Alleen onmisbaren worden
na 27 December gehandhaafd
Stijgend aantal armlastigen
„Geleidelijke huurverhoging met
compenserende loonsverhoging"
Toeristenklasse in
de luchtvaart
Sinterklaasverhaal
voor volwassenen
doorH. Biersteker
J
Nog deze week een besluit
Nederlandse ambtenaren in Indonesië
WERKGEVERSADVIES
DINSDAG 4 DECEMBER 1951
BOVEN de dampende was
had moeder Van Oort
zich ten aanhore van haar
zoon Koosjc laten ontval
len, „dat we er dit jaar niet
aan doen". En omdat dit
voor een jongetje, dat
eigenlijk nog tot de schare
van gelovigen moest wor
den gerekend, nu niet be
paald een gelukkige formu
lering was voor het feit, dat
Sinterklaas dit jaar van
zijn bezoek aan de Riouw-
straat 13 rood zou afzien,
voegde zij er min of meer
als een correctie aan toe:
„Jullie zijn me dit jaar
nogal lekkere lieverdjes
geweest". Vermoeid streek
zij een sliert haar uit haar
gezicht weg en toen wijdde
zij zich weer aan de op
bollende hemden in het
waswater. In een zwak
protest had Koosje er nog
op gewezen dat zijn cijfer
voor rekenen dit jaar be
langrijk beter was geweest
zonder er bij te vermel
den, dat zijn cijfer voor ge
drag in evenredigheid was
gezakt en daarna was
hij slachtofferachtig afge
dropen. Naar Pietje, dat
wist moeder al vooruit.
Wat hij daareven van
zijn rapport had gemom
peld was natuurlijk al even
geveinsd als haar opmerking over de braaf
heid van hem en zijn tweelingbroertje.
Verleden jaar al had de veelheid van Sin
terklazen, die de binnenstad onveilig maak
ten, het zoete mysterie grotendeels voor
hen ontluisterd en bovendien had een van
de twee vader betrapt terwijl deze bij de
kachel voor het schoentje van Ina, hun één
jaar jongere zusje, gebukt zat. Van de oude
mythe viel bij deze twee weinig meer te
restaureren, hoe jong ze ook nog zijn
mochten. Toen er het vorig jaar op de be
kende en onbegrijpelijk harde manier was
gebeld en Pietje als eerste de trap af naar
de voordeur wilde snellen, zag hij zijn
vader hijgend op de overloop staan. Het
ventje had hem bewonderend aangekeken
als wilde hij zeggen: dat heb je 'm deksels
gauw geleverd!
In deze weken bleek maar al te duidelijk,
dat Koosje en Pietje een zakelijke overeen
komst hadden gesloten en graag een vurig
geloof wilden voorwenden indien daarmee
enig stoffelijk voordeel te behalen viel. En
dit laatste restje van hun vijf-December-
verwachtingen had zij nu met haar „we-
doen-der-niet-aan" weggevaagd. Het moest
Koosje daardoor nu wel duidelijk genoeg
zijn, dat de komst van de heilige uit het
Zuiden niet langer afhankelijk was van hun
braafheid maar van de stand van de huis-
houdkas.
Terwijl moeder Van Oort hemdenwrin-
gende tot deze slotsom kwam, zaten haar
twee zonen op de zolder zwijgzaam en met
gezichten als donderkopjes een vlieger te
repareren. Ze hadden onverbiddelijk lak
aan dat schijnheilige gedoe op 5 December
en ze zouden meester Willems die morgen
op hun school de goeie heilige zou uithan
gen, eens grondig doen weten wat zij ervan
dachteru
OP instructie van de onderwijzeres van
de jongens van Van Oort had meester
Willems zich tegenover dit duo precies het
zelfde voorgenomen. Om te beginnen kre
gen ze wel taai-taai maar geen suiker
beestjes en het was op hun lagere school
een publiek geheim dat de heilige van Myra
hiermee zijn gramschap tot uitdrukking
bracht. Bovendien kregen zij met een paar
anderen uit hun klas, waar de juffrouw de
rekening van een heel jaar op vereffend
hoopte te zien, een felle berisping. De Sint
stampte daarbij zo hevig met zijn staf, dat
die stond te schudden als een lantaarn
paal in de storm. Sommige meisjes en jon
gens werden er bleek van.
Maar meester Willems kwam tot een ont
dekking, die elke Sinterklaas in verlegen
heid brengt: de jongetjes van Van Oort
waren naar de geest te oud voor hun klas.
Dat kon hij zien aan de uitdrukking van
hun tronies, wel wat confuus door de ge
drukte stemming, die hij door zijn toorn
had te weeg gebracht, maar toch onmisken
baar brutaal en uitdagend. Die juf van hen
had hem dat even moeten zeggen, dan was
hij er nooit aan begonnen! Negeren maar
verder. Hij schakelde over op een ander
jongetje, dat sidderend naderbij kwam.
Aha, dat was weer j e materiaal het
ventje werd zó door hem gekoesterd, dat
de klas herademde en zó gul door hem ont
haald, dat de naast hem staande juffrouw
ten verre van oppassend waren, het zelfs
niet wilden zijn en er ook het nut niet
van inzagen om het te zijn.
Ze volhardden in die houding toen zij de
man ontmoetten tegen wie al hun onvrien
delijkheden gericht waren. „Je jas stinkt
naar de kamfer", riepen de brutaalsten. „Je
kan nog niet eens vooruit komen met dat
pakkie aan."
„Je komt niet eens uit Spanje, je komt
uit de Willemstraat, ouwe!" De laatste op
merking was onjuist: deze verpersoon
lijking van St. Nicolaas was afkomstig uit
de Meerwijklaan. Hij deed zijn best zijn
aanklagers niet te zien toen hij even voor
een deur stond te wachten en verdween
vervolgens in de gezellige beslotenheid van
een huiskamer, waaruit hij reeds luide
werd toegezongen. De entrée van Piet was
echter minder geslaagd. Hij scheen tegelijk
aan de lubben van zijn beide mouwen te
willen frummelen in ieder geval liet hij
zijn papieren zak met pepemoten op straat
vallen, die natuurlijk scheurde en gedeel-
heuige nog een nacht.ie-slapen van de telijk leegstroomde. Wanhopig bukte hij
jeugd verwijderd w9s, hadden vader en zich aithans de overgebleven inhoud in het
moeder Van Oort „woorden". Moeder had zakje nog te redden en daarna haastte ook
het feest voorbarig afgelast terwijl het ge- hij zich het huis binnen. Alsof ze hier een
zamenlijk overleg nota bene nog aan de kee^ jaar 0p hadden gewacht stortten de
gang was en vader kon dat niet goed- I jongens zich op het strooigoed. De tweeling
spartelde helemaal onderaan en dit had het
de beschikbare goederen niet voortijdig op
te delen.
Terwijl meester Willems later naast het
schoolhoofd over het speelplein naar de
wachtende auto schreed, drongen voor de
vensters er omheen alle klassen samen om
hem vaarwel te wuiven. Het was een groots
moment voor de meester.
De hogere klassen, die hij niet had be
zocht, pleegden onder elkaar natuurlijk
heiligschennis, maar toch wuifden zij wel
willend en vrolijk. En dan die aanhanke
lijke kleintjes, die hij thans ambtshalve
„wel het meest beminde": wat een enthou
siasmeHij kon wel blijven knikken.
Wat een ontroerende overgave, wat een..
Wat een onverbeterlijke schelmen, die
jongens van Van Oort. Ze maakten een
lange neus tegen hem en doken toen
schichtig achter de ruggen van de braven.
rpOEN het geboortefeest van de goede
klaarde dat hij de Sint noch
zijn knecht was tegengeko
men.
Hij trachtte de jongens
met zijn blikken te bezwe
ren maar al zijn moeite was
vergeefs: zij stormden op
hem af om hem uitvoerig
te huldigen voor dit pracht
werk.
Het werd pijnlijk. Ina zat
met wijdopen ogen van ver
bazing deloftuitingen aan
te horen.
„Dat heeft pappie niet
gemaakt", zei ze tenslotte
bestraffend.
Haar vier feestgenoten,
die in de grootste spanning
haar reactie hadden afge
wacht voelden zich opge
lucht en lieten niets na om
haar in die overtuiging te
sterken.
Nu kwam er een vertrou
welijke opdracht voor Pietje
en Koosje. Van Oort nam
ze in de keuken even apart.
Zij mochten voor Ina het
belletrucje uithalen. „Maar
denk er om", zei vader, „jullie zusje ge
looft er nog helemaal in, dus haal nou geen
stommiteiten meer uit zoals daarnet....".
De truc slaagde volkomen. Moeder was
gewoon aangedaan van de schuchtere ma
nier waarop Ina, toen ze haar cadeau had
opgeraapt, dankuwelsinterklaas had ge
roepen. En omdat alles zo op rolletjes liep
werd de tweeling natuurlijk overmoedig.
keuren.
Van Oort had een „sterk zwak" voor
knutselen, zoals hij dat altijd noemde. En
het speelgoed, dat hij vervaardigde uit af
gevallen materiaal van zijn fabriek, was zo
goed dat behalve zijn jongens ook hijzelf
er uren mee zoek kon brengen. Het werk
stuk, dat hij nu had voltooid, was oor
spronkelijk bestemd geweest voor de ver
jaardag van zijn tweeling in Januari. Maar
omdat hij niet wist hoe hij het zolang ach
terbaks zou kunnen houden had hij allang
besloten het op strooiavond te geven.
„Maar nou kunnen we er niet meer aan
beginnen", zei hij theatraal tegen zijn
vrouw, „jij hebt nou eenmaal het hele spul
afgezegd, dusse.
Van Oort kon aan zijn vrouw zien, dat zij
in tweestrijd was. Hij wist dat zij iets voor
Ina breide van een uitgehaald vest, dat zij
voor een koopje op een bazar had bemach
tigd. Het was bijna klaar en het zou het
kind werkelijk opknappen. Maar ook Ina's
verjaardag kwam ras naderbij en dan
moest ze toch óók wat hebben.
„Laten we ons om die verjaardagen nou
nog niet te sabbel maken", zei hij na een
lange stilte. „Dan zien we wel weer."
Vader won.
Even bev
ber
VEN bewolkt als de hemel op 5 Decem-
de maan scheen helemaal niet
door de bomen was de gemoedstoestand
van Koosje en Pietje, terwijl zij in de na
middag temidden van een groep gelijkge
stemden van ietwat oudere leeftijd door de
straten van de binnenstad zwierven.
Het had wel iets van een betoging. Er
werd een opruiende parodie van een be
kend schoorsteenliedje gezongen, waarin
wordt beweerd dat de Sint de tijd pleegt
te doden door zeker ongedierte uit zijn
hemd te halen en dit aan een draadje te
rijgen. Er werden allerlei schimpscheuten
op de goede heilige geschreeuwd waarom
het hele troepje gierde van het lachen.
Kortom, er werd niets nagelaten om duide-
hem met een bezorgde blik moest manen, j lijk te tonen, dat al de kleine demonstran-
voordeel dat zij zeker de helft van de
pepernoten buitmaakte.
Toen er een agent opdoemde, die ken
nelijk van plan was om de kleine drukte
makers wat in de gaten te gaan houden,
zonderden Pietje en Koosje zich af. Zij
slenterden langzaam terug naar hun straat,
pepernoten etend en steeds opnieuw be
krachtigend, dat ook voor Ina een aandeel
in de winst moest worden bewaard.
De weg terug werd een bedevaart langs
allerlei étalages, die onweerstaanbaar hun
aandacht trokken. Hun stemming was vol
slagen veranderd. Al hun rebellie tegen
de gang van zaken op 5 December, die
ze zo pas nog deed meejoelen van „jongens-
hou-je-petje-op", versmolt in het kleurige
schijnsel van de uitstalkasten. De smaak
van de pepernoten werkte verdovend op
hun geprikkeldheid.
Ze werden moe van het kijken en slen
terden steeds lustelozer naast en later
achter elkaar voort. En toen zij vlak bij
huis waren bekenden ze elkaar verdrietig,
dat ze ook de voor Ina bestemde peper
noten allang hadden opgegeten.
Vooral dat laatste maakte het tweteal
diep ongelukkig.
ZO, weten we tegenwoordig vooruit of
Sinterklaas wel of niet komt? vroeg
vader dodelijk ernstig aan Koosje toen
deze op de vraag, waarom hij zo bedrukt
keek, had gezucht dat ze nou overal pret
hadden behalve hier.
Het werd spannend stil in de kamer van
Van Oort. Vader zei altijd zulke krasse,
onverwachte dingen, maar deze opmerking
spande voorlopig weer de kroon.
„En moeder zei....", begon Pietje. Hij
maakte zijn zin niet af en dook ineen
alsof hij een pak slaag verwachtte. Vader
voltooide grimmig: „Moeder zei, dat Sin
terklaas weg blijft wanneer zijn klantjes
een jaar lang ondeugend geweest zijn.
Maar ik zeg je dat hij dan juist komt, be
grijp je? Hij is er niet alleen om lief en
royaal te doen, wat denk je wel? En jullie
de dans ontspringen zeker hè? Dat had je
gedacht ja
De manier waarop vader hier openlijk
het oordeel aankondigde had een mei'k-
waardige uitwerking. Ina begon bleek te
zien en zou natuurlijk zijn gaan snikken
als haar niet ijlings was verzekerd, dat
dit niet voor haar gold. En de twee jon
gens schenen zich het vooruitzicht van de
bisschoppelijke toorn uitstekend te kunnen
laten welgevallen. Er maakte zich zelfs een
blijde verrukking van hen meester toen
vader merkte, dat hij nog een brief moest
gaan posten.
HET heeft die avond flink gedonderd op
de gang bij de Van Oort's terwijl een
ruwe hand door een kier van de deur
grote moppen de huiskamer inslingerde.
Diep onder de indruk zat de tweeling op
de vloer gebukt om de stroom van mop
pen en woorden over zich heen te laten
gaan. De jongens voelden, dat het onbe
leefd zou zijn om het snoepgoed al op te
rapen terwijl de barse stem achter de
gulle hand hun de les nog las en zij
wachtten er dan ook maar mee totdat het
geraas op de gang ophield en zware voet
stappen zich langzaam verwijderden. Veel
kans om het strooigoed in te zamelen kre
gen zij overigens niet, want even later
werd er met nadruk gebeld, ten teken dat
zij vaders prachtige werkstuk konden bin
nenhalen. Het was een miniatuur-haven
kraan met zoveel wieltjes en asjes en
gaatjes en draadjes, dat zij de werking er
van pas na vele uren door zouden krijgen.
Ze waren met stomheid geslagen en deze
toestand duurde voort totdat vader bin
nenkwam, die zoals gebruikelijk zijn ver
bazing over het gebeurde uitsprak en ver-
Er moest nog eens aan de bel getrokken
worden en bovendien werd er bij wijze
van toegift nog een stevige roffel op de
ruiten gegeven. Pietje deed het met zo
veel toewijding, dat hij dwars door een
ruit heensloeg en dat veroorzaakte een
nieuwe emotie in de huiskamer.
Het was voor Ina een ontstellende ont
dekking, die ongetwijfeld te zijner tijd ook
aan haar geloof zou gaan knagen, dat
Koosje en Pietje dadelijk naar bed werden
gestuurd voor de brokken, die Sinterklaas
gemaakt had. En vader vertelde woedend
tegen zijn zonen op de trap dat zij zelf
voor de kosten van de ruit zouden op
draaien, omdat hij wel goed maar niet
gek was.
In bed hebben de twee de hele zaak nog
eens overdacht. Het geld voor de ruit
konden ze uit hun spaarpot halen, graag
zelfs. Ina en moeder konden zeker zijn van
hun eeuwige trouw. Voor de bediening
van de havenkraan moest een billijke ar
beidsverdeling worden getroffen. Zij ge
loofden in Sinterklaas zolang vader dit
was.
NICE, (Reuter). De directeur-generaal
van de Organisatie voor de burgerlucht
vaart, sir William Ilildred heeft verklaard,
dat de goedkope „toeristenklasse" in de
luchtvaart vermoedelijk voor Juni van het
volgend jaar in werking zal treden. Hij
zeide verder, dat er elf luchtvaai'tmaat-
schappijen geïnteresseerd zijn bij het toe-
ristenvervoer over de Noord-Atlantische
Oceaan. Dit vervoer zal misschien twee
tarieven kennen, een gedurende de zomer
en een gedurende de winter. De kosten
van een Trans-Atlantische vlucht per toe
ristenklasse zouden vermoedelijk tussen de
280 en 265 dollar bedragen, maar het is
niet zeker dat alle elf maatschappijen het
zelfde tarief zullen berekenen. Er is een
commissie ingesteld om enkele détails te
bestuderen.
Het vraagstuk van de toeristenklasse is
gecompliceerd omdat niet alle vervoer-
Het Rode Kruis Kom
telt 10.000 leden
naH,t
I October hot lO.OOOslM
Het korps is in één jaar met 20nn
toegenomen. Er zijn thans lino
en 4700 vrouwen lid. In totaal
274 artsen vrijwillig hun medewerkt
S2 ££*5™!? -K°rps- G<*treefd
het ledentalop te voeren tot 15000
t
ve^vul^'LPij, d,e bui'gerlijke" verdedi
geen noodzakelijk geacht wordt
taak, welke het Rode Kruis zal
De 10.000 leden van het RKKT
vrijwillig een verbintenis getekend
twee jaar, om in tijd van vrede r
de mensheid te dienen in hun n]aaf
inwoning of omgeving. I-Iet minister!
Binnenlandse Zaken heeft het aanh?
het R.K.K., deel te nemen aan de
lijke verdediging, aanvaard. Het Ni
landse Rode Kruis zal dus een belan
rol spelen in de medische sector v-
burgerlijke verdediging.
De po'ific 'e Amsterdam heeft drie
««ig hebt
waarde van pl.m. f2500. Het koptr lZVil
den achterhaald bij een opkoper te IjÏT
van de diefstal nfL
den, die
afwist.
overigens
ders van plan zijn om hetzelfde type vlieg
tuig voor dat vervoer te gebruiken. Sir gemaakt aan diefstal van 1ÖÖ6 ks'lrnn6"
William Ilildred hoopte de volgende week waarde van nlm
Zaterdag de uiteindelijke bijzonderheden
bekend te kunnen maken.
Volgens Reuter werd de bijeenkomst
verdaagd tot Maandag, maar in niet-offi-
ciële kringen verluidde, dat de desbetref
fende luchtvaartmaatschappijen reeds zijn
overeengekomen om de toeristenklasse in
te voeren en wel op een basistarief van
275 dollar voor een vlucht van Londen
naar New York. De prijs voor retour
vluchten moet nog worden vastgesteld.
Een beslissing over de invoering van een
toeristenklasse in Europa zou eveneens te
verwachten zijn. „Air
aangaande de leiding hebben genomen
de discussies. Niet alle Europese ImpM
vaartmaatschappijen zijn er evenwel vnnP
gereed. Verwacht werd, aldus Reuter ïff
r Air 7nn
de „Air France" zou beginnen met hél il®
voeren van de toeristenklasse in EurooaZ J
de trajecten Parijs—Madrid, Parijs—r
1
Op de vraag, die velen in Indonesië sinds
vele maanden bezig houdt, namelijk wat er
na de 27ste December zal gaan gebeuren
met de buitenlandse ambtenaren in dienst
van Indonesië die geen Indonesisch staats
burger wensen te worden, is thans het ant
woord gekomen: Zij zullen voor zover
niet onmisbaar zo spoedig mogelijk ont
slagen wórden.
Geruime tijd geleden is door de Indone
sische regering een commissie ingesteld,
die te beoordelen heeft welke buitenlandse
ambtenaar wel en welke niet gemist kan
worden.
Het heeft heel lang geduurd voordat die
commissie haar werkzaamheden met kracht
t.er hand heeft genomen. Het gevolg was
dat bijna alle betrokkenen tot het laatst in
het onzekere zijn gebleven. Maar thans is
er dan iets bekend geworden. Het aantal
onmisbaar verklaarden bij „Binnenlandse
Zaken" blijkt niet groot te zijn. Dat werd
overigens ook niet anders verwacht. De
overigen zullen zeer spoedig, waarschijn
lijk nog deze maand, hun ontslag aangezegd
krijgen en als tegemoetkoming zal hen twee
maanden salaris worden uitgekeerd. Na
tuurlijk zullen daarnaast hun aanspraken
voor zover aanwezig op vervroegd
pensioen, vrije overtocht naar Nederland,
enzovoorts, worden nagekomen. Deze snelle
afvloeing sneller dan iemand hier ver
wacht had zal, naar wij vernemen, bij
het gehele overheidsapparaat plaats vinden.
Er zijn diensten, zoals bijvoorbeeld de be
lastingen, P.T.T., het mijnwezen en de
scheepvaart, waar het aantal Nederlandse
ambtenaren nog vrij groot is. Verwacht
wordt dat het aantal onmisbaar verklaarde
ambtenaren daar groter zal zijn dan bij
„Binnenlandse Zaken". Echter ook daar
zullen de anderen zo snel mogelijk moeten
afvloeien. Het is dus wel zeker dat op zeer
korte termijn een vrij groot aantal stel
lig enige duizenden ambtenaren zonder
werk zal komen. Een deel van hen zal
ongetwijfeld emplooi kunnen vinden bij het
bedrijfsleven. Van die mogelijkheid zal men
zich echter geen al te grote voorstelling
mogen maken, daar ook in het bedrijfsleven
dat nog steeds voor een zeer groot deel
in handen van Nederlanders is de nei
ging groter wordt om, waar mogelijk,
Indonesische staatsburgers in plaats van
vreemdelingen in dienst te nemen. Dit
geldt in het bijzonder bij het aanstellen van
lagere en middelbare functionarissen, en
het zijn juist deze functionarissen, die uit
de overheidsdienst zullen worden gezet.
De buitenlandse particuliere
waar men het als Nederlands werknimer
geen deskundige zijnde toch in de I
eerste plaats van zal moeten hebben,
hoe langer hoe meer tot deze
politiek over omdat zij wel aan zien k<
dat de overheid in de naaste toekomst men-,,-;
zal toestaan dat er op onbeperkte schaal
vreemdelingen werken, terwijl er onder de
Indonesiërs werkloosheid heerst.
Naar N
Wat er van de Nederlanders en
hebben wij speciaal het oog op
die in Indonesië geboren en getogen
terecht moet komen indien zij zonder
komen, is een vraag weike velen zich metf--.
grote zorg stellen. Reeds nu is het
armlastige Nederlanders in Indonesië
groot cn in Soerabaja kumen er
beeld per dag ongeveer 25 aanvragen
ondersteuning binnen bij het I
commissariaat. De ondersteuning, die
geven wordt uit de middelen van het
missariaat, is daarbij volkomen on
kend. De hoogste financiële hulp, die
leend kan worden, is per maand 30
voor het gezinshoofd en 10 rupiah voor elk^
gezinslid, benevens een rijsttoeslag voor elk-
lid van het gezin van 12,50 rupiah
maand, in verband met de hoge
Een gezin van vier personen krijgt dus
rupiah per maand. Wanneer wij hier
toevoegen dat uw correspondent voor
vrouw en zichzelf alleen reeds een
rekening heeft (400 gram brood per
van 32,50 rupiah per maand, dan
stellig niet uitgeweid te worden
diepe nood, welke in tientallen
gezinnen heerst.
Algemeen hoewel niet officieel
hoort men beweren dat de uitkeringen
opzet zo laag worden gehouden om
zoveel mogelijk Nederlanders, die
zijn, te nopen het Indonesische
gerschap te aanvaarden. Men weet
te vertellen dat het de bedoeling van
Nederlandse regering zou zijn om na
December meer geld voor de armenzorg
Indonesië beschikbaar te stellen.
Intussen zien wij voor de naaste
een sterke stijging van het aantal
landse onvermogenden. De kans is
niet denkbeeldig dat de Indonesische
ring op een gegeven moment te kennen
geven op hun aanwezigheid niet
prijs te stellen. Het enige dat de
landse regering dan zal kunnen doen,
die mensen op de boot te zetten en naai
Nederland brengen, met alle verdere conse
quenties, welke daaraan verbonden zijn.
over
De kwestie van lonen en huren, die op
de onlangs gehouden jaarvergadering van
het Centraal Sociaal Werkgeversverbond
aan de orde is gebracht door de voorzitter
van dit verbond, mr. F. H. A. de Graaff,
is ook het onderwerp van een beschouwing
in het orgaan van het Nederlands Econo
misch Instituut „Economisch Statistische
Berichten". Daarin sluit dr. ir. B. Bölger
aan bij het denkbeeld van de geleidelijke
huurverhoging en de compenserende loons
verhoging, dat door mr. De Graaff werd
geopperd.
Dr. Bölger wijdt in zijn artikel in het
bijzonder aandacht aan de overheidssub
sidies, zonder welke men bij de huidige
bouwkosten geen woningen meer kan bou
wen, zolang de huren van de nieuwe wo
ningen niet hoger zijn dan 145 of 160 per
cent van de vooroorlogse.
„Een arbeiderswoning", zo rekent hij
voor, „kost thans op zijn minst 10.000.
Rekent men voor rente, onderhoud, enzo
voort 8 percent, dan zou een huur van
800 per jaar of ongeveer 16 per week
nodig zijn. Aangezien bij een weekloon van
50 a 60 gulden een huur van 8 a 10 gulden
per week als maximum moet worden be
schouwd, is het duidelijk dat de rest uit
subsidies moet komen." Een groot deel van
ons volk kan dus alleen een behoorlijke
huisvesting krijgen indien boven het in
komen als beloning voor gepresteerde ar
beid nog een in verhouding hoog sociaal
inkomen in de vorm van overheidssubsidie
wordt uitgekeerd.
Verantwoordelijkheid
„Moet men deze subsidiepolitiek blijven
handhaven en de daardoor noodzakelijke
middelen verkrijgen uit door het overblij
vende, numeriek kleine gedeelte der be
volking of door het bedrijfsleven te beta
len belastingen, of anders tot een, de
noodzakelijke huurverhoging compense
rende loonsverhoging komen?" zo luidt de
vraag in dit artikel. Indien men aanneemt,
dat het systeem van de overheidssubsidies
niet leidt tot een grotere consumptie dan
economisch verantwoord is, dan betekent
dit toch dat het belangrijke deel van ons
volk, dat ervan profiteert, voor deze extra
consumptie geen eigen verantwoordelijk
heid draagt. Het beginsel van de verant
woordelijkheid van het individu, wordt
hierbij naar de mening van dr. Bölger uit
geschakeld. Dit heeft een op den duur fnui
kende invloed, want, zo schrijft hij, „als de
gemeenschap overigens met de beste
bedoelingen en naar beste weten een
zeer belangrijk gedeelte van dit individuele
leven „van de wieg tot. het graf regelt, en
men dus wordt geleefd, dan kweekt men
een geest, die op den duur tot verslapping
van het individu en daardoor tot een ach
teruitgang van het volk in zijn geheel moet
leiden".
Vrijere loonvorming
Het alternatief, de huui'verhoging zou
uiteraard niet zonder een compenserende
loonsverhoging kunnen worden verwezen
lijkt. Maar de schrijver ontveinst zich niet
dat verhoging van de lonen, ook al zou
deze gepaard gaan met een verlaging van
de belastingen, die thans voor de financie
ring van de subsidies nodig zijn, in ver
schillende bedrijven een onhoudbare toe
stand zou scheppen. Een rendabele produc
tie is bijvoorbeeld in de sigaren-, de con
fectie- en de schoenenindustrie, het ver-
voers- en het tuinbouwbedrijf al uiterst
moeilijk. Verhoging van het loonpeil zoi
hier tot een grotere werkloosheid leiden.
Anderzijds zou het echter voor de so
ciaal-economische verhoudingen in het oej
drijfsleven zeer voordelig zijn, indien öj
geleidelijk aan weer een vrijere, meer je
decentraliseerde loonvorming in de plaat
zou komen van de gebonden, gecentrali
seerde loonpolitiek van de laatste jaren.
De suggestie, die op de vergadering v<u
het Centraal Sociaal Werkgeversver» q
is gedaan opent de weg naar zulk een v.ij^
loonvorming in de verschillende bedrij
takken en naar het herstel van lint w
leg tussen de organisaties van werk;eet
en arbeiders. Dr. Bölger meent, os. 1 -
geleidelijke huurverhoging, gepaard gaa^ a--
met een compenserende loonsvern si
zowel het woningprobleem als het e
van de subsidiepolitiek een eind naa j
een goede oplossing zullen brenger,
werkgevers die deze gedachte bewus.
voren hebben gebracht, zijn ervan
tuigd, dat een ernstige bespi^m*,
zeer grote en goede gevolgen kan
en koesleren voorts de gegronde n P
de arbeiders er ontvankelijk voor y
haar zullen overwegen met de erns,
verdient. „Regering, werkgevers en
ders kunnen dit ijzer smeden nu -
is", aldus besluit dr. Bölger zijn artiKe
üj
5a.
Fries urgentie-programma.
Het dagelijks bestuur van de (jepro
een urgem rL
'L.
'ügl
Üfli
Friese Beweging heeft
gramma opgesteld, dat aan de n
T71 15
SP
hoofdbe :e:s
sturen van Friese verenigingen
zonden met het verzoek het over
en er actie voor te voeren. Het pi -
omvat de volgende punten: ja
Wettelijke erkenning van de vaJ
gere en middelbare akten; voi s
Friese leerkrachten op de kweek
Friesland; Fries onderwijs aan a
kinderen; wettelijke x-egeling va"hts.
sitie van de Friese taal in het re
ambtelijk verkeer; het aan de 01 or
van Friese kwesties in alle mo?J aCjj
ganisaties in Friesland en ste»
voeren in en bij de politieke P
«trd
Ser
*d
No
^rmi
'olie.
541
ï,d
:ede:
omto
Een Engelse speelgoedfabriek in de buurt van Londen heeft een nieuwe methode
ontdekt om de soliditeit van haar producten op de proef te stellen. Zij zendt monsters
van haar fabrikaten naar een naburige school, welker leerlingen vervolgens op het
speelgoed losgelaten worden met de uitdrukkelijke opdracht om het zo gauw mogelijk
kapot te maken. Hamers en andere „hulpmiddelen" mogen hierbij niet gebruikt
worden, maar de lieve jeugd weet er ook zo wel weg mee en sloopt met geestdrift
en toewijding ieder stuk speelgoed dat in haar handen komt. Hier is een aantal
„onderzoekers" aan de slag met een nieuwe serie speelgoed en men kan zien dat het
hun daarbij niet aan arbeidsvreugdeontbreekt. De paedagogische waarde van het
experiment lijkt echterom het voorzichtig uit te drukkenhoogst twijfelachtig.
fi*->
(Nadruk verboden)
(Van onze correspondent te Soerabaja)
ïde:
De
fcD
te neme:
üat
