Frankrijk doet economische
concessies aan de Saar
Minister van Verkeer vraagt
wijziging van zijn begroting
Regering zal maatregelen tegen
leger-rebellen treffen
De Welsh waken met trots voor
hun taal en oude tradities
Herenpolshorloge
i. KAN
Sterke troefkaart voor het spel
der Frans-gezinde partijen
Vijftien millioen voor nieuwe Fokker
Amerikaanse en Engelse belangstelling
De onrust in Indonesië
Vreemde oproep tot
eenheid in Sumatra
5
Arrestaties in Kenya
en de Belgische Congo
Brand in Amerikaanse
zenuwinrichting
A. Regout, bekend groot
industrieel, overleden
Wat KAN kan, kan KAN alleen
Nederlandse coaster in
sneeuwstorm gestrand
Portretbuste van Churchill
voor Rotterdams raadhuis
Rijdende
verkeers-paedagoog
Nederlander ontwierp
bekroonde UNO-zegel
Smokkelaars gebruiken
rookgranaten
Stookolie vrij
Vertrek van de Willem
Ruys vervroegd
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1952
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent in Saarbrücken)
In Saarbrücken lieeft men gisteren in
regeringskringen met duidelijke en grote
voldoening kennis genomen van het be
richt, dat het Franse kabinet besloten had
een aantal wijzigingen aan te brengen in
de economische overeenkomst tussen
beide landen, wijzigingen, waarop de
Saarlanders reeds sedert enige tijd had
den aangedrongen.
Met deze wijzigingen wordt, zoals blijkt
uit een brief die Schuman gisteren naar de
Saar-regering heeft verzonden, in feite
vooruit gelopen op het Europees statuut,
dat Saarland door Frankrijk en Duits
land in het vooruitzicht was gesteld. De
Franse invloed op het economische leven,
en op de exploitatie van de mijnen in het
bijzonder, zal verminderen, het Franse
veto-recht zal worden opgeheven en er
komt een gemeenschappelijk arbitragehof,
dat economische geschillen tussen beide
partijen zal krijgen te beslechten.
De voldoening over deze nieuwe rege
ling is tweeledig. In de eerste plaats na
tuurlijk vanwege de concessies zelf en
len tweede omdat men hier verwacht dat
Zondag door deze Franse toezeggingen de
verkiezingskansen van de partijen, die
niet terug willen naar Duitsland, aanmer
kelijk zullen worden verhoogd.
De Franse beslissing, zo merkt men hier
op, werd zeker niet te vroeg genomen. Bij
de dag, bijna bij het uur, werd het name
lijk duidelijker, dat er hoogst nodig een
Frans antwoord moet komen op de Duitse
campagne, die langs de grenzen en ook
wel in het land, steeds openlijker en dries
ter wordt gevoerd, met het doel de Saar
landers er toe te bewegen zich Zondag bij
de stemming afzijdig te houden.
De Duitsers zijn in de keuze van hun
middelen niet kieskeurig en ontzien zich
zelfs niet grove chantage te gebruiken. Zo
wordt er ondermeer vlijtig met „zwarte
lijsten" gewerkt, waarop alle voorstan
ders van het huidige bewind, het „knup
pel-regiem", zoals dat in de Duitse propa
ganda geschriften wordt genoemd, zouden
worden opgenomen. Al mogen dan ook de
Duits-gezinde partijen officieel niet uit
komen bij de verkiezingen, het is niet
minder dan potsierlijk te beweren, dat zij
door de regering „mond-dood" zouden zijn
gemaakt, zoals ze dat zelf proberen te
doen geloven.
Voor de Duitsers over terreur spreken,
zouden ze er wel goed aan doen even terug
te denken aan een tijd, die nog niet zo
lang geleden is.
Perscampagne
Op elke straathoek kan men bij de
kiosken inderdaad alle Duitse kranten
vrij krijgen, kranten waarin de Saarlan
ders eenstemmig worden opgewekt Zondag
door stemonthouding zich voor terugkeer
naar Duitsland uit te spreken. Bij deze
onverbloemde agitatie van de pers, en van
de regering in Bonn, die zich al evenmin
onbetuigd ïgat, doet het natuurlijk wel wat
bevreemdend, om niet te zeggen huichel
achtig, aan, dat nu de Franse regering
uitgerekend door de Duitsers verweten
wordt, dat ze, in tegenspraak met Schu-
mans beloften, thans zou trachten door
middel van toezeggingen, directe invloed
op de verkiezingen van Zondag uit te
oefenen.
Plet is daarom zeker goed dat de Franse
ambassadeur Granval er gisteren nog
eens aan herinnerd heeft dat, zo er hier al
van Franse concessies sprake is, men deze
behoort te zien in het kader van de be
sprekingen, die reeds maanden geleden
tussen Parijs en Saarbrücken geopend
werden, met het doel de economische
overeenkomsten tussen beide landen op
bepaalde punten te herzien. Die bespre
kingen werden, met wederzijds goedvin
den, onderbroken, toen Parijs en Bonn be
sloten de mogelijkheden van een Europees
statuut voor de Saar te onderzoeken. Nu
dat onderzoek, overigens tot grote spijt
van de Saarregering, op niets is uitgelopen,
was het dus niet onlogisch, dat onderbro
ken contact opnieuw op te nemen. Dat
contact is zo nu dus hersteld, waarbij Pa
rijs dan enkele beloften heeft gedaan, om
de Saarregering op een aantal voorname
punten tegemoet te komen.
NAIROBI (Reuter) Te Thompsons
Falls in Kenya zijn Woensdag achttien
Kikoejoes, onder wie acht vrouwen schul
dig bevonden aan het behoren tot het
geheime genootschap der Mau Mau. De
tien mannen werden veroordeeld tot 15
maanden dwangarbeid. Twee vrouwen
kregen zes maanden en vijf vier maanden
gevangenisstraf. Een meisje werd naar een
verbeteringsgesticht gezonden.
Op het terrein van Michael Blundell, de
leider van de gekozen blanke leden van
de wetgevende raad, werden 20 Kilkoejoes
aangehouden op beschudiging van het af
leggen van de eed aan de Mau Mau. Een
jongen deelde mee, dat men hem aan zijn
hals had opgehangen en zo gedwongen had
de eed af te leggen.
De politie van de Belgische Congo heeft
een 20-tal leden van de verboden Kiban-
goei-secte van medicijnmannen gearres
teerd, die 25 jaar geleden ongeregeldheden
heeft verwekt op de wijze van de Mau
Man in Kenya, zo delen plaatselijke amb
tenaren mede.
Onlangs zijn te Elisabethville in het Oos
telijk deel van de Congo „enige tientallen"
leden van de verboden Kitawala-secte
aangehouden.
Volgens waarnemers maken deze beide
secten propaganda tegen de blanken.
HUNTINGTON (Reuter) Bij een
brand, die Woensdagavond is uitgebroken
in een zenuwinrichting te Huntington in
de Amerikaanse staat West-Virginia -zijn
veerten vrouwen en kinderen om het leven
gekomen. De brand teisterde een gebouw
van drie verdiepingen.
Hot grootste deel van de slachtoffers wa
ren kinderen die op de derde verdieping
van het brandende gebouw waren opge
sloten.
Op elke étage van het gebouw waren
volgens een lid van het personeel 60 tot 70
patiënten ondergebracht.
Vooral aan de toezeggingen van eco
nomische aard wordt hier te Saarbrücken
een groot belang gehecht. In de strijd
tussen de autonomistcn en clc officieel
verboden partijen, die dus aansluiting bij
Duitsland propageren, moeten de auto-
nomisten het wel voornamelijk van ar
gumenten hebben, die appèlleren aan het
directe eigen belang van de bevolking.
Niemand kan en zal natuurlijk ontkennen,
dat de Saarlanders van oorsprong en uit
hoofde van cultuur en taal Duitsers zijn en
vandaar dan ook, dat Hoffmann en de
overige autonomistcn, beschuldigd kun
nen worden, dat ze de stem van het Duitse
bloed het zwijgen op zouden willen leggen.
Intussen wordt daarbij voor het gemak
maar vergeten, dat Duitsland bij monde
van Adenauer zich enkele weken geleden
zelf nog in principe had uitgesproken voor
Europeanisatie van de Saar, een oplossing
waarbij uiteraard dat gebied evenmin
zonder meer aan Duitsland zou kunnen
worden gehecht. Hoe dat zij, tegenover
deze aantijgingen kunnen de autonomistcn
weinig anders doen dan wijzen op de
tastbare voordelen, die de economische
unie met Frankrijk het land heeft opge
leverd. Een argument echter, dat de laatste
jaren geleidelijk minder overtuigend
werd, naarmate Duitsland zijn aanvanke
lijke economische achterstand op Frankrijk
begon in te lopen. En vandaar dan ook,
dat het huidige economische statuut bij de
gewijzigde omstandigheden zal moeten
worden aangepast.
Te Brussel is in de ouderdom van 77
jaar overleden de heer Adolphe Regout.
De heer Regout was de oudste nog in leven
zijnde vertegenwoordiger van een Maas
trichts geslacht van groot-industriëlen, dat
in twee eeuwen industrieel leven van
Maastricht een zeer belangrijke rol speel
de. Zijn grootvader stichtte in de eerste
helft van de vorige eeuw de glas-, kristal
en aardewerkfabriek „De Sphynx". Dit be
drijf, dat een wereldnaam kreeg, werd in
deze eeuw door Adolphe Regout als com
mercieel leider overgenomen. Onder zijn
leiding heeft „De Sphinx" wederom een
grotere bloei bereikt, die tot aan de tweede
wederoorlog voortduurde. Onder zijn be
heer werd zelfs een personeelsbezetting van
3400 man bereikt. Thans werken in deze
fabriek nog ruim 2000 personen.
De heer Regout was sinds 1 Januari 1922
commercieel directielid en sedert 1934
voorzitter van de raad van bestuur van
het bedrijf. In April van dit jaar heeft hij
ook deze functie neergelegd en zich terug
getrokken naar zijn verblijven, welke hij
bezit in Val-Dieu en in Brussel.
De plechtige uitvaart is Zaterdag 29 No
vember'om 11 uur in de St. Gudule te
Brussel.
17 steens anker
Waterproof
Shockproof
Anti-magnetisch
met centrale secondenwijzer.45.
JUWELIER
Bartcl.jorisslraat 2 -
HORLOGER
Haarlem
Telefoon 13004
De Nederlandse kustvaarder „Ascunsion"
is tijdens een sneeuwstorm bij Kudiksvall
aan de Oostkust van Zweden aan de grond
gelopen. Het schip krijgt enig water binnen
en heeft ledige tanks.
De „Ascunsion" was onderweg van Stet
tin naar Iggesund. Het schip meet 400 ton
en is eigendom van de Van Nievelt Gou-
driaan en Co's Stoomvaartmaatschappij
N.V. te Rotterdam. Kort geleden is de naam
van de kustvaarder veranderd. Deze heette
voordien „Matar-N".
Tot dusver zijn loodsen er door de zware
zeegang niet in geslaagd aan boord van het
Nederlandse motorschip te komen. Een
Zweeds bergingsvaartuig is op weg naar de
„Ascunsion".
De Rotterdamse Kunststichting heeft de
beeldhouwer Wim Verbon verzocht een
eenvoudige portretbuste te vervaardigen
van Churchill, die tijdens zijn bezoek van
enige jaren geleden aan Rotterdam tot ere
raadslid werd benoemd. Mocht Churchill
er in toestemmen voor hem te poseren, clan
zal Wim Verbon zich voor de uitvoering
van zijn opdracht naar Engeland begeven.
Over de bestemming van het kunstwerk
staat nog niets vast, al ligt het enigszins
voor cle hand dat het te eniger tijd in het
Rotterdamse stadhuis een ereplaats zal
krijgen. Of dit echter nog bij het leven van
de Britse premier zal geschieden, is zeer
cle vraag.
Bij de Tweede Kamer heeft de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Algera,
een neta van wijzigingen ingediend op zijn
begroting, om gelden te verkrijgen voor de
ontwikkeling van een verkeersvliegtuig ter
vervanging van de Douglas DC-3 door de
Fokker-fabrieken.
De ontwikkeling en serie-vervaardiging
van dit verkeersvliegtuig (F-27), met 2
schroefturbines en geschikt voor het ver
voer van ca. 23 personen over een traject
lengte van 500 tot 800 km., zal 15 millioen
vergen.
Een deel van de ca. 800 DC-3 vliegtui
gen, welke op het ogenblik op de wereld
in gebruik zijn, zal ongetwijfeld worden
vervangen door vliegtuigen van grotere
omvang. Niettemin is het onmiskenbaar,
dat er een blijvende behoefte aan vlieg
tuigen van het type DC-3 bestaat. Het re
sultaat van een uitgevoerde enquête bij
een aantal buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen wijst daarop.
Ook is van de zijde van enige Ameri
kaanse vliegtuigfabrieken belangstelling
voor het F-27 project getoond. De grote
Amerikaanse en Engelse vliegtuigfabrie
ken zijn echter nagenoeg geheel bezet met
militaire ordex-s en met de ontwikkeling
van vliegtuigen, groter dan de F-27. On
der deze omstandigheden worden de af-
ADVERTENTIE
SPECIAAL VOOR DE HAN0EN
Prijzen sterk verlaagd!
Grote tube thans 95 ct.
zetmcgelijklieden van de F-27 gunstig ge
oordeeld. mits op korte termijn met de ont
wikkeling een aanvang kan worden ge
maakt. Deskundigen achten de ontwikke
ling van de F-27 een veelbelovend project.
De ontwikkeling van cle F-27 is voorts
een logische stap verder in het werkpro
gramma van de Fokkerfabriek. Het tech
nische peil van cle ontwikkelingsstaf van
Fokker is na de oorlog belangrijk opge
voerd, mede door de ervaringen, welke
zijn opgedaan. De stap naar het F-27 pro
ject wordt dan ook, technisch gezien, ver
antwoord geacht. Niet uit het oog is ver
loren, dat de ontwikkeling van een ver
keersvliegtuig bijzondere eisen stelt. Het
moet daarom verheugend werden geacht,
dat de KLM haar ervaring ter beschik
king zal stellen van deze ontwikkeling.
Gezien de ervaring, welke de Fokkerfa
briek reeds heeft opgedaan, en mede gelet
op ,de practijk, welke in het buitenland
gevolgd wordt en welke ongetwijfeld
steunt op gelijke ervaring, is het nodig,
dat van de F-27 twee prototypen worden
gebouwd, omdat de bouw van één proto
type het plan te kwetsbaar zou maken.
Voor het welslagen van de plannen is het
nodig, dat met de serieproductie ten hoog
ste VA jaar na de aanvang van de ontwik
keling kan worden begonnen. Met de ont
wikkeling van cle F-27 en de daarvoor
benodigde investeringen is ca. f 15.000.000
'gemoeid, zegt de minister in zijn nota.
Thans wordt goedkeuring gevraagd voor
een eerste investering van f 5.000.000, te
weten 4'1.000.000 in 1952 en f4.000.000 in
1953. Hierbij zij opgemerkt, dat de aange
vraagde gelden niet ter beschikking zullen
worden gesteld, alvorens de reorganisatie
van de N.V. Fokker zal zijn voltooid.
DJAKARTA (Aneta) Na een kabinets
vergadering: van vier uur heeft de Indone
sische minister van Voorlichting, Mono-
nutu, Woensdagavond medegedeeld, dat de
regering besloten heeft bepaalde maat
regelen te treffen tegen een aantal func
tionarissen van het leger. De minister wilde
aan deze verklaring niets toevoegen.
Voor. hot eerst sedert 16 October is het
Indonesische parlement Donderdagochtend
weer bijeengekomen in een vergadering
van een half uur, met een record-opkomst
van 179 parlementsleden. Plet voltallige
kabinet, uitgezonderd cle minister van Bui
tenlandse Zaken, Mukarto, die in Europa
vertoeft, had op cle regeringstribune plaats
genomen.
Er was speciale bewaking van de mobiele
brigade en de politie was ingeschakeld voor
het handhaven van orde en veiligheid. De
militaire wacht voor het parlementsgebouw
was Dinsdag opgeheven. De leclen van de
mobiele brigade, die van automatische
wapenen waren voorzien, stonden bij de
toegangen tot het erf van het gebouw op
gesteld.
Tijdens een plechtigheid te Palembang,
waarbij luitenant-kolonel Kretarto het ter
ritoriaal commando overdroeg aan de dooi
de regering herbenoemde kolonel Bambeng
Utoyo, heeft de gouverneur van dit gebied,
Isa, een boodschap ter sprake gebracht, die
Bovenstaand kaar
tje geeft duidelijk
de machtsconcen
traties weer, wel
ke zich achtereen
volgens op Oost-
Java, Celebes en
Zuid-Sumatra te
gen de minister
van Defensie, Sïil-
tan Hamenko Bu-
richten krijgt men c0^CrS
de indruk, dat het tarto erkend
conflict in het le-
was achtergelaten door de chef-staf van
het Bataljon 305, in Zuid-Sumatra, cle eer
ste luitenant Simandjutak, die Maandag
middag dood in zijn woning werd aange
troffen met een revolver in de hand. In een
brief, clie men in een Bijbel aantrof, richtte
de luitenant zich tot het Indonesische volk,
in het bijzonder tot degenen, die betrokken
waren bij de gebeurtenissen van 17 Octo
ber. Hij hoopte, dat cleze gebeurtenissen
geen vijandschap zullen teweegbrengen
onder het Indonesische volk, dat broeder
lijk wegen gezocht zullen worden om de
moeilijkheden uit cle weg te ruimen en dat
men daarbij voorzichtigheid zou betrach
ten ter voorkoming van eventualiteiten,
zoals broederoorlog. Simandjutak was 28
jaar, hij had zich in de vrijheidsstrijd on
derscheiden. De minister van Binnenlandse
Zaken, mr. Roem, betuigde namens de
regering leedwezen mei zijn overlijden.
Overvallen
Voor de tweede maal binnen korte tijd
is de rubberonderneming „Kaliminggir" in'
het Tjilatjapse door ongeveer 250 gewa
pende bandieten aangevallen. De bende
vernielde het meubilair van het admini
stratie-kantoor.
Terwijl de bandieten nog bezig waren,
wérden ze verrast door de komst van leger
eenheden, waarna een vuurgevecht ont
stond, dat enige uren duurde.
De rubberonderneming Kawung, in het
Madjenangse, is dezer dagen door een ge
wapende bende aangevallen. Zeven onder
nemingshuizen werden in de as gelegd. De
bende ging er met 26 fietsen van door. De
bende bestond uit 280 personen.
gcr voornamelijk wordt veroorzaakt door de tegenstellingen tussen de voormalige
guerilla-strijders van de T.N.I. en de oud-leden van het voormalige K.N.I.L. De offi
cieren van dit voormalige K.N.I.L. zijn in het huidige Indonesische leger in de meer
derheid. Het ministerie toil het Indonesische leger nagenoeg halveren in sterkte. De
voormalige guerilla-strijders zijn nu bevreesd dat zij opzij gezet zullen worden. De
„rebellerende" commandanten zijn dan ook allen oud-guerilla-strijders. Kort na
elkaar hebben zij zich tegen de minister verklaard.
Een propaganda-auto van het Verbond
voor Veilig Verkeer, voorzien van een ge-
luids- en een filminstallatie, zal als rijden
de verkeerspaedagoog een rondrit door ons
land maken en in samenwerking met
plaatselijke afdelingen van het verbond
propaganda maken voor veilig verkeer. De
tournée begint Zaterdag in Delfzijl.
De Vereniging „Het Hoogeland" (Chris
telijke Vereniging tot Stichting en Instand
houding van Arbeidskoloniën) zal op Woens
dag 3 December te Utrecht haar 60-jarig be
staan herdenken. Des middags \yorclt een
officiële receptie gehouden.
Er zijn maar weinig dingen in Groot-Brittannië waarover zoveel flauwe grapjes
gemaakt zijn als de taal van Wales. Zoals in ons land de dikke dame op het strand
een bron van inspiratie voor de fabrikanten van grappige prentbriefkaarten is, zd
ziet ge in Engeland een man niet zijn kaak in het verband. En het onderschrift luidt
dan: ..Ik heb geprobeerd een plaatsnaam in Wales uit te spreken". Het zijn inderdaad
vooral de Engelsen, lot wier goede eigenschappen het spreken van vreemde talen'-
nauwelijks gerekend kan worden, die zich vrolijk maken over de onuitspreekbarei
woorden van een kleine zestig letters. Lijkt u dat wat overdreven? Dan moet ge maar
eens naar bet eiland Anglesey gaan, waar ge het plaatsje vindt, dat luistert naar de
naam: „LlanfairpwUgwyngyllgogerychwyrndrobwUllandysiliogogogoch". In de wan
deling heet het Llanfair P.G., maar de complete naam slaat voluit op het stationnetje
op een bord, dat net zo lang is als de tremen, die er sloppen.
Die zo op het oog wat lachwekkende
naam herbergt overigens een zeer poëtische
schoonheid, want zij betekent: „Het kerkje
van de heilige Maria in het valleitje van
cle witte hazelaar vlak bij de snelle kolk
en de kerk van de heilige Tysilio en de
rode grot". Het aardige is, dat bijna alle
plaatsnamen in Wales zulke omschrijvende
plaatsaanduidingen inhouden en aangezien
het land zo mooi en zo poëtisch is, zijn die
namen dat voor cle Welshman ook. Dus
vindt hij het allerminst aardig, wanneer
gij er om lacht.
Ge kunt overigens zijn hart stelen door
te proberen de wat kortere namen correct
uit tc spreken, iets dat geen enkele Engels
man ooit lukt. Die naam Llanfair bijvoor
beeld spreekt een Engelsman uit als Len-
fèr. In werkelijkheid klinkt die dubbele 1
heel anders en de a spreekt ge op z'n Hol
lands uit. Dan wordt het zoiets als Gjlanfèr,
een beetje slissend uitgesproken. En de
veel voorkomende naam Llewellyn luidt
niet. Loewellin, maar Gjloewcgjlin.
I-Iet Welsh is in feite helemaal geen ton-
genmoorder, maar een plezierige, zangerige
taal, waar ge overigens geen woord van
verstaat. Dat zult ge gauw genoeg merken,
wanneer ge ergens op het platteland in een
pub terechtkomt (bijvoorbeeld in het berg
land om Snowdon) waar de boeren hun
glaasje bier komen drinken. Die boeren
praten hun moedertaal, het Welsh, en wat
u betreft zou hot net zo goed Russisch
kunnen wezen. Al heeft het daar uiteraard
net zo weinig mee té maken als met het
Engels. Want het Welsh is een oude Kel
tische taal, die cloor de eeuwen heen alle
aanslagen op zijn bestaan heeft doorstaan.
Het is een levende taal en allerminst een
die door nationalisten met kunst en vlieg
werk in het leven is gehouden. Ge zult dat
gauw genoeg merken, wanneer die boeren
uit beleefdheid Engels tegen u gaan spre
ken. Dat is namelijk voor hen een vreemde
taal, die ze soms helemaal niet zo makke
lijk hanteren. Ge hoeft u nochtans hele-
tje, dat in vele streken van Engeland voor
„The King's English" wordt versleten. De
mensen in Wales spreken het bedachtzaam
uit, articuleren iedere lettergreep en laten
het Engels bovendien zo plezierig zingen,
dat het werkelijk past bij hun bloemrijke
manier van spreken.
Levende erfenis
Misschien zijn er op het ogenblik maar
25 Welshmen die hun taal werkelijk de
hele dag spreken. Er zijn er echter veel
meer, clie haar redelijk beheersen en nu
hét niet meer zoals vroeger in de „betere
kringen" als onbeschaafd wordt beschouwd
om Welsh te spreken, zien wij in tegen
stelling" tot sommige onheilsprofeten een
zeer behoorlijke kans, dat deze taal niet
verloren zal gaan. Dat zou zonde zijn,
evenals het zonde zou zijn, wanneer het
Fries of het Iers teloor zou gaan. Wat er
het. nut van zou zijn, om mensen clie twee
talen zouden kunnen spreken, er toe te
brengen zich tot één te beperken, is iets
dat mij geheel en al ontgaat.
Het lijkt mij echter toe, dat de Welsh
helemaal niet van zins zijn hun nationale
cultuur in een hoekje te laten dringen. Een
van cle beste bewijzen daarvoor is wel liet
Eisleclclfod, dat uit het grijs verleden da
terend zang-, muziek- en dichlconcours,
dat zich in een steeds stijgende populari
teit mag verheugen.
Men mag dit vooral ook weer niet zien
als zo'n kunstmatig tot leven gewekt „stuk
folklore", waarbij een aantal in vreemde,
van pilo of andere ongebruikelijke stof
vervaardigde costuums gestoken jongelie-
maal geen zorgen te maken over onver- den zwetend heen en weer springen in het
staanbaarheid, want het Engels zoals dat in
Wales wordt gesproken, verslaat ge veel
gemakkelijker dan het binnensmonds ge
mompelde, door accenten verbasterde taal- ting, wordt zo ongeveer uitgesproken als
obligate nummertje volksdansen.
Dat Royal National Eisteddfod (het
woord, dat niets anders betekent dan zit-
„estèhfed") is misschien wel het grootste
jaarlijkse evenement van Wales. Het duurt
een week en wordt om de beurt in Noord
en Zuid-Wales gehouden, soms in de klein
ste plaatsjes, die met liefde de vrijwel on
menselijk zware financiële en organisato
rische lasten op zich nemen om voor de
15.000 toeschouwers en deelnemers te zor
gen, die het festijn omvat.
Het feest gaat gepaard met allerlei kleu
rig" ceremonieel vol symbolische handelin
gen, waarvan er een paar het zij in alle
eerlijkheid gezegd vervalst zijn. Maar
dat doet niets aan cle indrukwekkendheid
af van een ceremonie als het „chairing of
the Bard", de man die cle wedstrijd heeft
gewonnen in het dichten op een vijf eeuwen
oude versvoet en als vroeger zijn plaats als
Bard in het hof van de Prinsen van
Wales heeft verkregen. En dan is daar het
plechtig verenigen van de twee zwaard
helften, één uit het broederland Bretagne
en één uit Wales. Maar bovenal zijn het
die wedstrijden in dichten, declameren,
koor- en solozang die het Eisteddfod zijn
glans verlenen. Wedstrijden waaraan men
sen uit alle lagen van het volk deelnemen.
Daar zult ge een beroemde Bard zien, die
met tranen van ontroering in zijn ogen
luistert naar een boerenjongen ergens uit
cle bergen, die volgens cle oude bardische
tradities de verzen zegt, die hij in een jaar
van eenzaamheid heeft gemaakt. Daar zult
ge in de muziektent duizenden"geduldig en
geboeid horen luisteren, terwijl koor na
koor hetzelfde .verplichte lied zingt. En
uren daarna wordt er gediscussieerd over
de uitgebreide argumentaties, die de jury
aan haar uitspraken verbindt.
Trots van ivaies
Kijk, dit is een cultuur-erfenis waar de
Welsh terecht verschrikkelijk trots op zijn
en niet zozeer van wege het schouwspel
zelf, dat zo'n Eisteddfod biedt, als wel om
dat het de uiteindelijke expressie is van de
geestelijke rijkdom van het héle volk.
Het is wel indrukwekkend,, dat een volle
zó kan opgaan in en zo in vervoering kan
raken door muziek en poëzie. En het is wel
grappig, dat wanneer men in Engeland van
iemand zegt: „He is a winner of the Natio
nal" men bedoelt, dat zijn paard de grote
steeple-chase in Liverpool heeft gewonnen,
terwijl het in Wales betekent, dat hij een
eerste prijs op het Eisteddfod heeft gekre
gen. En men zegt het met zeer veel eerbied.
W. L. B.
Een indrukwekkend besluit van het Eisteddfod in Mountain Ash: de toenmalige
Prinses Elizabeth werd als erelid gewijd van de kring der Barden. Zij wordt hieri
geïnstalleerd door de Aarts-Druid, het hoofd van deze Kring in de magische stenen
cirkel, waarin de Druids, de wijze mannen riit een grijs verleden, altijd hun samen
komsten hebben gehouden. Het is j?en kleurig ceremonieel wa\it de gewaden zijn*
groen (voor de nieuwelingen), blauw (voor de Barden) (voor de Druids).',
De heer Dirk van Gelder, sinds enkele
maanden leraar in tekenen en schilderen
aan de Haagse Academie voor beeldende
kunsten heeft de eerste prijs gewonnen in
een wedstrijd in het ontwerpen van een
postzegel voor de U.N.O. Deze prijs levert
hem duizend dollar op.
Via het ministerie van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen waren behalve Dirk
van Gelder (die 45 jaar is en in Veere
woont) nog de grafici M. C. Escher, J. B.
Sleper, prof. Hubert Levigne, Eppo Doeve
en Sem Hartz tot deelneming aan deze
prijsvraag uitgenodigd. Hartz en Doeve
hebben in vorige jaren prijzen gewonnen
met het ontwerpen van U.N.O.-postzegels.
Dirk van Gelder is de ontwerper van de
kinderzegels anno 1940 en van cle zomer-
zegels van dit jaar.
Het thans bekroonde ontwerp heeft be
trekking op cle werkzaamheden van de
F.A.O. de internationale voedsel- en
landbouworganisatie. Werk en doel van
cleze organisatie zijn door Van Gelder ge
symboliseerd met een in diagonale rich
ting getekende korenaar.
BRUSSEL, (ANP) Het gilde der
koffiesmokkelaars langs cle Belgisch-
Duise grens bedient zich van een nieuw
wapen in zijn strijd tegen de douanebe
ambten. Indien zij achtervolgd worden,
onttrekken zij zich namelijk aan het zicht
door het uitwerpen van nevelgranaten,
clie een dichte rook verspreiden, doch
overigens ongevaarlijk zijn. Enige dagen
geleden merkten Duitse tolbeambten bij de
Belgische grens nabij Raeren een ver
dacht uitziende zware vrachtauto. Hoewel
zij onmiddellijk de achtervolging inzetten,
slaagden zij er niet in de snelle auto tot
staan te brengen. Zelfs een dwars over de
weg gespannen ketting en een prikkel
draadversperring wist de wagen door het
némen van een binnenweg te omzeilen.
Toen de douanebeambten het vuur op de
banden van de auto openden, wierpen de
smokkelaars plotseling een aantal rook
granaten uit van een type dat in de laatste
oorlog werd gebruikt en slaagden er zo in
aan hun achtervolgers te ontkomen. La
ter werd cle auto echter teruggevonden,
want zij was door de grote snelheid in een
bocht geslipt en in een gracht terecht
gekomen. Het voertuig bevatte 400 kg uit
België afkomstige koffie.
Een soortgelijk geval deed zich Maan
dag voor in de omgeving van Prüm
(Eifcl). Een uit België komende auto, die
300 kg koffie vervoerde, wierp tijdens de
achtervolging niet alleen spijkers uit, doch
ook enkele X'ookgranaten. Na een opwin
dende jacht kon dit voertuig echter tot
staan worden gébracht. Slechts een der
beide inzittenden kon gearresteerd wor
den. De in beslag genomen wagen was
voorzien van valse Nederlandse en Bel
gische nummerplaten.
Met ingang van morgen, 28 November,
wordt de rantsoenering van stookolie, mid
delzware stookolie en zware stookolie op
geheven. Omdat thans aan de vraag naar
deze producten in voldoende mate kan
worden voldaan, is handhaving van cle
rantsoenering niet langer noodzakelijk.
De rijkshavenmeester heeft de Rotter
damse Lloyd medegedeeld, dat Vrijdag de
Willem Ruys reeds om één uur 's middags
van de Lloydkade zal moeten afvaren, om
op het voor dit schip gunstigste tijdstip
liet wrak van de „Faustus" bij Hoek van
Holland te kunnen passeren. Dit betekent,
(dat het schip ongeveer anderhalf uur eer
der dan gebruikelijk is zal vertrekken.
