Door Kolen- en Staalgemeenschap
krijgt ons land er enige markten bij
Dollarprobleem grootste zorg
der Europese Betalingsunie
Nederlands positie versterkt door
instelling van hoog gerechtshof
Directie der Hoogovens:
De radio geeft Woensdag
HerbewapeningkcinNederlatid volgend
jaar in moeilijkheden brengen
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
ia het zo
Hoekige
cirkels
Briket uit houtafval
Brandstofverbruik van de
vloot te laag geraamd
Prijsindexcijfers van
gezinsverbruik in Juli
Afgravingen in
Nieuwerkerk
Mr. F. I. J. Janssen
overleden
Deviezencontróle aan de
grens vereenvoudigd
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1952
Dc directie van de N.V. Koninklijke Ne
derlandse Hoogovens en Staalfabrieken te
IJmuiden heeft in een onderhoud met het
ANP haar visie gegeven op de ontwikke
ling van de Kolen- en Staalgemeenschap
en haar uitwerking voor ons land.
„Zonder aan de economische betekenis
van de gemeenschap enige afbreuk te wil
len doen", aldus de directie van de Hoog
ovens, „zien wij de uitvoering van het
plan-Schuman toch in de eerste plaats als
een deel van het politieke steekspel, waar
van de staalindustrie het proefkonijn is.
Wanneer we dan ook zeggen, dat we de
plicht hebben hieraan onze medewerking
te geven, da" is dat. omdat het plan-
Schuman gezien kan worden als een eerste
stap tot de functionele integratie van
Europa. We kunnen slechts hopen, dat de
goede bedoelingen, die bij de uitwerking
van het plan hebben voorgezeten, zullen
worden verwezenlijkt".
Met betrekking tot de consequenties voor
Nederland acht de directie van de Hoog
ovens het niet uitgesloten, dat gezien het
feit, dat van de hier te lande vervaardigde
walserijproducten de prijzen over het al
gemeen vrij laag liggen deze prijzen zul
len oplopen. Zo heeft Frankrijk binnen
landse prijzen, die aanzienlijk hoger liggen
dan de onze. Over het algemeen kan ech
ter gezegd worden, dat producten die niet
of niet in voldoende mate in Nederland
worden vervaardigd en dus door import
moeten worden betrokken tegen prijzen,
welke aanmerkelijk hoger liggen dan de in
Nederland geproduceerde, vermoelijk in
prijs zullen dalen.
Of de talrijke tegenstanders in het plan-
Schuman op den duur hun bezwaren opzij
zullen kunnen zetten, hangt er naar de me
ning van de directie van af hoever de na
tionale offergezindheid gaat. Er bestaan
overigens van de zijde der staalindustrie
tegen het plan minder bezwaren dan bij de
steenkolenindustrie. Verder zal er veel af
hangen van de omstandigheid of het hoge
gezagsorgaan thans de vrije concurrentie
gaat realiseren of dirigisme gaat plegen.
Op de vraag of er geen vrees bestaat,
dat de kleinere landen zullen worden ver
drongen en of dat invloed kan hebben op
de voorgenomen uitbreiding van de Hoog
ovens, antwoordde de directie: „Het plan
voorziet in een gclijkgerechtigheid, al kan
men dit natuurlijk zo men wil zien
als een quasi-gelijkgerechtigdhcid. Zeker
lijkt echter, dat het in te stellen hoge ge
rechtshof een bescherming van de positie
der kleine landen kan zijn. Te betreuren is
het echter, dat dit hof uiteraard niet ver
der kan gaan dan te beoordelen of het ver
drag wordt geschonden". Het plan-Schu
man zal geen invloed hebben op eventuele
toekomstige uitbreidingsplannen van de
Hoogovens, immers het gezagsorgaan kan
uitbreidingen alleen verbieden, wanneer
kan worden aangetoond, dat het een gefor
ceerde, kunstmatige uitbreiding betreft met
subsidies van de staat.
Activiteit hoge gezagsorgaan
Wat zullen nu de stappen moeten zijn,
die het hoge gezagsorgaan in eerste instan
tie zal gaan nemen? Ten eerste dient de
verhouding tot Engeland te worden duide
lijk gemaakt. Dit land heeft aangekondigd
een soort gezantschap te gaan inrichten bij
het hoge gezagsorgaan in Luxemburg. Het
lijkt niet uitgesloten, dat Engeland met de
nieuwe gemeenschap zal meedoen zonder
het gezagsorgaan te erkennen. Het staat
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 4C2 M.
7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 7.30 Idem. 8.00
Nieuws. 8.18 Orgelspel. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.00 Platen. 10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor de vrouw. 11.00 Platen. 12.00
Lichte muziek. 12.30 Mededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Orgel en zang.
12.55 Kalender. 13.00 Nieuws. 13.15 Pianoduo.
13.30 Voor de jeugd. 13.45 Platen. 14.00 Ge
sproken portret. 14.15 Omroeporkest. 15.00
Platen. 15.20 Pianorecital. 15.30 Voor de zie
ken. 16.15 Voor de jeugd. 17.15 Platen. 17.50
Regeringsuitzending. 18.00 Nieuws. 18.20
Accordeonorkest en solist. 18.55 Causerie.
19.05 Joegoslavische muziek. 19.30 Voor de
jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Politiek commen
taar. 20.15 Promenade-orkest, klein koor en
solisten. 21.00 Hoorspel. 21.55 Pianorecital.
22.25 Causerie. 22.40 Platen. 22.50 Sport. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30
Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws. 8.18 Gewijde muziek. 8.45 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de huisvrouw.
9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Hoor
spel. 12.00 Pianorecital. 12.30 Mededelingen.
12.33 Platen. 12.37 Kerkdienst. 12.59 Klok
gelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Met PIT op pad.
13.20 Vocaal dubbelkwartet. 13.50 Platen.
14.45 Voor de meisjes. 15.00 Platen. 15.15 Ka
merorkest. 16.00 Voor de jeugd. 16.50 Platen.
17.20 Orgelspel. 17.50 Reportage. 18.00 Nieuws.
18.15 Volksliederen. 18.35 Amusementsmuziek.
19.00 Spectrum van het Chr. Organisatie- en
verenigingsleven. 19.15 Boekbespreking. 19.30
Platen. 19.40 Radiokrant. 20.00 Nieuws. 20.10
Concertgebouworkest. 21.25 Causerie. 21.40
Samenzang. 22.00 Reportage. 22.20 Platen.
22.30 Commentaar. 22.40 Platen. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Platen. 12.50 Koersen. 12.55 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Pianospel. 13.30 Kroniek van
het Ministerie van Wederopbouw. 13.35 Pla
ten. 13.45 Pianospel. 14.00 Platen. 14.45 Bal
letmuziek. 15.00 Platen. 15.30 Zangrecital.
16.05 Platen. 16.45 Idem. 17.00 Nieuws. 17.10
Platen. 17.30 Klankbeeld. 17.40 Platen. 17.50
Boekbespreking. 18.00 Platen. 18.15 Causerie.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 20.00 Orkestconcert. 20.30 Strijkkwar
tet. 21.10 Platen. 21.15 Lichte muziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Lichte muziek. 22.45 Ballet
muziek. 22.55—23.00 Nieuws.
verder zeer te bezien of Groot-Brittannië
bereid is zijn tarieven te verlagen.
Voorts zal het gezagsorgaan onmiddellijk
met alle landen de kwestie der meestbe-
gunstiging moeten bespreken.
In hoeverre door de combinatie voortaan
de productie, prijzen en afzet van kolen
en staal zullen worden gecontroleerd en be
ïnvloed, hangt geheel af van het gezags
orgaan zelf.
Allereerst zal het orgaan öf een schaars-
tetoestand öf een malaisetoestand moeten
proclameren. Met uitzondering van dik
plaatijzer bestaan beide toestanden echter
op het ogenblik in de staalindustrie beslist
niet. Wanneer het gezagsorgaan echter zijn
werkzaamheden acht maanden geleden was
begonnen, dan had het op het hele gebied
moeten ingrijpen.
Verhouding tot Amerika
Hoe beoordeelt men de perspectieven op
langere termijn wat betreft de verhoudin
gen met de Amerikaanse staalindustrie,
waar, als het bewapeningstempo eerlang
wordt verlaagd, toch wel min of meer een
te grote productiecapaciteit voor de Ver
enigde Staten alleen zal blijken te bestaan?
Hierop antwoordde de directie van de
Hoogovens, dat veelal uit het oog wordt
verloren, dat in de Verenigde Staten slechts
15 tot 20 percent van de staalindustrie voor
de oorlogsproductie werkt. Bovendien heb
ben de Amerikanen de eigenschap bij te
ruglopende conjunctuur de capaciteit veel
sneller aan de werkelijkheid aan te passen
dan hier in Europa het geval is, doordat zij
sneller ertoe overgaan verouderde installa
ties te verschrotten. Voorts mag niet uit
het oog worden verloren, dat het civiele
verbruik in Amerika steeds blijft toenemen
en dat daarin veelal op het ogenblik niet
geheel kan worden voorzien. Wanneer de
productie in de Verenigde Staten op een
gegeven ogenblik te groot zou blijken te
zijn, zal er wel even een neergaande lijn
te bespeuren zijn, maar het aanpassen aan
de werkelijkheid en de consumptie in de
civiele sector zullen deze moeilijke periode
waarschijnlijk snel opheffen. De concur
rentieverhoudingen tussen de Europese ge
meenschap en de Verenigde Staten zullen
dan waarschijnlijk voornamelijk op derde
markten komen te liggen.
De Nederlandse export
De inwerkingtreding van de Kolen- en
Staalgemeenschap zal voor Nederland tot
gevolg hebben, dat het er enkele grote
markten bij krijgt, te weten Frankrijk en
Duitsland, die wij door de hoge tarieven
nooit gehad hebben.
Resumerend kan aldus de directie van
de Hoogovens gezegd worden, dat de po
sitie van een klein land als Nederland ver
sterkt kan worden door de instelling van
het hoge gerechtshof, waarbij echter niet
uit het oog mag worden verloren, dat dit
slechts de letter van het verdrag te bezien
heeft en niet de economische billijkheid.
Nederlands positie is die van een klein
land en is daarom gevaarlijk. We dienen
ons echter bewust te zijn van de morele
grondslag van de gemeenschap. Verheu
gend mag het worden geacht, dat ondanks
de kleinheid van ons land, bij de bespre
kingen is gebleken, dat zijn stem niet werd
veronachtzaamd. De gemeenschap kan
zeker zegenrijk werken, wanneer zij niet
uit haar voegen wordt gelicht door een
pure machtsstrijd.
PARIJS, (United Press). De directieraad
van de Europese Betalingsunie heeft er
bij de Verenigde Staten op aangedrongen
meer uit het buitenland te importeren en
het voorstel gedaan dat de Zuid-Ameri
kaanse landen zich zullen aansluiten bij
het onderlinge betalingsstelsel teneinde
mede te werken aan het op de been
brengen van West-Europa.
Deze aanbevelingen zijn vervat in het
tweede jaarlijkse rapport van de directie
raad over de Europese betalingsunie, waar
van vijftien West-Europese landen en alle
landen van het sterlingblok deel uitmaken.
De economen, die zitting hebben in de
directieraad, verklaren in het rapport, dat
aan de organisatie voor Europese econo
mische samenwerking is voorgelegd, dat
het vraagstuk der betalingen tussen West-
Europa en het dollargebied „een van de
neteligste en tegelijkertijd een van de
hardnekkigste problemen is waarmede de
organisatie en haar leden thans te maken
hebben".
Ih het rapport, dat de werkzaamheden
van de E.B.U. in het jaar eindigende op 30
Juni 1952 behelst, wordt ten opzichte van
de vraagstukken met betrekking tot het
dollargebied herhaaldelijk gewezen op de
hoofddoelen der organisatie: algemene om-
wisselbaarheid van valuta's en volledige
wederzijdse handel.
De raad verklaart dat er verscheidene
wegen zijn die naar deze doelen leiden.
„Daaronder kunnen genoemd worden de
behoefte aan een vrijere importpolitiek in
de Verenigde Sfa<en. de noodzakelijkheid
dat de Europese landen verdere en meer
intensieve pogingen ondernemen om hun
exporten naar het dollargebied uit te brei
den. de behoefte aan een herstel van het
toevloeien van beleggingsfondsen op lange
termijn van de crediteur naar de debiteur
en in het bijzonder de minder ontwikkelde
landen van de wereld", zo wordt gezegd.
De directieraad der E.B.U. constateert
voorts:
Groot-Brittannië en Frankrijk zijn,
hoofdzakelijk door internationale factoren
die buiten hun macht liggen, in de E.B.U.
van crediteur- tot debiteurlanden gewor
den. Hun regeringen hebben, zij het laat,
doelmatige maatregelen genomen om deze
gevaarlijke tendenzen in tegenovergestelde
richting te leiden.
Alle landen dienen te verzekeren dat de
binnenlandse waarde van hun munteen
heden zich op de juiste wijze weerspie
gelt in de officiële wisselkoersen die zij
aangeven. (Dit is vermoedelijk een wenk
aan landen als Frankrijk om te devalu
eren, tenzij zij bij machte zijn de prijzen
omlaag te drukken).
Grotendeels als gevolg van het weder
zijds betalingsstelsel van de E.B.U. zijn de
exporten van de aangesloten landen van
1.082.000.000 dollar in het eerste kwartaal
van 1950 gestegen tot 1.791.000.000 dollar
in het eerste kwartaal van 1952. De stij
ging kan volgens het rapport voor slechts
de helft worden toegeschreven aan hogere
prijzen.
Vele landen, zoals Italië, België en Por
tugal hebben thans, in een gemeenschap
pelijk streven met andere landen van de
E.B.U. om hun gevaarlijk hoge surplussen
te verlagen, een nagenoeg volledige libe
ralisatie van de handel bereikt.
Alle landen, die zich in een overwegende
crediteurpositie bevinden, dienen naar alle
mogelijke middelen te zoeken om „zicht
bare" en „onzichtbare" importen aan te
moedigen.
In West-Duitsland heeft zich een op
merkelijk herstel voorgedaan. Op 1 Augus
tus was de liberalisatie van de handel tot
80 procent van alle importen gestegen.
Nederland
Nederland, welks herstel te vergelijken
is met dat van West-Duitsland, kan wel
licht moeilijke dagen tegemoet gaan zodra
„het herbewapen'ingsorogram zijn volledige
invloed zal laten gelden op de economische
toestand van het land. in het bijzonder ge
durende de eerste helft van 1953".
De 19-jarige zoon van de landbouwer
Van Leeuwen te Nijverdal, die zijn vacantie
in Kortenhoef had doorgebracht en Maan
dag naar huis terug zou keren, ging voor
zijn vertrek nog even zwemmen. Daarbij is
hij verdronken.
In Hamburg is het grootste na-oorlogse vrachtschip te water gelaten. Het is een 12.500
ton metend turbine-vrachtschip, bestemd voor de Verenigde Nederlandse Scheep
vaartmaatschappij, dat de naam ..Amerskerk" ontving. De bouw van de Amerskerk
heeft bijna acht maanden geduurd, hetgeen te wijten is aan de vertraagde materiaal-
aanvoer. De foto toont de tewatcrlatvig van het nieuwe schip.
Na jarenlang experimenteren is een
firma te Baarn erin geslaagd voornamelijk
uit afvalproducten van de houtverwerken
de industrieën een briket te vervaardigen,
die met 5360 calorieën per kilogram in
kwaliteit de eierkolen evenaart, maar in
prijs thans iets lager is, zo is door het Bu
reau van het Nederlands Houtproducten
Instituut te Amersfoort medegedeeld. Naar
men verder verklaarde, zou het nieuwe
product de brandduur van kolensoorten uit
de middenklasse en een zeer laag asgehalte
bezitten.
Ofschoon op het fabricage-procédé van
de briket octrooi is aangevraagd, kon men
nog niet mededelen, waar en wanneer met
de productie zal worden begonnen. In het
buitenland speciaal in Frankrijk, België
en Noorwegen bestaat naar men verze
kerde, belangstelling voor deze uitvinding.
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
heer W e 11 e r (KNP) betreffende het niet
toereikend zijn van de bedragen op de be
groting voor 1952, voor de exploitatie van
de vloot, heeft de minister van Marine, de
heer Staf, het volgende geantwoord:
Bij de opzet der begroting 1952 kon niet
worden voorzien, dat gezamenlijke oefenin
gen met de bondgenoten een omvang zou
den nemen als in feite het geval bleek.
Hierdoor, zomede door prijsstijging en zeer
hoog brandstofverbruik van de Nederland
se torpedobootjager in de Koreaanse wate
teren, zullen de uitgetrokken bedragen
voor brandstof inderdaad niet voldoende
zijn. Maatregelen worden getroffen tot ver
hoging van de brandstofpost en tot gelijk
tijdige vermindering van andere posten,
welke daarvoor de mogelijkheid bieden.
Van immobiliteit van een deel der vloot
tijdens het voor oefeningen gunstige sei
zoen is dan ook geen sprake.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft thans prijsindexcijfers van het ge
zinsverbruik per 15 Juli 1952 gepubliceerd.
Daarbij is van het cijfer 100 in 1949 uitge
gaan.
Het totaal-indexcijfer onderging van 15
Juni tot 15 Juli 1952 een stijging van één
punt. Deze stijging is een gevolg van de
invoering van de verplichte premie voor
de Werkloosheidsverzekering, welke zo
als bekend tot looncompensatie heeft ge
leid. Het indexcijfer voor de groep „ver
zekeringen en belastingen" steeg met tien
punten. Indien de premie buiten beschou
wing gelaten zou zijn, zou het tofaal-index-
cijfer zijn gedaald van 119 naar 118.
Het indexcijfer voor de groep „voeding."
onderging een daling van een punt, voor-
nemelijk ten gevolge van prijsdalingen van
aardappelen, groenten en flessenmelk. Het
indexcijfer voor fruit vertoonde een stij
ging.
Bij de niet-voedingsmiddelen zetten zich
de prijsdalingen bij woninginrichting en
huisraad (huishoudelijk linnengoed), kle
ding en schoeisel voort.
ADVERTENTIE
Vondsten uit Karolingisch
tijdperk verspeeld?
De laatste vrijliggende vliedberg onder de
gemeente Nieuwerkerk in Duiveland, is ten
offer gevallen aan de ruilverkaveling, die
momenteel in de vier bannen wordt uitge
voerd. Oudheidkundigen betreuren dat het
afgraven van deze Vliedberg niet is ge
schied onder het waakzaam oog van weten
schapsmensen, want dan was er volgens
hen waarschijnlijk meer voor de dag ge
komen dan thans het geval is geweest. De
vergraving geschiedde machinaal en op de
stortplaats van de grond werden in hoofd
zaak scherven van oude gebruiksvoorwer
pen gevonden. Volgens deskundigen van de
Oudheidkundige Bodemdiensl te Amers
foort dateren deze scherven uit het laat
Karolingische-Frankische tijdvak en uit de
14e en 15e eeuw. Het oudste' materiaal
voert terug naar voor 900.
MUZIEK-AUDITIES A.K.C.
De jaarlijkse muziek-audities van het
Amsterdams Kunstenaars Centrum worden
gehouden op Zaterdag 13 September om 2
uur in het Minervapaviljoen (Muziek-
lyceum) te Amsterdam. De audities zijn
dit jaar alleen opengesteld voor die kun
stenaars, die de leeftijd van 30 jaar nog
niet hebben bereikt en uitsluitend een der
volgende instrumenten bespelen: viool,
fluit, hobo of klarinet.
In de jury hebben onder meerdere zit
ting: Kees van Baaren, Sem Dresden. Paul
Frenkel, Haakon Stotijn en Bram de Wilde.
Deelnemers kunnen zich tot 7 September
opgeven bij het secretariaat van het A.K.C.
Cliostraat 8. Amsterdam-Zuid, waar tevens
nadere inlichtingen zijn te verkrijgen.
In Maastricht overleed op 81-jarige leef
tijd mr. F. I. J. Janssen, oud-president van
de rechtbank te Maastricht. oud-Eerste
Kamerlid en oud-Tweede Kamerlid en
commissaris van de Nederlandse Spoorwe
gen. De overledene was officier in de Orde
van Oranje Nassau, ridder in de Orde van
de Nederlandse Leeuw en ridder in de
Orde van de Heilige Gregorius.
In 1902 werd mr. Janssen door Maas
tricht afgevaardigd als lid der Tweede
Kamer voor de toenmalige R.K. Staats
partij. Gedurende 16 jaar had mr. Janssen
zitting in de Tweede Kamer. Van 1918 tot
1927 was hi.i lid van de Eerste Kamer voor
de Katholieke Staatspartij.
Na de oorlog maakte mr. Janssen ook
nog geruime tijd deel uit van de Eerste
Kamer.
Sinds kort is de deviezencontróle voor
buitenlanders aan de Nederlandse grens
aanzienlijk vereenvoudigd.
Indien niet-ingezetenen bij binnenkomst
in Nederland beschikken over niet meer
dan 100,aan Nederlandse betaalmidde
len alsmede over de tegenwaarde van ma
ximaal 400,aan vreemd geld, dan kun
nen zij volstaan met mondelinge aangifte
aan de douaneambtenaren, die dan een
aantekening maken in het paspoort. Hier
door behoort het tijdrovende invullen van
uitgebreide aangifteformulieren voor tal
rijke buitenlandse bezoekers tot het ver
leden.
Vliegangst. Een „vliegangst" ond^r de
Amerikaanse jeugd vörmt op het °^®n"
blik een ernstige bedreiging voor ^het
Amerikaanse luchtverdedigingsprogram,
aldus hebben hooggeplaatste officierftn
van de Amerikaanse luchtmacht en ma*-
rinc tegenover een verslaggever van hef.
tijdschrift „Look" verklaard. „Voor de
eerste maal in de geschiedenis blijven
de geschiktste jonge Amerikanen in ge
breke en melden zij zich niet als oor
logsvlieger", aldus de officieren. We
gens „vliegangst" moest verleden jaar
54 procent van de adelborsten van het
marinevliegveld Pensacola worden af
gewezen. Vele vooraanstaande Ameii-
kaanse vliegers uit de tweede wereld
oorlog bezaten een zekere mannelijke
geldingsdrang,, aldus luitenant-kolonel
Alden van dc psychiatrische dienst der
luchtmacht. „De man die zich niet tot
vliegen voelt aangetrokken, is wellicht
rijper, en deze neiging naar rijpheid is
groeiende".
Grotonderzoek. Een groep Italiaanse grot
onderzoekers zal Vrijdag beginnen met
het onderzoek van een grot op lf)00
meter diepte in de buurt van LaurlKio
in de provincie Salerno. Deze grot zou
de diepste in Italië zijn. De directeur*
van het biologisch instituut van de
universiteit van Napels, Parenzan, is de
leider van de expeditie. Hij heeft een
gedeelte van C'G spelonk, waarin hij 300
meter is afgedaald, reeds onderzocht.
Gratie. President Körner van Oostenrijk
heeft op advies van de socialistische mi
nister van justitie, dr. Tschadek, vier
voormalige leden van de nationaa l-
socialistische partij begenadigd, die in
1948 waren veroordeeld wegens het.
organiseren van neo-nazistische groe
pen, onder andere met het doel om het
bewind in Oostenrijk over te nemen in
geval van een oorlog tussen het Oosten
en het Westen. Het onder Russische
auspiciën verschijnende blad „Oester-
reichische Zeitung" ziet in de gratie
„een nieuw bewijs, dat de leidende
kringen in Oostenrijk de neo-fascisti-
sche bandieten in staat willen stellen
zich te handhaven".
Straffen. Het militaire tribunaal te Tunis
heeft Maandag tien Tunesiërs tot ge
vangenisstraffen variërend van ,zes
maanden tot vijf jaar veroordeeld we
gens onwettige handel in explosieve
stoffen. Acht Tunesiërs werden op be
schuldiging van deelneming aan een
verboden demonstratie tot gevangenis
straffen van drie maanden tot vijf jaar
verooi'deeld.
Zitting. Het Zuid-Afrikaanse parlementaire-
hooggerechtshof is Maandag voor het
eerst in geheime zitting bijeengekomen.
Het hof beraadt zich over zijn oordeel
omtrent het door minister-president
Malan ingediende verzoek tot wijziging
van de uitspraak van het Zuid-Afri
kaanse hof van beroep, waarbij de wet
op de afzonderlijke vertegenwoordiging
van kleurlingen ongrondwettig en on
geldig werd verklaard. Op de bijeen
komst van het parlementaire hof, dat
uit beide huizen van het parlement zelf
bestaat, waren geen leden van de oppo
sitie aanwezig.
Leger. Volgens de West-Berlijnse anti
communistische „strijdgroep tegen on
menselijkheid" worden regimenten van
de Oost-Duitse volkspolitie uitgerust
met Russische wapenen omgezet in di
visies, die te zamen een staand leger
vormen. Convooien uit de Sovjet-Unie,
die meestal 's nachts rijden, voeren uit
rusting aan om elke divisie van onge
veer 3500 man te bewapenen met twaalf
belegeringskanonncn, zes tanks, vier
stukken luchtafweergeschut, twintig
stukken veldgeschut, twintig stukken
anti-tankgeschut en twaalf mortieren.
Het leger zou reeds ongeveer 100.000
man tellen.
Oppositie. Maarschalk Papagos, leider van
de rechtse Griekse volksconcentratie
(oppositie) heeft in een oproep tot het
volk de progressief-liberale regerings
coalitie van generaal Piastiras beschul
digd „van het in gevaar brengen van
de hoogste landsbelangen". Papagos
eiste het aftreden van de tien maanden
oude regering. Vrijdag sprak de Kamer
van Afgevaardigden met 127 tegen 118
stemmen haar vertrouwen uit in de
regering-Piastiras.
Val. De Nederlandse 16-jarige circus-
artiste Anna Konczek is gisteravond in
een luchtnummer in een circus in
Southsea (Engeland) van acht meter
hoogte naar beneden gevallen en met
inwendige kneuzingen naar een zieken
huis vervoerd. Haar vrouwelijke part
ner viel eveneens en liep verwondingen
aan de borst op. Het ongeval gebeurde
doordat een rekstok losschoot.
26. Nu hij de voortvluchtige kaart een
maal stevig in de hand had, leidde Jollie-
pop zijn meester Panda met statige tred
naar het havenkwartier terug en het zal
niemand verbazen dat zij daar al spoedig
enkele schepen ontwaarden. „Het is duide
lijk wat ons te doen staat, als wij mij
veroorloven het op te merken", zo sprak de
bediende verklarend. Blijkens deze kaart
hebben wij te doen met een schat, die zich
op een eiland bevindt, en dit eiland blijkt
in de Stille of Grote Oceaan gelegen te
zijn. Er rest ons dus niets dan ons in te
schepen. „O, heerlijk!", riep Panda
geestdriftig uit. „Fijn, zeg een lange
zeereisen dan heelijk luieren in dek-
stoelen„Ik vrees dat ik een einde
zal moeten maken aan onze hoog-gespan-
nen verwachtingen!", waarschuwde Jollie-
pop somber. „De staat van onze geldmidde
len is niet zodanig, dat wij als passagiers
mee kunnen varen wij zullen als zee
lieden aan moeten monsteren.... en hoe
nuttig zal zich thans mijn vermomming
doen kennen!" Zo sprekend begaf hij zich
naar de bark „Drijfijs", waarop een aan-eenvoudig ging.
kondiging vermeldde, dat hij naar de Stille
Oceaan ging en nog enkele ferme matrozen
kon gebruiken. De kapitein hield zich juist
onledig met het leunen over de verschan
sing; en tot deze zeerob sprak Jolliepop:
„Uw bestemming trekt ons zeer aan! Wij
wilden dus wel bij u in dienst komen!" De
gezagvoerder wierp één verontwaardigde
blik op Jolliepop's vermomming, en snauw
de: „Wilde jij aanmonsteren? Ha! Ik zoek
zeelieden geen verklede liedjeszangers!"
We zien hieruit, dat het allemaal nog niet
EUCLIDES, de beroemde wiskundige die
omstreeks 300 jaar voor Christus in
Alexandrië leefde, was buitengewoon han
dig in het formuleren van begrippen. Door
de strenge wijze, waarop hij wiskundige
eigenschappen in woorden ivist uil te druk
ken, wordt hij de „vader der meetkunde"
genoemd en iedere schooljongen heeft nog
dagelijks met zijn wetten te maken. Zijn
definitie van de cirkel zullen we hier niet zouden
weergeven; zij berustte op de
gelijkheid der stralen gerekend
van het middelpunt tot de
omtrek. Dat is natuurlijk vol-
komen juist en in de practijk
houden we ons daar ook strict
aan wanneer we met een pas
ser of een touwtje een lijn öm
een punt cirkelen
Uit die gelijkheid der stralen moest de
gelijkheid der middellijnen volgen want
de middellijn is tweemaal zo groot als de
straal. Populair uitgedrukt zou men het als
volgt kunnen zeggen: de cirkel is overal
even dik. Ogenschijnlijk was daar niets
tegen in te brengen. Leggen we een boek
op twee ronde gelijke polloden, dan kun
nen we dat gemakkelijk heen en weer
rollen. Brengen we onder dit boek een
derde potlood, dan zal dit alleen meerollen
als het overal dezelfde dikte heeft als de
beide andere potloden. Is de doorsnede
kleiner, dan rolt het niet mee; is de door
snede daarentegen groter, clan past het
niet onder het boek. Is het potlood zes- of
achthoekig, dan rolt het helemaal niet,
want een voorwerp met hoeken kan niet
gelijkmatig rollen omdat de middellijn niet
overal even lang is. Dat dacht men althans.
Tot de wiskundige Reuleaux in 1875 ont
dekte dat er vele figuren mogelijk zijn die
overal een gelijke middellijn hebben, maar
een ongelijke straal bezitten. De eenvou
digste van deze figuren kan men zich den
ken als een gelijkzijdige driehoek, waarvan
de zijden zodanig worden uitgebogen dat
elk punt op dezelfde afstand van het tegen
overliggende hoekpunt komt te liggen. Bij
elke oneven veelhoek is zulks mogelijk en
volgens de tot die lijd heersende begrippen
dit dus allemaal cirkels moeten
zijn. Cirkels met hoeken wel
te verstaan Want legt men een
potlood met een doorsnede van
zo'n uitgebogen gelijkzijdige
driehoek onder het zoeven ge
noemde boek, dan rolt het rus
tig met de ronde potloden heen
J en weer, omdat de middellijn
overal gelijk is. Zou men een
wiel aldus construeren, dan werd het ech
ter een fiasco, want het middelpunt bevindt
zich bij lange na niet op gelijke afstand
van de omtrek en de trein die met derge
lijke wielen zou worden uitgerust, zou af
grijselijk hobbelen.
IJlings is men derhalve teruggekomen
van de meer dan 2000 jaar oude opvatting
dat een gelijke straal ook een gelijke mid
dellijn impliceert en sedert 1875 zijn cir
kels met hoeken dan ook niet meer moge
lijk, omdat men zich sedert dien uitsluitend
heeft gehouden aan de definitie waarbij
de straal betrokken was.
Misschien is dit voor de minder geschool
de wat moeilijk geweest. Laten we daarom
morgen vertellen van een land hier in
Europa, waar in de laatste 1000 jaar geen
enkele baby werd geboren. Het klinkt ab
surd, maar toch is het zo!
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.