Prof. Romme als „boeienkoning",
Lieftinck als marathon-redenaar
-Clowntje Riek
„Vlucht voor
Marion"
k
KVP is bereid
vóór te stemmen
7
Competitie in de H.V.B. vordert goed
Competitie
1951-1952
Brentford bereidt zich op
belangrijke ontmoeting
voor
Haarlemse Kegelbond
BARTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439
FALCON REGENKLEDING
V olleybaluitslagen
Basketball
TROEF IN DE HAND....
ORANJEBOOM BIER!
Dammen
Dam wedstrij den
Biljarten
Ontwerp Crediet - toezicht verdedigd
Voor de ld
Laaiende Pijn
van Zuurbrand op de maag
een kwelling voor velen.
[EU ILL ETON
VRÏJDAG 9 NOVEMBER 1951
In tegenstelling met het vorige seizocn yor-
- 'competitie in de afdeling Haarlem
Lr vlot. Omstreeks dezelfde datum
H-St vorige seizoen hadden we reeds
!ele Zondagen met afgekeurde velden
^°!,\vel'in alle afdelingen van de eerste
vnj" i.ucon heerst erote snannine.
'Cede klassen heerst grote spanning.
'"I eerste maal in de geschiedenis van
|BVB be^
c^^ncgen van dergelijke elflallen,
.„H met drie lagere elftallen van
2VUIU ,r>/-.TT A 4 T7T>r\ OT
e Ap eerste maai in cie gescmeaenis van
ÏOOWVB bestaan er afdelingen met stan
ce iHnii«r\ De eerste klasse A telt niet
A.
Eerste klasse
B.
6
6
13
EDO 5
7
4
11
12
OG 2
7
4
10
4
10
H'lem 3 A
7
3
9
4
8
EDO 4
8
3
9
4
8
HFC 3
6
3
7
2
7
ADO 2
7
3
7
3
7
Stormv. 4
7
3
7
3
6
DEM 2
7
3
7
2
5
Beverw. 2
7
2
7
1
2
Kinheim 2
7
2
5
1
2
DIO 2
7
1
3
1
2
RCH 5
7
0
2
dubs (HCH 4, Haarlem 4 en EDO 3)
P°- He tweede klasse telt afdeling 2 A
s3,!üitend standaardelftallen, negen in to-
i Tn klasse 1 A wordt een strijd gevoerd
Onze Gezellen en Spaarndam. Eerst-
1)8 mde 'degradeerde vorig seizoen uit de
sSvr vierde klasse en Spaarndam enkele
daarvoor. Beide doen dus een ernstige
WJvet verloren terrein te herwinnen en
n ruinden grote tegenstand o.a. van BSM,
iw. laatste evenwel Zondag een steek liet
II n DSK brengt dit seizoen een sterk
u I nn de been. Het zal tenslotte wel gaan
n Onze Gezellen en Spaarndam.
de laatste plaats strijden drie clubs
Karde strijd. Haarlem 4 heeft de handen
Heemstede en Nieuw Vennep
de eerse klasse B doet zich het bijzon-
p feit voor dat het reserve-elftal van
Gezellen eveneens een ernstig concur-
k voor de bovenste plaats. Op het ogen-
leidt EDO 5 echter nog. maar het ver-
IVtussen de concurrenten onderling is
Ser gering. RCH 5 is voorlopig de zwakke
broeder.
Spaarndam 7
BSM., I
Waterloo b
WD l
RCH 4 7
IdOi 1
i 7
Haarlem 4 7
ifstede 7
K, Vennep
In de standaardafdeling in de tweede klas-
heeft Hoofddorp Boys de leiding, maar de
Hoofddorpse club wordt op de voet gevolgd
Z! WH dat echter juist op de afgelopen
fidag door het bijna even oude Geel Wit
eerste nederlaag werd toegebracht. Hier-
Lr kon het verliespuntje dat Hoofddorpse
goys leed deze club niet schaden. DSB valt
j'ieszins tegen.
In 2 B leidt Terrasvogels 2 maar de voor
nrong op Wijk aan Zee 2 bedraagt slechts
'L punt de kustbewoners speelden twee
wedstrijden minder. De zaak kan een geheel
■rdere wending nemen. In de strijd om de
onderste plaats heerst grote spanning het-
s«n uit het ranglijst]e duidelijk blijkt:
Tweede klasse B.
12 Terr.vog. 2 6 4 9
9 W. a. Zee 2 4 4 8
8 Schoten 3 6 4 8
7 VSV 4 6 3 8
6 Ripperda 2 6 3 7
4 Z.v.m. 3 5 2 6
4 DCO 2 6 3 6
3 TYBB 2 6 3 6
1 Halfw. 2 6 12
VI. Vog. 2 6 12
Hilleg. 3 7 12
De strijd in 2 C is uitermate spannend.
Een groot aantal clubs strijdt om de bovenste
plaats. HFC 4 verloor Zondag voor de
eerste keer van Haarlem 5 en daardoor kre
gen HBC 3 en Spaarndam 2 een kleine voor
sprong od HFC. Ook Haarlem 5 telt mee.
Opmerkelijk is het dat de elftallen van
Zsndvoorimeeuwen het bepaald slecht doen.
In 2D behield Bloemendaal 3 na de laatste
Tweede klasse C.
Tweede klasse B.
HBC 3 7
5
12
Bl.daal 3 7
5
11
Spaarnd. 2 7
6
12
VI. Vog. 3 8
5
11
HFC 4 7
5
11
RCH 6 7
4
10
Haarlem 5 7
5
11
TYBB 3 8
4
9
Kennem. 4 7
4
8
Beverw. 3 8
3
8
EHS 2 7
2
5
HFC 5 6
3
7
VVB 3 7
2
4
VSV 6 8
3
7
Z.v.m. 4 8
1
3
Z.v.m. 5 7
3
6
NAS 2 6
1
2
Kennem. 5 7
1
4
VSV 5 7
1
2
Hilleg. 4 8
0
1
Tweede klasse A.
Hoofdd. B. 7 5
WH 6
Vogzang 6
Spstad 6
Geel Wit 6
Sp.vog. 5
v Nispen 6
DSB 6
SVIJ 6
C <JlKi5l32£r35EE»
ADVERTENTIE
Het elftal van Brentford, dat Woensdag
het Olympisch Stadion te Amsterdam
tegen het voorlopig Nederlands elftal uit-
■fflmt, arriveert Maandag te Amsterdam.
Het gezelschap vertrekt Vrijdagmiddag van
Schiphol voor de terugreis. Dit langdurig
verblijf te Amsterdam heeft een bijzondere
teóen, Het ligt namelijk in de bedoeling
van de ook in ons land zeer bekende trainer
jan Brentford, Jimmy Hogan) hij trad in
«12 als trainer van D.F.C. op) om gedu
bde de dagen, waarop men in de hoofd
stad verblijft, ernstig te trainen met het
Wfjop de zeer belangrijke league-wedstrijd
««ede club Zaterdag 17 November moet
Wen tegen de leiders, Sheffield United,
van de ontmoeting tussen Brentford en
Sheffield United hangt zeer veel af, want
';P hét ogenblik is de positie in de tweede
nlfiiVan Engelse league zo, dal Shef-
•dd United de leiding heeft met drie pun-
^''oorsprong op numero twee, Brentford.
Zondag weliswaar de leiding maar zeker
van hun zaak kunnen de Bloemendalers zich
niet noemen want het derde elftal van Vlie
gende Vogels behaalde een fraaie overwin
ning op de Bloemendalers en heeft r.u ook
weer een goede kans, evenals RCH 6.
In October zijn de onderlinge com
petitiewedstrijden voor het club- en per
soonlijk kampioenschap van Haarlem be
gonnen. Hierbij wordt rekening gehouden
met de uitslag van de vijf hoogste werpers
van elke club. De wedstrijden worden ge
houden in drie afdelingen naar sterkte in
gedeeld.
De stand na zes wedstrijden luidt (eerst
wordt het aantal houten vermeld en dan
het aantal punten):
Afdeling A: 1. De Prins 2033, 10; 2. O.D.O.
1481, 8 (twee wedstrijden minder gespeeld),
3. De Volharding 1884, 6: 4. L.U.M.G. 1860,
6; 5. Ren Rollen 1875, 4; 6. Zet 'm Op 1837,
4; 7. D.V.V. 1797, 4; 8. H.B.S. 1394, 4 (twee
wedstrijden minder gespeeld); 9. H.V.K.
1314, 2 (twee wedstrijden minder gespeeld).
Afdeling B: 1. PAX 1957, 10; 2. E.V.A.
1890, 8; 3. BI. Sportief 1812, 6; 4. Tigatroes
1802, 6; 5. N.R.V. 1276, 6 (twee wedstrijden
minder gespeeld); 6. N. de Plank 1288, 4,
idem; 7. Haarlem 1197, 4, idem: 8. Frans
Hals 1686, 2; 9. H.H.C. 1945 1647, 2.
Afdeling C: 1. H.F.C. Haarlem 1159. 8;
van Brentford, Jimmy Hogan (hij trad in
4; 4. Enthousiasten 964, 0.
In laatstgenoemde afdeling zijn vier wed
strijden gespeeld.
ADVERTENTIE
èf
ee
De uitslagen van de Woensdagavond in de
afdeling Haarlem van de Nederlandse Volley
bal Bond gespeelde wedstrijden luiden:
Dames, eerste klas A: IHJ—Die Raeckse
0—3; BGV—PSVH 0—3; HVS—VCK 0—3.
Dames, eerste klas B: Velox 2Haarlem
1—3; KI. HoutstraatRamplaan 1—3; VCR
2O SS 04.
Heren, eerste klas: PSCBIHJ 13; VCR
—VCK 1—3; Velox—CIOS 0—4.
Heren, tweede klas A: Brandweer 2—
OVRA 3—1; PSVH—VCR 2 3—1; Brandweer
2—BGV 3—1.
Heren, tweede klas B: PWNVelox 2 13;
PSVH 2—Damiate 3—1; Boru—Rapiditas 2
0—4.
Heren, tweede klas C: Rapiditas 3HBC
2 0—4; Haarlem—PWN 2 3—1; OVRA 2—
Stampers 13.
Basketbalprogramma
Dames: SC Haarlem III—HG A II; Sport
bond I—PSVH; HOC II—Rapiditas II; SC
Haarlem IISportbond II; HHC ISC Haar
lem I; HHC III—Rapiditas III.
Heren: HHC IV—OK III; HG A I—SC Haar
lem I; SC Haarlem IIIHOC III; HGA IV
HHC IV; RAO I—HOC I; HGA II—IHJ I;
SC Haarlem IISportbond II; RAO II
HHC III.
Ook deze week was er weer een stijging
in het aantal bezoekers te constateren. Hier
uit blijkt dat ook het Haarlemse publiek
meer belangstelling gaat tonen voor bas-
betbal.
Ook deze week zijn er weer belangrijke
wedstrijden vastgesteld in de eerste klasse
heren waarin zal worden uitgemaakt welke
ploeg op de onderste plaats zal terechtkomen.
In de eerste klasse dames zal SC Haarlem
zich niet laten verrassen, Sportbond heeft
een kleine kans op de winst tegen PSVH.
ADVERTENTIE
Voor de competities in het district Ken-
nemerland van de Koninklijke Nederlandse
Damibond, werden de volgende wedstrijden
gespeeld:
Eerste klasse: HillegomStabiel 9-11,
Kijk Uit—Haarlem 6-14, Stabiel—V.K.D.
9-11.
In deze klasse heeft Damclub Haarlem
de leiding met 10 punten uit 5 wedstrijden.
Tweede klasse: Haarlemse Damclub III
Het Noorden 5-15, IJmuiden IISportief
7-13, V.K.D. II—Cruquius 11-9, Beverwijk-
se Damclub II—Halfweg II 12-8, Haarlem
se Damclub IIIIJmuiden II 8-12, Sportief
D.O.S. 14-6.
In deze klasse leiden Sportief I en V.K.D.
II elk met 8 punten uit 4 wedstrijden.
Derde klasse: Sportief IISt. Thomas II
4-16, St. Thomas II—Kijk Uit II 14-6, Dia
gonaal—V.K.D. III 12-8.
De stand in het tournooi om het persoon
lijk kampioenschap hoofdklasse van Noord
holland luidt thans:
Yme de Jong, P. Beers en F. Slot elk 12
punten uit 8 partijen, J. Steenhuis en J. H.
Beeke elk 11 punten uit 8 partijen. Het ont
breekt dus niet aan spanning.
In de eerste klasse is H. v. d. Sluis (O.D.
V. Amsterdam) door alle zijn partijen te
winnen kampioen eerste klasse van Noord
holland geworden.
Stand in de hoofdklasse
De volgende wedstrijden zijn gespeeld
voor de hoofdklasse: Óosterkwartier—Wor-
merveer 12—8; CDA—Weesper Damclub
1010; St. Bavo—Oosterkwartier 1010;
Weesper DamclubSt. Bavo 119; DCG
Haarlemse Damclub 1010; GSWeesper
Damclub 146: DSTO—Oosterkwartier 8—12;
WormerveerDCG 1010; St. BavoZaan
dam 713; CDAJoz. Blankenaar 812;
Wormerveer/WormerHaarlemse Damdlub
9—11; DSTO—Zaandam 610; GSJoz.
Blankenaar 128: IJmuidenWeesper Dam
club 8—12; St. Bavo—DCG 10—10, CDA—
Wormerveer/Wormer 146.
De ranglijst dezer competitie ziet er als
volgt uit.
Hof van HollandInsulinde
In de Woensdagavond voortgezette wed
strijd Hof van Holland—Insulinde heeft de
thuisclub de voorsprong van 100 vergroot
tot 20—8.
De uitslagen waren:
Gezellig Samenzijn 6 6 0
Joz. Blankenaar 7 6 0
Weesper Damclub 7 4 2
Chr. Damv. „A'dam" 7 4 1
Oosterkwartier 5 3 1
D. C. G. 7 14
St. Bavo 7 2 2
Damcl. „IJmuiden" 6 2 0
Damcl. „Zaandam" 6 2 0
Wormerv./Wormer 7 11
Haarl. Damclub 7 11
D. S. T. O. 6 10
0 83—37 12
1 90—50 12
1 76—64 10
2 76—64 9
1 53—47
2 66—74
65—75
60—60
51—69
57—83
53—87
50—70
Kuppenveld (85)
85
31
12
2,74
Rosenhart (80)
68
31
9
2,19
Kontuur (90)
90
33
13
2,72
Verbeek (90)
57
33
7
1,72
Van de Water (200)
131
36
15
3,63
Luiten (200)
200
36
32
5,55
Van Doorn (130)
125
52
12
2,40
Loerakker (110)
110
52
9
2,11
Hendriks (95)
87
43
8
2.02
Van Weenik (110)
110
43
19
2,55
Lugtenburg (170)
121
25
12
4,84
Kroon (170)
170
25
42
6,80
Aufderheyde (70)
70
32
8
2,18
Pronk (75)
38
32
6
1,18
(Van onze parlementaire redacteur)
De door prof. Romme (K.V.P.) gisteren
in de Tweede Kamerzitting vóór het wets
ontwerp gehouden rede, was „boeiend"
in twee opzichten. Zijn betoog pakte door
de kracht van de argumenten en door de
hele bouw van zijn redevoering. En boven
dien trad hij daarin op als de „Boeien-
koning", zoals hij al spoedig binnen de
kring van zijn mede-afgevaardigden werd
aangeduid. Hij introduceerde namelijk het
beeld van de vier kettingen, die hem zelf,
naar hij zeide, aan het ter tafel liggende
voorstel bonden, maar die hij zeer zeker
tevens ophield om er anderen aan te kete
nen. Daar was de door hem opgehaalde
herinnering aan het van 1936 daterende
programma van de Katholieke Staatspartij,
waardoor onder meer een felle tegenstan
der van het wetsontwerp als de heer Wei
ter (K.N.P.) geboeid werd door de in dat
programma neergelegde gedachte van so
ciaal-economisch toezicht op het crediet-
wezen. Dat programma was ook onder
schreven door de heer Welter, die op de
basis daarvan in 1937. met prof. Romme
deel ging uitmaken van het toen gevormde
kabinet-Colijn!
Nog meer kettingen
Vervolgens stond de fractieleider van de
K.V.P. stil bij de van 1948 daterende Bank-
wet om aan te tonen, hoe aan art. 9 dier
wet de bedoeling van een toezicht ten
grondslag ligt, zoals die ook nu in het aan
hangige ontwerp voorkomt. Uitdrukkelijk
was immers bepaald, dat de Nederlandse
Bank mede toezicht moet uitoefenen op
een gezonde, op juiste beginselen van bank-
beleid berustende credietvei-lening, waar
onder ook valt inachtneming van het alge
meen welzijn. In het licht van de wordings
geschiedenis dezer bepaling, van een amen
dement-De Wilde (A.-R.) en van het toen
met overtuiging door prof. Romme's poli
tieke „vriend" mr. Sassen verkondigde
standpunt, viel het de spreker al heel mak
kelijk, zowel de anti-revolutionnairen als,
niet te vergeten de K.V.P.-figuren van de
richting-Sassen (de behoudende rechter
vleugel van de K.V.P.) aan zijn ketting aan
te haken. Trouwens, het partijprogramma
van de K.V.P. haakt in dit opzicht even
eens in die keten aan. Intussen, er waren
nog anderen, die zich als geketenden ge
schetst zagen en gevoeld moeten hebben,
namelijk zowel de Christelijk-Historischen
als de V.V.D.'ers, die enige pijnlijke ogen-
blikekn beleefden toen de formateur van
het huidige kabinet uiteenzette hoe het
mede door hen onderschreven regerings
programma zelfs als een dubbele ketting te
beschouwen valt. Dit toch bindt aan de
gedachte van sociaal-economisch crediet-
toezicht, en dan gericht op credietbeper-
king. Daarvan nu bevat het ter tatel lig
gende voorstel de verdere uitwerking. Zo
zette prof. Romme al heel duidelijk uiteen
het niet te loochenen verband tussen hec
regeringsprogramma en het wetsontwerp in
ADVERTENTIE
Die botsing tussen Bunkie en de dikke man was goed afgelopenBunkie, Rick en
Oepoetie hadden hem overeind geholpen.
„Ik.ik kon er heus Jiiets aan doen, meneer", stamelde Bunkie.
Gelukkig was de man niet kwaad. Toen hij weer overeind stond, lachte hij.
„Ik dacht, dat er 'n kanonskogel op me afkwam!", lachte hij. Gelukkigdat het ijs
niet gebroken is van die smak!"
Toen schaatsten ze weer verder. Maar Bunkie keek eerst goed uit of de baan vrij
was, voordat hij weer ging hardrijden!!
De hele middag vermaakten ze zich op hel ijs. Ze hadden er frisse rode wangen van,
want het ivas tamelijk koud en het vroor nog, al stond de zon aan de hemel.
Maar aan alle pret komt een eind. Het was winter, dus ging de zon al vroeg onder.
Het ging al schemeren en het werd tijd, naar huis te gaan. Aan de oever bonden ze
hun schaatsen af.
„Hè, je wordt toch 'n beetje stijf van het rijden!", vond Rick.
Ze gingen naar huis. Onderweg gleden ze nog wat over de glijbaantjes, die de kinderen
gemaakt hadden. En toen gingen ze zich lekker warmen bij de snorrende kachel.
kwestie. Wie het regeringsprogramma aan
vaard hebben, zo liet hij terstond hierop
volgen, die hebben zich verbonden zowel
tot investeringsbeperking als tot het daar
toe hanteren van het indirecte middel van
de credietcontröle, terwijl tegelijkertijd het
directe middel van de physieke controle
werd uitgesloten. Prof. Romme verbaasde
zich er daarom over, dat mr. Oud het aan
hangige voorstel socialistisch had ge
noemd, omdat degenen die van de indirecte
weg niets willen weten, min of meer ver
zeild moeten raken in de directe physieke
controle, die bij uitstek „socialistisch" is.
Bovendien, zo kreeg de aanvoerder van de
V.V.D. te horen, had deze op zijn tocht
door de liberale velden van de vrijheid he
lemaal vergeten het door hem als goed
Vrijzinnig-Democraat destijds aangehangen
programma dier partij; had hij dit helemaal
verloochend?
„Als een noodrem"
Na dit knappe betoog wees prof. Romme
er op, dat de door verschillende opposanten
aangehangen vrijwilligheidsgedachte als
basis voor investeringsbeperking hier mis
plaatst is. Gelijk bij andere, door de gang
van zaken onvermijdelijke maatregelen, in
grijpen door de wetgevers nodig is, geldt
dat ook in dezen. „De bankwereld behoort
te worden vastgebonden met banden van
de wet", betoogde de spreker, die vervol
gens vaststelde, dat in het ontwerp zoals
dat thans luidt, het spel tussen aanhangers
van een blijvende en anderzijds van een
tijdelijke regeling onbeslist blijft.
Ik zie het, zo ging prof. Romme verder,
ongeveer als volgt. We moeten een helling
met tal van gevaarlijke bochten af, hebben
daarom thans een speciale remapparatuur
aan onze wagen nodig. Laten wij dan niet
gaan „kissebissen" over de vraag of we
daarmee onze wagen ook nog zouden moe
ten belasten als we eenmaal in de vlakte
zijn aangeland. Wel wenste deze afgevaar
digde nog eens duidelijk van de minister te
hoi-en, dat inderdaad de vraag of mettertijd
een al dan niet blijvende regeling zou moe
ten worden ingevoerd, door het ontwerp
met inbegrip van de considerans volkomen
open wordt gelaten. Te dien opzichte
wenste de K.V.P.-fractie als onvoor
waardelijke eis om het wetsvoorstel te
kunnen aanvaarden de gevraagde klaar
heid.
Aan het slot van zijn rede verwierp
prof. Romme zowel de door mr. Oud uit
gedachte tegenstelling, die zich ten op
zichte van de aanhangige regeling zou
voordoen in de vorm van een botsing tus
sen socialistische en niet-socialistische
overtuiging, als de door de heer Weiter
geschetste antithese tussen aanhangers van
dwang tegenover aanhangers van vrij
heid. De aanvoerder van de K.V.P., die
terloops de heer Weiter als een ketter te
gen de diepste katholieke beginselen ver
guisde (al was het in zachtzinnige be
woordingen), herinnerde in dit verband
aan het uit die beginselen voortvloeiende
streven naar de synthese waaraan, gezien
de tweeledige natuur van de mens, vol
daan moet worden. Die beginselen, aldus
gaf hij te kennen, komen in het in debat
zijnde wetsontwerp volkomen tot hun
recht.
„Koeien met nylons"
De laatste twee sprekers uit de Kamer
waren de communisten Hoogcarspel en
Wagenaar, van wie eerstgenoemde o.m.
verkondigde, dat het ter tafel liggende
voorstel even weinig met socialisme te
maken heeft als een koe met nylons. Na
tuurlijk werd van communistische kant
de zogenaamde Westerse oorlogszuchtig
heid er bij gehaald en de heer Hoogcarspel
wilde bepaald van de bewindsman ver
nemen of dit ontwerp bevorderlijk voor
de (bekostiging van) oorlogvoering is.
Na dit alles, en vooral na het voortreffe
lijke betoog van prof. Romme, had minister
Lieftinck het eigenlijk kort kunnen maken.
Dat deed hij echter niet. Veeleer bezondig
de hij zich eraan om op vrijwel elke slak
zout te willen leggen, wat thans een grote
fout leek. Het gevolg was, dat hij niet
alleen veel te veel over hoop haalde, maar
ook, dat hij allesbehalve wist te boeien,
erger nog, dat zijn rede onmiskenbaar
minder goed in elkaar zat, dan men van
hem gewend is. Hij begon met zeer breed
voerig de historische achtergrond van het
ontwerp te belichten, waarbij hij in na
volging van. prof. Romme vooral liet uit
komen, hoe men in feite de oorsprong moet
zoeken in de Bankwet 1948 en hoe toen
o.m. de houding zowel van mr. De Wilde
als van mr. Sassen was geweest.
Na te hebben aangestipt dat de Bankraad
met het oorspronkelijke ontwerp als geheel
genomen accoord was gegaan liet de minis
ter uitkomen, dat het ontwerp, welks in
diening door de feitelijke omstandigheden
dringend nodig was geworden en dat te
beschouwen valt als verwezenlijking van
hetgeen de makers van de Bankwet met
art. 9 voor ogen heeft gestaan, bedoelt be
paalde machtigingen te geven en bepaalde
mogelijkheden te openen.
Omtrent de staatkundige grondslag van
het voorstel zette de bewindsman uiteen,
dat een en ander ten nauwste samenhangt
met de Bankwet van 1948. Daarvan nu was
het uitgangspunt, de behoefte aan verster
king van het gemeenschapselement in de
Nederlandse Bank, die daarom toezicht
op het credietwezen moet uitoefenen. Dat
kon men toch zeker niet gelijkstellen met
staatssocialisme. En geheel in de lijn van
de geest van de wet van 1948 is er voor
gezorgd regelingen te treffen, opdat de
stem van het bedrijfsleven tot haar recht
zou komen, o.a. door middel van advies
van de Bankraad. Dat lag allemaal vast,
ook in het oorspronkelijke wetsvoorstel.
Daarin zijn tenslotte een aantal wijzigingen
aangebracht om tegemoet te komen aan
de organische gedachte en ter beperking van
de delegatie aan de uitvoerende macht,
doch ook al vóórdien was er niets aanwe
zig van staatssocialisme.
Het nieuwe in gans de regeling ten aan
zien van het bedrijfseconomisch toezicht,
zo ging de minister in de avondvergadering
door, is dat het, gelijk in alle moderne
landen, het middel van het crediettoezicht
wil verschaffen, waarover elders de cen
trale bank reeds lang beschikt en dat bo
vendien juist in de na-oorlogse periode in
hoge mate noodzakelijk is gebleken. Mr.
Oud en de heer Van de Wetering kregen
in dit gedeelte van 's ministers rede vast
te horen, dat zij ten onrechte de grote
liquiditeit van de banken op de debetreke
ning van de bewindsman hadden geschre
ven, daar men hier' te maken heeft met een
reeds eerder zich geopenbaard hebbend
internationaal verschijnsel.
Wat nu de opmerkingen over het vrij
willigheidsbeginsel aangaat, stipte prof.
Lieftinck aan, dat men er daarmee niet kan
komen met het oog op het monetaire pro
bleem.
Bij zijn verdediging van de noodzake
lijkheid van het voorstel, begon de be
windsman weer goed op stoot te komen.
Hij wees er op, hoe het feit, dat er in 1945
zulk een groot bedrag aan vlottende
schuld uitstond, toch niet aan hem te wij
ten viel: en toonde aan, dat de kastekor
ten van het Rijk geenszins uit kortlopend
papier gefinancierd zijn. Hiermee kon hij
ook andere critische beweringen, o.a. van
mr. Oud, met succes bestrijden. Zo wees
hij aan, hoe er flink geconsolideerd is, na
melijk liefst 9 milliard, zodat het wel uiter
mate lichtvaardig is te verkondigen, dat er
tengevolge van Lieftincks lage rentepoli-
tiek niets van behoorlijke consolidatie te
recht gekomen zou zijn. Een ander sterk
argument van de bewindsman was: blij
kens onbetwistbare cijfers is er van bui
tensporige stijging van de Nederlandse
geldcirculatie geen sprake, want vergele
ken bij niet minder dan 43 landen staat
Nederland het laagste, wat de circulatie
stijging betreft.
Eind in zicht
Oef, na meer dan 3V2 uur spreken kwam
zo zoetjes aan het slot van 's ministers
rede in zicht. Hierin hield hij zich bezig
met het vraagstuk van de considerans om
kenbaar te maken, dat prof. Romme ge
rust kon zijn, want dat de twistvraag blij
vende of tijdelijke regeling inderdaad vol
komen onbeslist blijft. Voor verkorting
van de werkingsduur der wet met een
jaar voelde hij niet veel. Men moest de
wet een loyale en royale kans geven. Tot
besluit nam de bewindsman dan mr. Oud
nog eens bijzonder onder handen wegens
diens bewering, dat het uitgeven van ge
dwongen- en van premie-leningen een
bewijs zou zijn van de lage stand van ons
staatscrediet. Van het eerste is helemaal
geen sprake en wat het tweede betreft,
moest mr. Oud zich maar eens in verbin
ding stellen met zijn partijgenoten Mole
naar en Vonk, warme voorstanders van
premieleningen!
Replieken
Nadat prof. Lieftinck ongeveer 3 uur en 50
minuten had gesproken, begonnen na een
korte pauze de replieken.
Als eerste merkte hierbij de heer Schou
ten (A.R.) op, dat de heer Romme heeft
gezegd, dat er samenhang is tussen het re
geringsprogramma en het ontwerp, maar
er is naar sprekers mening verschil tus
sen een regeringsprogramma en een rege
ringsverklaring. Spreker had zich gehou
den aan de regeringsverklaring.
De heer Schouten verklaarde zich be
reid, zich los te maken van het beleid van
de minister van de laatste jaren, maar dat
is slechts mogelijk wanneer men zich er
over wil beraden hoe de acute moeilijk
heden kunnen worden opgelost zonder ver
dere uitbreiding van macht.
De heer Weiter (KNP) had bezwaar te
gen verdere uitbreiding van macht zolang
de minister niet heeft bewezen, dat hij in
vrijwillige samenwerking met het bank
wezen zijn doel niet kan bereiken en zei-
de verder, het te betreuren, dat de KVP
ten aanzien van dit wetsontwerp gekozen
heeft voor dwang.
Tegen middernacht werd de vergadering
verdaagd tot Vrijdagmiddag.
ADVERTENTIE
Maar talloze lijders aan brandend maag
zuur wapenen zich daar tegen met Digestif
Rennie. Een prettige afdoende remedie:
één of twee Rennies laten smelten op de
tong. dadelijk na tafel. Dïin van zuurbranden
geen spoor meer. Eigenlijk hoorde iedereen
Rennies bij zich te steken, als 't niet voor
eigen gebruik is, dan voor een disgenoot,
want o zo velen lijden aan deze pijnlijke
angstaanjagende kwaal.
In Den Haag slaagde voor het examen
vrouwelijke handwerken, akte U, mejuffrouw
M. L. van Eyndhoven te Haarlem.
to» JOS LODEWIJKS)
"juist. Wat wilde u de chef-redacteur
Wedelen?"
"Niets". De journalist lachte geamuseerd.
at ls natuurlijk nonsens. U belt toch
voor niets?"
haalt twee dingen door elkaar. Ik
~.'jle.n:ct voor niets, maar ik wilde niets
- edelen. Ik wilde iets vragen".
«y juist. En wat?"
■Instructies".
""aarvoor?"
ram ,w%e wagen wat ik moest doen
a al zou blijken dat hier in het hotel
moord gebeurd was".
jjr. 0e Weet u dat hier een moord gebeurd
vi'fj' Vevmoedde het. Mevrouw Marter
^Peelde erop".
4s dat zo'"- De vraag was aan mij ge-
L^erdaad", zei ik snel. „Zij heeft gezegd
icdpno erop zou wijzen, datde over-
jn 8®en natuurlijke dood gestorven is".
Pecteur Vonk dacht enkele ogenblik
ken na. Toen ging hij zitten en richtte zich
ernstig tot ons tweeën.
„Ik moet u helaas mededelen dat de
mogelijkheid van moord niet uitgesloten
is. Wij zijn bezig met het onderzoek en ik
vrees dat ik u beiden een massa vragen
zal moeten stellen. Allereerst
Thomas Dorn kwam overeind en hij
lachte niet langer.
„Inspecteur", zei hij dringend, „ik zou u
willen voorstellen dat u ons eerst op de
hoogte stelt van wat er is voorgevallen
of geconstateerd. Wij weten niets, ziet u. Ik
vraag u dit niet als krantenman maar als
gast van dit hotel. Wij hebben er recht
op te weten wat hier gebeurt. En boven
dien wil ik een afspraak maken met u over
mijn gedragslijn als journalist. U begrijpt
dai. ik niet eenvoudig hier kan blijven zit
ten terwijl andere kranten misschien al
op de hoogte zijn. Kunnen we niet een
regeling treffen?"
Inspecteur Vonk antwoordde pas geruime
tijd later, nadat hij diep had nagedacht.
Toen zei hij wat vriendelijker:
„Goed, mijnheer.... eh?.... Dorn, o
juist. Dorn van De Nieuwe Dag, nietwaar?
Ik zal u vertellen wat ik weet, en ik wil
dat u zich wat betreft uw krant nauw
keurig aan mijn instructies houdt. Luister:
De heer Vandearn is vannacht in zijn bed
gestorven aan een soort kramp, waarvan
de oorzaak nog niet is vastgesteld. Het
lijk ligt in vreemde, gewrongen houding
en ziet er blauwachtig uit. Het kan een
hartaanval zijn, ofvergif. Wonden zijn
niet geconstateerd. Zijn kamer is in de
grootste wanorde. Kasten zijn opengebro
ken en koffers leeggehaald. Er moet een
indringer geweest zijn die misschien ook
een moordenaar is. Dat is tot nu toe alles.
En nu mijn instructies, mijnheer Dorn. U
kunt uw krant mededelen dat de bekende
heer Vandearn vannacht in dit hotel over
leden is en dat de doodsoorzaak nog niet is
vastgesteld. Niets méér, begrepen? En u
kunt uw redactie mededelen dat u hier
voorlopig niet weg mag, en dat u alle be
richten over deze zaak uit de eerste hand
van de politie zult ontvangen die hier het
onderzoek verricht, voor zover deze be
richten geacht worden het onderzoek niet
te schaden. Is dat duidelijk?"
„Prachtig", zei Dorn. Hij stond op en
vroeg: „Kan ik nu eerst even opbellen? Ik
vind het een sportieve afspraak. Dank u".
Vonk knikte en zei: „Komt u vooral on
middellijk weer hier terug. Ik heb u hard
nodig. Én wees zo goed mevrouw Marter
mee te brengen. Zij zal waarschijnlijk nog
boven zijn. Dank u".
Mevrouw Marter was heel bleek toen zij
in gezelschap van Dorn en de twee andere
politiemannen later de zaal binnenkwam.
Door de ramen zag ik hoe een ambulance
wagen de oprijlaan binnenreed en voor de
hoofdingang stopte. Tegelijkertijd kwam
ook de dokter naar beneden en hij nam
inspecteur Vonk even apart in een hoek
van de leeszaal.
Even later was er wat gestommel op de
trap en ik zag hoe twee mannen van de
ambulance-wagen een in dekens gewikkeld
lichaam op een baar naar buiten droegen.
Daar ging de multimillionnair Philip Henry
Vandearn.... De dokter haastte zich naar
buiten en reed met de ambulance-auto weg.
Inspecteur Vonk richtte zich met een
lichte buiging tot mevrouw Marter en
vroeg haar:
„Zoudt u zo goed willen zijn mij een
opsomming te geven van alle personen, die
de nacht in uw hötel hebben doorgebracht?
Ook van het personeel graag".
Mevrouw Marter antwoordde eenvoudig:
„Ik zal u het gastenboek en de personeels
last geven. Daar hebt u waarschijnlijk vol
doende aan".
Zij ging naar de deur, doch draaide zich
plotseling om.
„Ik weet niet of u er prijs op stelt om
het te weten, maar twee gasten zijn van
nacht of vanmorgen vertrokken zonder
nadere aankondiging en zonder te be
talen overigens".
Inspecteur Vonk bleek hevig geïnteres
seerd.
„Ik ben blij dat u mij dat vertelt", zei
hij verrast. Hij liep met haar mee en even
later hoorden wij hem opgewonden telefo
neren in het kantoortje van mevrouw
Marter, waarvan de deur blijkbaar was
blijven openstaan.
„Hij gaat de gevlogen vogels vangen",
zei Dorn, behagelijk achterover geleund in
zijn stoel. „Pikante bijzonderheid. Echtpaar
vluchtte door raam in de nacht van de
moord".
Ik dacht aan het meelijwekkende vrouw
tje en haar bazige man, en in stilte hoopte
ik dat zij niets met deze vreselijke zaak zou
hebben uit te staan. Maar ik moest toe
geven dat het wel erg verdacht was. Zou
dat paar behoren tot het minderwaardige
soort lieden dat men hótelratten pleegt
te noemen? En hadden zij de dood van de
oude man op hun geweten genomen om
hem te kunnen bestelen?
Ik huiverde onwillekeurig. Hoe kan een
mens zozeer versjacherd zijn aan bezit, dat
hij een evennaaste het kostbaarste ont
neemt wat hij op aarde heeft, het leven.
En plotseling hoopte ik vurig dat inspec
teur Vonk de dader zou vinden en ter ver
antwoording roepen.
Hij vertegenwoordigde voor mij op dat
moment meer dan ooit de veiligheid en het
recht.
DERDE HOOFDSTUK
Het is een ellendig idee, opgesloten te
zijn, afgezonderd van de buitenwereld,
zonder mogelijkheid om ieder moment als
men dat wil ergens naar toe te gaan, het
doet er niet toe waarheen.
Eerst voelde ik me bevrijd en behagelijk
bij het idee dat ik hier in hötel „Duin en
Bos" de wereld ontvlucht was en geen last
zou hebben van mensen als Marion. Maar
nu ik er niet vandaan mag al zou ik het
niet eens willen is het gebouw met zijn
tuin rondom een gevangenis geworden die
me beklemt. Ik heb me vanmorgen bij
het opstaan er zelfs op betrapt dat ik er
naar verlangde om Marion te zien, met
haar te spreken en haar te vertellen over
die nare geschiedenis hier. Alleen maar
om mezelf eens uit te spreken, dat zal het
wel zijn. Want ik heb het ellendige idee
dat iemand hier in het hötel een misdadi
ger is, iemand met wie ik ieder ogenblik in
aanraking kom. Misschien is dat een ver
keerd idee, want wie zegt dat die inbraak
en die moord als het een moord is
zijn gepleegd door een van de inwonenden?
Er kan immers evengoed een man van bui
ten gekomen zijn die nacht en weer ver
trokken zonder een spoor achter te laten?
En dan dat geheimzinnige echtpaar, dat
zonder te betalen met de Noorderzon ver
dween?
Inspecteur Vonk is niet veel wijzer ge
worden van al de vragen die hij ons ge
steld heeft. Wij moesten een voor een bij
hem binnenkomen in de kamer die hij voor
zich gereserveerd heeft: Eerst mevrouw
Marter, toen ik, toen Thomas Dorn, daar
na de diensters Johnny en Clara, toen
Gertie, het kamermeisje, na haar Peter
de gérant, die trouwens 's nachts niet in het
hötel is omdat hij bij zijn moeder woont
in het dorp hier vlak bij, na Peter de keu
kenmeid Sofie die ik bij deze gelegenheid
voor het eerst zag, toen de tuinknecht
Klaasje, de stakker, en het laatst van alle
maal Fred Gayart, de secretaris van Van
dearn. Die arme jongen is nu nog binnen.
Vonk is al ruim een uur met hem bezig
en ik heb zo'n idee dat die Gayart zichzelf
op allerlei manieren verdacht maakt. Hij
heeft zich gisteren op zijn kamer opgeslo
ten en de politie heeft de deur moeten open
breken om hem eruit te halen. Het was
alsof hij niet goed bij zijn hoofd was, zo raar
gedroeg hij zich. (Wordt vervolgd).
