Een derde weg?
Donderdag lijkt de maan klein
Cameraman Heller zocht de zon op
terwijl de sterren poker speelden
Agenda voor
Haarlem
Zie Boven
Prins Bernhard op bezoek
in Limburg
rHoe is het ontstaan?^
Een Eeuw geleden
Wordt U gekweld
Heemskerk
IJmuiden
„Ambrose Applejohn"
door K.Z.O.S.
3
Filmen in Vogelenzang
Kerkelijk Nieuws
Begrafenis A. Biesheuvel
Fortuin en het
onfortuin
Van Est beschikbaar
voor Tour de France
Dr. Suys: JA
M
Hilda Verwey-Jonker:
NEEN
Deskundigen belichtten de problemen van het gewest
OVER DE PUTHAAK
v
J
Eerste aardbeien „in slof"
aan de markt
DINSDAG 2 7 MEI 1952
In Vogelenzang hebben wij dan nu eens met
eigen ogen kunnen aanschouwen waarom het
maken van een film zulke enorme sommen
gelds verslindt. Zoals men weet worden deze
week in onze omgeving de eerste scènes van
„The man who watched the trains go bv" op
genomen, omdat evenals in het boek van Geor
ges Simenon het verhaal in Holland begint. Er
neeft daarin namelijk een gevecht plaats tussen
de eerzame boekhouder Kees Popinga uit Gro
ningen en zijn bedriegelijke directeur op een
weg langs een kanaal, waarna de eerstgenoem
de in de eerste de beste trein stapt, die hem
naar Parijs kan brengen. De voorbijgaande
treinen zijn voor hem altijd symbolen geweest
van een groots en meeslepend leven in den
vreemde. Een openbaring van bedrog en bet
onverwachte bezit van een dikke stapel bank
biljetten doet hem plotseling het besluit nemen
zich in het lokkende avontuur te storten.
Vandaar dat de Engelse filmgroep van Ray
mond Stross met een complete star van tech
nisch personeel en twee internationaal befaam
de. sterren naar Nederland is gekomen. Met een
kostbare camera voor bet maken van opnamen
in technicolor. Ter assistentie had men de
medewerking van Cinetonc in Amsterdam in
geroepen en een grote autobus met figuranten
lal en aanrukken. De Nederlandse Spoorwegen
stuurden een compleet stel dieselwagens naar
het station, dat nu op een dood spoor stond te
wachten tot het zonnetje achter de wolken van
daan zou komen.
Toen de wolken eindelijk zo vriendelijk
waren wat helder licht door te laten, zo om
streeks kwart over acht in de morgen, kon men
nog niets beginnen. De dubbelganger van Her-
bert Lom verkeerde namelijk in de veronder
stelling dat Vogelenzang in de buurt van Sant
poort lag, betgeen een reden voor hem was in
de trein naar Beverwijk te stappen. Hij arri
veerde juist toen de eerste regendroppen tegen
het raam tikten van café Floris de Vijfde, waar
de Engelsen hun teleurstelling met een kop
verse koffie probeerden weg te spoelen.
Intussen had men de camera van het perron
naar de Leidsevaartweg gesleept om daar een
andere sccne op te nemen. Met een groot lint
werd de plaats bepaald waar de titelheld zich
moest opstellen. Claude Rains was voor deze
gelegenheid gekleed in een te korte regenjas
van blauwe gabardine, een zwarte broek,
bruine handschoenen en een grijze vilthoed.
Zonder bril en onder een laag schmink zag hij
eruit als een ander mens, wat ook de. bedoeling
was. Er barstte een bedrijvigheid los met de
drukte van een onweersbui. Cameraman Otto
Heller (die een beetje aan Meyer Hamel doet
denken) liep als een getergde medicijnman door
Claude Rains begeeft zich als Kees Popinga
op weg naar het station. Men ziet hoe eerst
het nummer van de scène op de filmstrook
wordt vastgelegd ten behoeve van de
montage.
een klein glaasje naar de zon te kijken en een
van zijn assistenten bepaalde terwille van dc
kleursterkte de graden Kelvin van de tempe
ratuur. Aan de waterkant lag nog iemand dc
lucht te bestuderen. Eindelijk waren alle fac
toren gunstig en kon de camera draaien. Voor
het bedienen van dit apparaat waren zeker vier
grote, sterke mannen nodig. Een van hen had
dc nauwkeurig omschreven taak op een bepaald
commando een knopje in te drukken, hetgeen
hét bekende snorrende geluid ten gevolge had.
Regisseur French drukte zijn bril vaster op
de neus. „All right, Otto? Stand by
Action!"
Om onnaspeurlijke redenen moest dc wan
deling van de zeven stappen tot aan het krijt
streep je op de weg vier keer herhaald worden.
Met behulp van met zilverpapier beplakte
stukken triplex van een vierkante meter werd
het weinige zonlicht sterk vermenigvuldigd. Dc
mannen van Cinetone hadden bovendien een
zogenaamde „handblender" bij zich, die on
middellijk werd gefotografeerd omdat men dit
hulpmiddel in Engeland blijkbaar niet kent.
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen, neemt dan Uw toevlucht tot
Togal. Het middel dat baat, waar andere
falen. Laat U dus niet langer kwellen, maar-
gebruik regelmatig Togal. Togal zuivert de
nieren en is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apotheek en drogist 0.95, 2.40 en 8.88.
DINSDAG 27 MEI
Stadsschouwburg: „Kinderen zijn kinde
ren". volksvoorstelling (Comcdiai. 8.15 uur.
Brinkmann: Films over Nieuw Guinea, 8.15
uur. Minerva: Populaire Chopinavond Theo
van der Pas, 8.15 uur. City: „Brandende vleu
gels", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Het
mysterie van Tanger" en ..Bud Abbott en
Lou Coslello bij de marine", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Ee vrouw wordt ge
schonden", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace:
..Patrouille der verlorenen", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Luxor: „Lach en vergeet", alle
leeft.. 7 en 9.15 uur. Lido: „Dc Straat", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Tussen mid
dernacht en dageraad", 18 jaar, 8 uur.
WOENSDAG 28 MEI
Stadsschouwburg: „Nieuw Land", 8 uur.
Minerva: Bezoek Koninklijk paar aan Ame
rika, 2, 3 en 4 uur; „Zo begint het leven",
8.15 uur. Palace en Lido: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
City: 2.15,' 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: 2.30,
7 en 9.15 uur. Luxor: 2, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Bij mij verveel je je niet", alle
leeft., 2 en 4.15 uur; „Een vrouw wordt ge-
Schonden",. 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
2.30, 7 en 0.15 ufcir.
Dit is geen scène uit de film „The man
who watched the trains go by". De vrou
welijke hoofdpersoon, Martha Toren, kijkt
met de mooiste ogen van de wereld be
langstellend naar de resultaten van regis
seur Harold French tijdens het pokeren
om de tijd te korten bij het wachten op een
sprankje zonneschijnDe heer French moet
dit meer bij de hand hebben gehad, want
hij pokert verbluffend goed.
Er waren alleen al twaalf mannen gemobili
seerd om deze borden vast Ie houden.
Vijf minuten later zat iedereen weer gemoe
dereerd aan de tafeltjes van het café. Regis
seur French ging met de technici en dc script
girl (het meisje dat alle bijzonderheden van
kleding en dergelijke moet noteren, opdat bij
voorbeeld niet iemand buiten komt met een
vlinderdas als hij met een stropdas afscheid van
zijn vrouw heeft genomen) een partijtje poker
te spelen. Wij maakten van de gelegenheid
gebruik om hem te vragen of het nu strikt
noodzakelijk was al deze kosten te maken en
voor die paar minuten film naar Holland te
komen. Een dergelijk stationnetje en een weg
langs een kanaal kan men toch in Engeland
wel vinden.
„Oh ycs. maar in Engeland zien de treinen
er heel anders uit. Bovendien wilden we de
juiste atmosfeer scheppen". En daarom zal men
Claude Rains dezer dagen over de Zuidpier in
ffmuiden zien fietsen, waarbij men maar moet
denken dat deze episode zich afspeelt in
Delfzijl!
Het plan om langs de Amstcrdamsevaart te
filmen heeft men opgegeven. Maar men zal wel
de Amsterdamse Poort op het witte doek kun
nen zien, namelijk als achtergrond van de titels
en naamvermeldingen, waar in de bioscoop
nooit iemand aandacht voor heelt.
Het lijkt ons toch niet verstandig om een
film in Holland te maken met iemand die Rains
heet in de hoofdrol.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Putten (3de pred. pl.) L. Blok
te Kampen. Bedarikt voor Klunaert, P. J. F.
Lamens te Elspeet; voor Harderwijk (3de
pred. pl.) H. A. van Slooten te Wierden.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Goënga, J. P. Haspels,
cand. te Bussum. die bedankte voor Anna
Jacobapolder, Harmeien, Makkum, Mariën-
berg, Schermerhorn, Ternaard en voor Wit-
marsum.
GEREF. KERKEN Art. 31 K.O.
Bedankt voor Gorinchem, W. G. Raven te
Voorthuizen.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Tholen, I-I. Ligtenberg te Rotter
dam-West en F. Mallan te Bruinisse.
Ds. J. H. SILLEVIS SMITT
Ds. J. H. Sillevis Smitt, hoofdvlootpredi-
kant te 's-Gravenhage, die in Januari met de
„Piet Hein" als geestelijk verzorger naar de
Koreaanse wateren is vertrokken en ook ma
rineonderdelen in de Oost heeft bezocht, is
na een afwezigheid van ruim vier maanden
Zaterdagmiddag per vliegtuig in Nederland
teruggekeerd.
Voorafgegaan door een rouwdienst in de
Gereformeerde Kerk te Hoofddorp werd
gistermiddag op de algemene begraafplaats
aldaar ter aarde besteld het sioffelijk over
schot van de heer A. Biesheuvel, in leven
voorzitter van de Christelijke Boeren en
Tuindersbond, oud-wei houder van de ge
meente Haarlemmerliede en Spaarnwoude.
In de rouwdienst sprak de heer J. Simons,
burgemeester van Haarlemmerliede en
Spaarnwoude die de overledene herdacht
als een mens met een brede kijk op het leven.
Een ieder luisterde naar hem. In brede kring
ondervond hij grote waardering. Zijn arbeid
op organisatorisch gebied was groot en velen
hebben dan ook de resultaten ondervonden
van zijn onvermoeibare arbeid.
De heer Verkuyl. secretaris van de CBTB,
schetste dc heer Biesheuvel als een trouw
vriend, die pal stond voor zijn idealen en van
geen wijken wist.
Op de Algemene Begraafplaats leidde ds.
M. Ros een korte rouwdienst. De burgemees
ters van Haarlemmermeer en Leimuiden, af
gevaardigden van landbouworganisaties en
van vele verenigingen woonden de plechtig
heid bij.
Eergisteravond om een uur of half elf
koerste het zeegaand jachtje „Fortuin"
na een pleziertocht de IJmuidense pie
ren binnen en het was de bedoeling naai
de kleine sluis te komen. Maar het boot
je en de schipper begrepen elkaar blijk
baar niet helemaal, want inplaats van
bij de kleine sluis kwam de „Fortuin"
onfortuinlijker wijze op het „fortstrand
je" terecht de smalle blanke strook
zand, die in de loop der jaren al ver
scheidene zeelui verleid heeft.
En daar zat de Fortuin. Direct heeft dc
loodsafhaler geprobeerd het jachtje vlot
te sjorren, maar daar het afgaand tij
was, lukte dat niet erg en pas om drie
uur in de nacht, bij opkomend water
had de afhaler succes zij het ten
koste van een paar boldertjes van de
„Fortuin". Die is zelf haastig doorge
varen naar Amsterdam.
Naar wij van de zijde van de vertrouwens
man in Nederland van dc organisatoren van
de Tour de France, de heer R. de Grood
vernemen, heeft de wielrenner Wim van
Est. winnaar van de 52c derby Bordeaux
Parijs, in een gesprek Maandagavond in zijn
woonplaats gevoerd met ploegleider Kees
Pellenaars, medegedeeld, dat hij zich gaarne
candidaat stelt voor het team. dat ons land
dit jaar in de Ronde van Frankrijk zal ver
tegenwoordigen.
Hieruit en uit het gesprek, dat Van Est in
Parijs met Goddet. directeur van de Tour de
France heeft gehad, mag men de conclusie
trekken, dat Wim van Est, onvoorziene om
standigheden voorbehouden, in Juni zal
starten in de Tour de France.
VOOR EUROPESE TITEL. Op de zitting
van het EBU-eongres werd Willy Schagen,
Nederlands bokskampioen halfzwaargewicht,
aangewezen om voor de Euorpese titel in dit
gewicht uit te komen tegen de Duitser
Conny Rux. De ontmoeting moet binnen
vier maanden worden* georganiseerd.
In het tehuis der Arbeidersgemeenschap de Woodbrookers te Bentveld had afgelopen
weekeinde een conferentie plaats, waarbij voor- en tegenstanders van de vredesbe
weging de Derde Weg aan het woord kwamen met inleidingen tot een discussie over
dit onderwerp, dat de laatste tijd in het middelpunt der belangstelling staat. Voor de
vredesbeweging De Derde Weg voerde dr. J. Suys, lector aan de Amsterdamse univer
siteit, het woord. Het wederwoord kwam van mevr dr. Hilda Verwey-Jonker, eertijds
Nederlands afgevaardigde in de UNO-delegatie en gemeenteraadslid van Eindhoven.
Hieronder volgt een beknopte weergave van de beide inleidingen.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Dr. Suys verklaarde dat „de Derde Weg"
in de eerste plaats een vredesbeweging js.
Haar naam houdt niet in, dat er een derde
weg reeds bestaat, maar veeleer, dat die
nog gezocht, ja zelfs gebaand moet worden.
Het mag geen middenweg en ook geen
tussenweg zijn, maar een uitweg uit de
vicieuze cirkel, waarin wij ons thans be
vinden.
De Derde Weg is niet een uiting van neu
tralisme maar van onafhankelijkheid. On
afhankelijkheid van de twee machtsblok
ken: het Atlantisch pact en de Cominform.
Het lidmaatschap van een communistische
partij, die trouw aan de Cominform ver
schuldigd is. is onverenigbaar met dat van
de Derde Weg, al achtte spreker dit een
onbehaaglijke discriminatie, temeer daar
hij van de goede trouw van het merendeel
der communisten overtuigd is. Deze goede
trouw achtte hij ook aanwezig bij de door
Rusland geleide vredesbeweging. De Derde
Weg zal nochtans tot deze beweging af
stand bewaren, daar ook zij niet onafhan
kelijk is.
Dr. Suys zeide, dat het hem speet, dat op
het ogenblik het gevaar voor een volgende
oorlog eerder van de V.S. dan van Rusland
uitgaat. Men heeft zich in de V.S. reeds te-
zeer vertrouwd gemaakt met het idee van
een preventieve oorlog. Dit wijst allerminst
op een misdadige inslag der Amerikanen,
maar het ligt nu eenmaal in de tragische
li in der politieke logica, dat een regering,
die de vijand tot alles in staat acht, het tot
haar plicht rekent om te overwegen of zij
zel f niet de eerste slag uit zal delen nu deze
zo zwaar zal tellen.
Men ziet, zo zei dr. Suys, een vredesbe
weging als de Derde Weg is niet overbodig.
Temeer niet. daar een eventuele volgende
oorlog niet alleen een staten-oorlog, maar
tevens een burgeroorlog zal zijn. De Derde
Weg rekent het zich dan ook tot een taak
om niet alleen de internationale tegenstel
lingen te overbruggen, maar ook de na-
i ionaal-politieke. Zij wil daarom de ge
meenschappelijke punten der partijen ac
centueren. inplaats van de tegenstellingen
te onderstrepen, om ze op die wijze tot. na
tionale vredes-instrumenten te maken.
Slechts fascistische partijen (die de spreker
in ons land nog niet aanwezig acht) zon
dert zij hiervan uit. daar deze zich op een
immorele basis stellen.
De Derde Weg accepteert de superiori
teit van de Westelijke beschaving met. dit
voorbehoud, dat men haar niet zonder meer
op andere cultuur-milieus kan overplan
ten. Met een vredesbeweging als deze kun
nen wij onze beschaving echter de dienst
bewijzen, waarop zij recht heeft, namelijk
haar in vrede te laten bestaan, zo besloot
dr. Suys.
baasd te horen dat
de volle maan aan de
hemel niet groter lijkt
dan een erwt op arm
lengte afstand voor
de zon geldt trouwens
hetzelfde en dat be
wijst dat vrijwel nie
mand de proef ooit heeft
genomen, hoeicel dat
voor iedereen doenlijk
is. Sterrenkundigen gaan
ook volgens deze me
thode te werk, al gebrui
ken zij in plaats van een
erwt een fijn optisch
meetinstrument. Bij me
ting blijkt dan, dat dc
middellijn van de maan
schijf varieert. Eén keer
per 27 h dag (dit bedrag
is een gemiddelde) be
reikt zij een maximum-
en een minimum-grootte
en Donderdag 29 Mei is
de datum van zo'n mini
mum: de maan, die op
die dag „bijna in het
eerste kwartieris, lijkt
dan klein.
Men meet dat in onder
delen van booggraden.
Van zenith („punt lood
recht boven ons hoofd")
tot horizon meet men 90
booggraden een rech
te hoek dus en nu
blijkt dat de middellijn
van de maanschijf onge
veer een halve boog-
graad bedraagt. Men zou
dus 1R0 manen tegen el
kaar moeten plaatsen om
een parelsnoerte ma
ken dat van horizon tot
zenith reikt. Eén boog-
graad is weer onderver
deeld in 60 boogminuten,
cén boog7ninuut is 60
boogseconden en zo krijgt
het dus énige zin wan
neer wij vertellen dat
Donderdag de middellijn
van de maanschijf 29
boogminuten en 32 boog
seconden groot is.
Maar hoe komt clat nu?
De maanbol is geen bal
lon die men nu eens op
blaast en dan weer iets
laat leeglopen: de werke
lijke middellijn bedraagt
3476 kilometer-perma
nent. De oorzaak van het
verschijnsel ligt in de
vorm van de baan, die
de maan om de aarde
beschrijft: deze is im
mers niet cirkelvormig,
maar elliptisch. In één
der beide brandpunten
van die ellips bevindt
zich de aarde; daardoor
is de maan nu eens dich
ter bij ons, dan weer
verder af. Dit veroor
zaakt het schijnbare ver
schil in afmeting.
Dc astronomie heeft voor
dit verschijnsel haar ei
gen termen. Bevindt dc
maan zich in dat punt
van haar baan, dat het
dichtst bij dc aarde is ge
legen dan zegt men „de
maan staat in het pcri-
gciimhet tegenover
liggende punt, zo ver
mogelijk van de aarde
af dus. heet apogeüm
Donderdag staat dus de
maan in haar apogeüm,
haar afstand tot de aar
de is de grootst moge
lijke: ongeveer 400.000
km. (De gemiddelde af
stand is 384.000 km.).
Deze ivisseling in af
stand heeft natuurlijk
niets te maken met de
schijngestalten van de
maan en zij loopt er ook
niet gelijk mee. Op dit
ogenblik bereikt de maan
haar apogeüm twee da
gen voor Eerste Kwar
tier: in December daar
entegen zal het om
streeks Laatste Kwartier
gebeuren. In de sterren
kunde komt dit verschil
tot uiting in de verschei
denheid van namen voor
de diverse omloopstijden
van de maan. Men noemt
de tijdsduur die verloopt
van nieuwe maan tot
nieuwe maan: een „sy
nodische" maansomloop:
zij duurt 29,5 dag. Pro
jecteert men echter de
maanbaan tegen de ach
tergrond van het met
sterren bezaaide hemel
gewelf dan merkt men
iels heel anders: het
duurt maar 27,3 dag
voordat de maan na één
omloop terugkeert in
eenzelfde sterrenbeeld,
bijvoorbeeld de Leeuw.
Dit is de siderische om
loopstijd". Zo kent men
verder ook nog de „ano-
malistische maansom
loop": de tijd die de
maan nodig heeft om één
keer van perigeïim tot
perigeiim rond te gaan:
27,5 dag. Daardoor komt
het dus dat men één keer
per (gemiddeld) 27.5 dag
kan constateren dat de
middellijn van de maan
klein lijkt, zoals op 29
Mei. Op 10 Juni bereikt
die middellijn de maxi
mum-waarde (bijna 33
boogminuten; iets meer
dus dan een halve boog-
graad)
G. v. W.
Mevrouw Verwey-Jonker begon haar
inleiding met te betogen, dat in het Westen
inderdaad een grote behoefte bestaat aan
een vredessbeweging. Zij stelde echter aan
zulk een beweging de eis,dat zij concreet
zal zijn, dat zij duidelijk doel en middelen
aangeeft en uitgaat van de feiten. Men kan
niet beginnen met de oorlog te veroordelen,
zonder te onderzoeken wat de oorlog eigen,
lijk is en hoe zij ontstaat. Volgens deze
spreekster voldoet de Derde Weg niet aan
de eisen, die aan een Westelijke vredesbe
weging moeten worden gesteld. De Derde
Weg gaat uit van de volgende veronder
stellingen: Er zijn twee blokken die het
politieke beeld beheersen, en de impasse
kan alleen worden doorbroken door onaf
hankelijke derden. Volgens spreekster is
deze voorstelling een vergroving van de
werkelijkheid. Er zijn meer dan twee blok
ken: Er is het Mohammedaanse, er is het
Zuid-Amerikaanse en er is bovendien in
het Oostelijke blok een duidelijke slitsing
tussen Moskou en Peking. Rusland en
China vormen twee systemen met verschil
lende doelstellingen en van onderscheiden
origine. Daaruit is het Koreaanse avontuur
ontstaan; slechts heeft de Amerikaanse
tussenkomst de tegen elkaar gerichte be
langengroepen van Moskou en Peking weer
aan elkander gekit.
Mevrouw Verwey-Jonker ontkende dat
de grote tegenstelling in de wereld ligt tus
sen Amerika en Rusland. Ten tijde van de
Jalta-conferentie was de tegenstelling Rus-
land-Engeland en dus Rusland-Europa het
grootst. Zij vond haar oorzaak in vrees
voor elkander. Daarna heeft Amerika, aan
vankelijk onder Roosevelt geneigd tot toe
geven, zijn houding gewijzigd. De Ameri
kaanse buitenlandse politiek is uiterst
naïef. Amerika hoopte door de UNO Rus
land in bedwang te kunnen houden. De
Amerikanen werden echter snel onge
duldig en wrevelig, en verloren in snel
tempo hun „vertrouwen in de UNO, waar
voor het vertrouwen in bewapening in de
plaats kwam. Daarbij kreeg Washington
uit hoofde van zijn potentiële overwicht de
leiding, doch het gaat nog steeds om Euro
pa. Mevrouw Verwey kantte zich vervol
gens tegen de gedachte aan neutraliteit.
Er is een principieel verschil tussen de
denkwijzen van het Oosten en het Westen.
Europa hoort, wat dat betreft, bij Amerika.
Er zijn dingen die boven de vrede gaan,
bijvoorbeeld de vrijheid. Reeds zijn in het
Oosten 100 millioen Europeanen aan de
onvrijheid overgeleverd, terwille van de
vrede.
Spreekster was van mening dat de con
flicten van vandaag nog afkomstig zijn van
de oorlog, en dat de oorlogsvrees geleidelijk
zal afnemen. Als voornaamste taak van
een vredesbeweging ziet zij de bevordering
van de Europese solidariteit. Rusland be
hoeft niet expansief te zijn met zijn reus
achtig achterland. De Russen zullen trach
ten tot het laatste moment buiten een even
tuele oorlog die wellicht in de Pacific
zal uitbreken tussen Amerika en China
te blijven, om dan de buit binnen te halen.
Een frontaanval der Russen op Europa is
niet te verwachten. De bewapening hoeft
niet de oorlogsdreiging aan te wakkeren,
zij kan de oorlog ook verhinderen. Een ge
brek aan bewapening zou de oorlog kunnen
verhaasten, zoals dat ook in 1939 gebeurde.
Spreekster was overtuigd van de noodzaak
tot grotere Europese zelfstandigheid tegen
over Amerika, waaruit zij opnieuw conclu
deerde tot de urgentie van een Europese
eenheid, die volgens haar mening een socia
listische orde zal moeten zijn.
Op de eerste dag van het tweedaagse werkbezoek van Prins Bernhard aan Limburg
werd in de Statenzaal van het Gouvernementsgebouw te Maastricht een bespreking
gevoerd, waar korte inleidingen werden gehouden en over de ingeleide onderwerpen
van gedachten werd geivisseld. Links op de foto Prins Bernhard. Naast hem mgr. dr.
J. Hansson, Coadjutor van de Bisschop van Roermond, speciaal belast met de
bestudering van hel emigratievraagstuk.
Prins Bernhard is Maandagmorgen om
half tien met een Dakota op het vliegveld
Zuid-Limburg geland, voor een tweedaags
bezoek aan Limburg.
Op het vliegveld werd de Prins begroet
door de Commissaris der Koningin in de
provincie Limburg, mr. dr. F. Houben. In
Maastricht, waar Prins Bernhard een half
uur later aankwam, werd hij verwelkomd
door een aantal wereldlijke en geestelijke
autoriteiten en vertegenwoordigers uit het
maatschappelijke en politieke leven. De
Prins liet zich tijdens de eerste dag van zijn
bezoek uitvoerig voorlichten over de vele
moeilijkheden waarmee Limburg heeft te
kampen: een dreigende overbevolking en
de noodzaak om nog in sterker mate te in
dustrialiseren en te emigreren.
In de Statenzaal te Maastricht vroeg dr.
E. Roemen, directeur van het Economisch
Technologisch Instituut te Limburg, de aan
dacht voor de bevolkingsdruk in dit ge
west. De snelle bevolkingsaanwas zal, zo
betoogde hij, het nodig maken dat het in
dustrialisatieproces in Limburg wordt ver
sneld. Over 25 jaar zal deze provincie een
millioen inwoners tellen. Meer dan 45.000
man zullen binnen tien jaar nieuw werk
moeten hebben of emigreren. In het in
dustriële productieproces liggen nog moge
lijkheden van ontwikkeling, in het agrari
sche niet meer. De bevolking moet zich
hierop instellen. Het technisch onderwijs
zal sterk moeten groeien. Di\ Roemen hoop
te dat „spoedig de technische hogeschool in
het Zuiden de nodige vorming van techni-
sohe leiders zal gaan verzorgen".
Bij het ter sprake komen van de emigra
tie merkte mgr. dr. J. Hanssen, coadjutor
van de bisschop van Roermond, op, dat de
Limburgers minder voelen voor emigratie
dan landgenoten in andere provincies: De neveld; K. Krijger en C. Kluft,
Limburger is zeer gehecht aan zijn gewest
en aan zijn godsdienst. De ouders zijn bezig
hun kinderen te laten gaan en menen
veelal dat er nog wel werk in de mijnen
te vinden zal zijn.
Prof. Gelissen weidde uit over de energie
voorziening en jhr. mr. ir. F. Wijkerslooth
de Weerdesteyn van de Rijkswaterstaat
vroeg de aandacht voor de verkeers- en
waterwegen.
Tot besluit van de eerste dag van zijn
bezoek bezocht de Prins een aantal in
dustrieën.
Kosteloze inenting
Van gemeentewege zal op Donderdag
29 Mei van 14 tot 14.30 uur in de St. Jo-
sephziekeninrichting aan de Kcrklaan 7A
te Heemskerk, gelegenheid worden gege
ven tot kosteloze inenting en herinenting
tegen pokken.
Spreekuur van burgemeester
gewijzigd
Met ingang van 26 Mei zal de burge
meester zijn werkzaamheden hervatten.
Dc spreekuren worden met ingang van
deze datum gewijzigd en zullen worden
gehouden iedere Dinsdag en Vrijdag van
10 tot 11 uur ten gemeentehuize.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Simon, z. van A. de Koning en
G. Timmerman; Annegonda F. M., d. van K.
Rinsma en A. Veenstra; Wilhelmus G. K. M.,
z. van H. J. Kerklaan en D. I. Huijg.
OVERLEDEN: Johanna Paulina de Wildt,
oud 32 jaar; Cornelis Willems. oud 74 jaar.
GEHUWD: A. L. van Noort en C. Th. Zon-
De uitdrukking: zij zijn over de put
haak getrouwd wordt gebezigd, wan
neer men spreekt over een man en een
vrouw die met elkander leven zonder
dat een wettig huwelijk is gesloten. Een
puthaak is een lange stok met een haak
waarmee men een emmer water uit de
put ophaalt. Men leest nu dat oudtijds,
bijvoorbeeld in Friesland, eenvoudige
jongelui trouwden door over een door
twee mannen vastgehouden puthaak te
stappen. Dit klinkt wel heel eigenaardig,
maar wie zich verdiept in oude huwe
lijksgebruiken vindt telkens melding
gemaakt van dergelijke ceremoniën, die
waarschijnlijk resten zijn uit de tijd dat
de bruid geroofd werd uit het ouderlijk
huis en haar vlucht op allex-lei manieren
werd belemmerd.
Hoewel het voor een toneelschrijver zo
langzamerhand bijzonder moeilijk gewor
den is een thriller te schrijven, waarin
enige originaliteit te bewonderen valt
motieven als geestverschijningen, lijken in
een kast, valluiken en andere stuipen-op-
het-lijf-jagende attributen zijn in de loop
der jaren tamelijk afgezaagd is Walter
Hackett er nu alweer geruime tijd geleden
met „Het avontuur van Ambrose Apple-
john" voortreffelijk in geslaagd voor dit
genre een geheel nieuwe intrige te beden
ken. De schat van de zeerover, waarop door
een bende schurken jacht wordt gemaakt,
is in allerlei variaties al eens eerdei- ver
toond, maar deze auteur kreeg voor het
tweede bedrijf een geestige ingeving, waar
door het stuk een volkomen verrassende
wending neemt.
Ambrose Applejohn, de nazaat van een
berucht piraat, leidt op zijn kasteel een
vrij rustig bestaan, onbewust van het feit,
dat zich in de onmiddellijke omgeving een
fabelachtige goudschat bevindt, welke door
zijn bloeddorstige voorvader in vroeger
eeuwen bij elkaar werd geroofd. Op zekere
avond krijgt hij bezoek van een aantal ver
dachte individuen, die zich onder valse
voorwendsels bij hem binnen dringen en
een verwoede jacht op dit fortuin ontkete
nen. Ten gevolge van alle daardoor ver
oorzaakte emoties valt Ambrose in een on
rustige slaap, waarbij hij droomt de ge
vreesde voorvader te zijn, die zich als
kaperkapitein aan boord van het piraten-
schip bevindt. En nu is het grappige van
dit stuk, dat zijn droombeeld in het tweede
bedrijf aanschouwelijk wordt voorgesteld,
waarbij alle personen uit het eerste bedrijf
opnieuw optreden, maar dan in een geheel
andere gedaante. Zo wordt zijn nichtje de
kajuitsjongen, Anna Valeska een geroofde
zeemansbruid en een ander de lugubere
bootsman. In het derde bedrijf zetten zij de
strijd om de schat weer opgewekt voort,
waarbij de bende natuurlijk het onderspit
delft, nadat hieraan nog enige snaakse
manipulaties met een wekker zijn vooraf
gegaan.
Van dit originele blijspel heeft de R.K.
Toneelvereniging „Kunst zij ons streven"
Zondag en Maandag in het Patronaatsge
bouw, onder regie van Frans Hesmerg, een
tweetal bijzonder geslaagde opvoeringen
gegeven. De regisseur wist deze voorstel
lingen een buitengewoon vermakelijk
cachet te verlenen. Vooral in het tweede
bedrijf, met de lang niet eenvoudige tafe
relen van de bloedige muiterij, legde hij
door de vlot verlopende mise-en-scène een
uitstekende proeve van bekwaamheid af.
Hij mocht hierbij ook van de zijde dei-
spelers op een intelligente medewerking
rekenen. In de eerste plaats van J. Haver,
die eerst met een komisch inzicht de blasé
landedelman gestalte gaf, om zich later als
de heethoofdige piraten-kapitein van een
geheel andere zijde te laten zien. Deze bul
derende schelm was een knap gespeelde
dubbelrol. Niet minder goed was Jo van
Leeuwen als de verleidelijke Anna Valeska
met haar exotische verschijning en de uit
stekend volgehouden languissante spreek
toon. H. van Kuyeren wist zowel de onheil
spellende Ivan Borolsky als de opstandige
bootsman een gevaarlijk-sinistere dreiging
te verlenen en het echtpaar Van der Kolk
maakte dit schurkenkwartet volledig. Me
vrouw C. Vrijhoef-Zwanenburg was een
gedistingeerde tante Agathe, Annie Zwa
nenburg een charmant nichtje en G. Zwa
nenburg de traditionele Engelse butler, zo
als deze steeds statig en als het summum
van onverstoorbare houterigheid over onze
tonelen rondlopen. Aldus heeft de nieuwe
regisseur van K.Z.O.S. zich voorgesteld in
IJmuiden met een opvoering, die publiek
en vereniging veel voldoening moet hebben
geschonken.
JAN VAN DAM.
Maandagmiddag werden in Beverwijk de
eerste aardbeien van de koude grond in de
bekende sloffen aangevoerd. Er werd tot
330 cent per slof betaald.
Uit c'c Opregte Haarlemsche Courant
van 26 Mei 1852
PARIJS. De regeering gaat steeds
voort met het toepassen der gestrenge
verordeningen op de drukpers. Het legi-
timistische orgaan La Gazette du Lan-
guedoc is gewaarschuwd geworden voor
den tweeden keer, waarna de hoofd
redacteur heeft geweigerd verder zijne
bediening waar te nemen. Het Brussel
se he blad l'Indépondance Beige is oip
den Post in beslag genomen omdat het
een verslag bevatte van het verhandelde
in de Wetgevende Vergadering
De bewindslieden hebben in een moni-
teur de dagbladschrijvers gewaarschuwd,
zich vooral te wachten voor het mede-
deelen van valsche of ormvare berigten.
Het Journal des D<5bats heeft daarna
aangedrongen op eene nadere verklaring
omtrent den zin welke moet worden ge
hecht aan de uitdrukking valscli of
onwaar, en of daarmede ook bedoeld
worden onwillekeurige vergissingen, die
zonder kwade trouw worden begaan en
die, de openbare orde niet in de waag
schaal stellen. De schrijvers van het
Journal des Débats merken op dat het
officiële dagblad bijkans dagelijks ge
noodzaakt is over te gaan tot verbete
ringen van vroeger medegedeelde be
rigten en dat uit deze omstandigheid
blijkt, dat ook de regeering en hare
handlangers niét onfeilbaar zijn.
