IJmuider Courant | 1951 | 5 mei 1951 | pagina 5

i coRema„i!4

Haarlemse gevelstenen

coi^a's x

S«»OKiioi*a

Het komende seizoen in Zandvoort

heidene Kamerleden wensen

fierziening van ons kiesstelsel

taf n§suiting hebbSJVote-"
ADVERTENTIE

tMS^TZNAAREmopA

Dat lukt toch alleen maar
met SNEL,

Prof. W. van den Berg:
eerbied voor het ambacht

A.N.W.B.-Wegenwacht gaat
eerste lustrum vieren

BUKMAN SART0RIUS

JAN VAN EYCK

De oplossing van de
vorige puzzle

Critiek uit de Eerste Kamer op
beleid van minister In 't Veld

De V.P.R.O hoopt meer
zendtijd te krijgen

ZA

terdag

5 MEI 1951

Combinatie van evenredige vertegenwoordiging en
districtenstelsel wordt mogelijk geacht

•rit sinds 1918 gekozen leden zouden slechts op de kiezerslijst ge-
rn Nederland wQ1 cle eVenredige plaatst willen zien diegenen, die van hun
r0!aens het systeemterugiceer tot het belangstelling als kiezer hebben doen blij-
vertegenw(,orcijSin&- vele Tweede Ka- ken door op de gemeentesecretarie hunner
'c'trictenstelsel acnu de poiitieke plaats van inwoning een verklaring af te
nêrlcden in het le evenredige verte- geven, dat zij prijs stellen op actief kies-
«Kt Sederland heeft afge- recht.

Zeer vele leden verklaarden daaren
tegen sterke voorstanders te zijn van de
handhaving van de opkomstplicht.

JDww 1 n„ och" wen se 1 ij kDeskun-
:peeld'h5.ben 'vele pogingen in het werk

::-enm mengvormen te bedenken,

resteld f £rcle°len van beide stelsels
waarb'J aa gecombineerd en ae na-
20uden lïn Gebleken is, dat men
delen verffied- vervoimaken, doch

Insmelten. Daarom schijnt het
riet sameiisme c kiesslelsei; waar-

i'^'j nrmen naast en als aanvulling
:r beide voime bruiltt z0 verklaren

-ff vSfVerslag over bet

Vï^fkunnen voorstellen, dat

neer er een Tweede Kamer is van 150
-•ranneer er ee he]ft gekozen wordt

S thans^geidende stelsel, en de
*S£ wordt aangewezen op grond
3-ndhtrictsverkiezingenOp deze wijze te
S Sde bepaalt een kiezer zijner
70 od een politieke gedachte, een partij,
ÏÏiist en tegelijkertijd op een man De
Sit onstabiliteit, die het gevolg kan
f tussentijdse districtsverkiezingen,
"m va" -- van de twee

opengevallen
t8,n aan te vullen uit de evenredige
•llesenwoordiging-lijst van de partij,
2e de uitgevallen vertegenwoardiger

vjn men in dit samengaan
jiêlsels vermijden door de

vorming

Politiek gezien zou het zeer wel moge-
,pnn dat dit in Nederland leidt tot de
van twee krachtige politieke
in het parlement, groepen,
ïie tezamen' of met een of meer kleinere
:;,iien een sterke regeringscombinatie
lijk maken. Wanneer men het expen-
i 7575 te gevaarlijk zou vinden, zou
Ten bij de eerste verkiezing voor een Ka-
'j-met 150 leden 100 leden geheel kun-
'.y kiezen volgens het huidige systeem en
i-50 Pjeuwe leden aanwijzen volgens een
Zielenstelsel. In dat geval zullen de
kleinere partijen slechts relatief, doch met
■'jiluut teruglopen. Door een dergelijk
j-Vkél vermijdt men dat minderheidsgroe
pen in sommige delen dos lands, bijvoor-
■Pld de katholieken in Friesland en de
aiet-katholieken in Brabant, nauwelijks
-,ar de stembus zouden gaan.

Verscheidene andere leden waren even-
:eer van mening, aal het ernstige overwe
eg verdient, ons stelsel van evenredige
vertegenwoordiging aan een ingrijpende
herziening te onderwerpen.

Staatscommissie van

onderzoek verlangd

Zeer vele leden zouden het uiterst nuttig
achten, wanneer op korte termijn een
staatscommissie zou worden benoemd,
waarin mensen van wetenschap en van de
practijk gezamenlijk een gedegen onder
roek zouden instellen naar de noodzakelijk
ia ons kiesstelsel aan te brengen wijzigin
gen, met net oog op de in 1956 te houden
verkiezingen. In dit onderzoek zouden
iunctie en positie van de politieke par-
tijen betrokken moeten worden. Dit is wan
'slang met het oog op de voorgenomen
jitbreiding van de Tweede Kamer tot 150
leden. Naar de mening van velen dezer le
ien is dit onderzoek te meer gewenst, om-
at op het ogenblik bij ons gekozen wordt
volgens een stelsel, waarin de afstand tus
sen de kiezers en de personen, die zij af
vaardigen, zo groot geworden is, dat in
:eite gesproken kan worden van een door
ziende vermindering der belangstelling
van de vertegenwoordigde in hun verte
genwoordiging. Dit teruglopen van de in
teresse van het volk voor de verkiezingen
san bijdragen tot de ondermijning van de
weerstandskracht der democratie tegenover
totalitaire stelsels.

Zeer vele leden waren van mening dat
ten wettelijke regeling in de vorm van het
•'•dien van objectieve eisen aan de poli
ce partijen zo urgent is, .dat de thans
vve.Kzame Grondwetscommissie er goed
<an zou doen daaraan mede haar aandacht
'5 oesteaen.

Opkomstplicht

Verscheidene ledcvn hadden in het ont-

;-tL J u 2 van de opkomstplicht

«Ï'n5$2" me"ing wordt de dem°-
-:=T rio' ,er'ei w'jzc gediend met een

Mliüekeï^' (hïen van kiezers zonder

Üeke belangstelhng. Sommigen dezer

lo Pr.

ensa

Resolutie van Federatie van
Nederlandse Journalisten

2 San?1' Fuederatie van Neder-

Ogenomen:" V°lgende

joumalistfn ?deratie van Neder-
["de van de rW 'a A"ms genomen heb-
•'Khtstreeks getroffen Ygentl-'nse overheid
toegelaten maatSlI 7 gevorderde
-ha Prensa Hip fn egen het dag-
:®,dat dit blsd ,'iil geleid heb-
heeft verloren" n0llafankeli-'k ka rak-

.^orgaan is <rewSLm een rege_

tegen dezfirn? protesteert met

:e Persvrijheid en Sfte schending van

"®ne symnathir. uiting aan zijn

'!;'°He wijze de sfriia' z? ang en °P
rrlistiekp stnJd voor de vriie inur

L en Eng.

zijn aan boord v ve*trok-
Hefechtn; JSG 0pera op"

ADVERTENTIE

hoor je van steeds meer huis
vrouwen. De één heeft het over
haar afwas, die nu in de helft
van de tijd blinkend en schoon
aan kant is. De ander praat
over de gang of de keuken,
die zij juist een goede beurt
heeft gegeven. Weer een ander
is verrukt over de trui waar
mede Jantje pikzwart is thuis
gekomen en die nu schoon en
fleurig klaar ligt voor nieuwe
bokkesprongen.

Is het U ook al opgevallen, hoe
gemakkelijk je met SNEL
werkt? 3 of 4 druppels in een
teil met lauw water en het
wonder kan beginnen. SNEL
is veilig voor elk weefsel en
voor de handen.

Met de hoge zeepprijzen is
SNEL zuiniger dan ooit. De
prjjs is slechts 36 ct. per fles.

Beeldende kunst

Prol'. Willem van den Berg had voor de
opening vande cre-tcntoonslelling van
zijn werk ter gelegenheid van zijn 65ste
verjaardag (in kunsthandel Leffelaar aan
de Wagenweg) géén betere inleider kunnen
uitnodigen dan zijn iets oudere collega, de
vitale en gevoelige prof. W. van der Pluym.
Deze spreker riep een aantal persoonlijke
en artistieke herinneringen op, waardoor
dé figuur van Willem van den Berg de
achtergrond kreeg, die de jongeren nodig
hebben om deze kunstenaar te kunnen be
grijpen. Het hoogleraarschap aan de Rijks
academie te Amsterdam betekent voor de
betrokkene een zwaar offer van artistieke
vrijheid. Als men het hier tentoongestelde
werk van Van den Berg bekijkt, beseft
men evenwel hoe serieus en onverwoest
baar dit schildertalent is. Dat. komt aller
eerst door zijn eerbied voor het ambacht,
voor het technische, het métier. De familie
verwantschap met de grootste schilderijen
restaurateurs drukte reeds een stempel op
cle jonge Van den Berg. Het oppervlak van
zijn schilderijen is dan ook bijzonder ver
zorgd. Het gebruik van allerlei soorten van
doffe tempera, het. schuren, het weer ge
deeltelijk glanzend maken met olieverf,
doet soms een oppervlak ontstaan dat aan
de vroeg-Renaissance doet denken, ook
door het sobere maar steeds warme en ge
distingeerde coloriet. Een andere opvallen
de eigenschap van dit werk is het zuivere
tekenen, de feilloze lineaire weergeving
van de werkelijkheid, al streeft Van den
Berg vaak naar stylering of naar décora
tieve werking. Ook de keuze van onder
werpen is ruim en getuigt van grote be
lezenheid en bereisdheid, van kennis van
mens en natuur. Men bestuaere eens het
drie keer behandelde onderwerp „Aren
lezende Ruth". De originele rangschikking
der diverse personen, Ruth, Boaz, de
maaiers en de schovenbinders bereikt tel
kens een schone hiërarchie, die even ver
rassend is als de verschillen in techniek
dezer drie werken. Ook de verstildheid der
natuur wordt uitnemend weergegeven:

Een nieuw paviljoen in Zuid

Zandvoort bereidt zich voor op het komen
de seizoen. Het is jammer dat geen uitvoe
ring gegeven kon worden aan het aanvan
kelijke plan om het nieuwe Zuiderbad
reeds dit jaar in exploitatie te kunnen
brengen. Maar zo zei de burgemeester
mr. IT. M. van Fenema ons het is nu toch
wel zeker dat in September a.s. met de
bouw begonnen zal worden, zodat het vóór
het seizoen 1952 gereed zal komen. Mits er
geen nieuwe moeilijkheden komen in de
vorm van een nieuwe bouwstop, of anders
zins. Prof. ir. H. T. Zwiers heeft zijn ont
werp enigszins gewijzigd, waardoor ook
het café-restaurant voldoende accomoda-
tie zal krijgen. De burgemeester was over
het ontwerp thans zeer voldaan, als dit
zo zei hij wordt uitgevoerd, krijgt
Zandvoort een model-inrichting die onge
twijfeld vele bezoekers zal trekken.

Wij moeten evenwel wachten tot het
nieuwe seizoen. Maar zo liet de burge
meester er op volgen er is toch ook dit
jaar voldoende gelegenheid voor zwem
mers. Het houten Zuiderbad blijft natuur
lijk dienst doen en dan hebben wij boven
dien in Noord het bad Riche en daartus
sen in de inrichting van Termes. Ieder die
de verkwikking van het water zoekt, zal
daartoe de gelegenheid krijgen, want het
stelsel van wissel-cabines garandeert een
vlug afwerken.

Het bad Riche van de heer Pomper is
behalve een zee- en zonnebad ook een bad
met bassins die op het strand gebouwd
zijn. Dit bad heeft een capaciteit van 2500
a 3000 baden per dag.

Termes en het tegenwoordige Zuider
bad zijn beide zee- en zonnebaden. Ter
mes heeft een capaciteit van 7500 baden.
Daarbij wordt dan gerekend da' nok de
badkoetsjes, die het bedrijf nog rijk is, in
gebruik zijn.

Het Zuiderbad kan 6000 baders per dag
verwerken.

ADVERTENTIE

Termes heeft 1500 wisselcabines, Bad-
Zuid 1000 en Bad-Riche 500.

Er is reeds gemeld dat het paviljoen
„Sandevoerde", dat afgebroken wordt om
plaats te maken voor het 3de flatgebouw,
vervangen zal worden door een nieuw pa
viljoen. Bovendien wordt er nu aan het
uiterste puntje van Zuid een paviljoen ge
bouwd in de vorm van een grote parapluie.
Dit krijgt een groot terras, zodat het voor
bewonderaars van zee en duin een schitte
rend uitzicht wordt. Met man en macht
wordt er aan gewerkt om deze inrichting
voor het seizoen klaar te hebben.

De watertoren is wat de technische in
richting betreft, klaar, maar voor de be
zoekers van de uitzichttoren en het restau
rant kunnen komen, zal het vermoedelijk
wel Augustus worden.

De rotonde aan het einde van de Kerk
straat nadert zijn voltooiing. De opening is
in het begin van Juni te verwachten.

Er wordt al gewerkt aan de opstelling
van het tentenkamp in Noord. Daar komen
elke zomer ongeveer 5000 bewoners. De
meeste zijn geen vacantie-genieters, maar
feitelijk forensen. Het zijn inwoners van
Haarlem, Amsterdam, of ook wel van de
Zaanstreek. Zij wonen praktisch de gehele
zomer in Zandvoort. Op de dag gaan de
mannen naar hun werk, maar de vrouwen
en kinderen blijven onafgebroken in Zand
voort. Vandaar dat het nodig was voor het
gemeentebestuur van Zandvoort maatrege
len te treffen dat de kinderen van deze
kampbewoners lager onderwijs krijgen. In
het kamp worden alleen leden van kam
peerverenigingen toegelaten. Deze maat
regel werkt goed, want daardoor helpen
de besturen bij de controle.

Er wordt nu ook iets Zuidelijker een ten
tenkamp voor vacantiegangers ingericht.
Daar zullen ongeveer 100 tenten kunnen
geplaatst worden.

In de regel zullen de kampeerders daar
niet langer dan 2 of 3 weken blijven. Ex-
wordt alles op gezet dat dit tentenkamp
nog in het begin van dit seizoen in ge
bruik genomen kan worden.

Op Woensdag 9 Mei zal de Wegenwacht,
de populaire „gele rijders" van de A.N.W.
B., zijn eerste lustrum vieren. Voor het
eerst zullen die dag alle Wegenwachten,
in totaal 105 man, tezamen komen en in
Utrecht aanzitten aan een lunch, die het
dagelijks bestuur van de A.N.W.B. het cox-ps
aanbiedt. In de ochtenduren zal Prins Bern-
hard het corps in de tuinen van hel ko
ninklijk paleis te Soestdijk inspecteren. De
Wegenwacht zal op 9 Mei niet op de ge
wone routes patrouilleren.

ADVERTENTIE

telmachine f. 385.—

Bezoekt onze toonzalen
Houtplein 34, Haarlem

Rappallo, Arezzo en Florence, zij zijn qua
locale kleur evenzeer geslaagd als cle oer-
Hollandse landschappen van Monniken
dam en Barchem of het Zuid-Franse
„Pouilly Fuissé", met zijn iets bewogener
lucht.

Een neiging om de handen te zwaar te
maken vinden we in enkele portretten (o.a.
prof. W. van der Pluym, no. 1) en studies
(o.a. de in tempera geschilderde Salomé,
no. 34). In „Nausikaa en Odysseus" (tem
pera) wordt een gobelin-achtig coloriet
bereikt, dat weldadig voor het oog is en
decoratief werkt. Het portret van de 84-
jarige vader van de schilder (1936) Is het
resultaat van liefderijke waarneming. Het
slaat op één lijn met het iets meer spon-

Prbf. W. van den Berg: portret van
zijn vader.

tanc kleinere portret van prof. Van der
Pluym (1942), waarin diens trotse tegen
zin in de toenmaals groeiende levensvoor
waarden buitengewoon scherp is uitge-
drukt.

In de bovenzaal vindt men een grote
collectie tekeningen, veel gevariëerder van
stijl dan de schilderijen. Het zijn gedeelte
lijk voorstudies voor de schilderijen, ge
deeltelijk "portretten, cüe altijd iets per
soonlijks in de wijze van opzet of uitvoe
ring hebben. Enkele zijn gekleurd. Er is
nog een aardige bistx-e-tekening „De negen
muzen", waarbij nu eens niet getracht is
aan elke muze haar eigen domein (dans of
dichtkunst, geschiedenis of toneel) toe te
wijzen: we zijn teruggekeerd tot de oor-
s.prpnk,elijke betekenis van het woord
„muze", namelijk „bergmeisje".

De tentoonstelling is geopend tot 27 Mei.

H. SCHMIDT DEGENER.

OVER BEELDENDE KUNST

„Amolfini en zijn vrouw" (Anno 1434)
door Jan van Eyck. Het origineel bevindt
zich in de National Gallery te Londen.

Vijf honderd en ze
ventien jaar geleden
stonden de Italiaanse
koopman Giovanni Ar-
nolfini en zijn vrouw
Giovanna Cenani te
Brugge model voor
„Meester Johannes".

Méér dan bij enige an
dere uitbeelding van
een interieur, waarin
zich de bewoners op
houden (ik denk hier
onder meer aan de
bloeitijd onzer inte
rieurkunst, beoefend
door schilders als Ver
meer, Jan Steen en
Pieter de Hoogh) on
dergaan we hier de
aanwezigheid der ge-
portretteerden en de
sfeer van intimiteit,
die zich heeft gekris
talliseerd tot in de
kleinste en onaanzien
lijkste onderdelen van
dit slaapvertrek. We
staan hier voor een
der grootste wonderen
der schilderkunst, voor
een der meest waarde
volle kunstwerken le
vens uit het „rijke"

National Gallery.

Hoewel ik mij er van
bewust ben dat het
een hachelijke onder
neming is het wezen
van deze sehepping
met woorden te bena
deren, omdat alle com
mentaar hier vervlakt
en ontoei-eikend blijkt,
wil ik tóch trachten de lezer iets meer te
doen verstaan van de harmonie die bij
achteloos voorbijgaan onbegrepen zou blij
ven.

Ongetwijfeld zouden deze bedenkingen
op uw lippen besterven wanneer ge voor
het origineel staande of, zo ge wilt, voor
een fraaie reproductie de welhaast ma
gische werking onderging die deze verbeel
ding op ons uitoefent. Het wonder werd
niet opgeroepen door de dwingende aan
wezigheid der voorgestelden en de tast-
bare intimiteit van het vertrek, waarin zij
besloten zijn als zodanig, maar door het
meesterschap dat in deze aanwezigheid en
deze sfeer de hoogste intimiteit tussen man
en vrouw tot symbool verhief.

Tegenover het aantrekkelijke genre
achtige der zeventiende eeuwse interieur
schilders imponeert ons Jan van Eyck dooi
de sacramentele wijding waarin hij zijn
schepping tot in de strakke naden dei-
vloerdelen hulde. Intimiteit en sfeer zijn
hier van hogere orde dan die welke men
aan het begrip huiselijkheid pleegt te hech
ten. Als Vermeer van Delft uitstijgt boven
het niveau der „vrolijke huishoudens" en
intieme binnenhuizen, geschilderd om dei-
vrolijkheid wille en uit een zeker heimwee
naar cle veilige beslotenheid der woon
kamer, dan bereikt ook hij somtijds een
hoogte, die ons het woord „wonder" ont
lokt. Doch Vermeers wonder is kléiner dan
dat van Van Eyck, omdat de Delftse mees
ter beschouwelijkheid plaatst tegenover de
mystiek van de grote primitief. Men zou het
aldus kunnen formuleren, dat Vermeer ons
nog „afleidt" door ons tot verrukking te
brengen over de stille, tastbare schoonheid

Bovenstaande gevelsteen is te zien in het
perceel Frankestraat 27. Daar is nu een
wasserij gevestigd, maar vroeger was er
een garenpakker ij. Op dat laatste bedrijf
heeft de afbeelding op de steen dan ook
betrekking. Het is bekend dat er in Haar
lem vroeger veel bedrijven waren die zich
bezig hielden met het weven van allerlei
stoffen. De fabricage van garen was daar
van een nevenbedrijf.

Vroeger werd er in Haarlem zelfs een
garenmarkt gehouden. Ook de Garenko-
kersvaart herinnert nog aan dit bedrijf.

In de tijd dat Allan zijn boek over de
historie van Haarlem schreef, dat was in
1875, was de garenpakkerij in de Franke
straat nog in bedrijf.

De steen dateert uit het begin der 18e
eeuw toen deze nijverheid nog floreerde.

Horizontaal:

1. Javaans orkest, 7. mensen, die dit doen
moet men met een korreltje zout nemen, 13.
Griekse godheid, 14. vergrotende trap van wat
beter is dan nooit, 16. verstand, 17. bijnaam
van Amerikaans opperbevelhebber, 19. hoofd
deksel. 21. ankerplaats van schepen (samen
trekking). 22. niet op deze plaats, 25. niet koud,
27. Vlaams woord voor persoon, 29. ondeskun
dige, 30. dier, 32. voornaam. 34. wat men bij
iedere huisdeur vindt, 36. zo heette de oom van
de negerhut. 38. figuur uit de Griekse goden
wereld, 40. oovlogswapen, 42. tezamen, 43. her
der, 44. wat het meestal doet op een dag dat
het beslist mooi weer moet zijn.

Verticaal:

1. geeft melk, 2. vaartuig, 3. er geen gat meer
in ziende. 4. boom. 5. zelfs indien, 6. om uit te
drinken, 7. tennisterm, 8. geeft de rangorde aan,
9. bijwoord, 10. blijken meestal later omgeko
men of gevangen te zijn, 11. plaats in Gelder
land, 12. zoon van een zoon van de vader van
mijn vader, 15. gezelliger dan alleen, 18. uit
gangspunten, 20. wat een feestganger soms de
volgende ochtend heeft, 23. honderd vierkante
meter, 24. het hemd is nader dan25. pun
tig voorwerp, 26. nodig voor de veiligheid,. 28.
listig, 31. voorteken. 33. nog niet, maar wel gauw,

34. dat is erg of iets waar het gezellig kan zijn,

35. vod, 37. lofdicht. 39. heilige. 40. jongensnaam,
42. persoonlijk voornaamwoord.

Oplosingen moeten ingezonden worden
aan onze bureaux: HAARLEM, Grote
Houtstraat 93 en Soendaplein 37. IJMUI-
DEN, Kennemerlaan 154. Oplossingen moe
ten uiterlijk Woensdagavond in ons bezit
zijn. Wij verzoeken op de enveloppe te
schrijven: „Oplossing Puzzle".

De oplossing van het kruiswoordraadsel dei-
vorige week is:

Horizontaal: 1. beker, 5. kaart. 9. Eros. 13. al.
14. motor, 16. koevoet, 18. Alp, 20. tip, 22. edel.
23. rein. 25. kim, 27. en. 28. dr.. 29, neus. 31.
toneel, 33. rem. 34 DDT. 35. op, 37. edel, 38. bom,
39. re, 10. knap. 42. os, 44. los. 46. kantoor, 48.
sip, 50 N.T., 51. O.K., 53. mes. 54. Oosters, 56. mal,
53. dr., 59. Tino, 60. bi, 61. rag. 62. mode, 64. Ie.
65. tal, 66. lof, 67. gareel, 68. neen, 70. os, 71. dr.
72. per. 74. rede, 76. zaag, 78 dol. 80. Rie, 81
drempel. 84. nader, 86. en, 87. soep, 88. kaars,
89. koets.

Verticaal: 1. baar, 2. ellende, 3. e.m., 4. rot, 5.
kop, 6. ar, 7. R.K.. 8. toe, 9. even, 10. rol, 11.
oe, 12. storm, 15. til. 17. edel, 19. Piet. 21. Min-
doro, 24. nu, 25. koe, 26. mees, 28. demon, 30.
sonnet, 32. el, 33. rol, 34. droom, 36. pats, 40.
kam, 41. Po, 43. dienen, 45. steil, 47. oordeel,
48. stil. 49. pro, 52. karos, 55. St., 57. laf, 58.
dorp, 60. bandiet. 62. ma, 63. eer, 65. teer, 66.
loods, 67. grap. 69. er, 71. damp, 73. bod, 75.
eens, 76. zee, 77. gek, 78. das, 79. lek, 82. ro,
83. la, 84. nr., 85. ro.

De prijzen werden als volgt toegekend:
7,50 mevrouw W. G. van Meeuwen

Ebeli, Rijksstraatweg 71 Haarlem-Noord.
5 C. J. F. Weber, Engelmundusstraat 17,
IJmuiden-Oost. 2,50 mei. W- Harders,
Jacob van Campenslraat 29 te Heemstede.

In het voorlopig verslag der commissie
van rapporteurs uit de Eerste Kamer over
de begroting voor Wederopbouw en Volks
huisvesting 1951 merken vele leden op, in
het algemeen grote waardering te hebben
voor de energie, waarmede de minister
zijn moeilijke taak vervult, doch ander
zijds van oordeel te zijn, dat zijn beleid
aan duidelijkheid en rust had ingeboet.
Naar de mening van deze leden heeft de
met ingang van 1 Januari 1951 ingestelde
vergunningstop ten aanzien van de over
spanning van de arbeidsmarkt en de ma
teriaalvoorziening tot geen enkel resultaat
geleid en lijkt integendeel de situatie te
zijn verergerd.

De minister blijft, aldus deze leden, in
het algemeen aandringen op de bouw van
kleine en duplex-woningen. Zuiver op sta
tistische gegevens afgaande, schijnt dit
verantwoord, maar zij vroegen zich af,
hoe de minister zich de practiik voorstelt.
Moet hier eventueel verhuisdwang worden
toegepast met alle ellendige gevolgen van
dien, vooral ook ten aanzien van ouclen
van dagen? Zij hadden de indruk dat het
beleid te veel werd gebaseerd op koel
statistische gegevens en op beschouwingen
en berekeningen van achter de schrijftafel,
met veronachtzaming van wezenlijke
eisen van het gezinsleven.

Deze leden achtten naast de bouw van
arbeiderswoningen ook "die van een aantal
niet te grote middenstandswoningen, voor
al in de steden, noodzakelijk.

De vraag rijst, aldus sommige leden,
hoe een teveel aan in uitvoering zijnde
woningen is ontstaan, daar de minister het
bouwprogramma had vastgesteld. Deze
leden drongen er op aan, dat voortaan een
zodanig beleid zou worden gevoerd, dat
het middel van een bouwstop niet meer
zou behoeven te worden gehanteerd

Enkele leden maakten de opmerking,
dat de distributie van nieuw te bouwen
woonruimte over de verschillende gemeen
ten zeer onoordeelkundig geschiedt. Zij
dachten hier vooral aan het Noorden des
lands.

van het aardse, doch dat Van Eyck met het
doen ondergaan der aardse schoonheid
tevens voert tot de hoogste zin van het
leven zélf! Als ik hierboven gewaagde van
harmonie, dan moet deze worden gezocht
in het sublieme afstemmen van mens en
materie op de ideologie, die de geestelijke
achtergrond vormt van des kunstenaars
tijd.

In dit kader past ook de symboliek, die

in een aantal onderdelen uitgesproken

aan de moderne beschouwer ontgaat en
waarvan de betekenis zelfs niet steeds met
zekerheid meer te achterhalen valt. Heeft
het slaapvertrek als keuze van „décor" een
begrijpelijke zin, evenals de passie-tafere
len rond de spiegel tegen cle achterwand en
de links daarvan hangende rozenkrans,
minder spreken tct ons cle ostentatief bran
dende kaars in de koperen kroonluchter,
alsook het hondje en de wit-houtensanda-
len op de voorgrond, waarin toespelingen
gezien kunnen worden op cis „alom te on
derscheiden wijsheid van God", op geloof
en trouw. Als bekroning van de stoel naast
het bed, ontwaren we een beeldje van Sint
Margriet, patrones der zwangeren.

Het delicaat geschilderde handenpaar in
het hart der compositie vormt als een blank
verbindingsteken de symboliek der vereni
ging die in het plechtig handgebaar van
Amolfini bekrachtigd schijnt te worden.
Zózeer verheft de sacramentele wijding
mens en stof, dat het sluwe, vos-achtige
uiterlijk van Amolfini en diens bizar-
topzware hoed de totale harmonie niet
schaden. Overtuigend bewijs hoe de reali
teitszin van Van Eyk niet, als bij de mo
derne kunstenaars, der Nieuwe Zakelijk
heid veelal, in het uiterlijke verstart, doch
het zichtbare „belijdt" als reflectie van het
Goddelijke. Dat de weergeving nog feilen
vertoont in technisch opzicht (perspectief
enzovoorts) doet hoegenaamd niets af aan
de ideeële waarde van het kunstwerk. Het
is begrijpelijk dat Van Eyck, die zich als
eerste waagde aan een dergelijk, groot-op
gezet interieurstuk, met de geportretteer-
den ten voeten uit, de ruimte nog niet ge
heel in zijn macht had. Het is overigens
verrassend met welk een zelfvertrouwen
de kunstenaar cle ruimte bespeelt-, zoals
onder meer blijkt uit de vondst van de
bolle spiegel, waarin we man en vrouw op
de rug ontwaren, alsmede de schilder zelf
(door een huisgenote vergezeld) op de
drempel van het vertrek staande. Boven
deze spiegel spellen we het minutieus ge-
calligrafeerde opschrift: Johannes cle eyck
fudt hie" (Jan van Eyck is hier geweest).
Men zou geneigd zijn hieraan corrigerend
toe te voegen: Hij bevindt zich hier nóg,
vereeuwigd als zijn geest blijft in het won
der dat hij schiep!

H. P. BAARD

Zilveren jubileum wordt op
14 Mei in Utrecht gevierd

De Vrijzinnig Protestantse Radio Om
roep zal zijn 25-jarig bestaan op de Twee
de Pinksterdag in Utrecht vieren. In de
Domstad werd in Juni 1926 in de Re
monstrantse kerk voor het eerst een alge
mene vergaderine van de V.P.R.O. gehou
den.

De jubileumviering begint 's morgens
met vijf kerkdiensten in verschillende de
len van de stad. In de middag wordt een
grote samenkomst gehouden in de Beatrix-
en Irenehal van het Jaarbeursgebouw.
Hier zullen de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. F.
J. Th. Rutten, de voorzitter van de Cen
trale Commissie voor het Vrijzinnig Pro
testantisme, prof. dr. M. A. Beek, en de
voorzitster van de V.P.R.O., mej. dr. N. A.
Bruining, het woord voeren. Met de eer
ste uitvoering van een groot declamato-
rium „Holland", gecomponeerd door dr.
Anthon van der Horst op een tekst van
ds. Duco Vorsten, wordt deze samenkomst
besloten.

Mejuffrouw dr. N. A. Bruining, voorzit
ster en dr. E. D. Spelberg, directeur van
de V.P.R.O., hebben in een persconferentie
verklaard, dat de V.P.R.O. nooit meer
heeft willen zijn dan een bijzondere om
roep, die alleen de eigen beginselen wil
uitdragen, doch de algemene programma
onderdelen het liefst verzorgd zag door
één nationale omroep, welke geen staats
omroep moet zijn.

Daarom was de V.P.R.O. met een zend
tijd van zes uur vóór de oorlog ook zeer
tevreden. Na de oorlog, toen de kerkdien
sten door het I.K.O.R. werden verzorgd,
bleef van deze zes uur slechts vier-en-
een-half uur over en dit zou voldoende ge
weest zijn, als de idee van de nationale
omroep verwezenlijkt had kunnen worden.
Nu echter de algemene uitzendingen in
handen van vier verschilende omroepver
enigingen zijn gebleven, wordt bij de Vrij
zinnig Protestantse luisteraars de behoefte
gevoeld, dat althans in een deel van deze
uitzendingen ook het Vrijzinnig Protestan
tisme zijn invloed kan laten gelden. De
V.P.R.O. hoopt dan ook in het nieuwe
omroepbestel meer zendtijd te krijgen.