Athletiek in Noordholland trekt
steeds meer beoefenaars
„Schoonheid, sterkte en
beweging van schepen"
Twee onderstations Haarlem-Noord
in aanbouw
KNA U-balans
Klacht over slechte terreinen
Hoe Rossolimo Donner
versloeg
„Emigreren":
Castricum
DINSDAG 13 JANUARI 1953
Twee verkeersongevallen
op de Velserweg
Fraaie Italiaanse partij
voorlichting van de
Verenigde Scheepsagenturen
Judo- en Jiu Jitsu-
demonstraties
Wat de tuinders kregen
„De Pion" versloeg
„Lasker" met 712\
Scheepvaart
Eén in werkelijkheid, één in miniatuur
Het districtsbestuur Noordholland van
de Koninklijke Nederlandse Athletiek
Unie, dat voor Zondag 8 Februari in het
Statenhuis aan de Velserweg zijn jaarlijkse
algemene ledenvergadering heeft uitge
schreven, heeft een uitvoerige balans over
1952 opgemaakt. Dat jaar Is voor het
district over het algemeen goed geweest.
Organisatorisch blijkt de goede gang van
zaken uit de ledenuitbreiding tot 2891; een
vermeerdering van 97. Sinds 1949 ging het
district met 460 leden vooruit. Weliswaar
had het districtsbestuur gehoopt de 3000
leden vol te maken, maar nu zal dit in
1953 mogelijk zijn. Voorts konden vier
nieuwe verenigingen In 1952 worden toe
gevoegd.
De vijf grootste zijn nu A.A.C., Amster
dam, met 351 heren-lqden; Hollandia,
Hoorn, als gemengde club met 156 leden;
A.V. '23, Amsterdam en Haarlem, twee
herenverenigingen, met respectievelijk 143
en 126 leden en Sagitta, Amsterdam, als
grootste damesvereniging met 126 leden.
Bij de gemengde verenigingen gaat
evenals het vorig jaar Always Forward
(Hoorn) met.89 leden aan de kop. Uit onze
directe omgeving tellen D.E.M., Beverwijk,
118 leden; Doves, Heiloo, 67 leden; Gita,
Haarlem, 100 leden; Holland, Haarlem,
110 leden; Olympus, Alkmaar, 75 leden
en Suomi, Velsen, 80 leden.
Daar bij D.E.M. het aantal jongens en
meisjesleden groter is, blijft Suomi voor
„IJmond" de tweede plaats houden.
Het technische verslag spreekt in de
eerste plaats van een uitstekende samen
werking in Unieverband, waardoor vele
wedstrijden een vlot verloop kregen. Dit
verslag vermeldt voorts cursussen voor
Juryleden en seingevers, de steeds meer
veld winnende organisatie van schoolwed-
ïtrijden, de jeugdclubcompetitie, jeugd-
weerkampen, regionale wedstrijden, vijf-
en driekampen voor de jeugd en de dis
trictskampioenschappen. Van deze laatste
wedstrijden zijn de kampioenschappen
voor meisjes en dames georganiseerd door
Suomi welke Velsense vereniging voor haar
werk veel waardering ontvangt
Slechte velden
Ten aanzien van de gehouden en te hou
den regionale wedstrijden uit de Districts
Technische Commissie ae klacht dat de
conditie van de terreinen in Noordholland
over het algemeen slecht is. Er zijn slechts
vier sintelbanen; twee in Amsterdam, één
in Velsen (Watervliet) en één in Bever
wijk (D.E.M.-,, Adrichem").
De meeste verenigingen zijn aangewezen
hun wedstrijden op voetbalvelden met vaak
minder geschikte grasmatten te houden.
De D.T.C. zou bij het projecteren van
nieuwe sportvelden graag zien, dat de ge
meenten dan een sintelbaan niet zullen
vergeten.
Ten aanzien van het klasse-systeem in
het district wordt meegedeeld, dat de ath-
letiekprestaties over het algemeen goed
waren. Vooral tijdens de nieuwelingen
wedstrijd in Velsen promoveerden vele
athleten(es).
Bij de dames bereikten 95 leden een
promotie-prestatie; voor de heren was dit
aantal 91.
Het verslag besluit met een lange lijst
van districts-records voor Noordholland,
waarop nog vele namen voorkomen van
bekende oud-athleten, die sedert hun al
jaren geleden gevestigde records nog nim
mer zijn verdrongen.
Voor de op 8 Februari te houden alge
mene districtsvergadering vermeldt de
agenda behalve de gebruikelijke verslagen
en rapporten, verkiezingen. Voor het be
stuur zijn aftredend en herkiesbaar de
heren J. v. Driel voorzitter en W. A. van
Leeuwaarden, penningmeester. Aftredend
en herkiesbaar voor de D.T.C. zijn de
heren J. A. Smit, voorzitter; K. Schenk en
C. Stapel, leden. Voorts worden bespre
kingen gewijd aan de agenda van de Al
gemene Vergadering van de K.N.A.U. en
is er verkiezing van gedelegeerden voor
deze bijeenkomst.
De Beverwijker W. van S., die met zijn
vrachtauto over de Velserweg in de rich
ting Alkmaar reed, zag de tankauto van
J. M. M. uit Heemskerk kalm oversteken
van de Koningstraat naar het Stationsplein
en dus geen voorrang verlenen aan zijn
wagen. Om een aanrijding te vermijden
draaide Van S. ook het Stationsplein op,
maar een lichts- botsing was toch het ge
volg. Portieren, richtingaanwijzers en spat
borden van beide wagens moeten worden
vernieuwd.
Een ingewikkeld verkeersongeval, waar
bij vier auto's waren betrokken, heeft zich
ter hoogte van de Vondellaan op -de Velser
weg afgespeeld. Drie achter elkaar in de
richting Velsen rijdende wagens, die elkaar
trachtten in te halen, kwamen enigszins in
het nauw toen uit de richting Alkmaar de
vierde auto, van de heer O. uit' Castricum,
naderde. Een van de drie wagens, bestuur
der de heer N. C. .T. N. uit Santpoort, kwam
met de Castricummer in botsing, waardoor
lichte schade aan beide wagens ontstond.
Maandag is te Beverwijk de Internationale achtkamp voor dames als onderdeel van
het Hoogovenschaaktournooi geopend. In de eerste partij, die Fenny Heemskerk
speelde tegen mevrouw A. J. van Aalst van Duijnen-Montyn, kwamen de leiders van
het schaaktournooi heren even de vorderingen in ogenschouw nemen. Van links naar
rechts: mevrouw A. J. van Aalst van Duijnen-Montyn, Fenny Heemskerk de lands
kampioene. Op de voorgrond O'Kelly; achter Fenny Heemskerk staat Donner.
(Van onze schaakmedewerker)
De partij Rossolimo-Donner in de vierde
ronde van het Hoogovenschaaktournooi,
een typisch Italiaanse partij, werd geken
merkt door enigszins onzeker spel van de
Nederlander, die daaraan dan ook zijn
nederlaag tegen de Fransman te wijten
had.
Wij laten de partij hier volgen:
Wit: Rossolimo; zwart; Donner
Italiaanse partij:
1. e2—e4, e7—e5; 2. Pgl—f3, Pb8—c6; 3.
Lfl—c4, Lf8c54. 0—0, Pg8—f6; 5.Tfl
—el, d7d6.
Het schijnoffer met 5. Pe4: wordt weer
legd door 6. d4.
6. c2c3, Lc5b6; 7. a2a4, a7a6; 8.
Pbla3,
Rossolimo bewandelt graag eigen wegen en
wijkt hier van de theorie af die verder gaat
met 8. d4, De7; 9. h3 enz.
8. 0—0; 9. Lc4a2, Lb6—a7.
Gaat een eventueel 10. Pc4 bij voorbaat
uit de weg.
10. Pa3c2, Lc8e6; 11. d2—d3, Le6xa2;
12. Talxa2,
Wel een zonderlinge plaats voor de toren
maar wit wilde met zijn vorige zet niet op
e6 ruilen, daar na 11. fe6 het zwarte
centrum versterkt zou zijn.
12. d6—d5.
Veiliger: 12. Pe7 om later met c6 het
veld d5 te dekken.
13. Ddle2, d5xe4; 14. d3xe4, Dd8e7;
15. Ta2—al, Pf6—d7.
Beter 14. Td8. De tekstzet is de inleiding
tot een verkeerde manoeuvre.
16. Lel—e3, Pd7c5?17. b2—b4, Pc5—
d7.
Aldus is zwarts vorige zet tijdverlies ge
weest. Zwart had waarschijnlijk overzien
dat 17. Pe6 niet ging wegens 18. b5 en
pion e5 gaat verloren.
18. Le3xa7, Ta8xa7; 19. Pc2—e3,
Dreigt op onaangename wijze op d5 of f5
binnen te vallen.
19. Ta7—a8; 20. Tal—dl, Ta8—d8; 21.
Tdld3, Pc6b8.
De voorkeur verdiende 21. Pf6. De
zwarte stukken staan thans wel erg ongun
stig opgesteld.
22. Pe3d5, De7—d6; 23. Tfl—dl, Td8—
e8; 24. Pf3k4, g7—g6; 25. De2—d2,
Met allerlei dreigingen, zowel langs de d-
lijn als op de koningsvleugel.
25. Pd7—f6; 26. Ph4—f5!
Dit paard is taboe, 26. gf5:, 27 Dg5:t,
Kh8; 28. Pf6: en wint. Tegen de nu volgende
mokerslagen is de zwarte stelling weerloos.
26. Da6e6; 27. Dd2—h6, Pf6—h5;
28. Pd5xc7. Zwart geeft het op.
Voor velen in IJmuiden is de vraag om
al dan niet te emigreren urgent. Er wordt
gewikt en gewogen: welke zijn de moge
lijkheden en hoe zijn de vooruitzichten.
Gedegen kennis van zaken is „het halve
werk" en het is te waarderen, dat de Ver -
enigde Scheepsagenturen, die al veel
ouder zijn dan IJmuiden zelf de hel
pende hand willen bieden.
Het waren echter niet slechts aspirant-
emigranten, die gisteravond in het Her
vormd Jeuigdgebouw aan de Rembrandt-
laan in IJmuiden- Oost belangstelling voor
emigratie aan de da-g legden. Vele auto
riteiten en vooraanstaanden in de gemeen
te hebben de filmavond bijgewoond, die
op initiatief van de firma Halverhout,
Zwart en Zurmühlen was georganiseerd.
Directeur C. Weenink heeft met een
korte toespraak de avond ingeleid en
daarna heeft men kunnen genieten van de
films over Nieuw-Zeeland en de zonnige
kleurenprent van de Maatschappij Neder
land: „Met de Oldenbarnevelt naar Austra
lië. De mogelijkheden in Nieuw-Zeeland
zijn legio, dat werd duidelijk. Ten minste
voor hen, die bezield met de ware pio
niersgeest, van aanpakken weten. En ook
in Australië is voor harde werkers plaats,
maar na de luxueuse bootreis zullen de
eerste weken zeker niet meevallen.
In de pauze bestond er onder het genot
van een kop koffie gelegenheid 'het perso
neel van de firma vragen te stellen.
Ook hiervan is gebruik gemaakt en de
meest voorkomende vragen waren wel over
de hoeveelheid bagage, die men per per
soon mag meenemen en hoeveel geld er
mag worden ingevoerd. Hoeveel boordgeld
men mag hebben, enzovoort. Andere vra
gen betreffende het emigreren zelf konden
niet worden beantwoord, daartoe dienen de
bevoegde instanties van regeringswege.
Vele inwoners van Castricum en omgeving
hebben Zaterdagavond de gelegenheid om
met de Japanse verdedigingssport kennis
te maken, niet voorbij laten gaan. In hötel
De Rustende Jager gaf de sportschool Kuil
man uit Alkmaar in samenwerking met
sportschool Spel uit Amsterdam judo- en
Jiu Jitsu-demonstraties, die zijn bijge
woond door een stampvolle zaal. De
demonstraties werden gegeven met de be
doeling ook in Castricum in de toekomst
een cursus te organiseren en de aanwezigen
hebben kunnen zien tot welke prestaties
men met de Japanse verdedigingssport kan
komen.
De heer Kuilman heeft het tot „Zwarte
band eerste Dan" gebracht en kreeg'het op
te nemen tegen 10 tegenstanders. Zij moes
ten stuk voor stuk hun meerdere in hun
leermeester erkennen. In een Judo-partij
vroegen de dames de aandacht. Enkele
heren fungeerden als tegenstanders doch
zij werden op vakkundige wijze „gevloerd".
De Judo-wedstrijd AlkmaarAmsterdam
is met gering verschil door de laatsten ge
wonnen. Het was een strijd die technisch
op hoog peil stond. Uit het enthousiaste
publiek kwamen na afloop tal van perso
nen zich bij de heer Kuilman als lid van
de school aanmelden De aanmelding was
zo groot dat er in Castricum al op Maandag
26 Januari zal worden begonnen met de
eerste lesavond.
Voor de door hen aangevoerde groente
kregen de tuinders in Castricum de volgen
de prijzen, spruiten A 4559; spruiten B
2537; andijvie 6075, prei 1523; boere-
kool 815; peen D 10; witlof 1 4244; wit
lof 2 33; gele kool I8V2; spruitkoppen 1521;
sjalotten 40.
MARKTBERICHT
Andijvie 6094; bospeen 35; waspeen 8—23;
spruiten 2069; prei 1228; knollen 1024;
bloemkool 1425; groene kool 7—12; rode
kool 611; gele kool 710; bieten 812;
breekpeen 612; uien 1627.
Het tweede tiental van de Castricumse
schaakclub „De Pion" speelde in de bonds-
competitie tegen „Lasker II" te Uitgeest en
wist een prachtige 7%2% overwinning te
behalen. Hierbij geven we de gedetailleerde
uitslag:
UitgeestCastricum. S. HoopeJ. Rozing
01; J. BosP. Zwart 01; J. Schipper
S. v. Weeren Is—hi; C. VrouweR. v. d.
Berg 10; F. KievietC. Mencke 01; N.
KroonB. Schlosser 01; Th. Meyerdr.
De Jong 01; N. ScholtenJ. Lute 01; D.
KroonN. Kortekaas 10; A. Donkerbroek
W. Molenaar 01.
In de onderlinge competitie werd Werner
Uhl op overtuigende wijze door P. Bouwen
verslagen. Werner Uhl verloor deze partij
doordat hij aan het begin een verkeerd offer
bracht waardoor hij een achterstand kreeg
welke hij niet meer wist in te halen. J. v.
Ravenszwaai kreeg een overwinning door
dat J. Bos een blunder maakte. De afge
broken partij Walter UhlL. Born eindigde
in het voordeel van eerstgenoemde.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgen op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Ter viering van de 111e Dies Natalis van de Technische Hogeschool te Delft is in de
Westerkerk een openbare senaatsvergadering gehouden, waarin de secretaris van de
Senaat, prof. ir. J. W. Bonebakker, een rede uitsprak. Hij vroeg daarin de aandacht
voor enige aspecten van de scheepsbouwkunde. De scheepsbouw, die eeuwenlang een
overgeërfde kunst was, waarin - evenals bij de architectuur - aesthetische elementen
een rol speelden, vooral wat de decoratie betreft, veranderde in de loop van de negen
tiende eeuw grondig: wat overbleef is de silhouet, de „strokende lijn", die het oog van
de vakman bekoort.
Na de overgang tot ijzer en staal bij de
bouw van schepen deed de toegepaste me
chanica, de sterkteleer, haar schuchtere
intrede ook de tweelingzusters wiskun
de en theoretische mechanica (leer der be
weging begonnen belangstelling te tonen
voor scheepsbouwkundige vraagstukken.
Prof. Bonebakker had voor zijn betoog
de titel gekozen: „Schoonheid, sterkte en
beweging van schepen". Sinds de zestien
de eeuw is de ontwikkeling goed te volgen
aan de hand van schilderijen, tekeningen
en oude scheepsmodellen. Daarentegen
leert de ontwikkeling van de schepen door
de eeuwen heen, dat zij binnen afzienbare
tijd geen enkel aanknopingspunt voor
aesthetische beschouwingen meer zullen
bezitten: onze schepen verhouden zich tot
die uit de glansperiode van de zeiltijd als
een auto, truck of gevechtswagen tot een
karos of Friese sjees, een disselwagen of
een bespannen stuk veldgeschut. Van de
elementen vorm, decoratie en kleur zijn bij
voer- en vaartuigen alleen vorm en kleur
overgebleven.
Wetenschap op voorgrond
Deze verandering leidde echter al spoe
dig tot een gedegen wetenschappelijk aan
pakken van de nieuwe problemen, waartoe
constructie en voortstuwing aanleiding
gaven. Aanvankelijk is er naar gestreefd
de ijzeren en stalen schepen zo star moge
lijk te construeren. Met het toenemen van
de afmetingen werd dit echter steeds moei
lijker door te voeren en de ervaring leerde
ook dat het niet nodig was. Zo is men ge
komen tot onze huidige schepen met grote
laadruimen.
Uitvoerig ging de geleerde spreker in op
de bouwvoorschriften der klassebureaux,
die van oorsprong een „codificatie van er
varing" zijn. Deze codificatie was het ge
volg van de ontwikkeling der klasse
bureaux; een ontwikkeling welke haar sti
mulans vond in het verzekeringswezen. De
klassebureaux die gedurende meer dan een
halve eeuw vele duizenden schepen hebben
gevolgd zoals een dokter zijn patiënten,
moeten over een ontzaglijke hoeveelheid
gegevens beschikken.
Over de wijze waarop dit materiaal werd
en wordt bewerkt, is heel weinig gepubli
ceerd of op andere wijze bekend gewor
den. Er is echter goede reden om aan te
nemen dat na de laatste wereldoorlog dit
werk serieus ter hand is genomen en wij
meer en meer zullen gaan profiteren van
deze op wetenschappelijke wijze geanaly
seerde kostbare ervaring.
Na enige bezweken constructiedétails te
hebben aangeduid concludeerde prof. Bone
bakker dat veel van die „bezweken" con
structies zullen moeten worden geanaly
seerd, veel spanningsmetingen aan boord
en veel laboratoriumonderzoek moeten
worden verricht, voor en aleer men tot
stylering, tot het opstellen van eèn belas
tingschema, zal kunnen overgaan. Ook de
vermoedelijke hoofdoorzaken van gecon
stateerde gebreken zullen duidelijk moeten
worden omschreven: slecht weer is daar
van een der belangrijkste.
Voeling met vliegtuigbouwers
Vervolgens merkte hij op, dat de belas
tingen, waaraan sommige onderdelen van
de scheepsconstructie bloot staan, bijzonder
moeilijk te vatten zijn: veel moeilijker dan
bij het vliegtuig. Toch zullen scheeps
bouwers veelvuldig voeling moeten houden
met vliegtuigbouwers, zodat men goed op
de hoogte blijft van eikaars problemen,
experimenten, inzichten en denkwijzen.
Na nog de bewegingsverschijnselen van
schepen die in stromend water varen te
hebben besproken, zei de spreker, dat er
goed vertrouwen is dat ook op dit gebied
practische resultaten te bereiken zullen
zijn. Daarbij zijn de wiskunde, de mathe
matische statistiek en de theoretische me
chanica onontbeerlijk.
Tenslotte vergeleek prof. Bonebakker de
Technische Hogeschool met een met
groene, harde vruchten geladen schip, dat
sinds de bevrijding te veel deklast torst,
hetgeen de stabiliteit ongunstig beïnvloedt.
Het berokkent de équipage grote zorgen.
Er zijn echter voorzieningen getroffen om
de lading rijpingsmogelijkheden en een
veilige overtocht te verzekeren, maar het
is lapwerk en een groot deel spoelt des
ondanks overboord. Hij meende echter te
kunnen constateren dat de gezagvoerder
de rector-magnificus beschikt over
voldoende zeemanschap.
Aalsum, 11 v. Port Harcourt te Duala.
Agatha. 12 v. Pladju te Saigon.
Alamak, 12 te Genua.
Alcyone, 11 v. Rotterdam te Calcutta.
Alphacca, 10 v. Rio de Janeiro.
Amor, 11 v. Valencia n. Rotterdam.
Ampenan, 1,1 v. Khorramshar n. Koe'1 valt.
Amsteldijk, 11 v. Rotterdam te Antwerpen.
Arendis-kerk, 11 te Manilla.
Amedijk, 11 eil. Wight gepass.
Alphard, 11 v. Buenos Aires te Rotterdam.
Amerskerk, 11 t.h.v. Massawah n. Aden.
Armilla, 10 v. Singapore n. Haiphong.
Arunido, 11 t.h.v. eil Wight.
Aardijk, 13 ca. 17 u. Le Havre verwacht.
Amstelveen, 12 te Curagao.
Abbekerk, 12 v. Port Said n. Genua.
Akkrumdijk, 11 te Chittagong.
Aludra, 11 te Suez.
Agamemnon., 11 van Curasao te Laguaira.
Aliblasserdijk, 10 nog te Havana.
Amstel'kroon, HI 700 m. ZW. Ceylon.
AmsteiUlan'd, 11 530 m NNO St. Vincent.
Amstel'stad, 11 450 m N Azoren.
An-idijk, 11 800 m W Flores n. A-ntwcrpen.
Aninenkerk, 11 v. Rotterdam te Hamburg.
Ahibedijk, 11 350 m NW Flores n. Antw.
Abindia, 11 80 m Z Calcutta n. C'Mttagong.
Aldabi, 11 ihv. Texel.
Amsiteldiiep, 11 620 m O ten Z Kp. Race.
AflmdUa, 11 Anamba Eil. gepass.
AxeMijk, 11 690 m O Bermudas.
Bennekom, 10 v. Buenaventura n. Pimentel.
Borneo, 11 te Pladju.
Bantam, pass. 11 Mini coy n. Belawan.
Baarn., 12 Manta verwacht.
Bengkaliis, 11 v. Indonesië te Amsterdam.
Breda, 11 v. d. Zuid Pac.kust te Amsterdam.
Bali, 10 v. Cheriibon n. Semairanig
Bandjermasin, 13 vm. v. Singapore te Tandjong
Priok verw.
Bariito, lil v. Goronitalo te Makassar.
Baitoela, 11 v. Makassar te Donggala.
Bloemfontein, 10 ten anker bij Walsoorden.
Bonitekoe, 11 v. Donggala n. Toll toll.
Bosch fontein, 10 v. Hamburg n. An/tw.
Barend recht, p. lil Rumsal Jebel.
B'bita.r, 11 110 m W ten N Guardafui n. Aden.
Caltex The Öague, 11 t.h.v. Kp. St. Vincent.
Caitex Utrecht, pass. 11 Gibraltar.
Cirrus (weerschip), 10 afgelost op station Atlan-
tische Oceaan naar Rotterdam.
Clavella, 11 v. Manilla naar Miri.
C'leodora, pass. 10 ten Z. Cbmorin.
Caltex Perrris, 10 v. Sidon te Rotterdam.
Ceram, 12 v. Port Said n. Suez.
Caltex Leiden, pass. 12 Ouessant.
Cal'tex Delft, 11 tihv. Kaap de Gata.
CalHisto, 11 400 m N Eil. Guam.
Caltex Nederland, 10 ISO m DNO Algiers.
Corilla, p. 10 Runsal Jebel.
Cor yd a, 10 240 m N ten O Fot.aleza.
Delfshaven, pass. 11 Gibraltar.
Dui vendirecht, pass. 11 ten W. v. Kp. Finisterre
Drente, 11 eil. Malta gepass. n. Alexandria.
Duivendiijik, 11 v. Antwerpen te Rotterdam.
Diemerddjk, 12 v. San Francisco te Los Angeles
Danae, 10 v. Bari naar Catania.
Daler-dijk, 11 840 m ZW Flores n. Cristobal.
Danea, p. 11 Maria dii Leuca n. Catania.
Delft, lil 770 m ZW Flores n. Trinidad.
Dongedijik, 11 410 m ZO Bermudas n. Antw.
Erinna, 11 v. Singapore te Miri.
Etrema, 12 v. Marseille te Spezia.
Eendrecht, 11 v. Alexandrië te Port Said.
E em dijk, 12 v. Rotterdam te Antw. verw.
Enggano. pass nacht 11-12 Gibraltar n. Marseille.
De heer C. P. Knapen bij het miniatuur-onderstation-in-aanbouw.
IN een der werkplaatsen van het
Gemeentelijk Energiebedrijf aan de
fiarmenjansweg te Haarlem is een
klein kamertje. „Electrisch Laborato
rium" staat er op de deur en gewoon
lijk manipuleert men er met schake
laars, meters en spanningen van zes
duizend Volt. Maar op het ogenblik is
dit kamertje het domein van de heer
L. P. Knapen, instrumentmaker en
hoofd-meterhersteller, die er een ma
quette vervaardigd van het electrisch
onderstation, dat men weldra aan de
Bandoengstraat in Haarlem-Noord zal
zien verrijzen.
De heer Knapen bouwt zijn onderstation-
in-miniatuur met uiterste nauwgezetheid
op. want het moet in vrijwel alle opzichten
een afspiegeling zijn van de toekomstige
werkelijkheid. Slechts de muren en het dak
zijn van doorschijnend plastic, want anders
zou men het interieur niet kunnen bewon
deren. En dat is waard terdege bekeken
te worden. De heer Knapen heeft heel de
ingewikkelde hoogspanningsinstallatie met
haar transformatoren, isolatoren, schake
laars, spanningsrails en kabels tot in de
kleinste détails getrouwelijk in het klein
vervaardigd en gemonteerd. De ervaringen
die hij daarbij opdeed zullen van veel be
lang zijn bij de bouw van het „echte" on
derstation, waarmee weldra begonnen zal
worden. Met het graafwerk is men reeds
bezig.
Dit onderstation-Noord, zoals het zal
heten, is een onderdeel van de belangrijke
electriciteitswerken, die in de komende
jaren in Haarlem zullen worden uitge
voerd. Zij zijn noodzakelijk om aan de
voortdurend stijgende behoefte aan elec-
trische energie te kunnen voldoen. De ge
meentelijke centrale kan daarin binnen af
zienbare tijd niet meer voorzien en daarom
neemt men nu reeds maatregelen opdat de
P.E.N.-centrale in Velsen kan bijspringen.
Deze gaat stroom met een spanning van
50.000 Volt leveren aan het onderstation
Noord, waar zij wordt getransformeerd in
stroom van 6000 Volt, die vervolgens op de
voor huisaansluitingen gebruikelijke span
ning van 220 Volt wordt gebracht. Het ge
bouw in de Bandoengstraat zal daarom
uit een 50.0006000 Volt-afdeling en uit
een 6000380—220 Volt afdeling bestaan
Via straatsgewijs uitgaande kabels zullen
Haarlem-Noord en een aantal industrieën
aan het Noorder-Buitenspaarne van stroom
worden voorzien. In Juni van het, vorig
jaar zijn daartoe reeds kabels door het
Spaarne gelegd. Daarbij is toen een voor
Nederland nieuwe werkwijze toegepast die
op naam staat van de heer J. G. Rijke
boer, technisch hoofdambtenaar van het
Gemeentelijk Energiebedrijf. Hij liet met
water onder hoge druk geulen spuiten in
de Spaarnebodem en daarin de kabels leg
gen. Het omslachtige en tijdrovende bag
geren van kabelsleuven kon daardoor ver
vallen.
Deze zomer gereed
In de komende zomer hoopt men het ge
bouw aan de Bandoengstraat gereed te
hebben. Dan kan begonnen worden met het
monteren van de electrische installatie. Dat
zal, wat de 50.000 Volt-afdeling betreft, ge
schieden in samenwerking met de Franse
„Compagnie générale d'Electricité" te Lyon,
die ook de drie 50.000 Volt-transformatoren
levert, welke elk 40 a 50 ton wegen en dus
een stevige fundering vereisen. De speciale
hoogspanningsschakelaars komen uit Zwit
serland, maar voor het overige zal de in
stallatie Nederlands fabrikaat zijn. Het
6000-Volt gedeelte zal het bedrijf in eigen
beheer uitvoeren.
Er komt geen toezichthoudend personeel
in het onderstation, maar in de centrale
aan de Harmenjansweg zal men toch pre
cies weten wat er daar in de Bandoeng
straat gebeurt, aangezien de installatie via
een signaalsysteem alles rapporteert. Bij
brand treedt een automatische koolzuur-
blusinstallatie in werking.
Er komt ook een inrichting welke de
lucht in de 50.000 Volt-afdeling volkomen
droog houdt, omdat vocht daar tot allerlei
ongewenste verrassingen zou leiden. En
wie meent dat een accu-batterij zo lang
zamerhand in de electrotechniek haar rol
heeft uitgespeeld, vergist zich. Zij zal in het
nieuwe onderstation onder meer er voor
zorgen dat men er bij storingen niet in het
donker komt te zitten. Maar ook een der
nieuwste snufjes op electronisch gebied zal
in de Bandoengstraat te vinden zijn: een
inrichting om van een centraal punt uit
door middel van hoogfrequente impulsen
langs bestaande geleidingen straatverlich
ting en heetwater-apparaten in- en uit te
schakelen. Nu gebeurt dit nog via speciale
aders in de-kabels.
Erna, 11 Straat Soe-nda gepas®.
Edam, 11 800 m O Cp. Race n. Hallfax.
ESimlna, p. 11 Ellbe.
Eos, p. 11 Cuxhaven.
Friesland (KRL), 1:1 te Genua.
Farmsum, 10 v. New Orleans te Amsterdam.
Fairsea, 12 190 m. ZO. Karugero eil.
Feliper, 1-1 v. Telo-ka-ruson n. Pladju.
Gaasterland, 11 te Rio Grande.
Gadiila, 12 v. Rotterdam te Thameshaven.
Garoet, 11 v. Semara-n-g te Soerabaja.
Gaasterkerk, 10 o-p rede Zanzibar.
Glessula, l!l v. Hebbu-ra te Curagao.
Gooiland, pass. 10 Kaap Verdlsche eil.
Groote Kerk, 10 t.h.v. Dakar.
Gordlas, 11 dw Beaohy Head n. Lissabon.
Gravel-and, 11 470 m NO St. Vimeenit n. Recife.
Heel-sum, 11 te Charleston.
Heemstkerk, 12 te Aden.
Hector, pass. 11 Do-ver.
Hoogkerk, 10 V. Rotterdam naar Hamburg.
Hecuba, 12 v. Amsterdam le Bremen.
Helder, 11 v. Boca-grand-e via Gent te A'd-am,
Ilathor, 11 v. Faimagusta te Lattakia.
Helena, 11 v. Hamburg te Antwerpen.
Hera, 12 v. Guanta n. Curasao.
Hercules, 10 v. Kalloni te Izmir.
Haulerwij'k, 11 v. Kuwait te Bandiarabtoas verw.
Hermes, 1-1 550 m ZW Fayal n. Antw.
Hestia, 10 370 m NO Mon-a Eil. n. Anitw.
In-drapoera, 11 v. Antwerpen te Rotterdam.
Itters-um, 10 420 m W Finisterre.
Jupiter, 11 v. Malta n. Piraeus.
Jagersfontein, 11 v. Port E-lizabeth te East Lon
don.
Jap-ara, 1,1 145 m ZW Kreta n. Halifax.
Kertosono, 11 v. Soerabaja n. Madras.
Kieldreoht, 11 te Genua.
Kota Agoeng, pass. 11 Gibraltar.
Kota Ged-e, 12 v. New York te Baltimore.
Kota Inten 11 v. Rotterdam te Tarnpa.
Kara-ton, 1.1 v. Tj. Priok n. Surabaja.
Karossa, 10 te Tual.
Kasdm-bar, 12 te Ambon.
Ko-ta Baroe, 1,1 145 -m ZW Kreta n. Halifax.
Lareritoerg, 11 v. Sluiskil te Casablanca.
Laurenskerk, 11 v. Karachi n. Bombay.
Lawa-k, 10 v. San Pedro n. Portland Oreg.
Lekkerkerk, 12 te Aden.
Leopoldskerk, 11 v. Bahrein te Damman.
Leuvekerk, 11 te Suez.
Lissekerk, 11 v. Muscat n. Massawaih.
Lombok, pass. 11 ten N. eil. Guam.
Lieve Vrouwekerk, 10 v. R'd-am n. Calcutta.
Lim-burg, pass. 19 Gibraltar n. Beyrouth.
Loppersum, 10 v. Casablanca te Vlaardingen.
Laagkerk, 9 te Geelong.
Linge, pas®. 12 6 u. Ouessan-t 15 Hamburg verw.
Laertes, pass. 12 Ceylon n. Penang.
Langkoeas, 13 Genua verwacht.
I.utterkerk, 11 v. Port Said.
Leers-u-m. 11 74 m W Keywest n. Charleston.
Lemsterke-rk, 11 van Antwerpen te Hamburg.
Lin-d'ekerk, 11 nog te Khorramshar.
Loosdreeht, 11 55 m Z Fimlsterre.
Le Maire, 10 Str. Singapore gepass.
Maasdam, 11 v. Port au Prince n. La Guaira.
Meerkerk. 11 v. Suez naar Aden.
Mentor, 11 v. Oron te Ma-ga.
Ferwed'e 12 te La Pa-lMce.
Muren-a, nacht 11-12 v. Singapore te Mlrl.
Mapia, 12 v. Port Said.
Modjokerto, 13 v. Singapore te Penang verw.
Maaskerk, 11 v. Monjro-via.
Maasland,. 12 v. Pto Alegre voor IJmuiden. ver
wacht naar Amsterdam.
Maas, 11 Ouessant gepass.
Mariekerk, pass. 11 Kp. Finisterre n. Antw.
Maco-ma, 11 270 m ZWZ Bombay.
Madoera, p. 11 Eil. Bengkalds n. Belawan..
Malea, 1.1 540 m NO Sombrero Eil.
Mal'vin-a, 11 260 m ZO Shanghai.
Marisa, l'l d-w. Suk-rabaai.
Metula, p. 11 Straat Lom'bo-k.
Mit-ra, 1-1 in Torrestraat verw.
Nieuw Amsterdam. 12 v. Port au Prince te Car
tagena.
Noordam, pass. 11 Scilly's.
Nestor, 10 v. Amsterdam n. W. In-dlë.
Nigerstroom, pass. nacht 11-12 Kp. Finlsterre.
Orion, 12 v. Izmir te Palermo verwacht.
Ootmarsum, 12 te Antwerpen.
Overijsel, 12 8 u. v. Rotterdam n. Antwerpen.
Omala, 11 Sabang gepass.
Oranje, 11 240 m. W. ten N. Mlnicoy.
Oranjefontein, pass. 12 Dakar n Teneriffe.
Oranjestad, 11 v. Cristobal te Amsterdam.
Orestes. 12 v. La Guaira n. Pto Cabe-llo.
Ovula, 10 160 m O Guadeloupe.
Pern-a, 12 v. Soerabaia te Pladju.
Prins Fred. Hendrik, 11 v. Gibraltar.
Prins Fred. Willem, 11 v. Rotterdam te Valencia
Prins Willem IV, 10 v. Burriana n. Gandia.
Prins Wille-m III, 11 v. Valencia te Rotterdam.
Polydorus, 12 v. Aden n. Penan-g.
Poseidon, 11 Crooc-ked Eil. gepass.
Prins Jo-han Willem Friso, 11 thv. Portland BUI.
Pln-acius, 12 v. Bulelen-g te Makassar.
Ridderkerk, 11 v. Duinkerken naar An-tw.
Ro-ebiah, 11 te Manilia.
Rotti, 11 v. Algiers n. Port Said.
Rijnkerk, 12 v. Ro-tterdam te Calcutta.
Ridderkerk, 12 Antw. verwacht.
Raki, 'lf v. Suez haar Adën.
Roe'pat, 10 v. Port Soedan naar Suez.
Radja, 11 v. Pangkalpinanig n. Mun-tok.
Reyn-iersz, 12 v. Makassar te Surabaja.
Rod-as, 10 v. Ttrinidad n. Jamaica.
Rempan-g, 11 310 m W ten N Mlnikoy n. Rjibuti.
Rita. pass. 11 Straat Soenda.
Sallan-d, 11 v. Rio Grande do Sul n. Sanos.
Saparoea, 11 v. Cape Coast te Pointe Noire.
Saroena, nacht 11-12 v. Singapore n. Miri.
Schiedijk, 11 te Belawan.
Stad Dordrecht, pass. 11 Kp. de Gata.
Stiaat Makass-ar, 12 te Mauritius.
Sumatra, 11 v. Djeddah n. Aden.
Scherpendrecht, 10 160 m. N.NO. Victoria.
Sibajak, 11 260 m. NO. Flores.
Singkep, 11 t.h.v. eil. Billiton.
Stad Schiedam, pass. nacht 10-11 Kp. Finisterre.
Sarangan, 11 v. Los Angeles n. San Francisco.
Schie, 11 v. Bremen te Aden.
Stad Alkmaar, pass. 11 Kp. Florida.
Straat Soenda, 9 te East Londo-n.
Sarpedon. pass. 12 Lands End.
Sabang, 11 170 m ZZO Kp. Cambodila.
Singkep, 11 thv, Eil. Billiton.
Stad Bred-a, 11 180 m WZW Lands End.
Stad Maassluis, 11 140 m ZW Lofoten Eil.
Straa.t Ban'ka, 11 130 m N ten W Cairns naar
Brisbane.
Straat Malakka, 10 720 m NW Tristandacumtoa n.
Buenos Aires.
Samsas, 12 v. Pontianak te Singapoe.
Si-beroet, 9 v. Makassar n. Goro-ntalo.
Sibigo, 11 v. Tj. Priok te Palembang.
Sigli, 10 v. Olehleh.
Sinabapg, 12 te Makassar.
Stad Schiedam, p. 11 Burlings.
Stanvac Benekat, 10 v. Belawan n. Sun-geigerong.
Stanvac Djirak, 11 v. Palembang n. Surabaja.
Tjibantjet, 11 te Singapore.
Tomori, 12 te Tj. Priok.
Tabian. pass. 12 Galloper te Amsterdam verw.
Tanfchaven II, 13 v. Haiphong te Palembang
verwacht,
Tan-khaven III, 10 v. Sungeigeron n. Singapore.
Telamon, 11 v. Maracahbi n. Puntacardon.
Tjilwah, 11 n.m. v. Singapore te Hongkong.
Tawali, 11 440 m W ten N Miikoy n. Belawan.
Teiresias, p. 11 Oostkust Malakka n. Bangkok.
Ternate, 10 v. Brun-sbuttel.
Tiberius, 10 280 m W Keywest.
Tjibodas, p. 10 Kp. Padaran-
Tii'kampek, u 210 m ZO Fo-rmos-a.
Triton 10 410 m NO Sombrero n. Antwerpen.
Van Outhroon, 10 v. Kalianget n. Lom-bo.
Van Riebeeck, 11 v. Surabaja n. Semarang.
Waal, tl v Thessaloniki n. Istanboul.
Willemstad, 11 te Curagao.
Wonosari, 12 te Penang.
Waterman, 11 1030 m. NO. Paramaribo.
Westerdam, li 320 m. O. New York.
Wlns-um, 12 v. Port Gentil n. R'dam.
Wield-reeht, 10 350 m ZW B'hamas.
Wain-gapoe, 11 180 m CZO Billiton.
IJsel, 11 te Lissabon.
Zeeland (KRL), 11 v. Soerabaja te Semarang.
Zuiderkruis, 11 t.h.v. Lissabon n. Las Palmas.
Zeeland (SSM), 10 v. Methill n. Kopenhagen.
Zijpenberg, 11 Finisterre gepass.
Zeeland, li 120 m O ten N Methil.
Zon-newijk, 10 rede Walvis'baai.
KLEINE VAART
Atlas,11 te Amsterdam v. Oporto.
Algarve, 12 v Hamburg te Avommouth verw.
Att, 12 v. Leixoes te Glasgow verw.
Audacia, pass. 11 Gibraltar.
B-il-1, 12 v. Antwerpen naar Hamburg.
Baib-T, 10 v. Nanites n. Bordeaux.
Binnenhaven, 10 v. Port Lyautey n. Duin-kerken
Cool-haven, 11 v. Rotterd'a-m te Boulogne.
Diligent la, pass. 10 Beaehyhea-d.
Ferocia, 1-1 v. Sables dêOlonne te Bordeaux.
Fiducia, 1-1 v. Maassluis te Boston.
Franika, 11 v. Wear te Scharzenhuette.
Frisia, 12 v. Port de Bouc te Safi.
Gerry, 11 v. Gdansk te Kopenha-gen.
Henrica, verm. 12 v. Londen n. La Roche-lie.
Goote, 12 v. Ro-tterdam te Rouaan.
Kemphaan, 10 v. Vlissingen te Waterford.
Koningshaven, 10 v. Port Lyautey te Duinkerken
Marcell-a, 12 v. Grangemouth n. Aberdeen.
May Mere, 13 v. Lissabon te Southampton verw.
Monica, 12 v. Terneuzen te Lond-en.
Myfem, 12 v. Antwerpen te Avonrnouth verw.
My Puck, verm. 13 v. Rotterd-atm n. Wtsmar.
Nieuwehaven, pas-s. 12 Ouesant.
Noord, 12 v. d. Theems n. Billinigham.
Poortvliet, 11 v. D-uinikerken te Casablanca,
Ponto, 9 v. Newcastle n. St. Na-zaire.
Po-n-za, 10 v. Ro-nn-eby te Kingslynn.
Rijnhaven, pass. 11 Fin-iste-rre.
S-poland-a, 9 v. To-broek n. Ard-ros&an.
Spora, 12 v. Bastia te Vlissingen.
S-porota, 1:1 v. IJmu-i-d-en n. Workington.
Strijpe, verm. 12 v. Hamburg n. Amsterdam.
Dorin-d-a, verm. 12 v. Grenada n. Gothenburgh.
SLEEPVAART
Eforo, pass. 11 Gibraltar.
Loire, met sleepboot Witte Zee n. Do-ve-r pass. 11
Leixoes.
Maas, met s.s. Fauzon, 12 o-p rede Vlissingen.
Schelde, met s.s. Fauzon 12 op rede Vlissingen
NoordhQlc-dd, 12 320 m. W. ten Z. Bombay.
Noordzee, met bak 14 v. Dartmouth.
Poolzee; 11 v. Vlissingen'te Loriemt met 2 bakken
Thames, 11 60 m'. O.NO. Malta.
