Bedrijfsleven heeft reden tot
vertrouwen in de toekomst
Liberalisatie en integratie
voor economisch herstel
A
PANDA EN DE MEESTERDOKTER
De radio geeft Zaterdag
Kolenproductie der
staatsmijnen daalde
Geen wijziging in
trawllogger-situatie
T. J. TWIJNSTRA:
„Herziening van belastingstelsel moet
investeringsrisico's verminderen'
Reddingboten actief
bij jaarwisseling
H
2
Effecten- en
Geldmarkt
dee MORRIS iefoteucu
Die der particuliere mijnen steeg
Onderscheiden met
Verzetsster Oost-Azië
Vrijspraak van belediging
Buiten vervolging stelling
van mr. R. mogelijk
Overstromïngen op
Philippijnen
J
Speurtochten naar twee
verlate vissersboten
Zoch ia het zo
Reisbe
schrijvingen
uit de oudheid
VRIJDAG 2 JANUARI 1953
Wanneer de voortekenen niet bedriegen,
zal 1953 het jaar zijn waarin de landen van
West-Europa, die sinds het einde van de
oorlog in economisch opzicht in sterke mate
op.de financiële hulp van de V. S. hebben
gesteund, wat men noemt „selfsupporting"
kunnen worden, weer op eigen benen kun
nen staan. Tal van besprekingen, welke de
laatste tijd op hoog niveau zijn gehouden,
hadden een grotere economische zelfstan
digheid van West-Europa tot doel. Oud
minister Van den Brink heeft ons duidelijk
gemaakt dat met de Europese integratie iets
anders wordt bedoeld dan een internatio
nale samenwerking, welke zeer zeker van
groot nut kan zijn, maar die doorgaans
slechts tijdelijk is en ondoelmatig omdat zij
slechts stand houdt zolang de economische
verhoudingen zich voor ieder van de deel
nemende landen gunstig ontwikkelen. Wer
kelijke integratie is de opneming in of de
verwerking van verschillende delen tot een
harmonisch geheel, dat als zodanig meer
perfect is dan de delen, waaruit het is
samengesteld. Het doet de oude nationale
tegenstellingen aan betekenis verliezen,
doordat een nieuw „Nationaal" geheel ont
staat. In zoverre gaat de integratie dan ook
ten koste van de zelfstandigheid der ver
schillende delen, gelijk ook wel uit de Euro
pese Gemeenschap voor Kolen en Staal ge
bleken is, maar met name tegenover een
sterke economische gemeenschap als de
V. S. kan de positie van West-Europa er
krachtig door worden versterkt.
Op dit terrein liggen er echter zoveel
moeilijkheden, dat het nieuwe jaar op zijn
best ons slechts een zeer beseheiden begin
zal doen zien van wat hen, die zich met de
oplossing van dit probleem bezig houden,
als ideaal voor ogen staat. De trage ontwik
keling van de Beneluxgedachte, zowel als
de recente besprekingen van het Britse Ge
menebest te Londen hebben wel doen zien
welke grote bezwaren op deze weg moeten
worden overwonnen. Want het gaat er om
dat voor de protectie, welke nog allerwege
wordt toegepast, de vrijhandel in de plaats
komt en dat men zich deze vrijhandel in
het geïntegreerde gebied, van de dag af
waarop men zegt tot een economische een
heid te willen komen, tot een vast doel
stelt. En het is duidelijk, dat wanneer dit
ideaal voor West-Europa gesteld wordt, de
verwezenlijking niet kan worden verkre
gen zonder de medewerking van de V. S.,
die met name sinds de tweede wereldoorlog
een economische gemeenschap zijn gewor
den, welke internationaal de toon aangeeft
en op een welvaartsniveau leeft, dat ver
boven dat van West-Europa uitgaat.
Prof. van den Brink heeft dit geïllustreerd
door er aan te herinneren dat het nationaal
inkomen per hoofd in de V.S. in 1950 1576
dollar bedroeg, terwijl dit in het Verenigd
Koninkrijk 619 dollar was en in de zes
Schumanlanden slechts 374 dollar, waarbij
in aanmerking moet worden genomen dat
Duitsland en Italië in genoemd jaar nog
slechts aan het begin stonden van het eco
nomisch herstel, dat thans zulke snelle vor
deringen maakt. Maar ook in Nederland
is het nationaal inkomen niet meer dan
circa een vierde van dat in de V. S.
Voor West-Europa is het in de eerste
plaats nodig dat het in economisch opzicht
door, middel van een goed geprdende inte
gratie tegenover de V.S. een grotere econo
mische zelfstandigheid erlangt, want hoe
zeer ook de positie van West-Europa de
laatste jaren is vooruitgegaan, er is altijd
ïog een groot dollartekort, dat niet moet
worden aangevuld door Amerikaanse hulp,
gelijk dit tot dusver het geval was, maar
door een expansie van productie en handel.
Maar deze zal alleen mogelijk zijn als zo
wel door West-Europa, als door de V.S. tot
verdere liberalisatie, vrijmaking van de
internationale handel wordt overgegaan.
De Ministerraad van de Organisatie voor
Europeese Samenwerking (O.E.E.S.) is in
het begin van deze maand tot de conclusie
gekomen dat de vijf jaar geleden gestelde
doeleinden bij lange na niet zijn bereikt,
daar het dollartekort in 1952 nog 3'A mil
liard dollar heeft bedragen, waaronder
Nederland met een tekort van rond 250
millioen dollar voorkomt. Ieder plan van
actie zal daarom moeten beginnen met het
aanpakken van het dollartekort en het is
daarom van groot belang dat ook in de
V.S. vooraanstaande figuren overtuigd
worden van de noodzakelijkheid dat zulks
zonder de medewerking van dit land niet
mogelijk is. Zeker, in West-Europa valt op
het gebied van productie en handel nog
veel te verbeteren en ook de onderlinge
vrijmaking van de handel, gelijk die door
het bestuur van de O.E.E.S. is aanbevolen,
moet voortdurend worden nagestreefd, in
welk verband met voldoening mag worden
vermeld dat Engeland voor het eerste
kwartaal van 1953 aan Nederland een be
drag van 50 millioen pond aan extra-ver
gunningen voor de import heeft beschik
baar gesteld. Maar zowel oud-minister
Stikker, als oud-minister Van den Brink
hebben er telkens weer opgewezen dat de
tot dusver gevolgde handelspolitiek van de
V.S. voor de economische zelfstandigheid
van West-Europa allerminst bevorderlijk
is. En het kan daarom tot enig optimisme
aanleiding geven dat generaal Eisenhower
tijdens zijn verkiezingscampagne er meer
dan eens op heeft gewezen dat de V.S. de
verstrekking van economische hulp aan
Europa dienen te beëindigen, doch door een
meer liberale handelspolitiek dit wereld
deel in staat moeten stellen döor middel
van export de import uit het dollargebied
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTRAAT 20 —TEL. 13439
1 ROSLEDEREN JASSEN ƒ125.—
te financieren. Van niet minder betekenis
is in dit verband dat de Amerikaanse mi
nister van Handel, Charles Sawyer na zijn
bezoek aan Europa eenzelfde standpunt in
neemt en een Amerikaanse politiek voor
staat, welke ter bevordering van de inter
nationale handel er op gericht is de tarief
muren te verlagen en de douaneformalitei
ten te vereenvoudigen. Europa moet zowel
op de eigen als op de Amerikaanse mark
ten kunnen concurreren en dit concur
rerend vermogen is op haar beurt weer de
voorwaarde van de internationale inwissel
baarheid van de valuta's, welke algemeen
als noodzakelijkheid wordt erkend indien
de wereld wil komen tot een doorstroming
van gezonde internationale investeringen,
zoals die voor de tweede wereldoorlog be
stonden en Europa welvarend maakten.
Met dit grote probleem gaan we het
nieuwe jaar in en haar oplossing is niet in
de laatste plaats voor Nederland van het
hoogste belang, niet alleen omdat het het
dichtstbevolkte land ter wereld is, maar
ook omdat de import thans ca. de helft van
ons nationaal inkomen bedraagt en een
toenemende export noodzakelijk maakt. In
zoverre is het teleurstellend, dat het
niveau van de Nederlandse handelsbewe
ging, ondanks het sterk verminderde
tekort op de handelsbalans, thans ca. 100
millioen gulden lager is dan een jaar
geleden.
Liberalisatie en integratie blijven daar
om ook voor ons land voorwaarden van
verder economisch herstel.
ADVERTENTIE
Dag Oudejaar! Dag
Sinterklazen!
Dag Kerstman! Dag Feestdis!
Dag Hazen!
Hoe somlber en doods!
Maar toch Tip van Bootz
Verlicht ons het wachten.
tot Pasen!
Lniz. Heer H. V., Amsterdam oivtv.
1 fl. Tip en 1 Lfl. Bootz' Oude Genever.
ADVERTENTIE
Van „luchtjes" gesproken... laat
de lucht van koken, bakken
en braden niet in uw woning
rondhangen. Alle keukengeuren
worden door Air-Wick even
prompt weggenomen als de
rooklucht uit uw woonkamer.
EEN Fijn£ neus
852
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.30 Orgel. 8.55 Voor de huisvrouw.
9.00 Platen. (9.35—9.40 Waterstanden). 10.00
Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de
continubedrijven. 11.35 Tenor en piano. 12.00
Lichte muziek. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Orgel en zang. 13.00
Nieuws. 13.15 Commentaar. 13.20 Accordeon
orkest en solist. 13.50 Radiojournaal. 14.15
Hawaiïan-muziek. 14.35 Brabants program
ma. 15.00 Amateuruitzending. 15.30 Eerst
denken, dan doen, causerie. 15.45 Dansmu
ziek. 16.15 Sportpraatje. 16.30 Kamerorkest en
solist. 17.15 Voor de jeugd. 18.00 Nieuws. 18.20
Filmprogramma. 18.40 Regeringsuitzending:
Zoeklicht op de Westerse Defensie. 19.00 Ar
tistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, cau
serie. 19.40 Het Oude Testament in deze tijd,
causerie. 19.55 Deze week, causerie. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevarieerd programma. 22.00
Socialistisch commentaar. 22.15 Weense mu
ziek. 22.40 Onder de pannen, hoorspel. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.30 Gewijde muziek. 7.45 Gebed.
8.00 Nieuws. 8.15 Gevarieerde muziek. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.35 Platen. 10.00 Voor
de kleuters. 10.15 Vocaal Dubbelkwartet.
10.30 Maastrichts stedelijk orkest. 11.00. Voor
de zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. (12.03—12.33 Land- en tuinbouw -
mededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13.20 Amusementsmuziek. 14.00
Boekbespreking. 14.10 Zang en piano. 14.20
Engelse les. 14.40 Hawaiian muziek. 15.00
Kroniek van letteren en kunsten. 15.40 Con
certgebouworkest. 16.30 De Schoonheid van
het Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd. 18.00
Oude Kerstliederen. 18.15 Journalistiek
weekoverzicht. 18.25 Limburgse muziek.
18.45 Buitenlandse correspondenties. 19.00
Nieuws. 19.10 Platen. 19.20 Parlementair
commentaar. 19.30 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Lichtbaken. 20.50 100 jaar krom
staf. 21.00 Gevarieerd programma. 21.50 Ac
tualiteiten. 22.00 Lichte muziek. 22.30 Wij
luiden de Zondag in. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws, in Esperanto. 23.22—24.00 Omroep
orkest.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Kamermuziek. 14.50
Platen. 15.15 Ethnische muziek. 16.00 Omroep
orkest. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10
Platen. 17.30 Orgel. 18.30 Voor de soldaten.
19.00 iNeuws. 19.40 Dansmuziek. 20.00 Geva
rieerd programma. 21.15 Accordeon. 21.30
Platen. 21.45 Accordeon. 22.00 Nieuws. 22.15
Platen. 23.00 Nieuws. 23.05-24.00 Dansmuziek.
De productie der gezamenlijke Limburg
se steenkolenmijnen heeft in 1952 naar
schatting ongeveer 12.517.000 ton bedra
gen. In 1951 bedroeg zij 12.424.167 ton„
zodat in 1952 ongeveer 93.000 ton meer
werd geproduceerd.
De staatsmijnen produceerden 7.500.000
ton; de particuliere mijnen ongeveer 5 mil
lioen ton. De productie der staatsmijnen
ging dus met ongeveer 300.000 ton achter
uit, die der particuliere mijnen steeg met
ongeveer 375.000 ton.
De achteruitgang van de productie der
staatsmijnen is een gevolg van het feit,
dat deze mijnen in 1952 zijn begonnen
met het ontginnen van minder goede
steenkoollagen.
Als gevolg hiervan werden zowel het
effect per mandienst als de hoeveelheid
stenen in de kool aanmerkelijk ongunsti
ger. In 1953 zullen eveneens minder goe
de lagen in de exploitatie worden be
trokken.
Enige particuliere mijnen hebben zich
in de jaren vóór 1952 min of meer in de
positie bevonden, waarin thans de staats
mijnen verkeren.
De productiestijging der gezamenlijke
mijnen met 93.000 ton wordt alleszins be
vredigend genoemd.
Bij Koninklijk Besluit is de Verzetsster
Oost-Azië 19421945 toegekend aan dr.
B. J. Emanuels, destijds officier van ge
zondheid eerste klasse van het Koninklijk
Nederlands-Indisch leger; F. de Gruyter,
planter in Deli; H. D. J. Meyer, arts; C.
J. Schaareman, gewezen sergeant van het
Koninklijk Nederlands-Indisch leger; me
vrouw G. Warners-Braams, destijds con
troleur der eerste klasse der P.T.T. in Ne-
derlands-Indië, en M. van Stiphout, des
tijds soldaat 1ste klasse van het Konink
lijk Nederlands-Indisch leger.
D. N. Pritt, de Britse verdediger van de
inheemse Kenyase leider Djomo Kenjatta
en vijf anderen, is vrijgesproken van de
beschuldiging van belediging van het hof.
Pritt had de inhoud van een telegram, dat
hij aan vier Britse Labour-afgevaardigden
had gezonden, gepubliceerd. Hij had hierin
het woord „rechteloosheid" gebruikt.
Nasleep Zaak-Menten
Wij maakten in ons blad van Woensdag
melding van de dagvaarding die uitge
bracht is tegen mr. F. P. Th. R. te Bloe-
mendaal, de vroegere raadsheer-commis
saris 'in de zaak-Menten en van, het >be>
zwaarschrift dat -diens raadsleden, mr. P:
J. Witteman en mr. C. Reinders Folmer,
daartegen hebben ingediend.
„Dit bezwaarschrift zal worden behan
deld door de civiele kamer van de recht
bank onder presidium van mr. V. G. A.
Boll", zo deelde de Officier van Justitie,
jhr. mr. Reigersman, het A.N.P. desge
vraagd mede. „Volgende week zal deze
kamer de stukken bestuderen. Voorlopig
zal nog wel geen definitieve beslissing be
kend worden, want indien de civiele ka
mer van de rechtbank al binnen enkele
dagen uitspraak zou doen, dan kunnen de
raadslieden van mr. R. of ik nog in appel
gaan".
Hoewel dus mr. R. gedagvaard is om
op 17 Maart te verschijnen, staat thans nog
niet vast of deze berechting inderdaad door
gang zal vinden. De mogelijkheid bestaat,
dat hij nog buiten vervolging zal worden
gesteld.
Mocht dit niet geschieden, dan zal mr.
R. op 17 Maart voor een strafkamer van
de Amsterdamse rechtbank moeten ver
schijnen en wel de vierde kamer. Deze
strafkamer zal bij wijze van uitzondering
gepresideerd worden door mr. B. de Gaay
Fortman, hoewel deze sedert een jaar als
president verbonden is aan een civiele
kamer.
Mr. de Gaay Fortman is president ge
weest van een kamer van het voormalig
Bijzondere Gerechtshof te Amsterdam, die
echter niet de zaak-Menten heeft behan
deld.
In de situatie rond de actie van de Unie
Verkeer tegen de redersvereniging voor de
Nederlandse Haringvisserij is naar wij
hedenmorgen vernamen geen verande
ring gekomen.
Op de valreep (vlak voor Oudejaar) zijn
twee trawlloggers vertrokken, waarvan
men meent, dat de bemanningen niet op de
hoogte zijn geweest van de stand van
zaken.
„Overzien we het afgelopen jaar in het Nederlandse bedrijfsleven, dan is er reden
tot vertrouwen in de toekomst. De opgaande lijn, welke in ons economisch bestel
sinds de bevrijding kenbaar is, heeft zich na een zekere terugslag op veel terreinen
hersteld. Het steeds toenemende aantal personen, dat zijn arbeidskracht elk jaar aan
biedt, is vrijwel geheel in het arbeidsproces opgenomen. Dat het vraagstuk van de
werkgelegenheid terecht thans als centraal punt in het economisch beleid is geplaatst,
is eerder een teken van wijs vooruitziend beleid, dan een gevolg van tot dusverre op
getreden onrustbarende feiten, al is het aantal werklozen meer gestegen, dan wense
lijk zou zijn".
Dit zei de heer T. J. Twijnstra, voor
zitter van het Verbond van Nederlandsche
Werkgevers, in een op Nieuwjaarsdag
gehouden radiotoespraak.
Het vraagstuk van het tekort op de be
talingsbalans heeft voor het eerst na de
oorlog een veel hoopvoller aanzien ge
kregen, waartoe een bevredigende ver
houding tussen onze invoer en uitvoer
het hare heeft bijgedragen, zei de heer
Twijnstra verder. Verstandig wederzijds
begrip tussen werkgevers en werknemers
heeft ook in het afgelopen jaar in ons be
drijfsleven conflicten tot een zeer grote
uitzondering gemaakt. Ons economisch be
stel heeft zich in rustig getij op voortva
rende wijze in gunstige zin ontwikkeld
ten bate van de wel^hart van geheel ons
yolk.
Dit wil zeker niet zeggen, dat we het
nieuwe jaar onbezorgd tegemoet treden.
Voor het behoud van onze vrijheid,
waarvan wij de waarde wel nooit zo sterk
gevoeld hebben als in de donkere jaren
der bezetting, moet het zwaard weer ge
reed worden gehouden naast de ploeg. Op
internationaal terrein is er echter ook een
toenemend streven naar internationale
samenwerking, waarbij men naar nieuwe
vormen van vreedzame samenleving zoekt.
De totstandkoming van de Benelux
zal met hetzelfde enthousiasme moe
ten worden nagestreefd, waarmee dit
doel jaren geleden is gesteld en waar
mee toen de verwerkelijking is ter
hand genomen. Dat er enige weerstand
is in sommige kringen bij onze Zui
derburen, is naar de heer Twijnstra
meent, een bewijs van onze eigen ge
groeide economische kracht. Men zal
ook daar tot de erkenning komen,
dat een gezonde partner wenselijker
is dan een, die door de oorlog eénstig
is gehavend.
Ook factoren van binnenlandse aard
hebben grote invloed op het economische
gebeuren. In de afgelopen na-oorlogse
jaren is in een groot deel van de achter
stallige binnenlandse behoeften voorzien.
De zogenaamde inhaalvraag behoort tot
het verleden. Wil het bedrijfsleven op
volle kracht blijven Werken dan is het
nodig, dat wij onze producten vooral ook
in het buitenland kunnen verkopen. Dit
'geldt ook -voor de meeste andere Euro
pese landen, waardoor de internationale
concurrentie zich thans weer in alle he
vigheid ontplooit. De in de afgelopen ja
ren door allen in hét bedrijfsleven gele-
verder prestaties mogen groot zijn, het
komt er op aan de resultaten hiervan
voor de toekomst te bevestigen en te ver
groten.
Ons land zal een aandeel moeten heb
ben zowel in de civiele als in de militaire
productie van de wereld, waartoe onze
prestaties ons recht geven.
Investeringen
De heer Twijnstra is ervan overtuigd,
dat er in vele bedrijven ook nu plannen
bestaan, welke tot nieuwe investeringen
zullen leiden en waarmede weer ruimere
werkgelegenheid geschapen zal worden.
Aan de uitvoering van elk plan evenwel
zijn risico's verbonden. Het is een van de
functies van de ondernemer om deze op
zich te nemen en hij heeft getoond hier
voor niet terug te deinzen. Het vraagstuk
van de afzet van de door zijn onderne
ming vervaardigde producten of geleverde
diensten was in de na-oorlogse jaren een
probleem dat minder moeilijkheden ople
verde dan normaal het geval was. Thans
is dit anders en hiermede is ook het in
vesteringsrisico aanzienlijk verhoogd. Mede
daarom dringt de tijd de ontplooiingsmo
gelijkheden in nationaal verband te be
vorderen, door zulk een herziening in ons
belastingstelsel aan te brengen,' dat deze
risico's ook in de toekomst aanvaardbaar
blijven. Bovendien, aldus de heer Twijn
stra, zullen wij bij voortduring moeten
zoeken naar de doeltreffendste productie-
Op de Philippijnen zijn door overstro
mingen als gevolg van regens 23 personen
om het leven gekomen. In de stad Iloilo
zijn verwoestingen aangericht. Er worden
nog 25 personen vermist. Tweehonderd ge
zinnen zijn dakloos. De regens gingen ge
paard met een wervelstorm.
c:
methoden, opdat met de minste offers de
beste producten in de grootst mogelijke
hoeveelheid worden voortgebracht.
Voor alles is nodig eendrachtige samen
werking van werkgevers en arbeiders, sa
menwerking van bedrijfsleven en over
heid. In wezen zijn de belangen van allen
gelijk. De heer Twijnstra hoopte dat
men aan het einde van 1953 zal kunnen
zeggen, dat het aan samenwerking niet
heeft ontbroken.
De bemanning van de reddingboot „In-
sulinde" van de Koninklijke Noord-Zuid
hollandse Reddingmaatschappij heeft de
jaarswisseling op zee doorgebracht op zoek
naar de „Zoutkamp 9", een vissersvaar
tuig dat Dinsdagavond al-had moeten bin
nen komen maar niet was verschenen.
De „Zoutkamp 9" was Maandag uitge
varen ter garnalenvangst en zou Dinsdag
avond terugkeren. Tot dat tijdstip was
mondvoorraad aan boord. Toen het vis
sersvaartuig Woensdagmiddag nog niet
binnen was begon men aan de wal onge
rust te worden. De reddingboot „ïnsulin-
de" verliet om zeven uur 's avonds Oost-
mahorn om te trachten de „Zoutkamp 9"
te vinden. De „Insulinde" is de hele nacht
op zee geweest. Zij werd omstreeks mid
dernacht op de Eilander Balg bij Schier
monnikoog stilgelegd om het daglicht af
te wachten. De bemanning heeft daarna
getracht de nacht van oud en nieuw zo ge
zellig mogelijk door te brengen. Om de
beurt hebben de mannen op de uitkijk ge
staan en 's morgens toen het licht werd is
het zoeken naar de „Zoutkamp 9" voortge
zet. Omstreeks half een Donderdagmiddag
kon aan Klaas Toxopeus het bericht wor
den doorgegeven dat de vermist gewaande
boot om ongeveer tien uur Donderdag
morgen de thuishaven was binnengelopen.
Zij had machineschade gehad en de op
varenden waren er na veel moeite in ge
slaagd, die te verhelpen.
Vermiste botter
De reddingboot „Hilda" van Lemmer is
gistermorgen om acht uur uit Lemmer
vertrokken om te zoeken naar een Har
derwijker botter, die op het IJselmeer in
moeilijkheden zou verkeren. Ook van an
dere stations van de Koninklijke Noord
en Zuidhollandse Reddingmaatschappij,
onder meer van Hindelopen, vertrokken
reddingboten zodat al gauw door vier
schepen naar de botter werd gezocht.
De reddingboot „Hilda" van Lemmer is
gisteravond om acht uur in de haven van
Lemmer teruggekeerd, na geruime tijd
naar een vermiste Harderwijker botter op
het IJselmeer gezocht te hebben. Achter
af is gebleken, dat de botter om drie uur
des middags in Amsterdam was aange
komen. Dinsdagmiddag was het vaartuig
uit Enkhuizen vertrokken met twee stu
denten aan boord voor de overtocht over
het IJselmeer naar Harlingen. Door de mist
was men op het IJselmeer verdwaald ge
weest.
56. Gevolgd door de drie schurken, die
de arme, in lakens gewikkelde Panda droe
gen, begaf Joris zich regelrecht naar zijn
kamer, waar de lakei nog steeds bij de,
eveneens in lakens gewikkelde dokter Es-
culapus de wacht hield. Voorlopig was Jo
ris de toestand weer meester. Panda en dr.
Esculapus, die hem als schurkachtige kwak
zalver aan de kaak wilden stellen, waren
machteloos gemaakt en cle drie samen
zweerders waren tegen wil en dank ge
dwongen om met hem mee te werken!
„En", vroeg Joris aan de lakei, terwijl hij
op de omwikkelde dokter wees, „is die
arme waanzinnige al een beetje gekal
meerd?" „Nee dokter", antwoordde de be
diende, „hij wordt steeds wilder!" Inder
daad klonken uit de lakens verwoede, ge
smoorde kreten. „Ach, ach", zei Joris,
terwijl hij Bruno een wenk gaf om Panda de kamer uit.
naast dr. Esculapus neer te zetten, „wat
een toestand! En hier is nog een tweede
waanzinnige, die wij voor zijn eigen best
wil in lakens moesten wikkelen. Het is
epidemisch geworden!" „Wat?!", gilde de
lakei, „epidemisch??!! Eerst heerste hier
een epidemische slaapziekte en nu weer
een epidemische waanzindat is te
veel!!!!" En totaal overstuur vluchtte hij
Op initiatief der Aalsmeerse bakkers
had de afdeling Aalsmeer van het Neder
landse Rode Kruis een oliebollenactie ge
organiseerd. De burgerij van Aalsmeer heeft
23.000 oliebollen besteld, die door 25 mede
werkers van het Rode Kruis in zakjes ver
pakt, voorzien van naam en adres, op
Oudejaarsdag zijn thuisbezorgd. Het Rode
Kruis zal 50 percent van de opbrengst,
f 1650, ontvangen.
Taak. Maarschalk Tsjang-Kai-Sjek, de
leider der Chinese nationalisten, heeft
in een nieuwjaarsboodschap verklaard,
dat voorbereidingen voor een tegenaan
val op het Chinese vasteland in 1953
zouden worden voltooid. De aanval te
land zou voorrang hebben. De maar
schalk wekte op tot een nieuwe geest
onder de Chinese nationalisten op For
mosa om de taak van het heroveren van
het vasteland te volbrengen.
Te duur. Tijdens een bijeenkomst met de
vakverenigingsleiders, die namens
600.000 Britse ambtenaren optraden,
hebben onderhandelaars van de Britse
regering geweigerd de gevraagde loons
verhoging toe te staan. Deze zou de
staat 15 millioen pond sterling per jaar
hebben gekost. In Januari 1951 Werd
aan de ambtenaren een loonsverhoging
van 10 procent toegekend, die de staat
30 millioen pond sterling per jaar kostte.
Vervanging. In een vraaggesprek, toege
staan aan het Egyptische blad „Al
Ahram", heeft de Egyptische eerste
minister, generaal Naguib, medegedeeld,
dat indien het volk het monarchistische
regeringsstelsel wenst te vervangen door
een republikeins, hij de kwestie aan
een volksraadpleging zou onderwerpen.
Verder deelde hij mede, dat hij niet in
dictatuur gelooft en dat de buitenge
wone maatregelen die genomen zijn,
zullen worden afgeschaft, zodra de cor
ruptie is uitgeroeid en een regering die
gebaseerd is op gezonde grondbeginse
len stevig gevestigd is.
Weigering. Het Amerikaanse hof van be
roep heeft Woensdag geweigerd een
nieuw proces te bevelen tegen Julius
en Ethel Rosenberg en Morton Sofeell.
Het echtpaar Rosenberg zal half Januari
terechtgesteld worden en Sobell is. ver
oordeeld tot 30 jaar gevangenisstraf. Zij
werden beschuldigd van atoomspion-
nage. Het hof bepaalde, dat een lager
gerechtshof „duidelijk had aangetoond",
dat de veroordeelden geen feiten had
den aangevoerd die een nieuw proces
rechtvaardigen.
Oproep. De secretaris-generaal van de Al
gerijnse communistische partij, Paul
Caballero, is in staat van beschuldiging
gesteld „omdat hij de buitenlandse vei
ligheid van het land in gevaar heeft
gebracht", een en ander naar aanleiding
van een door hem gepubliceerd pamflet,
waarin hij Algerije oproept tot solida
riteit met Marokko.
Critiek. President Truman heeft op zijn
wekelijkse persconferentie een verkla
ring afgelegd, waarin hij dat deel van
de wet op de defensieproductie, dat de
minister van Landbouw noodzaakte
Dinsdag de invoer van gedroogde volle
melk, gedroogde karnemelk en gedroog
de room te beperken, ernstig veroor
deelde. Hij zeide, dat de beperkingen
zeer weinig invloed op de Amerikaanse
markt zouden hebben, maar „onze
vrienden in Nederland, Zweden, Nieuw-
Zeeland en een aantal andere landen"
zouden treffen. Die landen zullen daar
door minder Amerikaanse agrarische
producten kunnen kopen en oók minder
geld kunnen besteden aan hun defensie
inspanningen, aldus de president.
Uitwijkers. De West-Berlijnse pomie heeft
Woensdag bekend gemaakt, dat in 1952
bijna tweemaal zoveel leden van de
Oost-Duitse politie in West-Berlijn om
asyl hebben gevraagd ais in het vooraf
gaande jaar. Van de 2350, die in het
afgelopen jaar naar West-Berlijn zijn
uitgeweken, behoorden er 1440 tot de in
de kazernes ondergebrachte politie
de nieuwe militaire strijdmacht. Volgens
de West-Berlijnse politie hadden de uit
gewekenen verklaard, dat hun veel ver
lof, een vakopleiding tijdens de dienst,
vrije meningsuiting en een goede ligging
en voeding beloofd waren.Toen de recru-
ten bij hun eenheden waren ingedeeld
hadden zij ervaren dat zij in „primitieve
tenten" werden ondergebracht, dat het
voedsel karig was, dat zij zestien uur
per dag dienst moesten doen en dat de
politieke druk met de dag toenam.
Vuurwerk. Honderden Italianen zijn bij de
intrede van het nieuwe jaar naar het
ziekenhuis gebracht, omdat het verbod
van de politie om vuurwerk en revol
vers af te schieten en aardewerk uit de
ramen van de eerste en hogere étages
van de woningen te werpen op het ogen
blik van de jaarwisseling op grote
schaal is overtreden. De politie maakte
bekend dat het grootste deel van de in
het ziekenhuis opgenomen personen ge
wond is door uit de ramen geworpen
borden. In Napels kwam een 19-jarige
jongeman bij het afschieten van vuur
werk om het leven.
ET spreekwoord, dat iemand die verre
had enkele eeuwen geleden nog meer gel
digheid dan thans. Wanneer tegenwoordig
de belevenissen der reizigers ons wat al
te gortig dreigen te worden, behoeven we
slechts een handboek op te slaan om de
opsnijder van zijn overdrijvingen te over
tuigen.
Maar dat was in oude tijden niet het
geval, want juist de reisbeschrijvingen
ivemelden van feiten en merkwaardighe-
middeleeuwse mens bestaande
werkelijkheden werden.
In verschillende gevallen
zijn deze verhalen in het leven
geroepen, of aangedikt uit
politieke overwegingen, bijv.
door de Phoeniciërs en later
door de 'Venetianen. Deze
zeevaarders hoopten hierdoor
berichten van een volk met zulke grote
flaporen, dat de oorschelpen als een man
tel konden worden omgeslagen. En Me-
gasthenes kende aan de Ganges een volk
zonder mond, levende van de geuren van
bloemen en vruchten. Deze poëtische op
lossing van het vraagstuk der voedselvoor
ziening had echter het bezwaar dat deze
mensen stierven bij het opsnuiven van
stank.
We zullen de schrijvers verder niet bij
name noemen, doch uitsluitend enige we
tenswaardigheden vertellen van de destijds
wijd verbreide fantasieën. Er bestond dan
een volk van éénbenigen, waarbij de enige
voet zulke geweldige afmetingen had, dat
de mensen tijdens de hitte van de dag zich
te slapen legden in de schaduw van hun
omhoog gestoken voet. Ook waren er men
sen zonder hoofd, wier ogen op schouders
of borst waren ingeplant. Weer bij een
ander Indisch volk konden de vrouwen
slechts één kind krijgen, doch deze zuige
ling was bij de geboorte reeds een. grijs
aard.
Volken met hondenkoppen en blaffende
spraak, mensenrassen met acht vingers en
tenen aan iedere hand of voet, mensen wier
voeten achterwaarts stonden doch des
ondanks geweldige snelheden konden ont
wikkelen, niets was te dol voor de fantasie
van de mens uit de Oudheid. (Vele andere
bijzonderheden lenen zich niet voor een
beschrijving)Met Oosterse verbeeldings
kracht hebben de Arabieren aan deze keur
van wonderlijke verhalen nog het hunne
toegevoegd, zodat het geen bevreemding
wekt dat al dergelijke gedrochten voor de
den die een Von Münchhausen
niet zouden hebben mishaatA.
Voor de oude Grieken wüs bij
voorbeeld de Indische samen
leving een bonte mengeling
van de zonderlingste mensen
rassen en de onbegrijpelijkste
levensgewoonten. Zo wist de
Griekse zeevaarder Skylax te
voldoende angst voor het griezelige onbe
kende te kweken, hetgeen de zeelieden van
andere naties zou beletten onbekende zee
wegen te bevaren, waardoor de winstge
vende tussenhandel (tin bij de Phoeniciërs,
Oosterse waren bij de Venetianen) verlo
ren zou gaan.
Maar genoeg hierover. Voldoende zij dat
wij weten dat de middeleeuwse mens door
ontelbare wonderverhalen wel móest ge
loven aan allerlei vreemdsoortige wezens
die de aarde bevolkten.
Ja, dat woord ontelbaar brengt ons tot
een vreemd probleem. U weet dat onlangs
de zinken cent uit de circulatie is genomen.
Welnu, op hoeveel manieren denkt u dat
het vóór 15 December j.l. mogelijk was
met de toen gangbare muntstukken één
gulden te betalen? Op een paar honderd,
een paar duizend, of misschien wel enige
tienduizenden manieren? Mis! Méér dan
een millioen!
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
