De Filter- tip verovert de wereld
Nieuwe apparatuur voor het
koude-laboratorium te Leiden
Minister De Bruyn optimistisch
over ontwikkeling der PBO
Krachtig antwoord van mr. Donker
op interpellatie - Gortzak
&ERMOGÈNE
S.E.R. accoord met vijfjarenplan
voor financiering ziekenfondsen
Agenda voor
Haarlem
Bataafse Petroleum-Maatschappij stelde een
millioen gulden beschikbaar
Scheepvaart en spoor
te Maastricht gestremd
Premie moet vier
percent blijven
3
De beide Indonesiërs worden uitgewezen"
Tweede Kamer bracht ruime meerderheid op ten
gunste van grondwetsherziening inzake
buitenlands beleid
RHEUMATIEK...
Ook Nederland gaat gezonder roken.
Ook Nederland rookt nu FILTRA.
Baby van zestig pond
in Artis
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
Eerste drie bedrijfsorganisaties zouden volgend jaar
hun beslag krijgen
Binnenschip kreeg
„Faustus"-neigingen
Fusieplannen van Bussum
en Naarden
WOENSDAG 3 DECEMBER 1952
('Van onze parlementaire redacteur)
Een beknopte, schoon toch iets uitge
breidere gedachtenwisseling dan aanvan
kelijk verwacht werd, wijdde de Kamer
aan de Grondwetsherziening, die moder
nisering beoogt van de regeling inzake de
buitenlandse betrekkingen.
Zeer in het kort motiveerde mr. Oud
(VVD) waarom hij ondanks opneming in
de nieuwe bepalingen van het recht om
wetten aan tractaten te toetsen (het zoge
naamde loetsingsrecht) voor zou stemmen.
Onbevredigend noemde hij, dat de regering
bij de behandeling in eerste aanleg op dit
punt de leiding volkomen uit handen had
gegeven. Hier had minister Beel zijns in
ziens aan zijn afwijzend standpunt moeten
vasthouden en het'desbetreffende amen
dement onaanvaardbaar dienen te ver
klaren. Maar al het overige, dat nu in de
Grondwet wordt opgenomen, acht spreker
zo belangrijk, dat de voordelen daarvan
voor hem overwegend zijn.
Mr. Burger (P. v. d. A.) kon met de
ter tafel liggende ontworpen nieuwe be
palingen accoord gaan. Hij betreurde, dat
tengevolge van de beperkte opzet der
Grondwetsherziening niet eveneens was
voorgesteld, gelijk de staatscommissie-Van
Eysinga had aanbevolen, in de Grondwet
een verplichting voor de regering vast te
leggen om ten aanzien van het buitenlands
beleid de Staten-Generaal allerlei inlich
tingen te geven. Wat het toetsingsrecht
aangaat, daaraan zag hij zowel licht- als
schaduwzijden. De Kamer had zich en
dit was verheugend voor de meest
ideale oplossing uitgesproken, die bevor
derlijk kon zijn voor onze bijdrage tot ver
dere ontwikkeling van de internationale
rechtsorde. Van zeer groot belang achtte
hij het bovendien, dat de Grondwet thans
de deur opent om tot algehele internatio
nale integratie over te gaan, hetgeen te
recht getuigt van het besef, dat de natio
nale gemeenschap niet meer dan een mid
del behoort te zijn, dat tot een hoger doel
kan leiden.
Na deze beide voorstanders liet zich de
heer Haken (Comm.) als tegenstander
van het aanhangige herzieningsvoorstel
horen. Hij beweerde, dat het recht van
oorlog verklaren in feite in handen van de
regering zal komen te liggen. Aldus zal ons
volk voor een voldongen feit gesteld, en
door buitenlandse machten in een oorlog
betrokken kunnen worden, zonder dat het
parlement er zich tegen zal kunnen ver
zetten. De communistische afgevaardigde
grondde deze stelling op het nieuw gefor
muleerde artikel 59, waarin weliswaar
voorop staat, dat de Koning het Koninkrijk
niet in oorlog met een andere mogendheid
verklaart, dan na voorafgaande' toestem
ming van de Staten-Generaal, maar dan
volgt, dat die toestemming niet vereist is,
wanneer het overleg met de Staten-Gene
raal, tengevolge van een feitelijk bestaande
oorlogstoestand, niet mogelijk is gebleken.
De heer Haken zag trouwens in het hele
herzieningsvoorstel slechts „een op de
voorgrond stellen van enge klasse-belangen
en een overleveren van ons volk aan bui
tenlandse mogendheden, in het bijzonder
aan Amerikaanse machthebbers."
„Weest op uw hoede," meende spreker
de burgerij te moeten toeroepen, aangezien
men volgens hem bezig is, achter „huichel
achtige phrase" van bevordering van de
internationale rechtsorde, als een dief in
de nacht, ons land ten behoeve van vreem
de machten in een oorlog te storten. Der
halve zullen de communisten tegen
stemmen.
„Een raadsel"
De heer Wel ter (Kath. Nation.) had
bezwaar tegen de algemene volmacht aan
de uitvoerende macht, om bij verdrag van
de Grondwet af te wijken en bevoegdheden
tot wetgeving, bestuur en rechtspraak aan
volkenrechtelijke organisaties op te dragen,
zonder voorafgaande controle van het par
lement. Zeker, achteraf is voor tractaten,
die van de Grondwet afwijken een meer
derheid van 2/3 nodig, maar dat was bij
voorbaat een geheel „uitgeholde waarborg."
Want aldus zei de heer Weiter, door het
sluiten van een tractaat is reeds een vol
dongen feit geschapen. Geen democratisch
land ter wereld'geeft zijn uitvoerend gezag
zulke ver-gaande bevoegdheden, als nu
de Grondwet gaat doen. Waarom Neder
land hiertoe moet overgaan, is voor hem
een raadsel. Spreker, die duchtte, dat zijn
stem wel die van een roepende in de woes
tijn zou zijn, vroeg nog, of ingeval bij een
verdrag overdracht plaats vindt van be
voegdheden tot wetgeving, bestuur en
rechtspraak aan een volkenrechtelijke
organisatie, daarvoor eveneens de goedkeu
ring van een 2/3 meerderheid vereist zal
zijn.
Ministerieel antwoord
Minister B e e 1 gaf mr. Oud ten ant
woord, dat zijn opvatting over onaanvaard
baar verklaren van een amendement hem
weerhouden had, dat geluid te doen horen
ten opzichte van de uit de Kamer voorge
stelde en toen aangenomen wijziging,
waardoor het toetsingsrecht in de Grond
wet werd opgenomen. Temeer had hij zich
bezwaard gezien, het „onaanvaardbaar" uit
te spreken, omdat er binnen het Kabinet
zelf verschil van inzicht bestond omtrent
het al dan niet aanbevelenswaardig zijn
van het toetsingsrecht!
Als men zo gunstig over zich zelf denkt
als de heer Haken, die weer het lied aan
hief „wij communisten zijn de enigen, die
voor het nationale belang opkomen," dan
is het vermoedelijk, aldus de minister, toch
niet doenlijk, zo iemand te overtuigen!
De bewindsman ontkende tegenover de
heer Weiter, dat er reden zou bestaan voor
de door deze gekoesterde vrees, dat het uit
voerend gezag een te grote blanco volmacht
zou gaan vragen. Wanneer overdracht van
bevoegdheden inzake wetgeving, recht
spraak en bestuur plaats vindt, als bedoeld
in het ontworpen artikel 60 g„ dan zal dat
natuurlijk alleen gebeuren indien de ont
wikkeling van de internationale rechtsorde
zulks vordert en indien er dan bovendien
van de Grondwet wordt afgeweken, zal een
meerderheid van 2/3 voor de goedkeuring
vereist zijn.
Na een korte verklaring van d s. Zandt
(St. Ger.), die onder meer over beperking
van de invloed van het parlement en be
vordering van het internationalisme klaag
de, om welke redenen zijn fractie zou
tegenstemmen, nam de Kamer het herzie-
ningsontwerp met heel wat meer dan de
vereiste meerderheid van 2/3 aan, namelijk
met 667. Tegen stemden de communisten,
de Staatkundig Gereformeerden en de
heer Welter (Kath. Nation.). Vermeldens
waardig is, dat zijn fractiegenoot, prof. mr.
Lemaire, zich opzettelijk voor de stemming
achter het klapdeurtje begaf, om op die
manier te ontbreken. Blijkbaar bestond er
dus in deze tweemansfractie verschil van
mening omtrent de ten opzichte van dit
herzieningsvoorstel aan te nemen houding!
Minister Donker antwoordt de
heer Gortzak
Bij de begroting van Algemene Zaken
slaagde minister Drees er in tegenover de
heren Welter en mr. Beernink (C.H.) aan
te tonen, dat de post voor de Regerings
voorlichtingsdienst waarlijk niet te hoog is
en voor zeer nuttige verrichtingen dient.
Hierna kwamen de talrijke bezoeksters
en bezoekers op de beide tribunes eindelijk
aan hun trekken. Zij toch waren niet zozeer
gekomen uit belangstelling voor de Grond
wetsherziening als wel voor de interpel
latie-Gortzak (Comm.) over de arrestatie
van de Indonesiërs Sunito en Go Gien
Tjwan. Naar aanleiding van een hele reeks
vragen van de interpellant, liet minister
Donker duidelijk uitkomen, dat het initia
tief in dit geval niet van hem, maar van
de Procureur-Generaal, gesteund door de
vreemdelingenpolitie te Amsterdam, was
uitgegaan. Het betrof hier twee vreemde
lingen, die zich met ongewenste politieke
activiteit bezig hielden en daarom ter uit
zetten moesten worden aangehouden. Aan
dit op tal van gegevens gegronde voorstel
had de minister van Justitie zijn goedkeu
ring gehecht. Een „wisselend beleid" had
hij niet gevoerd, want er was anders dan
in een deel van de pers werd beweerd
helerhaal geen plan geweest om het tweetal
jongstleden Vrijdag met de „Willem Ruys"
ADVERTENTIE
Uw tergende winterkwaal legt 't
af tegen de weldadige warmte
van de pijnstillende Thermogene.
ADVERTENTIE
naar Indonesië te doen vertrekken, aange
zien de verhoren nog niet waren afgelopen.
Dit wist trouwens de interpellant zélf ook
heel goed; overigens zou, zelfs wanneer de
verhoren wèl afgelopen waren geweest, de
bewindsman na het interpellatie-verzoek
toch gewacht hebben met de uitzetting dei-
betrokkenen.
Wat het regeringsstandpunt betreft,
stelde minister Donker voorop, dat Indo
nesiërs vreemdelingen zijn, die precies als
andere vreemdelingen worden behandeld.
Alle vreemdelingen, die zich hetzij aan
rechts-, hetzij aan links-extremistische
actie, gericht tegen de democratische
grondslagen van ons staatsbestel, schuldig
maken worden, onverschillig hun nationa
liteit, uitgezet. In het algemeen acht de
regering trouwens politieke activiteit van
vreemdelingen op ons grondgebied onge
wenst, al mogen in bepaalde gevallen,
wanneer het personen betreft, die tot onze
„bondgenoten" behoren, uitzonderingen ge
maakt worden. Het tweetal in kwes
tie, waarvan wel vaststaat (alleen
reeds door wat zij zelf bij hun verhoren
hebben verklaard), dat zij zich met allerlei
communistische actie bezig houden, moest
worden uitgeleid, echter niet als Indone
siërs, maar als vreemdelingen.
Uitvoerig schetste de minister tal van
feiten, om vooral de politieke gedachten-
sfeer te doen uitkomen, waarin deze twee
mensen leven. Eén van hen, de heer Go,
was werkzaam bij het Persbureau Antara.
Niet daarom, doch wegens allerlei politieke
activiteiten was hij aangehouden. De
minister kon dan ooic met de meeste na
druk verklaren, dat er van aantasting van
de persvrijheid of van enige bedoeling
van dien aard geen sprake was.
De heer Haken opperde later nog, dat
blijkbaar een buitenlands journalist, die
een communistische vergadering bijwoont,
kans loopt deswege het land te moeten ver
laten, doch minister Donker verklaarde
waarop met klem, dat zulk een buiten
lander, indien hij zich onthoudt van per
soonlijke deelneming aan betogingen e.d.,
rustig ten onzent zijn journalistieke taak
kan blijven verrichten.
De interpellant en ook zijn geestverwant
Haken trachtten het nog te dóén voor
komen, alsof deelneming aan een vredes
congres op zichzelf reeds als ontoelaatbaar
beoordeeld zou worden.
Hiertegenover voerde de minister aan,
dat het gaat om bijeenkomsten enz., die in
feite plaats vinden „onder communistische
dekmantel". Er was natuurlijk geen sprake
van, dat tegenover de twee Indonesiërs was
opgetreden om aldus bepaalde druk op de
Indonesische regering uit te oefenen. Dit
ontkende de minister categorisch.
Met een uitdrukkelijk „neen" beant
woordde hij ook de vragen, of hier in strijd
Drie lagen crêpe
om en om met
twee lagen cellu
lose - zo wordt
'n belangrijk deel
van nicotine en
pyridine aan de
rook onttrokken.
Het rijke, volle
aroma van de
goudgele Virginia
tabak blijft tot het
laatste trekje be
houden.
Overal ter wereld, in Zwitserland.
Engeland. Amerika... overal gaan
dagelijks steeds meer rokers over op
de sigaret met filter mondstuk.
Waarom? Omdat zij ontdekken, dat
het filter mondstuk niet alleen genot
voller, maar bovendien gezonder
roken betekent.
En nu is ook in Nederland het filter
mondstuk zijn triomftocht begon
nen. FILTRA Filter-tip! De mild
ste Virginia die U ooit rookte.
Niets dan de koele, zuivere
tabaksrook „passeert het filter
mondstuk. Koop morgen Filtra.
Voor Uw genot! Voor Uw
gezondheid
met het Unie-statuut en met andere over
eenkomsten was gehandeld. Voor nadelige
gevolgen aan het gebeurde voor Nederlan
ders in Indonesië bestond volgens de be
windsman geen vrees. Als thans vanwege
de beide Indonesiërs een beroep op de
Hoge Raad wordt gedaan om uit te maken,
of zij misschien minder als vreemdelingen
dan als Nederlanders te beschouwen zijn
in dit laatste geval is uitzetting onmo
gelijk dient eerst de rechterlijke beslis
sing te worden afgewacht, maar anders
gaan zij er uit, aldus 's ministers krachtige
conclusie.
Een zwakker punt
Intussen scheen het standpunt van de
minister in één opzicht niet zo sterk te zijn.
Tot eind 1951 waren de Indonesiërs (nog)
geen vreemdelingen en al heeft dan met
ingang van 29 December van het vorige
jaar de wet, die hierin verandering heeft
gebracht, rechtskracht gekregen, pas op 13
September liet de minister een circulaire
uitgaan, die de voor vreemdelingen be
staande meldingsplicht, ook voor de Indo
nesiërs, invoerde en wel met 1 October j.l.
De heer Gortzak wees er op, dat de beide
heren dus tot nu toe in de mening ver
keerd konden hebben, geen vreemdelingen
te zijn, zodat al de door hen verrichte han
delingen wel toelaatbaar geweest zouden
zijn. Dit ontkende de minister, die er ver
der nog op wees, dat bijvoorbeeld Sunito
nog steeds voorzitter van de communis
tische Indonesische organisatie en redac
teur van een dito blad hier te lande is.
Trouwens, de wet in kwestie was met 29
December van het vorige jaar ingegaan.
Dat was het beslissende element geweest
en in de ogen van de minister had men de
heren niet eerst nog eens hoeven te waar
schuwen. Dit ware volgens hem „te veel
van het goede" geweest.
ADVERTENTIE
Volgens voorlopige cijfers is gedurende
November bij de rijkspostspaarbank ingelegd
f 32,1 millioen en terugbetaald f 27,7 millioen.
In 1946 heeft de Bataafse Petroleum Maatschappij drie millioen gulden geschonken
ten behoeve van de Staat der Nederlanden teneinde vernieuwingen aan te brengen
aan verschillende instellingen van hoger onderwijs. Van dit bedrag werd twee mil-
iioen bestemd voor twee proeffabrieken te Delft, die in 1951 aan de Technische
Hogeschool konden worden overgedragen, en één millioen voor uitbreiding en ver
nieuwing van de uitrusting van het Kamerlingh Onnes-laboratorium te Leiden. Deze
nieuwe uitrusting is Dinsdag aan de regering overgedragen. De installatie omvat
thans een zeer sterke electro-magneet, door middel waarvan men een methode kan
toepassen om zeer lage temperaturen te bereiken. Men hoopt nu te komen tot één
honderdduizendste graad boven het absolute nulpunt (273,15 graden beneden het
smeltpunt van ijs). Het kouderecord, dat op naam staat van dit laboratorium, be
draagt thans anderhalf duizendste graad boven dit absolute nulpunt. Voorts omvat
de schenking van de B.P.M. de inrichting van nieuwe installaties voor het vloei
baar maken van lucht, waterstof, stikstof en helium. Het ligt in de bedoeling, met deze
nieuwe apparatuur zuiver wetenschappelijk onderzoek te verrichten.
In Artis is een nijlpaardje geboren, een
gebeurtenis, welke sinds Mei 1941 niet meer
is voorgekomen. De moeder van de baby,
welke laatste ruim 60 kilogram weegt, is
een van de twee wijfjes, die Artis er het
vorig jaar bij heeft gekregen. De geboorte
geschiedde, zoals bij nijlpaarden, gebruike
lijk is, onder water en de kleine zal even
eens onder water gezoogd worden.
ADVERTENTIE
Haarlem
Gistermiddag begon de Tweede Kamer
met de beraadslaging over de begroting
van het departement van Economische Za
ken, voorzover zulks het terrein van mi
nister A. C. de Bruyn (PBO, bezitsvor
ming en bevordering van de productivi
teit) betreft.
Negen sprekers vroegen o.m.: Hoe het
nu stond met de komende adviezen van de
Sociaal-Economische Raad (SER) inzake
de te vormen bedrijfsorganisaties. De mi
nister verklaarde, dat die voor de land
bouw, de voedselvoorziening en de brede
sector van het midden- en kleinbedrijf
zeer binnenkort ter tafel zullen komen en
in de loop van 1953 verwezenlijkt zullen
worden. Anderen zullen volgen. In de me
taalbedrijven bestaat nog geen overeen
stemming. De moeilijkheden in het over
leg schijnen daar tamelijk groot te zijn.
Ook in de grafische vakken is nog geen
accoord, maar het begint er daar op te
lijken. In de textielsector wijzen de teke
nen op een gunstige ontwikkeling. Op ge
mopper over traagheid van de SÉR zeide
de minister, dat dit lichaam doet, wat
maar mogelijk is.
De minister is het met diverse afgevaar
digden eens, dat de vrij willigheid bij het
vormen van PBO's op de voorgrond moet
staan, doch hij wil de mogelijkheid om
deze bij de wet tot stand te brengen in het
algemeen belang niet missen. Overigens
wil hij in de komende vier jaar eerst eens
zien, wat op vrijwillige basis tot stand
komt. Hij is daarover tamelijk optimis
tisch.
Bezitsvorming
Hiermede diende hij de heren Stapel
kamp (AR), Van der Ploeg (KVP), Roe
mers (PvdA), Koersen (KVP), Kikkert
(CHU) en Reuter (Comm.) op dit punt
van antwoord. De heren Cornelissen en
Van Leeuwen (VVD), Weiter (KNP) en
Koersen, Roemers en Van der Ploeg
en Stapelkamp hadden voorts vra
gen gesteld ten aanzien van de bezitsvor
ming en hun meningen hierover gegeven.
Sommigen stelden, dat bezitsvorming, hoe
wel gewenst voor een „deproletarisering"
der bezitlozen, niet mag leiden tot veran
dering van de maatschappelijke structuur,
maar de minister vindt juist, dat zulks wel
het geval zal zijn. Hij is voorstander van
individuele bezitsvorming boven collectie
ve. Daaruit zullen allerlei maatschappe
lijke voordelen als geestelijke en culturele
verheffing, vergroting van persoonlijk
heids- en verantwoordelijkheidsbesef ten
opzichte van gezin en maatschappij en
mogelijke verhoging van productiviteit
voortvloeien. Bezitsvorming zal voor een
deel moeten geschieden uit aandelen in
bedrijfswinsten. Deze aandelen zullen vol
gens de minister niet geheel voor con
sumptieve doelen besteed mogen worden.
Investering zal nodig zijn. Hier ligt een
goede zaak voor het particuliere initia
tief in de komende bedrijfsorganisaties,
waarin de arbeid de plaats heeft, die haar
zedelijk toekomt.
Herhaaldelijk kwam van beide zijden de
rede van de heer Twijnstra, voorzitter van
het Ned. Verbond van Werkgevers uit
gesproken tijdens het jubileumcongres de
zer organisatie, naar voren. Uit deze rede
spreken ruim begrip en gezindheid tot
medewerking aan de vorming van be
drijfsorganisaties, zo vonden zowel de mi
nister als enige sprekers.
Tegen middernacht legde minister De
Bruyn een dik pak papier uit zijn uitvoe
rige rede terzijde om tijd te besparen. Over
de opvoering van de productiviteit deed
hij nog enige technische mededelingen,
om tenslotte een nieuwe nota over deze
aangelegenheid in uitzicht te stelllen.
De spoorbrug over de Maas te Maastricht
in de spoorlijn MaastrichtLanakenHas
selt werd gistermiddag tegen half zes aan
gevaren door het 342 ton metende schip
Hendie, dat met 200 ton plaatijzer op weg
was van Charleroi naar de Roer in Duits
land.
Daar het vaststellen van eventuele scha
de aan de spoorbrug niet tijdens de duis
ternis kon geschieden is het treinverkeer
op deze lijn voorlopig tot morgen gestaakt.
Het vervoer van reizigers geschiedde met
autobussen.
Het schip, dat de aanvaring veroorzaak
te, is na een aanvaring dwars voor de door
vaart komen te liggen. Het lag daar tegen
half tien onwrikbaar vast, zodat de scheep
vaart door dit vaarwater niet mogelijk was.
Er stond ter plaatse een sterke stroom en
deze heeft een sleeepboot verhinderd de
„Iiendie" vlot te trekken.
Pas omstreeks half twaalf kon de „Hen
die" worden vlot getrokken door twee
grote en vier Kleine sleepooten.
Het lek gestoten schip is naar de Wilhel-
minakade gesleept, waar de lading ijzer
wordt overgeladen in een ander schip.
Door de aanvaring is een noodpeiler van
de brug vrij ernstig beschadigd. Het „rem-
mingswerk" voor deze peiler is totaal ver
nield. Hedenmorgen kon het scheepvaart
verkeer worden hervat.
WOENSDAG 3 DECEMBER
Begijnhofkapel: Christen Spiritualistisch
Centrum, bijeenkomst, 8 uur. Waalse Kerk:
Comité Zaiss, bijeenkomst, 7.30 uur. Kapel
Minaliassastraat: Spreker J. Sevensma, 8 uur.
Lido: „Twee vrouwen", 18 jaar. 7 en 9.15 uur.
City: „Guerilla op de Philippijnen", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Spaarne: „Gezworen vijanden",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: (Theater
deze week gesloten). Minerva: „Ninotchka",
18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: „Marva's
Alloy", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Palace: „De
zonen van de musketiers", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „Verboden jungle", 18 jaar, 7
en 9.15 uur.
DONDERDAG 4 DECEMBER
Zuiderkapel: Bijeenkomst met als speker
J. A. Bruyn, 8 uur. Lido: „Twee vrouwen",
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Guerilla
op de Philippijnen", 14 jaar, 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur. Spaarne: „Gezworen vijanden", 14
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Ninotch
ka", 18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: „Marva's
Ahoy", alle leeft., 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Pa
lace: „De zonen van de musketiers", 14 jaar,
2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Verboden
jungle", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur.
Bij de overdracht in het laboratorium
waren onder anderen aanwezig de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen, mr. J. M. L. Th. Cals, de minister van
Financiën, de heer J. van de Kieft, de pre
sident-curator van de Leidse universiteit,
dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk, de
rector-magnificus prof. dr. J. J. L. Duy-
vendak, de directeur van het Kamerlingh
Onnes Laboratorium, prof. dr. C. J. Gorter,
en directieleden van de Bataafse Petroleum
Maatschappij.
De president-directeur van de B.P.M.ir.
H. Bloemgarten, zei, dat het na de oorlog
noodzakelijk bleek verschillende instellin
gen van liet hoger onderwijs belangrijk
moderner te outilleren. De B.P.M., die deze
noodzaak, mede doordat zij nauw bij we
tenschap en techniek betrokken is, inzag,
besloot door een schenking aan de vernieu
wing bij te dragen.
Dat daarbij het oog viel op Leiden, en
op het Kamerlingh Onnes-laboratorium is
begrijpelijk.
Namens de regering aanvaardde minister
Cals het geschenk. Hij zag in de totstand
koming van deze uitbreiding het resultaat
van een gezonde wisselwerking tussen
hoger onderwijs en samenleving, een wis
selwerking die de regering steeds zo krach
tig mogelijk zal stimuleren.
Twee employés van de B.P.M. hebben
zich bij de verwezenlijking van de schen
king bijzondere verdiensten verworven.
Daarom heeft de Koningin prof. dr. W. J.
D. van Dyek, adviseur voor researchwerk
van de Bataafse, benoemd tot ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw, en de
heer A. F. A. Reynhart, die namens de
B.P.M. het dagelijkse werk in de commissie
van uitvoering leidde, tot officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Als president-curator van de universiteit
sprak dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk,
die hoopte, dat het initiatief van de B.P.M.
stimulerend zou werken en gevolgd zou
worden door meer schenkingen van deze
aard. Voorts spraken nog de rector-magni
ficus, prof. dr. J. J. L. Duyvendak, en de
directeur van het laboratorium, prof. dr.
C. J. Gorter.
Evenals vorig jaar is, wat betreft de
premie voor de verplichte ziekenfonds
verzekering voor 1952, ook nu weer door
een commissie van de Sociaal-Economische
Raad advies uitgebracht aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid met
betrekking tot de premiehoogte voor 1953.
Door de Ziekenfondsraad zijn de ontvang
sten en uitgaven van de verplichte zieken-
De Waal heeft thans een zeer hoge waterstand bereikt en hiervan zijn de dorpen
langs de oever de dupe. Ook de stad Nijmegen heeft nu moeilijkheden gekregen
omdat door de hoge waterstand verschillende kademuren ondergelopen zijn. Foto:
Het verkeer ondervindt veel hinder van het water.
fondsverzekering voor 1953 begroot op res
pectievelijk 207 millioen (waarvan 190
millioen premie-ontvangsten) en 231,5
millioen. Hieruit resulteert dus een tekort
van 24,5 millioen. Ter dekking van dit
tekort stelde de Ziekenfondsraad voor de
premie te verhogen van het bestaande peil
van 3,8 percent tot 4,2 percent, waardoor
het tekort vrijwel geheel zou zijn gedekt.
De commissie van de Sociaal-Economi
sche Raad heeft te dien aanzien een ander
standpunt ingenomen. Zij stelt voorop, dat
de algemene conjuncturele situatie, waar
in Nederland zich bevindt, het wenselijk
maakt de lasten, welke op het bedrijfs
leven drukken, zoveel mogelijk te beper
ken. Gezien de omvang van het aanwezige
reservefonds (per ultimo 1952 ongeveer
120 tot 130 millioen) meent zij, dat een
belangrijk deel van het verwachte tekort
voor 1953 uit dit reservefonds kan worden
gedekt.
De commissie stelt voor met de premie
verhoging niet verder te gaan dan tot 4
percent en het dan nog resterende tekort
(ongeveer 15 millioen) te dekken uit het
reservefonds. Zoals i-eeds is bericht, heeft
de minister van Sociale Zaken en Volksge
zondheid inmiddels, overeenkomstig dit
advies, de premie voor de verplichte zie
kenfondsverzekering voor 1953 gebracht
op 4 percent.
Stabiliteit
De commissie van de sociaal-economische
raad betuigt haar instemming met het voor
stel van de Ziekenfondsraad, voor de fi
nanciering van de verplichte ziekenfonds
verzekering een vijfjarenplan te aanvaar
den. Op deze wijze kan een zekere stabili
teit worden verkregen, welke het mogelijk
zal maken een diepgaand en systematisch
onderzoek in te stellen naar de fundamen
tele vraagstukken van het ziekenfonds
wezen, zoals die betreffende de wijze,
waarop het verlenen der verstrekkingen is
georganiseerd en betreffende het leggen
van een redelijke mate van verantwoorde
lijkheid op alle bij het ziekenfondswezen
betrokkén groepen (verzekerden, mede
werkers, ziekenfondsen). Het is daarbij de
bedoeling het per verzekerde uit te geven
bedrag gedurende vijf jaar in beginsel ie
fixeren op 41,44 (voor 1953 in totaal
230 millipen). Deze stabilisatie behoeft
niet te betekenen, dat nu ook de verschil
lende uitgavenposten op hetzelfde peil zul
len blijven. Het moet integendeel mogelijk
zijn bij geleidelijk door te voeren reorgani
satiemaatregelen noodzakelijk blijkende
verschuivingen tot stand te brengen.
In tegenstelling tot de Ziekenfondsraad
is de commissie van de Sociaal-Economi
sche Raad van mening, dat dit vijfjaren
plan in elk geval voor de eerstkomende
jaren kan worden uitgevoerd op basis van
een premie van 4 percent. Daarbij wordt
verondersteld, dat, naarmate de reorgani
satie-maatregelen hun uitwerking zullen
doen gevoelen, er meer ruimte in de finan
ciering zal ontstaan, waardoor op den duur
de intering van het reservefonds zal ver
minderen. Mocht evenwel blijken, dat niet
temin de intering van het reservefonds in
een te snel tempo plaatsvindt, dan is de
commissie van de sociaal-economische
raad van mening, dat het vraagstuk van
de hoogte der premie opnieuw aan de orde
dient te worden gesteld.
BUSSUM, 29 Dec. Volgende week zal
de gemeenteraad van Bussum in beginsel
beslissen moeten over de samenvoeging van
Naarden en Bussum met de buitenwijken
van Huizen. Gedeputeerde Staten van
Noordholland hebben, volgens de plannen
van de commissie-Ter Veen, de Bussumse
raad verzocht hierover advies uit te
brengen. In een rapport van B. en W. wordt
gezegd, dat de bebouwing van Naarden
dusdanig is uitgegroeid, dat in het verleden
minder gewenste beslissingen zijn geno
men en dat deze in de toekomst moeten
worden vermeden. Vele straten van Naar
den en Bussum lopen in elkaar over en
slechts de kleur der huisnummerbordjes
en de plaatsnaam geven aan welke ge
meente bedoeld is. Voorts hebben de kerk-»
genootschappen „de grenzen reeds doein
verdwijnen". De grote verkeersweg door
het Gooi loopt door en langs drie gemeen
ten, hetgeen voor de regeling van toezicht
en hulpverlening door de politie een onge
wenste toestand is. Ook uit het oogpunt van
onderwijs achten B. en W. de huidige situa
tie onbevredigend, vele kinderen, vooral
voor het bijzonder onderwijs, moeten Bus
sumse scholen bezoeken, waardoor de kos
ten per leerling voor Bussum onevenredig
hoog worden.
