Zweden in halve finale van Olympisch voetbaltournooi Deel van programma wordt in Meilathibaai verwerkt Slechte dag voor de Nederlanders ■Clowntje Riek Machteld Wisse, fotografe Worstel tournooi in Helsinki ten einde HET LAATSTE NIEUWS UIT HELSINKI Starten van Fanny Blankers op 200 meter nog onzeker HHC kampioen van de eerste klasse Theater de la Mar gaat weer open 4 Overwinning op Oostenrijk Zwemmen Elf wereldrecords door FINA erkend OLYMPISCH ZEILEN MORGEN BEGINT WATERPOLOTOURNOOI Sport in 't kort Csermak verbetert Olympisch record Eerste plaats in tournooi dames-gymnastiek voor de Russinnen Nieuw Olympisch record speerwerpen-dames Junk verbetert record snelwandelen Voor de kinderen School- en vlinderslag voortaan gescheiden Schaken Dr. Euwe op tweede plaats in Zürich Cricket Haags elftal tegen Flamingo's Softball Uitstekend wandelweer tijdens tweede marsdag van Vierdaagse Wereldkampioenschappen dames-gymnastiek FEUILLETON (De misdaad op het eiland) door Else Hofker DONDERDAG 24 JULI 1952 De Zweden brachten voor hun voetbal match voor de tweede ronde van het Olym pisch tournooi tegen Oostenrijk een uitste kende ploeg in het veld: homogeen en tech nisch voortreffelijk onderlegd. Doch met een mankement: de ploeg had geen schut ters, die behoorlijk opgezette aanvallen naar behoren konden afwerken. Dat de reputatie van de Zweden niet overdreven mag heten, hebben ze Woens dagavond op het Pallokentta terrein ook wel bewezen. Ondanks het feit echter, dat dit Zweedse elftal zeker veertig minuten in de meer derheid was, stond het bij rust met 01 achter. De Oostenrijkse ploeg telde geen spelers met bekende namen. Toch kwamen de meeste spelers technisch ruim boven de middenmaat, maar er waren ook enkelen, die er beneden bleven, zoals de spil Wolff, die zeker niet de ruggegraat van het team vormde. Ze vertoonden het bekende tiktak spelletje van voetbal in de breedte, met vele kunstige combinaties die echter niet tot succes voerden, omdat ook hier in laat ste aanleg de stootkracht ontbrak. Boven dien lag het tempo van de Zweden hun te hoog, vooral in de eerste helft. Oostenrijk scoort Geheel tegen de verhouding in nam Oos tenrijk in de veertigste minuut de leiding. Bij een Oostenrijks offensief, dat meer op een geïmproviseerde uitval dan op een weloverwogen aanval leek, liepen de Zweedse verdedigers elkaar in de weg en Grohs (midvoor) kon doelman Svensson met een goed geplaatst schot van twintig meter afstand passeren. In de tweede helft was het overwicht der Zweden, die nerveuzer werden naar mate de tijd verstreek, lang niet zo duide lijk. Zij verloren met hun zelfvertrouwen ook het perfecte meesterschap over de bal. De combinaties mislukten nogal eens door overijling, terwijl hun tegenstanders er juist beter in kwamen. Doordat de Oosten rijkers meestal zes man in de verdediging terugtrokken, en de Zweedse aanvallen dus dood liepen in een kluwen van spelers, gingen Rydell c.s. het met verre schoten proberen. Zweeds overwicht Na 35 minuten zag het er voor de Zwe den donker uit. Hun veldoverwicht was soms nog groot, maar hun voorhoede maak te niet de indruk te kunnen scoren. Bij een stormloop op het Oostenrijkse doel, waar aan ook de middenlinie deelnam, wist evenwel de linksbuiten Sandberg de gelijk maker te scoren, eigenlijk volkomen on verwacht en tot grote opluchting van de vele Zweedse supporters, die al het ergste vreesden. Vijf minuten later maakte de linksbin nen Brodd er 2—1 van en even voor het einde zag men een perfect uitgevoerde Zweedse aanval toen de rechtsbuiten ADVERTENTIE De eindstanden van het Olympisch wor- steltournooi vrije stijl waren: Vlieggewicht: l. Gemici (Turkije) Olym pisch kampioen; 2. Kitano (Japan)3. Mol- laghassemi (Iran) Bantamgewicht: 1. Shi Hii (Japan) Olym pisch kampioen; 2. Mamedbekow (Rusland); 3. Jadav (India). Vedergewicht: 1. Bayrum Sit (Turkije) Olympisch kampioen; 2. Guiivethchi (Iran); 3. "Henson (V. S.). Lichtgewicht: 1. Anderberg (Zweden) Olympisch kampioen; 2. Evans (V. S.); 3. Tovfiche (Iran). Weltergewicht: 1. Smith (V. S.) en Olym pisch kampioen; 2. Berlin (Zweden). 3. Modjtabavi (Iran); 4. Longarela (Argenti nië); 5. Sekal (Tsj. Slowakije), Moussa (Egypte) en Yamazaki (Japan). Middengewicht: 1. Cimakuridge (Rusland) Olympisch kampioen; 2. Takhty (Iran); 3. Gurics (Hongarije). Halfzwaargewicht: 1. Palm (Zweden) Olympisch kampioen; 2. Wittenberg (V. S.); 3. A. Aten (Turkije). Zwaargewicht: 1. Mekokishvili (Rusland); 2. Antonsson (Zweden); 3. Richmond (Gr. Brittannië). Benglsson handig Krammer (linksback) omspeelde en een onberispelijke voorzet gaf waaruit de bal ineens en oerhard door Rydell werd ingeschoten. Zo won Zweden met 31, na op verlies te hebben gestaan, een wedstrijd, die nog al vaak door ruw spel ontsierd werd. De zege was verdiend, maar afgaande op hun te weinig productieve spel van van avond kan men de kansen van de Zweden tegen de ploegen van Hongarije of Joego slavië toch niet erg hoog aanslaan. Het bestuur van de FINA, de internatio nale zwemfederatie, heeft in zyn vergadering in Helsinki de volgende elf wereldrecords erkend: Heren, 800 meter vrij slag: 9 min. 30,7 sec., Ford H. Konno (V. S.)gemaakt in Honolulu op 7.7.'51. 100 yards vrije slag: 49,2 sec., Dick Cleve land (V. S.) gemaakt in Columbus op 23.2.'52. 100 meter schoolslag: 1 min. 5,8 sec., Her- bert Klein (Duitsland) gemaakt in Norder- ney op 17.2.'52. 200 yards schoolslag: 2 min. 12,9 sec., J. Da vies (Australië) gemaakt in Princeton op 28.3.'52. 3 x 100 yards wisselslag estafette: 2 min. 47,1 sec., Ohio State Universiteit (V. S.) Jack Taylor, G. Holan, R. Cleveland, ge maakt in Columbus op 6.2.'52. 3 x 100 meter wisselslag estafette: 3 min. 9,6 sec., Frankrijk (G. Bozon, M. Lusien, A. Janv), gemaakt in Troyes op 25.3.'52. 4 x 200 meter vrije slag estafette: 8 min. 29.4 sec., Yale Universiteit (W. R. Moore, J. P. McLane, D. Sheff, R. Thoman) gemaakt in New Haven op 16.2.'52. 4 x 200 yards vrije slag estafette: 7 min. 40.5 sec., Yale Universiteit (W. R. Moore, J. P. McLane, D. Sheff, F. Chamberlain) ge maakt in New Haven op 16.2.'52. Dames: 4 x 100 meter estafette: 4 min. 27,2 sec., Hongarije (Marie Littomericky, Eva Novak, Eva Szekely, C. Sozke) gemaakt in Moskou op 28.4.'52. 3 x 100 yards wisselslag estafette: 3 min. 18,1 sec., Ver. Staten (Hheila Donahue, Carol pence, Betty Mullen) gemaakt in Lafayette op 10.5.'52. 4 x 100 yards vrije slag estafette: 4 min. 5.3 sec., Ver. Staten (Jackie Lavine, Mary Kastelijn, Jody Alderson en Mariene Cohill) gemaakt in Dayton Beach Florida op 11.4.'52. De weersgesteldheid in Helsinki elke dag guur weer met regen begint deprime rend te werken op de zeilers. Men weet de zeilen cn de kleding niet meer droog te krijgen, en uiteindelijk blijkt geen enkele uitrusting het uit te houden. In de 5.5 meterklasse begon De Vries Lentsch met een slechte start wat overigens niet. verhinderde dat een speling in de wind richting hem zoveel voordeel bracht, dat hij als vijfde bij het eerste merkteken kwam achter Portugal, Italië en Zweden. In het tweede kruisrak bevonden de krui sende groepen zich ongeveer twee kilometer van elkaar verwijderd. Een kleine verande ring van windrichting bracht dus aan de ene groep winst en aan de andere groep evengroot verlies. Lentsch bevond zich toe vallig als vijfde bij de ongelukkigen. Hij kwam op de twaalfde plaats, waaraan hij tot de finish niets meer kon veranderen. Por tugal werd eerste, Noorwegen tweede en Zweden derde. Bob Maas was weer goed op tijd weg in de Starklasse, doch met zijn oude schip wilde het toch niet meer zo goed lukken. Na de kruisrakken bleek Maas dertiende te zijn met Amerika, Italië en Cuba als eerste, twee de en derde. Het slot van de race kwam met de elfde plaats voor Maas, terwijl Amerika ver voor was op Italië, Portugal en Cuba als respectievelijk tweede, derde en vierde. De Jong startte slecht. Ook bij De Jong in de Finnklasse wilde het niet lukken. Hij begon met een slechte start. Denemarken startte te vroeg, werd terug geroepen en moest opnieuw starten en begon daardoor als twintigste. Op prachtige wijze wist de Deen echter de een na de ander te passeren, om zich uiteindelijk na het tweede kruisrak op de eerste plaats te nestelen. Toen was het voor hem nog 'slechts een kwestie van uitlopen om met grote voor sprong te winnen. De Jong eindigde als elfde. Inmiddels staat De Jong in het totaal klassement nog steeds op de derde plaats. Brazilië werd tweede, terwijl Woensdag ook Rusland van zich deed spreken door de eer volle derde plaats te bezetten. In de Drakenklasse startte Wim van Duyl uitstekend, zodat hij als goede vijfde het eerste kruisrak uitkwam achter Zweden, Duitsland, Denemarken en Brazilië. De Noor Thorvaldsen zat toen met een meter achterstand achter de spiegel van zijn schip. In het tweede kruisrak toonde de Noor weer zijn meesterschap en eindigde op de eerste plaats. Van Duyl vertrouwde teveel op het weerbericht, dat van krimpende wind sprak, waardoor hij zijn tweede plaats ver speelde. Hij verloor vier plaatsen en ein digde als zevende. De heer J. de Vries, die in Helsinki als bestuurslid van de FINA een belangrijke rol speelt in de regeling van de zwemwed strijden en het waterpolotournooi, heeft zich zeer tevreden getoond over de tot dus ver door de Finse organisatoren verrichte werkzaamheden en over de technische uit rusting van het zwemstadion. „Wanneer de springtoren een betere plaats had en de springers en springsters niet, zoals nu het geval is, last zouden heb ben van de zon, was het een ideaal zwem stadion. Het is in elk geval beter dan de Wembleypool in Londen, waarin wij in 1948 de Olympische zwemwedstrijden had den", aldus de heer De Vries. Over het waterpolotournooi vertelde de KNZB-voorzitter, dat het voorgestelde speelschema door het Internationaal Olym pisch Comité is goedgekeurd. De strijd om de Europese titel zal echter niet, zoals oor spronkelijk de bedoeling was, worden uit gevochten tussen de winnaars van de twee groepen van vier uit de tweede ronde. Er zal evenals in Londen, een finalegroep van vier ploegen worden gevormd uit de eerste twee teams van beide groepen. In deze finalegroep wordt weer een halve compe titie gespeeld, waarin de wedstrijden, die de vier landen onderling reeds hebben ge speeld, worden verwerkt. Dit betekent, dat er totaal ruim vijftig wedstrijden moeten worden gespeeld. Waterpolo in de baai Ten einde het programma van het Olym pisch zwemstadion niet te zwaar te belas ten, is besloten een gedeelte over te hevelen naar het zwembad aan de Meilathibaai, ongeveer in hetzelfde water waar de roei- wedstrijden werden gehouden. De accommodatie is daar behoorlijk, maar wanneer het hard waait, zal het er zeer NEDERLANDSE ROEIPLOEG ZONDAG TERUG VAN O. S. De Nederlandse Olym pische roeiploeg zal niet vandaag maar Zon dag 27 Juli om vijf voor twee uit Helsinki op Schiphol aankomen. moeilijk zijn een goede waterpolowedstrijd te spelen. De vijf wedstrijden in de her kansing van de kwalificatieronde zullen in Meilathi worden gespeeld, alsmede een zes tal ontmoetingen uit de eerste ronde. Vrijdag 25 Juli begint het waterpolotour nooi met de tien wedstrijden van de kwali ficatieronde tussen de geplaatste en de niet geplaatste ploegen. Deze tien wedstrijden worden alle in het zwemstadion gespeeld. Een chronologisch programma is niet opge maakt, doch waarschijnlijk zal de wed strijd NederlandSovjet-Unie om zes uur beginnen. Als scheidsrechter in deze wed strijd is de Zweed Zuchermann aangewezen Woensdagmiddag, na afloop van de halve finale 80 meter horden, voelde Fanny Blan kersKoen zich duizelig, waardoor wel duidelijk is bewezen, dat zij nog niet vol komen fit is. Trouwens het is een grote zeldzaamheid in haar sportloopbaan ge weest, dat zij op haar sterkste nummer, de 80 meter horden, een horde aanraakte of omver wierp, hetgeen gisteren wel is ge schied. Na consult met dr. J. N. Hingst is be sloten, dat Fanny BlankersKoen in ieder geval de finale 80 meter horden zal lopen. Van het resultaat daarvan zal het afhangen, of onze landgenote op de 200 meter zal starten. Men vreest, dat door haar ziekte, zij niet fit genoeg zal zijn om dit zware nummer met succes tot een goed einde te brengen. Met de eerste worp hi de kwalificatie ronde slingerde de Hongaar Csermak van ochtend de kogel 57,20 meter ver. Hij ver beterde met die worp het Olympisch record van 56,49 meter van Karl Hein (Duitsland), gemaakt op de Olympische Spelen in Ber lijn in 1936. Op de derde en laatste dag van het dames-gymnastiektournooi hebben de zes tien deelnemende landen vanochtend hun gereedschapsoefening afgewerkt. Neder land, dat als 16e en laatste land op het plat form verscheen, bezette in het klassement de zevende plaats. De uitslag van de gereedschapsoefeningen luidde: 1. Zweden 74,20 punten; 2. Sovjet- Rusland 73.00; 3. Hongarije 71,60; 4. Duits land 71,20; 5. Finland 70,60; 6. Tsjecho- Slowakije 70.00; 7. Nederland 70.00; 8. Joego-Slavië 69,20; 9. Oostenrijk 68,40; 10. Italië 68.20. Uitslag De officieuze uitslag van het Olympisch dames-gymnastiektournooi luidde: 1. Sov jet-Rusland 527,03 punten; 2. Hongarije 520,86 punten; 3. Tsjecho-Slowakije 503,32 punten. Aleksandra Chudina (Rusland) heeft hedenochtend in de kwalificatieronde speer werpen dames het Olympisch record ver beterd. Zij wierp de speer 46,17 meter. Het oude record stond op naam van H. Bauma (Oos tenrijk) met 45,57 meter, gemaakt in 1948 op de Olympische Spelen in Londen. In de eerste serie van de 10.000 meter snelwandelen verbeterde Donderdagochtend de Rus Junk het Olympisch record met een tijd van 45 min. 05,8 sec. Het oude record stond met 45 min. 13,2 Oepoetie kwam thuis met een afgesneden tak, in de vorm van een vork. Hij zocht een touw en een stukje elastiek en ging aan het werk. Bunkie keek vol aandacht toe. „Wat ga je maken, Oepoetie?", vroeg hij belangstellend. „Een katapult", zei Oepoetie. „Daar kun je fijn steentjes mee wegschieten! „O, ja!", zei Bunkie. En hij keek, hoe het ging. Oepoetie knipte twee stukjes van het elastiek en knoopte die aan de twee uiteinden van de tak. In het midden maakte hij er 'n stukje leer aan. „Kijk", legde hij uit. „Nou neem ik een steentje en leg dat op het leertje; als ik dan aan het elastiek trek en het loslaat, vliegt 't steentje met een vaart weg. Begrijp je?" Ja, dat was duidelijk. „Wat een leuk ding!", vond Bunkie. Oepoetie toonde, dat het goed ging. Flats!.het steentje schoot weg en ketste, tegen de muur. „Ik zal er voor jou ook een maken", beloofde hij. sec. op naam van Mikaelsson (Zweden) ge maakt in Londen tijdens de Olympische Spelen in 1948. De verdere uitslag luidde: 2. Mikaelsson (Zweden) 45 min. 10 sec.; 3. Chevalier (Frankrijk) 45 min. 58 sec.; 4. Raymond (Zwitserland) 46 min. 35,2 sec.; 5. Keane (Australië) 46 min. 55,2 sec.; 6. Jarmysch (Rusland) 47 min. 26 sec. De eerste zes komen in de finale. FINA besliste Het belangrijkste agendapunt van het con gres van de FINA, de internationale zwem federatie, dat ter gelegenheid van de Olym pische Spelen onder leiding van president R. Deraeve (België) in Helsinki werd gehou den, vormden de besprekingen inzake het al of niet scheiden van de orthodoxe schoolslag en de vlinderslag. Groot Brittannië stelde voor de vlinder slag geheel van de programma's der officiële wedstrijden af te voeren, doch dit voorstel werd met 45 tegen 18 stemmen verworpen. Nederland stemde tegen. Vervolgens werd het Hongaarse voorstel, niet meer toe te staan, dat in één wedstrijd de orthodoxe schoolslag en de vlinderslag wordt gezwom men in stemming gebracht. Met 42 tegen 22 stemmen werd het voorstel van de Hon garen aangenomen, zodat met ingang van 1 Januari 2953 de schoolslag en de vlinderslag dus twee aparte nummers zullen vormen. Nederland behoorde bij de voorstemmers. In de elfde ronde van het internationaal schaaktournooi in Zürich speelde dr. Euwe tegen de Zwitser Christoffel. Het werd een interessante partij, waarin dr. Euwe op de damevleugel een sterke druk ontwikkelde. Hij veroverde een pion en spoedig daarna de kwaliteit. De Zwitser gaf het echter niet op, lanceerde met het loperpaar een prachtige tegenaanval en bracht Euwe in tijdnood. De Nederlander maakte een fout, waardoor Christoffel enig voordeel kon behalen en bij het afbreken van de partij had de Zwitser een pion meer en stond beter. De afgebroken partij tegen Szabados werd door Euwe gewonnen. De resultaten waren: Elfde ronde: Christoffel (Zwits.)Euwe (Ned.) afgebr.; Staehelin (Zwits.)Blau (Zwits.) afgebr.; Crisovan (Zwits.)Lob (Zwits.) 10; Lundin (Zweden)— Ehrat (Zwits.) afgebr.; Grob (Zwits.)Canal (Peru) 0—1; Udovic (Joego-Slavië)—Toran (Spanje) 10; Szabados (Italië)Henne- berger (Zwits.) afgebr. Hangpartijen: EuweSzabados 10; Canal Lundin 0—1: BlauChristoffel en Ehrat Crissovan opnieuw afgebr. Na elf ronden heeft de Zweed Lundin de leiding met 8% punt plus 1 afgebroken partij. Op de tweede plaats komt Euwe met 7Va punt en 1 afgebroken partij, gevolgd door Udovic met VA punt en Canal met 7 punten. Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Haagse Cricketbond speelt een Haags cricketelftal Zaterdag 26 Juli op Houtrust in Den Haag een wedstrijd tegen de Fla mingo's. Het Haags elftal is als volgt samengesteld: Van Rijn (IIBS) aanv., Langelaan (HBS), Cremer (Roggewoning), Henny (HCC), Van der Hoeven (CCG), Stenger (Groen Geel) Stikvoort (LCC), Suyderhout (Krekels), Teeuwisse (CCG), Tjeerdema (Quick), Ver meulen (HCC). De Flamingo's komen met de volgende spelers uit: Bakker Sr., Arendsen de Wolf en Colthoff (allen HCC), Davidson (Rood en Wit), Van Hoogstraten (HCC), Lobry de Bruin (VRA). Van der Luur, Niks, Roes, M. Schuur (allen HCC) en Wittebol (VRA). Door dat HHC zowel IICK als Gymnasion heeft verslagen en bovendien vorige week nog van SC Haarlem won zijn de HHC- dames kampioen van Rayon West geworden. Het Amsterdamse DEC kwam door een nederlaag tegen Schoten definitief onderaan en degradeert naar de tweede klasse. In de tweede klasse A werd VVGA kam pioen en zal thans trachten de plaats van DEC als enige Amsterdamse in de eerste klasse in te nemen. O VVO 2 en DEC 2 degraderen uit de tweede naar de derde klasse. De kampioen van de tweede klasse B is nog niet bekend. De uitslagen waren: Eerste klasse: HCK—SC Haarlem 12—6; Gymnasion—EDO 8—3; Schoten—DEC 16—2; SC Haarlem—HHC 5—13. Tweede klasse A: Gymnasion 2—HCK 2 8—4; DSB—HHC 2 2—2. Tweede klasse B: OVVOGymnasion 3 13—9; SC Haarlem 2—EDO 2 15—4; RCH DEC 2 6—2. Derde klasse: HCK 3—Schoten 2 7—34; OVVO 3—EDO 3 3—15; EDO 3—DSB 2 6—4; CatchersRCH 2 2115; Gymnasion 5 TYBB 2 6—6; TYBB—DSB 3 25—1; RCH 3— Gymnasion 4 915. Woensdagochtend zijn negenentachtig wandelaars niet aan de start van de Vier daagse verschenen, terwijl in de loop van de tweede marsdag nog zevenenveertig deelnemers hebben opgegeven. Voor een belangrijk deel is dit aantal uitvallers te wijten aan de doorgestane vermoeienissen op de eerste, zeer warme dag. De sterkte van het Vierdaagse-leger is thans tot be neden de tienduizend deelnemers terugge lopen. De tippelaars trokken op de tweede dag door het vlakke land ten Westen van Nij megen. De eerste uren werd in zeer snel tempo gewandeld, want er hing een kille ochtendnevel, die de lopers noodzaakte er flink de pas in te houden om warm te blij ven. De koude veroorzaakte evenwel heel wat spierpijn, die velen een tocht naar de medische posten deed maken. De in cafés, boerderijen en stallen geïmproviseerde zie kenzaaltjes deden uitstekend dienst. Vele massageklanten begonnen na de behande ling weer als herboren aan de volgende kilometers. Ontvangst in Wychen Afgezien van deze morgenkoude is het uitstekend wandelweer geweest en boven dien was 's middags, toen de zon weer wat feller begon te schijnen, het grootste deel van de wandelaars al binnen. Het middel punt van de tweede marsdag vormde Wychen, in welke plaats de vele duizenden op feestelijke wijze werden ingehaald en waar op het kasteel de traditionele ont vangst door het gemeentebestuur van Wychen plaatsvond. De ruim tweehonderdvijftig buitenlandse deelnemers hielden zich uitstekend en gaven door hun aanwezigheid het bonte Vierdaagse-gezelschap een internationaal tintje. Tot nu toe heeft slechts een buiten lander, een Zwitser, de strijd gestaakt. Op een vergadering van de technische commissie dames van de F.I.G. is besloten, dat voor de wereldkampioenschappen dames-gymnastiek, die in Juli 1954 in Rome zullen worden gehouden, dezelfde negenkamp zal worden voorgeschreven als in Helsinki. Dit betekent dus, dat er ge werkt zal worden aan brug met ongelijke leggers en evenwichtbalk. Voorts houdt medische posten deed maken. De in café's, oefeningen in. Voor ieder van deze vier onderdelen zullen eerst verplichte oefenin gen op het programma staan en daarna keuzeoefeningen. Het negende nummer is een gezamenlijk uit te voeren gereedschaps oefening. De door de dames gewenste rin gen zijn dus opnieuw verworpen. In de gisteren gehouden laatste vergade ring van de Amsterdamse gemeenteraad voor het zomerreces is lang gediscussieerd over de voordracht om het gebouw Mar- nixstraat 404 (Theater De la Mar) te ver huren aan een combinatie, gevormd door de heren Wim Sonneveld, mr. P. A. Meer burg en Paul Kijzer, voor het geven van cabaret- en toneelvoorstellingen. De heer L. Seegers (CPN) betoogde dat een exploitatie van dit schouwburgje door de gemeente bij een juist beleid zeker geen verlies, doch een grote winst zou opleve ren. Hij verklaarde zich niet accoord met de opzet van de huurcombinatié om het gebouw te bestemmen voor cabaret en film, aangezien de raad er zich indertijd bij een motie van mej. Luns (KVP) voor heeft'uitgesproken de schouwburg in de eerste plaats te bestemmen voor toneel spel. Hij vroeg de raad de voordracht te rug te nemen en opnieuw onderhande lingen aan te knopen, teneinde het ge bouw liever te verhuren aan een stichting, die uit idealistische overwegingen toneel voorstaat, dan aan een combinatie, die uit winstbejag ook cabaret wil laten uitvoe ren. De heer R. Ie Cavelier (VVD) ver klaarde zich op grond van deze punten evenmin accoord met het voorstel. Mej. A. Luns (KVP) en de heer R. van de Bergh (P.v.d.A.) vonden de gelegenheid tot to neelspel ruim voldoende. Met 24 tegen 9 stemmen werd het voorstel van B. en W. tenslotte aangenomen. Het monument op de Dam Een uitgebreide discussie ontstond voorts over het voorstel om voor de stichting van het nationale monument het daarvoor be nodigde deel van het midden-Damterrein kosteloos beschikbaar te stellen, waarin B. en W. tevens vragen om een bedrag voor het laten verrichten van voorbereidende werkzaamheden. De heer Th. de Groot (KVP) vroeg of het niet mogelijk is dat er, nu de raad geld en grond beschikbaar stelt, enige invloed kan worden uitgeoefend op het monument zelf. Spreker verklaarde het ontwerp van architect J. J. P. Oud en de beeldhouwer John Radecker aesthetisch niet verantwoord te vinden. Nadat nog en kele sprekers hierover het woord hadden gevoerd, werd de vergadering geschorst tot Donderdagmiddag. 35) Ik geloofde hem en sindsdien ging het ons beter. Hij kwam een paar maal per week en vertelde eens dat hij wegens werk in de illegaliteit af en toe aan voedsel kon komen. Ik deed soms boodschappen voor hem. Ik bracht pakjes en brieven weg. Ik dacht., dat ik daarmee wat voor de goede zaak deed. Na de bevrijding ontdekte ik, dat hij helemaal niet illegaal werkte, doch een gewone smokkelaar was. Ik schaamde mij vreselijk. We hebben ruzie gekregen. Hij verweet mij, dat ik wel profiteren wilde, zonder er iets voor terug te doen. Hij wilde, dat ik doorging met boodschappen doen en toen ik weigerde, dreigde hij u en moeder lastig te vallen. Ik had juist van Hans bericht gekregen, dat alles goed met hem was. Ik wilde voor geen geld ter wereld, dat Hans in de zaak werd gemengd en ik bleef bij mijn weigering. Toen hij inzag, dat hij op die manier toch niet veel aan mij zou heb ben, gaf hij onder de voorwaarde, dat ik alles voor u en Hans geheim zou houden, toe. Ik was al lang blij, dat ik er van af was en beloofde het. Ingers achterneef! De oude Wisse denkt aan de bruiloft. Hij ziet de lange, donkere man weer voor zich, die onverwachts op kwam dagen. De ge- ergerde gezichten van Ingers ouders, hij hoorde weer de felle, woedende toon in het korte gesprek, dat de ouders met Ingers achterneef hielden. Hem was daarop ver zocht, deze man voorgoed de toegang tot zijn huis te ontzeggen. In zijn jeugdige overmoed, trots op de verovering van de mooie, blonde Inger, had hij misschien een iets te hoge toon aange slagen. Duidelijk ziet hij weer het spotten de gezicht van zijn mededinger voor zich; de wrede, boosaardige blik in zijn ogen. Ingers ouders waren kort na elkaar ge storven. Van de neef had nooit iemand meer iets gehoord. Dertig jaar bijna. En nu Hij pakte de brief weer op. Een tijd ging het goed. Hans kwam terug en ik dacht, dat die episode was afgesloten. Tot hij mij op een dag opbelde en zei, dat hij mij spreken moest. Ik was bang, dat Hans iets zou merken en ik ging naar hem toe. Hij eiste de sleutel van het zomer huisje. Het zomerhuisje. Wisse heeft het gevoel of hij in een andere wereld leeft. Het oude kampeerhuisje, dat wonder boven wonder na de bevrijding nog intact bleek te zijn. Het huisje, waar zij allen, Joke en Ingertje incluis, de laatste zomer nog zulke prettige dagen hadden beleefd. Ik had hem, in de tijd, toen hij veel bij mij kwam, verteld over het eiland, over de zwerftochten, die Machteld en ik in de duinen maakten, over het huisje, dat eenzaam in het Noorden van het eiland stond en over de bunkers waarmee de Duit sers onze duinen vernielden. Hij vertelde niet, wat hij van plan was, maar hij dreigde v/eer moeder het leven op het eiland on mogelijk te maken. Ik gaf hem de sleutels. Ik kon toch niet tegen hem op. Als hij tegenover mij zat, moest ik hem wel ge hoorzamen, of ik wilde of niet. Kort voordat Machteld naar Amsterdam kwam, dook hij weer op en eiste opnieuw mijn medewerking. Ik moest iets voor hem verstoppen, zo vlug mogelijk. Hij gaf mij een pakje. Ik kon niet weg in die tijd. Hans was veel thuis en Ingertje had herfst- vacantie. Ik wist trouwens niet, waar ik het moest verstoppen. Toen keek hij mij aan. Hij heeft zo'n vreselijke manier van kijken. Het was net of ik verlamde onder zijn blik. Ja, als u niet wilt, mylady, misschien wil uw moeder het dan voor mij bewaren. Ik was wanhopig en ik vroeg uitstel, tot Hans op reis zou zijn. Hij dacht een ogen blik na en gaf toe. Het pakje liet hij achter. Over een week zou hij mij laten halen met een auto en een vreemde chauffeur. Het pakje moest en zou naar Zeeland, naar het zomerhuisje. Toen kwam Machteld. Ik ging haar van het station halen. Hij stapte met haar uit de trein. Machteld wist en weet ook nu nog niet, wie hij is. Hij scheen erg van haar geeharmeerd en zocht haar telkens op. Op de avond, dat ik het pakje weg moest brengen, vroeg ik Machteld om op Ingertje te passen. Gelukkig was zij zo in haar werk verdiept, dat zij vergat te vragen, waar ik heen moest. Ik heb geen leven gehad, in die tijd. Ik had het pakje open gemaakt, omdat ik wilde weten, wat er verstopt moest worden. Het was een diadeem, zo zeldzaam mooi, dat die nimmer aan een gewoon mens kon toebehoren. Dag en nacht heb ik gebeden, dat, Hans het ding niet zou vinden; ik had geen rust voor het ding uit huis was. Uit de keuken klinkt een lang, schril ge luid. Wisse keert terug in zijn eigen wereld. Maar de kamer is hem vreemd, evenals zijn bureau en de andere dingen om hem heen. Roodgloeiend staat de haard en Pietertje ligt als een kluwen wol op het haard kleedje. Wisse heeft niet de moed om op te staan en naar de keuken te lopen. Hij zit, half verdoofd, voor zijn bureau en hij kijkt maar naar het portretje van zijn twee dochters. In de keuken gilt de fluitketel. Hij kan het maar niet begrijpen. Mach teld, om wie hij zo in angst zat, die hij maar node alleen naar Amsterdam liet trekken, speelt met vuur, zonder het te weten en schroeit zich niet. Joke, die hij veilig dacht in haar huwelijk, staat midden in de brand. Brand, zegt hij, brand! Boven gaat een deur open en haastige voetstappen komen de trap af. Hij merkt het niet. Ook niet, dat het gegil van de ketel ophoudt. Hij kijkt zelfs niet op, als de deur van de kamer open gaat en zijn vrouw, in een haastig aangeschoten peig noir, naar hem toekomt. Herman, ben je in slaap gevallen? Hij geeft geen antwoord. Hij zit in elkaar als een oude, gebroken man. De vuurgloed in de haard trekt haar aandacht en snel loopt zij er heen om het te temperen. Dan keert ze terug naar haar man, die nog altijd voor zich uit zit te staren. Herman toch, wat is er? Voel je je niet goed? Inger Wisse zal doze Decembermorgen nooit vergeten. Het is of een ijskoude hand de warme, veilige beslotenheid van haar kamer in stukken scheurt. Hij geeft haar de brief. Jokezucht hij Wat is er met Joke?, roept zij onge rust. Ze heeft geen geduld om de vier kan tjes te lezen. Hij knikt naar de brief in haar hand. Men heeft wel eens beweerd, dat Inger Jórgsen een koud hart heeft, omdat zij het onder schier alle omstandigheden wist te beheersen. Ook haar dochters kennen, van haar geen uitbundige liefkozingen. Zij is altijd gelijkmatig van stemming en windt zich zelden op. Maar onder haar blank, rustig uiterlijk leefde een heftig temperament. Een tempe rament, dat zij ook doorgaf aan haar jong ste dochter. Zij leerde zich echter aanpas sen aan haar kalme, beheerste man en aan het leven in een kleine, rustige provincie stad. Maar nu vliegen haar ogen langs de regels en over haar blank gezicht komt een rode gloed. Iets van de oude Inger Jörgsen komt naar boven en verdrijft de stille mevrouw Wisse. Beter dan haar man doorziet ze de situatie. Hier moet gehandeld worden. Alles is nog niet verloren. Joke heeft de geschiedenis te dramatisch gezien, te veel onder de indruk van haar eigen schuld. Te zeer overtuigd van Carl Jörg- sens macht. Grote hemel! Mevrouw Wisse strijkt het gladde haar weg uit haar gezicht. Als er iemand invloed op zijn medemensen heeft, heeft hij dat wel. Vroeger al, als kind. Als die man zijn krachten had aangewend voor de goede dingen in dit leven De stille kamer in het Zeeuwse stadje verdwijnt; het grijze haar van mevrouw Wisse wordt weer blond, zo blond als van haar dochter Inger Jörgsen loopt langs het meer, dat achter haar vaders hoeve ligt. Het is zomer, en heel vroeg in de ochtend. Over het meer hangt een blauwe waas, dat zal scheuren, straks, als de zon boven de kim verschijnt, (Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1952 | | pagina 6