„De jaren tussen de oorlogen
het schrikbeeld
Onze puzzle
Het Hek van de Dam
Depressie sloeg sleutelindustrieën
(staal, steenkool en blik) lam
Agenda voor
Haarlem
1
r*
34
1
HARTENDORP
In de hoofdstad uit
Reservewiel
99
Commissaris der Koningin
in het bouwvak
m±
te
te
te
De Stofzuiger Speciaalzaak
Film
Klabakken
Collectant stal 20
uit collectebus
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1952
Het is volslagen onmogelijk het heden
daagse Wales te begrijpen, zonder iets van
zijn geschiedenis te weten. Nu hoett ge u
daardoor niet te laten afschrikken want
het is zij het dan geen vrolijke nooit
een saaie geschiedenis geweest. En waar
het er nu op lijkt, dat na al de tragedies
Wales een gelukkiger tijdperk is ingegaan,
kunt ge de tocht naar het triest verleden
gerust met ons mee maken.
Voorlopig overigens een nog niet al te
ver verleden. Want eer we ons gaan ver
diepen in een tijdperk, dat al eeuwen voor
Christus begon, zou ik u wat willen ver
tellen over de laatste twee eeuwen, die
het gezicht van het belangrijkste deel van
het land volkomen veranderd hebben. Een
periode, die begon met de industriële re
volutie. Toen die inzette, was Wales nog
een rustig, pastoraal land waar 90 van
de mensen Welsh- spraken, een land van
boeren en herders. Maar onder die vrien
delijke heuvels in het Zuiden lagen onme
telijke lagen van het zwarte goud, de
steenkool, die Wales ou de wereldkaart
zou brengen. Een ijzerindustrie had Wales
al, die was in 1759 begonnen, maar zij
werkte met hout inplaats van kolen. De
voortschrijdende techniek en vooral het
Bessemer-proces brachten een omzwen
king van ijzer naar staal en het is zonder
twijfel deze industrie geweest, die de
stoot heeft gegeven tot de winning van
steenkool op grote schaal.
Dat ging in Wales vrij gemakkelijk,
want in de „mining-valleys", de mijndalen
van het Zuiden, lagen de kolenlagen haast
open en bloot. Het bleek steenkool te zijn
van een uitstekende kwaliteit de Wales-
anthraciet is niet voor niets beroemd
en van een enorme variëteit. En in het
midden van de vorige eeuw begon de ex
port van kolen, die van net dorpje Cardiff
dat in 1800 nog maar tweeduizend zielen
telde, de grootste kolerrhaven ter wereld
ging maken.
Een derde industrie was inmiddels ont
staan, die tevens de derde steunpilaar van
de economie van Wales zou worden. Wales
begon blik te maken, en het deed dat op
zo'n enorme schaal, dat het al gauw op
twee procent na de ganse blik-productie
van Groot-Brittannië en de helft van de
wereld-productie voor zijn rekening nam.
Op die drie pilaren, steenkool, staal en
blik, steunde tot voor kort de ganse econo
mie, een economie, die tot de eerste we
reldoorlog Wales een geweldige welvaart
heeft gebracht, zo niet in sociale dan
toch in industriële zin.
Dat deze industrialisatie het Zuid-
Oosten van Wales, het gebied dat strekt
van Kidwelly tot Chepstow, volslagen vei-
anderde, hoeft geen betoog. Immigratie op
grote schaal uit Engeland, Ierland en Italië
werd uitgelokt door de bij de dag groeien
de werkgelegenheid en het landelijke ka
rakter verdween net zo snel als de weilan
den opengescheurd werden door de mij
nen op zoek naar meer en meer steen
kool. Het gebied ver-Engelste, de oude
taal verdween en het vriendelijke rustige
landschap in de dalen maakte plaats voor
de miserabele mensen-conglomeraten, de
arbeidsslaven van weleer, die de industrie
naar zich toezoog, die zij huisvestte in
eindeloze rijen sombere huizen, samenge
perst in de nauwe dalen waar de speelse
riviertjes van weleer zwart werden van
het vuil en het stof. Zwart zoals de men
sen, die er woonden, zwart zoals de huizen
en de lucht, vuil en vet en vochtig.
Maar toch voer Wales niet slecht, de
arbeiders leefden onder ellendige omstan
digheden, maar niet slechter dan elders en
ze werkten en ze verdienden.
De verschrikkelijke jaren
Ze werkten en ze verdienden, totdat de
verschrikkelijke depressie kwam, die dit
kleine stuk Wales waa - twee-derden van
de goed twee millioen inwoners samenge
klit waren, lam sloeg. Die depressie werd
ingeleid door de eerste wereldoorlog. De
oorlog zelf bracht geen onoverkomelijke
moeilijkheden en zorgde na de vrede zelfs
voor een korte hoogconjunctuur. Maar
toen die voorbij was, begon de eindeloze
periode, die men in Wales de „jaren tus
sen de oorlogen" noemt. De jaren waarin
het van dag tot dag slechter ging, waarin
er iedere dag meer werklozen kwamen,
waarin er in Wales verschrikkelijk gebrek
is geleden, waarin machteloze mannen
hongermarsen organiseerden. De jaren die
in Wales een bitterheid hebben gekweekt,
die nu nog niet helemaal is uitgesleten.
Wat was er gebeurd? De drie steunpila
ren van Wales, kolen, staal en blik waren
krakend ineengestort. Afnemers, die in de
oorlog afgesloten waren geweest, hadden
het aarzelend en mistastend, de eerste
stappen gezet op de weg, die Wales ten
slotte uit de misère heeft geholpen, de
weg van industrie-spreiding. Het begon in
1936 met de Treforest-trading estate, een
complex van met regeringssteun opgezette
lichte industrieën. Maar het moest 1939
worden voordat de tweede Wereldoorlog
Wales weer naar boven trok.
Want toen schreeuwde Engeland om
kolen, staal en blik en toen stonden de drie
steunpilaren weer overeind.
W. L. B.
Op 13 November 1951 begon de Commis
saris der Koningin in de provincie Gelder
land, jhr. C. G. C. Quarles van Ufford, met
de bouw van het nieuwe provinciehuis in
Arnhem door een graafmachine in werking
te stellen.
Vrijdagmiddag werd het betonskelet vol
tooid van dit ruim 41/2 millioen gulden kos
tende nieuwe gebouw. Thans vatte de Com
missaris de schop ter hand om cement uit
een kruiwagen te scheppen en daarmee de
laatste betonstorting te verrichten. Tezelf-
der tijd ging de Nederlandse driekleur in
top. Het gebouw zal waarschijnlijk in de
loop van 1954 gereed zijn.
nieuwe markten gevonden, olie kwam
scheepskool vervangen, de prijzen waren
te hoog, omdat Engeland zich aan de hoge
pondenkoers vast bleef klemmen en boven
op dat alles kwam de wereldmalaise, die
uiteraard de kapitaal-industrieën het eer
ste en het hardste trof.
En Wales, dat zo vol vertrouwen had ge
steund op die drie steunpilaren, had geen
enkele andere industrie om op terug te
vallen en ging in dit vrije spel der econo
mische krachten reddeloos ten onder. Wie
de werkloosheidscijfers van die jaren
leest, moet schrikken. Het gemiddelde voor
het industriegebied in Wales lag op 30
In Engeland is het door de bank in de
slechtste periode nooit hoger dan 10 of 12
geweest. En er waren in Wales gebieden,
zoals de beruchte Rhonddavalley, waar
90 van alle mijnwerkers werkloos wa
ren. Waar de mannen tien of meer jaren
achtereen de hele dag met de handen in
de zakken op de hoeken van de straten
stonden en grapjes maakten als: „Ik ga
maar'es naar huis, want vandaag is het
mijn beurt om te eten".
Kinderen van hun tijd
Het was de periode van de soepkeuken,
„the dole" zoals dat beschamend instru
ment der machteloze goedhartigheid daar
heette. Zij bereikte haar dieptepunt in de
jaren van 1930 tot 1933. Ik heb eerder
schertsend gezegd dat Wales een land is,
waar geen woorden voor te vinden zijn.
Ge kunt dat op deze periode met de bit
terste ernst van toepassing brengen. De
mijnen met hun erbarmelijke arbeidsvoor
waarden schenen de mijnwerkers een he
mel, wanneer zij weer eens een dag moch
ten werken.
En wanneer ge u nu eens aan Aneurin
Bevans felheid mocht stoten, moet ge maar
bedenken, dat hij een kind van die periode
is. Er zijn trouwens andere, meer gema
tigde Welsh kopstukken van de Britse
Labour-party uit die tijd voortgekomen:
Jim Griffiths en David Grenfell, oud-mijn
werkers die in sociale rechtvaardigheid en
een geleide economie geloven met het
vuur van een religieuse overtuiging.
De toenmalige conservatieve regering
heeft tenslotte ingegrepen. Zij heeft, zij
ZATERDAG 15 NOVEMBER
Stadsschouwburg: „Eens in de honderd
jaar" (de Nederlandse Comedie), 8 uur.
Frans Halsmuseum, Haarlems Trio, 8 uur.
Palace: „O. K. Nero, 18 jaar, 7 en 9.R uur.
Luxor: „Tranen over Johannesburg", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Ilals: „Politiespionnen",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Faust", 18 jaar.
7 en 9.15 uur. City: „Van je familie moet je
't maar hebben", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „Captain 'China", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Minerva: „The River", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Telefoon van een on
bekende", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 1G NOVEMBER
Stadsschouwburg: Volksvoorstelling, „Een
vrouw met een klein hart" (Nederlandse
Comedie), 8 uur. Brinkmann: Psycho-syn-
these, B. v. d. Meer, 10.30 uur. Frans Hals:
Instituut voor Arbeidersontwikkeling „Loui
siana Story" 10.30 uur. „Politie-spionnen"
18 jaar, 2, 4.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „O. K
Nero", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Tranen over Johannesburg", 14 jaar, 2, 4.15
7 en 9.15 uur. Lido: Zondagmorgenvoorstel
ling „Jane Eyre", 14 jaar, 11 uur. „Faust"
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Van je
familie moet je 't maar hebben", 14 jaar, 2.15
4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Captain China
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Minerva: „De
rivier", alle leeftijden, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur
Rembrandt: Zondagmorgenvoorstelling „Een
onvergetelijke melodie", alle leeft., 11 uur
„Telefoon van een onbekende", 14 jaar, 2
4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 17 NOVEMBER
Brinkmann, Grote Markt: De Vrije Ge
meente, bijeenkomst, spreker G. J. de Nie, 8
uur. Palace: „O. K. Nero", 18 jaar, 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Luxor: „Tranen over Johannes
burg", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Lido: „Faust",
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Van je
familie moet je 't maar hebben", 14 jaar, 2.15,
4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Captain China",
14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur Frans Hals:
„Politiespionnen", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „The River", alle leeft., 2.30, en
8.15 uur. Rembrandt: „Telefoon van een on
bekende", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
WALES op
NEDERLAND geprojecteerd
'CARTO
Dit is dan het land van de duizend hergen, de onuitspreekbare namen en de mijnen.
Het is een land met twee gezichten. Het ene is dat van het Noorden, pastoraal land
van bergen, rivieren en wilde betovering. Het andere is dat van het Zuiden, waar
het zwart van de kolenmijnen het groen van"de heuvels verdrong. De mijngebieden
op deze kaart zijn gestippeld aangegeven. Het gebied dat Oostelijk van Kidwelly ligt,
het industriële hart van Wales, werd getroffen door de tragedie van de ongekend
hevige depressie in de „jaren tussen de oorlogen".
Ditmaal eens een va
riant van de kruis-
woordpuzzle zonder
zwarte hokjes, een
zogenaamd molen
raadsel. De laatste
letter van vele der in
te vullen woorden is
mede beginletter van
andere woorden op
dezelfde horizontale
of verticale lijn. Hebt
u alles ingevuld, dan
verschijnen op de
diagonalen (de wie
ken van de molen)
nog eens vier woor
den.
Horizontaal: 1 tot en
met 3: klok, 3 t.m. 5
verstopping van een
bloedvat, 6 t.m. 7 deel
van de mast, 8 t.m. 9
rijksgrens, 10 t.m. 12
vuurpijl, 12 t.m. 14
graangewas, 15 t.m.
16 bolgewas, 17 t.m.
18 voorzetsel, 19 t.m.
20 bloeiwijze, 20 t.m.
21 soort, 22 t.m. 24
effen, 25 t.m. 27 voer
tuig, 28 t.m. 29 voer
tuig, 29 t.m. 30 vlug,
31 t.m. 32 titel, 33 t.m. 34 water in Noord-
Brabant, 35 t.m. 37 houtsoort, 37 t.m. 39
getal, 40 t.m. 41 water in Friesland, 42 t.m.
43 na dato, 44 t.m. 46 uitstel van betaling,
46 t.m. 48 herberg.
Verticaal: 1. t.m. 22 graswoestijn, 2 t.m. 7
en anderen, 3 t.m. 20 wondvocht, 4 t.m. 8
titel, 5 t.m. 27 tropische vis, 10 t.m. 23 dans,
11 t.m. 16 bij waarneming (afk.), 13 t.m.
17 West-Indië, 14 t.m. 26 hemelgeest, 19
t.m. 24 vis, 21 t.m. 25 kledingstuk, 22 t.m.
44 rekje voor eieren, 23 t.m. 35 handeling,
24 t.m. 28 vernis, 25 t.m. 30 drinkgerei, 26
t.m. 39 slingerplant, 27 t.m. 48 tredpas, 29
t.m. 46 vrucht, 32 t.m. 36 Romeins rijk, 33
t.m. 38 astronomische eenheid (afk.), 41
t.m. 45 bijwoord, 42 t.m. 47 onbekende.
Diagonalen: 1 t.m. 19 verworpeling, 5 t.m.
21 eenmaal, 28 t.m. 44 kleine inham, 30 t.m.
oponthoud, pech.
De oplossingen moeten worden ingevuld
op het hierbij afgedrukte diagram, dat op
een briefkaart kan worden geplakt of in
een couvert gestoken. Op de enveloppe
vermelden: „Oplossing Puzzle" en geen
mededelingen insluiten.
Onder de goede oplossers worden drie
prijzen, een van f 7,50, f 5 en f 2,50 ver
loot.
5"
9
/O
a
'5
'5
6
>7
ie
'S>
2t
22
25"
50
y
52
5V
y>
56
y
72
yy
Vó
V
ADVERTENTIE
Gen. Cronjéstr. 43 Spaarne 3
Tel. 16990 Tel. 17696
Kruidbergerweg 51, Santpoort
Het speciale adres voor
STOFZUIGERS
Reparatiën en onderdelen
Wij hebben dezer dagen het voorrecht
gehad de beste slechte film van alle
tijden te zien. Gij raadt het al: Lime
light. Regie: Charles Chaplin, produc
tie: Charles Chaplin, muziek: Charles
Chaplin, hoofdrol: Charles Chaplin,
rest: ook Charles Chaplin. Slechts het
bedienen van de camera heeft hij
waarschijnlijk zuchtend uit handen
gegeven. Wanneer echter de handige
apparaatjes, die aan een kiektoestel
bevestigd kunnen worden, zodat papa
zich met een haastige sprong nog net
bij de stralende familiegroep kan voe
gen, eer het toestel klik zegt, even
eens voor de filmcamera ontwikkeld
worden, dan kan men ervan verzekerd
zijn, dat Chaplin ook dit onderdeel van
het maken van zijn films voor zijn re
kening zal nemen.
Wij hebben in één film nog nooit zo
veel pathos volgens het procédé-een-
lach-en-een-traan gezien. Wij hebben
in één rolprent nog nooit zoveel als
verouderd erkende trucjes zien ge
bruiken.
Wij zijn door een film nog nooit zo
geroerd geweest.
Wij niet alleen trouwens, want overal
uit het propvolle Tuschinski-theater
klonk het zachte geluid van het opha
len van neuzen, waarmee de mens van
zijn ontroering pleegt blijkt te geven.
En tranen hoort men niet vallen, maar
wij geloven wel, dat er heel wat water
teloor is gegaan. Zelfs de gehardste
bioscoopbezoekers, die doorgaans het.
afslachten van een Indianen-stammetje
of- wat, het vergaan met man en muis
van een vloot-eskader of het zinken
van een huwelijksbootje onbewogen
gadeslaan, grepen hierbij naar de zak
doek of veinsden, dat zij rook in de
ogen hadden gekregen.
Het gemene van Chaplin is, dat hij je
eerst aan het lachen maakt en dat hij
dan, wanneer je je emotionele dekking
prijs hebt gegeven, plotseling een tra
gische linkse in je hartstreek plaatst
die je de waterlanders in de ogen doet
springen. Daar helpt geen lieve vader
tje of moedertje aan. Hij is gelukkig
wel zo tractvol om je ook af en toe te
laten huilen van het lachen, zodat nie
mand zich uiteindelijk voor de rode
randjes om zijn ogen hoeft te generen.
Men offert de zoute druppels overi
gens gaarne, aangezien Chaplin, deze
sluiswachter van de menselijke traan
klieren, er een waterlinie ter bescher
ming van de kleine man mee schept.
En aangezien wij allemaal gaarne mede
lijden met ons zelve hebben, is het nog
een soort zelfbescherming ook. Als gij
door Chaplin geroerd raakt, raakt ge in
feite natuurlijk geroerd door u zelf.
Want Chaplin is uiteraard helemaal
geen kleine man. De bezoekers in de
zaal zijn in feite de Chaplins, kleine
mannen met bolhoedjes en slobberpak-
ken en afgetrapte schoenen, vol met
eenzaamheid en kleine angst en zo af
en toe ce grote moed, diie nodig is om
het dagelijks leven te volbrengen. En
Chaplin zélf is de bezoeker in die klei
ne wereld, de grote man die al de een
zaamheid van de kleine mannen een
ogenblik kan wegnemen, door ze te la
ten voelen, dat zij met zo velen zijn.
Daarom moet ge nooit aan Chaplin
komen, want dan komt ge aan al die
kleine mensen over de hele wereld,
waaronder zich gelukkig ook monar
chen en presidenten bevinden. Maar na
tuurlijk zijn er ook mensen, die wèl
aan Chaplin willen komen, die wan
trouwend worden, wanneer hij voor
zijn beschermelingen het recht opeist
om de kleine, dwaze dingen te doen,
die een beetje warmte in een trieste
schemering kunnen brengen. En als hij
daarbij de klabakken der kille maat
schappij op de tenen moet gaan staan,
dan worden die klabakken boos en zeg
gen dat hij een rebel is. Of een commu
nist. Wel, als Chaplin een communist is.
dan wonen er ook een machtige hoop
communisten in de vrije wereld.
£e moet overigens op die klabakken
maar met al te boos worden. Ge zoudt
ten hoogste een beetje bezorgd kunnen
raken, wanneer enige tientallen mil-
lioenen mensen de klabakken zo rustig
hun gang laten gaan. Want dat is na
tuurlijk veel erger. Slechte klabakken
zullen er altijd wel blijven, maar het
wordt pas lelijk als er onvoldoende
Chaplins tegenover staan.
Het kan nochtans een troost zijn, dat
er in Europa blijkbaar nog wel vol
doende kleine mannen met bolhoeden,
slobberbroeken en afgetrapte schoenen
zijn. De bijgaande fotografie van Fiep,
die haar camera van een omkeerlens
voorzag om de misleidende realiteit van
een normale foto te compenseren, be
wijst dat wel.
En na afloop van die beste slechte
film, zei een dame achter ons, terwijl
zij haar zakdoek opborg: „Het was ge
woonweg een belevenis". Dat vonden
wij zowaar ook. En een meneer zei:
„Ik voel me weer een ander mens".
Waarmee hij waarschijnlijk wilde zeg
gen, dat hij zich weer zichzelf voelde.
En zo gingen al die honderden de nach
telijke Reguliersbreestraat in, dit keer
nu eens niet vervuld van de wensdro
men, die hen anders slecht doen slapen,
maar zo maar ontroerd en op een hele
verstandige manier een beetje tevreden
met zichzelf. En niet meer zo eenzaam.
In ruil daarvoor kunt ge alle camera-
In de Stadsschouwburg geeft hèt\
A.T.G. hedenavond onder regie van
Albert van Dalsum de première van
„Onder de wilde vijgeboom" van
Samuel Spewark, met Annie de
Lange, Elise Hoomans, Jacques Snoek
en anderen.
Vandaag en morgen hebben in het
Leidseplein Theater de laatste voor
stellingen plaats van het cabaret
„Van snotneus tot neon" met Cruys
Voorbergh en Hetty Blok.
Het Ballet van de Nederlandse Opera
geeft Zondag een matinée met mede
werking van de solisten Ethéry Pa-
gava en Youli Algaroff. Uitgevoerd
worden: Les Sylpliides, II Ritonio,
Quatre Mouvements en een pas de
deux.
De Haagse Comedie bespeelt Maan
dag en Donderdag de Stadsschouw
burg met „Het is maar betrekkelijk"
van Noel Coward, met Fie Carelsen
en Cees Laseur.
Claudine Witsen Elias draagt heden
avond in het Stedelijk Museum voor.
Haar programma heeft tot titel
„Vleugels en ganzeveren".
In het Centraal Theater hebben da
gelijks voorstellingen van „Geschich-
ten aus dem Wiener Wald" van
Strauss en Kreisler door de Hoofd
stad Operette plaats. Deze week werd
reeds de 75ste gegeven.
Woensdagavond speelt in het Con
certgebouw het Symphonie-orkest
Con Brio onder leiding van Roelof
Krol, met solistische medewerking
van Hubert Barwahser. Donderdag
wordt het volksconcert door het Con
certgebouw Orkest door Eduard van
Beinum gedirigeerd. De solist Theo
Bruins vertolkt het Tweede Piano
concert van Liszt.
Van de talrijke recitals in de kleine
zaal van het Concertgebouw vermel
den wij dat op Woensdag 19 Novem
ber door de cellist Edmund Kurtz.
Donderdag is de beurt aan de pia
niste Marie Thérèse Fourneau. Vrij
dagavond zingt Ellabella Davis.
In Museum Fodor wordt tot 11 De
cember de Nederlandse inzending
naar de Biënnale te Venetië tentoon
gesteld122 werken van 27 grafici,
benevens nagelaten werk van Hen
driks, Werkman, de Mesquita en
Proost.
Het gemeentemuseum Willet Holt-
huysen stelt proeven van porselein,
edelsmeedkunst en glaswerk, bene
vens een collectie oude horloges ten
toon.
De door werkstudenten gedreven
kunsthandel Vernissage aan de Prin
sengracht bij de Berenstraat houdt
een expositie van werken door de te
Jeruzalem wonende beeldhouwer F.
de Miranda.
y
techniek, technicolor, actie, aan- en
uitkleding van ons glorieus gestolen
krijgen. BOEDA
De vorige puzzle blijkt velen onover
komelijke moeilijkheden te hebben opge
leverd, aangezien talrijke ingezonden op
lossingen fouten vertoonden.
De oplossing was:
Horizontaal: 1. aap, 4. koplamp, 9. aks,
12. Ariel, 14. rat, 15. klant, 17. leek, 18.
moker, 20. aria, 21. nr., 22. do, 23. O.L., 24.
de, 25. ka, 27. libel, 32. R.K., 34. vod, 36
kan, 37. kot, 39. ale, 41. Ee, 43. er, 44. rem,
46, lor, 47. B.S.A., 48. N.S.U., 49. alp, 50.
pre, 51. et, 53. pi, 54. air, 55. nat, 57. dar,
59. tin, 61. t.h, 63. ketel, 65. N.S., 60. ik,
68. ma (of pa), 60. of, 70. ga, 71. snel, 73.
spies, 77. lama, 79. adres, 87. Ede, 82. ceder,
83. pek, 84. Sarolea, 85. enk.
Verticaal: 1. aal, 2. arena, 3. pier, 4. kl.,
5. pro, 6. lak, 7. ate, 8. p.k., 9. aard, 10.
knier, 11. sta, 13. ek, 16. la, 18. mol, 19. rol,
25. knalpot, 26. k.o., 28. ik, 29. bas, 30. en,
31. Po, 33. kompres, 34. veren, 35. debet,
37. kruit, 38. traan, 40. lor, 42. Est, 43. esp.,
45. Eli, 52. dat, 56. ar, 57. de, 58. re, 60. in,
62. linde, 63. kas, 64. los, 65. Namen, 67.
kerk, 70. gade, 71. sap, 72. Ie, 74. per, 75.
Ido, 76. Eel, 77. Ie, 78. ark, 80. s.s., 82. ca.
De prijswinnaars waren:
S. C. Bakker, Soutmanstraat 40, Haarlem
7.50).
K. Hartendorf, Hagelingerweg 89, Sant
poort 5.
J. P. A. Boogaart, Berkenstraat 3rood,
Haarlem 2.50).
De officier van Justitie bij de Amster
damse rechtbank heeft zes maanden ge
vangenisstraf geëist tegen een 34-jarige
gemeente-ambtenaar uit Amsterdam.
Hij had, naar hij toegaf, in September
gecollecteerd voor de kankerbestrijding,
uit de collectebus ongeveer 20 weggeno
men en er 10 in gelaten. Toen hij de bus
terugbracht was de beschadiging aan het
loodje opgevallen en bovendien vond men
het vreemd, dat de verdachte voor 250
speldjes slechts 10.had ontvangen.
De officier achtte diefstal ten nadele
van de kankerbestrijding een schandalig
misdrijf en zei dat hier een afschrikwek
kend vooi-beeld moet worden gesteld.
Daarom eiste hij zes maanden gevangenis
straf.
De rechtbank zal op 28 November uit
spraak doen.
In de schuddende autobus, welke zich
over een bol weggetje steeds dieper het
nachtelijke polderland in bewoog, zaten
een man en een vrouw die zich gedroegen
als bruiloftsgangers in een onvoorbereid
toneelstukje.
Zij was formidabel en militant, haar
echtgenoot was slechts een gering man,
zodat hij zich nog redelijk kon assimile
ren tussen haar en de buswand. Beiden
vermaakten zich over de houding van een
verkoopster in het stedelijk warenhuis,
waar zij voorzover ik kon nagaan een pet,
een paar bretels, een keurslijf en enige
portretlijsten hadden gekocht.
Aan hun opgetogen dialoog kwam een
eind toen er een andere vrouw instapte
bij een van die officieuse stopplaatsen, die
het personenverkeer ten plattelande niet
vreemd zijn. Met een luidruchtig „zalle
we Mien daar nou hebbe?" snelde zij op
het echtpaar toe en zij werd begroet met
de wedervraag: „Zie me nou toch es
ben jij dat Klazien?"
Toen de beide kennissen zich genoeg
zaam hadden afgevi-aagd hoe het mogelijk
was dat zij het waren, werd het mannetje
weggewerkt, want ze hadden zóveel te be
praten. 't Was wel even naar voor hem,
maar hij was er gauw overheen en kwam
naast me zitten.
„Je weet hoe ze zijn", papte hij aan en
hij vervolgde met stemverheffing: „je
blijft altijd het reservewiel an de wage".
Deze guitigheid werd door de zojuist
van beide oevers van wal gestoken vrou
wen al lang niet meer gehoord. Zij waren
volledig in de ban van wat zij elkaar over
haast mededeelden of zouden gaan mede
delen en de rest was taboe voor haar.
Het echtgenootje zat het met milde spot
aan te zien en kreeg steeds meer binnen
pretjes.
„We moeten er derek uit", zei hij
sclialks, „wèdden, dat ze het vergeet?"
Ik ben tegen kansspelen temeer wan
neer zij een vreemde vrouw als inzet
hebben.
Het mannetje werd steeds driester. „Die
mop zullen we hebben", fluistei-de hij be
haaglijk, terwijl hij zijn jas dichtknoopte
en opstond.
Bij de uitgang keek hij nog even met
half dichtgeknepen oogjes van de pret naar
de twee babbelende vrouwen, die rugge
lings naar hem toe zaten. Toen sprong hij
het duister in. De bus had maar even stil
gestaan en zette zich met veel lawaai weer
in beweging.
In het licht van een volgende auto zag
ik hem nog even radeloos met zijn armen
zwaaiend achter ons aanhollen.
Plij was een halte te vroeg uitgestapt.
H. B.
