In onze Noodwinkel
Gerard van Praag
„OXFORD" en „VICTORY"
De REHACO heeft haar
fileermachine ontvangen
In ijltempo wordt de luchtverdediging
in het Nabije Oosten georganiseerd
k
Dames- en Herenregenkleding
(om je zilveren tulp) in de Grote Kerk
Ander systeem van steun aan het toneel zal
binnenkort onder ogen worden gezien
Haarlem
jn het Holland Festival
Internationale wedstrijd voor organisten
Plan voor het laten componeren en
uitvoeren van een orgelsymphonie
Uitbreiding Clarastichting
bleek niet nodig
Deze week nog geen
nieuw kabinet
Comedia vertoonde „De
Verradervan Herman Wouk
Binnenkort de eerste demonstratie
Straaljager-piloten
leren beter vallen"
Aanbesteding Rijkswaterstaat
Huizenveiling
VRIJ»
kG 9 MAART 1951
7a 1 deze zomer van begin
to Haahr,ff september - in de historische
JuDii0tl een bijzondere Rembrandt-ten-
Vleeshal een gehouden, die een
toonstelling yan het Holland Festi-
plaats op'tiaüef hiertoe is genomen
^thÜder Jules Chapon en de kunst-
te sai«aar _,p+ heren
p Leffelaar, die met de heren
Ja H van Borssum Buisman en
flink de commissie van voor-
C'S' vormen, welke onder presidium
D J A. Geluk staat.
wethouder eshal voor het eerst
"oor expositie-doeleinden in
""men Men is over de beschik-
•mfe buitengewoon geestdriftig. De
r heeft echter bepaald dat in de
Slechts twintig personen tegelijk
W 'kunnen worden. Veel van het
pjde grafische werk van Rem-
'"oral van de etsen, wordt voor
pjoel uit particuliere collecties afgestaan.
Improvisatie-wedstrijd
uur ook op muzikaal gebied zal Haar-
!,s het plan definitief wordt aangeno-
5 «n Plaats in het Holland Festival
innemen. Er wordt namelijk in de
Kerk op Vrijdag 29 Jun» een inter-
£5 Jrovlsatle-wedstrHd voor or-
Sen gouden. ïot deelneming daar-
i llen vijf Jonge organisten worden
ÏÏeïd, waarvan twee uit Nederland
S België, een uit Engeland en een uit
Zwitserland. Onderhandelingen met hier-
l in aanmerking komenden worden zo
Slt mogelijk geopend. Dne oudere en
Smeerde organisten - een Frans-
in een Oostenrijker en een Nederlander
S hoopt dat dr. Anthon van der Horst
whikbaar zal zijn) - zullen de jury
n» Als prijs wordt een zilveren tulp
schikbaar gesteld. Dit is een wisselprijs,
nnl het ligt in de bedoeling van deze
Zovisatie-wedstrijd een jaarlijkse tra-
Ie te maken. In volgende zomers zullen
Jènbten uit andere landen worden uit-
icnodigd.
üez» zilveren tulp zal direct na afloop
ta de wedstrijd aan de winnaar worden
uitgereikt. Drie dagen later zullen de leden
Yi', de jury eveneens op het orgel van
d» Grote Kerk - zelf een concert geven.
Eveneens met het oog op het Holland
Feitival heeft een commissie van deskun-
cijcnnogeen tweede plan ontwikkeld, dat
ffijschien van nog meer belang voor het
indeel van de Nederlandse muziek daarin
jacht moet worden. Door de korte tijd van
voorbereiding, die thans resteert, heeft
een besloten de verwezenlijking daarvan
tot de volgende zomer uit te stellen. Er zal
thans in het najaar een wedstrijd onder
componisten worden gehouden, met als op
dracht een speciaal voor het prachtige orgel
van Cavaillé Coll in de gemeentelijke Con
certzaal te schrijven symphonie. die in
samenwerking met de H.O.V. uitgevoerd
zou kunnen worden. Er worden hiervoor
twee belangrijke geldprijzen beschikbaar
gesteld. Men is bij dit alles terecht vcm dc.
fdachfe uitgegaan dat de besté wijze, om
aarlem aan het Holland Festival te laten
deelnemen, moet berusten op inschakeling
van de beide vermaarde orgels, die de stad
bezit
Bloemendaal voor de keuze
Dezer dagen is een eerste, uiteraard voor
lopige, in hoofdzaak voor het buitenland
bestemde agenda van het Holland Festival
185! verschenen. Opvallend is daarbij dat
voor het optreden van de Young Vic in
Bloemendaal alleen het blijspel „The
knight of the burning pestle" van Beau
mont staat vermeld en niet „De koopman
van Venetië" van William Shakespeare.
Een van deze beide stukken zal gekozen
moeten worden, doch blijkbaar is de artis
tieke leiding van het festival niet bijster
bevredigd door de kort geleden in een. aan
tal Nederlandse schouwburgen gegeven
vertoningen van het laatstgenoemde, dat
bovendien van nature weinis voor verto
ning in de openlucht geschikt wordt ge-
acnt. Het zal althans een speciale bewer
kingdienen te ondergaan. Tho*ir heeft men
w een wissel op de toekomst getrokken
en oe aankondiging beperkt tot de comedie
Bloemendaalse raad
komt Donderdag bijeen
Donderdag 15 Maart komt de gemeenteraad
toef ?n?aal >n openbare vergadering
j fandeling van vijftien punten,
vit, ,on)e, komt de voorlopige vaststelling
Ü1U1 ?ldlngsplan- in hoofdzaak. De
w'oordig zijn_ A" Kmper zal daarbiJ tegen"
beboinvriag^eden is het saneringSDlan in
het Ec-ippUa'J7,30 Bloemendaal voor
ziidscnviri JenT? oemendaalse we2 ener-
'ian anISg KoePellaan—Bos en Duin-
eaeaiidv Z en, fussen Zomerzorgerlaan
bS 35 ach,er de woningen aan de
B R fcjds vastgesteld. Thans stellen
stellen.voor de r°oilijnen vast te
i^3lf,"ifinifinnG"kort het complex der
bos';,'vercnit>itXfVOnS§Cn van de woning-
r«c ko-n> Ev, «Bloemend aal-Noord" ge-
vast te ê'piioJ o n°°^7'akeliik de huurprijs
vS,lieien„B-e'] W. willen de huurprijs
?;nning va-vf7,35 Der week Per
ds rog tz!e?' ln afwachting van
kosten definitief te bepalen bouw-
hbreMenl!1 jn de raad voor een wijziging
s=an van een r»u voorwaarden tot het aan-
h«vel" metdÏÏ2a Wn<fen op „Bloemen-
waa-tos on Ir Burdet en consorten,
W kolNn0!ember besloten was.
vóststeiling Sh orde vo°rstellen tot
e\»voermg van vVpe"°,rdctling op ds heffing
'«ft tot vavtooir ^s" en verlofs-
bekking lot eilm,g .Yan regelen met be-
l^heer en de bopfcïïïvr op het geldelijk
Snaren tot iït?« Van rekenPHchtige
•"take de r,ieim-I^ Teffen van maatregelen
pellen van een^"wetgeving, tot het
Rijzing en vpJw e verordening tot
bt vaststelling van dienstwoningen
Achting Ooenln^nu rekemn£ 19öO van
8 openluchttheater Bloemendaal.
A C. B.rev^rmaN«te 's Hertogenbosch heeft
Geldrn g secrc,aris van de ge-
f24 000' vtrGnCnf verduistering van
J®»raf van één io tot een Sevan-
-.r.°P dc onbewJkt* Z6S maanden'
de spoorlijn°V5WC£ te Huiten
onder Is een vier"
h haar drieiarfp t!en trem gekomen. Zij
kst,de overwea0PPn°ert:ie, achterna, dat
:dn°Verreden en v«SSGerd, Was' Het kind
vHetiiKt in h„. op slaS dood.'
tÖp van Btrecht°rnf<SCn Van de aar,s"
ïz !aa" de kardinaal
van Beaumont, waarvan de première eind
Mei als onderdeel van het Festival of
Britain zal plaats hebben. Pas daarna
wordt een definitieve beslissing genomen,
waarbij uiteraard het bestuur van het
Openluchttheater het vooral voor het zeg
gen heeft.
Zoals wij reeds eerder berichtten zal de
Nederlandse Comedie onder regie van
Johan de Meester deze zomer wederom een
reeks opvoeringen geven van de middel
eeuwse moraliteit „Elckerlyc" op de bin
nenplaats van het Prinsenhof te Delft, met
Han Bentz van den Berg in de titelrol. Ook
Gouda heeft besloten de deelneming aan
het Holland Festival voort te zetten. Het
koor van de Nederlandse Bachvereniging
geeft daar, met medewerking van het Resi
dentie-Orkest en solisten, onder leiding van
dr. Anthon van der Horst, in de St. Jans-
kerk een uitvoering van het Magnificat van
Bach en van het Te Deum van Purcell.
Toestand gerepatrieerden
gunstiger dan verwacht
Enige tijd geleden verzocht het Rijk het
gemeentebestuur van Haarlem plannen uit
te werken om de bestaande dépendance
van het St. Elisabethsgasthuis voor tbc-
patiënten, de Clarastichting in Zandvoort,
uit te breiden met een nieuw paviljoen.
Het Rijk kwam tot dat initiatief, omdat ge
vreesd werd, dat onder de repatriërenden
een groot ahntal tbc-lijders zou zijn. Dit
bleek in de praktijk bijzonder mee te val
len, zodat het Rijk, dat een aantrekkelijke
financiële regeling in uitzicht had gesteld,
de gemeente heeft verzocht verdere voor
bereiding voor „Clara II" achterwege te
laten.
Het is dus. niet zo, zoals elders werd ge
publiceerd, dat hogere instanties geen
medewerking zouden hebben willen ver
lenen aan een gemeentelijk plan.
Dezer dagen zyn aan boord van de
„Tarakan", welk schip in de Amsterdamse
haven ligt, vier Indonesische schepelingen
om het leven gekomen door kolendampver
giftiging. Twee anderen moesten in een zie
kenhuis worden opgenomen. Beiden zijn daar
gisteren overleden.
Amerikanen maken vliegvelden voor de Turken
het aartsbisdom.
staan
De correspondent van United Press in
Ankara meldt: Onder Amerikaanse leiding
worden momenteel in Turkije in ijltempo
vele vliegvelden aangelegd. Een dier vlieg
velden ligt ruim 1900 kilometer ten Zuiden
van Moskou. Zij worden geschikt gemaakt
voor zware bommenwerpers en snelle
jagers.
Van deze vliegvelden opererende mili
taire toestellen zulYm de belangrijke olie-
gebieden in het Nabije Oosten verdedigen
en de luchtdefensie van het gebied van ds
Middellandse Zee en het Suezkanaal com
pleteren. In geval van oorlog met Rusland
kunnen zij uiteraard ook voor offensieve
doeleinden dienen. Ook indien Rusland een
aanval op Perzë waagt kunnen zij van
groot nut zijn.
Van deze vliegvelden uit opererende
zware bommenwerpers kunnen te zijner
tijd binnen een uur de oliegebieden van de
Kaukasus en Roemenië bereiken.
De werkzaamheden worden strikt ge
heim gehouden. Zelfs de plaats waar de
vliegvelden zullen komen te liggen is ge
heim. Maar bekend is dat het voornaam
ste vliegveld zal worden aangelegd nabij
Adana, dat in de vruchtbare kustvlakte
ten Noorden van Syrië ligt, en zal dienen
als basis voor zware en superzware bom
menwerpers. Deze basis zal voor zijn aan
voer van voorraden kunnen rekenen op
bescherming van op Cyprus en Kreta ge-
stationneerde jagers cn kunnen beschikken
over twee uitstekende aanvoerhavens,
Iskenderon (het vroegere Alexandrotte) en
Mersin.
Aan* de landzijde wordt de vlakte van
Adana vrijwel geheel 'afgesloten door het
Taurus-gebergte dat toppen van c.a. 6.000
meter heeft.
Ook wordt aangenomen dat een even be
langrijk vliegveld zal worden aangelegd
nabij Diyarbokir in Oostelijk Anatolië
nabij de Ararat.
In het Russische grensgebied ten Noor
den van de Ararat zijn door vliegers op
weg van Perzië naar Turkije meermalen
grote aantallen Russische vliegtuigen op
vliegvelden in de nabijheid van Crevan
waargenomen.
De Ararat ziet uit over Russisch Armenië
cn het Russische petroleumgebied. Daarom
heeft Rusland er waarschijnlijk onlangs
tegen geprotesteerd dat een Amerikaanse
expeditie de Ararat zou beklimmen.
Er worden ook vliegvelden aangelegd
nabij Balikesir en Bandirma in Westelijk
Turkije, en bij Eskisebir, dat halverwege
tussen Istanboel en Ankara ligt. De vlieg
velden bij beide eerstgenoemde plaatsen in
Westelijk Turkije moeten kennelijk Istan
boel en de Turks-Bulgaarse grens bescher
men alsmede de Bosporus en de Darda-
nellen!
De autoriteiten bewaren strikte geheim
houding, maar desondanks weten vele Tur
ken vrij nauwkeurig de plaatsen aan te
wijzen waar op het ogenblik vliegvelden
worden aangelegd.
(United Press).
Uitbreidingsplan „Zuiderhout"
"ln dc Woensdag te houden vergadering
van de gemeenteraad, van Haarlem zal aan
de orde komen een voorstel van B. en W.
tot het vaststellen van het ontwerp-uit-
brcidingsplan „Zuiderhout", omvattende
het deel der gemeente, begrensd door de
Zuidcrhoutlaan, de Spanjaardslaan, de
Bcelslaan en de Middenlaan. Over dit ont
werp gaven wij reeds enige bijzonderhe
den. Op de gronden, aangewezen voor bij
zondere bebouwing, mag niet anders wor
den gebouwd dan een flatgebouw en op
gronden voor villabouw mogen niet an
ders worden gebouwd dan villa's.
Tegen het ontwerp zijn enige bezwaar
schriften ingekomen. B. en W. stellen voor
die ongegrond of niet-ontvankelijk te ver
klaren.
Gouden regen voor de kunst in Amsterdam
In de zitting van de Amsterdamse ge
meenteraad van Woensdag werd onder meer
het verlenen van de kunstsubsidies behan
deld. Na discussie werden de afzonderlijke
voordrachten zonder hoofdelijke stemming
goedgekeurd.
Het Amsterdamse Toneelgezelschap krijgt
95.000, onder bepaling dat dit bedrag
verhoogd kan worden tot maximaal
145.000. indien en voor zover het exploi
tatie-tekort een bedrag van 190.000 over
schrijdt. Voor de andere toneelgroepen
werden de volgende subsidies vastgesteld:
Comedia 20.000, Nederlands Volkstoneel
30.000, Puck 6.600. De kunstkring „Voor
Allen" krijgt 6.000, benevens een extra-
bijdrage van 2.000 ter dekking van te
korten, de Amsterdamse Filmliga 235, de
stichting Donemus 10.00G, het Amster
dams Conservatorium 10.000, de Neder
landse vereniging voor hedendaagse mu
ziek 300, de in aanmerking komende
oratoriumverenigingen tezamen 7.500, de
dilettantenverenigingen tezamen 15.000.
Ten behoeve van bijzondere prestaties en
gebeurtenissen op kunstgebied is ten hoog
ste 6.000 beschikbaar.
Als subsidie wordt verder aan de Neder
landse Opera een bedrag van 437.500 uit
gekeerd.
Een nieuwe coördinatie?
Wethouder mr. A. de Roos, de voorstellen
verdedigend, concludeerde dat de subsidies
zeker niet uitzonderlijk hoog zijn. Zij
vergden in 1950 slechts driemaal zoveel als
in 1931, toen nota bene de Opera nog niet
bestond. Spreker achtte het onmogelijk enig
verband te leggen tussen de uitgaven voor
de subsidies en de ontvangsten aan ver
makelijkheidsbelasting. De heer Le Cave-
lier (VVD) had namelijk opgemerkt dat
tegenover de inkomsten van ongeveer
twintig millioen gulden slechts uitgaven
stonden van ruim twee millioen.
Een eventueel noodzakelijk geacht ander
systeem van subsidiëring zal stellig onder
de ogen worden gezien, aldus deelde de
wethouder mede. De juiste basis voor een
nieuw plan moet echter nog gevonden
v/orden.
Wat het Amsterdams Toneelgezelschap
betreft, vertrouwde wethouder De Roos
dat de ontvangst van de stukken door pu
bliek en critiek stellig gunstiger zou wor
den dan tot dusver. Het bespeelt nu twee
jaar de Stadsschouwburg en waarschijnlijk
zal een optiejaar aan de speeltijd worden
toegevoegd. De communistische heer Bot
diende een voorstel in om subsidie aan het
A.G.T. te verlenen onder voorwaarde dat
de 5% salai-isverhogingen van 1 Januari
en 1 September alsnog worden uitbetaald.
B. en W. zullen over dit voorstel prae-
advies uitbrengen.
Het behoud van de Opera
Ter zake van het verlenen van subsidie
aan het Nederlands Volkstoneel verklaarde
de heer Van Sandick dat de Protestants-
Christelijke fractie geacht wenste te wor
den daartegen te hebben gestemd. Mejuf
frouw Luns zei dat de K.V.P.-fractie het
volgend jaar tegen zou stemmen en de heer
Le Cavelier sloot zich daar namens de
V.V.D. bij aan, doch maakte het voorbe
houd: „mits het gezelschap beter aan het
doel zal beantwoorden". In het algemeen
oogstte het Volkstoneel weinig waardering
en werd er aan de levensvatbaarheid van
deze onderneming getwijfeld.
Aangaande de critiek op de Nederlandse
Opera zei mr. De Roos dat een dergelijke
instelling overal hoge offers vergt. Neder
land moet dit cultuurbezit behouden. Met
het bereiken van een bezuiniging van één
of anderhalve ton is men er niet, want
voortzetting zal zeker een millioen per jaar
vergen. B. en W. zijn diligent om de oplos
sing van het operagebouw-vraagstuk te
vinden.
De heer Meewezen becijferde dat de
overheid zeven gulden moet bijdragen aan
iedere tien die de Opera nodig heeft. De
steunverlening komt neer op twee kwartjes
per Amsterdammer, zuigelingen en ouden
van dagen daarbij inbegrepen.
Het voorstel van B. en W. om een sub
sidie te verlenen aan de N.V. Het Concert
gebouw ten bedrage van 221.000, onder
bepaling dat nog dit seizoen beslist wordt
over de scheiding der exploitatie van orkest
en gebouw, is tot een volgende vergadering
aangehouden.
De informateur, prof. Romme, heeft gis
termorgen een bespreking gehad met de
staatssecretaris voor Marine, vice-admi-
raal H. C. W. Moorman. Naar wij menen
te weten had de informateur met dit ge
sprek de bedoeling de heer Moorman een
ministerszetel aan te bieden. Voorts heeft
de informateur geconfereerd met de de-
missionnaire ministers mr. J. H. van
Maarseveen, prof. mr. P. Lieftinck, mr. dr.
J. in 't Veld, mr. A. M. Joekes en mr. P.
Teulings. Voor de tweede maal sprak prof.
Romme met prof. mr. dr. W. F. de Gaay
Fortman (A.R.). Öok heeft hij de voorzit
ter van de C.H.U.-Tweede Kamerfractie,
de heer H. W. Tilanus, en enige leden van
de Tweede Kamerfractie der K.V.P. ont
vangen.
Volgens de informateur moet het zeer
twijfelachtig worden geacht of hij nog deze
week met zijn werk gereed zal komen.
Het comité „Abonnementsvoorstellingen
Beverwijk" had voor de laatste uitvoering
in dit seizoen de toneelgroep Comedia uit
genodigd Donderdagavond in het Kenne-
mer Theater een voorstelling te geven van
het stuk „De verrader" door Herman
Wouk, waarvan de première in September
te Haarlem plaats had. Wij schreven toen
onder meer:
Deze auteur heeft geprobeerd op twee
stoelen tegelijk te zitten. Doch zoals dat
meestal gaat: hij is er tussen gevallen
zonder veel opzien te baren. Het grootste
gedeelte van zijn stuk is een ouderwets
melodrama van schurken contra dienaren
der gerechtigheid en aan de andere kant
flirt hij zo'n beetje met het serieuze thema
der wetenschappelijke verantwoordelijk
heid. Het resultaat van deze dubbelzinnige
procedure geeft, vooral in het tweede en
het derde bedrijf, aanleiding tot enige
hilariteit. De eerste acte is zonder meer
verward, onduidelijk en vervelend, de
laatste houdt door de snelle opeenvolging
der uiterlijke gebeurtenissen en de onver
wachte wending aan het slot de aandacht
nog het meest geboeid.
De hoofdpersoon is een atoomgeleerde
met een merkwaardig simplistische denk
trant. Zijn handelen wordt bepaald door
de gedachte dat de volgende oorlog, die
eventueel zou gaan tussen Jantje Amerika
en Pietje Rusland, te voorkomen is indien
ze allebei de beschikking krijgen over de
nieuwste bom, zodat er niemand durft te
beginnen. Dienovereenkomstig geeft hij
zijn laboratoriumgeheimen door aan een
Russische agent. Halverwege de avond
schiet hem plotseling, zonder de minste
aanwijsbare reden, het inzicht te binnen
dat zijn. gedrag niet deugt, waarop hij aan
stonds besluit zijn leven te wagen ten
dienste van de contra-spionnage. Het won
derlijke van deze geschiedenis wordt nog
aanzienlijk vergroot doordat de schrijver,
in zijn poging om niet kinderachtig te zijn,
er op uit is geweest ieder standpunt een
eerlijke kans te geven. Maar voor een
thriller is dit allemaal schadelijke over
daad, want daarin kan en mag geen ver
schil van mening heersen over de vraag
wat wit is en wat daar als zwart tegenover
staat!
Van spanning is dan ook niet of nauwe
lijks sprake. De enige sensatie als men
het zo noemen mag, wordt veroorzaakt
door hét gebruik van een driftig flikkerend
Geiger-apparaat ter opsporing van radio
actieve elementen. Voor het overige ken
merkt het stuk zich, behalve door lang
dradigheid, door een dwaas contrast van
hoogestemde conversatie en potsierlijk
verstoppertje spelen. Er komt een heleboel
hokuspokus en abacadabra aan te pas en
er wordt zonder ophouden geschermd met
termen als thorium of plutonium en
met zotte frasen uit een codesysteem, beur
telings ontleend aan een academische ver
handeling of een raadselachtig aftelrijmpje.
Vermoedelijk liet Comedia zich tot de op
voering hiervan verleiden door het succes
van het A.T.G. met „De wereld heeft geen
wachtkamer" door Maurits Dekker over
de serieuze kant van hetzelfde onderwerp,
hopende dat de actualiteit tot de gewenste
belangstelling zou inspireren. Men heeft
echter geen weg uit de moeilijkheden ge
vonden. Nu eens leek het een tragedie over
een geleerde, die het goede wil en de ver
keerde weg bewandelt, dan weer een malle
klucht over de practijken van de geheime
dienst. Een thriller was. het slechts schijn
baar.
Cor Hermus maakte een menselijke fi
guur van de oude filosoof Tobas Emanuel,
treffend vooral in de teleurstelling om het
geschikte vertrouwen in zijn vriend. Guus
Hermus bracht deze hoofdpersoon als een
verwarde idealist met de wat stereotiepe
allure van een misdadiger voor het voet
licht. In het laatste bedrijf kwam er niette
min voldoende tekening in zijn uitbeelding.
Zijn optreden getuigde bovendien van
scherpe concentratie. Een groot deel van de
voorstelling werd gered door Frits van
Dijk, die met schampere humor een volko
men acceptabel type wist te handhaven
van de met het onderzoek belaste marine
officier.
Twee goede scènes dankte men voorts aan
de verschijning van Joan Remmelts, spe
ciaal in zijn vermomming als een Ameri
kaans zakenman. Ellen de Thouars was
zeker voldoende, maar zowel Vera Har-
brink Numan als Jef de Groot misten soms
de nodige strakheid. Van wie de slechte
vertaling is, werd niet vermeld.
Voor wie er aan mocht twijfelen, zij nog
medegedeeld dat Hei-man Wouk inderdaad
in de Verenigde Staten woont. De eerste
voorstelling van dit stuk werd gegeven
op 31 Maart 1949 in New York.
DAVID KONING.
ADVERTENTIE
kunnen w(j by gebrek aan opslagruimte helaas niets meer etaleren.
Laat U daarom door ons inlichten over pryzen en kwaliteiten van
onze grote voorraad:
Herencostuums
Sportcostuums
Sportcolberts
PSusfourpakjes
Pantalons
In de bekende kwaliteien
uit Engeland: merk „CATTEX"
uit Nederland: merken „FALCON" en „VICTORY"
RIBFLUWELEN JACKS - KHAKI PAKJES
In onze afd. WERKGOED speciaal aanbevolen:
de zware krimpvrij gemaakte OVERALL a ƒ15.25
OOSTERDUINWEG 29 IJMUIDEN
Vraagt zichtzending: in de zaak, of telef. No. 5501
Clarence Hunter, het hoofd van de E.C.A.-missie in Nederland, bracht met enige
leden van zijn staf een officieel bezoek aan de N.V. Chemische Fabriek „Naarden"
te Naarden. Tijdens de rondgang door het bedrijf keurt de heer Hunter in een der
laboratoria de jasmijnolie die de basis vormt voor verschillende export-parfums.
Gisteravond laat heeft IJmuiden in alle
stilte een van 's werelds zes grootste fileer
machines uit de fabriek in Lübeck ont
vangen en vanmorgen zijn de Duitse expe
diteuren, die het gevaarte in een zware
vrachtauto-met-aanhanger haalden met het
uitladen begonnen.
In de komende dagen zal deze bruin-
glanzende schepping van de uitvinder
Rudolf Baader in een speciaal ervoor ge
bouwde ruimte in hal A worden opge
bouwd en dan kan zij voor het eerst gepro
beerd worden: 20 kabeljauwtjes per minuut
zullen er doorheen kunnen schuiven en een
beestje van achttien kilo of daaromtrent
levert evenmin bezwaren op voor haar
vlijmscherpe ingewanden.
Hiermee is een droom van de jonge
reders-handelaarscombinatie REHACO ver
wezenlijkt en hebben de initiatiefnemers
tot deze „brug van de Zuid- naar de
Noordzee" hun zin gekregen. Zij ontdekten
de machine op de grote zomershow in Bre-
•merhaven, waar zij werd gedemonstreerd,
maar Herr Baader verbond aan een ver
zending van een zijner apparaten naar
Nederland de uitdrukkelijke voorwaarde,
Zo'n piloot van een moderne straaljager,
die op een 10 a 12 kilometer boven Moeder
Aarde zijn aangeschoten of anderszins
defect geraakte machine moet verlaten, is
een verre van benijdenswaardig mens. Via
een druk op de knop of een ruk aan een
handle wordt hij met stuurstoel, parachute
en al uit zijn. cabine het luchtruim inge-
slingerd, waar dan zijn val (met een aan-
vangssnelheid van zo'n 450 kilometer per
uur) een begin kan nemen. Soms verliest
hij daarbij een handschoen, ja, zelfs een
schoen kan hem worden afgerukt en dat
resulteert, bij de felle kou in deze lucht
lagen, vrijwel altijd in een bevroren hand
of voet. Bovendien echter is de lucht in
■leze hoge regionen zo ijl en zuurstofarm,
dat de parachutist al direct in ademnood
komt te verkeren. Om hen tegen dit gevaar
te beschermen, krijgen straaljagerpiloten
tegenwoordig meestal een portie „adem in
blik" mee naar boven (in de vorm van een
kleine stuurstofcylinder) maar deze
„mondvoorraad" is beslist onvoldoende als
de man aan het valscherm door opwaartse
luchtstromingen langer in de gevaarlijke
zóne blijft zweven dan een minuut of zeven.
De onderste grens van die „ademnood-
zóne" ligt ongeveer bij een hoogte van zes
kilometer; komt men lager dan bevat de
'ucht weer voldoende zuurstof voor een
normaal „doorgaan-met-ademhalen". Stelt
de parachutist het moment om zijn val
scherm te openen nu uit, totdat hij de
,ademgrens" gepasseerd is, dan is hij
redelijkerwijs gesproken veilig, maar dat
betekent voor de straaljagerpiloot in kwes-
rie dus een „vrije val" van zo'n vier tot
zes kilometer, met een vaartje van ettelijke
bonderden kilometers, bij welke snelheid
de parachutist weer aan nieuwe ernstige
gevaren, zoals „black-out", volledig be-
wustzijnsveriies en vele andere stoornissen
van bloedsomloop- en ademhalingsfur.ctics
Is blootgesteld. Desondanks echter ver
wachten de Amerikaanse luchtmacht- en
marine-autoriteiten veel van deze „vrije
val"-theorie en dus zijn zij sedert geruime
tijd naarstig aan het zoeken naar een me
thode, om de te grote snelheid van een
vallend lichaam te matigen. In El Centro
in Californië en andere trainingscentra van
de Amerikaanse weermacht zijn de laatste
tijd door vrijwilligers veel van deze theo
rieën aan de praktijk getoetst en vorige
week, zo weet „Newsweek" te vertellen,
zijn enkele van de bevindingen bij deze
experimenten bekend gemaakt. De belang
rijkste conclusies waren:
„Ofschoon twee lichamen van verschil
lend gewicht theoretisch dezelfde valsnel
heid hebben, is dit niet het geval met men
sen. In vele éxperimenten bleek, dat para
chutisten, die vele en omvangrijke uitrus
tingsstukken bij zich hadden, tengevolge
van hun groter „dragend oppervlak", lang
zamer vielen dan mannen met weinig uit
rusting. De valsnelheid van mensen ver
schilt ook naar rato van hun totale opper
vlakte en individuele „soortelijk gewicht".
De zwaargebouwde man valt sneller dan
het slanke type, maar een hoeveelheid uit
rustingsstukken kan ook de valsnelheid
van de corpulente man matigen".
De experts concludeerden ook, dat be
paalde lichaamsposities de snelheid van
een val vergroten: „De beste houding voor
een „vrije val" is met gevouwen armen
en tegen elkaar gedrukte benen, de slecht
ste houding met gespreide armen en benen.
Straaljagerpiloten krijgen nu instructie in
„beter vallen" en ook wordt hun daarbij
voorgehouden, dat zij zich „door het mani
puleren met handen en voeten al vallende
in een gunstiger positie kunnen wringen en
daardoor hun valsnelheid verminderen."
dat het hele visserijbedrijf er profijt van
zou trekken. Dat wordt dan ook de be
doeling.
Het transport van de zware knaap, waar
van de verschillende onderdelen als de
„guillotine", die de vissenkop van de romp
scheidt en andere bijkomstigheden, de hele
aanhangwagen van de Lübeckse expediteur
vulden, heeft nogal wat moeite gekost.
Allerlei douaneformaliteiten hielden hem
langer in Oldenzaal vast dan men ver
wachtte. Maar nu is het gevaarte er dan
toch en het kan een nieuwe toekomst inlui
den zowel in de richting van het zozeer
gewenste „panklare product" als ten op
zichte van de samenwerking tussen de ver
schillende groeperingen in het Nederlandse
visserijbedrijf.
De Rijkswaterstaat heeft heden in het
bureau Jansstraat 46a te Haarlem aanbe
steed: het maken van aanlegkaden langs
beide zijden van de voorhaven van de
Koopvaardersschutsluis met aansluitende
gedeelten langs de Rijkszeehaven het
Nieuwediep, met bijkomende werken, te
Den Helder.
De laagste inschrijvers waren de firma
A. Broers, Amsterdam 128.000) en de
de firma W. G. Boltje, Heemstede 132.00)
De hoogste inschrijver was de firma
N.V. Aannemingsmaatschappij v.h. C. van
Drunen en Zoon, 's-Hertogenbosch
193.000).
Tevens werd aanbesteed het onderhoud
van de verdedigingswerken der Noordzee
kust in Noordholland. De enige inschrij
ving was van P. Daalder N.V., Alkmaar
743.000).
De uitslag van de verkoping in het Nota
rishuis luidt:
Prinsen Bolwerk 5, Prinsen Bolwerk 7
f27.825, H. J. Slothouber qq.; Lange Veer-
straat 10 f 11.600, A. de Vries; Schotersingel
hoek Berckheidestraat 45 zw. en rd f 12.925,
L. J. Leemans; Barendsestraat 56, (opgehou
den) f 3000; Dr. Schaepmanlaan 31, Bloemen
daal f7500, Mej. W. A. van Tatenhoven; Dr.
Schaepmanlaan 33, B.loemen-daal f 6050, S.
Mok aq.; Nicolaas van der Laanstraat 14
f 5000, H. W. F. de Jong van Lief qq.; Prins
Hendriklaan 128, Overveen f9300. J. W. Th.
Fibbe qq.; Emmalaan 30 f 10.050, mr. A. W.
Luininga qq.; Gaelstraat 11, f 6010. W. J.
Heeremans qq.; Dickmansstraat 53 f7400,
J. J. M. Langendijk qq.; Zandvoortselaan 42,
Heemstede f7510, A. A. Bosqq.; Zandvoortse
laan 44, Heemstede (opgehouden) f7500;
Kenaupark 11 f8600, P. H. Borghouts qq.;
Zijlweg 120, niet geveild; Leidsezijstraat 10
zw. en rd (opgehouden) f2700; Leidsezij
straat 12 zw. en rd f3050, H. van Goor; Bo-
terstraat 11 (opgehouden) f3300; Regulier
straat 28 f2405, N. N.; Ooster Tuindorplaan
2 (opgehouden) f6700; Zijlweg 164 f7850, D.
de Vries qq.; Tugelastraat 63 f 2950, A. G.
Fortgens; Tugelastraat 66 f 3100, N. N.; Voor
zorgstraat 68 f2005. H. M. Sanders; Teyler-
straat 37 f3160, J. W. Heuperman qq.; Nieuwe
Spaarnwouderstraat 16 zw. en rd f 3400, P. J.
van Goor; Mr. Joostenlaan 20, f2700, H. Th.
Fibbe; Vooruitgangstraat 92 f2200, J. W.
Heuperman; Kleine Houtweg 7 (opgehouden)
f 10.700; Spaarne 1, hoek Wijde Steeg 24
(opgehouden) f 8300; Baljuwslaan 1, la, lb
en 1c f6800, N. N.
Cruys Voorbergh wenst zich niet
aan een gezelschap te verbinden
Dc toneelspeler Cruys Voorbergh heeft het
vaste voornemen zich voor het komende sei
zoen niet aan een bepaald gezelschap te
verbinden. Hij voert thans besprekingen met
de Haagse Comedie, het Rotterdams Toneel
en het A. T. G. voor het spelen van losse
rollen en het voeren van gastregie. JDit is
geen manifestatie van persoonlijke pretentie,
doch ik wil werken waar ik meen dat mijn
tijd en werkkracht het best besteed zullen
zijn", aldus Cruys Voorbergh, die hier aan
toevoegde dat deze houding bevorderd wordt
door de omstandigheid dat hij eigenlijk in
geen enkele toneeldirectie voldoende ver
trouwen heeft om daarmee een vaste ver
bintenis aan te gaan. Verder wil hij contact
houden met de jongere spelers, die er mede
zo moeilijk aan toe zijn, naar zijn mening,
omdat de ouderen te zeer in beslag worden
genomen door hun eigen belangen.
Henri Cheval overleden
Na een ernstige ziekte, die zich kort na
zijn jubileum in October 1950 openbaarde, is
op 64-jarige leeftijd de bekende souffleur
Henri Cheval overleden. Deze is gedurende
zijn veertig-jarige loopbaan aan vrijwel alle
grote toneelgezelschappen verbonden ge
weest en heeft nog gewerkt bij Royaards en
Verkade.
Comédie Francaise naar ons land
Na afloop van een tournée door Scandi
navië zal de Comédie Frangaise ook een
bezoek aan Nederland brengen. Op 8 Mei
wordt een voorstelling in Den Haag gepev n,
op 10 Mei in Rotterdam. Met and*-e
zijn nog onderhandelingen gaande. De S ds-
schouwburg te Haarlem heeft in Mei geen
enkele datum vrij. De Comédie Francaise
maakt de reis met drie stukken: „Tartuffe"
en „Dokter tegen wil en dank" van Molière
en „De bruiloft van Figaro"' van Beaumar-
chais.
