De kunst van de banketbakkerij
tentoongesteld
Wettelijke verplichting tot
winstdeling afgewezen
Koningin Juliana vandaag gast
van feestvierende Friezen
Sonia Gaskell als choreografe
Unieke expositie in Haarlem
Agenda voor
Haarlem
In de Soete Inval"
Adres der geloofsbrieven
van gezant in Egypte
Kruisbeeld gevraagd
Rapport Commissie Bezitsspreiding
Zij bezocht herdenkingsdienst voor
100-jarige Mij. van Landbouw
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1952
3
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
Antwoord van mr. Luns
op vragen van mej. Klompé
Paleistuin Noordeinde
gaat open voor publiek
Piloot ongedeerd
na noodlanding
Haarlemse recherche
heldert diefstal op
Europa in trek bij
Amerikaanse toeristen
Kanttekeningen bij een schitterend programma
„Inter Nos" voor cle radio
met Vlaamse cantate
Twee Vleeshallen in de Vleeshal. Bij de
inzendingen van de Nederlandse banket
bakkers is een Vleeshal gemaakt van
chocolade en een van suikerwerk. (Zie foto
beneden).
"jl/JORGEN
aan de
begint in Haarlem een nieuwe tentoonstelling! Het is er een, gewijd
kunst in de bakkerij. Zij wordt gehouden in de Vleeshal en de Vishal
en zij belooft een gebeurtenis te worden, die het aanzien waard is. De Vleeshal en
de Vishal lenen zich uitstekend voor het inrichten van tentoonstellingen en dat is
voor hel bestuur van de afdeling Haarlem van de Nederlandse Banketbakkersvereni
ging aanleiding geweest om ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan beslag te
leggen op de beide gebouwen en belangstellenden een indruk te geven van het heden
en verleden van de banketbakkerij. Het bestuur heeft bij de voorbereiding samen
gewerkt met de afdeling Haarlem van de R.K. Banketbakkersvereniging „St. Nico-
laas" en met de Cacao- en chocoladefabriek Union, die in het begin van deze maand
haar gouden jubileum gevierd heeft. De tentoonstelling, zoals die thans lot stand
gekomen is, is zelden getoond door haar omgeving, door haar opstelling en vooral
door de kwaliteit der artikelen.
De banketbakkerij is een oud vak. Dui
zend jaar voor Christus stond de banket
bakkerskunst in hoog aanzien. Met de be
schaving en de ontwikkeling der oude
volken is zij naar het westen gekomen.
Banketbakkers namen aan de hoven een
vooraanstaande plaats in; zij werden rij
kelijk beloond en van vele eretekens voor
zien. Maar als hun product minder goed
was uitgevallen, dan werden zij een kopje
kleiner gemaakt.
De Fransman Antoine Carème (1784
1833) heeft de banketbakkerij en kokerij
op eenvoudige en nieuwe grondslagen ge
vestigd. Hiervan heeft vooral de Franse
keuken geprofiteerd. Bekende figuren in
het verleden die veel lot de ontwikkeling
van de banketbakkerskunst hebben bijge
dragen waren Bernard Gouffie en Escof-
fier.
Historische afdeling
Geschiedenis wordt geschreven en ban
ketbakkers leggen geschiedenis vast in ge
bak. Belangstellenden in de historie van
de banketbakkerij kunnen hun hart opha
len als zij tijdens een bezoek aan de
Op de tentoonstelling zijn verscheidene
beelden van chocolade te zien. Een der
inzenders heeft aandacht besteed aan Lau
rens Coster en een fraaie afbeelding
gemaakt.
Vleeshal hun schreden richten naar de
bovenverdieping, waar een historische af
deling is samengesteld. De organisatoren
danken deze inzending aan de Nederlandse
Banketbakkersvereniging die de beschik
king heeft over een historische verzame
ling. Gravures van maaltijden in oude tij
den, menu's uit het heden en verleden,
waarbij enkele van het Koninklijk Huis,
en oude kookboeken.
Van de tentoonstelling „Camera Obscu-
ra" is een hoekje overgebleven. Op de ta
fels staat gebak zoals dat in het midden
van de vorige eeuw gebruikt werd.
„De kunst in de bakkerij
De bezoeker aan „De kunst in de bakkerij"
zal vermoedelijk, voor hij zich in de histo
rie verdiept, eerst een wandeling maken in
de benedenverdieping en daar geruime tijd
vertoeven, om rustig de tentoongestelde
werken van Nederlandse banketbakkers in
ogenschouw te nemen. Hij zal tot de con
clusie komen, dat de inzenders hun uiterste
best hebben gedaan om goed voor de dag te
komen, doch niet beseffen, dat de vervaar
digers er van vele uren hebben moeten
besteden aan hetgeen tot stand is gekomen.
Wij deelden enkele dagen geleden mee, dat
een Haarlemse chocoladebewerker al ver
scheidene weken bezig was de Vleeshal in
ADVERTENTIE
Haarlem
WOENSDAG 24 SEPTEMBER
Begijnhof kapel: Christen Spiritualistisch
Centrum „Dc Grotere wereld", bijeenkomst,
8 uur. Minerva: ..De goede aarde". 14 jaar,
2.30 en 8.15 uur. Rembrandt: „Verboden ver
houding",. 18 jaar, 7 en 9.15 u. Palace: „Geen
uitweg", 14 jaar 7 en 9.15 uur. Luxnr: „Klok
slag 12". 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Scar
let Angel", 18 jaar. 7 en 9.15 uur. City: „Kin
derrechter grijpt in". 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Spaarnc: „Drums of Fu Manchu". 14 jaar,
7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 25 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Ballet Recital", 8 uur.
Concertgebouw: Chr. Oratoriumvereniging
„Door Zang Vriendschap" concert „Die
'ahreszeiten", 7.30 uur. Grote Kerk: Orgel-
oncert, 3 uur. Minerva: „Potasch en Perle-
loer" (toneelgezelschap Johan Kaart), 8.15
uur. Rembrandt: „Verboden verhouding", 18
jaar. 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „Geen uit
weg", 14 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
.Journaalvoorstellingen, 10.30. 11.30 en 12.30
uur. „Klokslag 12", 14 jaar. 2. 7 en 9.15 uur.
Lido: „Scardet Angel", IS jaar, 2. 4.15, 7 en
9.15 uur. City: „Kinderrechter grijpt in", 14
jaar. 2.15. 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Drums
of Fu Manchu", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
De tentoonstelling ,.De Kunst in de ban
ketbakkerij'' is in drie afdelingen inge
deeld. Belangstellenden in de historie
van de banketbakkerij kunnen terecht
op de bovenverdieping van de Vleeshal.
Wat voor kunslsluklccn er van suiker
werk, chocolade en marsepein te maken
zijn wordt getoond in de benedenver
dieping. De producten, die de Haarlemse
banketbakkers tegenwoordig aan de
klanten bieden, zijn geëxposeerd in de
Vleeshal, waar een aantal étalages zijn
gemaakt.
oooocooooc
chocolade te vervaardigen cn dat hij
nog lang niet klaar was met zijn arbeid.
De Vleeshal in chocolade is thans klaar.
Men kan er voor de volledigheid?
ook nog een bewonderen in suikerwerk
Het zou te ver voeren een overzicht te
geven van de fraaie werkstukken, waar
mee de banketbakkers dingen naar een
prijs in de voor hen uitgeschreven wed
strijd. Aangezien de wedstrijd open stond
voor banketbakkers die van het uitvoe
rend comité een uitnodiging hadden ont
vangen het comité had zich in verbin
ding gesteld met hen die vroeger in wed
strijden met prijzen beloond werden is
het te begrijpen dat alleen werkstukken,
van bijzondere aard naar Haarlem gezon
den zijn.
Aan de inzenders was gevraagd sierstuk-
ken en beeldhouwwerk te maken. Het ant
woord is thans te zien en het is bijzonder
wat zij met suiker, chocolade, cacaoboter,
marsepein enzovoort bereikt hebben. Het
wordt wel duidelijk, dat er vele eminente
werkers in de banketbakkerij zijn en on
der hen ware artisten.
De Haarlemse banketbakkers leveren
ook hun aandeel en zijn er in het bijzonder
verantwoordelijk voor, dat de Vleeshal
omgetoverd is in een „kunstpaleis". Zij
hebben meegewerkt aan cle inrichting van
een aantal tafels voor een koud buffet en
voor een receptie. Het is bekend, dat er
banketbakkers zijn die zich ook toeleggen
op koken. Een gedekte tafel van zeven me
ter treft men in het midden der expositie
ruimte aan. Schotels met wild, speciale
banketbakkersproducten en fraaie versie
ringen geven hieraan een fleurig cachet, cn
cle bezoeker zal tot cle conclusie moeten
komen, dat cle banketbakker als kok even
vaardig als kunstig te werk gaat.
„hi de Soete Inval
In de Vishal laten de Haarlemse banket
bakkers zien welke producten gebruikt
worden op verjaardagen, huwelijksplech
tigheden, Pasen, Kerstmis, Sint Nicolaas
enzovoort. De bezoeker wordt genodigd
„In de Soete Inval", zoals op een voor deze
gelegenheid gemaakte gevel vermeld staat.
Hij wandelt langs een galerij van zeventien
étalages die voor deze expositie zijn ver
vaardigd. Achter de glazen liggen de lek
kernijen die bij feestelijke gebeurtenissen
genuttigd worden. De Vishal is op smake
lijke wijze versierd. Aan de achterzijde is
een relief van suikerwerk aangebracht. Is
men vermoeid van de wandeling dan kan
men plaats nemen om thee te drinken.
Het is er wat men noemt, een aangenaam
verpozen. Wie het verzuimt, verzuimt veel!
Op vragen van het Tweede Kamerlid
mejuffrouw Klompé (K.V.P.) over de ge
loofsbrieven van cle Nederlandse gezant te
Cairo, heeft mr. Luns, minister van Bui
tenlandse Zaken a.i., geantwoord, dat de
Nederlandse gezant te Cairo op 26 Augus
tus 1952 geloofsbrieven heeft aangeboden,
welke geadresseerd waren aan Z.M. Ahmed
Foead II, koning van Egypte en de Soeqlan.
Het is de minister bekend, dat de Britse
ambassadeur te Cairo op 16 Augustus 1952
geloofsbrieven aanbood,welke geadresseerd
waren aan Z.M. Koning Ahmed Foead II.
De adressering van de geloofsbrieven van
de Britse ambassadeur is een aangelegen
heid welke uitsluitend behoort tot de be
voegdheden van de Britse en Egyptische
regeringen.
De vraag van mej. Klompé of in de ge
loofsbrieven een voorbehoud is gemaakt
met betrekking tot cle toekomstige status
van de Soedan, beantwoordt minister Luns
ontkennend. Geloofsbrieven, welke H. M.
de Koningin richt tot de onderscheidene
staatshoofden van de staten, waarmede
Nederland diplomatieke betrekkingen on
derhoudt, zijn overeenkomstig gevestigd
internationaal gebruik naar vorm en in
houd gebonden aan een traditionele termi
nologie en lenen zich derhalve niet voor
het daarin opnemen van enigerlei beper
kende of aanvullende bepaling. De Neder
landse gezant heeft, zo zegt de minister
verder, alvorens tot de overhandiging van
zijn geloofsbrieven over te gaan, aan de
Egyptische regering medegedeeld, dat de
adressering geen politieke betekenis heeft
cn het onvervreemdbaar recht tot zelfbe
schikking van de Soedan en zijn inwoners
niet aantast.
De Koningin heeft het paleis aan het
Noordeinde in Den Haag met de zich daar
achter bevindende grote tuin ter beschik
king van de regering gesteld cn daarbij de
wens te kennen gegeven, dat dc tuin voor
het publiek toegankelijk zal worden ge
steld.
Het rijk heeft aan cle gemeente Den Haag
verzocht de openstelling van de tuin te
regelen. De gemeente zal moeten zorgen
voor een aantal noodzakelijke voorzienin
gen en voor het onderhoud en de bewaking
van de tuin. B. en W. hebben de gemeente
raad verzocht voor het maken van een
nieuwe toegang, het uitbaggeren van de in
de tuin aanwezige vijver, het in orde bren
gen van de paden cn de beplanting en het
plaatsen van banken en papierkorvcn, een
bedrag van 52.270 beschikbaar te stellen.
Voorts zal met enkele maatregelen ter be
veiliging van het in het gebouw Noord-
einde 74 ondergebrachte Koninklijke Huis
archief, naar schatting een bedrag van
5325 gemoeid zijn.
Dinsdagmiddag om vijf uur heeft een
vliegtuig van de Rijksluchtvaartschool
wegens motorstoring een noodlanding ge
maakt op een weiland te Hamersveld. Het
vliegtuig werd bestuurd door de 24-jarige
piloot F. Hamminga uit Sappemeer, die in
Eolde was opgestegen voor een vlucht naar
Gilze Rijen. Boven Hamersveld ging cle
motor haperen. Bij cle noodlanding werden
linkervleugel en cockpit van het toestel be
schadigd. De piloot kreeg geen letsel.
De Stichting 1853-1953, die ter gelegen
heid van de eeuwviering in Mei 1953 te
Utrecht van het herstel der Rooms Katho
lieke kerkelijke hiërachie in Nederlana
grote feestelijkheden organiseert, heeft een
prijsvraag uitgeschreven voor de vervaar
diging van een groot kruisbeeld van nor
male lichaamsgrootte, dat te Nijmegen zal
worden geplaatst
Voor deze prijsvraag zijn beeldhouwers
uitgenodigd: Marius van Beek, H. van
Haaren, Cephas Stouthamer, allen uit Am
sterdam. Albert Termote uit Voorschoten
en Charles Vos uit Maastricht, die in prin
cipe hebben toegezegd aan de prijsvraag
deel te nemen. Overigens staat de prijs
vraag open voor alle Nederlandse beeld
houwers.
De inzendingen zullen worden beoordeeld
door een jury, waarvoor zijn uitgenodigd
de heren: Mari Andriessen uit Haarlem,
mr. J. Derks uit Hilversum, Jan Engelman
uit Utrecht, prof. dr. F. van der Meer uit
Lent, ir. C. Pouderoyen uit Nijmegen, prof
Oscar Jespers uit Brussel, prof. V. P.
Semijn-Esser uit Amsterdam en Niel
Steenbergenen uit Telcringen.
De maker van het bekroonde ontwerp
zal worden beloond met een prijs van 500,
terwijl hem bovendien de opdracht zal
worden verleend tot cle vervaardiging van
het definitieve kruisbeeld. De tweede prijs
bedraagt 300, cle derde 200.
De Haarlemse recherche Is er in geslaagd
de hand te leggen op de man. die in de
nacht van acht op negen September jongst
leden heeft ingebroken in een winkel van
kantoorbenodigdheden aan de Wagenweg in
Haarlem, waar hij vulpennen, potloden etc.
tot een totale waarde van zeventienhonderd
gulden wegnam.
De man, de negenendertigjarige arbeider
G. L. uit Amsterdam, is aangehouden op de
Nieuwendijk in de hoofdstad en heeft be
kend de diefstal gepleegd te hebben. Tevens
heeft hij aan de recherche verteld, dat hij
via het dak in het huis is gekomen door
het dakraampje en na de diefstal gepleegd
te hebben op een op cle Wagenweg gestolen
fiets naar Amsterdam is gereden, waar hij
de vulpennen aan een hem onbekende man
heeft verkocht. De gestolen goederen kon
cle politie tot nu toe nog niet opsporen.
Tot officier in de Orde van Oranje
Nassau is benoemd de heer J. Dijkshoorn te
Haarlem, onderdirecteur van dc Koninklijke
Java China Paketvaart Lijnen N.V.
In November 1951 heeft de Commissie Bezitsspreiding, waarvan prof. dr. G. M.
Verrijn Stuart tijdelijk voorzitter is, haar interim-rapport over winstdeling inge
diend bij de minister van Sociale Zaken. Dit rapport is thans gepubliceerd. De com
missie wijst een wettelijke verplichting tot winstdeling af omdat zij daartoe geen
rechtsgrond aanwezig acht en winstdcling geen algemeen aanvaarde gedachte in het
bedrijfsleven is. Zij zegt verder dat de noodzakelijke psychologische sfeer voor winst
deling niet in alle ondernemingen aanwezig is en de mogelijkheden voor winstdeling
in cle verschillende sectoren van het bedrijfsleven te sterk uiteen lopen. Algemene
invoering van winstdeling zou volgens een aantal leden der commissie sterk inbreuk
maken op het beginsel, dat voor arbeid van gelijke waarde een gelijke beloning dient
te worden gegeven. De commissie beeft tenslotte enige aanbevelingen gegeven ter
bevordering van een bevredigende werking van winstdcling. Zij is onder meer van
mening, dat winstdelingsregelingen op zodanige wijze formeel dienen te worden
vastgesteld, dat eventuele aanspraken der werknemers vaststaan.
De commissie stelt in het algemeen dat
er door het systeem van toeslagen naar
gestreefd wordt het loon zoveel mogelijk
te doen beantwoorden aan het aandeel,
dat cle werknemer in het economisch re
sultaat van cle onderneming bijdraagt.
Een aanspraak op een deel der winst kan
hij dus niet doen gelden. Slechts voor die
functionarissen, wier activiteit een recht
streekse invloed op het economisch re
sultaat der onderneming kan uitoefenen,
kan een dergelijke aanspraak erkend
worden. Voor bepaalde groepen van hoofd
arbeiders, aan wie toeslagen niet of be
zwaarlijk kunnen worden verleend, zou
winstdeling tot, een zekere correctie der
lonen kunnen leiden.
Een aantal leden staat op het standpunt,
dat de werknemers op grond van billijk
heid op een dergelijk aandeel aanspraak
kunnen maken. Zij gronden deze mening
zowel op het huidige stelsel van collec
tieve loonvorming, waardoor cle band tus
sen loon en ondernemingsresultaat verbro
ken is, als op de omstandigheid, dat een
deel der winst aan leiding en kapitaal
verschaffers toevloeit, zonder dat er in
alle gevallen van verband tussen winst en
prestatie of risico gesproken kan worden.
De risico's, welke de werknemer in dc
onderneming loopt, zijn van een geheel
ander karakter dan die der aandeelhou
ders en moeten op andere wijze worden
opgevangen, zodat een aanspraak op een
deel der winst uit dien hoofde moet wor
den afgewezen.
Koningin Juliana en haar gevolg reden
vanmorgen door het feestelijk vlaggende
Friesland naar de hoofdstad, het centrum
van de festiviteiten ter gelegenheid van het
100-,jarig bestaan van de Friese Maat
schappij van Landbouw. De Koningin was
vandaag tegenwoordig bij het eeuwfeest
van deze organisatie, die zo nauw met het
boerenbestaan in Friesland is verweven en
waarvan zij beschermvrouwe is.
De Koningin arriveerde om vijf minuten
over negen per auto aan de grens van de
gemeente Leeuwarden, waar zij werd be
groet door de Commissaris der Koningin in
de provincie Friesland, mr. H. P. Linthorst
Homan.
Alvorens zich naar de wijdingsbijeen
komst in de Grote Kerk te begeven, ver
toefde Hare Majesteit korte tijd ten huize
van cle Commissaris der Koningin. Toege
juicht door honderden mensen langs de weg
begaf zij zich naar de Grote Kerk, waarin
zij binnenging door het Oranjepoortje, met
daarboven het Oranjeboompje. Bij de-in
gang van dit poortje werd zij opgewacht
door het dagelijks bestuur van de Friese
Maatschappij van Landbouw. In het koor
van de kerk werd de Koningin begroet
door de minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt.
Terwijl de Koningin en haar gevolg het
kerkgebouw betraden, ruisten cle klanken
van het prachtige orgel, bespeeld door Piet
Post, door cle hoge gewelven. Koningin Ju
liana nam plaats op cle oude koningsbank
waarna de dienst begon, waaraan mede
werking werd verleend door de zangeres
Mien Peters. Ds. Th. Hettinga hield een
korte toespraak. Nadat de dienst was be
sloten begaf de Koningin zich weer naai
de ambtswoning van de Commissaris dei-
Koningin, waar zij zich liet voorlichten
over enige maatschappelijke vraagstukken,
die vooral het platteland beroeren en waar
bij cle Friese Maatschappij steeds nauw be
trokken is.
Tezelfder tijd recipiëerde het hoofdbe
stuur van de jubilerende organisatie in
hotel Amicitia. Op cleze zeer druk bezochte
bijeenkomst werd het woord gevoerd door
minister Mansholt.
Van winstdeüng is volgens de commissie
in het algemeen een enigszins betekenen
de prikkel tot verhoging der productie
niet te verwachten.
Invoering van winstdeling zou op grote
schaal leiden tot vermindering van het
voor investeringen beschikbare risicodra
gende kapitaal en verhoging der consump
tie. Daarom verdient een stelsel aanbeve
ling, waarbij het winstdeel, althans ge-
decllclijk. wordt bespaard en gebracht in
de risicodragende sfeer.
Winstdeling kan zowel uiting zijn van
het gemeenschapsgevoel in cle onderneming
als stimulans daartoe. Het verdient volgens
vele leden der commissie toejuiching, in
dien een onderneming op grond van de be
haalde bedrijfsresultaten en als uiting van
dit gemeenschapsgevoel aan dc werknemers
een zekere extra uitkering geeft bij wijze
van symbool.
Een aantal leden is van oordeel- dat bij
algemene toepassing van winstdcling de
onderlinge loonverhoudingen. welke geba
seerd behoren te zijn op functie cn presta
tie. verstoord zouden worden.
Winstdeling per bedrijfstak of voor het
gehele bedrijfsleven wordt niet wenselijk
geacht, omdat zij leidt tot een zekere ge
lijkmaking der uitkomsten van de onder
nemingen en de gunstige effecten van
winstdeling merendeels komen te verval
len.
Ten aanzien van de vraag, of het winst-
deel dient te worden gebracht in de con
sumptieve sfeer (door uitkering in con
tanten), dan wel of het dient te worden be
spaard, merkt de commissie op, dat in de
huidige situatie beperking der consumptie
cn dus beparing der winstdelen aanbe
veling verdient.
Uit een bij de centrale organisa '2 van
werkgevers en werknemers ingestelde
schriftelijke enquête blijkt, dat de confes
sionele organisaties in het algemeen sym
pathiek staan tegenover winstdcling; niet
temin ontraden zij een wettelijke verplich
ting tot. invoering van dit stelsel. Het Cen
traal Sociaal Werkgeversverbond wenst
invoering over te laten aan het personeels
beleid der individuele ondernemingen. Het
N.V.V. neemt een afwijzend standpunt
tegenover winstdeling in, omdat deze een
ongelijkheid schept in de beloning van de
werknemers door omstandigheden buiten
hun wil.
Volgens voorlopige schattingen van Ame
rikaanse zijde zullen aan het einde van dit
jaar ongeveer 60.000 Amerikaanse toeristen
Nederland bezocht hebben. Frankrijk zal
clan 190.000, Engeland 160.000, Italië
130.000, Zwitserland 10.000, West-Duitsland
90.000 en België 50.000 Amerikaanse bezoe
kers hebben gehad. Ongeveer 330.000 Ame
rikanen bezoeken een of meer Europese
landen. Zij zullen naar schatting aan het
eind van dit jaar in Europa 250 millioen
dollar hebben uitgegeven, tegen 200 mil
lioen in 1951 en 225 millioen in 1950. Aan
Europese transatlantische scheep- en lucht
vaartmaatschappijen zal clan 137 millioen
dollar aan passagegelden zijn betaald.
Beter misschien dan woorden kunnen de
twee hierbij gereproduceerde foto's ge
maakt tijdens cle Zondag in Den Haag
plaats gehad hebbende voorstelling illu
streren tot welke technische hoogte cle
danskunst in Nederland onder leiding van
madame Sonia Gaskell gestegen is. Haar
Ballet Recital kan thans een vergelijking
met buitenlandse ensembles doorstaan.
Natuurlijk is de slechts uit negen leden
bestaaneïe groep te klein om integrale uit
voeringen van werken uit het klassieke
répertoire te geven, maar hier heeft men
kant en klaar de kern voor het zo begeerde
nationale ballet, waarover reeds veel te
veel gesproken is zonder zelfs nog het be
gin van een claad bij het woord te voegen.
Die daad is thans ten koste van ongeloof-
Ballet Recital: klassiek. Jaap Flier in het
divertissement uit „De schone slaapster"
op muziek van Tsjaikofski.
lijke inspanning en opoffering door Sonia
Gaskell en haar getrouwen overtuigend
gesteld. Want welke overwegingen bij de
vorming van een dergelijk nationaal ballet
mogen gelden, de artistieke norm moet
prevaleren. Laat men daarom beginnen met
een subsidie aan dit ensemble, dat deze
noodzakelijke steun dubbel en dwars ver
dient.
Zoals ik reeds schreef bevat het schitte
rende programma, dat Donderdag in Haar
lem zijn eerste openbare vertoning beleeft,
zowel klassieke excerpten als choreografi
sche scheppingen en moderne muziek, te
weten van Béla Bartök, van Igor Stravin
sky en van de Haarlemmer Jan Mul, wiens
Sonate een vooral naar de vorm voortref
felijke vertoning vindt. Wat de werkzaam
heid van Sonia Gaskell als choreografe be
treft, komt men tot een gemengde conclu
sie. In alle onderdelen wordt men steeds
getroffen door de technische zuiverheid
van structuur. Het is allemaal zeer door
zichtig en logisch van de beweging uit door
gedacht. Er ontbreekt evenwel iets dat men
wellicht het best een gevoelsbinding zou
kunnen noemen. De formele ordening is
doorgaans zeldzaam fraai, doch men mist
wel eens een expressieve samenhang, soms
ook een evocatief element. Een bezwaar
dat grotendeels wegvalt naarmate in cle
muziek de objectiviteit overheerst, zoals
in het Italiaans Concert van Bach.
Overigens is het wellicht voorbarig daar
al Ie zwaar aan te tillen, omdat zij er ken
nelijk mede naar heeft gestreefd voor de
leden van haar ensemble zo voordelig mo
gelijke kansen te scheppen en hun speci
fieke mogelijkheden scherp uit te buiten.
Er wordt daardoor telkens een sterke in
druk van homogeniteit gewekt. Maria
Huisman bij voorbeeld krijgt zowel in het
Italiaans Concert als in „Rhythme en
klank" ruimschoots gelegenheid haar spor
tieve allure brillant te demonstreren. Ook
in „Ragtime" van Strawinsky trouwens,
een werkje dat enigszins aan „Interplay"
van Jerome Robbins doet denken, waarin
verder de ook in dit (gevaarlijke) opzicht
verbluffende Marianne Hylarides een acro
batische losheid van ledematen laat zien.
Louki van Oven vindt het voor haar uiterst
voordelige roéisntische emplooi in „De
liefde van Df* ►erlimplin voor Belisa"
op allerplezierigste muziek van de Bra
ziliaanse componist Villa Lobos, waarbij
haar mimische vermogens goed van pas
komen. Van haar mooie armvoering kan
men genieten bij haar optreden als de
derde fee in het divertissement uit „De
schone slaapster".
Al houd ik niet erg van zulke mannetjes-
makerij, men moet toch bewondering heb
ben voor cle treffende wijze waarop Con
rad van de Weetering aan Don Perlimplin
karakter weet te geven. Janine van Thor
en de debuterende Willy de la Bye komen
nog niet zo sterk op de voorgrond, maar
deze danseressen geven toch ruimschoots
aanleiding lot prettige verwachtingen.
Waarlijk vederlicht, voor Nederlandse
begrippen weergaloos exact, altijd nobel
van lijn, is de jeugdige ballerina Marianne
Hylarides met haar voor de danskunst ide
ale lichaamsbouw en haar ongekend mooie
développé, haar nergens voor terugdein
zend technisch kunnen en haar volmaakte
balans. Als de ontwikkeling van haar to-
neelpersoonlijkheid gelijke tred kan hou
den met haar virtuositeit, krijgt Neder
land een ballerina van internationaal for
maat. Nauwelijks minder lof verdient haar
als bij toverslag krachtig gerijpte partner
Jaap Flier, een veelbelovende danseur
noble, die reeds thans met zijn rijkgeva-
Ballet Recital: modern. Jaap Flier, Marian
ne Hylarides en Conrad van de Weetering
in „Rhythme en klank" op muziek van
Béla Bartök.
rieerde en hoge sprongen ieders bewonde
ring afdwingt. Zij vormen met hun
vloeiende stijl en grote beheersing een
harmonisch paar.
Sonia Gaskell, alle hulde.
DAVID KONING
Mocht het jeugdkoor „Inter Nos" (diri
gent Jan Booda) enige tijd geleden voor de
KRO een Zwitsers programma ten gehore
brengen, nu is het door de NCRV verzocht
de cantate „De Wereld in" van Peter Be-
noit voor de microfoon te zingen. Deze
cantate welke aan koor en pianobegele -
ding (mei. Emmy van Eden) hoge "eisen
stelt, zal Vrijdagnamiddag in de grote zaal
van de Gemeentelijke Concertzaal te Haar
lem worden opgenomen, welke dan latei-
zal worden uitgezonden.
