Pinay's prijzenmaatregelen roepen
steeds meer weerstanden op
Noodwet Ouderdomsvoorziening
drie jaar verlengd
De radio geeft Donderdag
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
Haarlemmer deed
„toto" concurrentie aan
Toch ió het zo
2
In de vleessector woedt de strijd het hevigst
Hoge Raad behandelde
cassatieberoep van arts
Geen entréegeld
voor openbare weg
Winterdienst Naco
Anjer- en rozenshow
in Aalsmeer
Meer Edammer en Goudse
naar Amerika
Deviezenreserve met
47 millioen gestegen
EERSTE KAMER
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Negende behandeling
van de zaak-Fonteijn
Ministers zijn van
eikaars markten thuis
Keizer Kareis
kalender
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1952
Van onze correspondent in Parijs)
Nu Pinay metterdaad te kennen heeft
gegeven zijn prijzenslag hoe dan ook
te willen winnen, desnoods met wapens uit
het „dirigistische" arsenaal, begint ook de
tegenstand zich hardnekkiger te doen gel
den. Die tegenstand heeft de premier nu
in het bij zender van de winkeliers te duch
ten, die de jongste regeringsmaatregelen
discriminerend en vernederend hebben ge
noemd. Tot die maatregelen behoort, be
halve een prijsstop voor alle artikelen op
het niveau, dat 31 Augustus was bereikt,
ook de verplichting voor de winkeliers om
op hun prijskaartjes in de étalages naast
de verkoopprijs ook hun inkoopsprijs te
vermelden. De bedoeling hiervan is dat het
publiek zelf na kan gaan of een redelijke
winstmarge in acht wordt genomen. Ook
mag iedere koper van zijn winkelier inzage
van rekeningen eisen om zo de juistheid
van de cijfers op de prijskaartjes te kunnen
controleren.
Het idee, dat afkomstig is van de voor
malige socialistische minister Jules Moch,
lijkt in theorie misschien wel vernuftig,
maar of dit systeem in de praktijk wat uit
zal halen, mag toch wel betwijfeld worden.
In een Parijse winkel wordt men zelden
direct geholpen en het is daarom zeer de
vraag of wachtende klanten het zo zullen
waarderen als iemand, alvorens zijn kilo
aardappelen of zijn fles wijn te betalen,
eerst nog eens nauwkeurig aan de hand van
rekeningen van de grossier de aangegeven
inkoopsprijzen zou gaan verifiëren. De
meeste mensen vinden het nu eenmaal be
langrijker zo gauw mogelijk weer thuis te
zijn dan eventueel een paar francs teveel
te betalen. Gevallen van klanten, die van
hun bakker, kruidenier of slager een reke
ning hebben opgevraagd, zijn ons niet be
kend. Meestal koopt men bij zijn vaste
leveranciers en het is ook wat waard goede
maatjes met hen te blijven.
Tegenmaatregel van slagers
Al maakt deze maatregel van de rege
ring dus de indruk een slag in de lucht te
zijn, toch schijnen de winkeliers dit initia
tief nogal hoog op te nemen. Er gaat bijna
geen dag voorbij of een of andere bedrijfs
tak van middenstanders houdt een verga
dering om tegen de dubbele prijskaartjes te
protesteren, en vooral de slagers blazen
daarbij zeer hoog van de toren. Zij zijn
dan ook het stevigst georganiseerd. De sla
gers hebben nu zelfs een contra-offensief
aangekondigd, hetgeen daarin zal bestaan,
dat ze op de prijskaartjes bij hun osselapjes
en kalfsbouten nog een derde kolom zullen
vermelden, waarin nauwkeurig berekend
wordt hoeveel procent aan belastingen en
andere overheidslasten óók in de prijs is
begrepen. Zij willen daardoor het publiek
aantonen dat door indirecte belastingen de
regering volgens hen de hoofdschuldige van
het dure leven is.
Overigens wordt met al die cijfergooche-
larijen het vlees niet goedkoper en daarom
heeft de regering maar weer haar toevlucht
ADVERTENTIE
De ROXY:
„Ben je jaloers?"
De Lucijer:
„Je hebt ook zoveel aanbidders
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.10 Platen. 9.00 Morgenwijding.
9.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.40 Pla
ten. 10.35 Ik weet, ik weet wat u niet weet.
10.50 Voor kleuters. 11.00 Platen. 11.05 Ge
varieerde muziek. 12.00 Zang en piano. 12.25
In 't spionnetje. 12.30 Weerbericht. 12.33
Amusementsmuziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Pla
ten. 13.20 Amusementsmuziek. 14.00 Ontmoe
tingen met Christopher Blaze, hoorspel. 14.35
Platen. 15.00 Voor zieken. 16.00 Van vier tot
vijf. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Militaire cau
serie. 17.40 Platen. 17.45 Regeringsuitzending:
Indonesië als wereldvettenleverancier. 18.00
Nieuws. 18.15 Sportproblemen. 18.25 Metro-
pole-orkest. 18.55 Gesproken brief uit Lon
den. 19.00 Orgel. 19.10 Reportage. 19.25 Pla
ten. 20.00 Nieuws. 20.05 Philharmonisch
orkest en groot koor. 21.00 Cabaret. 21.30
Dansmuziek. 22.15 Over de Oceaan; 25 jaar
na Lindberg, causerie. 22.30 Platen. 23.00
Nieuws. 23.15 Sport. 23.3024.00 Zang, viool
en orgel.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00
Gewijde muziek. 10.30 Morgendienst. 11.00
Voor zieken. 11.45 Platen. 11.50 Als de ziele
luistert, caauserie. 12.00 Angelus. 12.03 Con
cert (12.30—12.33 Weerbericht). 12.55 Thuis
front-Tombola. 13.00 Nieuws. 13.20 Gemengd
koor. 13.30 Viool en piano. 14.00 Metropole
Orkest en solist. 14.45 Voor de vrouw. 15.15
Platen. 15.30 Viool en cello. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Klassieke muziek. 17.00 Voor de jeugd.
17.30 Platen. 17.40 Voordracht. 18.00 Leger
des Heilsmuziek. 18.15 Mannenkoor. 18.40 Óp
de stelling. 18.50 Platen. 19.00 Nieuws. 19.10
Levensvragen. 19.25 Collegium musicum Am-
stelodamense. 19.40 Radiokrant. 20.00 Prome
nade-orkest en solist. 20.40 Mannenkoor, Ko
ninklijke Militaire Kapel en solisten. 21.15
Platen. (21.30—21.40 Het Wespennest). 21.55
Buitenlands overzicht. 22.15 Pianorecital.
22.45 Overdenking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 Weerbericht. 12.34 Voor
landbouwers. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 14.00 Engelse les. 14.15 Platen. 14.30
Franse les. 14.45, 15.15 en 16.00 Platen. 16.15
Militaire kapel. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17.15 Voor de kinderen. 18.15 Platen. 18.30
Voor solisten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Klankbeeld. 20.30 Verzoekprogramma.
21.00 Voor de vrouw. 21.45 Verzoekprogram
ma. 22.00 Nieuws. 22.15 Kamermuziek. 22.45
VLaten. 22.55—23.00 Nieuws.
genomen tot verhoogde import, in de hoop
aldus de concurrentie te kunnen stimu
leren.
Vooral uit Nederland zijn de laatste
dagen grote hoeveelheden vlees ingevoerd,
waarvan de prijzen belangrijk lager zijn
dan van het Franse vlees. Een kilo Neder
landse biefstuk kost bijvoorbeeld 690 francs
7,60) tegen ongeveer 800 francs voor
een kilo Franse.
Men zal geneigd zijn te denken dat de
Parijse huisvrouwen do slagers die Hol
landse biefstukken en runderlappen wel uit
de handen zullen grissen, maar dat is nu
juist niet zo. In alle Parijse slagerijen kan
men in deze dagen goedkoop Nederlands
vlees verkrijgen, maar niettemin blijkt de
omzet daarvan maar een vijfde te zijn van
het veel duurdere Franse vlees. De Fransen
moeten van buitenlands vlees over het al
gemeen maar weinig hebben.
Indexcijfer
Ondertussen is het, zoals men ziet, geen
lichte taak in Frankrijk tegen de duurte
te vechten. De regering vindt daarbij
niet alleen de winkeliers tegenover zich,
maar bovendien moet zij trachten de ogen
van het publiek voor zijn welbegrepen
eigenbelang te openen.
Noch in het een, noch in het ander is
Pinay tot dusver geheel geslaagd. Weldra
zou echter het uur der beslissing wel eens
kunnen slaan. De vorige maand was het
indexcijfer der dagelijkse levenskosten tot
144,8 gestegen (waarbij Augustus 1951 op
100 werd gesteld). Wanneer dat getal de
149 heeft bereikt, zal Pinay genoodzaakt
zijn, ingevolge de wet op de bewegende
loonschaal, ook de salarissen te verhogen.
En dat zou het definitieve échec betekenen
van het „experiment-Pinay", omdat in dat
geval de wedloop van de prijzen en de
lonen opnieuw zal zijn ingezet.
De Hoge Raad heeft het cassatieberoep
behandeld van de Rijswijkse arts A. L., die
te Zevenhoven op 1 November 1950 in sa
menwerking met de plaatselijke arts een
inwoner van die gemeente de tanden en
kiezen onder verdoving had getrokken.
Doordat de patiënt een prop watten in de
luchtpijp kreeg zonder dat de arts er iets
van merkte,.is hij overleden.
Wegens dood door schuld werd de arts
door de rechtbank te 's Gravenhage ver
oordeeld tot 1 maand gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van 3 jaar en
een geldboete van 1.000.Het Haagse
gerechtshof heeft dit vonnis bevestigd.
Dr. mr. W. Schuurmans Stekhoven licht
te voor de Hoge Raad twee cassatiemidde
len toe. Hij betoogde, dat het oordeel van
het hof, dat de dood van de patiënt te wij
ten was aan ernstige tekortkomingen van
de arts, geen steun vindt in de deskundi
genverklaringen. Voorts had het hof vol
gens pleiter moeten komen tot de conclusie,
dat de plaatselijke arts mede aansprakelijk
was.
De advocaat-generaal zal op 7 October
conclusie nemen.
In Ënkhuizen. is onlangs procesverbaal
opgemaakt tegen een man die zonder en-
trée te betalen het terrein van een bloe
mententoonstelling, waarvoor een gedeelte
van de openbare weg was afgezet, had be
treden. De kantonrechter sprak hem vrij
omdat naar zijn oordeel de gemeente niet
een deel van de openbare weg aan een
willekeurig comité kan overdragen om er
mee te doen wat dat comité goeddunkt. Wel
kan een gemeentebestuur een stuk weg
afsluiten, maar dat houdt volgens de kan
tonrechter niet in dat een comité gerech
tigd is entrée te heffen. Het vonnis van de
kantonrechter heeft al tot gevolg gehad,
dat de wielerronde van Grootebroek afge
last is. Men vreesde namelijk, dat het pu
bliek nu het afgezette parcours zal willen
i betreden zonder entrée te betalen.
ADVERTENTIE
Dr. Tahu Abdel Motaal (met zonnebril),
vroegere minister van Financiën van Egyp
te, stelde zich direct na zijn terugkeer uit
Turkije vrijwillig onder arrest. Bij zijn
aankomst uit Alexandria in Cairo, werd
hij vergezeld door enige leg er autoriteiten,
De winterdienstregeling van de Neder
landse Autocar onderneming (Naco) te
Alkmaar gaat 5 October in.
Voor de lijnen van Haarlem en IJmuiden
uit (Haarlem-Alkmaar-Den Helder, Haar-
lem-Krommenie-Purmerend-Edam en
IJmuiden-Beverwijk-Egmond aan Zee)
worden geen veranderingen van kracht.
De door de afdeling Aalsmeer van de
Koninklijke Nederlandse Maatschappij
voor tuinbouw en plantkunde georgani
seerde anjer- en rozenshow is gistermid
dag geopend.
Aan de show ging een keuring vooraf,
waar een deskundige commissie de nieuw
ste en meest exclusieve anjers en rozen
bekroonde. De show is bedoeld als een
soort thermometer van de twee grootste
Aalsmeerse cultures. Zij geeft elk jaar het
peil aan, waarop zich de anjer en rozen
teelt bevindt. De show geniet internatio
nale vermaardheid en is behalve voor de
kwekers, ook voor de exporteurs en bui
tenlandse afnemers van groot belang, daar
zij de nieuwste en bijzondere soorten- ten
toon stelt.
De show genoot, evenals andere jaren,
grote belangstelling.
Het ministerie van Landbouw van de
Verenigde Staten heeft gisteren besloten de
importquota voor zuivelproducten met in
gang van 1 October met vijftien procent te
verhogen. Het quotum voor Edammer en
Goudse kaas werd van drie millioen op vier
millioen pound per jaar gebracht.
In het begin van dit jaar had het Ame
rikaanse Congres het ministerie reeds ge
machtigd, de quota met vijftien procent
te verhogen, wanneer dit in het belang zou
zijn van de internationale handel en de in
ternationale betrekkingen.
De importeontröle op sommige soorten
Italiaanse kaas is opgeheven.
Uit de weekstaat van de Nederlandse
Bank blijkt dat de goudvoorraad gehand
haafd bleef op het vorige week met onge
veer f 13 millioen verhoogde bedrag van
bijna f 1235 millioen.
In de biljettencirculatie is weinig veran
dering gekomen. Met slechts f 7 millioen
is de chartale geldomloop verminderd tot
f 2899 millioen. Er is voor f 34 millioen
sohatkistpapier afgegeven, waarmede de
post „Schatkistpapier overgenomen van de
staat" tot f 308.6 millioen is gereduceerd.
Het deviezenbezit is toegenomen met
f47 millioen tot f2108 millioen, inclusief
goud tot f 3343 millioen.
Thans is aan ir. Staf,, minister van Oor
log en minister van Marine, eervol ontslag
verleend als directeur-generaal van de Land
bouw, onder dankbetuiging voor de vele en
gewichtige diensten in deze functie den
lande bewezen. Als directeur-generaal van
de Landbouw is aangesteld ir. A. W. van de
Plassche, onder gelijktijdig eervol ontslag als
directeur van de Tuinbouw.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
zonder hoofdelijke stemming besloten tot
verlenging met drie jaar van de Noodwet-
Ouderdomsvoorziening, gepaard gaande
met een verhoging van de vrijstelling van
de eigen inkomsten van 50 tot 100 per
jaar. De Tweede Kamer had dit wetsont
werp op 23 Juli aangenomen.
De heer Brandenburg (CPN) her
innerde er aan, dat de Tweede Kamer had
aangédron'gërf op' verhoging van de vrij
stelling tot 200, waarmee ook het toen
malige Kamerlid Suurhoff instemde. Het
is te begrijpen, dat de tegenwoordige minis
ter Suurhoff nog niet een wetsontwerp van
die strekking heeft ingediend, maar waar
om stelt hij de gevraagde verhoging niet
in uitzicht?, vroeg de heer Brandenburg.
Minister Suurhoff gaf ten ant
woord, dat hij met een dergelijke ver
klaring niet op het beraad in het kabi
net kon vooruitlopen. Uiteraard was de
nieuwe minister nog wat onwennig in het
milieu van de Eerste Kamer. Maar niemand
maakte het hem verder lastig en zonder
hoofdelijke stemming werd het wetsont
werp aangenomen.
Bij de benoeming van vijf leden in de
commissie van Buitenlandse Zaken werden
de heren Anema (AR), Wendelaar (WD)
en Beaufort (KVP) gekozen met ieder 34
stemmen; de heer Schermerhorn (P. v. d.
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad, U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is 6.20, post-
abonnés 1 6.60.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn -formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE.
A.) kreeg 28 stemmen en de heer Gerretson
(CHU) 20 stemmen. In plaats van op de
heer Gerretson hadden tien leden gestemd
op de heer Vixseboxse (CHU).
De Eerste Kamer is daarna voor onbe
paalde tijd uiteen gegaan. De ingewikkelde
wetsontwerpen inzake de financiële rege
ling van de wederopbouw en een wijziging
van de regeling van de materiële oorlogs
schade, die tegen de zin van minister Lief-
tinck kort voor zijn aftreden van de agenda
waren afgevoerd, zullen na overleg met de
nieuwe minister van Financiën voorlopig
nog niet in behandeling worden genomen.
De zaak-Fonteijn, het proces wegens
smaadschrift tegen de thans 53-jarige ex-
sergeant-konstabel der Koninklijke Marine
A. H. F. Fonteijn, zal op 14 October voor
de Hoge Raad behandeld worden.
Fonteijn heeft in 1949 een pamflet ver
spreid, waarin hij twee artsen in Den Hel
der er van beschudigde hem ten onrechte
in 1935 wegens asthma te hebben afge
keurd voor verdere dienst, zodat hij met
pensioen gezonden werd. Fonteijn heeft se
dertdien op talloze manieren trachten aan
te tonen, dat hij nimmer aan asthma heeft
geleden.
De artsen dienden een aanklacht wegens
smaadschrift tegen hem in. Deze zaak is
sindsdien reeds acht keer door rechterlijke
colleges behandeld. In het vonnis, dat de
rechtbank in eerste instantie heeft gewe
zen, staat vermeld, dat de reohtbank tot
de overtuiging was gekomen, dat de artsen
geheel te goeder trouw en overeenkomstig
hun ambtsplicht handelden, toen zij in 1935
de verdachte voor de militaire dienst af
keurden.
In de overwegingen van het arrest, dat
het gerechtshof in Den Haag op 23 Mei
1952 heeft gewezen, staat echter als getui
genverklaring van de beide artsen te lezen
„dat zij tezamen de verdachte niet op 7
Januari 1935 geneeskundig hebben onder
zocht, dat zij dat ook niet afzondei-lijk heb
ben gedaan, dat zij nimmer tezamen al of
niet met een derde in een keuringscommis
sie hebben gezeten en dat zii nooit teza
men, al of niet met een derde, een ge
neeskundig rapport aangaande de verdach
te hebben opgemaakt".
Op deze gronden besloot het Haagse hof
Fonteijn wegens smaadschrift te veroor
delen tot een voorwaardelijke gevangenis
straf. Tegen dit vonnis heeft hij beroep
van cassatie aangetekend.
Adspirant-„bookmaker" voor het Hof
Voor de strafkamer van het Amsterdamse
gerechtshof verscheen gisteren de Haar
lemse bedrijfsleider J. K„ die appèl had
aangetekend tegen een vonnis van twee
maanden voorwaardelijk plus 200 boete,
hem door de Utrechtse politierechter op
gelegd.
De Haarlemmer had namelijk zijn liefde
voor de paardensport en voor het bijbe
horende gokje zo ver doorgedreven, dat hij
bij de courses op Mereveld op een
Zondagmiddag in Juli 1951 een soort
van concurrente „toto" in het klein
was begonnen. „Opzettelijk het pu
bliek de gelegenheid geven voor hazard
spel bij paardenrennen," noemde de dag
vaarding het, maar de Haarlemmer getuig
de, eerst in Utrecht en nu weer in Amster
dam, dat hij alleen voor een aantal goede
vrienden een „boek" gemaakt had (letter
lijk voor „making a book" dat is: wed
denschappen aannemen). Of eigenlijk was
het niet eens een boek geweest, maar zo
maar een kladje op een courseprogramma,
waarin hij de namen der wedders en hun
inzetten noteerde. Een formele „book
maker" vond hij zichzelf daarom niet en
bovendien: een onschuldig „gokje" wagen
met een paar oude vrienden dat was
toch geen strafbaar feit?
De president van het Hof vond de om
schrijving goede „vrienden" wel wat erg
dubieus; hij wees er op dat verschillende
van deze „vrienden" tegenover de politie
verklaard hadden, K. „wel te kennen als
een bekende renbaan-figuur en (of) als
bookmaker." Weliswaar ging het bij de
weddenschappen over het algemeen niet
om grote bedragen, maar in totaal had K.
op de bewuste coursedag dan toch maar
zo'n dikke twaalfhonderd gulden „gevan
gen", waaruit de president concludeerde,
dat de vriendenschaar van deze man dan
toch wel zeer uitgebreid moest wezen.
De procureur-generaal mr. J. Kist sloot
zich in grote lijnen bij de conclusie van de
president aan en herinnerde er nog aan,
dat verdachte tijdens zijn preventieve de
tentie toegegeven had, het publiek-als-
totaliteit, gelegenheid tot hazardspel te
hebben gegeven. Ook mr. Kist zag de be
wuste wedders eerder als „bedrijfsrelaties"
van K. dan als diens intimi. Hij conclu
deerde tot bevestiging van het Utrechtse
vonnis.
Verdachte's raadsman legde er de na
druk op dat zijn cliënt het ten laste geleg
de „gelegenheid geven" volmondig toegeeft,
maar dat hij zich daarbij slechts richtte tot
een kleine kring van bekenden, waaruit nu
eens deze dan weer gene de onderlinge
weddenschappen der anderen „aannam",
hetgeen ook volgens de raadsman niet
strafbaar zou zijn. Op grond van een be
weerde incongruentie tussen proces-verbaal
en dagvaarding vroeg mr. Van Ravenswaay
ontslag van rechtsvervolging, subsidiair
vrijspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
Indien de desbetreffende ministers tijde
lijk verhinderd zijn zal het beheer van de
departementen van Financiën, van Oorlog,
van Marine en van Sociale Zaken en
Volksgezondheid worden waargenomen
door de minister-president, dr.'W. Drees;
het beheer van de departementen van Al
gemene Zaken, van Justitie, van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, van
Maatschappelijk Werk en van Uniezaken
en Overzeese Rijksdelen door di\ L. J. M.
Beel, minister van Binnenlandse Zaken;
het beheer van het departement van Bui
tenlandse Zaken door mr. J. M. A. H. Luns,
minister zonder portefeuille, en bij gelijk
tijdige afwezigheid van de ministers mr. J.
W. Beyen en mr. J. M. A. H. Luns door de
minister-president; het beheer van het de
partement van Binnenlandse Zaken door
mr. L. A. Donker, minister van Justitie,
en dat van het departement van Weder
opbouw en Volkshuisvesting door mr. J.
Algera, minister van Verkeer en Water
staat; Verkeer en Waterstaat zal worden
waargenomen door ir. H. B. J. Witte, mi
nister van Wederopbouw en Volkshuisves
ting; Economische Zaken door de heer A.
C. de Bruijn, minister voor Publiekrechte
lijke Bedrijfsorganisatie, en Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening door ir. C.
Staf, minister van Defensie.
ADVERTENTIE
51. Geholpen door Panda klauterde Jollie-
pop weer aan dek. Maar al was hij nu gered,
erg prettig voelde hij zich nog lang niet.
„Teveel... hik... excuseer, zeewater ge
nuttigd", mompelde hij, slapjes over de
verschansing leunend. „Wat een paar land
krabben!", snoof Teutbei minachtend, „daar
heb je in een storm meer last dan hulp
van. Vooruit, hoepel op jullie! Of nee!",
voegde hij hier plotseling aan toe met een
blik op de schatkaart, die nogal opzichtig
uit Jolliepops achterzak stak, „die lange
mag hier blijven om bij te komen!" Panda,
wien de blik van Teutbei op de schatkaart
was ontgaan, voelde zich door die laatste
opmerking vriendelijker ten opzichte van
de ruwe zeeman gestemd. „Het valt me
mee", mompelde hij, gehoorzaam de brug
verlatend, „dat hij Jolliepop gelegenheid
geeft om bij te komen!" Maar nauwelijks
was Panda weg of Teutbeis hand gleed in
de richting van Jolliepops achterzak. „Dit
is de kans om mijn kaart terug te krijgen",
mompelde hij, „misschien zie ik kans om,
zonder het stuv los te laten, er bij te
komen!"
Neergestort. Dertien Franse marine-offi
cieren en onder-officieren zijn gisteren
om het leven gekomen bij een vliegtuig
ongeluk bij Saigon. Een veertiende in
zittende van het marine-vliegtuig, dat
kort na het opstijgen van het vliegveld
van Saigon neerstortte, werd ernstig
gewond.
Indruk. De voorzitter van de commissie
der Amerikaanse stafchefs, generaal
Omar Bradley, heeft op een persconfe
rentie te Washington verklaard, dat
Amerika vroeg of laat zijn geheimen
van een atoomoorlog aan de geallieerde
militaire bevelhebbers in Europa moet
uitleveren. Als een der redenen hier
voor noemde Bradley, dat sommige ge
allieerde landen de verkeerde indruk
hebben gekregen, dat het blote feit, dat
Amerika het atoomwapen bezit, het voor
hen onnodig zou maken hun eigen de
fensie op te bouwen. Deze ervaring had
hij opgedaan op zijn reis van elf dagen
naar Europa, waarvan hij juist is terug
gekeerd.
Wapen. Volgens de Parijse correspondent
van de „Times" gebruiken de Franse
soldaten in Korea thans de nieuwe
Franse bazooka, die het Amerikaanse
materiaal overtreft, niet meer dan zes
kilo weegt en op tweehonderd meter af
stand een Stalin-tank buiten gevecht
kan stellen. Een wapen, dat een gering
bedrag kost, kan dus met een projectiel
van enkele honderden francs een tank
van tweehonderd millioen onklaar ma
ken, aldus dit bericht.
Vrijstelling. Een woordvoerder der West-
Duitse regex-ing heeft medegedeeld, dat
het West-Duitse kabinet een besluit
heeft aangenomen, volgens hetwelk
consumtie-aardappelen tot 31 December
vrijgesteld worden van invoerrechten.
Op het ogenblik geldt voor aardappelen
een invoerrecht van 20 procent. Het
besluit van de regering werd genomen,
omdat de droogte in Zuid-Duitsland een
ernstige aanbodpositie deed ontstaan.
Vrijspraak. Voor het eerst zijn Dinsdag te
New York twee communisten vrijge-
spi-oken van beschuldigingen van sa
menzwering met het doel de geweld
dadige omverwerping van de regering
na te sti-even. Het waren Simon Gerson
en Isidoi-e Begun, twee van de vijftien
lagei-e communistische leiders, die thans
terecht staan. Het proces tegen de der
tien andere leiders duurt voort.
Cultuur. Op 21 October zal in Miinster
een „Duits-Nederlandse cultuurdag"
worden gehouden, waaraan meer dan
400 personen onder wie honderd Neder
landse gasten, zullen deelnemen. De
stad en de universiteit van Miinster
zullen voordrachten doen houden over
de bouwkunst in Münster en Oost-
Nederland en er zal een boekententoon
stelling over de Duits-Nederlandse uit
wisseling van boeken worden geopend.
Verduistering. De Amerikaanse senaats
commissie voor de landbouw heeft ont
dekt, dat van door de regering opgesla
gen landbouwproducten hoeveelheden
tot een totale waarde van tien millioen
dollar zijn verduisterd. De commissie,
samengesteld uit vijf democraten en drie
republikeinen, legt er in haar verslag
de nadruk op, dat geen-ambtenaren van
het ministerie van landbouw bij de ver
duistering betrokken waren. De opge
slagen landbouwproducten waren door
de regering opgekocht ter ondersteuning
van de prijzen.
Voorbereiding. Een smaldeel van de
Australische vloot, waaronder het vlieg
kampschip „Sydney", heeft gisteren de
haven van Port Darwin verlaten met
de Montebello-eilanden als veronder
stelde bestemming. Op deze eilanden
zullen binnenkort de eerste. Britse
atoomproeven wol-den ondernomen. Of
ficiële waarnemers menen, dat de voor
bereidingen voor de zorgvuldig geheim
gehouden proeven zeer snel het hoogte
punt naderen, maar zelfs de ministers
van het Australische kabinet zijn nog
niet ingelicht over de datum van de
proefnemingen.
Critiek. Onder zeer grote belangstelling,
ook van vele hooggeplaatste officieren,
heeft het Indonesische parlement een
aanvang gemaakt met de behandeling
van het beleid van het ministerie van
Defensie. In de beschouwingen van de
zijde van het parlement werd een zeer
scherpe critiek uitgeoefend op het be
leid van de minister van Defensie, sul
tan Hamengku Buwono, speciaal met
betrekking tot de schorsing van kolonel
Bambang Supeno (wegens diens critiek
op het. beleid van de minister van De
fensie). Voorts had men critiek op het
gebruik maken van de diensten van de
Nederlandse militaire missie.
VAN Keizer Karei de Grote zullen de
meeste onzer zich niet zo erg veel meer
herinneren. We hebben het Roelantslied en
de Middeleeuwse Karelromans die zijn
naam in ere houden en bij Nijmegen staat
nog éen brok ruine, het Valkhof, waar hij
volgens de schoolboekjes „gaarne ver
bleef". Maar dat is allemaal nogal vaag en
legendarisch en daardoor niet in staat ons
keiden, die het Latijn als wetenschappe
lijke voertaal gebruikten, waren de Latijn
se namen der maanden uiteraard geen be
zwaar, maar het volk wilde daar moeilijk
aan. Om zijn onderdanen nu wezenlijk
meer deel te laten nemen aan de tijdreke
ning, liet Karei de Grote de maanden Ger
maanse namen geven, welke in volgorde
luidden: Wintarmanoth, Hornung (modder-
u.u.«.luw» /«ei, at smut, uus wuueit. vviniarmanotii, Hornung (modder-
een scherp omlijnd beeld van deze grote maand)Lentzimanoth, Ostermanoth (Paas-
heerser te geven. Dat is jam- mnnnri)
heerser te geven. Dat is jam
mer, want de goede man ver
diende beter. Tot zijn nadeel
moet echter worden aange
voerd, dat zijn werkzaamheid
van héél lang geleden dateert
en dat het de gemiddelde mens
van vandaag niet kwalijk kan
worden genomen wanneer hij
zich niet vieer precies herinnert wat er
ruim 1100 jaar geleden is gepasseerd.
Karei de Grote was, behalve een uit
nemende vechtjas, ook een man die gevoel
had voor cultuur en beschaving. Zijn rijk
ziende als erfgenaam van het Westelijke
Romeinse keizerrijk, voelde hij zich geroe
pen, zijn volken de wetenschap van die
dagen deelachtig te doen worden. De kei
zer zelf was niet bijster ontwikkeld en zijn
onderhorigen waren stuk voor stuk handi
ger met de knots dan met de pen. De voor
delen van ontwikkeling en beschaving wa
ren voor het gezonde verstand van Karei
de Grote echter zo evident, dat hij van
heinde en ver de geleerden naar Franken
land deed komen om het onderwijs en de
wetenschappen ter hand te nemen.
Maar omdat het Latijn de taal der Kerk
en van de wetenschappelijke wereld van
het Westen was, bleek het niet zo eenvou
dig, het volk in de zegeningen van de cul
tuur te doen délen. Als voorbeeld hiervan
diene de tijdrekening, welke van de Romei-
nen was overgenomen. Voor de ontwik- (Nadruk verboden)
maand), Winnemanoth (maand
der genietingen), Bracmanoth
(maand van het akkerwerk),
Heuvimanoth (hooimaand.),
Aranmanoth (oogstmaand),
Witumanoth (windmaand),
Windumemanoth (wijnmaand)
Herbitsmanoth (herfstmaand)
en Heiligmanoth.
Helaas bleef deze poging tot taalzuive
ring zonder uitwerking, want de nieuwe
namen zijn vrijwel niet gebruikt. De be
volking begreep de betekenis der namen
uiteraard uitstekend, want het ivas hun
eigen taal. Maar zij stonden op een nog
zo lage trap van ontwikkeling, dat zij een
dergelijke indeling van het jaar niet nodig
hadden. De kalender was iets dat uitslui
tend door geleerden werd gehanteerd en
die gebruikten de Latijnse namen. De in
de landstaal gestelde namen kwamen er
dus niet aan te pas. Karei de Grote was
dus begonnen op een tijdstip dat zijn volkje
er nog niet rijp voor was.
En nu moeten we naar iets heel anders
overstappen, want een lezer gooide een
steen in zee en zag die zinken. „Valt die
steen, zo vraagt hij, nu altijd maar door,
of gaat het zinken op een zeer grote diepte
bijvoorbeeld van 8000 meter, geleidelijk
over in zweven
Daarover morgen.
H r"TUJON.
