Een eeuw geleden 2was het onbeleefd
brieven te frankeren
TRIUMPH
Het Hek van de Dam
Qrote rol van Haarlems bedrijf
Enschedé in postzegelhistorie
MAF
öOfiAM1
Honderd jaar postzegels in Nederland
Feestjaar
wint altifd t
In de hoofdstad uit
le klas merken
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1952
5
De weg terug
Gecompliceerd procédé
Standaardwerk
Hondenwerk
Vakwerk
Ernstig ongeluk op
de Velserbrug
Wanneer men het omtrent 1852 in Nederland over één ding eens was, dan was het
dat het gebruik van postzegels een hoogst ongemanierde gewoonte was. En een
belediging voor de geadresseerde, die blijkbaar geacht werd de porto niet te kunnen
betalen. Men vond het een malle frats en misschien waren er cok wel, die zo eerlijk
waren te bekennen, dat het deksels goedkoop was, wanneer de man aan de andere
kant de penningskes moest offeren om de brief in ontvangst te mogen nemen. Het
had in 1850 op het Binnenhof trouwens al duchtig gestormd bij de debatten over de
Postwet, die op 1 September van dat jaar van kracht was geworden. Hoewel bij die
wet, die het Rijk het monopolie gaf om „brieven of paketten, papieren bevattende,
van de eene naar de andere plaats tegen het genot van vracht te doen overbrengen",
geen bepaling was opgenomen over het gebruik van postzegels, zulks gezien de on
gelukkige ervaringen, die men er aanvankelijk in Engeland mee had opgedaan. In
een gewijzigd ontwerp werd pas bepaald, dat de vooruitbetaling van port zou moeten
geschieden door het aanhechten van postzegels. Hoewel een aantal afgevaardigden
furieus van leer trok tegen het wetsontwerp er waren die spraken van „ondemo
cratisch, ja zelfs onzedelijk" kwam het er in de Tweede en Eerste Kamer door.
De dag van invoering van het gebruik van postzegels werd gesteld op 1 Januari 1852.
En zo kreeg ook Nederland zijn postzegels, nadat al zoveel andere landen voorgegaan
waren.
Het geboortejaar van de Nederlandse
postzegel wordt dit jaar feestelijk herdacht
met een grote tentoonstelling, de „Itep",
die van de zomer in Utrecht zal worden
gehouden, met een tentoonstelling in Phila
delphia die reeds geopend is en met de
emissie van een speciale jubileum-zegel,
waarnaar philatelisten over de hele wereld
reeds reikhalzend uitkijken. Dat dit eeuw
feest voor Haarlem nog extra belangrijk is,
wie zal het ontkennen, want in Haarlem
staat het bedrijf, waar sinds 1866 de Ne
derlandse postzegels worden gedrukt: Joh.
Enschedé en Zonen, Grafische Inrichting
N.V., een bedrijf dat zijn groei en zijn we
reldreputatie mede aan de postzegel te
danken heeft.
Nederland was inderdaad niet vroeg met
zijn postzegels. Engeland was in 1840 voor
gegaan, maar dat was dan ook het land
van Rowland Hill, die het ganse Britse
postverkeer moderniseerde en aan wie alle
eer voor het uitvinden van de postzegel
toekomt, hoewel anderen, zoals de Frans
man De Velayer, de Schot Chalmers en de
Oostenrijker Kochir, al eerder met soort
gelijke ideeën waren gekomen. En na En
geland volgden bijvoorbeeld Brazilië, Ame
rika, Mauritius, Bermuda, Toscane en Ha
waii voor en aleer men in Nederland be
sloot, dat het voor ons toch ook wel iets
was.
Zo kwam de emissie 1852, gedrukt bij
's Rijks Munt in Utrecht. J. W. Kaiser, de
latere directeur van het Rijksmuseum, was
de graveur van de zegel, die de beeltenis
van Willem III droeg en in drie kleuren
uitkwam: blauw (5 cent), rood (10 cent)
en oranje (15 cent). Het uitdrukkelijke
voorschrift was, dat men de brief in de
linkerbovenhoek moest frankeren.
Bijster veel belangstelling voor die eerste
postzegels bestond er niet. Pas in 1864 bij
de tweede emissie kreeg men meer vertrou
wen en kwam er een sterke stijging van
het gebruik. Dat hield prompt in, dat de
Munt het niet meer bij kon benen en bo
vendien waren haar druk-methodes te
kostbaar. Zodat men om ging zien naar een
ander bedrijf met grotere capaciteit. Er
is in Den Haag toen bijzonder lang gedeli
bereerd over de vraag of dat een Staats-
of een particulier bedrijf moest zijn. Ten
slotte viel de keus op Enschedé waar toen
ook al munt- en bankbiljetten werden ge
drukt. Van welk een groot belang de post-
zegel-fabricage voor Enschedé is. blijkt wel
uit de enorme stijging van het gebruik.
Werden er in 1865 8 millioen per jaar afge
leverd, op het ogenblik komen er jaarlijks
700 millioen voor Nederland bestemde
zegels van de persen.
In 1866 kwam een groot deel van de ma
chines en de drukplaten van de Munt naar
Haarlem en voorts kwam mee de PTT-
controleur mr. I. C. B. baron van Heecke-
ren van Brandsenburg. Later heeft de staat
er over gedacht de aanmaak in Den Haag
te doen geschieden om zo fabricage, opslag
en expeditie in één plaats te hebben, maar
per slot vond men het in 1893 toch maar
practischer om de magazijnen naar Haar
lem te brengen en daar zijn ze ten huidigen
dage nog. Mét een PTT-staf, die voor con
trole en verzending zorg draagt.
Een van de grappigste ontwikkelingen
is dat men althans ten dele tot het oude
druksysteem dat van plaat- of diepdruk,
dat in 1867 werd verlaten, is teruggekeerd.
Het bewerkelijke en kostbare systeem van
de plaatdruk kwam namelijk in conflict
met de eis tot steeds groeiende oplagen en
daarom ging men reeds in 1867 bij de
derde emissie tot boek- of hoogdruk over,
een systeem dat in 1924 weer werd ver
laten, toen men overging tot offset-druk
en roto-gravure. Het zij toegegeven, dat
op het ogenblik bijna alle Nederlandse ze-
Transfereur J. van der Vecht aan de staal
pers waarmee de in een stalen rol aange
brachte gravure op de drukplaten wordt
overgebracht.
gels met roto-gravure worden gedrukt.
Maar voor bijzondere zegels wordt weer
dankbaar gebruik gemaakt van dat hele
ouderwetse, maar inmiddels sterk gemo
derniseerde systeem van de plaat-druk, dat
zijn charme vooral ontleent aan het indivi
duele vakman- en kunstenaarschap van
de graveur. Het systeem, dat in Nederland
geheel teloor was gegaan, werd in de der
tiger jaren weer uit Amerika geïmporteerd.
En nadat men eerst weer met koperen pla
ten had gewerkt, keerde men voor de post
zegels weer terug naar de stalen platen,
waarin ook in 1852 de graveur Kaiser zijn
„burin" had gezet, de scherpe stalen stift
waarmee de graveur in de plaat tekent.
Wij willen wel zeggen, dat wij gefasci
neerd hebben toegekeken hoe de graveur
W. Z. van Dijk met eindeloos geduld, niet
af te leiden zorg en muurvaste hand zo'n
minuscule postzegel-gravure maakte daar
bij Enschedé. Heel, heel langzaam gleed
de „burin" door het staal, sierlijke krulle
tjes draaiend, de fijnste onderdelen van de
gecompliceerde tekening feilloos in het
harde materiaal zettend. Ge moet daar niet
min over denken om een grote ontwerp
tekening zo uit de vrije hand op twee vier
kante centimeter over te brengen. U en wij
zouden er eerder in slagen de graveerstift
in onze vingers dan in het staal te prikken,
maar de graveur dwingt haar te gaan waar
hij wil. Hij heeft er door de bank dan ook
tien jaar voor nodig om het vak geheel
onder de knie te krijgen. En over één post
zegel graveren doet hij ongeveer vier
weken.
Is de gravure eenmaal gereed dan moet
zij vermenigvuldigd worden op drukplaten
van bijvoorbeeld honderd stuks. Het plaatje
van „zacht" staal gaat dan in een bad van
gloeiende cyaankali (ca. 750 en wordt
vervolgens ineens gekoeld in een waterbad.
Het staal „schrikt" en wordt bikkelhard.
In de hierbij afgebeelde machine wordt
dan een zachte stalen rol op het harde
plaatje gedrukt. Die zachte rol neemt de
gravure in reliëf over, wordt vervolgens
gehard en drukt daarna de afbeelding in
de drukplaten. Op de bijgaande afbeelding
ziet ge zo'n plaat onder de rol. Ook deze
bewerking vraagt ondanks haar mechani
sche verfijning het allerhoogste vakman
schap van de „transfereur" aan deze staal-
Graveur W. Z. van Dijk graveert met muurvaste hand en eindeloos geduld een
postzegel-reliëf in het staal.
ADVERTENTIE
De eerste Nederland
se postzegels droegen
de beeltenis van ko
ning Willem III. Zij
verschenen in drie
kleuren: blauw (5
cent), rood (10 cent)
en oranje (15 cent).
Hier ziet men een 5
cents-exemplaar.
pers, vooral als hij een afdruk op een druk
plaat nog een tikje moet bijwerken. De
drukplaat is dan na enige bewerkingen ge
schikt voor de pers.
Het principe van de roto-gravure, waar
mee dus het grootste deel van de Neder
landse zegels wordt vervaardigd, berust op
een te gecompliceerd fotografisch, chemisch
en druktechnisch procédé om het zelfs maar
in principe hier uiteen te zetten. Genoeg
zij, dat men uit kan gaan van een gewone
fotografie, een schilderij of een tekening
en dat er geen graveur aan te pas komt.
Het kenmerkende verschil tussen roto en
plaat-druk is, dat de roto in het raster de
zogenaamde „halftonen" kan geven, einde
loos verschillende kleur-nuanceringen, ter
wijl de graveur (plaat-druk) uiteraard met
lijntjes moet werken, waarbij hij de kleur
verschillen krijgt door dieper of ondieper
te steken.
Wij zijn hiermee wat de postzegeldruk
techniek aangaat nog lang niet aan het
einde, want daar zijn nog het gommen en
het perforeren, ogenschijnlijk eenvoudige
procédé's, die echter met de grootste nauw
keurigheid moeten worden uitgevoerd, om
de hoogste graad van uniformiteit in het
afgewerkte product te krijgen. Om die te
bereiken, fabriceert Enschedé zelf trou
wens ten dele ook zijn eigen inkten.
Misschien vinden de philatelisten die
uniformiteit wel te betreuren, want afwij
kingen in tanding en kleur worden nu een
maal op hoge prijs gesteld. Zij hebben daar
jaren op gestudeerd en Enschedé wil gaar
ne toegeven, dat het bedrijf van die studies
óók heeft geprofiteerd.
Die philatelisten zullen trouwens de
heer A. D. Huysman, oud-directeur en ge
delegeerd commissaris van Enschedé, wel
benijden, want hij beheert de kostbare en
vrijwel unieke verzameling van Enschedé.
Zonder overigens zelf philatelist te zijn, al
zal men hem weinig nieuws over de phila-
telie kunnen vertellen. Hij is voorts secre
taris-penningmeester van het Nederlands
Postmuseum en daarmee wordt de nauwe
samenwerking tussen P.T.T. en Enschedé
alweer gedemonstreerd.
Hij verleent ook zijn medewerking aan
de I.T.E.P., de Internationale Tentoonstel
ling Eeuwfeest Postzegel, die van 28 Juni
tot 6 Juli in de Utrechtse Jaarbeurs zal
Horizontaal. 1. bo-
terschep; 5. lucht
sprong; 10. wat ge
sproken wordt; 12.
Spaans Muzelman; 13.
woonschip; 14. grap
penmaker; 16. vod;
17. lidwoord; 18. zui
velproduct; 20. zang-
noot; 21. niet vroeg;
23. Europeaan; 26.
toespijs; 27. achting;
29. omroepvereniging;
30. vervoermiddel; 31.
proper; 34. lofzang;
36. bloedvat; 37. mor
genwijn; 39. slede; 40.
dagtekening; 42. deel
v. d. mast; 44. ver
laagde noot; 46. spore
plantje; 47. deel v. h.
hoofd; 48. tegen; 50.
struisachtige vogel;
51. gebak; 52. omgang
v. e. toren.
Verticaal. 1. plaats;
2. kleinood; 3. rijn
schip; 4. reeds; 6. in
het jaar der wereld;
7. loterijbriefje; 8.
woede; 9. regel; 11.
schaakterm; 14. reke
ning; 15. toespraak;
18. speelgoed; 19. hert;
22. deel v. d. dag; 24.
uitbouw; 25. zware
bijl; 28. vlaktemaat;
32. gelofte; 33. open
baar vervoermiddel; 34. werk v. e. toon
dichter; 35. onnozel; 36. strijdperk; 38.
zetel; 39. gewoonterecht; 41. hoogste deel;
43. oorlogsgod; 45. halt; 47. bloedverwante;
49. titel; 50. bijwoord van plaats.
Oplossingen moeten ingezonden worden
worden gehouden. Philatelisten uit alle
landen zullen die dagen zonder twijfel
naar Nederland komen. En postzegels uit
alle landen eveneens. De klassen waarin
de inzendingen zullen worden verdeeld
zijn ruwweg: Nederland en zijn Overzeese
Gebiedsdelen, Japanse bezetting van Ne
derlands Oost-Indië, Europese landen, alle
onafhankelijke niet-Europese landen, kolo
niën, dominions, protectoraten en mandaat
gebieden, collecties van zegels van vóór de
eerste wereldoorlog, luchtpost en genre-
vei-zamelingen (kunst, architectuur, fauna,
flora, enz.) De philatelisten zullen er likke
baardend' vandaan komen.
Wij voor ons zullen er voornamelijk naar
de strafportzegels kijken, die er ons aan
zullen herinneren hoeveel er op dit gebied
in honderd jaar is veranderd.
Zoals gij met de u eigen scherpzinnig
heid wellicht bemerkt zult hebben,
wordt er thans onder het motto „alles
moet weg" opruiming gehouden van de
restanten aan donkere dagen, die 1952
uit de failliete boedel van het vorige
jaar heeft overgenomen. Wij vonden
hierin aanleiding ons te gaan verdie
pen in enige van de het meest op de
voorgrond tredende meteorologische
verschijnselen. Wist u bijvoorbeeld dat
sneeuw is: neerslag van in de damp
kring beneden het vriespunt afgekoelde,
gekristalliseerde waterdeeltjes, die in
vlokken op de aarde vallen? Deze be
dwelmende definitie is door ons aan het
Nieuw Groot Woordenboek der Neder
landse Taal ontleend En het mag en
passant wel eens gezegd worden dat dit
standaardwerk boeiender en rijker aan
afwisseling is dan menige avonturen
roman. Het moet echter met onderschei
dingsvermogen geraadpleegd worden en
is alleen geschikt voor meerderjarigen,
want het bevat zoveel vieze termen dat
men er desgewenst een schutting of een
moderne roman totaal mee vol zou kun
nen kladden.
Hoe dan ook, wij zijn er door aan het
peinzen geslagen. Dat mogen wij altijd
graag doen in sombere ogenblikken.
Gesteld nu eens dat er geen zand maar
cacaopoeder op de bodem van de zee
lag, dan zou het voortaan chocolade
vlokken sneeuwen. Zo gek is dat niet
eens, want er valt toch ook bij tijden
hagelslag? En wie weet berust onze ver
onderstelling op waarheid. Laat men de
bruine brei, die men bij dooiweer op de
straten aantreft, maar eens goed op een
chemisch laboratorium onderzoeken.
Het zal wat geld en moeite kosten, maar
baat het niet dan schaadt het niet.
Trouwens, de mensen gaan tegen
woordig veel te verkwistend om met de
rijke gaven der natuur. Zo zagen wij
laatst weer een paar opgeschoten lum
mels van kwajongens die elkaar moed
willig met sneeuwballen bekogelden.
Ieder die weet (en die ieder die het
woordenboek raadpleegt kan het weten)
dat een sneeuwbal een fijne in boter of
vet gebakken bol is, dik met poeder
suiker bestrooid, zal hiervan schande
spreken. Hebben wij dan niets uit de
oorlog geleerd? Wij zochten troost voor
ons verdriet door zelf maar snel een
sneeuwballetje tot ons te nemen, er
daarbij wel voor zorgend dat het precies
in ons keelgat terecht kwam. Gij zult
zich dat wel kunnen voorstellen, want
dat een echt sneeuwballetje uit brande
wijn met suiker bestaat wist u natuur
lijk allang. Uw vader dronk het reeds.
Men noemt dit een hemels vocht in
streken waar nog een levendige folklore
heerst en men de sneeuw met open
mond in het achterwaarts geheven
hoofd regelrecht uit de lucht hapt. Men
ziet daarmee ook wel eens kinderen be
zig, maar wij veronderstellen dat u dit
voortaan wel verbieden zult, gelet op
het alcoholgehalte. Want het sprookje
van die chocolademelk gelooft u natuur
lijk niet. Laten ze dat de kat maar wijs
maken.
Amsterdam mag dan een paar eeuwen
geleden heel mooi zijn aangelegd, bij
zonder schilderachtig en zo, met veel
aantrekkelijkheden voor vreemdelingen,
maar geen van de stadsarchitecten
schijnt ook maar enigszins rekening te
hebben gehouden met de wensen van
het tegenwoordige verkeer. Vooral in
het ijstijdperk, dat wij thans beleven,
bieden de onwaarschijnlijk gekromde
bruggen over de binnengrachten en de
pittoreske singels ongehoorde moeilijk
heden voor de chauffeurs van handkar
ren en bakfietsen, zoals daar zijn bij
voorbeeld bakkers en melkboeren. Te
gen iedere stap die zij voorwaarts zet
ten, sullen zij er twee achterwaarts als
het maar even glibberig is. Dit zijn dan
ook de gouden dagen voor de zogenaam
de kargadoors of touwtrekkers, lieden
die daaraan behoefte gevoelenden over
de brug helpen, in tegenstelling tot de
cargadoors of bevrachters van vervoers
middelen die ónder de brug door moe
ten.
Er zijn beroepskargadoors, maar ook
talrijke onderkruipers: mensen die met
alle geweld een goede daad willen ver
richten en die anderen het brood uit
de mond nemen als er toevallig geer:
oude dametjes met angst voor de glad
heid in de buurt zijn. De bijgaande gra
vure brengt de onbeholpen pogingen
van enkele dezer losse scharrelaax-s in
beeld. Zij menen het wel goed, maar
hun handen staan verkeerd. Zij hebben
er geen vat op, behalve dan die paar
melkbussen, maar die mag men niet
meerekenen, want die vormen geen on
derdeel van de beeldspraak. De kinderen
laten duidelijk hun superioriteit blijken
door zich, met treiterende onverschillig
heid op hun sleetjes te werpen. Die
sneeuw zal hun een zorg zijn. Dit is
wintersport.
In het Centraal Theater geeft de Ne
derlandse Comedie twee weken lang
dagelijks een voorstelling van het om
een niet nader aangeduide reden blij
spel genoemde toneelstuk „De Cocktail
party" van Eliot, welke door Johan de
Meester is geregisseerd. Het vorige stuk
dat aan het répertoire van dit gezel
schap werd toegevoegd, was getiteld
„De bruiloft van Figaro" en onder de
zelfde leiding ingestudeerd. Nu heeft
een grapjas dezer dagen in de buurt van
de ingang van deze schouwburg in de
Amstelstraat een kaartje geprikt met
het opschrift:
Beleefd aanbevelend
Joh. de Meester
regisseur
voor bruiloften
en partijen.
En nu wij het toch over toneelspelers
hebben mogen wij ook de volgende
anecdote niet verzwijgen. Die gaat na
melijk over een schilder. Deze kwam
eens bij een bekende Amsterdamse kap
per, die hem lettende op 's mans
coiffure met waarderende achteloos
heid vroeg: „Meneer is zeker acteur?"
De schilder zette het misverstand on
middellijk recht en verklaarde dat hij
zo goed en zo kwaad als het ging voor
vrouw en kind met palet en penseel het
dagelijks brood verdiende. Nu speel
de deze geschiedenis zich enige tijd ge
leden af en daarom vroeg de kapper
vervolgens: „Vertelt u mij dan eens
hoe u nu eigenlijk over Van Meegeren
denkt?" Kalm nam de schilder in de
scheerstoel plaats en sprak de onver
getelijke woorden: „Ik heb me vergist,
ik ben toch acteur!"
BOEDA
Zondagavond en (voor de Kunst
kring) Woensdagavond vertoont de
Nederlandse Comedie het toneelstuk
.Groen koren" van Emlyn Williams
in de Stadsschouwburg. De hoofdrol
ivordt gespeeld door Mary Dressel-
huys en verder treedt de jonge
Maxim Hamel hierin op de voor
grond. De regie is van Jan Teulings.
De agenda van de Stadsschouwburg
vermeldt verder: Zaterdagavond
„Carmen" en Zondagmiddag Hoff
mann's Vertellingen" door de Neder
landse Opera, die Dinsdagavond „De
Troubadour" van Verdi ten tonele
voert. Maandagavond speelt Comedia
Kinderen zijn kinderen" met Mag-
da Janssens en John Gobau.
In het Centraal Theater worden da
gelijks voorstellingen van ,.De Cock
tailparty" gegeven door de Neder
landse Comedie (met Ank van der
Moer en vele anderen) onder regie
van Johan de Meester. In het Leid-
seplein Theater behandelen Wim
Kan, Corry Vonk en talrijke mede
werkers iedere avond „De moord
zaak A.B.C.". In de Kleine Komedie
kan men lachen om de „harten-
dwaas" Toon Hermans.
Van Zaterdag 2 tot Maandag 11 Fe
bruari geeft de Amsterdamse Stu
denten-Toneelvereniging een reeks
voorstellingen in het theater Hypo-
kriterion van „Aanklacht tegen een
onbekende" van George Neveux on
der regie van Elise Hoomans.
Zaterdagavond heeft in het Concert
gebouw een feestconcert ter ere van
Rudolf Mengelberg plaats, waaraan
vocale medewerking wordt verleend
door Jo Vincent, Corry Bijster, Lau
rens Bogtman en de acteur Johan
Schmitz. Verder: het Toonkunstkoor
Amsterdam en het Concertgebouw
Orkest onder leiding van Rafaël Ku-
belik. Na afloop is er receptie in de
ronde zaal.
Het abonnementsconcert door het
Concertgebouw Orkest onder leiding
van Kubelik op Zondagmiddag heeft
het volgende programma: de ouver
ture Iphigenia in Aulis" van Gluck,
de Linzer-Symphonie van Mozart,
Vlctimae Paschali Laudes" van Ru-
dolf Mengelberg en „Taras Bulba"
van Janatsjek. Soliste is Corry Bij
ster.
In de kleine zaal van het Concertge
bouw speelt de pianiste Toos Onder-
dcnwijngaard (draagster van de
Vriendenkrans 1951) op Zondag
avond werken van Beethoven, Ba-
dings, Schumann, Schubert en Ravel.
De tentoonstelling van etsen van
Hercules Seghers in het Rijksmu
seum is met enkele dagen verlengd.
Zondagmiddag kan men er voor het
laatst terecht. De tioee tuinzalen van
het Stedelijk Museum bevatten een
overzichtstentoonstelling van gra
fisch werk van de onlangs overleden
drukker en uitgever Charles Nypels^j
aan onze bureaux HAARLEM, Grote Hout
straat 93 en Soendaplein 37; IJMUIDEN,
Kennemerlaan 154. Oplossingen moeten
uiterlijk Woensdagavond in ons bezit zijn.
Wij verzoeken op de enveloppe te schrij
ven: „Oplossing Puzzle".
S.v.p. geen mededelingen voor redactie
of administratie bij de oplossingen in
sluiten.
De oplossingen moeten worden ingevuld
op het gedrukte diagram dat hierboven
staat.
De oplossing van de vorige puzzle is:
Horizontaal. 1. Maart; 6. kreek; 11.
aria; 12. rum; 13. elan; 14. rap; 16. tik; 17.
T.T.; 19. karnton; 22. M.O.; 23. aar; 25.
demon; 26. tap; 27. keg; 29. kap; 30. hal; 32.
Lap; 34. dam; 36. etalon; 37. sambal; 38.
tor; 40. Leo; 41. kip; 42. dek; 44. rei; 46.
roe; 47. manie; 49. rok; 51. Em.; 52. le
gende; 54. n.l.; 55. rit; 56. Eva; 58. edel; 60.
Mei; 61. Edom; 63. liman; 64. knaap.
Verticaal. 1. Malta; 2. ar; 3. air; 4.
raak; 5. tuinman; 7. rein; 8. elk; 9. e.a.; 10.
knoop; 15. pad; 16. ton; 18. tak; 20. rek; 21.
top; 22. mal; 24. relatie; 26. tamboer; 28.
galop; 30. hamer; 31. ven; 33. por; 34. dal;
35. sla; 39. genegen; 41. kom; 42. dag; 43.
kin; 45. ion; 46. regel; 47. met; 48. Ede; 50.
klamp; 52. lila; 53. even; 55. rem; 57. Ada;
59. d.i.; 62. o.a.
De prijzen werden als volgt toegekend:
ƒ7,50: mej. A. Hubach, Populierstraat
17, Haarlem;
5,J. Bijlsma, Sanatorium „Eyken-
gaercie", Aerdenhout;
ƒ2,50: A. Looyen, Bornstraat 41, Velsen
Noord.
ADVERTENTIE
i'a
FlorGsstr.i5 Haarlem iei.i6548
Van bovenstaande artikelen
Betaling in overleg
Vrijdagmiddag omstreeks twee uur is de
52-jarige scheepvaartregelaar H. Bax uit
Santpoort op de Velserbrug door een hem
achterop komende locomotor van de Neder
landse Spoorwegen aangereden, waardoor
hij zodanig aan het rechteronderbeen ge
kwetst werd, dat dit volkomen verbrijzeld
lichaamsdeel in het Antonius-ziekenhuis
geamputeerd moest worden.
Spoorwegbeambten hebben direct na het
ongeval uitstekend en zelfs reddend werk
verricht door het been af te binden, het
geen ongetwijfeld de oorzaak is dat het
slachtoffer op het ogenblik buiten levens
gevaar is.
De Rijkswaterstaatambtenaar was na het
beëindigen van zijn dienst de trap af ge
klommen van het waarnemershuisje en
ging vervolgens aan de linkerkant van de
spoorbaan richting Velsen-IJmuiden-Oost
lopen, juist aan de linkerkant om het hem
tegemoetkomende treinverkeer in het oog
te houden. Eensklaps de heer Bax be
vond zich nog op de brug hoorde hij een
locomotor achter zich. Met de mogelijk
heid, dat er ook wel eens een trein op het
linkerspoor in „negatieve" richting rijdt,
heeft hij wellicht geen rekening gehouden.
Op het gerucht sprong hij ijlings zijwaarts,
niet voldoende om veilig te zijn echter,
want zijn been kwam onder het linker
voorwiel van de Diesel-loco, die door de
bestuurder onmiddellijk werd gestopt.
Met een ziekenauto is de scheepswaar
nemer naar het Antonius-ziekenhuis ver
voerd, waar zijn toestand gisteravond ge
lukkig niet levensgevaarlijk was.
Winkelsluitingswet 1951
op 1 October in werking
In het Staatsblad van Vrijdag is afgekon
digd de Winkelsluitingswet 1951. Bepaald
is dat zij in werking zal treden op 1 Octo
ber 1952.
