Motie-Nederhorst tot instelling
van prijsstop en prijsbeheersing
Belastingplannen van minister
Lieftinck nader toegelicht
MS 5? A
PAULINE
■Clowntje Riek
Kort en Bondig
Minister Van den Brink wijst de motie af en
geeft richtlijnen voor de prijspolitiek
Tekst der motie-Nederhorst
Agenda voor Haarlem
Sommige fabrikaten slaolie en
margarine iets duurder
Zeeuwse mosselkwekers
werden teleurgesteld
Geen algemene verhoging Inkomstenbelasting
Voor de kinderen
De bedrijfsfelling
WOENSDAG 4 APRIL 1951
TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
De ook door minister Peters bijgewoonde
interpellatie-Nederhorst (Arbeid) over
lonen, prijzen en investeringen, die niet
alleen in de ogen van de minister-president,
maar ook in die van de heren Andriessen
(K.V.P.), Schmal (C.H.) en Korthals (V.
V.D.) wel wat vroegtijdig kwam nau
welijks veertien dagen na het debat over
de regeringsverklaring, terwijl tal van pun
ten op het door de interpellant bestreken
gebied nog verder onderwerp van overleg
in en met de Stichting van de Arbeid uit
maken en bovendien diverse regerings
maatregelen, zoals minister Drees op
merkte, eerst nog hun uitwerking moeten
hebben beoogde vooral uiting te geven
aan de onrust, die volgens de interpellant
in brede kringen van ons volk is ontstaan.
In zijn ogen is deze ongerustheid vooral
hieraan toe te schrijven, dat men de indruk
heeft, dat de regering te veel achter de
feiten aanloopt. Weliswaar verdiende het
kabinet lof voor zijn snel en krachtig op
treden, door binnen een week nadat het aan
het bewind kwam, voor de 5 loonsver
hoging te zorgen, maar toch was volgens
de heer Nederhorst het vertrouwen in de
doeltreffendheid van het regeringsbeleid
sterk geschokt, doordat er niet krachtig
genoeg tegen prijsopdrijving was opgetre
den. en doordat er op het gebied van prijs
beheersing en -controle niet gedaan was,
hetgeen redelijkerwijze verwacht had mo
gen worden. Tot de in een twaalftal vragen
verwerkte klachten van de interpellant be
hoorde ook het niet krachtig genoeg ingrij
pen van overheidswege bij beperking (en
toezicht daarop) van particuliere investe
ringen. De hoofdzaken van de critiek van
de heer Nederhorst bleken te zijn: het on
voldoende percentage van de loonsverho
ging, zodat hij vroeg of in het nader te
voeren 'overleg mede „afronding" of „cor
rectie" van de jongste loonronde ter tafel
zal komen en voorts het achterwege laten
van een prijsstop.
Minister-president Drees stelde tegenover
de beschouwingen van de interpellant, dat
het kabinet in de korte tijd van zijn op
treden al heel wat gedaan blijkt te hebben,
dat overeenkomstig het regeringsprogram
ma de beperkingen inzake verbruik en in
vesteringen ongeveer gelijk moeten worden
verdeeld, maar dat er toch ook wel bepaal
de investeringen zijn, die in het algemeen
belang dermate gewenst zijn, dat men die
zoveel mogelijk heeft te ontzien. Dat tot
verlaging van de subsidies was overgegaan
zonder overleg met de Stichting van de
Arbeid was een onmiddellijk gevolg van het
feit, dat het daai-bij een onderdeel van het
regeringsprogramma betrof, waaromtrent
met de fracties via hun voorzitters overleg
was gepleegd tijdens de moeizame kabinets
formatie, toen men toch moeilijk ook nog
eens deze stichting had kunnen inschake
len. Onjuist noemde de minister-president
het om het zo voor te stellen, alsof met één
pennestreek het inkomen van de arbeiders
zou zijn verlaagd. Veeleer kon men bewe
ren, dat alleen voor hen met één penne
streek een loonsverhoging mogelijk was
gemaakt.
Wat de kwestie van „afronden" van de
jongste loonronde betreft, hieromtrent liet
dr. Drees zijn gehoor nog in het onzekere.
Hij stelde voorop, dat bij het overleg thans
allereerst te bespreken valt, hoe verdere
prijsstijging is te voorkomen door .niet de
hogere kosten die uit de loonsverhoging
zullen voortvloeien, te laten doorberekenen.
Over wat dan vervolgens zal moeten ge-
beui-en, ook als het met dat niet doorbe
rekenen niet lukt, was de minister-presi
dent vrij vaag.
De heer Stapelkamp (A.R.) wenste
juist nauwkeurig uitsluitsel aangaande deze
kwestie, vooral ook omdat het zijns inziens
van het grootste belang is te weten, of de
consumptiebeperking inderdaad slechts 5%
dan wel meer zal blijken te bedragen, door
dat er een daling van het werkelijk inko
men zou zijn, die boven de 10 uitgaat.
De heer Andriessen (K.V.P.), die
allerminst met de critiek-Nederhorst kon
meegaan, aangezien hij die te voorbarig
achtte, vroeg versterking van de progressie
van de kinderbijslagen voor de grote ge
zinnen en kondigde aan dat hij eventueel
WOENSDAG 4 APRIL
Stadsschouwburg: „De ernst van Ernst", 8
uur. Spaarne: „Ontmaskerd", 14 j„ 2.30, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: „Berliner ballade",
18 j„ 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Annie
get your gun", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 u.
Palace: „Roseanna Mc. Coy", 18 j., 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Luxor: „Mrs. Mike', 14 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. City: „Moord te middernacht",
14 j., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 5 APRIL
Nassauplein 8: De Tempelbouwers, bijeen
komst. 2.30 u. Bioscopen: Middag- en avond
voorstellingen.
De tekst van de Dinsdagmiddag door de
heer Nederhorst (P. v. d. A.) bij de
debatten over zijn interpellatie ingediende
motie luidt:
,De Kamer van mening, dat de huidige
ontwikkeling op het loon- en prijsgebied
tot bezorgdheid stemt, van oordeel, dat een
krachtig beleid op het gebied van de prijs-
en investeringscontróle meer dan ooit ge
wenst is, teneinde de betalingsbalans-
moeilijkheden op te lossen en een niet ge
motiveerde verdere daling van het levens
peil van de minder draagkrachtigen te
voorkomen, nodigt de regering uit,
a) ten spoedigste over te gaan tot het in
voeren van een doeltreffend stelsel van
prijsbeheersing voor de voor het levens
onderhoud belangrijke artikelen, welke
maatregel door de directe afkondiging van
een prijsstop dient te worden voorafge
gaan;
b) zorg te dragen, dat het ambtelijk ap
paraat beschikbaar is nodig voor het voor
bereiden van bovenbedoelde maatregelen
en voor de controle op de naleving;
c) maatregelen te treffen opdat naast de
financiële investeringscontróle een physieke
controle op de investeringen plaats vindt,
waarbij in het bijzonder te denken valt aan
het weder in werking doen treden van het
Bedrijfsvergunningenbesluit en andere
soortgelijke maatregelen, die het investe
ringsbeleid in directe zin beïnvloeden."
een motie ten behoeve hiervan zou in
dienen.
Minister Van den Brink zette in den
brede uiteen, waarom het niet juist noch
doenlijk zou zijn tot een algemene prijsstop
over te gaan. Hij zette uiteen welke voor
schriften er zullen komen tot regeling van
de prijzen die groot- en kleinhandel zullen
mogen berekenen, alsmede de richtlijnen,
die voor hetzelfde doel voor groot- en
kleinindustrie zullen worden vastgesteld. In
beide gevallen mag geen doorberekening
van de jongste loonsverhoging in de prijzen
plaats hebben.
Prijsstop verlangd
De interpellant zag hierin niets doeltref
fends en kwam met een motie, die een al
gemene prijsstop verlangt, te volgen door
een doeltreffend stelsel van prijsbeheersing
voor de voor het levensonderhoud belang
rijke artikelen. Daarvoor moet dan een
deugdelijk ambtelijk appai'aat komen, om
voor de naleving van een en ander zorg te
dragen. Verder drong hij in de motie nog
op physieke controle op de investeringen
aan, waarbij dan in het bijzonder te denken
viel aan het weer doen intreden van het
Bedrijfsvergunningsbesluit.
Toen dit voorstel werd ingediend bleek
duidelijk, dat het geenszins de instemming
van de gehele fractie van de P. v. d. A.
wegdroeg. Met spanning zag men hierop
het antwoord van de zijde van de regering
tegemoet. Vooral ook, omdat menigeen in
deze motie ernstige critiek zag op een be
langrijk punt van het economisch deel van
het regeringsbeleid. De betekenis van een
dergelijk optreden van de zijde van de
fractie van de P. v. d. A. viel niet te onder
schatten, aangezien hierin, vooral voor de
minister-president en de overige tot die
partij behorende bewindslieden iets onaan
genaams zat. Maar in feite kwam deze mo
tie alleen als gevolg van het doorzetten van
een minderheid dier fractie ter tafel. Op
vallend was, hoe de waarnemend voorzit
ter van de fractie, mr. Burger, in de avond
vergadering een langdurig gesprek met de
minister-president voerde. Nadat de heer
Korthals (V.V.D.) in het algemeen de
regering was bijgevallen en geen vertrou
wen in een kostbaar prijsbeheersingsappa-
raat bleek te stellen, en ir. Van Dis (St.
Ger.j voor de kleine middenstanders en
zelfstandigen een lans brak, hield de heer
Suurhoff (Arbeid) zich speciaal met
de loonproblemen bezig. Hij wenste te
weten of en in hoeverre er nog verder in
het overleg iets aan gedaan zal kunnen
worden. Voor de heer Welter (K.N.P.)
vormde tegengaan van „ontwaarding" van
de gulden het kernpunt van het lonen- en
prijzenvraagstuk. De heer Gortzak
(Comm.) was van oordeel, dat de arbeiders
weer het loodje leggen; hij kwam met een
motie voor loonsverhoging met 10 De
heer Co melissen (V.V.D.) hield een
pleidooi voor de handeldrijvende midden
stand, waarna de heer Kikkert (C.H.)
uiteenzette waarom ook hij de interpellatie
voorbarig vond.
Minister Van den Brink wijst
de motie-Nederhorst af
Om over half twaalf kwam minister Van
den Brink aan het woord. Als in be
drijfstakken, die in belangrijke mate voor
de uitvoer werken, een volledige bezetting
is, behoort de overheid daar niet direct ten
opzichte van de investeringen in te grijpen,
gaf hij te kennen. En wanneer de overheid
op alle gebieden een prijsstop zou toepas
sen, dan zou dat slechts tot een grote des
illusie leiden en op den duur zou men juist
hogere prijzen krijgen. Wat de heer Neder
horst wil zou noodzaken tot het maken van
gedétailleerde prijsregelingen voor bepaal
de industrieën en dat achtte de minister
verkeerd. Ten aanzien van de te volgen
prijspolitiek en de investeringspolitiek be
vat de motie aanbevelingen, waarmee mi
nister Van den Brink zich, naar hij mede
deelde. tot zijn spijt niet kon verenigen.
Met de marge-regelingen vraagt de minis
ter een offer. Dat weet hij, maar dat is juist
de bedoeling. Over dispensatie in bepaalde
branches zal zo snel mogelijk overleg plaats
vinden. De marge-beschikking voor de
groot- en kleinhandel brengt met zich mee,
dat de rechter tegen hen die zich niet aan
die beschikking houden, wegens overtre
ding van de Prijsopdrijving- en Hamster-
wet zal optreden. De motie-Gortzak noem
de minister Van den Brink onaanvaardbaar.
De debatten worden vandaag voortgezet.
Minister Van den Brink is hierbij niet aan
wezig, daar hij voor besprekingen naar
Parijs is vertrokken. De minister-president
zal hem vervangen.
Ten gevolge van de verhoging van
grondstoffenprijzen op de wereldmarkt is
voor slaolie door het Bedrijfschap Marga
rine, Olie en Vetten een heffingswijziging
van 11 gulden per 100 kilo ingevoerd. Het
percentage van heffingen houdt namelijk
verband met de importprijzen. Hierdoor
zullen de detailprijzen van slaolie tot tien
cent per literfles kunnen stijgen. Op slaolie
wordt door de regering reeds anderhalf
jaar geen subsidie meer verleend.
De recente prijsverhoging van margarine
tot 52 cent per half pond was gebaseerd op
verlaging van de subsidie, verhoging van
de grondstoffenprijzen en het prijspeil van
September 1950. Aan sommige fabrikanten
en leveranciers van margarine is gebleken
dat zij met een prijs van 52 cent niet uit
kwamen. Enkelen hebben hun prijzen met
twee cent verhoogd. Dit kunnen zij zonder
meer doen zolang zij zich strikt houden aan
de in Maart 1951 gegeven voorschriften.
De prijs van 52 cent kan als een richting
gevende prijs worden beschouwd.
Op zeep en wasmiddelen wordt reeds
lang geen subsidie meer gegeven. Door een
samenloop van omstandigheden zijn de
prijsverhogingen van deze producten samen
gevallen met de officiële prijsverhogingen
van gesubsidieerde artikelen zoals brood,
meel, margarine, suiker en veevoeder. Ook
deze verhogingen zijn het gevolg van de
stijgingen op de wereldmarkt. Zolang ver
hogingen op die grond redelijk zijn hebben
de fabrikanten voor prijswijzigingen geen
toestemming nodig. De Prijsbeheersing
houdt alleen het oog op onredr.UjKe ver
hogingen.
Dertigduizend ton mossel
zaad verdwenen
De mosselkwekers uit Zeeland, die vorige
week naar de Wester-Eems vertrokken om
mosselzaad te vissen zijn weer op de terug
weg. De dertigduizend tonnen mosselzaad,
die daar volgens de Visserijinspectie in het
Noorden aanwezig moesten zijn en die aan
de Zeeuwen ter beschikking werden ge
steld op hun bedrijf opnieuw op te bouwen,
bleken daar, toen men ging vissen, niet
meer aanwezig te zijn. Er bleef dus niets
anders over dan onverrichterzake naar
Zeeland terug te keren.
In de regeringsverklaring van 17 Maart
is medegedeeld, dat boven het voor 1951
geraamde bedi-ag van ongeveer 1 milliard
gulden voor de eerstkomende jaren te
rekenen valt met een extra uitgave voor
defensiedoeleinden van 500 millioen per
jaar.
Het wordt raadzaam geoordeeld de nood
zakelijke belastingverzwai-ing mede dienst
baar te maken aan de bestrijding van het
betalingsbalanstekort. De regering is van
mening, dat daartoe beperking van inves
teringen en van consumptie onmisbaar is,
waarbij op beide gebieden een beperking
van ongeveer gelijke omvang zal worden
nagestreefd. In het complex van maatrege
len, dat daarop is gericht, nemen de voor
gestelde belastingvoorzieningen een belang
rijke plaats in.
Niet alle investeringen van welke aard
ook en alle vormen van consumptie zijn op
één lijn te stellen. Differentiatie is hier
noodzakelijk. Er is dan ook naar gestreefd
in de belastingvoorstellen voor zover zulks
bereikbaar is, de gedachte der differentiatie
tot uitdrukking te brengen.
De differentiatie in de belastingmaat
regelen wordt voor een deel beheerst door
overwegingen van economische aard, maar
voor een belangrijk deel ook door over
wegingen van sociale aard en zulks in het
bijzonder voor zoveel betreft de op beper
king van de consumptie gerichte maatrege
len. Het verbruik van noodzakelijke levens
behoeften zal behoren te worden ontzien.
Een verbruiksbeperking door middel van
fiscale maatregelen zal vooral moeten wor
den nagestreefd ten aanzien van goederen,
die als weelde, of althans in de huidige
omstandigheden als niet strikt noodzake
lijk kunnen worden beschouwd.
Zulks is te meer geboden nu de op bijna
alle terreinen opgetreden prijsstijgingen
mede ten gevolge van de vermindering van
de subsidies met een bedrag van f 275 mil
lioen sociaal gezien eenzelfde uitwer
king hebben als een belasting op het ver
bruik en wel, voor een belangrijk deel, op
goederen voor noodzakelijk levensonder
houd. De toegestane looncompensatie doet
dit slechts ten dele, en niet voor alle groe
pen van de bevolking, te niet.
In de eerste plaats is gezocht naar fis
cale maatregelen op het gebied van de di
recte belastingen. Ook daar is het pi-incipe
van differentiatie in aanmerking genomen.
Zo wordt voorgesteld de belastingen op de
bedrijfswinsten te vei-zwaren.
Tevens is een beperking voorgenomen van
de in 1950 gegeven bevoegdheid tot ver
vroegde afschrijvingen op de voet van arti
kel 8 van het Besluit op de Inkomstenbe
lasting 1941 op nieuwe investeringen.
Gemeend is voorts dat teix behoeve van
de defensie-inspanning ook een fiscale bij
drage in de vermogenssfeer behoort te
worden geëist.
Daax-toe zijn gekozen een matige verho
ging van de Vermogensbelasting, met enige
opklimming van het tarief voor de grotere
vermogens en een bescheiden verzwaring
van de successiebelasting, waarbij het
zwaartepunt van de tariefsverhoging is
gelegd bij de vei-ervingen anders dan aan
kinderen en tussen echtgenoten. De indie
ning van daartoe strekkende wetsont
werpen is op zeer korte termijn te ver
wachten.
*j»een algemene verhoging
der Inkomstenbelasting
Afgezien is van het doen van een voor
stel tot een algemene verhoging vaix de
Inkomstenbelasting. Voorshands acht de
Het werd al tamelijk kil in huis, met dat natte weer.
,,'t Wordt langzamerhand tijd, dat we de kachel maar weer eens voor de dag halent",
zei oom Tripje.
Hij klom naar de zolder, waar 's zomers de kachels werden opgeborgen. Netjes ge
poetst, in kranten gewikkeld, stonden ze daar, net of ze 'n zomerslaap hadden gedaan!
De kamerkachel kwam op haar plaats te staan. De pijp werd in de schoorsteen ge
stoken, en toen kon de kachel worden aangemaakt met oude kranten en houtjes.
Vrolijk speelden de vlammen daarbinnen, het hout en de kolen gingen branden.
„Zij snort van plezier!", lachte Bunkie. „Zij heeft 't zeker erg eenzaam gehad, daar
boven op zolder!"
Toen Oepoetie uit school kwam, nat van de regen, keek hij vrolijk naar de brandende
kachel. „Ha, lekker!", zei hij.
Met z'n drieën gingen ze om de kachel heen zitten, en ze keken vrolijk naar de
vlammen.
„Pas maar op, dat jullie je nog niet te veel verwent!", zei tante Liezebertha lachend.
minister het beter het onlaxxgs vastgestelde
tarief thans niet te verzwaren, mede in
aanmerking nemende de tengevolge van de
werking van de subsidie-verminderingen
en vaix andere factoren reeds opgetreden
prijsstijging.
De minister acht echter wel termen aan
wezig om een voorziening te treffen voor
die gevallen, waar de Inkomstenbelasting,
bij gebreke van het in aanmerking nemen
van de totale gezinsinkomsten, in een min
der juiste verhouding staat tot de zware
druk op anderen. Hiertoe is bepaald de
kinderaftrek te beperken tot die gevallen
waaraan hij zijn bestaansgrond ontleent,
dat is tot kinderen van wie kan wox-den
aangenomen dat zij ten laste van de
ouders konxen. Voor kinderen van 16 jaar
en ouder zal voortaan dan ook slechts
kinderaftrek worden verleend, indien zij
dagonderwijs genieten of niet in staat zijn
in eigen onderhoud te voorzien. Daar
tegenover komt het bijzondere verhoogde
tarief voor inwonende mindei-jarige kin
deren te vervallen.
Een algemene verhoging van de Omzet
belasting komt thans niet in aanmerking.
Wel worden enkele bijzondere voorzienin
gen vooi-gesteld, die een verhoogde bate
zullen afwerpen.
De voornaamste er van zijn een ver
hoging van het tarief van de weeldebelas
ting voor een belangrijk aantal goederen
van 15 tot 30 het onderwerpen aan
het weeldetarief van 15 van goederen,
die op abnormaal dure wijze zijn verpakt,
het verhogen, in het algemeen, van het
groothandelstatrief van tot 1 voor le
veringen aan kleinhandelaren en het on
derwerpen van meer goederen ook
weeldegoederen aan een verhoogde
heffing bij invoer ter voorkoming van een
ongemotiveerde concurrentievoordeel vooi-
ingevoerde goederen boven de binnenland
se productie.
Bij deze wijzigingen in de Omzetbelas
ting worden de gevolgen voor het normale
huishoudbudget tot een minimum beperkt.
Voorts wordt voorgesteld een verhoging
van de motorrijtuigenbelasting. Hierbij
wordt onderscheid gemaakt tussen perso
nenautomobielen enerzijds en vrachtauto's,
autobussen, taxi's en motorrijwielen ander
zijds. Voor laatstbedoelde groep wordt een
geringere verhoging toegepast dan voor
eerstbedoelde groep, voor welke laatste
groep overigens de verhoging meer zal be
dragen al naar gelang de automobiel zwaar
der is.
Tot het dekkingsplan rekent de minister
van Financiën ook de i-eeds aangekondigde
verhoging van de gedistilleerd-accijns van
320 tot 475.
In de desbetx-effende wetsontwerpen zal
een bepaling worden opgenomen volgens
welke de werkingsduur ervan tot vijf jaar
zal zijn beperkt. Die bepex-king zal niet gel
den voor die vooi-zieningen welke als ver
beteringen van de fiscale wetgeving kun
nen worden aangemerkt.
De naar globale schatting te verwachten
jaarlijkse opbrengst in millioenen guldens
van de voorzieningen is als volgt:
mill. gld.
verhoging, met ingang van 1951 van
het tarief van de vennootschapsbelas
ting van 40% tot 45% met een tot 50%
oplopend tarief voor hogei-e winsten
vex-hoging, met ingang van 1951, van
het tarief van de inkomstenbelasting
voor wat betreft de bedrijfswinst, uit
gaande boven 8000 met 5% oplopende
tot IVzVo voor winst boven 100.000
beperking,voor wat betreft toekomstige
investeringen van de vervroegde af
schrijving, welke op een jaarwinst mag
worden toegepast, tot 10% van de aan-
schaffingskosten van het bedrijfsmiddel
beperking van de kinderaftrek voor de
inkomstenbelasting en de vermogens
belasting, gepaard gaande met het ver
vallen van het bijzondere tarief voor
inwonende kinderen, met ingang van
1952
vex-hoging, met ingang van 1951, van de
vermogensbelasting tot 0.6%, oplopen-
de tot 0.7%, voor vermogens van meer
dan 1.100.000
verhoging van het successiex-echt, in
gaande onverwijld na de totstandko
ming van de wijzigingswet12
wijzigingen in de omzetbelasting, in
gaande onverwijld na de totstand
koming van de wijzigingswet
verhoging van de motorrijtuigenbelas
ting (vrachtauto's enz. 30%, motorrij
wielen 40%, personenautomobielen 60
120% van de bestaande belasting),
ingaande onverwijld na de totstand
koming van de wijzigingswet
verhoging van de gedistilleex-daccijns,
ingaande onvex-wijld na de totstand
koming van de wijzigingswet
BlNNENlAjjj
Hamersveld m^HooSen'eeJ'6^ f
Koninklijke uXÏTridf1 v» h
van April, dienen weggebmikJ?^
te houden met haiar>n.::i.. ers ftkesb
te houden'met belangrijk?
van militaire voertuigen Kpt dw.T'Hs
keer wordt op 5 April verwanht e
Soesterberg over uS
i. Tilhurcr
van
60
20
10
15
15
75
18
bosch, Tilburg of RooseS\»!
°sPavZ„°„T 'TV
Utrecht—'s Hertogenbosch en b?
Zoom—Tilburg Vught over bS?
On-schot lussen 18 en 24 uur tJï
Op dc Venlose veiling werden n»
raapstelen aangevoerd. Dc nrö!
dertig cent per kilo. De kassla J
deel is bestemd voor Duitsland r®6
f25 per 100 stuks terug M
De Arnhemse rechtbank heeft -
jarige letterzetter A. A. van R.
tot een jaar en zes maanden gevamV'
en de 19-jarige letterzetter A g
23-jarige fabrieksarbeider W M Kt?"
jaar en zes maanden jeugdgevangeni
drie Nijmeegse jongemannen hebbeninA^-
van het vorige jaar afgelegen buuft
parken van Nijmegen onveilig gemaak t
met gummiknuppels voorbijgangers n?::
slaan en daarna te beroven. l!
De Commissaris der Koningin in<W-
vincie Zeeland, jhr. mr. A. F C der-?
broot, heeft in het gebouw derProvS?'
Stoombootdiensten te Vlissingen eenb?
gedenkplaat onthuld ter herinneringS
dertien leden van het personeel, d& t
de oorlog het leven lieten bij de uitoef
van hun taak.
De rechtbank te Amsterdam neet
April als datum voor het houden va li
pleidooien vastgesteld in het proces onü,
termijn tegen de Koninklijke Pake:?
Maatschappij aanhangig gemaakt doe?
heren Lokollo en Aponno als bewonen
Ambon. 1
Bij Beek en Donk zijn twee b™.
in vlammen opgegaan, waardoor neeafe
personen dakloos zijn geworden en X
stuks vee om het leven kwamen
De invoer van Spaanse wijnen, «n.
enige tijd geleden was stop gezet >s fe
weer mogelijk. Voor de import van'sh?
is een bedrag van f 385.000 vrijgegeven, (to
voor andere Spaanse wijnen is J
eenzelfde bedrag toegestaan.
De landelijke bedrijfsorganisatie
overheidspersoneel heeft in een tek-:
aan de ministerraad aangedrongen op direta
uitbetaling der 5 procent loon- en safe
vex-hoging voor rijks- en overheidspeisoKi
De Amsterdamse architecten Hearib
Grand en Ad. Polak hebben een ort?
vervaardigd voor een middelbare schei
welke in de kibboets Beth Hasjita in te'
waar zich veel Nederlandse Joden hefe
gevestigd, zal verrijzen ter ere van de Kp
dachten is van dr. Henri Polak, in leven li:
van de Eerste Kamer en voorzitter vc
Algemene Nederlandse Diamantbewefe
bond.
Minister Slikker zal zich op 6 Apr!
voor zaken, de O.E.E.C. betreffende, rsr
Parijs begeven. Het grondstoffenvrasgsi
zal een punt van bespreking uitmate
Minister Van den Brink zal minister Stifc:
vergezellen.
HAARLEM EN OMGEVING
De Paascollecte voor de arbeidde
Ned. Herv. Kerk heeft te Bloetner.iL
f 1190,55 en te Aerdenhout f696,76 om
bracht.
Als vertalers in de Indonesische tal
zijn door de Haarlemse rechtbank
A. Bakker te Heemstede, A. E. Benjamins te
Ov ex-veen.
Door de Stads-bibliotheek en ieesnf
van Haarlem werden in Maart aan de Pd
senhofbibliotheek uitgeleend 13.766 werk
aan het filiaal 4377 werken, tezamen
wei-ken (v. j. 17.897), waarvan 899 van
Muziekbibliotheek (v. j. 759). De insiellkD
werden bezocht door 5166 en 692 bezoekt
en bezoeksters, tezamen 5848 (v. j. t
20
totale hogere opbrengst245
Tenslotte deelt de minister mede dat
binnenkort een wijziging in het ontwei-p
van wet houdende voox-zieningen inzake de
financiële verhouding van het rijk en de
gemeenten zal worden ingediend, strek
kende om de opbrengst van de onderhavige
fiscale maatregelen geheel aan het rijk ten
goede te doen komen.
Voorlopige ui
Het Centraal Bureau vcor de Statistici
publiceert de voorlopige uitkomst vaai
Bedrijfstelling die 16 October 1950 ine
land gehouden is.
Er zijn toen geteld 2.422.425 werken:
de bedrijven (waaronder 491.789 vrourc-
tegen 1.676.343 (336.517 vrouwen) in f"
Een stijging dus van 743.000.
In de metaalnijverheid nam het aan
werkers toe van 221.006 tot 431.061. In::
bouwnijverheid waren de cijfers: 1S5:
155.484; 1950: 290.931. De stijging bij
metaalnijverheid was 95 °/o, bij de bef'
nijverheid 88. Voor het grootste deel toe
de totaalstijging dus voor rekening va*
metaal- en de bouwnijverheid.
Het aantal vestigingen is sinds 1939?
stegen van 384.706 tot 403.212. Dat isoj
In enige klassen is het aantal vèstiP
gen afgenomen namelijk in de diana-
nijverheid, in de houtnijverheid, inj
ledernijverheid (hier blijkt het
schoenherstellers sterk te zijn
de klasse Mijnbouw (de veen
de kleinhandel in winkels en bij de tfc--
wegen. In enkele provincies is hei
aantal vestigingen zelfs gedaald, nl
ningen, Noordholland en Zuidholland.
Het aantal winkels is nog niet melig
heid op te geven omdat de nevenbeonj-
nog niet geteld zijn.
FEUILLETON
Een oorspronkelijke novelle
door B. Rij des
6) „U krijgt bericht". Pauline
begreep niet goed wat er onderzocht moest
worden, maar ontzag voor de autoriteiten
weerhield haar van verdere vragen.
Het was een feestdag voor haar toen zij
het kind in triomf mee naar huis mocht
nemen. Het was een jongetje van naar
schatting een jaar, met donkere krulletjes
en een mooi gezichtje. De kleertjes, die zij
bewaard had al die jaren door, bleken te
klein. Ook de wieg verving zij al gauw
door een ledikant je met lichtblauwe oli
fantjes, geschildei-d op de zijkanten. Aan
de bovenstang van de gordijntjes hing zij
een i-ammelaar van celluloid. Zij naaide
en breide, zij was niets verleerd en het jon
getje lag te kraaien in zijn bedje. Met de
zaak had zij een voorlopige regeling kun
nen treffen waardoor zij van tijd tot tijd
naar huis kon gaan om naar het kind te
kijken. In de tussentijd hielden de buui--
vi-ouwen er een oogje op. Af en toe kwam
ook de dame, die haar op het politiebureau
had ontvangen, zich op de hoogte stellen,
zij vond dat het kind goed groeide en er
gezond uitzag.
De kleine Paul hij stond in de registers
ingeschreven als Paul Cax-pis, er waren be
zwaren geweest tegen de achtei-naam, maar
Pauline had volgehouden en haar zin ge
kregen was een aantrekkelijk kereltje
dat veel lachte en grappig met zijn korte
beentjes lag te schoppen. Toen hij ouder
werd en begon te lopen, zegde zij haar be
trekking op, de kleine Paul had haar over
dag te veel nodig en zij zocht en vond wex-k
in de avonduren. Zij leerde het kind lopen,
zelf zittende op de hurken en hem naar
zich toe lokkend, en zij lachte zoals zij
maar heel weinig in haar leven gelachen
had als de kleine man de tafelpoot losliet
en op haar toewaggelde. Zij zong liedjes,
vaak met woorden, die zij zelf op het ogen
blik verzon, en vertelde lange verhalen aan
het kind, dat met grote ogen naar haar lag
te luisteren. Het begreep geen woord van
wat Pauline zei, maar antwoordde op de
klank van haar stem met tevreden keelge
luiden. Als Pauline haar boodschappen
ging doen Paultje sliep dan, de handjes
tot vuistjes gebald naast zijn ernstige ge
zichtje haastte zij zich langs de winkels
en terug naar huis. Zacht liep zij de trap
op, voorzichtig deed zij de kamerdeur open.
Zij was pas gerust als zij zag dat hij, zon
der wakker geworden te zijn, in zijn bedje
regelmatig ademhalend lag te slapen.
Later leerde Pauline het kind alles wat
zijzelf wist. Zij had alleen de lagere school
bezocht en hield niet van lezen, haar fan
tasie was bepei-kt en zij wist dat haar enige
vermogen lag in de ki-acht en de bereid
willigheid van haar handen om te werken.
Maar zij was geen domme vrouw, de om
gang met mensen had haar veel bijgebracht
en zij begreep dat het nuttig en nodig was
voor de kleine jongen al vroeg zich bezig
te houden met het opzeggen van versjes
en het maken van sommetjes. Ze zei hem
de dagen van de week voor, leerde hem
eerst tot tien en daarna tot honderd tellen.
Het kereltje, dat vlug van begrip bleek te
zijn, kon al spoedig de kleui-en van elkaar
onderscheiden, en zij kocht een telraam
voor hem en een doos met letters. De let
ters legde zij stuk voor stuk voor hem neer,
terwijl zij de naam ervan uitsprak, en
maakte er daarna woorden van. Op die
manier kon hij lezen toen hij naar school
ging, en het was verbazingwekkend dat
een ongelettei-de vrouw als Pauline zoveel
aan haar kind had kunnen meegeven.
Eens bekeek zij zichzelf in de spiegel.
Zij was nu ruim veertig jaar en zij had een
gezicht kunnen verwachten dat getekend
zou zijn door het vele verdriet dat zij ge
kend had, met x-impels om de ogen en de
mond. Inplaats daai-van zag zij een vrou
wengezicht dat weliswaar niet jong meer
was als dat van een meisje, maar dat haar
zelf, toen zij het aandachtig beschouwde,
opviel door zijn frisheid. Ik word niet oud,
dacht zij en lachte tevreden. Ik kan nog
jaren mee. Het was de dag voordat zij
Paultje naar school zou laten gaan. Hij
was nu zes jaai-, het was goed dat hij met
andere kinderen in aanraking kwam. Voor
haarzelf betekende dit, dat zij haar avond
werkzaamheden moest verwisselen voor
werk, dat zij ovei-dag kon doen en dat haar
vrijliet als de jongen thuis was.
Paultje had zij 's ochtends naar school
gebracht. Regelrecht begaf zij zich daarop
naar de oude winkel, waar nog steeds de
klanten in voortdurende stroom in en uit
gingen. Het pand was van buiten hetzelfde
gebleven, maar van binnen hei-kende zij
het niet meer. Er was ook een nieuwe
directeur gekomen de oude, die Pauline
gekend had, was dood en toen zij naar
een betrekking informeerde werd zij af
gewezen met vriendelijke woorden, die
haar niettemin duidelijk maakten waax-om:
zij was te oud. Terneei-geslagen verliet zij
het kantoor en ging de winkel uit zonder
nog om te zien naar de stands. Haar eigen
afdeling was trouwens verplaatst en van
de winkelmeisjes kende zij er niet een
meei-. Zij had echter de moed niet verloi-en
en toen om half één Paultje thuis kwam
met een vriendje en opgetogen verhalen
deed over de kinderen en de juffrouw, ver
gat zij haar teleurstelling.
Het duurde niet lang of zij vond ander
werk. Zij bood zich aan als werkster en op
een kantooi-, niet zo heel ver van haar huis,
werd zij aangenomen voor halve dagen. Zij
ging nu 'smoi-gens tegelijk met kleine
Paul het huis uit, zij had de tijd om hem
naar school te brengen en begon dan om
negen uur haar dagtaak. Het zware wei-k
was zij gewend, in huis hield zij zelf alles
schoon, zij boende de gangen en wreef de
kantoormeubelen tot zij glommen. De kler
ken bejegenden haar met respect, zij had
iets over zich dat haar tot een vrouw
maakte, die achting afdwong, en zij hield
zich aan haar bezigheden zonder zich met
de zaken van andei-en te bemoeien of haar
tijd met beuzelpraat te vei-doen. Zij ver
diende niet veel, maar genoeg om Paultje
en haarzelf in het leven te houden en het
schoolgeld te betalen. Bovendien was zij
van plan ook naar een werkhuis voor de
middagen om te zien.
Het leek of in haar leven de kleine Paul
de herinnering aan de grote Paul had ver-
drongen. Pauline was dol op de jongen,
die goed leerde op school en weinig reden
tot klachten gaf. De onderwijzer was ook
ei-g tevreden over hem en prees tegenover
Pauline de jongen als een vooi-beeld van
vlijt en gehoorzaamheid. Maar als op een
goede dag de grote Paul voor haar deur
had gestaan en haar gevraagd had met
hem mee te gaan, dan zou zij zonder een
woord te spreken, zonder van de jongen
afscheid genomen te hebben of zelfs de
deur achter zich dicht te trekken, hem ge
volgd zijn. Zij bleef de ontrouwe trouw,
haar hai-t vergat hem niet, zij droomde
minder van hem maar intenser, en de we
tenschap, dat zij hem nog steeds onver
minderd liefhad droeg zij in zich om als
een kostelijk bezit. Zij was gezegend met
deze liefde als was zij de uitverkoren
dx-aagster van een eindeloos geluk.
Paultje was op school zijn klasgenoten
verre vooruit. Het hoofd van de school
maakte Pauline zijn compliment. De jon
gen was zeer begaafd, meende hij, en hij
dacht erover hem de tweede klas te doen
overslaan. Daartoe moest hij bijlessen heb
ben, zei het schoolhoofd. Kunt u die *-
len? Pauline kleurde van blijdschap^
deze goede berichten en antwoordoe i-
der aarzelen dat zij alles graag_aat:
ovei-liet, voor het lesgeld zou aj z_
De eerstvolgende vrije middag gin§
Paultje uit, zij aten ijs in een salons
een mai-ktplein, waar kennis
de jongen draaien in een zweefmo -
met ï-ingen werpen naar flesf"t
gooide zij en met geluk, er glecn
om de hals van een fles en zij
de prijs uitzoeken, die zij gew°-
Hij koos een doos met tinnen, .-e
en 's avonds onder de lamp we-
veranderd in een slagveld. I m
jes en bordpapier had Pauline
gemaakt voor het legen
Zij nam er nu werk bij aan, eeisi
enkele middagen in de wf?f0?;s.
was zij alleen Zaterdags nog I
mige dagen kwam zy tuss
niet meer thuis, zij nam botei j t-;:
die zij in een goedkoop
bij een glas melk, en PauI h v;;:;
school met andere J°n2e".:
kwamen, 's Avonds, als J pjjj e:
was, kookte zij, at same
wanneer de jongen naar tj,aarcf
was Pauline dikwijls z0, t'vjejen.
boven haar verstelwerk y
werken viel haar zwaa
gedacht. Ik ben het ontwen J
te werken, troostte zij zichzeu.
(Worit
verv0
