eëele, maar moeilijke midden
weg tussen twee uitersten
Gijs Bubbels
Een middagje gezellig winkelen in Rome
Proces wegens belediging
bracht onrust in Leeuwarden
Eisenhowers nieuwe defensieplan:
Grote actie tegen
mond- en klauwzeer
Kort verhaal door HARRY MULI8CH
Emissies walvisvaart
waren geen succes
Vijfduizend liter
entstof gereed
Politie trad op tegen demonstrerende menigte
Het voordeligst koopt men in de slopjes
De uitkeringen bij
overlijden van de
ziekenfondsen
tERDAG
17 NOVEMBER 1951
,r onze correspondent in Amerika)
j945 had ik generaal Eisenhower
Hij maakt thans een wat
indruk, maar de kracht van zijn
•Rijkheid is ongebroken. Een man,
'-en spel speelt van vage en ontwij-
antwoorden, een man die recht door
'L al houdt hij voorlopig zijn koers
Hij kwam er rond voor uit dat hij
;fmoment nog geen kleur wilde be-
r j,jaar mocht het ogenblik daarvoor
-Aken, dan zo beloofde hij zou
Uitspraak duidelijk zijn en daar kan
'- 'm op aan-
.„geit daarmee de overgrote meerder-
volks ervan overtuigd dat hij er
Vede redenen voor had, thans nog niet
te maken of hij zich al of niet be-
„.-tor zou stellen als candidaat voor
Presidentschap.
v militaire zaken, waar de generaal
Prüjk in Washington over geconfereerd
interesseren de Amerikanen minder
Apolitieke kwesties, waar hij vol-
'ie officiële verklaringen beslist
^er zou hebben gepraat,
i deining heeft een artikel van
.Krock in de New York Times ver-
dtt. Daarna werd meegedeeld, dat
An aan de generaal de candidatuur
Ae Democratische partij had aangebo-
Hoch Eisenhower zou daar weinig
-asiasme voor hebben getoond. Het
At nogal ongeloofwaardig, dat Eisen
eer in détail op gewezen zou hebben,
"yj de Democratische politiek ten aan-
van de arbeiders niet kon waarderen
voorstaan.
Jxh is Krock een te degelijk journalist
Pik een verhaal uit zijn duim te zuigen.
Pd een „vooraanstaande zegsman", die
Üs betrouwbaar beschouwt. Was deze
cok en, zo dat het geval is geweest,
man dan loslippig of heeft men
Democratische zijde met opzet
A ten uitlekken wat Eisenhowers faam,
A bij de arbeidersaanhang van de
roeraten, zou kunnen schaden?
De militaire kwestie
?;ch is de militaire kwestie, waar de
a?al ongetwijfeld met Truman over
'i gesproken, te belangrijk om haar
rü te laten gaan achter de gissingen
,riit Eisenhowers eventuele ambities in
nating van het presidentschap. Men
st dat „Ike" er thans naar streeft, in
•-Europa op korte termijn een leger op
toen te brengen, dat weliswaar kleiner
lijn dan het oorspronkelijk beraamde,
dat dan ook perfect bewapend en
jiig strijdvaardig gemaakt zou moeten
-ia. Vooral voor die bewapening zou
sika's steun onontbeerlijk zijn en daar-
eheeft Eisenhower overleg gepleegd,
plan, een reële middenweg tussen
ietwat onwerkelijke uitersten: noch de
jen .tot gedeeltelijke ontwapening
moede de Westelijke mogendheden te
rijs voor de draad zijn gekomen, noch de
-sWest-Europese legers, die voor lange
slechts op papier zouden bestaan,
men immers beschouwen als een
iiitische aanpak. Een wat bescheidener,
zeer solide mobilisatie van Westerse
Ét is wellicht het best geschikt om aan
Russen duidelijk te maken, dat de tegen-
si in West-Europa bij een eventuele
-rai verbeten zou zijn. Mocht Ruslands
ss voor een aanval uit het Westen wer-
-k bestaan, dan zal de matige grootte
Westelijke landlegers kalmerend kun-
e werken.
ien militaire en diplomatieke midden-
szal aan West-Europa zeker aangenaam
iMenmene evenwel niet, dat deze weg
en gemakkelijk zijn zal. Slechts
~eer de volken van het Westen ervan
vörongen zullen zijn, dat alleen langs
2weg de vrede behouden kan blijven.
-H die volken de volharding, het geduld
.(Zelfbeheersing hebben, om deze lange
-iienweg met succes ten einde te gaan.
sveel hangt in deze af van het Ameri-
sse volk. Het is voor een democratie
moeilijk om zich militaire inspan
den te getroosten, wanneer volk en
'-^vertegenwoordiging niet worden op-
^«pt door een onmiddellijk dreigend
«sr. Zulks was het geval, toen de strijd
Korea was uitgebroken. Gaat het senti-
rigaat de c-motie eenmaal werken, dan
sat kunnen verenigen,
sigèvaar „doorslaan" echter niet denk-
s-iig. Dan ontstaat maar al te gauw de
jtochtgeest, de neiging om „het. kwaad
wortel en tak meteen uit te roeien",
winter werd dat gevaar van
w belangstelling voor de emissie der
«landse Maatschappij voor de Wal-
fcart N.V. was niet groot, zo werd het
t.; van de z'jde der emittenten mede-
•-S-d. Er werd voor een gering bedrag
?shreven.
was een vrije inschrijving op
•2 millioen nieuw kapitaal, waarvan de
«'•ang van 5 millioen op inschrijvings-
awaarden reeds was verzekerd. De op
ader emissie moet dienen ter gedeel-
financiering van de uitbreiding der
-o'-iecapaciteit, die onder meer de
Va& een nieuw fabrieksschip
m-
m.
-' geringe belangstelling voor de in-
Hiïmg wordt een gevolg geacht van de
;^]ke technische positie der kapitaal-
waarop door vele instellingen een
wordt gedaan.
und-Nautic
Een order van 6 zeesleepboten
tot een bedrag van 5.000.00i0
;!Me N-V. Maatschappij tot Exploitatie
iv, ,?pswerf en Machinefabriek „Hol-
We^e enige tijd geleden werd
zijn de statuten thans door de
>;{r goedgekeurd.
^maatschappij staat geheel los van de
-W eerde ..Holland Nautic", welke
Syus 1949 werkzaam was.
Qage" werd van de Braziliaanse re-
.'■7 ,een, order ontvangen voor de bouw
Zees]eepboten tot een totaal bedrag
f5-°°0-000. Bij het verkrijgen van
werd, naar de directie ons rnede-
U-Jf, "Medewerking ondervonden van
„;andse Legatie in Rio de Janeiro,
^-oteel zijn bij de „Holland Nautic"
werkzaam, welk aantal zich voort-
Uitbreidt.
fAed.^e,?ft een goede orderportefeuille.
zijn °-a- in aanbouw 2 motor-
no iVoor de Unilever, kortgeleden
ri'Oo opdracht voor een motorcoaster
ft900 ton ontvangen.
EhN„macdinefabriek is ruim van op-
psa voorzien
ongeduldig door-slaan nu en dan zeer drei
gend. Men denke slechts aan het succes dat
MacArthur tijdelijk had met zijn uitspraak
„in oorlog bestaat er niets wat de overwin
ning kan vervangen". Veel moeilijker zal
het zijn voor de volken van het Westen,
ervan doordrongen te blijven dat er in
vrede en zelfs in een oorlog op beperkte
schaal, niets is wat uitgaat boven vast
beraden geduld.
Geen politiek-propagandistisch voorstel
kan vrede leveren, geen opgezweept milita
risme kan door oorlog een betere wereld
voortbrengen. Men moet wel de brede
middenweg op. Generaal Eisenhower, mili
tair en diplomaat tegelijkertijd, heeft stel
lig begrip voor deze koers. Generaal Brad
ley, het hoofd van de Amerikaanse gene
rale staf, heeft na de besprekingen met
Eisenhower wel duidelijk gemaakt, dat ook
de jongste plannen grote financiële offers
van Amerika zullen vergen.
Maandag begint de grote actie tegen het
mond- en klauwzeer. Vijfduizend liter ent
stof, speciaal geprepareerd tegen de virus,
die thans het vee aantast, zal die dag wor
den afgeleverd. In de volgende weken zal
per week 4000 liter entstof gereed komen.
Met één liter kunnen 30 dieren ingeënt
wotden.
De ziekte heeft in het geheel 8728 bedrij
ven getroffen, een kleine vier percent van
alle Nederlandse boerenbedrijven. Dit wil
niet zeggen, dat alle dieren van de getrof
fen bedrijven ziek zijn. Verreweg het
grootste deel van de dieren, die reeds in
geënt waren is niet aangetast.
Met het thans opgestelde programma
voor de vervaardiging van entstof hoopt
men per week tussen de 100.000 en 130.000
dieren te kunnen behandelen. Het vaccin
begint ongeveer acht dagen na de inspui
ting te werken.
Naar verwacht worden zullen de in
entingen het grootste gedeelte van de win
ter in beslag nemen.
De politierechter te Leeuwarden behan
delde Vrijdagmiddag een zaak tegen twee
Friese journalisten, die buiten het ge
rechtsgebouw zoveel deining veroorzaakte,
dat de politie tenslotte met behulp van de
brandweer een opgewonden menigte, die
strijdleuzen als „Fryslan frij en „Wij wil
len Fries recht", deed horen, van het plein
voor het Paleis van Justitie moest verdrij
ven.
De twee journalisten, Fedde Schurer,
hoofdredacteur van de „Heerenveense Koe
rier" en Tjebbe de Jong, lid van de Pro
vinciale Staten van Friesland en mede
werker van het „Bolswards Nieuwsblad",
waren gedagvaard wegens belediging van
cle kantonrechter te Heerenveen mr. S. R.
Wolthers. De laatste had enkele malen te
verstaan gegeven dat hij „officieel" de
Friese taal niet verstaat.
Over deze houding van een overheids
persoon, die sinds jaar en dag onder de
Friezen werkt, schreven de heren Schu
rer en De Jong hun oordeel neer in be
woordingen, die mr. Wolthers beledigend
vond.
In tegenstelling tot het rumoer buiten de
rechtszaal verliep de behandeling van de
zaak over het algemeen rustig.
„Eed alleen in het Fries"
Als eerste verdachte werd de heer
Schurer gehoord. Hij zeide niet de opzet
tot beledigen te hebben gehad. De politie
rechter mr. Taconis reageerde hierop door
te zeggen, dat een man als verdachte de
betekenis van elk door hem gebruikt
woord wel degelijk kent. Verdachte ant
woordde hierop dat wat hij heeft geschre
ven in geen andere bewoordingen had
kunnen neerschrijven.
Op verzoek van de verdediger, mr. D.
Okma werd vervolgens een getuige-
deskundige voorgeroepen, de heer P.
Wijbenga, chef-redacteur van het
Friese Dagblad, die in het Fries op
de vragen antwoordde. Bij het afleg
gen van de eed stond de politierechter
de getuige echter niet toe, deze in de
Friese taal te doen, waarop de getui
ge verzocht de gelofte te mogen afleg
gen. Hij had namelijk bezwaren tegen
het afleggen van de eed in het Neder
lands. Na enige discussie stond de
rechter de getuige het afleggen van de
belofte toe.
De getuige deelde de rechter mede, dat
ten aanzien van journalisten een iets ho
gere maatstaf moet worden aangelegd,
waar het bijvoorbeeld politieke strijdpun
ten betreft.
De officier van justitie mr. A. Kuipers,
haalde een passage aan uit een in het
openbaar verspreid pamflet, waarin wordt
beweerd, dat de Friezen onrecht is aange
daan, omdat zij hun eigen taal niet mo
gen gebruiken. „Niets is minder waar", zo
zeide spreker, „deze verdachten staan
slechts terecht, omdat zij iemand beledigd
hebben. Democratie is een groot goed en
daartoe behoort zeer zeker ook de vrije
meningsuiting. Men heeft zich daarbij
slechts te houden aan die ene bepaling dat
men de streep van het fatsoen niet over
schrijdt en men de naam en eer van an
deren niet aantast. Dit nu is door de ver
dachten wel gedaan in hun ijver voor een
overigens goede zaak". Mr. Kuyper vor
derde tenslotte 150 boete of 30 dagen
hechtenis.
De verdediger, mr. Okma, was van oor
deel dat het artikel als zodanig niet bele
digend is, al komen er enige passages in
voor, die niet door de beugel kunnen.
Slechts de strijd om de Friese cultuur, de
oudste in ons land, heeft de schrijvers hier
toe gebracht.
Het vonnis luidde veertien dagen hech
tenis voorwaardelijk met drie proefjaren.
Hierna werd de heer Tjebbe de Jong ge
hoord, die te kennen gaf, dat hij spijt had
over zijn artikel. Het was te bot, zeide hij.
Mr. Kuipers, requirerend, zeide vooral de
vergelijking van de kantonrechter met de
Nazi's zeer beledigend te achten. Hij eiste
dezelfde straf als in de eerste zaak. Deze
journalist werd veroordeeld tot een week
voorwaardelijke hechtenis.
Na afloop van de zitting liepen de he
ren Schurer en Tjebbe de Jong door de
Prins Hendrikstraat. Hier ontstond juist
een relletje. Het gevolg was dat beiden
door een ruit werden gedrukt, waardoor
zij verwondingen opliepen.
Betogende menigte uiteengedreven
De ongeregeldheden, die zich bij het ge
rechtsgebouw hebben afgespeeld, zijn be
gonnen toen de meer dan honderd belang
stellenden en persvertegenwoordigers niet
tot de zitting werden toegelaten. Een deel
van deze belangstellenden is toen naar
buiten gegaan en heeft tijdens de zitting
aan de achterzijde van 't gebouw spreek
koren gevormd. De Leeuwarder gemeen
tepolitie dreef de demonstranten uiteen en
deze stelden zich toen op het plein voor
het gerechtsgebouw op. De menigte groei
de snel en de politie achtte het nodig op
nieuw in te grijpen. Er werd niet alleen
van gummistokken gebruik gemaakt, maar
ook de brandweer werd te hulp geroepen.
Deze joeg met een paar flinke stralen de
menigte uiteen.
Klacht tegen politie
Toen de zitting was afgelopen werd de
heer Schurer door een paar jongelieden
op de schouders genomen, de Friese vlag
werd gezwaaid en weer ontstond een op
loop. De politie sloeg opnieuw met gummi
stokken, waarbij verschillende toevallige
voorbijgangers, waaronder de heer Wij
benga, die als getuige-deskundige was op
getreden, flinke slagen opliepen. Ook de
personen, die de heer Schurer op de
schouders hadden, kregen klappen met
gummistokken, tengevolga waarvan de
heer Schurer door een ruit viel en daarbij
zijn pols verwondde. Daarna zijn de leden
van de Friese beweging naar het Oranje-
hotel gegaan voor het opstellen van een
protest, dat aldus luidt:
„Ondergetekenden, die gedeeltelijk als
belangstellenden, gedeeltelijk als verte
genwoordigers van de Nederlandse pers
aanwezig waren of trachtten aanwezig te
zijn bij de rechtszaken tegen Fedde Schu
rer en Tjebbe de Jong, zijn daardoor on
vrijwillige getuigen en ten dele slachtof
fers geworden van de politie tijdens en na
de rechtszitting. Zij wensen met de meeste
klem te protesteren tegen het volstrekt
onnodige brute en gewelddadige optreden
van de politie voornoemd".
De bovenétage van mijn woning te Wir-
dumercompascuum herbergt onderhuurders.
De schurk, die dagelijks boven mijn hoofd
rondstampt, heet Blauweveld. En als het
even kan dwarsbomen wij elkaar. Met
klem wens ik echter te verklaren, dat ik
„Het Eerste Wirdumercompascuumer Dag
blad", waarop de schurk geabonneerd is,
niét uit de bus heb genomen. Dit keer ga
ik geheel vrij uit, dit keer was ik mijn han
den in onschuld!
Voor diepzinnigen zij het hier verhaald:
Om precies vijf uur gooit Gijs Bubbels
altijd de krant van die schurk Blauweveld
in de brievenbus. Dit is het laatste exem
plaar dat hij bezorgen moet: daarna be
geeft hij zich onveranderlijk naar „D'e Bier
ton", een gelegenheid voor de minder ge
goeden van Wirdumercompascuum. Het
plofje van het blad hoor ik als ik in mijn
kamer zit. Dan denk ik: Gijs Bubbels, die
arme van geest, gooit de krant van die
schurk Blauweveld in de bus, het is pre
cies vijf uur, kom, laat ik eens een borrel
gaan pakken. Vervolgens sta ik op en voeg
de daad bij de gedachte. Buiten gekomen
zie ik de oude sok meestal nog Bierton-
waarts schuifelen.
Op de bewuste dag echter was Gijs Bub
bels te laat! Met een hevige schrik en zeer
veel afgrijzen merkte ik het. Het was een
dermate ontstellende en adembenemende
inbreuk op alles wat gewoonte, wet en ge
bod is in Wirdumercompascuum, dat het mij
verwonderde dat de wereld nog rustig om
haar as draaide. Vijf over vijf was het en
nog was het plofje niet verneembaar ge
weest! De krant lag niet in de bus.Maar
zelfs dit kon mij er niet van weerhouden
om mijn dagelijkse dosis alcohol tot mij te
nemen.
Toen ik echter uit „Het Jenevervat", die
exclusieve gelegenheid voor de Wirdumer
compascuumer upper-ten, terugkeerde, was
de consternatie, met als middelpunt mijn
huis, uit de verte al waar te nemen. De
deur stond open, personen liepen in en uit,
rauwe stemmen klonken op. Het leek wel
of er- iets aan de hand was. Hoog trok ik
mijn wenkbrauwen op. En ik was het hekje
nog niet binnen, of ik werd ruw in de kraag
gevat door 'n geüniformeerd individu, waar
in ik onmiddellijk Hozut Plok, de veld
wachter, herkende.
„Laat me los, Hozut Plok!" gilde ik de
vette man dreigend en met overslaande
stem in het oor.
„Mij niet gezien", zei hij. „Bevel is be
vel. Kom, ik zal u wel even naar de burge
meester brengen". Met onbeschaamde
kracht duwde hij mij voort, het huis in,
waar in de vestibule de een of andere zon
derling, een lam boven het hoofd houdend,
foto's van de brievenbus aan het maken
was. En in mijn huiskamer, achter mijn
tafel, op mijn stoel, zat het behoeftige
jonkheertje, dat zich burgemeester van Wir-
De Grote Drie, in volkomen harmonie bijeen, klinkend op de bereikte overeenstem
ming, zo vertolkt de eigenaar van een kledingzaak in Amsterdam de wensdroom
van de gehele wereld. Hij speculeert op de vervulling van de vredesgedachte en ver
laagt zijn prijzen reeds bij voorbaat. Zo èrg zeker is hij niet, want hij vraagt zich af:
„Worden de grote 3 het eens? Einde der bewapeningswedloop? Naar een dragelijker
levenspeil? Ik neem het risico en speculeer op vrede, want vrede betekent
lagere prijzen".
dumercompascuum mag noemen en tevens
hoofd der politie, dat wil zeggen: hoofd van
Hozut Plok. En naast hem, op mijn kleed,
stond die schurk Blauweveld met zijn veeü
te brede kaken.
„Er uit, schurk!" schreeuwde ik tot de
laatste. „Laat me los, belachelijke dikzak!"
tot Plok. „Onmiddellijk een verklaring!"
tegen de lummel.
„Meneer-ehbegon deze.
„U weer zeer goed dat ik Josef Boter
broek heet", zei ik kort, en sloeg mijn
ogen neer. Mijn schurkachtige onderhuur
der grinnikte. Maar juist toen ik mijn mond
opende om hem te kenschetsen, nam de
burgemeester het woord:
„Boterbroek, ja. Juist. Josef Boterbroek.
Meneer! Waar is „Het Eerste Wirdumer
compascuumer Dagblad"? En geen uit
vluchten!" Hij zei het afgebeten en deed
een poging om mij streng aan te zien. Per
plex staarde ik in zijn domme gelaat. Maar
onmiddellijk daarop kwam ik tot een on
voorstelbare rust en trok er een wijde glim
lach over mijn gezicht. Ook merkte ik nu
zelfs een journalist in mijn kamer op: K. F.
B. T. van de Wirdumercompascumer.
„U wilt toch niet beweren", informeerde
ik bedaard, o zo bedaard, „dat dit hele
gedoe die krant betreft?"
„Ja zeker!"
„Eén van ons beiden is gek", was mijn
mening.
„Zo is het! Waar is dat dagblad?"
Maar nu werd ik woedend. Buiten mij
zelf krijste ik: „U moet niet denken, dat ik
mij dergelijke grappen laat welgevallen!
Ik zal protesteren! In Den Haag! Bij de
troon! Dat u niets beters weet te doen dan
met pers en politie naar een krant te zoe
ken, zal ik naar voren brengen! Iedere zin
voor proporties hebt u verloren! Ik heb nog
nooit een vlieg kwaad gedaan, mijnheer!
Nog nooit een onvertogen woord geuit! Ik
ben politiek betrouwbaar! Denkt u dat ik
een krant steel? Ja, ik weet wel wie u dat
met giftige adem heeft toegesist! Die schurk
daar, met zijn Mussolini-ka ken! Jullie zijn
gek, gek, gek, allemaal gek!" Ik was nu
zeer ontstemd en zei bij herhaling dat allen
gek waren. ..Altijd gooit Giis Bubbels de
krant om vijf uur in de bus! Maar vandaag
is dat niet gebeurd! Hii heeft het vergeten!
Zijn kranten waren od! Zijn benen zijn ge
amputeerd! Daar! Alsjeblieft! Daar heb je
de verklaring waar jullie niet aan toe kwa
men met je dorpse breinen!" Op dit punt
van miin philippica aangekomen, zag ik mij
genoodzaakt de mond te sluiten, daar mijn
woorden verloren gingen in het dreunend
gelach, dat uit alle kelen was losgebarsten.
„Hii zou het vergeten hebben. her
haalde dan de burgemeester, terwiil hij
hikte. „Je kunt net zo goed zeggen. Boter
broek, dat de aarde heeft vergeten om
haar as te wentelen. Hii zou zijn kranten
verkeerd uitgeteld hebben.... Meneer
Josef Boterbroek, ik twijfel aan uw ver
stand. U weigert dus een bekentenis af te
leggen?"
„Jullie zijn gek", deelde ik nu zeer kalm
mee. „Allemaal".
„Hm.bromde de burgemeester. En
dan: „Voer de man weg, Plok. Geboeid.
Naar het cachot".
Plok greep in zijn achterzak, de ringen
knipten om mijn polsen en hij trok mii aan
een arm de kamer uit. de straat op. Nadat
wij, .ontsteld aangestaard door de dorpe
lingen die mij allen zeer hoogachten, en
kele minuten gelopen hadden, was ik weer
in staat te spreken. Hakkelend vroeg ik
Hozut Plok om opheldering.
Toen vertelde hij, dat die schurk Blauwe
veld hem om kwart over vijf had opge
beld met de mededeling, dat ik zijn krant
had weggenomen om die in „Het Jenever
vat" te lezen. Hij zei dat hij niet gerecla
meerd zou hebben, zo dit niet de druppel
geweest ware, die de maat volmaakte en
vervolgens had doen overlopen. Of er be
wijzen voor mijn diefstal waren, had Hozut
gevraagd. Nee, maar dat kon toch niet
anders. Was het dan niet mogeliik. dat Giis
Bubbels.o nee, ha, ha, dat was ab
surd En zo verder. Van het een was het
ander gekomen, juist als bij een rij om
vallende dominostenen. En daar zat ik dan
onder het raadhuis
's Avonds kwam de burgemeester mij
nog even opzoeken.
„Geeft u nu maar toe, die krant te heb
ben ontvreemd".
„Maar burgemeester, ik hoor de krant
(Van onze correspondent in Rome)
HET pas uit Nederland aangekomen jonge echtpaar kan maar
niet genoeg krijgen van het wandelen in Rome's binnenstad.
Om de monumenten natuurlijk: de oude kerken en paleizen en de
nog oudere ruïnes van het antieke Rome. Maar toch ook, en voor
het jonge bruidje misschien wel in de eerste plaats, om de prach
tige winkels. Het is niet zozeer de wijze, waarop de koopwaar
wordt uitgestald, dat zijn zij in Nederland beter gewend. Wat
hen verbaast is de koopwaar zelf, de rijke keuze in vrijwel alle
artikelen en in de beste winkels ook vaak de goede kwaliteit.
Rome, hoofdstad van een land, dat een oorlog verloren heeft,
hoofdstad van een land met een niet zeer koopkrachtige bevol
king, maakt daardoor op vele buitenlanders een beslist weelde
rige indruk.
Een middag zijn wij er met
het jonge paar op uitgetrok
ken, want er moest van alles
en nog wat worden gekocht
voor hun nieuwe, kleine, maar
peperdure woning (twee ka
mers, bad en keuken, voor-280
gulden per maand). Eerst maar
eens in de meubelwinkels gaan
kijken, hadden wij afgespro
ken. Daarvan is hier keus te
over. Tientallen winkels, die
zich vaak specialiseren in één
type meubels, rustieke, imita
tie, antieke of twingtigste-
eeuwse. Die laatste zijn de
duurste, maar ons echtpaar
vraagt niet eens naar de prij
zen, want dat soort vindt je in
Nederland beter. De rustieke
meubelen zijn vaak aantrek
kelijk, goed afgewerkt maar
ook niet goedkoop: een een
voudige driedeurs-kast in kas
tanjehout doet zo'n 80.000 lire
(500 gulden), een tafel, zes
stoelen en een buffet 750 gul
den. Dan maar naar het imita
tie-antiek. Wij zien kasten, ta
fels, buffetten, die een beetje
aan Florentijnse Renaissance
doen denken. In Pitchpine kost
zulk een kast een 300 gulden.
Maar nu komt de verras
sing. De jongelui kijken ver
baasd, wanneer ik de grote
winkelstraten verlaat en hen
door allerlei slopjes en steeg
jes voer van de oude binnen
stad, Maar in de onmogelijke
werkplaatsjes van kleine meu
belmakerij es, die elk stuk
nauwgezet met de hand af
werken, kent hun verbazing
geen grenzen meer.
Daar heb je zo'n Florentijn
se kast, die elders 300 gulden
kostte. De meubelmaker, zon
der zijn werk te onderbreken,
volgt hun blik: die kast?
20.000 liredat is 125 gul
den; en het is precies dezelf
de!
Matrassen naar maat
Nu gaan wij naar andere
straatjes, waar kleine anti-
quairtjes wonen. Niet al hun
stukken zijn echt, maar de prij
zen zijn één derde van wat
hun deftige vakbroeders bij
Piazza di Spagna vragen. Een
mooi, echt Chippendale-tafel-
tje voor 80 gulden blijkt' te
verleidelijk. De andere dingen
zullen wel geleidelijk volgen,
want het echtpaar heeft nu ge
leerd, dat men in Rome geen
haast moet hebben en de koop
jes moet zoeken in de slopjes,
waar de kunstnijverheid bloeit
en de kleine sjacheraartjes wo
nen.
Nu een gasgeyser voor het
bad. Die worden niet in Rome
vervaardigd en dus moeten we
wel naar de grote winkels. Ze
zijn heel duur; een goed Ita
liaans merk kost ruim 400 gul
den. Nu moet het echtpaar nog
een matras hebben, maar die
worden hier op bestelling ge
maakt. Men koopt voor één
persoon 12, voor twee personen
22 kilo ongekaarde wol (8 tot
12 gulden per kilo), de matras
senmaker komt thuis de wol
karen en de matras maken.
In de hoofdstraten kijken wij
ook naar de uitstallingen van
de kledingmagazijnen. Heren-
confectie is er vrijwel niet,
maar we zien een overvloed
van fraaie Italiaanse en En
gelse stoffen, die van 25 tot
75 gulden de meter kosten.
Een behoorlijk maatcostuum
kost 250 tot 500 gulden, maar
bij een der vermaarde kleer-
makersartisten moet men voor
een costuum minstens duizend
gulden en voor een overjas
niet veel minder uittrekken,
maar dan heeft men ook een
kleermaker, die Franse poli
tici, Britse diplomaten en ster
ren van Hollywood kleedt. Nu
even kijken naar de kinder-
kleertjes, met het oog op de
toekomst. Het bruidje is er
„weg" van, maar ze kijkt verre
van vrolijk, wanneer ze ziet
dat een jasje voor een kind
van zeven jaar honderd gulden
kost en een jurkje voor zo'n
meisje niet veel minder. De
schoenen zijn erg in prijs ge
daald, maar een middelmatige
schoen kost toch nog altijd 30
gulden per paar. En een goed
paar het dubbele.
Nu zij binnenkort hun pen
sion gaan verlaten, stellen mijn
vrienden ook belang in eet- en
drinkwaren. In deze branche
blijken de prijzen veel minder
uiteen te lopen. Kalfsvlees
(rundvlees is erg taai in Italië)
kost 7,50 per kilo. Paarde-
vlees, sedert kort zeer ge
vraagd, is een gulden goedko
per. Voor 80 cent heeft men
een ons boter, voor een kwartje
een ei en voor 60 cent een ons
echte Edammer kaas. Italiaan
se kaassoorten variëren van 45
tot 90 cent. Een ons behoorlijke
thee kost bijna vijf gulden, een
ons koffie van 1.30 tot 1.50.
Voor een kilo waterbrood be
taalt men 60 cent en voor een
kilo macaroni een gulden.
3000 Eetgelegenheden
Van al dat kijken naar éta
lages met eetwaren hebben we
honger gekregen en wij strij
ken dus neer in een klein res
taurant, een van de ruim 3000
eetgelegenheden, die Rome
telt. Voor een groot bord ma
caroni, een flinke portie lams
vlees met sla, een appel en een
kwart liter wijn betalen we
per hoofd zeven gulden (de
wijn is een kwestie van 50 ct.).
In andere, bijna even goede,
alleen misschien een ietsje
minder zindelijke zaakjes, zou
de helft van die prijs voldoen
de geweest zijn. In een groot
restaurant, met fijner tafellin
nen, mooie glazen, wat luxe en
een strijkje, is twaalf gulden
nog een matige dinerprijs.
Mijn jonge vrienden kijken
een beetje sip: de winkels wa
ren erg mooi, maar die prijzen
vielen toch niet mee. Bij wijze
van troost bied ik aan de avond
te eindigen in een van de vele
bioscopen. Wij gaan Cocteau's
„Parents terribles" zien en
voor vier kaartjes leg ik tien
gulden neer. Er zijn duurder
bioscopen, er zijn ook veel
goedkopere, van vier gulden
tot een kwartje (steeds de
goedkoopste rang).
Wij zullen maar veel naar de
bios gaan, dat is tenminste een
bezuiniging, zegt het jonge
bruidje met vrouwelijke lo
gica.
toch altijd om vijf uur in de bus vallen.
En vanmiddag was Gijs Bubbels...."
„Houdt u eindelijk eens op over Gijs
Bubbels! Ik kwam hem zo juist nog tegen
en heb een praatje gemaakt met de een
voudige man".
„En hebt u het hem gevraagd?!"
„Stel je voor! Natuurlijk niet. Zet u dat
nu maar uit uw hoofd. In dit opzicht is
Bubbels een rots waarop wij kunnen bou
wen. Als dat niet zeker was, zou niets in
deze wereld het meer zijn".
„Ik eis dat u Gijs Bubbels ogenblikkelijk
ontbiedt!"
Maar de burgemeester verliet, glim
lachend en hoofdschuddend mompelend
„Boterbroek, Boterbroek.het cachot.
Geen oog deed ik dicht die nacht. Aan
houdend doorkruiste ik mijn cel en wond
mij op over mijn afgrijselijk lot. Goed, het
was dan niet ten onrechte dat men zo over
tuigd was van Bubbels. Maar wist men dan
niet, dat oeroude waarheden plotseling een
«ugen kunnen worden? Ja, dat iedere
waarheid dat op zeker ogenblik wordt! Wist
men dan niet, dat niets bestendig is? En ik
wist het toch, wist het zeker! Tegen de
morgen bereikte de woede over mijn on
macht een dergelijk hoogtepunt, dat ik de
matras aan flarden scheurde en de kapok
brullend door de cel en over mijn hoofd
wierp, temperamentvol als ik ben. Maar
toen Hozut Plok mijn ontbijt bracht was er
een plan in mij gerijpt. Ik gelastte hem de
burgemeester te halen.
„Uw geweten is u de baas geworden, zie
ik", constateerde deze, om zich heen ziend
bij het binnentreden.
„Inderdaad, meneer de burgemeester",
bevestigde ik, zo deemoedig als iik kon. „Ik
wil een verklaring afleggen".
Het jonkheertje wis tniet wat hij hoorde.
Haastig zeggend dat hij de pers bijeen zou
roepen en mij dan laten halen, spoedde hij
zich heen. Intussen controleerden ik 't tech
nische gedeelte van mijn plan nog even. Het
moest kloppen.
„Komt u maar mee" zei Plok. „Ze zijn.
er. Wethouders en al".
Gelukkig ongeboeid en zonder dat ik
werd vastgehouden, gingen wij de trap op,
een gang door, rechtsafMet alle kracht
die in mij was zette ik het op een lopen, de
altijd openstaande voordeur uit en met een
grote boog over de straat naar een zijweg
aan haar einde.
„Hé! Hé!" Brullend stampte de dikke
Plok achter mij aan maar hij had geen
schijn van kans. Blazend stormde ik „De
Bierton" binnen. En ik had niet misge-
rekend: daar zat Gijs Bubbels te suffen, de
krantentas al over de schouder.
„Mee, Bubbels!" schreeuwde ik, en trok
de grijsaard aan een mouw door de lokali
teit naar de straat, waar Plok tegen ons
opbotste.
„Ha!" riep hij. Weer voelde ik iets om
mijn pols. De andere helft van het ding
bleek hij al aan die van zichzelf vastge
maakt te hebben. Enige tijd draaiden wij
in een kring rond. omdat hij probeerde Gijs
Bubbels, die geen woord sprak, uit mijn
greep te bevrijden, maar ik hem, door
onze gekluisterde polsen, op een afstand
hield. ..Laat hem los!" riep hij. Ik deed het
niet. Gedrieën aanvaardden wij tenslotte
de terugweg.
„Nog geheel afgezien van uw ontvluch
ting op zichzelf", begon de burgemeester,
toen wij in zijn kamer verzameld waren,
„vind ik het ergerlijk, dat u de oude man
in deze zaak mengt. U maakt uzelf niet
weinig belachelijk, door uw idée-fixe zo tot
in uiterste consequentie na te leven. U hebt
„Het. Eerste Wirdumercompascuumer Dag
blad" doodeenvoudig in uw zak gastopt.
Geeft u dat nu maar toe. Ontkennen baat
toch niet".
„Vertel eens. beste man", wendde ik mij
tot Bubbels, zonder mij in het geringste aan
het gesprokene te storen, „heb jij gisteren
alle kranten bezorgd?"
Een gelach, niet ongelijk aan dat van
gisteren in mijn kamer, daverde door het
vertrek. Men viel achterover in zijn stoel,
greep de buik en wierp de benen in de
lucht. Maar Gijs Bubbels' gelaat bleef on
bewogen.
„Ja. meneer", zei hij met zachte stem.
„Bij een persoon in mijn huis is geen
krant gekomen, Bubbels!"
„Ach man", giechelde de burgemeester,
„schei toch uit!"
Bubbels keek mij even aan en dan in de
tas aan zijn zijde. Hij haalde er een krant
uit.
„U hebt gelijk, meneer. Alstublieft.
Neemt u me niet kwalijk, meneer".
Toen, lezer, viel er een pijnlijke stilte,
dermate stil en pijnlijk als wel nooit ergens
gevallen zal zijn. Hozut Plok liet een speld
vallen en het was een dreunende slag. Toen
zonken cle twee wethouders, van hun be
wustzijn ontdaan, achterover. Een journa
list sprong ontzind gillend door het venster.
De burgemeester nam de kleur van zijn
boord aan. Grijswit werd hij. Hij was op
hetzelfde ogenblik een oude man gewor
den
Ach. waarom heeft men ook niet direct
aan Giis Bubbels, die arme van geest, ge
vraagd?
(Nadruk verboden).
In de toelichting op het wetsontwerp tot
het doen vervallen van de uitkering bij
overlijden van de verzekerden bij de alge
mene ziekenfondsen, waarvan wij in ons
blad van Donderdag melding maakten,
wordt medegedeeld, dat deze uitkering in
1941 op aandrang van de bezettende mo
gendheid is ingevoerd. Zij behoorde voor
dien niet tot de traditionele verstrekkingen
der ziekenfondsen.
In ons land was nooit de behoefte ge
voeld aan dergelijke uitkering bij overlij
den, omdat de begrafenisverzekering in
zeer brede kring is ingeburgerd.
Een belangrijk nadeel van het bestaande
recht op deze uitkering is, dat de verze
kerden bij het einde van hun werkzaam
heden in loondienst het recht er op ver
liezen. Het gevolg hiervan is, dat de ver
zekerden veelal gedurende lange jaren
mede voor deze uitkering premie betalen,
doch dat deze uitkering alleen gedaan
wordt, wanneer verzekerden vóór het einde
van hun dienstbetrekking overlijden. Voorts
is het gevaar niet denkbeeldig, dat ten ge
volge van het tijdelijk recht op een uitke
ring het tijdig sluiten van een begrafenis
verzekering ten onrechte wordt nagelaten.
De ziekenfondsraad heeft zich met het
FRANSE MIJNSTAKING
De leiding van de „Force Ouvrière", de
vakbond waarbij niet-communistische
mijnwerkers zijn aangesloten, heeft haar
leden opgedragen het werk in de steen
koolmijnen in Noord-Frankrijk te hervat
ten.