonstraA. Haitsma 01: J. Rede
laar—J. H, Kruyt ',i

Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 6 Maart 1 85 I

LONDEN. Hedenochtend tusschen
elf en twaalf ure hééft de heer Charles
Green uitvoering gegeven aan zijn aan
gekondigde plannen onx met eene lucht
ballon eene luchtreis naar het vasteland,
indien mogelijk zelfs naar Duitschland, te
maken. De ballon, genaamd Nassau, is in
het Hyde Park met gaz gevuld en nadat
de heer Green en zijn metgezel op dezen
tocht, de gewezen Hertog van Brunswijk,
in den mand hadden plaats genomen, op
gestegen na het uitwerpen van met zand
gevulde zakken, om het gewigt te doen
afnemen De ballon nam terstond eene
Zuid-Oostelijke richting en is over de
graafschappen Surrey en Kent gedreven.
Men denkt hier, dat de tocht wel zal ge
lukken, tot des avonds laat was hier niets
ongunstigs van denzeliven bekend.

a

ALKMAAR. Bij Klaas Stapel, land
man te Hem in Noord-Holland, is gebo
ren een welgevormd kalf, even ge-lijk. elk
ander, uitgenomen dat hetzelve heeft
twee natuurlijke koppen, hebbende vier
oogen, twee bekken met tong en tanden,
met welke bekken het bij afwisseling zijn
voedsel, bestaande uit vijf kannen melk
daags, gebruikt.

Dit buitengewone kalf is voor een ieder
ter bezichtiging, alsmede uit de hand te
koop bij den vorengenoemdfn landman.