In India spreekt de stem van Gandhi weer
Het Nederlands Kamerkoor
bracht de Mis van Strawinsky
rHoe is het ontstaan?^
IN DE WERELDPOLITIEK
Een Eeuw Geleden
dorf en Lodewijk XVII
De „Flora 1953
het verkeer
en
Wa voor Haarlem
Een Nederlandse dansavond
waarop het beste ontbrak
Droogte is nadelig voor
de aardappeloogst
Dit woord: ZEEP
Gandhi's leer
Gevaar
Echtpaar Hesmerg-Bouter
speelde Kamermuziek
Examens
JINSPAG
J9 JUNI 19 51
Noun
vineen van de stoffelijke
\a de °P£'5orf (Charles Louis de
-e® September van het vorig jaar
:-Min S n, welke nog op de sche
id «^Stoffen, toegezonden aan
;".jverdenaa - iron voreelnkend
haren,
Een" vergelijkend
Lflcart rfe haren van de dauphin
f conclusie, dat Naundorf
s aanLoVwijk XVII. Bij
identiek >s prof. Locard tot
"'—rite ondeiz_ _^tlUa9j. gekomen.
«rste onae« resuitaat gekomen.
apotheker-schej^zxdige^
uden
riffl va"u"^ die eveneens
^:'*den S' ministerie
A'fi' Witteher'gerechtelijk laborato-
- aan het 8 van Justitie te
haren van
hwïfonderzocht, heeft
amorfefcneo )egen de maatstaven
'c& 'fSrd zowel bij zijn eerste als
7 locard zowel dij zijn °'J
«J onderzoek heeft aangelegd,
j»rfeze onderzoekingen naar zijn
^for ife wetenschappehjke bewijs-
ceinS
«si missen.
rnvFN VAN DAMMONUMENT
-«JSS WEER DEKSELS.
11mpn in het voorlopig natio-
!weLUJ[ 0p de Dam ontbraken de
^^ne vervaardigster van deze urnen
Lnort'e beeldhouwster Jos. van
bün de opdracht uitge-
levering van vijf deksels en een
rnen in het monument zijn nu
wn een deksel voorzien. De overige
en de nieuwe urn worden in
7;.ve gehouden.
n
Het parkeervraagstuk
baart veel zorgen
De Oude Kerk op het Oude Kerksplein te Amsterdam werd Vrijdag 15 Juni op last
van het gemeentebestuur gesloten nadat er enkele stukken steen uit de kap waren
gevallen. De kerk dateert uil het jaar 1306. In deze kerk bevinden zich de graven van
de componist J. P. Sweelinck en van de zeehelden Heemskerck, Sweers. Van der Hulst
en enkele anderen. Een luchtfoto van de fraaie kerk.
lands Kamerkoor, het ensemble allemaal zonder konsekwentie, zo maar hier
"p de Nobel dat zo stilaan bezig is i on daar een greep in de voorhanden stijl-
rJr, pse vermaardheid te verwerven, procédés, zonder veel samenhang. Maar van
■fMaandagavond in de Amsterdamse I dit wispelturige genie zou men het toch
'i; perste bijdrage aan het pro- willen aanvaarden. De uitvoering stelt
S vaJihet Holland Festival. Met een
a-cappella-motet van Loyset
fi toonde hel koor wat het in de
vrevocaalstijl uit de Boergondische tijd
De altpartij (oorspronkelijk een
-•Nnitem) ligt in dit stuk net nog
door de vrouwelijke
„lt genoeg om
worden uitgevoerd, zonder clat het
taalklank hindert. In de „Mtssa sine
var. Ockeghem is dit probleem
zogoei op te lossen; daar stoort het als
rijte vrouwenstemmen die van de man
hal! moeten vervangen en men voelt
V'rjtaat als onnatuurlijk aan. Hoe
trials daarentegen klinken de „melts-
gs*van de sopranen!
Mii: de Nobel voerde verder met zijn
ën met een tiental blazers van het
(boep-Kamerorkest de Mis vanStra-
tpv uit, welk werk in 1948 gecompo-
reerf werd. Deze mis-compositie is de
ikeelste metamorfose van Strawinsky's
vjpellurige muze. Als men met de parti
al ervan kennis maakt, kan men in de
ingebracht worden, dat de componist
m de barbaars-geniale „Sacre du Prin-
Sk" hel met dit andere uiterste van de
ernstig meent. Hij gebruikt in zijn
verwerking formules die letterlijk af-
:èken zijl! van de geijkte vormen van de
brgische muziekstijl; hij schrijft melo-
iiitrie solopassages, hij laat „falso-bor-
ho" reciteren en komt een enkele keer
A de oude Nederlanders met een
Ksppella-eindje te na. Maar het gebeurt
ADVERTENTIE
s!<enauto reed voetganger aan
27-jarige chauffeur van de Gemeen
de Geneeskundige en Gezondheids-
d uit Amsterdam stond voor het Am-
gerechtshof terecht, omdat hij op
:'.;;(fJStus van het vorig jaar op de Cein-
langs de voor het verkeer ver-
fa linkerzijde van een vluchtheuvel
f gereden en daarbij een juist over-
v°etganger had aangereden. Deze
waar lichamelijk letsel op en moest
wfnetijn in een ziekenhuis worden ver-
-■ f-Qachte zeide, clat hij zo snel moge-
-=i oe Bernard Zweerskade moest
•m. waar een vrouw te water was ge-
•'7.. e,r.ee )anh had hem één maand
;;.:"delijk en veertig gulden boete
ds.van welk vonnis hij in hoger be-
i;Xp 00r het hof beriep de ver-
°P wermacht. Indien G.G.D.-
telaat kwamen, kon het mensen-
v-d S le'fhl-" Pe Procui'eur-gene-
azopi'nf e zoek was' indien
f. generen, Bovendien merkte
«1 Watu geraakte vrouw nu
42 S °P UlP heeft nmeten
Paa.fe,recien voetganger trof
S'Jt niet aan, 7,0 zei de proc.-generaal,
°D"swenen voetgangc
t-GD-wagenh'j onmiddellÜk
worden weggebracht.
Sr' nioncA,,] v'^c.-geiieraai,
7:r. om een ievfn de waagschaal te
v!i (er 'e redden- Hij eiste
•r'«i od&25 t!i 6 rech,bankvonnis. Het
W0D23 Juni uitspraak doen.
'!PS 12% dividend
•'WnfSuVan de N-v- Philips'
-4S£rS?ifUVen aan de jaar-
OD 3 J,lfi lng van aandeel-
1950 uj? tpV°i?i'S 1 «ver het
rc 12 op dï o eren een dividend
.,,.iva0P be gewone aandelen en een
'l °P de preferente aan-
We KerkINOrDAiG 19 JUNI
^V-XecSST1"»8 UUI' Brink"
"■fivandfflS, 7' uur" Ealace:
7..51» uur. Luxor Rh' 3 r leeft- 2l 4'15-
b:-:Ten9.15 uur 'fr Lady"- 18 jaar
C'die leef!. 215 i ?n 7My dream ds
F* Twee Yarilr ,30' 7 en 9-15 uur
ff.ïltó lèeft'TJn "Secretaresse
7',D°nderdag'iWp' en l'ur 'Woens-
:V ?(®branflt- sPm av°ndvoorstellin-
rcm: Circus Jos. Mullens, 8 uur.
20 "-'NI
^^in:CircVjofdM°?,rStellingen-
cus Jos. Mullens, 8 uur.
echter bitter teleur, vooral'door het instru
mentale ensemble, dat met een barbaarse
cacophonie, geluiden die in de „Sacre"
thuis horen, de „goede bedoelingen" van de
vocale helft van het apparaat komt ver
storen.
Enfin, we hebben de fameuze Mis van
Strawinsky gehoord; we zijn dus weer „op
de hoogte" en ik gun iedereen de pret om
deze compositie mooi te vinden, belang
wekkend, geniaal, al wat ge wilt; maar ik
geloof er niet aan.
Ten slotte ging met het volledige Omroep-
Kamerorkest ter begeleiding de Theresia-
mis van Haydn, als het ware om de ver
ontruste gemoederen te sussen. Als men
zich op liturgisch standpunt stelt is er
reden te over om ook deze mis-compositie
te verwerpen. Maar als concertmis is het in
ieder geval een prachtig stulc. Haydn, die
gelukkig geen gespletenheid kende en op
dezelfde manier kerkmuziek schreef als hij
profane .muziek componeerde, toont zich
ook hier de konsekwentie en evenwichtige
kunstenaar met het open en blijmoedig
hart. En als men zijn „Incarnaties", zijn
„Et iterum"-fuga on zijn „Dona nobis
pacèm" gehoord heeft in zo'n fraaie vocale
en instrumentale interpretatie als Felix de
Nobel die wist af te dwingen, voelt men
zich verrijkt. Een mooi solistenkwartet was
uit de rangen van het Kamerkoor gerecru-
teerd. De omstandigheid dat de uitvoering
voor radio-uitzending opgenomen werd,
maakte dat het orkest in de zaal soms wel
wat veel domineerde, want in zulke ge
vallen komen de microfoons het eerst in
aanmerking.
JOS. DE KLERK
Dit jaar voor het eerst heeft ook onze
eigen danskunst een plaats in het Holland
Festival gekregen: gisteravond werd er
onder verrassend grote belangstelling in de
Amsterdamse Stadsschouwburg een ge
combineerd programma uitgevoerd door
het Ballet der Nederlandse Opera (onder
leiding van Dar ja Collin) en het Ballet dei-
Lage Landen (artistieke leiding Max
Dooyes en Mascha ter Weeme, ballet
meesteres Tania Tamarova), waaraan
medewerking werd verleend door de pia
nisten Nol Prager, Maurice van IJzer en
Wolfgang Wijdeveld voor de begeleidingen.
Representatief was dit echter geenszins
door het ontbreken van de derde en vooral
in technisch opzicht belangrijkste groep, het
Ballet Recital van Sonia Gaskell, dat wei
gerde in te gaan op de te laag geachte
financiële condities. Het is jammer dat men
dit besluit heeft moeten nemen, want
daardoor miste men het enige hier te lande
na de oorlog vertoonde werk, dat op een
(bescheiden) internationaal niveau staat,
namelijk „Rhythme en klank" op het
Allegro Barbara van Béla Bartök, met de
ongemeen begaafde Marianne Boedijn als
opkomende ster. Men kan natuurlijk ook
zeggen: het is jammer dat het Holland Fes
tival deze zaak niet wat royaler heeft aan
gepakt.
Het publiek beleefde intussen een over
wegend vrolijke avond, daar er op één
uitzondering na nummers waren gekozen
met een speelse inslag, die betrekkelijk
lichte eisen aan de executanten stelden. Het
aandeel van het Ballet der Nederlandse
Opera bestond uit de nog niet zo lang ge
leden hier besproken suite „Kinderspelen"
van Bizet en de eveneens bekende revue
„Moulin Rouge 1900" op muziek van ver
schillende Franse componisten, waarvan
de uitbundige finale zelfs gebisseerd moest
worden en waarin wederom de verma
kelijke typeringen door Peter Demaat en
Dar ja Collin, evenals de knappe verrich
tingen van Miep Vleugels, de aandacht
trokken. Het Ballet der Lage Landen gaf
met niet minder gemakkelijk verkregen
succes reprises van „Uitnodiging tot de
dans" van Carl Maria von Weber (choreo
grafie van Max Dooyes) en van „Tuinfeest"
óp muziek van Offenbach (choreografie
van Pieter van der Sloot), welke weder-
vertoningen al evenmin nieuwe gezichts
punten openden, of het moest de voor
treffelijke aankleding van het toneel met
uiterst bescheiden middelen voor het eerste
van de laatstgenoemde werken zijn.
Als openingsnummer na de pauze werd
de befaamde pas-de-deux van de Blauwe
Vogel en de Betoverde Prinses uit ..De
schone slaapster" van Tsjaikofski-Petipa
uitgevoerd door de voornaamste solisten
van de beide gezelschappen: Pieter van der
Sloot, ietwat beneden zijn vorm, maar toch
ook nu weer met een verende elevatie, en
de vooral door haar lyrische instelling
overtuigende Mascha Stom, die vooral met
haar attitudes indruk maakte. Het was ten
minste een poging om een daad te stellen
in een programma waarin verder alleen
maar snuisterijen werden verkocht. Alleen
is het te betreuren dat het opstellen van
deze combinatie voor Hanny Bournan aan
leiding werd zich uit het „Ballet der Lage
Landen" terug te trekken. Zij werd door
Johanna zuiver vervangen.
DAVID KONING
Ofschoon het nog te vroeg is om een defi
nitief oordeel te vellen, verheelt men in
kringen van land- en tuinbouw toch niet,
dat de stand van het aardappelgewas niet
bijster rooskleurig is.
Dit betreft voornamelijk het vroege ge
was en het pootgoed. Door te veel regen in
het voorjaar is de oogst van vroege aard
appelen reeds enige weken verlaat. Welis
waar is er reeds aanvoer van kleine soorten
nieuwe aardappelen geweest, maar de
grote stroom laat nog op zich wachten.
Indien de droogte echter blijft aanhouden,
wordt voor mislukking van een deel van
het gewas gevreesd.
Ditzelfde geldt ook voor een deel van de
pootaardappeloogst. Indien dit product
schaars wordt, zullen waarschijnlijk vrij
hoge prijzen kunnen worden gemaakt. In
de veenkoloniale streek staat het gewas
der fabrieksaardappelen er eveneens matig
voor. Ook hier wordt de groei door droogte
belemmerd.
Van de latere soorten consumptieaard
appelen is op het ogenblik nog weinig te
zeggen. Indien er voldoende regen valt, kan
de oogst hiervan nog redelijk goed worden.
Een minder goede aardappeloogst zal,
naar algemeen wordt aangenomen, geen
bijzondere weerslagen op het binnenlandse
verbruik met zich mee brengen. Ieder jaar
wordt er ruimschoots geteeld om de Neder
landse markt te voorzien en daarnaast kan
doorgaans een flinke hoeveelheid voor
export en veevoeder beschikbaar komen.
Indien de aardappeloogst zou tegenval
len, verwacht men overheidsmaatregelen
ter bescherming van de binnenlandse con
sumptie, bijvoorbeeld door een totale of
gedeeltelijke exportstop.
„Bloembollencultuur" gaat een deel van
het wandelbos „Groenendaal" in Heemstede
weer inrichten voor de Flora 1953. Het
devies van deze tentoonstelling die van
14 Maart tot 14 Mei gehouden wordt zal
zijn: ,,'n Lentefeest in Nederlands tuin".
Er zit aan het organiseren van zo'n ten
toonstelling natuurlijk veel vast. De groot
ste zorgen baart het parkeervraagstuk,
want het lijkt moeilijk daarvoor een oplos
sing te vinden die volle tevredenheid zal
schenken.
Sinds de tentoonstelling' van 1935 is het
verkeer enorm toegenomen. Er rijden nu
heel wal meer auto's en autobussen. Toen
was het op „top"-dagen ook al moeilijk om
alles le regelen, maar ernstige stagnatie
kon toch voorkomen worden. Maar nu
moeten bijzondere maatregelen genomen
worden. Er wordt nu gerekend op 1.000.000
bezoekers, wat 350.000 meer zou zijn dan
in 1935. Vrijwel alle bezoekers moeten aan
gevoerd worden per auto of autobus. In
1935 reed de electrische tram Haarlem
Leiden en HaarlemHeemstede nog, maar
nu is die door autobussen vervangen. Alle
bezoekers die per tx-ein naar Haarlem
komen, alsmede bezoekers uit Haarlem of
andere gemeenten in de nabijheid, moeten
per autobus vervoerd worden. Slechts een
klein aantal zal de fiets verkiezen. De
bromfiets zal natuurlijk ook niet ontbreken.
Veel bezoekers zullen met eigen auto's
komen. Zeer groot zal ook het aantal auto
bussen uit alle oorden dés lands zijn, want
er zullen veel tochten naar Flora 1953 ge
organiseerd worden.
Er moet dus veel gelegenheid zijn voor
het parkeren van auto's. Het wordt niet
onmogelijk geacht dat er op topdagen ge
rekend moet worden op 5000 auto's en 500
autobussen die tegelijkertijd geparkeerd
moeten worden. Daarbij is dan niet gere
kend met de autobussen die op de verschil
lende lijnen rijden en geregeld bezoekers
zullen aan- en afvoeren. In de nabijheid
van „Groenendaal" zijn thans geen par-
keergelegenheden van betekenis. Voor het
parkeren van een auto is (gerekend met
ruimte voor „komen en gaan") minstens
12 M2 nodig, voor een autobus 25 M2. Dal
wil dan zeggen dat voor 5000 auto's en 500
autobussen 85.000 M2 of 8'/2 H.A. parkeer
ruimte nodig is. Dit is natuurlijk in zeker
opzicht een slag in de lucht, want er zijn
geen vaststaande factoren waarop deze
schatting gebaseerd kan worden.
Men zou een deel van „Groenendaal"
voor het parkeren beschikbaar kunnen
stellen, maar daartegen bestaan bezwaren
bij het gemeentebestuur. Niet alleen
wordt de oppervlakte van het wandelbos
al verminderd doordat een deel daarvan
voor de tentoonstelling is afgestaan, maar
het is nadelig voor een bosterrein als dit,
al is het dan slechts tijdelijk, voor par
keerterrein wordt gebruikt. Het zal er wel
op aangestuurd moeten worden dat een
groot aantal straten en wegen tijdens de
tentoonstelling wordt aangewezen voor
het parkeren. Er zijn wel weilanden in de
omgeving die voor parkeren gebruikt
zouden kunnen worden, maar dan zou de
grond, die nu te slap is, eerst stevig ge
maakt moeten worden en dat zou grote
kosten met zich meebrengen die voor zo'n
korten tijd niet lonend zouden zijn. De
parkeerterreinen kunnen ook niet te ver
van „Groenendaal" verwijderd zijn, want
dan wordt het voor alle autobestuurders
moeilijk hun wagens terug te vinden.
Er wordt tussen de leiding van de ten
toonstelling, het gemeentebestuur en de
politie van Heemstede overwogen welke
oplossing gezocht moet worden voor de
parkeerkwestie. Er is al veel over gespro
ken, maar „de steen der wijzen" is nog
niet gevonden. Van alle kanten bestaat
natuurlijk het streven om de meest ge
wenste oplossing te vinden.
Ook de regeling van het verkeer zal
moeilijkheden scheppen. Dit is al geble
ken als er drukke dagen op de Keukenhof
in Lisse waren. Er. bij de ..Flora" zal het
vermoedelijk nog wel veel drukker wor
den. Dit extra-verkeer van de ..Flora"
moet verwerkt werden op wegen die on
der gewone omstandigheden al druk be
reden worden. Er zijn twee grote toe-
ganswegen voor „Groenendaal", de Heren
weg en de Heemsteedse Dreef-Glip. Onze
zegsman achtte het niet onmogelijk dat
tijdens de tentoonstelling op deze wegen
in de nabijheid van „Groenendaal" een
éénrichtingverkeer zal worden ingesteld.
Vloeibare wasmiddelen zijn ouder dan
wat wij thans onder zeep verstaan en
er is waarschijnlijk verwantschap tus
sen het,werkwoord sypelen, druipen en
ons woord zeep. Dit stukje huishoud
kunde is nodig voor de verklaring van
de uitdrukking: om zeep gaan die:
sterven betekent. Er zijn twee theorieën.
Men heeft gedacht aan zeelui die reeds
in de tijd der Kruistochten in de lan
den om de Middellandse Zee harde
zeep gingen halen, een gevaarlijk kar
wei waarvan zeer velen niet terugkeer
den. Maar het is ook mogelijk dat men
bij de verklaring veel dichter bij huis
moet blijven. Om zeep gaan kan ge
woon betekenen: uitgaan om een bood
schap te doen, voorwenden een bood
schap te moeten doen, er van door
gaan, verdwijnen. Zo zei men vroeger
in dezelfde betekenis: om raapzaad va
ren en ook is de uitdrukking bekend:
iemand om mosterd zenden in de zin
van: een ongewenste gast de deur uit-
werken.
V
ADVERTENTIE
Met de Amstellandvan de Koninklijke Hollandse Lloyd zijn de twee paarden die
Prins Bernhard tijdens zijn bezoek aan Argentinië door president Perón werden
aangeboden, in Amsterdam gearriveerd. Een der beide rijpaarden, „Yudo", wordt
aan land gehesen.
Teraardebestelling H. J. Rijnhart
Onder grote belangstelling, vooral uit
Nederlands Hervormde kringen en van
Bouw en Woningtoezicht van Haarlem
(waar de overledene tientallen jaren werk
zaam is geweest) geschiedde Maandagmid
dag op de Noorderbegi-aafplaats aan de
Vc-rgierdeweg te Haarlem de teraardebe
stelling van het stoffelijk overschot van de
heer H. J. Rijnhart. In de aula werd, na het
spelen van gezang 227, een kort, eenvou
dig woord gesproken door dr. Ch. de Beus,
Nederlands-Hervormd predikant te Over-
veen. Hij las enkele verzen uit I Corinthe
15 en zag in de hier betoonde belangstelling
een afspiegeling van de grote plaats die de
heer Rijnhart in vele harten had ingenomen.
Spreker memoreerde tevens zijn geloof in
Jezus Christus.
Hierop speelde de organiste nog „Veilig
in Jezus Armen" uit Johan de Heer en
„Houdt Gij mijn handen beide".
Aan de groeve bad dr. de Beus het „Onze
Vader" en daarna sprak de oudste zoon, cle
heer J. H. Rijnhart een woord van dank.
India, in zijn zelfstandigheid een nog jonge natie, heeft in de grote conflicten
tussen de wereldmachten een betekenisvolle diplomatieke rol vervuld gedurende
de naoorlogse jaren. De betekenis van India in de wereldpolitiek is vooral de
laatste jaren sterk toegenomen, toen de koude oorlog om Europa zich verplaatste
en een koude oorlog om Azië werd. In Korea werd deze diplomatieke strijd
een strijd met de wapenen en juist op dat punt tekende zich het groeiende zelf
bewustzijn van India zo duidelijk af. Want India toonde zich pas toen eigenlijk
tenvolle in zijn ware gedaante: Een Aziatische mogendheid, waarin het Aziatisch
nationalisme de prilheid van Westerse democratische opvattingen overgroeide en
die met andere dan Westerse ogen de oorzaken, de ontwikkelingen en de moge
lijkheden van de oorlog in Korea en de dreigende oorlog in Azië bekeek. India is in
het omstreden Azië van heden een belangrijke, doch nog onstabiele factor, die
in de toekomst op de een of andere wijze de doorslag kan geven voor het lot,
dat een geheel werelddeel beschoren is.
De interne situatie in India is een schrik
barend complex van vragen. Zal het econo
misch enige stabiliteit verwerven ondanks
de ontzaglijke problemen die het agrarisch
en industrieel zal op te lossen krijgen? Zal
het land er in slagen zich te ontdoen van
dat dreigende monster der sociale revolutie
zonder aan het communisme ten prooi te
vallen? Zal het land voldoende politieke
ruggegraat weten te verwerven om aan de
vloedgolf van de linkse extremiteit te ont
komen, die Azië dreigt te overspoelen? Zal
het een innerlijke eenheid weten te hand
haven nadat de politieke verhoudingen in
het land in evenwicht gekomen zullen zijn?
Wat deze laatste vraag betreft: Wie
menen mocht dat deze innerlijke politieke
verhoudingen reeds in evenwicht waren,
wordt uit de droom geholpen door het be
richt, dat de traditionele hegemonie van de
Congrespartij de enige regeringspartij
Zondag gebroken werd door de oprichting
van een tweede politieke organisatie, waar
van men verwachten kan dat zij spoedig in
aanhang de machtige partij van Nehroe
zal benaderen: „De Volksp.artij" wercl in
Patna opgericht door volgelingen en ver
eerders van de grote Indische leider Gandhi
wiens bezieling en volharding in de strijd
om de autonomie van welhaast legendari
sche betekenis zijn geweest.
De Volkspartij is een oppositiepartij in
de ware zin des woords. Bij de algemene
Indiase verkiezingen van December aan
staande wil zij, volgens dezelfde ideële be
ginselen als de Congrespartij, doch ontdaan
van de starheid en veroudering die zij de
Congrespartij verwijt, uitdrukking geven
aan de politieke wil van Gandhi. Deze im
mers zag de bevrijding van het Engelse
juk geenszins als een einddoel en streefde
niet naar de dictatuur van één politieke
formatie over het gehele volk van India.
Hij verafschuwde de klasseregering en de
corruptie, treurde over de sociale mistoe
standen en de ellende der armen, predikte
de gelijkheid der individuen en de maat
schappelijke rechtvaardigheid. Kortom,
hij leefde en werkte voor de verwezen
lijking van een maatschappelijke formule
die de Indiër zou kunnen opheffen uit zijn
warnet van anachronismen, waai'bij hei
politieke anachronisme inderdaad op de
eerste plaats kwam, doch niet als einddoel
werd beschouwd.
De opposanten, die thans in de Volks
partij verenigd zijn, verwijten de Congi'es-
partij clat zij „zowel mank gaat aan de
euvelen van de dictatuur als aan die van
de Westelijks democratieën". Zij willen
een evoluerende activiteit aan de regering
toebedelen, die hervormingen voltrekt en
zowel nationaal als internationaal India
tot een volwaardige natie maakt.
Het is waar, dat de regering van Nehroe
tot nu toe meer moeite gedaan heeft om
met Pakistan over vorstendommen te twis
ten dan om in eigen land de noodzakelijke
voorzieningen te treffen die aan evidente
mistoestanden een einde zouden kunnen
maken. Haar taak was echter zo gigantisch
en zo moeilijk, dat men haar niet veroor
delen kan. Wel kan men haar tegenwerpen,
dat zij in zelfgenoegzaamheid te weinig
doordrongen is geweest van de noodzake
lijkheid om India in de bewogen omgeving
van een chaotisch en snel-evoluercnd Azië
tot éen bastion van stabiele politieke kracht
te maken. Daartoe had zij de krachten van
haar enorme bevolking, waarvan ruim 130
millioen mensen stemgerechtigd zijn, van
het begin der onafhankelijkheid moeten
mobiliseren en productief maken, niet al
leen economisch, doch vooral politiek. Het
zelfbewustzijn van India leeft nog slechts
in een betrekkelijk kleine groep ontwikkel
den, terwijl de grote massa der ongeletter-
den in haar maatschappelijke achterlijk
heid ten prooi ligt voor wie haar grijpen
wil. De Volkspartij wil op korte termijn de
politieke schakeringen van hel volk van
India doen meestemmen in het regerings
beleid en de starre eenheid doorbreken
van een politieke formatie; die werd opge
richt om de vrijheidsstrijd te voeren en-
claarin haar eenheid vond. Deze vrijheids
strijd is met succes gestreden en cle basis
voor de eenheidspartij is verdwenen, zeg
gen de mensen die de Volkspartij hebben
gevormd. Zij zullen wel gelijk hebben. Het
zou niet de eerste maal zijn dat een vrij
heidsoorlog eindigde met cie verbrokkeling
van dë eenheid, die cle vrijheid bevocht.
Het is een natuurlijke gang van zaken, die
een gezonde ontwikkeling kan worden
genoemd.
In India echter schept deze splitsing van
de nationale eenheid een machtig gevaar.
De kracht van de Congrespartij is gebro
ken en niemand kan zeggen in welke rich
ting deze splitsing het land drijven zal.
Want in India liggen, evenals in andere
landen, de uitersten op de loer om hun
kans te grijpen wanneer die zich voordoet.
Het communisme vindt er zijn voedings
bodem in cle grove ellende van een groot
deel der bevolking en in het voorbeeld van
het naburige China, waar maatschappe
lijke onrechtvaardigheden en historische
misdadigheid rigoureus werden wegge
vaagd, wanneer men tenminste de tegen
woordige Chinese machthebbers mag ge
loven. Dat daarvoor in ruil menselijke vrij
heden verdwenen, zal de volken van India
wellicht even weinig beroeren als het vele
Chinezen gedaan heeft, omdat die vrij
heden nooit hun persoonlijk deel zijn ge
weest. Het uiterst rechtse gevaar in India
is evenmin onbelangrijk. De Hindoe
mythologie schijnt het dictatoriale, mili
tair-disciplinaire regeringsstelsel even fel
te bepleiten als de Germaanse mythologie
dat indertijd in Duitsland heeft gedaan.
Dal India in de wereld van vandaag een va
cuum van politieke onbetrouwbaarheid zou
kunnen worden, is wellicht op dit ogenblik
nog een voortijdige veronderstelling. Doch
de mogelijkheden daartoe zijn aanwezig en
wie ziet hoe snel de ontwikkelingen in
Azië zich voltrekken, kan zich afvragen of
er eigenlijk wel van voortijdigheid ge
sproken kan worden bij een zo belangrijke
factor in het Aziatische wereldbeeld als
India.
Wanneer het Westen, dat China reeds
verloren heeft, ook India zou moeten mis
sen bij zijn pogingen om in Azië de Weste
lijke invloed van kracht te doen blijven,
zou het de bevestiging krijgen van wat
Gandhi in zijn leven in verschillende for
muleringen zo dikwijls ten beste heeft ge
geven: ..Door het te willen behouden zal de
Westerling het Oosten verliezen, door het
te willen kennen zal hij het winnen".
Maar Gandhi is dood en hel Westen kan
hem thans niet meer om raad vragen.
J. L.
In 1919 schreef Willem Pijper zijn eerste
Sonate voor viool en piano. Tegenover de
stijl-eigenaardigheden door de bewuste
toepassing van polymetriek en bitonaliteit
stond men hier te lande toen schuw en
huiverig, meestal ook afwijzend. Thans,
na ruim dertig jaar, prikkelt Pijpers mu
ziek niet meer tot het verzet van een be
houdende-mentaliteit. De sonate heeft haar
plaats bij de Nederlandse muziekwerken
van betekenis veroverd, al wordt deze
plaats zeer bepaald door het persoonlijk
karakter.
Het echtpaar Jan I-Iesmerg (viool) en
Ans Bouter (piano) speelde deze sonate
Zaterdag op de kamermuziekavond, gege
ven in de fuinzaal van de kunsthandel Lef-
lelaar. De grote verdienste van de uitvoe
ring was, dat het eigen karakter van de
sonate bewaard bleef. De toehoorders kre
gen een uitnemende indruk van de vaak
veiTassènd mooie melodieën, daarnaast ook
van cle duistere geestes-afgronclen en de
onvatbare grilligheid van een geremd
wezen, dat zich moeilijk kan uiten.
Rudolf Escher, van wie Ans Bouter een
vierdelige suite voor piano speelde, is van
een geheel andere natuur. Deze componist
geeft zich in zijn werk zonder reserve. Hij
schreef het in 1944 en noemde het Arcana
musae dona, een geheim geneesmiddel
door de muzen gegeven. Het bleek een zeer
persoonlijk geneesmiddel te zijn, in over
vloed toegediend en ongetwijfeld het meest
heilzaam voor de componist zelve. Néémt
men de kern van de muziek onder.de loupe,
dan ziet men de zuiver-muzikale waarde en
krijgt respect voor het scheppend vermo
gen van de Nederlandse componist. Be
perking van de afmeting der suite ware
nochtans wenselijk geweest. Ans Bouter
vertolkte Eschers werk bijzonder knap en
met een opvallende pianistische souplesse.
Naar een diepzinnige expressie streefde zij
niet. Dat deed zij. trouwens evenmin bij de
voordracht van twee Nocturnes van Fr.
Chopin en Andaluza van M. de Falla,
waarbij naar eenvoud en klankbescheiclen-
heid werd gestreefd.
Ten slotte voerden beide concertgevers
cle Sonate opus 30 nr. 3 van L. van Beet
hoven uit, accuraat en beheerst met het
Tempo di Minuetto als expressief hoogte
punt.
P. ZWAANSWIJK
Christelijk Lyceum
Voor het eindexamen van de afdeling
HBS B van het le Christelijk Lyceum slaag
den de volgende candidaten: I. J. G. Alons,
mej. C. A. Bakker. H. H. A. van Barneveld,
C. Bovenberg. I. C. Collet, H. E. Crolla, P.
A. Faas, R. Gerritzen. G. Horsman, J. van der
Horst, mej: J. A. van der Kaay, S. Klein,
mej. C. Lamme, R. C. Noya, J. van der Plas,
J. T. R. Schreuder, R. Schutte, F. J. Snijder
van Wissenkerke, H. Stcenhuis, A. van
Steenwijk.
Afgewezen: één candidaat.
Onder de lüst van geslaagden van de
afdeling A van het Stedelijk Gymnasium
stond Zaterdag abusievelijk vermeld dat met
drie candidaten het examen werd voortgezet.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 19 Junij 1851
VEGHELi Alhier hebben zich on
geveer honderdvijftig personen met
haive en goed ingescheept om over Rot
terdam de reis naar de Vereenigde
Staten van Noord-America te onder
nemen. Deze personen zijn afkomstig uit
de dorpen Veghel, Erp, Boekei, Gemert,
Eerde, Nistelrode, Rijke voort en eenige
omliggende plaatsen. Velen hunner 'oe-
hooren tot den gegoeden 'landbouwers
stand. De moesten zullen zich in de om
streken van Green Bay met der woon
vestigen, werwaarts twee maanden
geleden een vrijwel gelijk aantal uit
dezelfde streken deze landverhuizers i?
voorafgegaan
