VUEGEN IS GOEDKOPER
DANU DENKT
Paardekrachten en filmband
in 't New York's Museum
van Moderne Kunst
rHöe is het ontstaand
Honderd Franse meesterwerken
in het Stedelijk Museum
Een eeuw geleden werd het
Haarlemmermeer drooggelegd
3
Een toverdoos
tot de rand gevuld.
Dit woord:
SNORRE PIJPERIJEN
VJ
Steden wedstrijd HLG
Laat men de mantel der zwaartillendheid
hierbij liever aan de kapstok hangen
Sport in 't kort
Hockey
Spanje trekt zich terug
van Olympische Spelen
kind van het leven
Indonesië zéér gesteld op
uitlevering van Westerling
Hoe de waterwolf bedwongen werd
Vader beroofde ziek
Zwem vijf kamp
„Z.C. Haarlem"
Zwemwedstrijden voor
schooljeugd
Zomer-schaaktournooi
ZEVEN MILLIOEN BEZOEKERS IN TWINTIG JAAR
DINSDAG 6 MEI 1952
voor Uw zaken ot
vacantie in Engeland
LONDEN gewoon retour
MANCHESTER 23 daags retour
GLASGOW 23 daags retour
DUBLIN 23 daags retour
LONDEN per Moonliner
23 daags retour
Ook voor U:
Snel en comfortabel reizen -
géén extra kosten
onderweg en
v dikwijls nog besparing
op logies.
KOHlHKUJtl lUCHTVAAtt
Laai Uw reisbureau hel U voorrekenen:
Wie het wonder altijd in het hart
heeft, roept onbewust het wonder
op, wóar hij gaat of staat. Elke grote
stad is een onuitputtelijke doos, tot aan
de rand gevuld met wonderen.
Dit heeft eens een (mij onbekende)
man tegen mij gezegd.. Ik heb die woor
den nooit vergeten. Het was op een bank
in Londens Sint James Park, dat hij dit
tegen mij zeide. Het was lente. De zon
zette de brede grasvelden, de lichtgroene
bomen, de vijvers in een zacht licht. Ik
had hem gezegd welk een prachtige,
machtige stad ik Londen vond. En dat ik
verrukt was van deze grootste stad van
de wereld: van haar groot geroeid van
hoofdstad van een xoereldrijk; van haar
bijna onvatbare, geheimzinnige sfeer. De
kleine, stille squares vlak naast de hart
aderen van een immens leven. De rivier
Theems in haar brede indrukwekkend
heid. Musea die de schatkamers der we
reld zijn. Gebouwen die hoogtepunten
van eeuwenoude beschaving en traditie
mogen heten. En een levende, nieuwe
cultuur, die zich openbaart in theater en
cultuur en alle kunsten.
Wie het wonder altijd in het hart
heeft roept een eindeloze reeks aan won
deren voor zich op in deze stad-der-
steden, toverdoos, onuitputtelijk voor
wie zo gelukkig is het wonder te kun
nen vatten zodra het zich openbaart
PHILJAS
Een snorrepijp is een rommelpot, het
in vroeger jaren zo bekende kinder
speelgoed dat bestond uit een pot met
een varkensblaas bespannen, waardoor
een stokje op en neer werd bewogen.
Het maakte een rommelend of snor
rend geluid en ontleende dus zijn naam
aan geluid èn vorm. De betekenisover
gang van: stuk kinderspeelgoed naar:
waardeloos voorwerp is heel begrijpelijk.
Hoe oud het woord wel is en boe vroeg
het al in figuurlijke zin werd gebruikt,
blijkt hieruit dat men het in de zin
van: prul al vindt bij Roemer Visscher,
een schrijver uit de zestiende eeuw.
Op het vliegterrein van de Haarlemse
Luchtvaartclub werd de jaarlijkse wedstrijd
om de Haarlembekers gehouden. Voor de
eerste maal nam ook de Amsterdamse L. C.
aan deze wedstrijd deel. waarbij tevens een
stedenwedstrijd HaarlemAmsterdam gehou
den werd.
De eerste ronde, die om 1 uur begon, werd
geheel in de regen gevlogen.
In de tweede ronde, toen het droog gewor
den was, werden betere vluchten gemaakt:
v. d. Woerd (AM) 154 sec.; Kroon (AM) 116
sec. en Aarts )HAA) 132,7 sec.
De derde ronde leverde een thermiekvlucht
van Kroon met 176,4 sec., waardoor deze wel
haast zeker van de overwinning werd. Burger
boekte 101 sec. De uitslag luidt tenslotte als
volgt:
Zweefmodellen: Individueel: 1. Th. Kroon.
AM, 303,4 sec.; 2. A. Klaver, AM, 260,4 sec.;
3. A. Aarts, HAA, 213,7 sec.
Ploegen: 1. Amsterdam 851,8 sec.; 2. Haarlem
677,5 sec.
Rubbermolormodcllcn: 1. C. Burger, HAA,
275 sec.; 2. A. v. Poppelen, HAA, 226,1 sec.
3. J. Baars, HAA, 200 sec.
jaren. Er was een Mercedes uit '31, de oor
spronkelijke leger-ieep en er waren En
gelse, Franse en Italiaanse „sleeën".
Vier millioen meter celluloid
In de kelderverdieping is een aardige
bioscoop gebouwd voor een paar honderd
toeschouwers en daar worden elke dag oude
films vertoond. Van beroemde regisseurs,
beroemde steri'en, of interessant in ander
opzicht. Garbo verscheen nog eens met
John Gilbert (het favoriete liefdespaar uit
de twintiger jaren) op het witte doek. Zeer
interessant voor de liefhebber. De ver
toningen zijn mogelijk dank zij de film
bibliotheek, die het museum er op na houdt:
vier millioen meter historisch belangwek
kend celluloidband, voldoende materiaal
om een doorlopende voorstelling van ruim
tweeduizend uur te geven.
De leiders van het „Museum of modern
Art" laten er zodoende geen twijfel aan
bestaan, dat ze de (goede) film als kunst
beschouwen en hetzelfde geldt voor de
fotografie, getuige de vele exposities op dit
terrein.
Hoofdzaak echter zijn in dit museum
schilderijen en beeldhouwwerk van de
laatste tijd: Renoirs fameuze „Bal Moulin
de la Gaiette", de ..Slapende zigeuner" van
Rousseau le Douanier, een vlammend land
schap van Van Gogh, virtuoze tekeningen
van Matisse en het een gehele wand be
slaande „Guernica", dat Picasso in 1938
maakte als reactie op het bombardement
van het aldus genoemde Spaanse stadje
Guernica, waarin hij zijn ontzetting tot
uiting bracht in een „rhythmische chaos"
van beelden der verschrikking. Ook de
bekende „Mobiles" (draadconstructies) van
Calder hebben er een plaats gevonden. Het
museum gaf sinds '29 honderd kunstboeken
uit en bovendien kent het de prachtige
instelling van de „rondreis-exposities".
Voor 1952 heeft het zestig collecties van
eigen bezit gereed om de „provincie" in
te sturen. Schilderijen, beeldhouwwerk,
meubels, foto's, kunstvoorwerpen, geweven
stoffen, enzovoorts.
Een concreet voorbeeld? Een tentoon
stelling, genaamd: „Drie moderne stijlen",
bestaande uit tientallen schilderijen en
beelden van Van Gogh, Braque, Kandinsky,
Mondriaan, Picasso, Rodin, Moore en ande
ren, aangevuld met honderden foto's. Deze
collectie kunnen Amerikaanse organisaties
voor 150 dollar toegezonden krijgen en
daax-bij is dan vracht en verzekering inbe
grepen voor een duur van drie weken.
Op deze manier werden in het „achter
land" van New York, en dat dan in de
ruimte zin van het woord, in de afgelopen
twintig jaar zesduizend exposities ge
houden.
Het Museum voor Moderne Kunst te Pa
rijs, dat zich aan de oevers van de Seine
aan de voet van de heuvel van Chaillot
bevindt, heeft een bloemlezing uit zijn
collectie, bestaande uit honderd schilde
rijen, naar Amsterdam gezonden, waar zij
in het Stedelijk Museum tot 26 Mei zijn
tentoongesteld. Het is haast overbodig nog
te zeggen dat de mooie zalen van dit Am
sterdamse museum een ideale achtergrond
vormen voor de werken van Matisse, Bra-
gue, Bonnard-Marquet, Picasso en de vele
anderen die er te gast zijn.
Hoewel het Musée de l'art Moderne na
streeft de verschillende stromingen der
hedendaagse kunst op de voet te volgen,
blijkt bij bestudering van de catalogus dat
een groot aantal der vertegenwoordigde
meesters overleden is of reeds een hoge
leeftijd heeft bereikt. Het betreft hier difs
kunst die al min of meer historie gewor
den is. Wie een ontmoeting met onbekende
nieuwe talenten verwacht, zal teleurge
steld worden. Dat men uit het werk van
nog in leven zijnde meesters reeds een
keuze heeft gemaakt, waaruit duidelijk
een wijziging in de smaak blijkt als men
die met de opvatting van 20 jaar geleden
vex-gelijkt, is opmex-kelijk. Dit geldt voox-al
voor Maurice de Vlaminck en André De-
rain, die hoofdzakelijk met schilderijen uit
hun fauve-tijd vertegenwoordigd zijn. La
tere wei-ken van Derain, waarin hij geheel
van de gi-ote kleurorgien had afgezien en
via een gematigd cubisme tot een bijna
klassieke vormgeving kwam, treft men
niet aan. Van de Vlaminck hangt er nog
wel een stuk uit de tijd waarin Cézanne
hem beïnvloedde. Het behoort tot zijn
mooiste werken en is getiteld ,.Doi-p aan de
rivier" (1914). Van Matisse daarentegen
is er geen enkel werk uit zijn fauve-tijd,
wat wel jamirier is.
Zeer mooi is Marquet, met een portret,
een naakt, een Parijs stadsgezicht en een
helder tafreel van de haven van Fécamp
vertegenwooi'digd. De enige Modigliani
geeft niet de minste indruk van zijn ta
lent; wellicht heeft ïxxen overwogen dat
Amsterdam op de laatste Italiaanse ten
toonstelling van deze Italiaanse Parijze-
naar een goed ovex-zicht gehad heeft.
Dank zij de collectie Regnault is de fan
tastische kunst van Chagall ons zeer ver
trouwd geworden. De vele minnaars van
de verbeeldingwercld van deze te Witebsk
geboi-en Rus zullen genieten van schilde
rijen als „De acrobate" en het wonderlijke
„Dubbelportx-et met wijnglas". Bonnard
nog beter te leren kennen door twee vroe
gere wei-ken uit 1899 en 1900 (een liggend
naakt en de compositie „Man en vi-ouw")
zal er nog meer toe leiden hem te erken
nen als een der allex-grootste meesters der
Fx-anse kunst.
Het prachtige décox-atieve drieluik van
Vuillard, waai-van de kleuren zo wonder
lijk fris zijn gebleven (en welk een per
soonlijk kleux-schema bezigde hij!) is wel
een voorbeeld van onnavolgbare Franse
esprit. Picassos px-oblematiek boeit, omdat
zij ons vex-schrikt en beangstigt. Braque is
naast hem harmonieus met zijn groenen
en rustige gx-ijzen.
Bij het entx-ée van de expositie heeft
men twee grote wandkleden van de gees
tige en speelse Raoul Dufy opgehangen.
Zij vei-manen u als het ware om uw Hol
landse zwaartillendheid tegelijk met uw
i-egenjas af te leggen alvorens het domein
der Franse kunst te betx-eden en wie zal
dat niet met graagte doen, waar zoveel
schoonheid geboden wordt.
OTTO B. DE KAT
WIELRENNERS TUSSEN WARSCHAU
EN PRAAG. Het algemeen klassement na
de vijfde étappe Warschau—Berlijn—Praag
ziet er als volgt uit: 1. Dtablevsky (Polen);
2. Verschuercn (België); 3. De Groot (Ne
derland): 4. Vezely (Tsjeciio-Slowakije); 5.
Schar (Duitsland): 6. Steel (Groot-Britian-
nië); 7. Greenfield (Groot-Brittannië)8.
Dimow (België); 9. Trefflich (Duitsland); 10.
Van Ingen (Nederland).
INTERNATIONALE WEDSTRIJDEN IN
BRUGGE. In Brugge werden internatio
nale wielerwedstrijden gehouden, waaraan
de Nederlanders Schulte en Peters deel
namen. De uitslagen van het eindklassement
luiden: 1. Van SteenbergenVan Daele 6
pnt.; 2. Ricketts—Jackson 7 pnt.; 3. Strom
—Arnold 8 pnt.; 4. Schulte—Peters 9 pnt.
Een koppelwedstrijd over 75 km. werd een
overwinning voor Schulte—Peters in 1 uur
40 min. Op twee ronden volgde het koppel
Van Steenbergen—IJckaert (B.)
Bij de politie te Eindhoven heeft zich
een 33-jarige inwoner uit het stadsdeel
Tongelrè gemeld met de mededeling, dat
hij zijn tweeëneenhalfjarig zoontje van het
leven had beroofd. Het kind was achterlijk
en leed in ernstige mate aan toevallen. Ge
bleken is, dat dc vader het kind een dode
lijke dosis van een slaapmiddel heeft toe
gediend.
Het stoffelijk overschot van het kind is
in beslag genomen. De vader is ter be
schikking van de justitie gesteld. Hij ver-
klaai-de gehandeld te hebben met het oog
merk het kind uit zijn lijden te vei-lossen.
DJAKARTA. (Aneta). De secretaris
generaal van het Indonesische ministex-ie
van Justitie, mr. Bsai\ zou zich heden per
vliegtuig naar Nederland begeven voor een
bespreking van de eis van Indonesië tot
uitlevering van Westerling. Aneta vernam
dit in een onderhoud met de procureur-
generaal, mr. Suprapto.
Mr. Suprapto deelde in dit onderhoud
ook mede, dat Sultan Hamid II enige we
ken geleden naar Djakarta is overgebracht
en is opgesloten in de gevangenis Tjipi-
nang. Hij zeide, dat de Sultan wordt be-
schiildigd van strafrechtelijke misdrijven.
Het tijdstip, waarop hij voor het gerecht
zal woi-den gebracht hangt af van de ver-
dex-e ontwikkeling van de kwestie Wester
ling.
„De Bewening van Christus" door de geruime tijd in Haarlem iverkzaam geweest
zijnde schilder Maerlen van Heemskerck, gedateerd 1566, welk paneel, dank zij een
ruilovereenkomst met de gemeente Delft, zoals wij reeds Zaterdag hebben meegedeeld
tot medio Augustus in het Frans Halsmuseum wordt tentoongesteld.
Wij hebben enige tijd geleden medege
deeld dat er verschil van mening was over
de vraag wanneer de geschikte datum is
voor de viering van het eeuwfeest der
drooglegging van het Haarlemmermeer. In
landbouwerskringen meent men dat er
reden is in 1952 het feest te vieren, want in
1852 is de drooglegging immers voltooid,
maar het gemeentebestuur en ook het Pol
derbestuur zijn voor een herdenking in
1955, omdat in 1855 de burgerlijke ge
meente en in 1856 het polderbestuur zijn
ingesteld.
Het gevolg van dit vei'schil van inzicht
is dat er nu zowel dit jaar als in 1955 fees
ten zullen worden gehouden.
Daarom is er reden reeds thans een kort
overzicht van de historische feiten te
geven.
In 1531 had het Haarlemmermeer een
oppervlakte van 2600 H.A., terwijl het
Leidse-, het Spiering- en het Oude Meer
tezamen 3000 H.A. groot wai-en. Allengs
werden die meren door doorbraken ver
enigd. In 1647 was de gezamenlijke opper
vlakte van het verenigde meer 14.700 H.A.
Maar de „Waterwolf" bleef hongeren en
eiste steeds meer grond. Vele boerderijen
en ook zelfs enkele dorpen werden geheel
verzwolgen (het vroegere Vijfhuizen, Nieu-
werkerk en Rijk). In 1740 was het meer
aangegi-oeid tot 16.945 H.A., in 1808 zelfs
tot 17.775 H.A.
Geen wonder dat er plannen gemaakt
werden om dit verlies aan land tegen te
gaan. Leeghwater kwam reeds in 1643 met
een plan om het meer eerst te bedijken en
daai-na di'oog te malen. Het bleef een plan;
ook andere plannen, die daarna gemaakt
werden, kwamen niet tot uitvoering. In
1672 kwarp Cruquius met zijn plan. Maai
er bleven bezwax-en bestaan. Blijkbaar was
men bevreesd om de boezen van Rijnland
te veel te verkleinen.
Toen evenwel, bij een storm op 29 No
vember 1836, de golven van het Haarlem
mermeer tot voor de poox-ten van Amster
dam op gezweept werden, werd eindelijk
ingezien dat maatregelen niet langer kon
den uitblijven. Koning Willem I benoemde
in 1837 een Staatscommissie om middelen
te beramen om het meer droog te leggen.
Aan de opdracht werd met spoed voldaan
en reeds 22 Maart 1839 hechtte de Tweede
Kamer haar goedkeuring aan dat plan.
5 Mei 1840 werd in Hillegom begonnen
met het maken van de Ringdijk. Acht jaar
waren nodig om de dijk te leggen en de
Ringvaart die beide een lengte hebben
van 591/2 K.-M. te graven.
Inmiddels waren ook de drie stoomge
malen, die de polder moesten droogmalen,
gebouwd. De „Cruquius" bij Heemstede, de
„Lijnden" ten Zuiden van Halfweg en de
„Leeghwater" bij de Kaag, ten Oosten van
Sassenheim. Voor die tijd waren het gigan
tische werktuigen, elk van 400 P.K.
In Juni begonnen de gemalen te werken.
1 Juli 1852 was de polder droog. Op 17
Augustus van dat jaar werd i-eeds bij Slo
ten een harddraverij georganiseerd op het
gewonnen poldexdand.
In 1853, 1854 en 1855 wei-den veilingen
gehouden waarbij de gronden verkocht
werden. Volgens de officiële opgaven zijn
toen 16.822 H.A. verkocht, die tezamen
7.972.400 hebben opgebracht. Daartegen
over staat dat het werk, met inbegrip van
de rente op het geleende kapitaal, aan het
rijk 13.790.000 heeft gekost.
Het financiële resultaat is evenwel mee
gevallen. Aanvankelijk was geraamd dat
de gx-ond gemiddeld 200 per H.A. zou op-
bx-engen, maar het bleek dat de opbx-engst
470 was, dus meer dan het dubbele!
Reeds dadelijk kwamen de pioniers om
het land te bewerken. In 1854 werd de eer
ste oogst aan haver en koolzaad binnen
gehaald. De kwaliteit der gronden werd in
het algemeen geprezen.
Het duurde enkele jaren voor er dorpen
ontstonden. In 1860 had de gemeente
Haai'lemmermeer 7237 inwonex-s, in 1870
was dit aantal geklommen tot 11.272 zielen.
Thans heeft Haarlemmermeer een be
volking van 38.000 zielen. Nog altijd vormt
de landbouw de vooxmaamste bi-011 van be
staan, maar door de vestiging van de
luchthaven Schiphol is daar een andere
niet minder belangrijke bron bijgekomen.
In de eerste tijd waren er in Haarlem
mermeer vele moeilijkheden die pas na
veel inspanning overwonnen konden wor
den. In de loop der komende maanden zul
len wij daarop nog wel terugkomen. Maar
reeds nu is er aanleiding vast te stellen dat
de dx-ooglegging een succes gewox-den is.
De „waterwolf" is volkomen bedwongen.
Daax-enboven is een polder verkregen met
een oppex-vlakte van meer dan 18.300 H.A.
vruchtbare grond, wat voor de voedsel
voorziening van grote betekenis is.
Bijkomende werken
De dx-ooglegging van het Haarlemmer
meer maakte het noodzakelijk dat ook
werken werden uitgevoerd voor de afvoer
van het water. Dat was de aanleiding tot
de bouw van de stoomgemalen in Spaarn-
dam en Halfweg. Deze zijn later door het
rijk aan het Hoogheemraadschap „Rijn
land" afgestaan. Nu wérken deze gemalen
nog steeds voor de waterverversing in
dit gebied. De omgeving van Haarlem
heeft voox-al veel belang bij het gemaal in
Spaarndam, want alleen als dit werkt als
het door de watex-stand slechts mogelijk is,
wordt bereikt dat in de zomer in Haaxdem
niet al te veel geklaagd moet worden over
onze stinkende grachten.
Woensdagavond' zal in Stoops Bad door
zwemclub „Haarlem" de jaarlijkse zwemvijf-
kamp worden gehouden. Een spannende strijd
kan wederom worden verwacht cn gezien
het programma zullen de overige Haarlemse
verenigingen het HVGB, de winnaar 1951,
niet gemakkelijk maken om ook dit jaar be
slap op de wisselbeker te leggen. De wed
strijden zijn 100 meter vrije slag dames en
heren; 100 meter schoolslag dames en heren;
100 meter rugslag dames en heren; 5 x 50
meter vx-ije slag estafette meisjes en jongens;
gemengde Zweedse estafette; 10 x 50 meter
vrije slag estafette dames en tot slot het wel
meest spannende nummer de 20 x 50 meter
vrije slag estafette heren.
Maandag 5 Mei werden onder grote belang
stelling in Stoop's Bad zwemwedstrijden ge
houden voor meisjes en jongens van middel-
bare- en ULO-scholen, voorbereid door de
Vereniging van Leraren (essen) in de Licha
melijke Opvoeding, afdeling Haarlem, Aan
deze wedstrijd namen 12 scholen dccl.
De uitslag werd:
Meisjes onder 16 jaar: 1. Coornhcrt Ly
ceum; 2. Gerhardschool; 3. HBS v. Meisjes.
Meisjes boven 16 jaar: 1. Gerhardschool; 2.
Kenn. Lyceum,, Christ Lyceum, Coornhcrt
Lyceum.
Jongens onder 16 jaar: 1. Kennemer Ly
ceum; 2. Gerhardschool; 3. Ketelaarschool.
Jongens boven 16 jaar: 1. Kennemer Ly
ceum; 2. J. P. Thijsse Lyceum; 3. Gerhard
school.
Bij het secretariaat te Brussel van de
Internationale Hockey Federatie is bericht
binnengekomen, dat Spanje niet deelneemt
aan het Olympisch hockeytoui-nooi, dat in
Juli te Helsinki wordt gehouden.
De president van de Duitse Hockey Bond,
dc heer Paul Reinberg te Plamburg, heeft
van het secretariaat bericht ontvangen, dat
Duitsland nu in het tournooi zal kunnen
uitkomen. Duitsland was namelijk als eerste
resei-ve op de lijst geplaatst.
Het wedstrijdschema wordt daardoor sterk
gewijzigd, omdat Duitsland de zesde plaats
van de ranglijst, door de F.I.H. vastgesteld,
inneem:. Spanje was als achtste geklassifi-
ceerd. Dit betékent, dat Duitsland in de voor
ronde uitkomt tegen Oostenrijk en dat,
mocht Duitsland deze ontmoeting winnen,
het Nederlands elftal in de kwarleindslrijd
tegen Duitsland zal spelen.
De volgoi'de van sterkte der 13 landen ziet
er na het terugtrekken van Spanje als
volgt uit: 1. India; 2. Pakistan; 3. Nederland;
4. Groot-Brittannië: 5. België; 6. Duitsland;
7. Denemarken; 8. Frankrijk; 9. Zwitsei-land;
10. Argentinië: 11. Oostenrijk; 12. Verenigde
Staten; 13. Finland.
De Heemsteedse Schaakclub „Hel Oude
Slot" oi-ganiseert ook dit jaar weer het
traditionele zomex-tournooi, dat naast
nederlaagwedstrijden met vijftientallen
wederom uit zeskampen zal bestaan.: a)
Hoofdgroep, le, 2e en 3e Klasse; b) Jeugd-
tournooi (leeftijdsgrens 18 jaar); c) Huis
schakers (dit zijn niet-georganiseerde
schakers).
De wedstrijden worden gespeeld in het
clubhuis Achter-weg 22 le Heemstede op de
Woensdagen 4, 11, 18 en 25 Juni cn 2 Juli
1952, terwijl elke Vrijdagavond gelegen
heid bestaat uitgestelde of afgebroken par
tijen uit te stellen.
De prijsuiti-eiking vindt plaats op
Woensdag 16 Juli. Het inschrijfgeld be
draagt voor groep: a) 1,50; b) 0,50.
Bij het plaatsje Niederheimbach in Duitsland hebben twee Duitse beeldhouwers een
sprookjesland voor kinderen geschapen. Het décor en de figuren van de bekendste
sprookjes vindt men hier terug in een park, dat gebouwd is op de glooiing van de
berg, met een wijd uitzicht op de Rijnvallei. Links: Hans en Grietje staan schuchter
om een hoekje te kijken van het heksen-huisjeRechts: Assepoester krijgt kindervisite.
In een saaie New Yorkse straat, te weten
de 53ste, staat temidden van plompe en
fantasieloze herenhuizen een wonderlijk
museum. De voorgevel, een fascinerende
rechthoek van glas en beton, doet de voor
bijganger na al die grijze dorheid in de
directe omgeving even met de ogen knip-
pei-en, maar wat daarachter schuil gaat is
nog veel merkwaardiger. Na betaling van
een halve dollar woi'dt men in dit roem
ruchte „Museum van moderne kunst" lich
telijk in verwarring gebracht: men kan er
achtereenvolgens bijvoorbeeld een soort
auto-tentoonstelling, een collectie histori
sche foto's, een reeks vex-maax-de schilde
rijen, een prachtige collectie beelden in de
•tuin en om de dag te besluiten een filirx
aanschouwen.
Het begrip „museum" behoeft geenszins
hetzelfde te betekenen als duf en dor,
maar zo ver als dat gx-oepje mensen in New
York is men toch nergens anders gegaan.
En nu moet ge vooral niet denken, dat een
dergelijke artistieke vooruitstrevendheid
gemeengoed is in het „moderne" Ame
rika. Op kunstgebied heerst daar vaak een
conservatisme om van te griezelen en ex-ger
dan dat nog is de wansmaak waarmee de
massa (en vooral ook de financieel toon
aangevende stand; behept is.
Zeven millioen mensen
In de 21 jaar van zijn bestaan is dit „Mu
seum of Modern Art" door ruim zeven mil
lioen mensen bezocht en het „jaax-gemid-
delde" is tegenwoordig een half millioen.
Als men in gedachten houdt, dat er twaalf
millioen mensen in New York wonen en
dat er dagelijks honderdduizenden vreem-
delingen vertoeven, is deze belangstelling
niet overweldigend groot te noemen. De si
tuatie is in elk geval zo, dat deze, op par
ticuliere fondsen drijvende instelling met
heel veel moeite het hoofd boven water
kan houden. Steun van de staat wordt
echter niet gevraagd, „want dan", zo zeg
gen de leiders van dit museum, „worden we
in on-ze bewegingsvrijheid belemmerd".
Een sprekend voorbeeld van deze „revo
lutie-geest" was de auto-tentoonstelling,
die in de loop van dit jaar gehouden
werd. Niet vanwege de paardekrachten, het
benzineverbruik, de snelheid, liet glanzen
van het lak of de ruimte der zitplaatsen,
maar om de bezoekers te tonen wat, naai
de smaak van de museum-directie, de ax~-
tistiek meest verantwoorde modellen zijn.
Het ging om ontwerp, om lijn, vorm en
kleur. Acht modellen stonden er in een
entourage van schilderijen en beeldhouw
werk, maar het droevige feit deed zich
voox-, dat er geen enkele auto bij was uit
de Amerikaanse productie van de laatste