De in Indonesië „gewortelde
Nederlanders moeten er blijven
Attlee houdt hoofd koel en
wijkt niet voor Bevan
Wereldnieuws
half zware shag!
Rapport der commissie- Werner:
Slaapt U slecht
De radio geeft Woensdag
Strijd om de macht in Labourpartij
wordt nu in Lagerhuis gevoerd
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
Toch ió het
zo
D
DINSDAG 14 OCTOBER 1952
„Oosterse" en „Westerse"
Nederlanders
speciale melange van de beste
lichte en pittige tabakken!
Amerikanen schorsen
onderzoek naar guerilla's
Paard schrok, ruiter viel
Verkeerscijfers van de
Nederlandse vliegvelden
Haagse subsidie voor
„Jongerenforum"
De kracht
van de t
(Van onze correspondent te Soerabaja)
„Het is bepaald noodzakelijk, dat het vertrek naar Nederland van in Indonesië woon
achtige behoeftige Nederlanders, voor wie de overtocht naar Nederland op de een of
andere manier door derden wordt betaald, zal worden tegengegaan en dat er een
modus zal worden gevonden om bedoeld vertrek zo nodig te verhinderen". Dit is een
van de belangrijkste conclusies, waartoe de commissie-Werner komt, welke in op
dracht van de Nederlandse regering in Indonesië een onderzoek instelde naar aard
van de moeilijke maatschappelijke omstandigheden, waarin de Indo-Europese be
volkingsgroep, alsmede andere on- of minvermogende Nederlanders in Indonesië, zijn
komen te verkeren. In dit verband zegt de commissie-Werner in haar rapport, dat
het haar gebleken is, dat bij velen in Indonesië de gedachte bestaat, dat iedere Ne
derlander, enkel op grond van zijn Nederlanderschap, het recht heeft om bij onver
mogen op kosten van de Nederlandse regering naar Nederland te worden vervoerd.
„Natuurlijk", aldus de commissie, „heeft de Nederlandse staat de plicht alle Neder
landers, waar ook ter wereld zij zich bevinden, behulpzaam te zijn bij het verwerven,
dan wel behouden van een menswaardig bestaan. Het bepalen van de plaats, waar die
hulp zal worden geboden, behoort echter, volgens de commissie, geheel tot de compe
tentie van de regering.
Na de aandacht te hebben gevestigd op
de bedroevende en teleurstellende erva
ringen, welke in het overbevolkte en met
werkloosheid kampende Nederland zijn op
gedaan met vele uit Indonesië gekomen
Nederlanders, die nimmer zullen blijken
te assimileren, zegt de commissie het in
verband met de grootste kansen voor het
huidige en toekomstige levensgeluk van
de betrokkenen en hun nakomelingen
noodzakelijk te achten, de groep Neder
landers in Indonesië te splitsen in twee
groepen: a. Westerse Nederlanders (trek
kers) en b. Oosterse Nederlanders (blij
vers). Onder de eerste categorie zouden
dan moeten vallen de „import"-Neder-
landers en de met deze op grond van op
voeding, opleiding en ontwikkeling of
familiebanden op één lijn te stellen Wes
ters georiënteerde Indische Nederlanders,
en onder de andere groep, die Indische
Nederlanders, die door afkomst, aard, aan
leg, milieu, physiek, psychisch, sociaal eco
nomisch en cultureel op Indonesië zijn in
gesteld, de „in Indonesië gewortelden".
Met betrekking tot de Westerse Neder
landers stelt de commissie zich op het
standpunt, dat wanneer leden van déze
groep in behoeftige omstandigheden komen
te verkeren, repatriëring de meest pas
sende oplossing is. Ten aanzien van de
Oosterse Nederlanders meent de commissie
ervan te moeten uitgaan, dat zij van na
ture Indonesische landskinderen zijn, voor
wie Indonesië het moederland is en blijft,
ook al hebben zij ten gevolge van de sou-
vereiniteitsoverdracht politiek en juri
disch een andere status gekregen. De com
missie acht het met het og op dit onder
scheid noodzakelijk, dat het vertrek naar
Nederland zal worden gereglementeerd.
Verantwoordelijkheid
Nederlandse regering
der
Indien dit principe aanvaard wordt, zal
het volgens de commissie absoluut nood
zakelijk zijn het sociale beleid ten behoeve
van de Oosterse Nederlanders te richten
op handhaving van deze groep in Indo
nesië. Die zal slechts mogelijk zijn, indien
de daartoe nodige middelen worden ver
strekt: redelijk en doeltreffend onderwijs,
arbeidsbemiddeling, maatschappelijke zorg
en steun aan instellingen van weldadig
heid en maatschappelijk nut. Als voor
waarden. die de groen voor haar handha
ving in Indonesië zelf moet vervullen,
worden genoemd: assimilatie met de Indo
nesische bevolking en vrijwillige aanvaar
ding van het Indonesische staatsburger-
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen, neemt dan Togal. Verdrijft in al
die gevallen snel en afdoende die pijnen en
U slaapt heerlijk. Togal baat! Zuivert de
nieren en is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apothekers en drog. 0.95, 2.40, 8.88.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de huisvrouw.
9.40. Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen
11.10 Levensbalans, hoorspel. 12.00 Sopraan
en piano. 12.33 Amusementsmuziek. 12.59
Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Prot. Interker
kelijk Thuisfront. 13.20 Marinierskapel. 14.00
Platen. 14.45 Voor de meisjes. 15.00 Platen.
15.30 Platen. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Orgel
spel. 17.50 Militaire causerie. 18.00 Platen
18.15 Geestelijke liederen. 18.30 Prof. dr. G.
L. Smit: Grepen uit de evolutie van het
leven op aarde: Het tijdperk van zoogdieren.
19.00 Nieuws. 19.10 Boekbespreking. 19.25
Platen. 19.30 Buitenlands overzicht. 19.50
Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Kamerorkest.
21.00 Eigendomsvorming door werknemers,
rondetafelgesprek. 21.30 Leger des Heils
orkest. 22.00 In de Arabische wereld, cause
rie. 22.10 Strijkkwartet en solisten. 22.30 In
ternationaal Evangelisch Commentaar. 22.40
Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.33 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen.
8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Platen. 10.00
Schoolradio. 10.20 Voor de vrouw. 11.00 Pla
ten. 12.00 Lichte muziek. 12.33 Voor het platte
land. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Com
mentaar. 13.20 Gevarieerde muziek. 13.45
Platen. 14.00 Gesproken portret. 14.15 Jeugd-
concert. 15.00 Voor de kinderen. 15.30 Voor
de jeugd. 16.00 Piano. 16.10 Voor de jeugd.
16.45 Voor de zieken. 17.15 Platen. 17.50 Re
geringsuitzending: Zwervend tussen Tjili-
wung en Tjitarum. 18.00 Nieuws. 18.20 Ac
tualiteiten. 18.30 Lichte muziek. 19.00 Mach
ten in de politiek, discussie. 19.20 Platen.
19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Politiek commentaar. 20.15 Promenade
orkest. 20.40 De laatste grens, hoorspel. 21.25
Strijksextet. 21.50 Hoe maakt men penicil
line?, causerie. 22.05 Concertgebouworkest en
soliste. 23.00 Nieuws. 23.15 Orgelspel. 23.30
24.00 Gevarieerd programma.
BRUSSEL, 324 M
11.45 Symphonie-concert. 12.30 Weerbe
richten. 12.34 Platen. 12.55 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Musette-orkest. 13.30 Platen.
13.45 Musette-orkest. 14.00 Schoolradio. 15.40
Vlaams casinoconcert. 16.25 Kamerorkest.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.50 Boekbespre
king. 18.00 Omroepkoor. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Om
roeporkest. 21.00 Kamerkoor. 21.15 Muziek
van Tahiti. 21.50 Vlaamse muziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Litterair-muzikaal programma.
22.55—23.00 Nieuws.
schap. Vooral gezien de laatste noodzaak
acht de commissie een goede en duidelijke
voorlichting onmisbaar. De thans geldende
regelingen voor materiële hulpverlening
ter voorziening in het noodzakelijke le
vensonderhoud, behoeven volgens de com
missie herziening en kunnen verbeterd
worden. De commissie acht het onjuist, dat
deze taak in handen is gelegd van de Ne
derlandse diplomatieke vertegenwoordi
ging in Indonesië. Zij acht het noodzakelijk
dit werk op te dragen aan een daarvoor
in het leven te roepen stichting, waarvan
de kosten ten laste van Nederland zullen
moeten komen.
Ontslagen op handen
Wat de arbeidsmogelijkheden voor Ne
derlanders in Indonesië betreft, verwacht
de commissie, dat de 2000 Nederlanders,
die thans nog in lagere functies bij de In
donesische overheid werkzaam zijn, binnen
vijf jaar volledig uit de overheidsdienst
ontslagen zullen zijn. Dit betekent dus, dat
op vrije korte termijn, behalve de thans
reeds gesteunde ontslagen ambtenaren, ook
het grootste deel van deze groep, die met
inbegrip van gezinsleden op een kleine
10.000 personen kan worden gesteld, even
eens bijstand van de Nederlandse regering
zal behoeven.
Over de arbeidsmogelijkheden in de par
ticuliere bedrijven zegt de commissie, dat
het Westerse bedrijfsleven het als een on
afwendbare gang der ontwikkeling ziet, dat
het alleen dan in staat zal zijn de investe
ringen in Indonesië te behouden, als het
overgaat tot het aantrekken van zoveel
mogelijk Indonesiërs, ook in de leiding
gevende posities.
Het gebrek aan deskundige Indonesiërs
belemmert echter het volgen van deze per
soneelspolitiek in hoge mate. Zoals de za
ken nu staan en mede in verband met de
door de Indonesische regering gevoerde
immigratiepolitiek, mag worden verwacht,
dat de Indische Nederlanders, die nu reeds
werkzaam zijn in het Westerse particuliere
bedrijfsleven, een goede kans maken om in
de particuliere sector hun werk te kunnen
blijven voortzetten.
Van ondernemerszijde wordt echter ge
vreesd een vrees, welke door de com
missie ten volle wordt gedeeld dat het
volgende geslacht zich in het particuliere
bedrijfsleven alleen zal kunnen handhaven,
indien het zich zal weten aan te passen aan
de nieuwe staatkundige verhoudingen,onder
meer door het aanvaarden van het Indone
sische staatsburgerschap.
Belemmeringen
De huidige moeilijkheden voor Indische
Nederlanders, aldus de commissie, zouden
voor hen reeds sterk verminderen, althans
gemakkelijker te dragen zijn, wanneer de
Nederlandse regering voortdurend en posi
tief blijk geeft van vertrouwen in de toe
komst van Indonesië, alsmede in verbete
ring van de onderlinge betrekkingen, ver
houding en samenwerking.
Als belemmeringen, die een groter ver
trouwen in de toekomst in de weg staan,
noemt de commissie: het voortbestaan der
Unieverhouding, de R.T.C.-overeenkomst
en de „ijskast-politiek" ten aanzien van
Nieuw Guinea. Verder acht de commissie
het noodzakelijk, dat van Nederlandse zijde
duidelijk moeten worden gesteld, welk
standpunt zal moeten worden ingenomen
ten aanzien van de aanvaarding van het
Indonesische staatsburgerschap, alsmede
ten aanzien van de opzending naar Neder
land en de sociale zorg, die gegeven zal
worden aan hen, die in Indonesië blijven.
Over het aantal Nederlanders, dat zich
thans nog in Indonesië bevindt, lopen de
schattingen in 't rapport uiteen van 100.000
tot 136.000. In totaal zouden ongeveer
20.000 Nederlanders het Indonesische
staatsburgerschap hebben aanvaard. Uit
gaande van het aantal van 100.000 Neder
landers in Indonesië zouden hiervan 44.000
volens de genoemde maatstaven recht
hebben op vrije overtocht naar Nederland
en 56.000 niet.
Hoewel de commissie-Werner in haar
rapport zeer belangrijke conclusies trekt,
dient men niet uit het oog te verliezen, dat
zij geen overleg heeft gepleegd met de In
donesische regering, zodat in het geheel niet
is gebleken, hoe Djakarta tegenover haar
denkbeelden staat.
WIESBADEN (Reuter). De Hessische
premier Zinn heeft te Wiesbaden mede
gedeeld, dat de gemengde Duits-Ameri
kaanse commissie die thans een onderzoek
instelt naar zijn vei-klaringen over een ge
heime organisatie voor ondergronds werk
in geval van een Russische bezetting, haar
werkzaamheden, op verzoek van de Ameri
kaanse Hoge Commissie in West-Duitsland,
tijdelijk heeft gestaakt. De Hoge Commissie
wenste zich eerst te beraden over de resul
taten, die het onderzoek tot dusverre had
opgeleverd. Ook wilde zij eerst een juri
disch adviseur uit Washington laten komen,
alvorens het onderzoek te doen voortzetten.
Erich Ollenhauer, de voorzitter van de
West-Duitse socialistische partij, heeft in
West-Berlijn verklaard, dat de sociaal
democraten concrete aanwijzingen hebben,
dat behalve de „Bond van Duitse jongeren"
(B.D.J.)ook andere organisaties met buiten
landse gelden worden gesteund. Volgens
hem is het bekend, dat de „Gemeenschap
van democratische socialisten" en de „So
ciaal-democratische actie" Amerikaanse
gelden ontvangen. De sociaal-democrati
sche partij eist, dat de wijze, waarop hier
van buitenaf op de Duitse binnenlandse
politiek invloed wordt uitgeoefend, einde
lijk zou ophouden, aldus Ollenhauer.
De Haarlemse koopman P. P. reed Maan
dagochtend te paard over de Duin en
Kruidbergerweg onder Driehuis toen hij
werd ingehaald door een vrachtauto uit
Zandvoort, die een omvangrijke transport
band vervoerde. Het gevaarte was door de
fabriek versierd met papieren reclame-
stroken, die nogal wapperden. Plet paard
sloeg de schrik in de benen, steigex-de en
viel, zodat ook de koopman onzacht met
moeder Aarde in contact kwam.
De man bloedde aan het achterhoofd en
werd met een lichte hersenschudding per
ziekenauto naar huis vervoerd; de chauf
feur moest een proces-verbaal incasseren,
omdat zijn vrachtje niet zonder politie-
geleide over de weg had gemogen.
Uit de thans voor de derde maal door het
Centraal Bureau voor de Statistiek uitge
geven statistiek van de Nederlandse lucht
havens blijkt dat Eindhoven in 1950
het drukste vliegveld was wat het
aantal vlieg) uigbewegingen betreft: in
totaal 59.419, waarvan 57.932 door
Nederlandse vliegtuigen. Schiphol had er
toen in totaal 45.225, waarvan 34.679 door
Nederlandse vliegtuigen. Het drukste veld
in 1951 was niet Eindhoven en niet Schip
hol, maar Ypenburg, waar in dat jaar in
totaal niet minder dan 67.019 vliegtuigbe
wegingen werden geteld, waarvan 66.502
door Nederlandse vliegtuigen. Op de
tweede plaats kwam Schiphol met een
totaal van 45.350, waarvan 32.449 door Ne
derlandse vliegtuigen.
Wat het commercieel verkeer betreft
staat Schiphol natuurlijk bovenaan: in to
taal 27.840 vliegtuigbewegingen, waarvan
16.137 (van een totaal van 16.175 voor ge
heel Nederland) door Nederlandse vlieg
tuigen. Van dit getal van 27.840 waren
25.137 lijnvluchten volgens dienstregeling.
Wat het overige verkeer betreft komt
Schiphol pas op de vijfde plaats, Ypen
burg komt eerst met 66.903 vliegtuigbewe
gingen, Eindhoven is nummer twee mot
38.272, Hilversum derde met 22.233, Beek
vierde met 20.371, Schiphol vijfde met
17.510 en Eelde zesde met 2717.
De Haagse gemeenteraad heeft Maan
dagmiddag zij het niet van harte een
subsidie van 5000 gulden beschikbaar ge
steld voor het „Europees Forum der po
litieke jongeren", dat van 27 tot en met
31 October in Den Haag zal worden ge
houden. 225 vertegenwoordigers van een
aantal Europese jeugdorganisaties zullen
dan onder auspiciën van de parlementaire
raad der Europese beweging van gedach
ten wisselen over de Europese integratie.
Verscheidene raadslieden wezen er op,
dat de totale begroting voor het forum
rond 100.000 gulden beloopt. Men vond dat
rijkelijk hoog, temeer daar aan het forum
gratis vergaderruimte de grafelijke za
len op het Binnenhof ter beschikking is
gesteld. Een voorstel van de heer Dett-
meyer (VVD) om de subsidie te verande
ren in een garantie werd echter met zitten
en opstaan verworpen. De heer Schurmann
(KVP) betoogde, dat men dergelijke be
langrijke zaken „ruim moet zien". De
fractie van de CPN was vierkant tegen. Bij
de stemming over het subsidie-voorstel
stemden behalve de vier communistische
raadsleden ook nog de heren Lem (KVP)
en Mens Fiers Smeding (WD) tegen.
BRITSE TREILER AAN DE GROND
De Britse treiler „St. Ronan" heeft ge
seind, dat hij ten Noorden van Schotland
aan de grond is gelopen en hulp van een
reddingsboot en een sleepboot nodig had.
De treiler maakte een slagzij van 60 a
70 graden en verkeerde in een gevaarlijke
positie.
De bemanning is later door een ander
schip aan boord genomen.
(Van onze correspondent in Londen)
Vandaag kwam het Britse parlement na
de lange zomervacantie weer bijeen. Het
gold het staartje van de lopende zitting.
De nieuwe zitting begint met de ceremo
niële opening door Koningin Elizabeth op
4 November. Voor haar is het de eerste
maal dat zij in het Hogerhuis de troonrede
zal uitspreken.
Het slot van deze zitting zal erg tam zijn,
omdat de belangrijke wetsontwerpen voor
de nieuwe zitting zijn gereserveerd.
De nationalisering van staal en transport
(althans het wegvervoer, want de spoor
wegen blijven genationaliseerd) zullen de
gemoederen in de hevigste beroering bren
gen. Maar ook in de „tamme" weken, die
nu volgen, is er de „attractie" van het ge
harrewar in de Labourpartij.
In de grootste spanning ziet het land uit
naar de verkiezing door de Labourfractie
van het parlementair comité. Dit is het
„schaduw-kabinet", dat in samenstelling
voor het grootste deel overeenkomt met de
volgende Labourregering, als de socialisten
weer aan de macht zouden komen.
Zal Bevan, als consequentie van More-
cambe, zichzelf en zijn aanhangers candi-
daat laten stellen voor het comité, en wat
zal de fractie dan doen?
De Bevanisten vormen slechts een ge
ringe minderheid in het Lagerhuis. De toe
stand wordt onhoudbaar, wanneer zij op
hun eigen houtje, zoals vóór het reces, op
positie gaan spelen, want de partij kan
slechts één officiële woordvoerder hebben,
wil zij enig effect uitoefenen. In isolement
blijft Bevan een stem in de woestijn. Maar
deel uitmakende van het schaduw-kabinet,
is hij de gevangene van de meerderheid,
want volgens de regels zijn meerderheids
besluiten, die de politieke lijn aangeven,
bindend. Attlee maakte Bevan destijds met
opzet minister, omdat hij in de wildernis te
gevaarlijk was voor de partij. In het kabi
net was hij echter ook niet gemakkelijk te
temmen. Hij werd gangmaker van de natio
naliseringen, speciaal van de staalindustrie
en hij was de schepper van de nationale
gezondheidsdienst. Attlee slaagde er niet in
hem op dood spoor te rangeren.
Bevan de leider
In het parlement schaarden zich veertig
of vijftig fractieleden achter Bevan, zonder
dat zij Bevanist kunnen worden genoemd.
Want hiermede wordt alleen de groep van
vijf of zes aangeduid, die verweten wordt,
dat zij georganiseerde oppositie tegen de
partijleiding voert. De kern van de strijd
vraag is nu, dat Bevan met zijn enorme
aanhang op het partijcongres zich zelf als
de leider beschouwt en de anderen beticht
van gebrek aan loyaliteit, omdat ze wei
geren de democratische uitspraak van het
congres te aanvaarden. Hierbij kan dan
worden opgemerkt, dat de conferentie zeker
c
J
68. Vol goede moed gingen de verbonden
schatzoekers op weg. Nu de kaart eenmaal
compleet was, had Jolliepop geen moeite
om de juiste richting te bepalen. Alleen
was het lastig, dat Teutbei niet tegen krie
belen bleek te kunnen. Elke keer, als Jol
liepop de kaart met zijn vinger aanraakte,
wrong hij zich giegelend in bochten. En
de rillingen, die dan over zijn rug liepen,
deden de daarop getatoueerde bergen en
rivieren trillen. Dit maakte Jolliepop ten
slotte in de war. „Een ogenblikje", zei hij,
„blijf even staan, dan kan ik nauwkeurig
het punt bepalen, waar wij ons thans be
vinden". Enige tijd vergeleek hij de kaart
met de omgeving. „Wij bevinden ons thans
reeds op uw rug", stelde hij tenslotte vast,
„dat wil zeggen, natuurlijk, op het geta
toueerde gedeelte van de kaart." En zoals
dat bij kaartlezers gebruikelijk is, wilde hij
een speld steken in het door hem vastge
stelde punt. Een gebrul van de heer Teut-
bel bracht hem echter aan het verstand,
dat hij met een kaart van vlees en bloed
te doen had!
niet op alle punten achter Bevan stond. De
ontevredenheid over een te slappe socialis
tische politiek culmineerde in de Bevan-
zege. Deze was echter in zoverre kunst
matig, dat zich hier een zekere communis
tische invloed deed gelden.
Over het algemeen onderschatten de niet-
linksen de invloed van d'e Bevan-groep, die
alleen zo sterk leek wegens het vacuum in
het leiderschap. Vandaar ook dat de Bevan-
crisis onmiddellijk door een Attlee-crisis
werd gevolgd. Nooit hebben wij Attlee zo
horen verguizen, als in een intiem gesprek,
dat wij dezer dagen hadden met de hoogste
autoriteit in de vakbeweging. Attlee zou
hebben afgedaan, omdat hij op het kritieke
moment in Morecambe weigerde het ver
lossende woord te spreken. Hij zat maar
met gebogen hoofd figuurtjes te tekenen
zoals hij in het Lagerhuis steeds doet,
hét middel voor hem om zich te concen
treren.
Party gered
Aangezien Morrison door zijn moedig be
toog zichzelf rehabiliteerde, en de partij
ten tweede male scheen te redden zoals
door zijn beleid in Londen na de MacDo-
nald-catastrofe van 1931 bejubelden de
vakbondmachtigen, met wie Morrison het
als typische exponent van de politieke
sectie van de Labourbeweging, zo vaak aan
de stok had, hem als de ware held. Attlee
is echter minder mak dan hij er uit ziet.
Hij is geen man voor dramatisch optreden,
maar hij laat zich niet door emoties mee
slepen. Voor alles wil hij scheuring voor
komen en hij wacht tot de gemoederen be
daard zijn. Bovendien is hij technisch
niet de leider van de partij, doch slechts
van de Lagerhuisfractie. Daarom scheen hij
in Morecambe gezwegen te hebben.
Zaterdag viel hij echter Bevan scherp
aan, niet wegens diens politiek, maar om
dat ook Attlee geen partij in de partij
duldt. Bevan heeft er alle belang bij om de
neutrale voorzitter, die Attlee is, gehand
haafd te zien. Barbara Castle, de militante
Bevaniste, heeft reeds gezegd vóór Attlee
te zullen stemmen. Bevan weet, dat hij
buiten de partij niets kan uitrichten. Uit
zelfbehoud zal zowel links als rechts de
eenheid moeten bewaren. Attlee, Morri
son en hun aanhangers staan sterk, omdat
zij beseffen, dat de kiezers ten hoogste een
gematigd socialisme willen. Met Bevan aan
de kop is er geen kans op een Labourrege
ring, omdat hij de middengroepen afstoot,
zoals deze reeds voor een belangrijk deel
door hem zijn afgestoten. En een linkse
Labourpartij zou onvermijdelijk tot een
breuk met de vakbeweging leiden. Onze
zegsman verklaarde, dat de vakbonden in
dat geval een nieuwe partij zouden op
richten.
Vuil zaakje. Generaal Eisenhower l^eeft
Maandagavond een ernstige poging ge
daan om de Zuidelijke staten van <^e
democratische partij los te maken. D«f
generaal verklaarde dat het bestuur"
van Truman „een vuil zaakje" voor
het Zuiden was geweest. Hij noemde
als voorbeeld de kwestie van de onder
zeese aardoliebekkens aan de kusten van.
Louisiana en Texas, die naar Truman
en Stevenson beweren aan de federale
regering behoren. Deze staten daaren-
tegen, en de republikeinse partij met
hen, beweren, dat deze bekkens hun
eigendom zijn. „Wanneer zij uw olie
nemen, waarom zullen zij dan niet uw
rivieren, uw meren, uw beken nemen?"
riep de generaal uit.
Bespreking. Trygve Lie, secretaris-gene
raal van de UNO, vlieeft in een radio
interview verklaard, d.at hij zal trach
ten de ministers van Buitenlandse Za
ken der grote mogendheden tijdens de
zitting der algemene vergadering sa
men te brengen voor besprekingen
over wereldomvattende kwes'ties. Ge
durende ten minste twee >veken in
November zullen de ministers van
Buitenlandse Zaken van Engeland,
Frankrijk, de Sovjet-Unie en df V.S.
aan de bijeenkomsten deelnemen.
Verzet. Verscheidene studenten zijn ^ge
wond en vele gearresteerd bij een bot
sing met de politie, die zich Maandag
avond in de Eva Perón-universiteit te
Buenos Aires voordeed, nadat enige
studenten voor vier van de universiteit
verwijderde collega's waren opgeko
men. Deze vier hadden de vorige week
deelgenomen aan ongeregeldheden naar
aanleiding van het regeringsbesluit
waarbij politiek onderricht verplicht
werd gesteld.
Ongehoorzaamheid. Te Bloemfontein zijn
negentien niet-blanken, die op een
openbaar plein op voor blanken be
stemde banken zaten, gearresteerd. Hun
zal verstoring van de openbare orde
ten laste wox-den gelegd. Tien andere
niet-blanken begaven zich in de rich
ting van de voor blanken gereserveer
de ingang van het station van Bloem
fontein, doch zij verwijderden zich
weer toen twee spoorweg-politieman
nen naderden.
Narcotica. De Egyptische regering bereidt
een herziening voor van de wet op de
handel in en het gebruik van verdoven
de middelen. Volgens het ontwerp
wordt de strafmaat voor handelaars in
narcotica verhoogd van vijf jaar dwang
arbeid tot de dood door de strop. Op
het roken van hasjisch wordt een straf
van vijftien jaar dwangarbeid gesteld.
Sinds het begin van dit jaar heeft de
politie in Egypte meer dan een ton
opium en bijna drie ton hasjisch in be
slag genomen.
Staking. Bijna 250.000 arbeiders van 16 van
de belangrijkste steenkolenmijnen in
Japan zijn gisteren een staking van 48
uur begonnen. Zij eisen hogere lonen.
Het vakverbond heeft gedreigd met
nieuwe stakingen indien de onderne
mers de eisen van de mijnwerkers niet
inwilligen.
Naar verluidt heerst er onrust onder de
arbeiders in electriciteitsbedrijven in
verband met de stijgende kosten van
levensonderhoud. Verder wordt ver
wacht, dat de spoorwegarbeiders een
actie zullen beginnen voor een algemene
loonsverhoging.
Critiek. Vierendertig vooraanstaande ge
leerden, waaronder dr. Albert Einstein
en vier andere Nobelprijswinnaars, heb
ben in de Maandag gepubliceerde uit
gave van „The Bulletin of Atomic
Scientists" critiek geoefend op de Ame
rikaanse visa- en paspoortregelingen.
Een der schrijvers pleit voor het ophef
fen van de bepaling, dat geen visa wor
den verleend aan personen, die lid zijn
geweest van de communistische partij
of haar mantelorganisaties.
Postzegel. Een kleine blauwe postzegel,
die onlangs in Opper-Oostenrijk is ont
dekt en het jaartal 1841 draagt, is de
eerste postzegel, die op het Europese
vasteland is gebruikt. Dit is uitgemaakt
door deskundigen, die door de philate-
listenbond van Stiermarken zijn ont
boden.
Ramp. De resolutiecommissie van de bond
van Amerikaanse mijnwerkers heeft het
jaarlijks congres van de organisatie aan
bevolen gouverneur Stevenson, de
democratische candidaat voor het presi
dentschap, te steunen. Verkiezing van
Eisenhower zou volgens de commissie
„een nationale ramp van de eerste
grootte" zijn en „de arbeiders en het
land zouden de vruchten van de sociale
vooruitgang van de laatste 25 jaar ver
liezen."
Zoeker. Sir Robert WatsonWatt, een
ervaren radardeskundige, wil in Cana
da beginnen met het zoeken naar aard
olie door middel van radar. Sir Robert
verklaarde, dat hij hoopte, dat met de
nieuwe gevoelige electronische appara
ten oliebekkens worden gevonden, zodat
het lukraak boren naar olie beperkt kan
worden.
ESGEVRAAGD betaalt u uw winkelier
artikel en het komt niet in uw hoofd op
de bediening van andere klanten te vertra
gen door de winkelchef onder ogen te bren
gen, dat hij weliswaar het getal tachtig
heeft genoemd, doch dat u zich in ernst af
vraagt, waarom hij niet „acht-
ig" heeft gezegd, omdat hij
toch ook nestig" en „zeven
tig" zegt. Neen, dergelijke
vragen stellen we gelukkig
niet, omdat wij ons in het nor
male spraakgebruik weinig re
kenschap geven van de onre
gelmatigheden in de woord
vorming, en aldus kunnen we mét onze
boodschappen en zónder ruzie de winkel
verlaten. Want ruzie zouden we beslist
gekregen hebben door te beweren dat tach
tig onregelmatig is. Het tegendeel is het
geval.
Want de tientallen, die thans gevormd
worden door achter de telwoorden het ach
tervoegsel ,,tig" te plaatsen zeven-tig,
negen-tig hadden in de West-Germaanse
dialecten voor de tientallen boven 60 ook
nog een voorvoegsel, bijvoorbeeld in het
oud-Saksisch het woordje „ant". Dienover
eenkomstig was zeventig in het oud-Sak-
sisch „antsibunta". Daar gebrek aan klem
toon degenereerde dit voorvoegsel „ant"
tot een enkele t.
Verschillende Middelnederlandse (en ook
latere) geschriften hebben deze eenzame t
nog in ere gehouden door de getallen 70
en 90 als „tseventich" en "tnegentich" aan
te duiden. In „tachtig" is de t dus geheel
regelmatig behouden gebleven, maar in de
andere tientallen is die letter vrijwel ge
heel verdwenen. Niet helemaal
echter, want in enige dialecten
in ons land wordt die t nog
gehoord. En zelfs u, die haar
niet zult uitspreken, zelfs u
ondergaat nog dagelijks haar
invloed/Spreekt u het getal 70
maar eens uit, dan zult u be-
merken dat u seventig zegt.
De kracht van de t heeft namelijk
alle eeuwen getrotseerd en de zachte z tot
een harde s gemaakt, evenals bij „sestig".
De getallen die we hierboven noemden,
waren dus: LX, LXX, LXXX en XC, zo
worden ze althans in Romeinse cijfers ge
schreven. Maar deze cijfers worden alleen
op bouwwerken en ter aanduiding van
hoofdstukken in boeken nog wel gebezigd.
Maar voor de overige houden we ons liever
aan de veel eenvoudiger Arabische cijfers
60, 70, 80, enz. Mogen wij u nu weer eens
een illusie ontnemen? De aldus genoemde
Arabische cijfers stammen niet uit Arabië.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden
