Faroek beval regeringswisseling terwijl Cairo in vlammen was gehuld Nahas Pasja in ongenade Terroristen oefenden uren lang een schrikbewind uit Benelux krijgt 27i procent der zetels in de Assemblée Weerbericht Aandrang van Franse zijde om met Tunesiërs te praten Zaterdag stierf Van Deyssel Haarlems Dagblad Westelijke resolutie over Korea ENORME SCHADE IN CAïRQ Tientallen doden, honderden gewonden Polen krijgt een nieuwe grondwet Ongeregeldheden in Perzië verhinderen verkiezingen Nieuwe instructies voor Ridgway Het woord is aan. I Conferentie Europees leger Financiële kwestie nog niet opgelost SCHOKKENDE GEBEURTENISSEN IN EGYPTE Om behandeling te voorkomen Hoop op U.N.O.-lidmaat- schap voor Italië, Ierland en Ceylon Belgisch scheepje op I Jselmeer gezonken Rallye eist dode Laatste der Tachtigers Aanhouden van winterweer nog niet zeker 66e JAARGANG No 170 Bureaux: Kennemerlaan 154, Tekf. Adm. 5437. Telef. Redactie 5389, na 5 uur: 8061 (K2560), Terrasweg47, Santp. - Haarlem: Gr.Houtstr.93, Directie, Hoofdredactie en alle afdelingen 15295 (6 lijnen). Adv.tarieven op aanvr. bij de Admin. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom MAANDAG 28 JANUARI 1952 IJmuider Courant VELSER OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT EDITIE 296e JAARGANG No 23 Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate. Verschijnt dagelijks beh.opZon-enFeestdagen. Abonnement per week 47 cent, per kwartaal 6.10. Franco per post 6.60. - Girorekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman CAÏRO, (Reuter, United Press) Koning Faroek van Egypte heeft Zondagavond premier Nahas Pasja ontslagen en Ali Maher Pasja in zijn plaats benoemd. Maher is 68 jaar oud en wordt als een „sterke man" beschouwd. Hij is indertijd door Nahas Pasja „om veiligheidsredenen" gearresteerd. Maher Pasja heeft onmiddellijk een nieuw kabinet gevormd. Na de bloedige ongeregeldheden in Cairo van Zaterdag, waarbij twintig doden vielen, werd de staat van beleg afgekondigd in de hoofdstad, terwijl voor heel Egypte de krijgswet van kracht werd. Het parlement, twee jaar geleden gekozen, waarin de nationalistische Wafdistischc partij van Nahas Pasja de absolute meerderheid heeft, zal worden ontbonden. Ali Maher Pasja wordt in politieke kringen als de voornaamste tegenstander van Nahas Pasja beschouwd. Tijdens de laatste oorlog werd hem door Nahas huis arrest opgelegd omdat hij de asmogend- heden gunstig gezind zou zijn geweest. Meer dan 300 personen, onder wie vele extremisten en bekende agitators, zijn ge arresteerd, nadat Zaterdag in de handels wijk van Cairo door brandstichting en plundering enorme schade was aangericht. Een hoge Britse woordvoerder heeft te Ismailia verklaard dat het Britse doden cijfer als gevolg van de onlusten te Cairo 17 bedraagt. In een brief aan de Koning heeft de nieuwe premier gezegd, dat hij zal streven naar vervulling van Egypte's nationale verlangens het ontruimen van de Suez- kanaalzóne door de Britse troepen en een heid van de Nijldelta (vereniging van Egypte met de Soedan). „Ik zal streven naar de eenheid van alle Egyptenaren door het samenbrengen van alle partijen voor het welzijn van het land. Hoe moeilijk de toestand ook is, ik zal streven naar verbetering van de omstandig heden van alle klassen der bevolking in het bijzonder die van boeren en arbeiders", aldus premier Maher in zijn brief aan de Koning. In een brief aan de ontslagen premier Nahas zei Koning Faroek: „Wij betreuren zeer de gebeurtenissen in de hoofdstad, die gisteren (Zaterdag) grote verliezen aan mensenlevens en bezittingen heeft ge leden, en voorts, dat de pogingen van de regering om vrede en orde in het land te handhaven, zijn mislukt. Wij hebben be sloten uw mandaat in te trekken". De thans afgezette premier tekende in 1936 met de Britse minister van Buiten landse Zaken, Anthony Eden, het Brits- Egyptische verdrag, dat in October door Egypte is opgezegd. Dit was het begin van de huidige crisis. Sinds zijn verkiezing in begin 1950 heeft de afgezette premier de nationale gevoe lens tegen het Brits-Egyptische verdrag ge leid en onophoudelijk geijverd voor de ver wezenlijking van de „nationale aspiraties". Het door Koning Faroek ondertekende besluit, waarin de afkondiging der krijgs wet werd medegedeeld, was vergezeld van een nota, waarin een nadere uiteenzetting wordt gegeven van de beweegredenen dei- Egyptische regering om dit besluit te ne men. Hierin wordt onder meer gezegd: „Op hitsers en staSts v ij andelij ke elementen heb ben gebruik gemaakt van de nationale ver ontwaardiging van het Egyptische volk PARIJS, (AFP-Reuter). Zaterdag hebben Amerika, Engeland en Frankrijk een beroep gedaan op de UNO om een spe ciale zitting van de Algemene Vergadering bijeen te roepen, als een bestand in Korea wordt getekend of als de oorlog in Korea wordt hervat. De twee voornaamste punten van de resolutie zijn: Op het ogenblik, dat een be stand in Korea wordt gesloten, zal de se cretaris-generaal een speciale bijeenkomst van de Algemene Vergadering in New York bijeenroepen. Ingeval van „andere ontwikkelingen" hetzij falen om tot een bestand te komen of vertraging van de besprekingen, hetzij hervatting der vijandelijkheden zal de secretaris-generaal met de 60 leden van de UNO overleg plegen of een speciale zitting of een noodzitting van de Algemene Ver gadering in New York gehouden zal wor den. Tevens vraagt de resolutie de in De cember ingestelde commissie voor buiten de begroting vallende fondsen vrijwillige bijdragen van leden-staten in te zamelen voor het UNO-programma voor hulp en rehabilitatie voor Kox-ea. Volgens een woordvoerder yan de Ame rikaanse delegatie is een oogmei'k van de resolutie om iedere „voortijdige bespre king" van het Koreaanse probleem gedu rende de huidige zitting te voorkomen. Te zelfdertijd willen de dx-ie Westelijke mo gendheden duidelijk maken, dat de Ko reaanse kwestie nog „grote voorrang" heeft en dat uitstel van bespreking geen vermindering van belangstelling betekent. LONDEN, (Reuter). De „Times" zegt in een hoofdartikel ten aanzien van de aan- vaaxxling door de politieke commissie van de Sovjet-Russische resolutie inzake de gelijktijdige toelating van veertien adspi- rant-leden van de UNO: „Deze uitslag is een welkome stap voorwaarts, die hoop biedt dat er een einde zal komen aan jaren van vervelend geknibbel. Van de veertien voorgestelde staten kunnen er slechts vijf satelieten van de Sovjet-Unie genoemd worden. En zelfs het er bij insluiten van Buiten-Mongolië met zijn schaduw-souve- reiniteit betekent slechts een kleine prijs voor het grote voordeel, dat de toelating van Italië, Ceylon en Eire verzekerd zou worden". over het gebeurde te Ismailia. Zij hebben misleidende propaganda bedx-even en de gemoederen opgezweept, hetgeen heeft ge leid tot chaos en vernietiging, bx-andstich- ting en plundering. Het was deze elemen ten er om te doen de vijand een gelegen heid tot ingrijpen te verschaffen. Met het oog hierop heeft de regering besloten de krijgswet voor geheel Egypte van kracht te vex-klaren. Zij is vastbesloten rust en oi'de te handhaven. Ook zal zij er voor zorg di-agen dat de vrede niet wox-dt verstoord en het land ongeschonden blijft". Als gevolgd van het afkondigen van de krijgswet voor geheel Egypte is premier Maher Pasja militair gouverneur-genex-aal van het gehele land geworden. Hij heeft als zodanig buitengewone bevoegdheden verkregen. Nederlanders in veiligheid Bij navx-aag deelde men op het ministe rie van Buitenlandse Zaken mede, dat vol gens de eerste berichten die daar zijn ont vangen, de Nederlandse kolonie in Cairo veilig is. CAIRO (Reuter) Zaterdag hebben zich te Cairo wanordelijkheden voorge daan, waarbij tientallen dodexx vielen. Dui zenden anti-Britse betogers trokken door de straten van Cairo en staken bioscopen, een speelzaal, benzinestations, winkels van Europeanen en het geboxiw der Britse ren baanclub in brand. In de wijk Kasr El Nil plunderden de betogers, terwijl ook uit de menigte werd geschoten. De politie be antwoordde het vuur met grove hagel, waardoor verscheidene raddraaiers werden gewond. In het gebouw van de renbaan club bevond zich. op het tijdstip dat de ordeverstoorders binnendrongen, de wel bekende 83-jarige Schotse econoom James Ireland Craig. Hij wordt vermist. Men vreest voor zijn leven. Onder de ordeverstoorders bevonden zich duizenden studenten, die werden aan gehitst door leden der Egyptische „bevrij dingsbataljons". De wanordelijkheden vonden plaats na het bekend worden te Caïro van de ge vechten te Ismailia. Zij begonnen Zater dagochtend vroeg met demonstraties, waarbij volksmenigten zich verzamelden in de omgeving van de wijk, waar de bui tenlandse ambassades zijn gevestigd. Leu zen werden geroepen als „Zendt het Egyptische leger naar de kanaalzone!; Churchill de hond, Erskine de slager!". Omstreeks het middaguur begon het in brand steken van gebouwen. Het hoofdkantoor van een Bx-itse bank, het pand, waarin een Britse winkel was ondergebracht, de legatie van Litauen en die van Zweden gingen in vlammen op. De Ritz-bar in de Kasr El Nil-straat werd be- stoxTnd, flessen likeur en de inventaris werden op straat geworpen. Een winkel, waar rijwielen en jachtgeweren werden verkocht, werd leeggehaald. De x-ijwielen wei-den totaal vernield, de jachtgeweren meegenomen. Er is aanzienlijke schade aangei-icht aan eigendommen van buiten- landex-s en Egyptenaren. Dikke rookwolken tekenden zich Zater dag, in de namiddag, boven Caïro af. De autoriteiten hadden de toestand niet meer in handen. (AFP). De commissie en subcommis sies van de Poolse grondwetgevende ver gadering hebben een ontwex-p voor een nieuwe Poolse grondwet gepubliceerd. De gehele bevolking zal in de gelegenheid worden gesteld haar mening over dit ont wex-p kenbaar te maken, alvorens het wordt voox-gelegd aan het parlement. Het nieuwe ontwerp legt de juridische basis voor de vex-andering van Polen in een „volksdemocratie". Grote macht wordt gelegd in de handen van een staatsraad van vijftien man, die door het pax-lement wox-dt gekozen. Dit vijftiental zal de bevoegdheid hebben van het staatshoofd in de West-Europese lan den en van het parlement, wanneer het geen zitting heeft. De staatsraad x-oept het pax-lement bijeen en verdaagt de zitting, schrijft vei-kiezingen uit, ontvangt en be noemt ambassadeurs, ratificeex-t interna tionale verdragen, oefent het x-echt uit van gi-atieverlening, benoemt de leden van het oppergerechtshof en openbai-e aanklagers en neemt de beslissing tot algemene mobi lisatie, staat van beleg en oorlog. In het ontwerp wordt Polen nog een socialistische, niet een volbloed commu nistische staat genoemd. Een groep krijgt speciale bescherming, namelijk „de scheppende intelligentia", waaronder op het ogenblik vallen: geleer den, leraren, schrijvers, kunstenaars en Stachanof-arbeiders. Particulier bezit wordt beperkt tot boer derijen van „wei-kende boex-en", het eigen dom van handwerkslieden en het persoon lijk bezit van burgei-s in het algemeen. De onschenkbaarheid van de persoon en zijn huis en het briefgeheim worden ge garandeerd. Vrijheid van spreken en vergadering worden gerarandeei-d met dit voorbehoud, dat alleen organisaties van „wei-kende mensen" in het bezit mogen zijn van druk kerijen, x-adiostations en vergaderlokalen. Verenigingen, „gericht tegen de politieke en sociale structuur van het land", zijn uitdrukkelijk verboden. Zatex-dagmiddag gelastte generaal Morad El Kholy, commandant van de politie van Caïi-o, zijn mannen de orde te herstellen, zo nodig met gebruikmaking van vuurwa pens. De schade in Caïro wordt geschat op tien millioen Egyptische ponden. In het centrum van Caïro worden Egyp tische troepen in staat van gereedheid ge houden. De anti-Britse betogers richtten zich ook tegen Koning Faroek en de opper bevelhebber van liet Egyptische leger, veldmaarschalk Mohammed Haida Pasja. Een hoge Britse functionaris te Ismailia verklaai-de Zondagavond, dat behalve drie doden, die men had kunnen identificeren, waarschijnlijk nog vijf Britten bij de on lusten te Caïro om het leven zijn gekomen. Negen Britten werden nog vermist. Een woordvoerder der Egyptische dele gatie bij de UNO te Pai-ijs verklaarde, dat Egypte „zeer waarschijnlijk" de diploma tieke betrekkingen met Engeland zal ver- bi-eken. Alle staten, die een diplomatieke vei-te- genwoordiging in Egypte hebben, waaron der de Arabische staten, hebben Zondag bij de Egyptische ï-egering officieel gepro testeerd tegen de gebeurtenissen te Cairo. TEHERAN, 27 Januari. (AFP). Bij de verkiezingscampagne te Yazd in Perzië, ten Zuid-Westen van Ispahan, is het tot ernstige ongeregeldheden gekomen. Ten gevolge hiervan zijn de verkiezingen tot later datum uitgesteld en is het garnizoen versterkt. De Perzische minister van Binnenlandse Zaken heeft echter de berichten tegenge sproken, als zouden bij de ongeregeldhe den doden zijn gevallen. Ook te Lax-s en Fahsa in de provincie Fars zijn de vei-kiezingen nog niet begon nen met het oog op de gespannen toestand. Premier Mossadeq heeft Shephei-d, die Zondag de Perzische px-emier een afscheids bezoek bi-acht, de volgende boodschap ovei-handigd voor de Engelse regering: „Bevolking en regering van Perzië willen met ieder tot ovei-eenstemming komen. Zij willen geen onenigheden. De Britse x-ege- ring, die een netelige kwestie had kunnen oplossen, heeft dit niet gedaan en het me ningsverschil is niet verdwenen. Indien Engeland van oordeel is. dat de weg, die het in Pex-zië gevolgd heeft in het vex-leden, een voor Engeland gunstige was, laat het dan hierop voortgaan. Zo niet, laat Enge land dan een andere weg inslaan om een einde te maken aan de huidige toestand". Vrijdagavond is tijdens een sneeuw- stoi-m het Belgische schip „Elgo" 17 kilo meter ten Zuiden van het Zwolse licht in het IJselmeer gezonken. Dit schip, dat 203 ton meet, was op weg van Antwerpen, waar het thuis hooi-t, naar de Noox-d-Oostpolder met een lading stenen. De beide opvaren den schipper E. van den Eynde uit Ant werpen en J. Deurloo uit Ziex-ikzee konden door het Antwei-pse schip „Tessij", dat eveneens met stenen op weg was naar de Noord-Oostpoldex-, gered wox-den. Het on geluk geschiedde voor de monding van het Keteldiep. De 41-jarige Zwitsex-se autobestuurder Andx-é Hotz, lid van de équipe in de Rallye van Monte Carlo van William Berger, welke laatste tijdens de Rallye te Casteau werd gedood, is in het ziekenhuis te Ber gen in België aan zijn veiwondingen be zweken. Hotz was gehuwd en vader van twee kinderen. Naar te Washington verluidt, heeft de commissie van Amerikaanse stafchefs ge- nei-aal Ridgway onlangs nieuwe instructies doen toekomen voor de wapenstilstands- ondei-lxandelingen. Functionarissen van het Amerikaanse ministerie van Defensie wil den niet berichten uit Korea bevestigen, als zouden de onderhandelaars van de UNO een bespreking tussen generaal Ridgway en het Noordelijke opperbevel hebben voorgesteld teneinde een gedeeltelijke wa penstilstandsovereenkomst te tekenen. Heden is te Panmoendjom alleen de sub commissie voor de uitwisseling van krijgs gevangenen bijeen geweest. De bijeenkomst van de subcommissie voor het toezicht op een wapenstilstand werd op telefonisch verzoek der Noordelijken afgelast. De zitting van de andere subcommissie verliep zeer rustig. „Niemand liet over ook maar iets een onvertogen woord hox-en", aldus schout-bij-nacht Libby. De afgevaardigden van de UNO dienden bij het begin van de zitting herziene gege vens in over de 132.000 Chinese en Noord- Koreaanse krijgsgevangenen. Op deze nieuwe lijsten worden de namen in Chinese lettertekens gegeven en waar mogelijk ook de rangen en eenheden vermeld. In Decem ber pi-otesteerden de Noordelijken, dat de lijsten van de UNO in het Engels onbruik baar waren. Val. De Amerikaanse Hoge Commissaris in Duitsland, John McCloy, heeft bij het skiën in Gai-misch-Partenkirchen zijn enkel gebroken. Hij zal zeven tot tien dagen in het ziekenhuis moeten blijven. PARIJS, (Reuter) De Zaterdag be gonnen conferentie over een Europees leger, bijgewoond door de ministers van Buiten landse Zaken van Frankrijk. West-Duits land, Italië, België, Nederland en Luxem burg is Zondagmorgen geëindigd. Er is een communiqué uitgegeven dat de punten, waarover de ministers van Buitenlandse Zaken het eens zijn en die thans aan de PARIJS (Reuter).—De Franse minister van Staat, Frangois Mitterand, heeft in een artikel aangedrongexx op hervatting van de onderhandelingen met Tunesië. Het nationale comité van de republi keinse volksbeweging, de M.R.P., waartoe ook de minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman behoort, heeft Zondag avond een motie aangenomen, waarin even eens hervatting der onderhandelingen wordt gevraagd. Habib Boui'guiba, de leider van de natio nalistische Neo-Destour-partij, verklaarde Zondag, dat de onrust binnen twee of drie dagen in Tunesië zal terugkeren, als de Franse regering niet een nieuwe basis voor onderhandelingen legt. Zoals bekend wordt Boux-guiba in een afgelegen kustplaats in hechtenis gehouden, sinds de ongeregeldheden in Tunesië zijn uitgebroken. Als minimum-concessie be schouwde hij de verzekering van Franse zijde, dat het land uiteindelijk zelfbestuur zal krijgen. Hij is van mening, dat het land over twee of drie jaar hiervoor rijp zou zijn. Bourguiba ontkende met de communis ten verbonden te zijn en is daarentegen van mening, dat de Arabische landen met het Westelijke blok dienden samen te wer ken. De Tunesische klacht bij de Veilig heid zal pas dan worden ingetrokken, wan neer er geen reden voor klagen meer zou zijn, aldus Bourguiba. Franse troepen hebben hun huis-aan- huis ondei-zoek in het gebied van kaap Bon Zondag voortgezet. Er werden enige wapens gevonden. Franse autoriteiten deelden mee, dat Zon dag op vijf plaatsen in Tunesië telefoon kabels zijn doorgesneden. Een militaii-e patrouille, die het vuur van een groep vei'zetslieden ten Zuiden van Kairoean be antwoordde, verwondde een der aanvallers en nam drie anderen gevangen. In Tunis zelf was de toestand rustig. Zaterdag is een hoge functionaris van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken per vliegtuig naar Tunis vertrokken met instructies van de regering voor de resi dent-generaal in Tunesië, De Hautecloque. Holland Festival niet in gevaar Naar wij vernemen uit kringen, die in nauw contact staan met het Haagse ge meentebestuur, loopt het Holland Festival door het besluit van de gemeenteraad om de post van 70.000 voorlopig pro memorie op de begroting te plaatsen, geen gevaar. Er bestaat in de raad geen verschil van mening over de vraag of het festival voor Den Haag behouden moet blijven. Men heeft er slechts prijs op gesteld nader te worden ingelicht over de achtergronden van vele zaken, welke met de organisatie van het Holland Festival verband houden. In de agenda voor de eerstvolgende raads vergadering (op 11 Februari) zal een voor stel worden opgenomen tot het verlenen van de gevraagde subsidie. Zaterdag prijkte de hoofdstad met haar eerste winterse avondtoilet in dit seizoen. Op een der grachten waar het witte sneeuwkleed een wat langer leven beschoren was dan op de drukkere verkeerswegenmaakte een fotograaf dit fraaie stemmingsplaatje. respectieve regeringen zullen worden voor gelegd, opsomt. De ministers besloten het volgende: Het uitvoerend orgaan van de te stichten defensie-gemeenschap zal „commissariaat van de Europese verdedigingsgemeenschap" wox-den genoemd. Het zal uit negen leden bestaan, die voor zes jax-en worden be noemd en wegens hun algemene compe tentie worden gekozen uit de bux-gers van de deelnemende staten. De raad van ministers, de assemblee, het commissariaat en het gerechtshof zullen in functie blijven tot de vestiging van een federale of confederale structuur van Europa. De assemblée van de verdedigingsge meenschap zal dezelfde zijn als die waarin het verdrag voor de kolen- en staalgemeen schap voorziet maar wanneer zij zitting heeft als defensie-assemblée zullen Frank rijk Duitsland en Italië recht hebben op dx-ie extra afgevaax-digden. Het gerechtshof van de verdedigings gemeenschap zal hetzelfde zijn als dat van de kolen- en staalgemeenschap. De ministers hebben uitvoerig van ge dachten gewisseld over de wijze waarop de verplichtingen uit hoofde van het huidige verdrag in overeenstemming kunnen wor den gebracht met die welke zijn vervat in het Atlantisch vei-drag. Zij hebben ook van gedachten gewisseld over de te vestigen betrekkingen tussen de toekomstige Europese vei-dedigingsgemeen- schap en de Atlantische vex-dragsorgani- satie. De duur van het verdrag en de budge- taire bevoegdheden van de assemblée zijn bespi-oken door de ministers die hun des kundigen instructies hebben gegeven voor een definitief ontwex-p. De ministers waren van mening, zo be sluit het communiqué, dat definitieve over eenstemming in de naaste toekomst tot stand zal komen over de problemen van het gemeenschappelijk budget, het gemeen schappelijk program van bewapening en uitrusting, kwesties aangaande de betrek kingen tussen het commissariaat, de raad van ministers en de assemblée, en de voor naamste problemen van militair karakter. Zetel verdeling Men is ter conferentie tot de volgende verdeling van de zetels in de gemeenschap pelijke vergadering gekomen: Frankrijk, West-Duitsland en Italië ieder 21 zetels, België en Nedexdand elk 10 zetels en Luxemburg vier zetels. In de overeenkomst heeft men een artikel opgenomen, dat het overgangskarakter van de regeling onderstreept. Aangaande de wijze van stemmen in de ministerraad heeft men een stelsel aanvaard, dat rekening houdt met de militaire bijdragen en de budgetaire lasten van de leden-staten. West-Duitsland wil in Atlantisch Pact West-Duitsland heeft Zondag bij de besprekingen over een Europees leger, bij monde van de staatssecretaris voor Bui tenlandse Zaken, Walter Hallstein, onmid dellijke toelating to'. het Atlantisch ver drag gevraagd. Hallstein zeide echter zich er van be wust te zijn, dat onmiddellijke toelating aanzienlijke moeilijkheden met zich mede zou brengen. Hij deed daarom de vol gende mogelijkheden aan de hand: De toelating van West-Duitsland moest wor den uitgesteld, of de landen, die deel nemen aan een Europees leger zouden als eenheid in het Atlantisch pact vei-tegen- woordigd moeten worden. >•••6 Ralph Waldo Emerson: God komt bij ieder onzer binnen door een privé deur. Lodewijk van Deyssel, de laatst over geblevene der „Tachtigers" is Zaterdag avond tussen acht uur en half negen te Haarlem overleden. Hij bereikte de leeftijd van 87 jaar. Dr. Karei Joan Lodewijk Alberdingk Thijm, die onder dit pseudoniem tot de be kendste Nedei'landse letterkundigen be hoorde, werd op 22 September 1864 te Amsterdam geboren als zoon van de Katho lieke letterkundige en hoogleraar Josephus Alberdingk Thijm. Hij genoot een gymna siale opleiding, aanvankelijk te Rolduc, later te Katwijk, waarna hij korte tijd in de boekhandel werkzaam was. Spoedig ont waakte in hem de lust tot schrijven. In 1881 verscheen het eex-ste artikel van Lodewijk van Deyssel, in „De Dietsche Warande". Ook het weekblad „De Amsterdammer" bood hem gelegenheid zijn schrijverstalent te ontplooien. Het pseudoniem ontleende hij aan de naam van het gehucht Deyssel in Hannover, vanwaar zijn familie afkom stig is. Gaandeweg verschenen er een menigte artikelen en essays over littex-atuur, toneel en schilderkunst. Contact met Willem Kloos leidde in 1885 tot zijn opneming in de redactie van het toen opgerichte tijd schrift „De Nieuwe Gids", waarin hij zijn strijdbaar vlammend proza, zijn felle cri- tieken, alsmede schetsen en studies publi ceerde. Van 1891 tot 1905 redigeerde hij met Albert Verwey het ,Tweemaande- lijksch Tijdschrift", dat later „De twintigste eeuw" zou heten en zich in 1910 vex-enigde met „De Nieuwe Gids", waarvan Van Deyssel, ook na de dood van Willem Kloos, redacteur en medewerker is gebleven. Aanvankelijk vond vooral het Franse naturalisme in hem een vurig bewonderaar, doch na 1890 ging hij meer aandacht schenken aan mystieke levenswaarden. Zijn critiek werd rustiger. Van zijn roman „Een Liefde" verscheen een herdruk in gekuiste vorm. Zijn kostschooltijd be schreef hij op impressionnistische wijze in „De Kleine Republiek". Veel invloed op zijn critisch proza heeft Edmond de Gon- court gehad. Tussen 1894 en 1911 verscheen een elftal bundels „Verzamelde Opstellen", gevolgd door acht delen „Verzamelde Wer ken". Zijn „Gedenkschriften" herinneren aan zijn jeugd: zij sluiten aan bij de biografie van zijn vader, die hij in 1893 onder het pseudoniem A. J. uitgaf. Dezelfde schuil naam dekte een studie over Muitatuli. Gedurende de lange jaren van zijn leven heeft hij met aandacht onze letterkunde gevolgd. In elke nieuwe generatie zag hij een voortzetting van het werk der Tach tigers, ongeacht de onderlinge verschillen. De zogenaamde „Beweging van Tachtig" heeft het gehele geestelijke en openbare leven in ons land, mede door zijn toedoen, vernieuwd en verfrist De uitwerking daar van beperkte zich niet tot de letterkunde, maar bestreek ook andere terreinen, zelfs dat van het politieke denken. De gemeentelijke Universiteit van Am sterdam verleende hem in 1935 het ere doctoraat in de Nederlandse letteren. De thans overldene was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, commandeur in de Orde van Oranje Nassau, groot-officier in de Leopoldsorde en commandeur in de Kroonorde van België. Het K.N.M.I. deelt mede: Overal in Europa is het nu winter. De laagste tem- peraturen komen voor in Noord-Zweden, waar het 25 graden of meer vriest. Enkele stations in Midden-Fi-ankrijk meldden 15 graden voi-st. In Zuid-Duitsland en Oosten rijk kwam eveneens tot 15 graden vorst voor. In Noord-Brabant en Limburg we zen de thermometers vanmorgen 7 a 8 gra den vorst aan. Aan de Noordzeekust was de temperatuur toen nog juist iets boven het vriespunt, hetgeen een gevolg was van de Westelijke lucht. De vraag of het win terweer ook de komende dagen zal voort duren is nog moeilijk te beantwoorden. Ten Westen van de Britse eilanden bevindt zich een depressie, waarvan de invloed zich verder naar het Oosten uitbx-eidt. Een vol gende actieve depressie, die eveneens naar het Oosten komt, is boven de Atlantische Oceaan. Van de gedragingen van deze de- pi-essie hangt voor een belangrijk deel het verdere weersverloop in West-Èuropa af. PLAATSELIJK OPNIEUW SNEEUW Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Maan dagavond tot Dinsdagavond, opge maakt te 10 uur: Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk neerslag, hoofdzakelijk in de vorm van sneeuw. Matige tot vrij krachtige wind uit Zuidelijke richtingen. In de komende nacht in het Oosten van het land hier en daar matige vorst, ove rigens lichte vorst tot temperaturen om het vriespunt. 29 Januari Zon op 8.26 uur, onder 17.20 uur. Maan op 9.35 uur, onder 21.11 uur. Hoog en laag water in IJniuiden Maandag 28 Januari Hoog water: 4.40 en 16.53 uur. Laag water: 0.20 en 12-44 uur. Dinsdag 29 Januari Hoog water: 5.25 en 17.41 uur. Laag water: 1.08 en 13.32 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1952 | | pagina 1