Damwand rond nieuwe bouwkuip voor
begin van Velsens tunnel bijna voltooid
.tgttCk
Nederlandse industrie gaat
zich in Mexico presenteren
Het Hek van de Dam
v
Dubbele baan onder het kanaal
schept ettelijke problemen
Een tunnel ontstaat diep in de aarde
Hagenaars bejubelen
hun bloemenkoningin
In de hoofdstad uit
Nieuwe uitgaven
Kerkelijk Nieuws
Faillissementen
IXieuic
én goed!
Aanmoedigingsprijs voor
jeugdige dansers
P.T.T.-ambtenaren hielden
kabels voor zichzelf
Geen klederdrachtenreclame
Ook Hoogovens standhouder op herfstexpositie
Bronzen Janus
Onvergetelijk
j
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1952
3
RUIM ZEVENENTWINTIGDUIZEND HARDE KLAPPEN heeft
één van de zware heimachines, die in de bouwput van de Velsense tunnel
werken, soms moeten uitdelen op het stalen hoofd van een querulante
„damwandplank". Die dingen zijn namelijk 27 meter lang en met elke tik,
als er een paar ton gewicht op neerdreunde, schoot de plank welgemeten
één hele millimeter de stroeve zandgrond in. In een perfecte cirkel palen
deze stalen „damplanken" het eerste begin van de tunnel af: de bouwkuip,
waar straks op de bodem de twee eerste moten tunnel van achttien meter
lengte in komen te rusten. Pompen zuigen aan het water rond deze
hard-stalen ring met haar doorsnee van 63 meter en ze zullen zeker nog
vele maanden door moeten zuigen om het water te laten zakken tot het
peil, waarmee te werken valt: dat is 25 tot 26 meter beneden N.A.P. Dat is
drie keer zo diep als nu het water in die ronde kuip staat. En nu al is het
voor een mens met wat hoogtevrees niet aan te raden over de rand van
deze stalen piste te kijken naar het groezelige binnenmeer in de diepte.
De oüde bouwkuip, een wijde ring met
water, die als een kolossaal oog vlak tegen
het Noordzeekanaal ligt op de plaats, waar
straks het diepste punt van de tunnel te
vinden zal zijn, is evenwel niet de „echte"',
want zij dateert nog van in de oorlog, toen
de tunnelbouw al aardig op gang was geko
men. Daar echter het huidige project aan
zienlijk veel groter is en bovendien de
Spoorweg- en autotunnel gescheiden wor
den, moest de bouwkuip aangepast wórden
aan de vergroting van het project. Zodat de
twee heimachines met engelengeduld rond
de oude cirkel van 1941 en het is een
compliment voor de Amsterdamse Ballast-
maatschappij, dat de damwand al die jaren
zo gaaf heeft doorstaan een nieuwe,
wijdere in de grond drukken.
De mathematiek van dit geweldenaars-
werk wil, dat naast de zuivere cirkel een
volmaakte rechthoek te vinden is even
eens gevuld met groezelig water. Ook aan
het niveau van dit binnenmeer wordt druk
gezogen ook dit zal over een paar maan
den een kuil zijn van eerbiedwaardige
diepte.
In de cirkel en in de rechthoek zullen
dus daarna de eerste beginstukken van
Velsens tunnel moeten groeien. Beton
molens zullen hun lading in zorgvuldig ge
bouwde en van stevig wapeningsstaal door
vlochten bekistingen laten vloeien en als
er dan weer een paar maanden overheen
zijn. liggen de eerste vier fragmenten van
dit Waterstaatswerk in de grond: de eerste
stukken van een autotunnel, die 1644 meter
en een spoorwegtunnel, die 3224 meter lang
moet worden.
Naar hoven bouwen
Vier fragmenten, twee aan twee: het is
tezamen slechts een stukje tunnel van lut
tele meters op het totaal, dat er uit groeien
moet.
En zover is het zelfs nog niet, want voor
de moten van de tunnel op hun plaats lig
gen en technici de beide stukken met el
kaar gaan verbinden, moeten er allerlei
ondergeschikte werken worden opgeknapt.
Zoals het verwijderen van de oude, in 1941
ingeheide damwand van de kleinste „bouw
kuip", een karwei, dat erger is dan het
lijkt, omdat ettelijke honderden stalen
„damwandplanken" stuk voor stuk uit de
zelfde stugge grond gesjord moeten wor
den, waar de modernste heimachine hun
opvolgers nu soms maar met millimeters
tegelijk inkrijgt.
En uit de oude bouwkuip moet de „rom
mel" gehaald worden overblijfselen van
de vroegere tunnelbouw en wat er verder
te vinden zal zijn. Een voorzichtige schat-
tng van anderhalf jaar hard werken lijkt
niet overdreven, maar dan liggen er ook
die twee eerste plus de verbindingsmoten
in de grond en dat is al heel wat.
De waterstaat bouwt van liet kanaal af:
zü begint welbewust op het diepste punt
en klimt langzaam op naar het Zuiden, tot
het punt, waar de tunnel straks boven de
grond komt, op ongeveer 380 meter van
zijn diepste punt. (Dat de totale lengte zo
veel groter wordt dan het stuk, dat „Onder
gronds" blijft, wordt verklaard door het
feit, dat de Vclser tunnel in vergelijking
met de Rotterdamse eerder boven de grond
komt, maar zich langer als „sleuf" voort
zet).
Deze werkwijze „van onder af" maakte
de ronde bouwkuip. die nu vergroot wordt,
nodig: men kon met een gewone open
bouwput, die een lang, glooiend talud
nodig heeft, nooit dicht genoeg bij het
Noordzeekanaal komen en toch moest er
vlak bij de kanaaloever diep in de aarde
een lunnelstuk worden gelegd. Dus was
deze kuip de oplossing.
Straks zal het water van het kanaal
overspoelen, wat hier groeit.
Want dat was een probleem op zichzelf:
het droogleggen van het Noordzeekanaal,
terwijl het scheepvaartverkeer toch door
moest gaan. Zoals al eens eerder verteld is,
vond men er dit op, dal het Zuidelijke deel
van de tunnel gelegd zou worden tot zo
dicht mogelijk bij de huidige oever. Daar
langs de oever van het kanaal af, aan de
rand waarvan dus de bovenomschreven
„bouwkuip" bijna klaar is. Wanneer uit dit
diepste punt de Zuidelijke tunnelhelft zich
landinwaarts verheft, wordt dit stuk tun
nel onder water gezet uiteraard na
afdichting van de tunnelfragmenten
waarbij dan tegelijk ook het schier
eiland wordt weggegravcn en het Noord
zeekanaal dus op zijn volle breedte komt,
terwijl aan de Noordelijke oever een bouw
put wordt drooggezet om dat deel van de
tunnel te bouwen. Het scheepvaartverkeer
kan dus doorgaan, maar zal even een om
metje moeten maken.
Afwerking nog onzeker
De afwerking van de tunnel, bijvoor
beeld wat de ventilatie betreft, is nog niet
in kannen en kruiken. Er zullen, evenals
bij de Maastunnel in Rotterdam, op de
beide oevers van het kanaal, twee venti
latiegebouwen moeten komen hoge
torens, die de luchtverversing bewerkstel
ligen, maar hoe bijvoorbeeld de architec
tuur daarvan zal zijn, is voorlopig nog een
onderwerp van studie. Evenals het venti
latiesysteem zelf. Bij de spoorwcgtunncl
houdt men zelfs theoretisch rekening met
de mogelijkheid, dat er helemaal niet ge-
ventileeerd hoeft te worden, omdat alles
wat er aan treinen doorgaat electrisch is
en dus noch rook afscheidt, noch zuurstof
gebruikt.
De afwerking van de autolunnel blijft
voorlopig eveneens nog een punt van over
weging van de Rijkswaterstaat, al spelen er
wel allerlei plannen door de hoofden van
de verantwoordelijke ingenieurs. Wel staat
vast en dit volgt uiteraard logisch uit
het hele ontwerp dat deze tunnel als de
nieuwste ook de ruimste wordt, in vergelij
king met andere binnen en buiten Europa:
de auto's krijgen in elke richting een 7
meter brede rijbaan. De spoorwegtunnel,
vermoedelijk een der weinige onder
water tunnels ter wereld, (die voor
de ondergrondse spoorwegen in de
Europese hoofdsteden niet meegerekend),
is evenmin in zijn détails geheel vast
omlijnd. Want de Rijkswaterstaat wil eerst
maar eens de fragmenten er in hebben
dan wordt het tijd om over de afwerking
te gaan praten een probleem overigens,
dat tegen die tijd volkomen nieuwe vindin
gen ter oplossing aangeboden kan krijgen.
Er zullen tenminste nog heel veel liters
brak water uit de bouwput en de bouw
kuip moeten worden geslagen, voor er hier
over beslist wordt.
Maar het begin is er bouwkuip en
bouwput liggen in de Kennemer aarde, om
een verkeerstechnisch wonderwerk te hel
pen opbouwen, dat in velerlei opzicht grote
veranderingen met zich gaat brengen voor
dit gewest.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Kollumerzwaag (toez.) J. G.
F. Ankersmit te Lathum. Aangenomen naar
F.n*chedé (vac. A. P. v. d. Haas) W. Wes-
seldijk te Alkmaar; naar Deurne (toez.)
L. G. Wagenaar, cand. te Zeist, die be
dankte voor Den Hoorn (op Texel): naar
Nieuwland en Oosterwijk G. van Estrik,
cand. te Maurik, die bedankte voor Aalst,
Ameide en Tienhoven, Dussen, Eemnes-
Buiten, Ernst, Haaft.cn, Hoogblokland,
Klundcrt, Molenaarsgraaf, Poortvliet,
Schoonrewoerd en voor Vinkeveen. Be
roepbaarstelling: De heren M. G. Kamp
stra, Havenstraat 12 te Woerden en A. J.
Plug, de Hezenberg te Hattum, stellen zich
beroepbaar.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Ternaard P. Joziasse, cand.
te Serooskerke (W.).
Gereformeerde Kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Blokzijl E. R. Postma, cand.
te 's-Gravenhage. Bedankt voor Zaandam
E. Koop te Zwartsluis.
Chr. Gereformeerde Kerken
Tweetal te Ede H. van Leeuwen te Delft
en M. Vlietstra, cand. te Hoogeveen; te
Hilversum-O. P. v. d. Velde te Murmer-
woude en M. Vlietstra te Hoogeveen. Be
dankt voor Arnhem I. de Bruyne te Hil
versum.
Gereformeerde gemeenten
Bedankt voor Zaandam A. Vergunst te
Zeist.
Duizenden kinderen hebben aan Haagse
zieken en ouden van dagen met de bloe
menkoningin als afgezante een blijde dag
bezorgd. Zij namen deel aan de ontvangst
van de bloemenkoningin. Elk kind droeg
een tuiltje bloemen naar het Plein, waar
voor de trappen van de Hoge Raad dei-
Nederlanden open hof gehouden werd. De
bloemenkoningin heeft ruim een uur lang
kinderhandjes gedrukt en bedankt voor de
stortvloed van bloemen, voornamelijk an
jers, gladiolen, dahlia's en asters, die haar
in grote verscheidenheid van kleur en vorm
werden aangeboden. De bloemenprinsessen
en vele verpleegsters hadden de handen
vol werk om de bloemenschat op het po
dium en op de trappen van het raadsge
bouw te schikken. Weldra lag daar een
kleurig tapijt, dat met de minuut aan
groeide.
Deze receptie op het Plein, tussen de
statige regeringsgebouwen, was het voor
spel van een urenlang bezoek aan vier
ziekenhuizen, waarheen de bijeen gegaarde
bloemenschat met vrachtauto's werd ver
voerd. Ontroerende en grappige toneeltjes
speelden zich in de door de bloemenko
ningin en haar gevolg bezochte zieken
zalen af.
Zo bracht ook dit jaar de afgezante van
Flora een lichtstraaltje in het leven van
zieken en ouden van dagen. Haar optreden
schijnt de Haagse harten stormenderhand
te veroveren. Overal waar zij langs komt
lopen toeschouwers te hoop en wuiven zij
hartelijk. Er wordt zelfs gejuicht, en dat
is heel wat in het Haagje.
Een dag tevoren deed de bloemenko
ningin, gezeten op een lange praalwagen,
die in de koninklijke stallen werd ge
bouwd, haar intrede. Kitty Knappert, de
jonge actrice, die dit jaar voor deze rol
werd uitgekozen, zat te midden van de
schoonste bloemen onder een fraaie bal
dakijn in de Haagse kleuren: groen en geel.
Met bloemen en handkussen begroette zij
haar juichende „onderdanen" op weg naar
het stadhuis, waar zij officieel werd inge
huldigd.
De arrondissements-rechtbank te Haar
lem heeft op Dinsdag 5 Augustus 1952 in
staat van faillissement verklaard:
Mevrouw E. RodenburgHartkopf en haar
'echtgenoot A. Rodenburg, caféhouder, wo
nende te Haarlem, Plein 29. Rechter-com-
missaris: mr. J. A. Bletz. Curator: mr. H.
Jonker, advocaat en procureur te Haarlem.
F. A. Piek, manufacturier, wonende te
Haarlem, Lijsterstraat 70. Rechter-commis-
saris: mr. J. A. Bletz. Curator: mr. H. Peters,
advocaat en procureur te Haarlem.
Wegens het verbindend worden der enige
uitdelingslijst is op 4 Augustus 1952 geëin
digd het faillissement van:
J. Pijlman, timmerman. wonende te
Hoofddorp, gem. Haarlemmermeer. Hoofd
weg 28"/. Kechter-commissaris: mr. J. A.
Bletz. Curator: mr. J. Verlooy, advocaat en
procureur te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd op 5 Augus
tus 1952 opgeheven het faillissement van:
M. Molenaar, vennoot van de fa. G. Sieben
en Co„ wonende te Zaandam. Oostzijde 365.
Rechter-commissaris: mr. J. A. Bletz. Cura
tor: mr. D. Aten, advocaat en procureur te
Zaandam.
Bij vonnis der rechtbank van 5 Augustus
1952 werd vernietigd het vonnis dier recht
bank d.d. 22 Juli 1952, waarbij a. de ven
nootschap onder firma W. Spaargaren Zn.,
gevestigd en kantoorhoudende te Aalsmeer,
Uiterweg 404, en haar vennoten: b. W. Spaar
garen. wonende te Haarlemmermeer, Aals-
meerderdijk 577, c. C. Spaargaren, wonende
te Aalsmeer. Stommeerweg 62. d. J. Spaar
garen. wonende te Haarlemmermeer. Aals-
meerderdijk 655. e. N. Spaargaren, wonende
te Aalsmeer, Uiterweg 404 en f. J. Spaarga
ren, wonende te Aalsmeer. Uiterweg 109, in
staat van faillissement werden verklaard,
met benoeming van mr. H. Jonker, advocaat
en procureur te Haarlem, tot curator.
ADVERTENTIE
90cent.... 1?u waard
Deze wijde cirkel is de eerste voorbereiding tot de Velser tunnel het millioenen-
projcct, dat over een jaar of vijf het verkeersprobleem, dat Noordzeekanaalheet
zat moeten oplossen. Hel is de bovenkuipwaarin, als ze straks is verwijd, de eerste
„moten" van de tunnel worden gelegd.
Ter aanmoediging van jonge artisten
stelt, de directie van Het Vrije Volk te Rot
terdam ieder jaar een prijs van f 1.009 be
schikbaar, die dit jaar voor een beoefenaar
van de danskunst was bestemd. De jury,
bestaande uit Yvonne Georgi, Sonia Gas-
kell en Joop Schultink, heeft veertien can-
didaten aan een proef onderworpen en be
sloten de prijs onder drie gegadigden te
verdelen. De 16-jarige Barry Treure krijgt
f 500, de 19-jarige Mariene Huijts f 300 en
de 22-jarige Arthur Plasschaert f 200.
De Amsterdamse rechtbank heeft van
morgen de voormalige PTT ambtenaren,
de 42-jarige J. T. en de 57-jarige C. van
der V. uit Amsterdam veroordeeld tot een
jaar gevangenisstraf met aftrek. Hun was
„verduistering in dienstbetrekking, meer
malen gepleegd" ten laste gelegd.
T. had als PTT ambtenaar toezicht op de
vernieuwing van kabels bij de radiodistri-
butiedienst. Zoals onlangs ter zitting bleek,
zou hij in de periode van 1 Januari tot
31 Maart van dit jaar enkele malen een
deel van de bij hem ingeleverde kabels
niet afgegeven hebben aan de chef
monteur Van der V., de andere verdachte,
wie medeplichtigheid was ten laste gelegd.
De eis tegen hen was anderhalf jaar met
aftrek.
Verdachten hebben tegen het vonnis ho
ger beroep aangetekend, omdat ze het
eigendomsrecht van de PTT op deze kabels
betwisten.
De verdedigers hadden ter zitting uitvoe
rig betoogd, dat deze loodkabels nog altijd
het bezit zijn van de vele particulieren,
die het radiodistributienet vóór de natio
nalisering tijdens de bezetting in bedrijf
hadden. Zij bestreden op juridische gron
den het eigendomsrecht en meenden, dat
de PTT deze goederen slechts in beheer
heeft. Beide verdachten hadden vroeger
ook een radiodistributiebedrijf en na de
naasting van deze bedrijven waren zij bij
de PTT in dienst getreden. Het gerechtshof
zal deze kwestie binnenkort opnieuw be
handelen.
Na de brand te Kampen, waarbij bijna
het gehele gezin Breuker omkwam, heeft het
te Kampen opgerichte comité „Gezin Breu
ker" een bedrag van f7210.72 ontvangen voor
de achtergebleven kinderen. Behalve dit be
drag heeft een dagblad ook nog omstreeks
f 15.000 voor de achtergebleven kinderen
ingezameld.
In de Mexicaanse hoofdstad Mexico City
zal op 30 October een geheel Nederlandse
tentoonstelling worden geopend, waar Prins
Bernhard en de president van Mexico aan
wezig zullen zijn. Deze expositie krijgt de
naam „Asi es Holanda", hetgeen betekent
„Zo is Nederland" en vrijwel al onze be
langrijke industrieën zullen met stands acte
de présence geven.
De organisatie van een dergelijke'groots-
opgezette manifestatie staat ten nauwste in
verband met de plannen van dc K.L.M. om
met ingang van 15 October een nieuwe
luchtverbinding te gaan onderhouden met
Mexico City via Montreal in Canada. Door
middel van deze tentoonstelling krijgt de
Nederlandse industrie een uitstekende
kans zich te introduceren in een wellicht
ontvankelijk afzetgebied.
Ook de Koninklijke Nederlandse Hoog
ovens en Staalfabrieken komen zich voor
stellen met een stand van acht bü zes
meter, welke in de eerste plaats een over
zicht zal geven van het uitgebreide fa
briekscomplex in dc ÏJmond.
De Nederlandse Kamer van Koophandel
in Mexico heeft aan tal van grote in
dustrieën een schrijven gericht, waarin
werd meegedeeld, dat de Mexicaanse rege
ring op een bepaalde collectie producten
speciaal prijs stelt.
En op de toegevoegde lijst stonden ook
vermeld diverse soorten ijzer- en staal-
materiaal. De stand waarmee de Hoog
ovens zich presenteert wordt geflankeerd
door twee acht meter hoge figuren, waar
van de voorstelling is ontleend aan de fi
guren van een arbeider van de staalfabriek
en een van de walserij. Hiermee wordt na
melijk de nadruk gelegd op het feit, dat de
Nederlandse bevolking niet uitsluitend be
staat uit vriendelijk lachende meisjes op
klompjes en in Volendams costuum, die
toch zo dikwijls het motief zijn voor een
eenzijdige propaganda en reclame in het
buitenland. De diverse producten zullen,
voor zover mogelijk, in natura worden ge
toond en bovendien geeft een twintigtal
Wij hebben gistermiddag op Schiphol
getuige mogen zijn van de ontroerende
huldiging, die ten deel viel aan „ónze
Janus", de man die voor Nederland op
zo onvergetelijke wijze in Helsinki de
bronzen médaille in de wacht sleepte
op het nummer stoelendans. Onze Janus
heeft daar in Finland getoond, dat. wat
er ook met het Nederlandse volk aan de
hand mag wezen, wij nog steeds een
stoelendans-natie zijn, waarmee reke
ning moet worden gehouden.
Dit geldt des te meer, wanneer men
de onmenselijk zware omstandigheden
in ogenschouw neemt, waaronder deze
derde plaats in dit zeer belangrijke num
mer werd bevochten. Ten eerste stoncl
Janus alleen tegenover een machtig
contingent Amerikanen, allemaal kerels,
die zich niet gemakkelijk van hun stoel
laten dringen en een haast even groot
peloton Russen, die uit hoofde van hel
in hun land heersende systeem ware
meesters in het „zitten" zijn geworden.
Ook hieruit viel overigens weer af te
leiden, dal de Russen de misselijke ge
woonte hebben hun athleten op staats
kosten op de Spelen voor te bereiden.
Tegenover deze geweldenaars stond
de eenvoudige Janus in alle eenzaam
heid. Daarbij kwam nog, dat zijn moreel
een duchtige knauw had gekregen. Hij
had zich op de grote dag bij het ontbijt
al in zijn spiegelei verslikt (altijd een
zeer veeg teken bij een stoelendanser),
was gehandicapt door een licht verstop
te neus en bovendien werd hij geducht
gehinderd door het felle zonlicht, dat
niet alleen de andere deelnemers, maar
ook hém recht in de ogen scheen. Hij
had zich na de eerste ronde, waarin hij
zich met moeite gehandhaafd had, dan
ook naar de heer Lotsy begeven en tegen
deze gezegd: „Karei, ik ben gebroken.
Ik trek mij terug".
Onze prachtige chef d'équipe had
daarop een van zijn schitterende Don
derredes gehouden. Hij zei kortweg:
„Alle donders, Janus. Wat is dat nou?
Een volk van tien millioen stoelendan-
sers ziet naar je op. Als jij daar al die
Russen en Amerikanen niet van hun
stoelen dondert, kijk ik je nooit meer
aan en zeg geen woord meer tegen je".
Dat er in die blonde Hollandse kop van
Janus zich toch nog een hard bonk mo
reel verborg, bleek wel uit het feit, dat
Janus niet bezweek voor de verleiding,
die in 's heren Lotsy's woorden beslo
ten lag.
Zo trad Janus aan voor die tragische
finale, waarin het goud dat hem toe
kwam, hem op het laatste moment uit
handen werd geslagen. Het heeft geen
zin om over het walgelijke wat daar ge
beurd is, lang uit te weiden. Men wist
dat Janus' prestaties op het nummer
stoelendans nog nooit geëvenaard wa
ren. Dat de Amerikaan Take Achair en
de Rus Zitplof op geniepige wijze plot
seling veel beter uit de bus kwamen, is
een betreurenswaardig feit, dat geheel
en al-in strijd moet worden geachlmet
de Olympische gedachte. Hier lag' een
taak voor de scheidsrechters, maar op
onpartijdigheid van deze heren hoeft
men niet te rekenen.
Janus heeft zich na deze nederlaag
nochtans als een waar sportman gedra
gen. Hij heeft zich zachtjes wenend op
de grond geworpen en een beetje met
zijn voeten getrappeld. En hij heeft zich
tenslotte waardig' teruggetrokken van
het nummer „Kruip door, sluip door",
waarvoor hij eveneens stond ingeschre
ven. Onder deze omstandigheden voelde
hij er niets voor nog eens het slachtoffer
te worden van dergelijk gekuip. En bo
vendien had hij toch niet veel kans op
een médaille in dit nummer, waarvoor
hij misschien nog wat hardheid te kort
komt.
Dat Nederland zijn sporthelden weet
te eren, bleek nochtans wel op die on
vergetelijke dag van gisteren, waarop
heel sportminnend Nederland al in alle
vroegte naar Schiphol was gestroomd.
Een deputatie van de landelijke stoelen-
dansbond ging vooraan met een span
doek, waarop in prachtige gouden let
ters stond:
STOELENDANSEND NEDERLAND
GROET BRONZEN JANUS
En daarachter kwamen de duizenden,
nee tienduizenden mèt hun bloemen, die
het aerodroom herschiepen in een kleu
rig tapijt. Zo hoog stapelden de bloemen
zich tenslotte op, dat een Constellation
uit New York bij de landing over de
kop sloeg en geheel uitbrandde. Nieuws
over dit onbetekenend voorval vindt u
echter op een andere pagina. Wij houden
ons bij Janus.
Uiteraard was er ook een delegatie
uit Broeddorp, het kleine plaatsje op de
Veluwe, waar de eenvoudige assen-
smeerderszoon vandaan komt. Aan het
hoofd van deze groep stond de burge
meester. de heer J. H. Quaadvlieg, die
de sportman toesprak. „Janus", zo zei
de burgemeester, „wij zijn trots op je.
Door jouw prachtige verrichting heb jij
Nederland hoog opgestoten in de vaart
der sportvolken. Wat jij ginds in Hel
sinki bij de stoelendans hebt gepresteerd
grenst aan het bovenmenselijke. Broed
dorp en Nederland danken je, kerel,
danken je uit het allerdiepst van hun
dankbare hart". Deze simpele, hartelijke
woorden lieten niet na grote indruk te
maken.
Na burgemeester Quaadvlieg volgden
nog tal van andere sprekers, zoveel, dat
het laat in de nacht was, voordat het
niet praten gedaan was. En al die tijd
stond Janus met zijn blonde kuif wap
perend in de wind daar boven aan de
trap van het vliegtuig, dat eigenlijk wel
weg moest, maar deze ontroerende
plechtigheid toch ook niet wilde missen.
Tenslotte brak dan na de redevoerin
gen clic wilde, alles omverwerpende ova
tie los, die jubel uit tuinduizenden kelen,
getuigend van de volte in het Neder
landse hart omDit. Minuten, nee
kwartieren lang hielden de toejuichin
gen aan en al die tijd bleef de beschei
den Janus van Holland-op-z'n-best maar
verlegen glimlachen.
Totdat eindelijk statig de driekleur
aan de vlaggemast omhoog gleed en de
muziek het aloude lied van Aldegonde,
ons mooie Wilhelmus, inzette. Toen
kwam Janus ~met een gebaar van ont
roerende bescheidenheid, dat hem voor
eeuwig de sympathie verzekerde van
ieder die toekeek. Net toen de muziek
toe was aan de regel: „Een Prince van
Oranje ben ik vrij onverveerd", hief
Janus in beide trotse handen hoog boven
het hoofd het kostbaar kleinood, de
bronzen Olympische médaille van de
stoelendans.
Daar werd de emotie velen te mach
tig. Sommigen wendden zich tersluiks
even af. Anderen lieten fier de tranen
over de wangen stromen in het zeker en
heilig besef, dat mensen als Janus Ne-
Muziek is er deze week niet in Arr^S
sterdam, toneel evenmin. In de
Stadsschouioburg vertoont de Hoofd
stad-Operette dagelijks Wenn der
weisse Flieder wieder blüht" van
Robert Stolz, onder regie van Otto
Aurich, met Fritz Steiner. Ruth
Rhoden en Claire Clairy.
In het Leidseplcin Theater laat Wim
Sonneveld zijn Gastenboekzien,
met de Amerikaanse Enid Mosier.
In de Kleine Komedie wordt nog
iedere avond gelachen om Toon Her
mans in „Hartendwaas" en in het
Centraal Theater staat ..Dat; doet de
deur dicht" met Gerard Walden en
Berry Kievits op het programma.
Carré heeft een reeks voorstellingen
van de revue Jubeltonenmet het
duo Willy Walden en Piet Muyse-
laar. Het Utrechtse Studentencabaret
„U lacht meneer" oogst succes met
„Daar krijgt u last mee" in Hypokri-
terion in de Roetersslraat.
In het Rijksmuseum duurt tot 16 Oc-
tober de tentoonstelling „Drie eeuwen
portret in Nederland". In zestig nieuw
ingerichte zalen kan men voort
brengselen van kunstnijverheid,
meubelkunst, enzovoorts bezichti
gen. Tot eind September blijft in het
Stedelijk Museum dc expositie „Vals
en echt", waar gisteren de tiendui-
zendste bezoeker het tourniquet pas
seerde. Voorts vindt men er „De dui
vel in de beeldende kxinst" en de
vermaarde collectie werken van Vin
cent van Gogh.
Plastiek, tekeningen en gouaches van
Duncan Smith zijn tot 20 Augustus,
tezamen met grafiek van Duitse ex
pressionisten. tentoongesteld in de
galerie Le Canard in de Spuistraat.
Oude en moderne Balinese kunst is
in het Koninklijk Instituut voor de
Tropen te zien. Johann M. Gütlich
exposeert tekeningen in kunstzaal
Van Lier.
Tekeningen van meesters uit de zes
tiende, zeventiende en achttiende
eeuw zijn tot 22 Augustus in museum
Fodor te zien, proeven van Neder
lands porselein tot 30 September in
museum Willet Holthuysen.
derland er wel uit zullen helpen.
BOEDA
dia-positieven gezamenlijk een beeld van
de diverse afdelingen der K.N.I-I.S. Daarop
aansluitend zal een inzending van de
Mekog belangstelling trekken voor vloei
bare ammoniak. Haar kunstmeststoffen
worden geëxposeerd in de hal van de che
mische industrieën, waar het Centraal Stik
stof Verkoopkantoor van Nederland de
stikstofproducten naar voren brengt. Onder
de vleugelen van de Hoogovenstand zal
voorts aandacht worden gevraagd voor een
pas-geboren resultaat van langdurige
proefnemingen, de zogenaamde „steen-
wol". De N.V. Nederlandse steenwolfabrie-
ken op het terrein van de Hoogovens zal
met haar isolatiemiddel (steenwol) demon
straties geven.
Er is in Nederland geruime tijd geleden
een werkcomité in het leven geroepen, dat
onder de naam „Comité Nederlandse ten
toonstelling in Mexico" een adviserende
taak op zich heeft genomen. De ligging van
de expositieterreinen, de opbouw en inrich
ting der stands, (architect J. Rietveld zal
deze elementen naar Mexicaanse maatsta
ven voor zijn rekening nemen) en de grote
publiciteitscampagne in het land zelf zijn
factoren, die de deelnemers een zekere ga
rantie bieden, dat zij tijdens de tentoonstel
ling (welke op 13 November wordt geslo
ten) met haar producten interesse zullen
kweken bij de bezoekers. Reeds thans be
reiken de betreffende instanties in Mexico
talrijke aanvragen van Mexicaanse zijde
om in aanmerking te mogen komen voor
het vertegenwoordigen van Nederlandse
firma's, welke op de tentoonstelling zullen
exposeren. Daarenboven zijn de Nederland
se Kamer van Koophandel in Mexico en de
handelsafdeling van het Nederlandse ge
zantschap al enkele maanden actief doende
de nodige maatregelen te treffen om voor
en tijdens de show contacten te leggen tus
sen vooraanstaande personen uit het be
drijfsleven van beide landen, zodat ook op
deze wijze er toe zal worden bijgedragen
dat de tentoonstelling de eerste steen zal
vormen voor een intensief handelsverkeer
tussen Nederland en Mexico.
Volksliederen bundel, samengesteld
in opdracht van de regering. (Uit
gave: J. I-I, Gottmcr, Haarlem).
Zes jaar geleden in Juni 1946 werd
door de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, wijlen prof. dr. G. van der
Leeuw, een commissie gevormd om een bun
del Nederlandse volksliederen samen te stel
len. Na 22 bijeenkomsten, onder leiding van
prof. A. Smijers, is de verzameling klaar ge
komen. Deze bestaat uit 198 nummers.
De commissie heeft haar opdracht zo begre
pen, dat zij aldus haar verantwoording
liederen bijeengebracht, waarin heel het
eigen leven van de gemeenschap, van vroeger
of van nu. met alle gebeurlijkheden, opvat
tingen en gevoelens tot uiting komt, en die
daarom door het volk aanvaard zijn als iets
van zich zelf. Het spreekt vanzelf dat be
halve een paar vergissingen alles wat
naar het kunstlied zweemt principieel uit
de verzameling geweerd is, evenzeer als de
populaire eendagsvlieg en het opzettelijke
maakwerk.
Bij de keuze van een serie canons is men
echter nogal breed van opvatting geweest;
sommige dezer stukjes zijn moeilijk tot het
volksliedgenre te rekenen en de canon waar
mee de bundel besluit („Brief van tante
Pollewop aan Pa Pinkelman") komt ons voor
als een flauwe grap, die in een „officiële"
Volksliederenbundel niet le pas komt.
Het Zuid-Nederlandse lied, althans het
oude, is in dc bundel rijkelijk vertegenwoor
digd. Dat echter van nieuwere Vlaamse lie
deren. die eigenlijk volksbezit geworden zijn,
slechts liederen (namelijk vier) van Hulle-
broeck zijn opgenomen, lijkt ons geen geluk
kige greep: het Volksliederenboek van het
„Nut" (deel II) bood indertijd een betere
keuze.
Een verzameling aanleggen die iedereen
tevreden stelt en tevens het gestelde doel niet
overschrijdt, zal wel tot de onmogelijkheden
behoren. Maar dit mag voorzeker tot lof van
de commissie gezegd worden, dat zij er in
geslaagd is een bundel te vormen waarin
vele onzer beste volksliederen te vinden zijn.
Het zou zo moeten worden, dat het handige
bandje (in oblong formaat) algemeen volks
bezit werd om het mee te nemen naar gezel
lige samenkomsten ten einde er gezamenlijk
uit te zingen. Er is een stuk volkscultuur in
samengevat, waarvan in scholen, clubs,
jeugdverenigingen en ook in de huiselijke
kring een gezonde invloed kan uitgaan.
Dc teksten, ook dc Middel-Nederlandse, zijn
in nieuwe spelling weergegeven. De muziek
druk (alleen melodieën, geen begeleiding) is
keurig. Hoewel de bundel niet bedoeld is als
een letterkundige bloemlezing, nog minder
een filologische, folkloristische of musicolo
gische studie, bevat hij toch bij de inhouds
opgave enkele verwijzingen naar de bronnen
van het lied. een verantwoording die in som
mige gevallen haar nut kan hebben.
Wij wensen de nieuwe Volksliederenbundel
een ruime verspreiding.
JOS. DE KLERK.
