Nationalisaties twistappel
voor Labour en vakverbond
BOEKHOUDEN
Enthousiasme voor synthetische
vezels blijkt wat te groot
Na negentien jaar: Nieuwe
race om de halve aarde
„PARIJS 1890"
Lampekappen
LEVASIER TOURS
AUTOVERHUUR
„DE ECONOOM"
INSTITUUT PONT
HOOGERS
Bevan wil te hard van stapel lopen, maar
de TUC remt hem geducht af
Nieuwe Morris-fabriek
in Amersfoort in gebruik
Nylon
Rudolf FIRKUSNY
Is lopen Ueen last?
TEYGELER helpt U
naar OPERA CARMEN
Automobielbedrijf
C 1ERENDSEN Zo
Net meisje
een magazijnbediende
6
Oorzaak katoenbrand in
Enschede nog onbekend
Sleepboot vond niets
op plaats van explosie
KNAC noemt noodzakelijke
wegdek-aanduidingen
Faillissementen
Alkmaarse K.V.K.-voor-
zitter over pontenmisère
Herinneringen aan „De Uiver"
P. Brouwer
Parfumerie JUNG
Met
Dinsdag 27 Jan.
Schoenmakerij
en Stikkerij
VELIE Gashaarden
gevraagd
WOENSDAG 14 JANUARI 1953
Van onze correspondent in Londen)
De interne beroering in de Labour Party
is een aantal weken geleden door de ver
kiezing van Aneurin Bevan tot lid van het
fractiebestuur in het Lagerhuis aanzienlijk
afgenomen. De operaties van de Bevan-
groep zijn in het parlement voorlopig ge
staakt, zulks op bevel van de meerderheid
der fractie. Het klimaat in de partij zelf is
verbeterd, omdat de complotterenden aan
het kortste eind trokken. De wildernis lokte
hen niet aan splinterpartijen hebben on
der het Engelsfc kiesstelsel geen kans en
de rest van de fractie kon de linkse broe
ders evenmin missen, omdat met hun val
bij de volgende verkiezingen de hele partij
dreigde onder te gaan. Bovendien kon
rechts zich geen royements-avontuur ver
oorloven, gebonden als de partij nu een
maal was door de uitspraak van de confe
rentie van Morecambe, die het bestuur op
dracht heeft gegeven een nieuw verkie
zingsprogram uit te werken in de geest van
de Bevan-volgelingen, die zes van de zeven
bestuursplaatsen veroverden in de sectie
die door de partij-afdelingen wordt geko
zen.
Ook Bevan's tegenstanders kunnen het
congres-besluit niet negeren. Het resultaat
is, dat er thans in sneltreinvaart een pro
gram moet worden opgesteld, omdat men
daarmede in het voorjaar gereed wil zijn,
zodat er tijd is om dit voor de volgende
conferentie in het najaar door de afdelingen
te laten bestuderen. Reeds is men het er
over eens, dat de mogelijkheid van de na
tionalisering dient te worden overwoge.n
van de vliegtuigbouw, de zware machine
industrie, de chemische industrie, de
scheepsbouw en de fabrieken, die machines
voor de textielnijverheid vervaardigen. Ge
durende het zesjarige Labourregiem wer
den genationaliseerd de kolenmijnen, de
spoorwegen, het lange afstandsvervoer op
de weg, de kanalen en de havenbedrijven,
de staalindustrie, gas en electriciteit, als
mede de grote telegraafmaatschappij.
Voorstellen om het assurantiewezen, de
suikerraffinaderijen, de cementindustrie en
het marktwezen onder staatsbeheer te
brengen, liet men kort voor de laatste ver
kiezingen vallen. Toen was reeds het con
flict ontstaan met degenen in de partij, die
tot voorzichtigheid maanden en een lang
durige periode van consolidatie noodzake
lijk achtten, waarin de eerste reeks natio
naliseringen haar beslag zou kunnen krij
gen. Labour was kennelijk geschrokken
van eigen moed, toen zij na de overweldi
gende verkiezingszege van 1945 het kiezers
mandaat uitvoerde. Deze overwinning werd
aanvankelijk aan het nationaliseringspro
gramma toegeschreven. Bevan is nog steeds
van mening dat alleen een radicaal demo
cratisch socialisme, dat volgens hem boven
dien het enig afdoende antwoord is op het
communisme, Labour en Engeland uit het
moeras kan helpen. Onverschilligheid
De „zwevende" kiezers, die de doorslag
geven aan de stembus, staan echter tame
lijk onverschillig tegenover de nationalise
ringen met uitzondering van steenkool,
welks nationalisering Churchill al na de
eerste wereldoorlog had bepleit als deze
geen rechtstreeks verband houden met hun
eigen noden.
Waarschijnlijk had Laborfr ook zonder
het nationaliseringsprogram in 1945 een
grote zege behaald als gevolg van de ver
arming van de middengroepen, het abomi
nabele Torybeheer in de dertiger jaren
Churchill was Baldwin's en Chamberlain's
scherpste tegenstander! en het feit dat
de Labourministers in de coalitieregering
gedurende de oorlog hun taak op indruk
wekkende wijze hadden vervuld. Labour
was in 1945, toen de conservatieven hun
partijpolitiek hadden verwaarloosd, en erop
rekenden, dat zij door Churchill's populari
teit wel zouden winnen, het symbool van
vernieuwing, waarop millioenen in de
donkere jaren hadden gehoopt.
De nationaliseringen verwekten echter
weinig of geen enthousiasme door de vrij
wel geruisloze wijze, waarop ze werden in
gevoerd (in het parlement spartelden de
Tories, die machteloos stonden tegenover
de enorme Labour-meerderheid, nauwelijks
tegen) en omdat in de bedrijven vaak vrij
wel alles bij het oude bleef. De toenemen
de bureaucratie in de industriële organisa
tie was nochtans een groot bezwaar en in
financieel opzicht waren de resultaten ook
vaak teleurstellend door de extra last van
de schadeloosstelling van eigenaren en aan
deelhouders, die nog meer dan een halve
eeuw op de bedrijven zal drukken.
Vakverbond huiverig
Een andere rem voor de geestdrift vormt
het feit, dat Labour zich niet in voldoende
mate op de nationalisering had voorbereid
en daardoiür niet precies wist wat ermee
aan te vangen. De meeste vakbonden ston
den er huiverig tegenover en zeker de lei
ders van het T.U.C., het Britse vakverbond.
De algemene bestuursraad hiervan zit
echter in hetzelfde schuitje als de Labour-
leiding, aangezien het vakbewegingscon
gres van Margate binnen een jaar de op
stelling van nieuwe nationaliseringsvoor-
stellen eiste. Vandaar dat het bestuur van
de Labour Party, die in zovele opzichten
afhankelijk is van de vakbonden (die haar
financieren) gezamenlijk met vertegen
woordigers van het vakverbond, het ver
kiezingsprogramma wilde uitwerken. Dit
nu heeft het vakverbond dat aangaande
nieuwe nationaliseringen meer dan één
slag om de arm wil houden geweigerd.
Het T.U.C. wenst steeds zijn onafhanke
lijkheid van elke regering, ook van een
Labourregering, te bewaren! Het is trou
wens opmerkelijk hoeveel er onder Labour
werd gestaakt, terwijl de conservatieven
tot nog toe dank zij de eminente minis
ter van Arbeid, Sir Walter Monckton
belangrijke arbeidsconflicten hebben weten
te vermijden.
De vakverbondsleiders willen zich in
geen geval nu reeds aan een industrieel
Labourplan binden. Zij hebben laten weten,
dat zij het te druk hebben om in de komen
de maanden enkele malen per week in
studiecommissies van de Labour Party te
gaan zitten. Overleg wezen zij natuurlijk
niet van de hand, maar wel speciale mede
werking. Labour zal nu op eigen houtje,
zonder gebruikmaking van vakbewegings
deskundigen, het nieuwe program moeten
opstellen. Als men echter hierbij te hard
van stapel loopt om Bevan te sussen en ge
volg te geven aan de algemene drang naar
actie, dreigt het nog altijd smeulende
Bevan-conflict in de partij een conflict te
worden tussen partij en vakbeweging, dat
catastrofale gevolgen voor beide zal heb
ben. Vandaar dat men zich tot nu toe van
weerskanten enige incidenten buiten be
schouwing gelaten matigt.
De oorzaak van de brand bij de N.V.
Sesam is nog steeds niet opgehelderd,, maar
de politie verwacht veel van de verklarin
gen van een 12 tot 14-jarige jongen, die
kort nadat de brand is uitgebroken, heeft
aangeklopt bij een familie in de Spoordijk
straat te Enschede, met de mededeling, dat
er bij de „Sesam" brand was ontstaan en
dat de brandweer moest komen. De jongen
was tamelijk opgewonden. Men kon hem
niet helpen, want de familie had geen tele
foon. Men verwees hem naar een café in
de buurt. De vrouw van de caféhouder
wilde de jongen aanvankelijk niet geloven
en liep even naar buiten, om zich te over
tuigen. Zij zag inderdaad een beetje rook
opstijgen. Daarna is de brandweer gewaar
schuwd. Ongeveer vijf getuigen hebben
gezien, dat de brand bij de balen is ont
staan, die buiten stonden opgestapeld. Er
is nog een poging gedaan, deze balen direct
weg te slepen, maar daarvoor waren ze te
zwaar.
De sleepboot „Holland" van de rederij
Daeksen, die gistermorgen was uitgevaren,
nadat een ontploffing bij Ameland was
waargenomen, is des middags in de haven
van Terschelling teruggekeerd.
Op de plaats waar de ontploffing zich
heeft voorgedaan, heeft men niets kunnen
vinden, dat duidt op het vergaan van een
schip in deze omgeving.
De K.N.A.C. heeft zich tot Gedeputeerde
Staten van de elf provinciën gewend met
het verzoek de aandacht van de lagere weg-
beheerders te vestigen op de noodzaak een
heid te betrachten in het systeem van aan
duidingen op het wegdek. In afwachting
van de door de K.N.A.C. bij de minister
bepleite revisie van de leidraad voor de
bebakening van de rijkswegen, welke voor
schriften naar het inzicht van de Automo
bielclub voor alle wegbeheerders in het
land zouden moeten gelden, is verzocht bij
de wegdekmarkeringen van de volgende
bestaande en juiste principes uit tp gaan:
Het aanbrengen van een in de lengte
richting van de weg getrokken, ononder
broken streep. De streep dient alleen op die
plaatsen te worden aangebracht waar het
om redenen van verkeersveiligheid abso
luut noodzakelijk is dat de weggebruikers
in hun rijstrook blijven. Als voorbeeld
hiervan noemt de K.N.A.C. onoverzichte
lijke bochten en bij de top van hellingen.
Een onderbroken lijn (streeplijn) als ge
leiding van het verkeer ter nadere aandui
ding van de rijstroken.
Een bloklijn, tot voortzetting van de rij
baankanten van de belangrijkste weg over
het kruispunt.
Ten aanzien van de bermplankjes, die
juist in dit mistige seizoen hun grote waar
de weer overduidelijk bewijzen, acht de
K.N.A.C. het uitermate gewenst, dat er naar
wordt gestreefd deze bakens op alle be
langrijke wegen buiten de bebouwde kom
men aan te brengen.
Het Franse s.s. Fauzon is na een aanvaring met het Costa-Ricaanse schip .Aster" de
haven van Vlissingen binnengesleept. De voorsteven van de Fauzon" heeft blijkens
de foto nogal wat te verduren gehad.
De fabriek van „Morris" automobielen
aan de Nijverheidsweg te Amersfoort is
hedenmiddag door dr. A. Winsemius, di
recteur-generaal van de industrialisatie,
officieel in bedrijf gesteld. Hiermee is een
modern autobedrijf aan de Nederlandse
industrie toegevoegd. Meer dan 250 ar
beidskrachten vinden er werkgelegenheid.
De huidige fabriek produceert thans 125
auto's per week. Het nieuwe bedrijf is vrij-
Ongeveer vijftien jaar geleden lanceerde
het Amerikaanse Chemische Concern E. J.
du Pont de Nemours Co het bericht, dat
het een groep chemici in een harer labora
toria was gelukt een synthetische vezel met
uitzonderlijke eigenschappen samen te
stellen.
Het product, dat aanvankelijk werd aan
geduid als „vezel 66" werd later door du
Pont „nylon" gedoopt. Nylon was geen
handelsmerk maar een soortnaam, zoals
hout en glas en deze naam werd hoofd
zakelijk gekozen omdat hij in alle talen
gemakkelijk uitgesproken kon worden.
Een ieder, die iets met scheikunde te
maken had, staakte even het werk en rea
liseerde zich het enorme belang van deze
vinding. Daarmede toch was het de mens
voor de eerste keer gelukt om een vezel
samen te stellen, dat wil zeggen een vezel
opgebouwd uit verschillende stoffen, die
elk voor zich geen enkele vezelachtige
eigenschap bezitten; zulks in tegenstelling
met kunstzijde, die uit cellulose wordt ver
vaardigd.
Nylon betekende niet zo maar de ont
dekking van een vezel, maar het betekende
een revolutie, veel en veel groter dan die
welke eens de ontdekking van katoen en
kunstzijde teweeg hadden gebracht. De
wolproductie zou zienderogen terug lopen
en zou ongeveer in 1957 nog slechts 5 pro
cent van die van het ogenblik bedragen.
Onder de invloed der diverse publicaties
moest men wel tot de overtuiging komen,
dat nylon het leven van de toekomstige
mens volledig zou gaan beheersen en het
was uiterst moeilijk zich een vrouw voor
te stellen, die dan niet van top tot teen in
nyon was gehuld en die zich dan „als een
sneeuwvlok zou voelen." Daarbij werden
de heren der schepping nu ook eens in de
zaak betrokken, want Zij kregen overhem
den, sokken, dassen en badpakken van
nylon in uitzicht gesteld.
Tien jaar na de ontdekking van de vezel,
op 15 Mei 1940, werden de eerste nylon
kousen in de warenhuizen van Amerika
aangeboden en op dat ogenblik had nylon
zijn uitvinders al 27 millioen dollar gekost.
De ontdekking van nylon werkte natuur
lijk stimulerend op de chemici van du Pont
en zij gingen dan ook direct aan het werk
om andere synthetische vezels te ontdek
ken. Ook andere chemische concerns kre
gen plotseling belangstelling voor het
onderwerp en thans kent men in Amerika
naast nylon ook nog Orlon, dacron, acrilan,
X-51, dynel, saran en glaswol. Alleen in de
Verenigde Staten hebben 28 verschillende
'irma's meer dan 50 fabrieken opgericht om
an de nog steeds stijgende vraag naar de
liverse synthetische vezels te kunnen vol
doen en het in deze fabrieken geïnvesteer
de kapitaal mag gerust op een milliard
dollar worden geschat.
Nadelen
Ofschoon nylons de wereld in zeer korte
tijd hebben veroverd, liep het met de toe
passing van nylon in de lingerie-industrie
een terrein waarvan men zich aanvan
kelijk heel veel had voorgesteld helaas
niet zo vlot.
Tegenover de vele en inderdaad zeer be
langrijke voordelen van nylon staat name
lijk het grotere nadeel, dat de vezel onge
veer viermaal minder vocht opneemt dan
wol.
Vooral op warme dagen transpireert de
mens. Dit vocht moet, als het goed is, door
de vezel van het textielweefsel, dat hij op
de huid draagt, worden opgenomen. Ge
beurt dit niet, dan koelt het door het
lichaam afgescheiden vocht, dat oorspron
kelijk dezelfde temperatuur heeft als het
lichaam, vrij spoedig ernstig af en ondanks
de hem omringende zonnewarmte zal de
mens dan klappertanden van de kou.
De nylonvezel nu kan dit vocht slechts
voor een uiterst klein deel opnemen. De
lingerie-industrie trachtte dit nadeel te
neutraliseren door Nylon-ondergoed als een
netwerk te weven. Het door het lichaam
afgescheiden vocht kan zich nu door de
gaatjes van het netwerk een uitweg banen
en zal dan wel terecht komen in een kle
dingstuk van wol, zijde of katoen, zijnde
stoffen die het vocht zonder meer op kun
nen nemen. U voelt wel, dat dit geen op
lossing van het probleem maar slechts een
lapmiddel was.
Wat voor nylon geldt, geldt eigenlijk
voor alle synthetische vezels; vele en be
langrijke voordelen, maar aan de andere
kant meestal enkele, maar helaas heel erg
vervelende nadelen.
Het is prettig te weten, dat het weefsel
onontvlambaar is, maar het is bijzonder
onprettig, dat men prompt een gat in zijn
overhemd heeft, als men er per ongeluk
een beetje warme sigarettenas op morst.
Het is erg prettig als de binnenkleding
van een auto practisch sterker is dan de
rest van de wagen, maar het is voor de
bestuurder van deze wagen uiterst onpret
tig, dat daardoor het zitvlak van zijn pan
talon en de rug van zijn colbertje in uiterst
korte tijd totaal versleten zijn.
Daarbij kan nylon slechts in enkele
kleuren geverfd worden en het kan geen
zonlicht verdragen.
Het waren waarschijnlijk wel hoofd
zakelijk die enkele nadelen, die oorzaak
waren dat het op een gegeven moment in
de hoek der synthetische vezels merkwaar
dig en onnatuurlijk rustig werd. Lang heeft
deze periode niet geduurd, want al heel
spoedig deed men een uiterst belangrijke
ontdekking en wel, dat de mens nog steeds
een aantal niet-synthetische vezels, zoals
wol, katoen en zijde tot zijn algehele be
schikking heeft.
Een Amerikaanse specialist op het gebied
der synthetische vezels gaf onlangs als zijn
mening te kennen, dat men althans
voorlopig maar geen verdere moeite
moest doen om nog meer nieuwe en mis
schien wel betere synthetische vezels te
ontdekken, maar dat men nu eerst eens
moest trachten er achter te komen hoe de
bestaande vezels nuttig te gebruiken.
Zo zien wij dan op het ogenblik vrijwel
in alle landen de textielindustrie bezig om
na te gaan of en zo ja hoe men niet-syn
thetische vezels met synthetische kan ver
mengen teneinde op deze wijze te komen
tot een weefsel, dat uitsluitend de voor
delen der componenten en niet de nadelen
van elk hunner heeft.
Reeds nu staat onomstotelijk vast, dat
het vinden van een oplossing slechts een
kwestie van tijd is Daarbij is het in het
grote geheel gezien zonder enige bete
kenis, dat er in deze periode fouten wor
den gemaakt. Wij doelen hierbij speciaal
op met nylon versterkte wol voor het
breien van kousen en sokken, die achteraf
veel te weinig versterkt bleek te zijn.
Velen duurt dit wachten reeds te lang en
onder hen zijn er heus niet altijd leken
die zich haasten te verklaren, dat de
synthetische vezels een enorm fiasco zullen
worden.
Nylon heeft een concurrent
Zij mogen bedenken, dat de Fransman
Hilaire de Chardonnet ons reeds in 1883
vertelde hoe men kunstzijde kan maken en
dat de practische toepassing van zijn vin
ding pas na 1910 werkelijkheid is geworden.
Inderdaad, men kan tegenwoordig niet
meer dezelfde maatstaf van tijd aanleggen
als aan het einde der vorige en het begin
dezer eeuw, maar gezien de enorme voor
uitgang op het gebied der chemie, wil het
ons voorkomen, dat een korte periode van
stilstand nog geenszins op een naderende
mislukking behoeft te wijzen en wij ge
loven derhalve dan ook zeker, dat de syn
thetische vezels vermengd met niet-syn
thetische onder andere op het gebied onzer
kleding in de toekomst een uiterst belang
rijke rol zullen spelen.
Bedriegen de voortekenen niet, dan zal
dit leiden tot kleding, die sterker is, minder
onderhoud vereist en onder alle weersom
standigheden gedragen kan worden.
Intussen is juist zeer onlangs gebleken,
dat rayon (kunstzijde) niet van plan is zich
zonder slag of stoot aan nylon over te
geven.
De comptoir des Textiles Artificiels, de
grootste producent van rayon in Frankrijk,
heeft bekend gemaakt, dat het haar gelukt
is rayon samen te stellen, die de strijd met
nylon zonder meer op kan nemen, zodat zij
meent te mogen verwachten een groot ge
deelte van de verloren gegane markt spoe
dig te kunnen heroveren.
Het zou uiterst voorbarig zijn om uit een
dergelijke mededeling reeds een conclusie
te trekken, maar wanneer het tot een strijd
tussen rayons en nylons komt, hebben de
eerstgenoemden het voordeel dat de pro
ductiekosten van rayon zeer aanmerkelijk
lager zijn dan die van nylon en dat er heel
veel dames zijn, die de „goede oude kunst
zijdekous" toch nog niet vergeten hebben
en zij het dan ook door eigen schuld
over nylons niet of niet altijd tevreden
zijn.
wel geheel uit eigen middelen gefinancierd.
Door deze onafhankelijke positie is het
mogelijk in de toekomst ook andere auto
typen in productie te nemen.
De wagens, die deze fabriek verlaten,
bezitten verscheidene onderdelen, die uit
Nederland afkomstig zijn, onder meer het
glaswerk, de accu's en de banden. Ook het
lakwerk is Nederlands. De export is ge
richt ojp Frankrijk, België, Duitsland en
Algiers.
Toespraak
De „toeleverende" industrieën in Neder
land moeten naar dr. Winsemius in zijn
rede zeide aan hoge eisen van specialisatie
voldoen. Om dit mogelijk te doen blijven
is de vorming van voldoende en goedge
schoolde krachten van het grootste belang.
Om de vorderingen die wat dit betreft
reeds zijn gemaakt te illustreren noemde
de spreker enige cijfers. Van elke 100 jon
gens, die in 1938 de lagere school hadden
afgelopen gingen 28 een opleiding bij het
Nijverheidsonderwijs volgen. In 1949 was
dit aantal gestegen tot 41. Bij de dag
ambachtscholen was het aantal nieuw toe
gelaten leerlingen het vorig jaar 75 per
cent hoger dan de laatste vooroorlogse
jaren en bij het avondnijverheidsonderwijs
50 percent. Het aantal leerlingen in de me
taalvakken op alle technische scholen is
van 22000 vóór de oorlog thans toegenomen
tot 35000. Nog sterker is de vooruitgang
bij de opleiding volgens het leerlingen
stelsel, waarbij in de metaalvakken het
aantal jongens van ongeveer 800 vóór de
oorlog tot ruim 11000 is gestegen.
De rechtbank te Haarlem heeft op Dinsdag
in staat van faillissement verklaard:
G. A. Kleijn, stoffeerder, Mr. Lottelaan 41,
Haarlem. Rechter-commissaris mr. J. A.
Bletz. Curator mr. H. Peters, advocaat en
procureur te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd opgeheven
het faillissement van:
J. van Wijk, los werkman, Luzacstraat 15,
Haarlem. Rechter-commissaris mr. N. Ree
ling Brouwer. Curator mr. H. J. Pot, advo
caat en procureur te Haarlem.
Bij beschikking van de rechtbank is aan:
J. H. Busch, slijter en koopman, Rijks
straatweg 145147, Haarlem, voorlopig sur
séance van betaling verleend, met benoeming
van mr. J. G. Bettink, advocaat en procureur
te Haarlem, Staten Bolwerk 26, tot bewind
voerder, terwijl het verhoor van de schuld
eisers is bepaald op Maandag 2 Maart 1953,
des namiddags te 2 uur.
In zijn nieuwjaarsrede heeft de voorzitter
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Hollands Noorderkwartier te Alk
maar, de heer J. F. Ie Blansch, er de aan
dacht op gevestigd, dat de bevolkingstoe
neming in dit agrarische gewest zal moeten
worden opgevangen door de industrie. In
1952 hebben echter, met uitzondering van
der ijkswerf te Den Helder, de bestaande
industrieën zich niet noemenswaardig uit
gebreid. Als de psychologische oorzaken,
waardoor de ondernemers nog te weinig
geneigd zijn om zich in dit district te ves
tigen, noemde spreker de slechte verbin
dingen van Noordhollands Noorderkwartier
met het overige deel van het land, tenge
volge van de verkeersstagnaties bij de
Hempont en Velserpont en de moeilijk te
aanvaarden tarieven van de IJponten.
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Het zojuist aangebroken jaar is bestemd
om ook een vredelievende strijd in de lucht
te zien: omstreeks 10 October zal op een
der Londense vliegvelden het startschot
vallen voor een luchtrace over de halve
aardomtrek, met als eindpunt Nieuw-Zee-
land. Een gebeurtenis die thans actueel be
gint te worden, omdat 31 Januari, de laat
ste dag van deze maand, was bepaald als
sluitingsdatum voor inschrijvingen. De
komende weken zullen moeten beslissen
welke mededingers elkaar zullen bekam
pen in een monster-race, die bedoeld is de
historische Melbourne-race" van 1934 te
evenaren, waarmee de naam van de Uiver
onverbrekelijk verbonden is.
Herinnert ge u nog de spanning en het
enthousiasme in dat jaar? De voor die tijd
nog zo gedurfde wedstrijd heette naar de
initiatiefnemer Sir Mac Pherson Robertson
eigenlijk officieel de „Mac Robertson In
ternational Air Race", maar wordt nooit
anders genoemd dan naar de stad, die toen
hopderd jaar bestond.
Weet ge nog hoe heel Nederland mee
leefde met Parmentier en de zijnen in de
„Uiver", die tenslotte de handicaprace won,
op de hielen van de uitgeputte winnaars
van de snelheidsrace, Scott en Campbell
Black in hun race-vliegtuig? Van de twin
tig deelnemers in die toen zo moordende
wedstrijd bereikten slechs enkelen de
finish.
Zelden heeft een luchtvaart-gebeurtenis
zozeer tot de verbeelding gesproken en zo
kwam een jaar of vijf geleden bij een groep
enthousiaste Nieuwzeelanders het plan op
om een herhaling van dit evenement te or
ganiseren, ter gelegenheid van de eeuw
feesten van de stad Christchurch in Nieuw-
Zeeland. Zij kregen alle medewerking van
hun regering, die hierin een prachtig mid
del zag om de ogen van de wereld op
Nieuw-Zeeland te richten, en men kreeg
bij de organisatie de volle steun van de
machtige Royal Aero Club van Engeland.
De „Canterbury International Air Race
Council" werd opgericht om de voorberei
dingen te treffen, die een dergelijke onder
neming vergt.
Plotseling is het thans nog maar kort
dag. Nu kan het verbeelding zijn, maar
men krijgt de indruk dat de grote lucht
vaart tot dusverre eigenlijk maar erg mat,
bijna onverschillig heeft gereageerd, het
geen de spanning doet toenemen in deze
laatste paar weken, nu verscheidene ge
gadigden, die tot dusverre nog slechts voor
lopig hun medewerking hebben toegezegd,
hun beslissing bekend zullen moeten ma
ken. Gezien de gang van zaken zou het
trouwens niet verwonderlijk zijn als de in
schrijvingstermijn nog wat werd verlengd.
Aan de organisatoren ligt het stellig niet;
de zaak is verre van kinderachtig opgezet.
Evenals in 1934 is de race gesplitst in een
snelheidswedstrijd en een handicapwed
strijd. Voor beide zijn geldprijzen beschik
baar van respectievelijk 10.000, 3000, 1000
en 500 pond, terwijl de winnaar van de
snelheidsrace daarenboven een gouden
beker verwerft, de „Harewood Gold Cup".
Zowel individuele personen als organisaties
en landen kunnen inschrijven; verder zijn
de deelnemers vrij hun route en overige
landingsplaatsen te kiezen.
Een bijzonder nieuwtje is deze keer nog
dat in de snelheidsrace tanken tijdens de
vlucht, dus in de lucht vanuit een ander
vliegtuig, is toegestaan. Meer dan duizend
inschrijfformulieren zijn verzonden (reeds
jaren geleden), alle luchtvaartmaatschap
pijen en vliegtuigfabrieken van enig belang
werden uitgenodigd.
De eerste inschrijver was reeds in
1949 De Havilland, de fabriek die de
Cornet bouwt. Zojuist heeft zij bekend ge
maakt niet met een Cornet te zullen deel
nemen, omdat. zij er geen heeft. Maar
de kans dat de BOAC, de Engelse lucht
vaartmaatschappij, 'een van deze straal-
verkeersvliegtuigen in de strijd zal werpen,
is in ieder geval nog open. Het ziet er ech
ter nog helemaal niet naar uit dat super
snelle straalvliegtuigen zullen overheersen,
want de Australische luchtmacht een
van de weinige definitieve inschrijvers tot
nu toe zal bijvoorbeeld een Hastings-
transportvliegtuig en een Mosquito jacht
bommenwerper in de strijd werpen, respec
tievelijk in handicap- en snelheidsrace.
Verre van gloednieuwe typen, die echter
hun mannetje wel staan en op straalvlieg
tuigen in ieder geval het grotere vliegbe-
reik voor hebben, zodat minder tussenlan
dingen nodig zijn. Drie Australische vrou
wen willen gezamenlijk in de handicap
afdeling meedoen, als zij een vliegtuig ter
beschikking krijgen, waarom zij een En
gelse firma hebben verzocht. Vermoedelijk
zou het een ouderwetse Anson worden.
Eén van deze dames, mejuffrouw Con
stance Jordan, oefent in het dagelijkse
leven het beroep van werktuigkundige bij
een luchtvaartmaatschappij uit en bekleedt
aldus waarschijnlijk wel een unieke positie.
Er zijn nog enkele andere gegadigden,
waaronder de beroemde Amerikaanse
vliegster Jacqueline Cochran, die van alle
vrouwelijke piloten de meeste records op
haar naam heeft en die in haar eentje een
Mustang-jager naar de eindstreep denkt te
jagen. Verscheidene luchtvaartschappijen
en fabrieken hebben de zaak nog steeds in
beraad.
En de K.L.M.? Zij heeft enige tijd ge
leden de mogelijkheid geopperd met een
Super Constellation vol met emigranten in
te schrijven, één van die fabelachtige
nieuwe toestellen die zij binnenkort zal
ontvangen. Deze zou dan onder commando
staan van gezagvoerder J. J. Moll, dezelfde
die op de Uiver in de Melbourne-race
tweede bestuurder was. Veel bevestiging
van dit voornemen is intussen niet te krij
gen en om de waarheid te zeggen lijkt de
animo bij onze luchtvaartmaatschappij op
het ogenblik ergens rond het vriespunt te
schommelen.
Dit kan natuurlijk allemaal nog ver
anderen, maar deze vrij koele houding
tegenover een sportief evenement is toch
ook wel te begrijpen. De heer Plesman is
in de eerste plaats luchtreder. Als hij aan
zo'n wedstrijd meedoet, dan heeft hij daar
iets mee voor, iets zakelijks. In 1934 was
dat: bewijzen waartoe een toenmalig ver
keersvliegtuigtype als de DC-2 in staat was
normaal kruisend, zonder risico's te
nemen. Thans is er niets meer te bewijzen,
vluchten van dit kaliber zijn dagelijks
werk en iedereen weet dat.
Zou het misschien onjuist gezien zijn van
de organisatoren om kunstmatig een succes
vfn negentien jaar geleden terug te willen
roepen? Het zou niet de eerste keer zijn
dat men met zo iets bedrogen uitkomt.
d. G.
DANKBETUIGING
Wij betuigen langs deze weg
onze oprechte dank aan fam.
buren, vrienden en kennissen
bij het overlijden van onze
lieve vrouw en zorgzame
moeder en grootmoeder
M. OLDENBURG-
DEKKER
Namens de familie
L. Oldenburg.
Trompstraat 87, IJmuiden-O.
Arts
Donderdag 13 Jan.
AFWEZIG.
Baby-Contróle: Vrijdag 14 tt.
Gem. Concertgebouw
uonuei'uag lo Jan., 8 u.
Ned. Conccrtdir. J. Beek
Een enkel optr. v. d. ge
vierde Tsjechische Mees-
ter-Pianist
Prog. Mozart, Schumann,
Janacek, Strawinsky (Pe-
trouchka).
Prijzen: f 2.40 (alles inbe
grepen) dag. van 10-3 u.,
tel. 12-3 uur nr. 13466.
t: X <T
WW wm
Zat. 17 en Zond. 18 Jan., 8 u. - De nieuwe creatie van
ENNY MOLS—DE LEEUWE in
van Cornelia Otis Skinner
Muz. begel. Wouter Denijs
Een serie vrouwenfiguren uit het Parijs van 18901900,
o.a. enige vrienden van de beroemde Franse schilder
ToulouseLautrec.
Prijzen 1.tot 4.(alles inbegr.) Coupons geldig.
Voorverk v.a. Donderdag 103 uur. Tel. na 12 uur.
PRACTI3KEXAMEM 3UNI OF DEC. 1955
1 lesavond v. 1 of V/ uur. - Aanv. 19 of 20 Jan.
Lesg. ƒ10.— p. m. - Oude Gracht 71, Haarlem
LIP-STICKS
NAGELLAK
in diverse merken
en kleuren
Kennemerlaan 63
Ruim 20 jaar ervaring in
Steunzolen - Maatschoenen Voetverzorging
Ook aan huis te ontbieden. Ziekenfondsleden reductie.
HAARLEM SANTPOORTERSTR. 68 - TEL. 30606
Wij ruimen alle
op tegen fantastische prijzen.
TROMPSTRAAT 30
TELEFOON 4176
BESOMMINGEN VAN HEDENMORGEN
Trawlers: 1 trawler f 21.500, Polderman
20.100, Bloemendaal f 10.300, Van Hattum
f 20.700.
Kotters: IJM 221 f 8.160, IJM 99 f 5.620, HD
79 f 9.470, HD 87 f 10.100, TX 33 f 3.870, KW
189 f 370.
Dinsdag 21 Jan. a.s.
in de Stadsschouwburg en
naar Circus Strassburger in
Carré
moet zijn:
zqnder chauffeur, model 51,
event, met Radio.
EDISON SXRA A3 1
Tel. 5544.
Reparatie dezelfde dag
gereed.
M. REM
Kennemerlaan 129,
IJmuiden. Tel. 4057.
Wij hebben alle soorten
Loodgietersbcdrijf
T. WATERBOLK
Schotersingel 21. Tel. 13207
Haarlem.
voor de ochtenduren. Vrijdag
de hele dag. C. A. de Vries,
Wijkerstraatweg 77, Velsen-
Noord.
RESTANTEN TAPIJTEN
Deze week grote oprui
ming toonkamerrestanten:
Wiltons 190x290 van f 110
voor f 74.50; 225 x 325 van
f 160 voor f 98; M. Smyr
na's 190 x 290 van f 120
voor f 78; 240 x 340 van
f 198 voor f 125, enz. Op
vertoon van deze adver
tentie deze week 5 pet.
korting. TAPIJTHANDEL
„MARO" N.V., Jansstraat
85, bij Gr. Markt, Haarlem
Wij zoeken voor spoedige indiensttreding
;<jGi.tijd ongeveer 30 40 jaar. Kennis van de levensmiddelen-
L-anche strekt tot aanbeveling. Opgaven niet vermelding
van gegevens, copy getuigschriften en referenties worden
ingewacht onder no. IJ 500 van dit blad
