Verdediging van Nederlands elftal geen
probleem meer - voorhoede wel degelijk
ZWJTSAL
België-Nederland
Indonesië in de
branding
De Twee Zusters
Fa. B. ENGELENBERG
■Clowntje Riek
Gelijkspel (2-2) tegen Wolverhampton Wanderers
Fraai doelpunt van
Van der Kuil
Fluitconcert
op het televisiescherm
Twee extra wedstrijden
Nederlands hockeyteam
I genééstn
Fouten van Kraak
Penalty gemist
lÉilÉ 1
Saves van Williams
V oorhoedeprobleem
Prins remise met Barcza
in het interzonaal
schaaktournooi
Fenny Heemskerk naar
wereldkampioenschap
schaken in Moskou
Effecten- en
Geldmarkt
Sport in 't kort
Voor de M
Hockey
Schrammenkloven
FEUILLETON
DOOR JOS LODEWIJKS
DONDERDAG 9 OCTOBER 1952
Van onze sportredacteur)
Een volledie: elftal van Wolverhampton Wanderers op de vierde plaats in de eerste
divisie van de Engelse League slaagde er gistermiddag in het nagenoeg uitver
kochte Feyenoord stadion niet in om het voorlopig Nederlands elftal het voetballesjo
op te dienen, dat voetbalprofessionals altijd zo graag aan amateurs geven. Met een
twee-twee gelijkspel, dat de krachtsverhouding uitstekend weergaf, verlieten die elf
haast volleerde voetbalvirtuozen het veld, nadat ze eens danig hadden gevoeld wat
of men met pittig voetbal kan bereiken tegen achttien karaats techniek en virtuositeit.
Waar de Wolves wèl in slaagden was het bloot leggen van de zwakke, maar ook
de sterke punten in het elftal, dat straks de strijd tegen de Belgen gaan aanknopen.
Met hun spel in de defensie demonstreerden zij maar al te duidelijk dat in de Neder
landse voorhoede de bezetting van de binnenplaatsen een zeer groot vraagstuk is ge
worden. Maar zij bewezen tevens dat de Nederlandse verdediging, zoals die gisteren
was samengesteld, waard is om zonder verandering te worden geplaatst in het
Oranjeteam.
Een oefenwedstrijd was het dus, die wel
degelijk zijn nut afwierp. Want als de leden
van de Elftal Keuzecommissie iets duide
lijk is geworden, dan is dat wel dat de
Eindhoven-speler Tebak ten volle het ver
trouwen verdient, dat men aanvankelijk
niét in hem stelde. Dat bewijs putten wij
eenvoudig uit het feit, dat iemand die een
buitenspeler als de Engelsman Mullen, die
met zijn arsenaal van schijnbewegingen
eenvoudig een meester is in het passeren,
in bedwang kan houden, een voetballer
moet zijn die wel iets meer presteert dan
een verdienstelijke partij spelen in zijn
eigen vereniging.
En dat deed Tebak. Zelden slaagde
.de Engelsman er in hem voorbij te
komen zonder hulp van zijn binnen-
speler Dunn. En zoals Tebak dat deed
met Muilen, zo deed Hendriks dat
gistermiddag met de beweeglijke mid
denvoor Swinbourne, en Terlouw
een groot gedeelte van de wedstrijd
althans met rechtsbuiten Smith. Dit
trio met vóór zich de zowel verdedi
gend als aanvallend uitstekende Bies-
brouck en de iets mindere, maar toch
ook verdienstelijke Wiertz, vormde te
zamen een verdediging, waar de Engel
sen vooral na de rust niet tegen op
konden.
Hoe het dan mogelijk was dat het toch
nog een gelijk spel werd? De oorzaak daar
van is wel heel gauw verteld. Want de
beide doelpunten, die de Wolves voor de
rust scoorden, konden gerust op naam van
Kraak worden geschreven.
De eerste keer dat was na elf minuten
spelen zou Kraak in het strafschopge
bied naast het doel een vrije schop nemen.
Hij wilde naar iemand schieten wie was
niet duidelijk even buiten het straf
schopgebied recht voor de goal, maar de
bal kwam niet voor een Nederlands been,
doch precies voor de voeten van rechts
buiten Smith, die niets anders te doen had
dan in het lege doel te schieten.
En daarmede was een kostbare een-nul
voorsprong van de Nederlanders teniet
gedaan. In de negende minuut namelijk
hadden Abe Lenstra en Van ïtoessel aan
de andere kant een uitgekookt tik-tak spel
letje met succes uitgevoerd. Succes in zo
verre dat Lenstra uiteindelijk hard tegen
de lat schoot, waarop Lugthart (Be Quick,
G.) niets anders had te doen dan de terug
komende bal in te schieten.
schop geen risico wil nemen en men
Boskamp weer wil opstellen. Dat Terlouw
weer als stopper gaat fungeren lijkt ons
gezien het uitstekende spel van Hendriks
vrijwel uitgesloten, evenals het feit dat
men een ander zou kiezen voor Tebak, van
wie naast zijn goede positie kiezen en
taaie volharden vooral ook zijn harde en
zuivere trappen opviel.
Wel een groot vraagstuk is de voorhoede.
Want waar zo opeens twee voldoende bin-
nenspelers vandaan te halen? Een heeft
men er direct voorhanden, indien men Len
stra naast Van Roessel opstelt; links of
rechts, het doet er weinig toe. Clavan kan
altijd nog als linksbuiten dienst doen.
Maar de andere binnenspeler? Moet het
Mommers zijn, de clubgenoot van Van
Roessel, of Van Melis weer? De Keuze
Commissie staat voor een moeilijk pro
bleem.
De ruim vijftigduizend toeschouwers
hadden overigens nog meer sensationeels
gezien in dat eerste gedeelte van de wed
strijd, namelijk hoe Terlouw de
wedstrijd was eigenlijk nauwelijks begon
nen de snelle buitenspeler Smith niet
bij kon houden en deze daarom op wel
overduidelijke manier vlak voor het doel
had gehaakt. Tenslotte hadden al die dui
zenden ook gezien hoe die zelfde profvoet
baller Smith de strafschop niet eens
hard naast schoot!
Een voorsprong kregen de Wanderers
echter toch. Want in de vierentwintigste
minuut had een van die flitsend uitgevoer-
K
WmkwiéÈ
li 1 Bi "V,1 11 111 Mijl
Het tweede Engelse doelpunt. Broadbent heeft een boogschot op het doel gegeven en
de bal draait onder de lat door in het net. Tebak tracht nog te redden, doch het is te
laat. Van links naar rechts: Tebak, op rug gezien, Kraak en de Engelse
linksbinnen Dunn.
ADVERTENTIE
l)m 1st raat 39 - llaarlrm - Tol. 1333?
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
GROENE TENCOLINEUM
voor schuttingen en schuren
de combinaties in de Engelse voorhoede
succes, toen Broadbent schuin langs de
Nederlandse verdediging liep en vanaf de
achterlijn met een boogschot de bal over
de verkeerd opgestelde Kraak in de boven
hoek plaatste.
Maar daarmede hadden de Engelsen dan
toch ook hun kruit verschoten. Kraak
kreeg het daarna rustig, wat van zijn col
lega Williams aan de andere kant zeker
niet gezegd kon worden. Maar Williams
oud-keeper van het Engelse Elftal
maakte géén fouten. Integendeel. Wat
Williams liet zien aan keeperskunst, dat
ziet men op de Nederlandse voetbalvelden
zelden of nooit.
Niemand zou het hem tenminste heb
ben kwalijk genomen dat hij de enorm
harde omhaal van Van Roessel had
laten gaan en evenmin het al even har
de schot van Van der Kuil, die de bal
uit een voorzet van Lugtbart ineens
hard in de bovenhoek schoot. Maar
beide keren stompte Williams, hori
zontaal in zijn doel zwevend, de bal
tot corner.
En wat eigenlijk niemand had verwacht,
gebeurde na de rust tóch. Het steeds meer
aanvallend spelende Bondsteam drong de
Engelsen ook steeds meer in de verdediging
terug. En was het niet dat de binnenspelers
Bennaars en Lugthart overduidelijk te ken
nen gaven dat zij geen raad wisten met
dat fraai positiespel in de verdediging van
de Engelsen, dan was het zeker een over
winning geworden voor de Nederlanders.
Dat kon nu niet, want bij beide binnen
spelers was ook het schot volkomen zoek.
Bij Van der Kuil niét. Toen de Velsenaar
een kwartier na de rust een haarzuivere
crosspass kreeg van Abe Lenstra scoorde
hij met een al even zuiver als hard diago
naal schot de gelijkmaker.
En bij dat fraaie doelpunt bleef het. Ook
toen Lugthart linksbuiten ging spelen en
Lenstra zijn taak als binnenspeler over
nam. Al moet wel gezegd worden dat Abe
met zijn korte en lange passes diverse kan
sen schiep voor Van Roessel, Lugthart en
Bennaars.
Hoe nu de Keuze Commissie het Neder
lands elftal voor Antwerpen zal samenstel
len? De achterhoede zoals reeds gezegd
is zeker geen vraagstuk meer. Of het
moest zijn dat men met Terlouw in verband
met zijn soms onbesuisde spel het bleef
gisteren bij het veroorzaken van de straf
ZOALS u in de nevenstaande beschou
wing over de voetbalwedstrijd tus
sen het voorlopig Nederlands elftal en
de Engelse profclub Wolverhampton
Wanderers kunt lezen, was het eerste
doelpunt dat de Engelsen scoorden te
wijten aan een grove fout van Kraak,
daar deze een vrije trap voor de voeten
plaatste van Smith, die de bal daarop
gemakkelijk in het verlaten doel kon
plaatsen. In de tweede helft herhaalde
Kraak dezelfde fout. Weer trapte hij de
bal ditmaal bij een doelschop
slechts even buiten het doelgebied voor
de voeten van een Engelsman. Weer
was het doel leeg, maar ditmaal trapte
de Engelsman de bal hard over. Een on
begrijpelijke fout van Kraak, maar
waarom moesten duizenden toeschou
wers daarop een fluitconcert aanheffen
tegen onze nationale doelman? Worden
niet overal waar voetbal gespeeld wordt
fouten gemaakt? Speelt ook Kraak niet
als amateur voor zijn plezier? Waarom
dan dat onbegrijpelijke, onbeleefde en
bovenal onsportieve uitfluiten? Laten
die verdwaasde chauvinisten liever thuis
bij de kachel blijven en niet naar een
stadion gaan. Want daar horen ze zeker
niet.
De Nederlandse Televisie Stichting heeft
van de Belgische en van de Nederlandse
Voetbalbond thans officieel toestemming
ontvangen om de interlandwedstrijd Bel
giëNederland, welke op Zondag 19 Oc
tober in Antwerpen zal worden gespeeeld,
per televisie uit te zenden.
Voor deze uitzending, welke een kwar
tier vóór de wedstrijd begint en tot het
einde duurt, is een speciale verbinding van
het stadion in Deurne via Breda naar
Lopilc tot stand gebracht.
De proeven, welke met deze verbinding
genomen werden, zijn bevredigend.
Als commentator bij het beeld zal de
sportverslaggever Dick van Rijn optreden.
In het interzonaal schaaktournooi in Stock
holm werden de afgebroken partijen uit de
dertiende en veertiende ronde uitgespeeld.
De uitslagen luiden: Kotov (Rusland)
Matanovic (Joegslavië) 10 (na 42 zetten);
Kotov (Rusland)Sanchez (Columbia) 10
(Sanchez gaf de partij zonder verder te
spelen gewonnen); Vaitonis (Canada)Un-
zicker (West Did) 'A (na 41 zetten);
Stoltz (Zweden)Pilnik (Argentinië) V*Ma
(na 43 zetten); Szabo (Hong.)Sanchez
(Columbia) Vi(na 75 zetten); Wade
(Nieuw Zeeland)Eliskases (Argentinië)
ViMi (na 88 zetten); Golombek (G. B.)
Vaitonis (Canada) (na 57 zetten);
Barcza (Hongarije)Prins (Ned.) ViMi (na
80 zetten).
De afgebroken partij uit de veertiende
ronde tussen Unzicker (West Did) en Gli-
goric (Joegoslavië) werd na 85 zetten door
Unzicker gewonnen.
De stand
Na de veertiende ronde luidt de stand: 1.
Kotov (Rusland) 12 pnt.; 2. en 3. Petrosian
(Rusland) en Geiler (Rusland) 9Mi pnt.; 4.
Taimanov (Rusland) 9 pnt.; 5. en 6. Stahl-
berg (Zweden) en Szabo (Hongarije) 8M
pnt.; 7. Averbach (Rusland) 8 pnt.; 8. Gligo-
ric (Joegoslavië) 7V4 pnt.; 9. en 10. Pachman
(Tsj. Slowakije) en Unzicker (West Duits
land) 7 pnt.; 11. Eliskases (Argentinië) 6M>
pnt.; 12, 13. en 14. Sanchez (Columbia), Stei-
ner (V. S.) en Barcza (Hong.) 6 pnt.; 15. en
16. Matanovic (Joegoslavië) en Pilnik (Ar
gentinië) 5Va pnt.; 17. Stoltz (Zweden) 5 pnt.;
18. Wade (Nieuw Zeeland) 4% pnt.: 19. en
20. Golombek (G. B.) en Vaitonis (Canada)
3 pnt.; 21. Prins (Ned.) 214 pnt.
Het is thans definitief, dat de kampioene
van Nederland, Fenny Heemskerk, deel zal
nemen aan het candidaten-tournooi voor het
wereldkampioenschap dames, dat op 20
October aanstaande in Moskou begint.
Er worden pogingen in het werk gesteld,
dat Lod Prins, die op het ogenblik deelneemt
aan het interzonaal tournooi in Stockholm,
na afloop van dit tournooi naar Moskou gaat
met de bedoeling, dat hij als secondant op
treedt van mevrouw Heemskerk. Aan het
candidatentournooi nemen zeventien dames
deel. De winnares krijgt het recht de hui
dige wereldkampioene, mevrouw L. Rudenko
(Rusland) voor een tweekamp om de titel uit
te dagen.
De deelneemsters zijn Rubtsova (Rusl.),
Zvorikina (Rusl.), Ignatieeva (Rusl.), Bij-
kova (Rusl.), Belova (Rusl.) Belska (Tsjecho
Slow.), Langos (Hong.), Reicher (Austr.),
Carff (V. S.), Bein (V. St.), Bruce (G. B.),
Tranmer (G. B.), Chaude de Silans (Fr.),
Keller (Oost-Duitsland) en Fenny Heems
kerk (Ned.).
Deze vijftien speelsters worden aangevuld
met twee Zuid-Amerikaanse schaaksters, van
wie de namen nog niet bekend zijn.
ADVERTENTIE
SCHOTSE VOETBALLERS WINNEN.
De interleague wedstrijd tussen de voetbal
teams van Schotland en Ierland is in een
vijfeen overwinning voor de Schotten ge
ëindigd.
HHIJC ZAL DOOR DRIE CANADEZEN
WORDEN GETRAIND. In het aanstaande
ijshockey-seizoen zal de Haagse IJshockey
Club, HHIJC, door drie Canadezen worden
getraind. Het zijn: Karl Liski, Adam Zukins-
ki en Robert Orchuk.
ADVERTENTIE
Geniet \Q)'~ vandaag vart
(Van onze financiële medewerker)
Het is nog niet zo lang geleden dat de'
Indonesische minister van Financiën, Su-
mitro, de economische positie van Indo
nesië ernstig en kritiek heeft genoemd.
Vóór hem en na hem hebben andere hoog
geplaatste Indonesiërs een waarschuwende
vinger opgeheven om het Indonesische
volk terug te doen keren uit de „wolken
van illusies en de schone dromen van een
paradijs" en om het tot harde arbeid aan
te sporen. Nog altijd immers blijft de pro
ductie ver beneden die van 1938 ondanks
de bevolkingsaanwas, voornamelijk ten
gevolge van de zozeer gedaalde arbeids
productiviteit en de steeds weer optreden
de stakingen en de stakingsdreigingen.
Toen de prijzen van Indonesië's bodem
producten hun topprijzen hadden bereikt
vloeiden de inkomsten wel rijk, maar mede
door onoordeelkundige besteding zat In
donesië nog in moeilijkheden. iMu de prijzen
aanmerkelijk zijn gedaald en veelal de
kostprijs, die door looneisen en hoge grond-
huren tot een zeer hoog peil gestegen is,
niet meer dekt, kan men zich indenken
dat de Indonesische regering met de han
den in het haar zit. De export daalt in
hoeveelheid zowel als in waarde, de han
delsbalans is, ongeacht de olie, passief en
de inkomsten van de schatkist, die voor
35 °/o uit de buitenlandse handel voort
vloeien, gaan hard achteruit. De in Maart
1950 ingestelde deviezenregeling werd in
Februari vervangen o.m. door een stelsel
van extra uitvoerrechten, waardoor voor
de producenten van enkele producten ver
lichting intrad en export bevorderd werd.
De extra-uitvoerrechten moesten echter
reeds enkele keren drastisch worden ver
laagd, terwijl de import een strenge beper
king onderging. Niettemin is de toestand
ernstig en verkeren vele ondernemingen,
vooral de financieel minder sterke, in een
zeer moeilijke positie.
De rubbercultuur, waarop Indonesië na
de oorlog voor een groot deel heeft gedre
ven, is nog nauwelijks lonend, de tabaks
cultuur verkeert ondanks de hoge opbreng
sten in nog moeilijker positie; de thee
cultuur, een loon-intensief-bedrijf, kan
wat de laagland-theeën betreft, niet meer
bestaan, mede doordat het geteisterd wordt
door de blister-blight, een hardnekkige
bladziekte. De koffiecultuur wordt evenals
de suikercultuur gehandicapt door dief
stallen op grote schaal en wat de suiker
betreft ook door rietbranden. Hoewel de
koffie-uitvoer sinds kort weer is vrijge
geven, is er voor uitvoer vrijwel niets be
schikbaar.
Evenzeer is dit het geval met de suiker.
De andere suikerexporterende landen pro
beren van de gelegenheid gebruik te ma
ken om Indonesië de krachtens een inter
nationale regeling toegekende exportver
gunning voor uitvoer van 1 millioen ton
suiker afhandig te maken. De regering
stelt zinds enkele jaren grote bedragen be
schikbaar om de suikercultuur op de been
te helpen, maar een der moeilijkheden
daarbij is de steeds stijgende rijstbehoefte
van het volk en de daarmede verband hou
dende landhonger. Sinds 1942 is de bevol
king toegenomen met ongeveer 6 millioen
mensen tot 82 millioen, terwijl door de
ongeregelde toestanden de rijstbouw eer
af- dan toeneemt en tot grotere invoeren
noopt. Werd in 1949 volgens het verslag
van de Javase Bank 276.000 ton ingevoerd,
in 1951 was dit gestegen tot 409.000 ton en
voor 1952 raamt men de rijstinvoer op
600.000 ton.
Zo staat de Indonesische regering dus
voor grote moeilijkheden, deels door haar
zelf en vroegere regeringen opgeroepen,
deels het gevolg van de wereldsituatie.
Daarbij komt, dat de maatregelen, die zij
neemt of wil nemen, dikwijls worden
doorkruist door politieke sentimenten. Zo
kan men lezen, dat de Indonesische mi
nister van Sociale Zaken voorstander is
van teruggave van de olievelden op
Noord-Sumatra aan de rechtmatige eige
nares, de Bataafse Petroleum Mij. De B.
P. M. kan de velden snel herstellen en de
inkomsten, die uit de exploitatie aan de
Indonesische schatkist toekomen, vloeien
dan ruim. Ook uit politiek en strategisch
oogpunt acht deze minister teruggave
wenselijk. Van andere zijde verklaart men
echter dat de rehabilitatie slechts een
kwestie van pijpleidingen is en dat men
de exploitatie veel beter zelf ter hand kan
nemen, omdat er veel meer voordeel uit
valt te halen.
Onder de geschetste omstandigheden is
het begrijpelijk dat het buitenlandse ka
pitaal er niet aan denkt belegging te zoe
ken in Indonesië. En het komt ons voor
dat de president van de Javase Bank de
zaak toch wel wat op haar kop zet, als hij
schrijft: „het aantrekken van kapitaal uit
het buitenland stuit in een aantal geval
len nog af op een onbestemde vrees voor
een inbreuk op de onafhankelijkheid, het
geen te betreuren valt omdat industriali
satie in ieder geval de afhankleijkheid
van de voorziening met eindproducten
vermindert en bovendien werkgelegen
heid schept". Hier is immers geen sprake
van buitenlands kapitaal, dat zich staat te
verdringen om belegging te vinden in In
donesië, maar juist het omgekeerde: Indo
nesië heeft buitenlands kapitaal nódig om
zijn binnenlandse economie op gang te
krijgen, hetgeen weer leidt tot economi
sche onafhankelijkheid.
Geen wonder dat de Amsterdamse
beurs, die over het geheel een zeer luste
loze stemming vertoont, speciaal voor In
dische fondsen flauw is. Tot welk een peil
het overgrote deel der Indonesische fond
sen gedaald is, moge met een voorbeeld
worden geïllustreerd. Wij nemen daarvoor
enkele suikeraandelen.
hoogste 1941 thans
H. V. A. 510 86
Javasche Cultuur 301 34
Nisu 285 69
Ver. Lawoe 112 14
Medari 220 15
Pagottan 199 19
Suikercultuur 241 26
Watoetoelis 273 90
Wonolangan 148 32 'A
De bus daverde van het gezang, toen ze eindelijk weer de poort van Speelgoedstad
naderden. En toen ze de stad binnenreden, keken alle mensen lachend op.
Op het plein midden in de stad stopte de bus; het schoolreisje was afgelopen. Alle
jongens stapten uit; ze gaven meester een hand en bedankten voor het plezierdat
ze hadden gehad. En ook de chauffeur vergaten ze niet.
„Nou, jongens, tot het volgende jaar dan maar weer!", lachte hij.
Toen gingen ze alleinaal naar huis. Rick, Bunkie en Oepoetie haastten zich ook naar
huis. Het was niet ver, en spoedig stonden ze opgewonden te vertellen, wat ze alle
maal hadden gezien en beleefd, terwijl oom Tripje en tante Liezebertha lachend luis
terden.
„We hebben héél ver gereden met de bus!", riep Bunkie. „Bijna het hele land door!"
„En we zijn 'n hele tijd in een speeltuin geweest en we hebben heerlijke limonade
gedronken!", vertelde Rick.
„En we zijn in een écht oud kasteel geweest, met kanonnen en torens en harnassen!",
zei Oepoetie.
„En ik heb in 'n donkere gevangenis opgesloten gezeten!", riep Bunkie.
Oom Tripje hoorde het allemaal lachend aan.
„Zo, zoik hoor het al, jullie hebt 'n fijne dag gehad, hè? En 'n lange dag ook.
kijk maar; Bunkie staat te geeuwen van de slaap!"
Naar wy vernemen zijn de besturen van
de hockeybonden van Nederland en België
overeengekomen dit seizoen en het volgend
seizoen in totaal twee extra wedstrijden uit
te schrijven, waarvan de baten voor een ge
deelte ten goede zullen komen van de Inter
nationale Hockey Federatie (F.I.H.).
De extra landenwedstrijd van dit seizoen
wordt in Brussel gespeeld, die van het vol
gend seizoen, waarvan de datum nog niet is
vastgesteld, in Amsterdam.
Het internationaal programma van dit
seizoen ziet er als volgt uit:
Heren: 29 Maart Brussel: BelgiëNeder
land (extra wedstrijd): 10 Mei Amsterdam:
Nederland—België; 12 April Amsterdam:
Nederland—Schotland; 25 April Notting
ham: EngelandNederland.
Er worden nog onderhandelingen gevoerd
voor een wedstrijd tussen Nederland en De
nemarken in Kopenhagen. Verder wordt op
19 April een ontmoeting gehouden tussen
de B-ploegen van Nederland en België.
Dames: 7 Maart Brussel: België—Neder
land; op 22 Maart wordt voorts in een nader
aan te wijzen plaats een wedstrijd gespeeld
tussen de dames B-ploegen van Nederland
en België.
ADVERTENTIE
7)
Tak klopte zachtjes aan de deur van de
commissaris-kamer voor hij binnenging.
Hij was zoals gewoonlijk gekleed in een
zwart costuum van ouderwetse coupe en
in zijn hand hield hij zijn onafscheidelijke
zwarte hoed met een indrukwekkend brede
rand.
„Kom binnen, Tak, en vertel me niet dat
je juist vandaag jarig bent zodat je een
vrije dag wil hebben," zei de commissaris
grommend. „We hebben je nodig".
„Ik ben geheel tot uw dienst, commis
saris, en tot uwe geruststelling moge ik u
mededelen dat ik net eergisteren vijftig
ben geworden, bij welke gelegenheid
uzelve mij hartelijk gelukgewenst hebt.
Blijkbaar zat het niet erg diep met die
hartelijkheid. Enfin, het oog wil ook wat."
Tak liet zich somber neer in een fauteuil
voor het bureau van commissaris Falkner
en deponeerde zijn hoed met grote zorg op
zijn knie.
„Jawel, ik wilde je maar even op de
proef stellen om te zien of je er nóg een
vrije dag wilt hebben," zei de commissaris
missaris allerhartelijkst. „Een sigaar?"
„Graag, al is het niet direct mijn merk,"
mompelde Tak. „Tussen haakjes, hebt u
gehoord dat er ingebroken is bij de Natio
nale?"
Falkner werd een weing paars.
„Nee," teemde hij, „Och werkelijk? Toch
niets ernstigs hoop ik?" Hij beet het puntje
van zijn sigaar en barstte toen los.
„Tak, alle gekheid op een stokje, maar ik
had werkelijk verwacht dat je nou ditmaal
eens niet zou hebben gewacht tot ik je liet
roepen. Je weet evengoed als ik dat dit een
beroerde affaire is. Je had er vanmorgen
al achterheen kunnen gaan, wie weet wat
er intussen allemaal al bedorven of ver
donkeremaand is. Had je nou niet es.
Tak viel hem kalm in de rede.
„Ik moet u ervan op de hoogte stellen
dat ik vanmorgen bij dag en dauw ben
uitgerukt en dat ik, ware het niet dat mijn
auto enigszins gehaperd had, op de plaats
des onheils zou zijn geweest vóór de die
ven." En toen de commissaris weer wat
zeggen wou hief hij met een bezwerend ge
baar zijn smalle, witte hand op en ging
verder: „Ik zit er al midden in, om u te
dienen: Ik heb de situatie in ogenschouw
genomen en enkele interviews op touw ge
zet. Dat laatste was leerzaam. Ik vrees
echter dat ik u nog niet veel nieuws ver
tellen kan. Wel wat, maar niet veel. Het
wordt een moeilijke zaak."
„Vertel op", zei Falkner.
„Het is wel duidelijk, dat de ontvoerders
van de rijkvoorziene brandkast langs de
achterpoort verdwenen zijn," zei Tak lang
zaam en nadenkend, „Maar het is aller
minst duidelijk, langs welke weg zij zijn
gekomen. Wanneer ik die achterpoort een
ogenblik uitschakel, krijg ik twee andere
mogelijkheden: Via de winkel van Helle
boom. links van de bank, en via de woning
van de gezusters Jutte, rechts van de bank.
Deze twee buren hebben namelijk mèt de
bank een gezamenlijke achteruitgang, of
schoon hun respectievelijke achtererven
door muren zijn gescheiden. Andere moge
lijkheden zijn er niet, want de achterzijden
van deze drie panden zijn omringd door
hoge, blinde muren van pakhuizen en ma
gazijnen. Uit de winkel van Helleboom kan
men gemakkelijk achterom bij de bank
komen. Men behoeft dan maar Hellebooms
achterplaatsje af te wandelen, zijn poortje
door te gaan en het poortje van de bank te
openen. Ditzelfde geldt voor het huis van
de Jutte-meisjes, of eigenlijk is het daar
nóg gemakkelijker. Want men kan een
voudig uit de tuin der Jutten over een laag
muurtje op de binnenplaats van de bank
komen. Maar aangezien ik die twee dames
van middelbare leeftijd niet verdenk van
deze sluwe inbraak, en ook reeds heb vast
gesteld dat zij niet door de misdadigers
zijn verschalkt, blijft mij die Helleboom
over. En die Helleboom baart mij zorgen."
De commissaris keek zeer sceptisch.
„Nette jongen, die Helleboom," zei hij
knorrig. „Ik kom wel eens in zijn winkel.
Hij is verloofd met de dochter van mr.
Kamerlingh, een goede kennis van me. Ge
meenteontvanger. Lijkt me een vals spoor."
Tak keek zeer onthutst, doch zijn ogen
lachten.
„Ik moet u erop attent maken, commis
saris," zei hij tergend, „dat ik mij niet ver
antwoord voel om bij mijn onderzoek uit
te gaan van de corrupte basis, dat vriend
schap van de commissaris met een der ver
dachten alle sporen die in de richting van
deze verdachte wijzen, vals maakt."
Falkner smeet woedend zijn sigaar in
de asbak, zodat de vonken in het rond
sprongen.
„Tak," snauwde hij, „schei uit met die
grapjasserij en ga verder met die Helle
boom. Spreek op, wat baart mijnheer Tak
zorgen, om zo te zeggen?"
„Helleboom heeft een sleutel van het ge
zamenlijke achterpoortje. Hij heeft de avond
voor de inbraak een handkar laten aanruk
ken van de verhuurinrichting Aviets en
dat voertuig pas 's morgens teruggebracht.
Het heeft gedurende de nacht vóór het
poortje in de Begijnenstraat gestaan. Dat
heeft de nachtwaker onthuld. Drie dagen
voor de inbraak heeft Helleboom langdurig
bezoek gehad van twee ongure jongens, die
volgens het Amsterdamse familie-album
allebei verscheidene jaartjes achter de tra
lies hebben doorgebracht. Helleboom heeft
de laatste tijd ontzaglijke onkosten gehad.
Hij heeft het huis van de dames Jutte ge
kocht en wil daar een zaak in vestigen, wat
enorm veel geld zal kosten. Ik noem maar
wat."
Falkner keek nadenkend en zoog zwaar
aan zijn sigaar.
„Dat zegt allemaal niet heel veel," meen
de hij. „Trouwens, als de heren door de
achteruitgang zijn binnengekomen, nadat
ze het poortje hadden geforceerd, is er met
die hele Helleboom niets aan de knikker."
„Als," zei Tak langzaam. „Als. Maar dat
zijn de heren nu juist niet. Want het poortje
is van binnen uit geforceerd."
De commissaris schokte omhoog in zijn
stoel.
„Wat zèg je? Van binnen uit? Wel ver
domme. Dan moeten ze er eerst ook in ge
zeten hebben. Maar Helleboom heeft er
een sleutel van, zeg je. Dus forceren
Tak zuchtte.
„Heeft de heer commissaris nooit ge
hoord dat poortjes voor de grap gefor
ceerd werden?" vroeg hij misprijzend.
VIERDE HOOFDSTUK
Eli zag er allerliefst uit in haar nieuwe
donkergroene wollen jurk, een verjaar-
dagsgeschenk van vader en moeder Ka
merlingh, die ér niet van hielden met on
bruikbare frivoliteiten aan te komen
en Joris voelde zijn zware zorgen een
ogenblik wijken toen hij haar in zijn ar
men nam in de gang.
Het was vroeg in de morgen en hij was
al om half acht met een bos verse rode
rozen de deur van zijn pension uitgestapt,
om Eli te gaan gelukwensen. Zijn hoofd
bonsde van een nare hoofdpijn, resultaat
van een slapeloze nacht, gevolgd op een
emotionele dag. Maar de aanblik van Eli
gaf hem weer wat nieuwe moed moed
om de dag af te wachten en de moeilijk
heden onder ogen te zien, die ongetwijfeld
zouden komen.
Van het moment af waarop Tak op zijn1
schouder had getikt, om hem te vragen
mee te gaan in de winkel en de deur af
te sluiten „ik ben van de politie"
leefde Joris in een soort verdoving, die
zijn denken verlamde en hem er toe bracht
allerlei doelloze dingen te doen, zonder dat
hij er toe kon komen enige lijn in zijn ge
dachten of handelingen te brengen.
„Lieveling, wat heb je me verwend.
fluisterde Eli in zijn oor. „Hoe wist je in
's hemelsnaam dat ikJe bent een
schat, hoor je? Ik hou van je
„Vind je hem mooi?" vroeg Joris over
bodig. Hij was altijd een beetje onhandig
in het beantwoorden van Eli's liefkozin
gen, vooral als het er om ging haar dank
baarheid voor zijn attenties op gepaste
manier te accepteren. Hij zou zich deze
morgen volmaakt gelukkig hebben ge
voeld, als het gistermorgen geweest was..
Even later stonden zij hand in hand voor
het pralend pronkstuk dat het verjaar
dagsgeschenk van Joris aan Eli vormde:
Een prachtige, blinkend-witte ijskast, in
wier smetteloze emaille zij zich konden
spiegelen. Joris had maandenlang winkels
afgelopen die deze luxueuze keukenmeu
belen verkochten, voordat hij een keus
had gemaakt. Hij had het gevaarte in zijn
winkel laten afleveren en het zelf met een
gehuurde handkar laat in de avond naar
het huis van de Kamerlinghs gebracht,
toen Eli al een uur of wat in slaap was.
(Wordt vervoigaj.
