In stille Scheveningse straat liepen
achthonderd schepen van stapel
III
Noorse Oslofjord" vergde
slechts" vier maanden arbeid
Wat kunt U doen met S cent?
.Clowntje Riek
Huis vol mysterie
WOENSDAG 28 JANUARI 1953
Rob van Dijk bouwt onder
zeeboot: ager „Friesland"
Appel en stam
U kunt er twee stukken huishoudzeep voor kopen
TIJDELIJK AANBOD
AA
Scheepvaart
Voor de kinderen
FEUI1.I.RTON
door Jane England
99
(Van een verslaggever)
H' JANNEER het bij storm en regen slecht toeven is tussen de roestige rompen van
W op stapel staande schepen op de werven is het nog altijd mogelijk het werk
en de bedrijvigheid op een van de kleinste Nederlandse scheepswerven, misschien wel
de allerkleinste, zittend naast een gloeiend opgesard salamanderkacheltje gade te
slaan. Dat kan bij de heer R. W. van Dijk in de Zijlstraat 28 te Scheveningen. In een
klein, stoffig en donker werkplaatsje in een buurt waar iedereen alles van een ander
weet .heeft hij koopvaardijschepen, tankers, zeilschepen en marinevaartuigen bij
tientallen van stapel laten lopen. De helling verschilt aanmerkelijk met die van
Wilton Fijenoord of de N.D.S.Mwant de heer Van Dijk bouwt zijn schepen
honderd of tweehonderd maal kleiner. Het betreft de scheepsmodelbouw, die hij als
beroep uitoefent en vroeger als vrije tijdsbesteding al lief had. In de zeven jaar, dat
zijn bedrijf bestaat heeft hij kans gezien ruim achthonderd schepen in zijn eentje
te vervaardigen en af te leveren. Het grootste aantal hiervan behoort thuis op de
maquettes van werven en havencomplexen die werden samengesteld op schaal
1 1000 of 1 500.
Van de schaal 1 200 af bouwde de heer
Van Dijk ongeveer vijftig schepen, waar
toe de Willemstad, de Oslofjtrrd, de Bra
ziliaanse tankers Minas Gerais en Goizas
en de Bonneville behoren. Hij heeft de
handen vol want de ene opdracht volgt
na de andere. zonder dat hij ook maar
ergens op af stapt.
Waarom toch naast het zoveel duizend
ton metende schip nog een model gebouwd?
Propaganda en reclame voor de werven en
rederijen! De modellen st.aan veelal aan
boord van het originele schip of pronken
in de hal van de relaties en vertegenwoor
digers van de werven en bevrachtingskan
toren. Wanneer buitenlandse rederijen op
een Nederlandse werf een schip bestellen,
laten ze vaak in het bestek ook een model
op een schaal van 1 100 opnemen, welke
opdracht op haar beurt terecht komt bij de
specialisten op het gebied van de model-
scheepsbouw, waarvan er in Nederland
slechts enkele zijn.
Het model van een schip wordt op de
modelbouwwerf gelijkertijd vervaardigd
met het originele schip. Volgens de teke
ningen die bij de bouw van het werkelijke
schip te pas komen, gaat de modelbouwer
en dus ook de heer Van Dijk te werk. Hij
verkleint alle voorwerpen en moet soms
iets vereenvoudigen. Maar elke millimeter
is belangrijk, want zo'n kleine afstand be
tekent bij een schaal 1 50 op het originele
schip vijf cm. De romp van het schip wordt
op dit soort werfjes van hout gemaakt. De
laadbomen, masten, schroeven, relingen,
worden meestal van messing vervaardigd.
De IJmuidense amateur modelbouwers zul
len wellicht benieuwd zijn naar enige tech
nische foefjes. Welnu, zoveel trucs houdt
de heer Van Dijk er niet op na. Geduld, ja
een schone zaak, dat moet je in de eerste
plaats bezitten.Op een pittig speciaal draai
bankje, met de cirkel- en lintzaag, de elec-
trische figuurzaag en enige boormachines
komt de heer Van Dijk al een heel stuk.
Voorts hangen aan de wand tientallen bei
teltjes, treft men er vele soorten hout en
messing en staan de potten verf bij dozij
nen op de rekken. Het schilderen van het
model is het laatste maar ook het belang
rijkste onderdeel van de scheepsmodel-
bouw, dat ongeveer drie weken in beslag
neemt. Veertien tot vijftien maal gaat men
met de kwast over de huid. Een veeleisend
karwei!
Wijzigingen en gevolgen
Nu gebeurt het vaak dat de werf het
model van een schip gereed wil hebben
gelijk met de proefvaart van het werkelijke
schip, maar veranderingen worden soms op
het laatste ogenblik aangebracht. Zoals bij
de Kirkouk bij voorbeeld. De scheepsmeters
kwamen er op de laatste dag voor de over
dracht aan te pas en misten bij de machine
kamer enige kubieke meters, want het is
voorschrift dat dertien procent van de ge
hele inhoud van het schip moet worden in
genomen door de voortstuwingsinstallatie.
Bij de proeven met het model in het labo
ratorium was die inhoud bij de achterromp
verloren gegaan. Geen nood. Het dak van
de achterkajuit werd weggebrand en de
werf plaatste er nog een meter boven op.
Schoorsteen en al kwamen een meter hoger
te staan. De heer Van Dijk kon dat in geen
geval in één dag voor elkaar krijgen. Men
moest genoegen nemen met een Kirkouk
zonder verhoging. De soort machines aan
dek of apparaten verschilt ook nog wel eens
met de tekeningen. De modelbouwer blijft
werken naar door de werf verstrekte teke
ningen, maar wanneer hij af en toe komt
kijken bij het echte schip ontdekt hij wij
zigingen. Tja, „bij nader inzien...." heet
het dan. Nu de Kirkouk toch voor repara
tie op de werkbank van Van Dijk ligt krijgt
ze ook dat stuk kajuit er bij. Een schip dat
te water wordt gelaten kan nu eenmaal nog
van alles worden. Al die schepen komen
De jonge modelbouwer Rob W. van Dijk
uit Den Haag, die er sinds zeven jaar
zijn beroep van maakt in opdracht van j
werven en scheepvaartmaatschappijen j
scheepsmodellen te bouwen, heeft ons i
gisteren iets verteld over zijn bedrijf i
aan de Zijlstraat 28 in Scheveningen.
De heer Van Dijk voer enkele jaren bij
de kustvaart nadat hij zijn matrozen
opleiding had ontvangen op het zeil
schip de Pollux te Amsterdam. En daar,
op die oude Pollux werd de scheeps
modelbouw in hem vaardig. Twee maal
bouwde hij de Pollux en toen hij na de
oorlog de mogelijkheden in dit beroep
zag, greep hij de kans dadelijk.
Het knutselen is blijkbaar een erfelijke
eigenschap, want toen we gisteren bij
de familie Van Dijk in huis kwamen
zij bewonen een étagewoning aan de
Roemer Visserstraat troffen we daar
de zesjarige zoon aan, de hamer in de
hand. Hij toonde ons enige karretjes,
in elkaar geslagen van triplex. Zo iets j
doet de jeugd veelal in het groot. „Het
zit er al vroeg bij hem in.zuchtte
moeder. En die zucht was begrijpelijk,
want heeft dat jong het laatst niet ge-
waagd om. de tafel te betimmeren! En
wat meestentijds aan niemand gelukt,
daarin slaagde die knaap. Hij sloeg een
speld dwars door het tafelblad, zonder
het ding krom te rammen. „Ik doe het
hem niet na", zei de heer Van Dijk.
^xxx)oooooooocxxocooooooo<x)ooccoocxx)ocoocooooooocioooooocc
ook regelmatig terug voor revisie. Som
mige kapiteins hebben het model van het
schip, dat zij bevaren aan boord en och,
een klein zeetje dat verkeerd uitwerkt, kan
zo'n model een flinke duw geven.
Binnenkort liggen er weer tekeningen
klaar. Twee Noorse vrachtschepen, waar
van de namen nog niet vaststaan zullen bij
de N.D.S.M. worden gebouwd en Van Dijk
zal ze op schaal 1 100 nabouwen. Het zijn
de bouwnummers 456 en 457, dat weet hij
wel.
Ook oorlogsschepen
Een mooie opdracht van het ministerie
van Marine vormt de bouw van de onder
zeebootjager „Friesland", die op Zaterdag
14 Januari bij de Nederlandse Dok en
Scheepsbouwmaatschappij te Amsterdam
van stapel zal lopen. De „Friesland"
is de eerste van een serie van twaalf
onderzeebootjagers die voor de marine bij
Nederlandse werven worden gebouwd. Het
schip heeft een lengte van 116 meter en zal
in de werkplaats van Van Dijk in Scheve
ningen op schaal 1 50 een lengte van 2.32
m krUgen: het grootste schip dat Van Dijk
ooit gedétailleerd heeft gebouwd.
Natuurlijk vereist een oorlogsschip een
andere bewerking dan een koopvaardij
schip. Laadbomen en dergelijke gaan in dit
geval over boord en radarinstalla+ies en
kanonnen komen er voor in de plaats. Pa
trijspoorten komen op moderne oorlogs
schepen ook niet meer voor.
In de jaren dat Van Dijk bij de Konink
lijke Marine als dienstplichtig matroos
werkzaam was, diende hij het vaderland
met.modelbouw. Hoe kan het anders!
De gehele Nederlandse oorlogsvloot, van
patrouille- en landingsboot tot onderzee
bootjager en kruiser werd vervaardigd op
schaal 1 1000, zodat de kruisers ongeveer
19 cm lang waren. In October 1945 kwam
hij in dienst en toen Van Dijk na twee jaar
de muts met de zestien letters mocht afleg
gen, stond zijn besluit vast: „niet meer
varen maar modellen bouwen."
Voor de marine maakte hij niet slechts
die tweehonderd vijf tig scheepjes, oh neen,
zijn chefs vonden dat speelgoed maar al te
mooi. Een gehele landingsmanoeuvre werd
in elkaar gezet. Honderden vrachtauto's,
landingsboten, amphibietanks en ducks
werden op een bord bij elkaar gezet en
daarmee reisde Van Dijk naar Limburg en
andere provincies, om in étalages, die ter
beschikking waren van de Marinewervings-
dienst, de hele zaak uit te stallen. De jeug
dige Maastrichtenaren en Groningers kwa
men kijken en wisten het dadelijk: „ik word
marinier". Of ze ook enige keren zo'n lan
ding meemaakten? Nou en of, het amphi-
bisch oefenkamp op Texel zorgde daar wel
voor. Bij die landing waren ook een twin
tigtal transportscheepjes.
Voorts bouwde hij voor de marine de
Karei Doorman op een schaal 1 100. Als
propagandamateriaal voldeed het model
uitstekend. Êij tentoonstellingen kwamen
de bezoekers allerlei inlichtingen vragen,
en de oppassers, veelal matrozen, gaven
deskundige inlichtingen over het landen en
opstijgen van vliegtuigen, het werk van de
batsman, enfin, dat schip voer als het ware
door de stedelijke musea. Oorspronkelijk
werd het schip door de marine besteld voor
de mijlpaal 1950 te Arnhem.
Zo begon het
Zijn eerste opdracht heeft de heer Van
Djjk na de oorlog van de Koninklijke
Noord Zuid Hollandse Reddingmaatschap
pij ontvangen. De .Arthur", de motor
reddingboot van Scheveningen, moest er
komen op een schaal van 1 25. De N.Z.H.
R.M. kreeg er toen trek in. Op een schaal
van 1 100 liepen alle reddingboten van de
maatschappij onder de vaardige handen
van Van Dijk van s'apel. Tractors en wa
gens kwamen er ook bij en het geheel werd
verzameld op een maquette die liet zien in
welke plaatsen de soorten schepen waren
gestationneerd. Ook de „Dorus Rijkers"
kwam onder de zaag en draaibank van
Van Dijk vandaan. En vorig jaar nog de
nieuwe reddingboot van Den Helder, op
volger van de Dorus, de „Prins Hendrik".
Deze grote schepen, dus niet die van de
maquette, werden geplaa+st in een vitrine,
of wel een mooi afgewerkt glazen kooitje.
Voor de Nederlandse Dok en Scheeps
bouw Maa'schanpij te Amsterdam zette de
heer Van Dijk al vele schepen, die van haar
hellingen gleden, in elkaar. Daar is de
Franse „Kirkouk", de grootste mo+ortanker
die ooit in Nederland werd te water gela-
'en, 172.97 meter lang. De heer Van Dijk
kreeg de opdracht voor een model van het
schip op de schaal 1 100. Thans ligt het
schip in zijn werkplaats te repareren. Daar
is de „Bonneville", de „Oslofjord", waar
over nog iets bijzonders valt te vertellen.
Tn Noorwegen werd het schip in opdracht
van de rederij door drie modelbouwers
vervaardigd en de heer Van Dijk deed het
voor de N.D.S.M. Die scheDen waren ver
vaardigd met verlichting. Nogal eenvoudig
zal men denken. Maar zo eenvoudig is het
niet. Door de warnVe, die ontstaat, gaat het
hout trekken en ontstaan er spleten in de
romp van het schip. De verf gaat scheuren
en het mooie gaat er af. De heer Van Dijk
vond er iets op. Wat, tja, dat. is nu een heel
klein geheim, geen octrooi of zo, maar een
echt fabrieksgeheimpje.
De vloot van de Koninklijke Nederlandse
Stoomboot Maatschappij is vier maal op de
schaal 1: 500 uit handen van Van Dijk ge
komen. Dat betekende vier maal zeventig
schepen bouwen, waaraan hij een jaar heeft
gewerkt. Gemiddeld liep er per dag een
schip van stapel. Elk schip had ook weer
zijn reddingsloepen en derhalve moesten
840 sloepen van 1213 mm worden ver
vaardigd. Neem dat eens goed in u op, acht
honderdveertig sloepjes, die niet veel van
elkaar verschilden. Achthonderdenveertig
maal dezelfde bewerking. Maar het resul
taat was af.
Maquettes en diorama's
De bouw van maquettes beoefent de heer
Van Dijk ook. Voor de N.D.S.M. maakte hij
twee maquettes van de werf op een schaal
van 1 1000, dus ongeveer 2 x 1 meter. Per
maquette lagen er vijfentwintig schepen
voor de werf of op de helling.Ook de „Oslo
fjord" en de „Kirkouk", alles kleiner dan
het model voor de reder kwamen hierbij
weer terug. De dochter-maatschappij van
de K.N.S.M., de N.R.M., Nederlandse Rijn
vaartmaatschappij, liet haar hele vloot van
56 schepen op schaal 1 500 ook uit Sche
veningen komen.
Diorama's worden ook vervaardigd in
dat knusse werkplaatsje. Alle vuurtorens,
die langs de Nederlandse kust staan opge
steld, werden door deze knutselaar aange
bracht op een acht meter lang diorama.
ADVERTENTIE
Wat. kan een vrouw tegenwoordig nog doen
met de losse centen in haar portemonnaie?
Vroeger kon ze daar tenminste een versnape
ring voor kopen.... maar nu?
Vergis U niet. Die losse centen hebben tijde
lijk een grote betekenis. Voor ZES cent kunt
een dubbel stuk Castella Huishoudzeep ko
pen.... de heerlijke, overvette huishoudzeep
met het milde, zachte en dikke sop! De fabri- I ken-
kanten van Castella Huishoudzeep willen dit
prachtige product onder de aandacht van alle
huisvrouwen brengen Daarom hebben zij tij
delijk de winkeliers van Nederland gemach
tigd, om ieder die twee pakken Castella
Actief Wit koopt <de beroemde blauwe ver
pakking voor de gezinswas), voor slechts zes
cent een pak Castella Overvette Huishoud
zeep te overhandigen. Het pak bevat twee
fikse stukken huishoudzeep en kost normaal
29 cent. Men mag dan ook verwachten, dat de
vrouwen in massa van dit zeer speciale en
zeer kortstondige aanbod gebruik zullen ma-
'V.'- -AÏ tAA /ai
««w
r n
„Een moeilijk te bouwen schip, die Oslofjord", vertelde
scheepsmodelbouwer R. van Dijk, „ze was van voor tot achter,
van de kiel tot het toplicht en van bak- naar stuurboord ge
stroomlijnd". Dat het resultaat van vier maanden arbeid er
mag zijn laat deze détailopname van het schip op fraaie wijze
uitkomen. Waarlijk, die Van Dijk .kan wat!
Ongetwijfeld zullen velen dit schouwspel
hebben gezien op de tentoonstelling Ahoy
in Rotterdam. Elke vuurtoren brandde met
het eigen karakter. De lichtschepen „Goe-
ree". „Terschellingervak en „Texel" had
den daarbij ook hun plaats ingenomen.
Veel werk van de heer Van Dijk bevindt
zich in het buitenland. De scheepjes waar
mee Jan van Riebeeck
naar Zuid-Afrika ver
trok, heeft hij ook ge
maakt. De drie scheep
jes werden met hon
derden andere schepen
verenigd in een diora
ma, 2 meter lang, tach
tig hoog en zestig cm.
diep, dat in Zuid-Afrika
werd tentoon gesteld
en werd vervaardigd
in opdracht van de ver
eniging de Amsterdam
se haven.
En zo gaat Rob van
Dijk door met die twee
nieuwe schepen voor
Noorwegen, met het
herstel van de „Kir
kouk" en het treffen
van voorbereidingen
voor de bouw van de
onderzeebootjager
„Friesland". Voor dit
jaar is de portefeuille
scheepstekeningen weer
dik gevuld.
Alamak, nacht 26-27 v. Aden n. Karachi.
Algenib, 27 v. Rio de Janeiro te Ilheos.
Almdijk, pass. 25 ten NW. Flo res.
Alnati, pass.' 26 Kp. St. Maria Grande.
Alwaki, 26 v. Victoria n. Bahia.
Amor, pas. 26 Ouessant n. ALgiers.
Amsteldijk, 27 v. Rotterdam te New Orleans.
Amsitelvaart, 26 te Port Said.
Aldabi, 26 480 m. N. St. Pauls Rock.
Altolasserdijk, 25 te Tampico.
Arnedij'k, 25 v. Baltimore te Norfolk.
Amstel'diiep, 27 v. Londen n. Curagao.
Arundo, 23 v. Londen te Rotterdam verw.
Amerskeuk, 27 330 m. NW. Co-cos ei'J.
Ampenam, 27 nog te Balhreiiin.
Aalsdijk, pass. 27 Sciliy's n. Antwerpen
Aliotih, p-ass. 27 St. Pauls Rock n. Las Palmas.
Aletta, 26 v. Pladlju n. Port Swetilenham.
Al'udira, 26 200 m. Z.ZW. Kp. Fimsberre.
Averdijk, 26 250 m. W. Flores.
Blitar, 27 te Lissabon.
Boschfon.tein, pass. 26 Gibraltar n. Marseille.
Biniiang, pass. 26 Wake eil n. Honolulu.
Boskoop, 26 v. Cartagena n. Curagau.
Borneo, 22 v. Soera-ba ja te Makassa-r.
Breda, 27 v. Rotterdam te Amsterdam.
Raam, 26 1250 m. W.ZW. Flores.
Ba-li, 26 nog te Padia-ng.
Bloemfontein, 26 200 m. NW. Freetown.
Bengkallis, 26 v. Hamburg n. Bremen.
Blommersdijk,, 26 650 m W* Sciliy's.
Cottiica, 26 240 m. N.NO. Paramaribo.
Celebes, pass. 27 Sabang n. Colombo.
Conigostroom. 27 Don al a verwacht.
Camphuys, 26 v. Belawan n. Tj. Priok.
Ghama, 26 360 m. N. St. Vincent.
C alt ex Leiden, pass. 27 Kp. die Gata.
Wat schrok Bunkie!
Hij ging opeens kopje-onder in de slootDie was wel niet diep, gelukkig, maar het
was toch een rare gewaarwording!
Ook de anderen schrokken zich een hoedje, toen ze Bunkie daar opeens achterover
in het water zagen plompen. Ze holden gauw naar de slootkant.
Bunkie krabbelde gauw weer overeind en stond rechtop in het water.
„Brrrr!", hijgde hij, de druppels van zich afschuddend.
Rick was het eerst bij hem.
„Hier, pak mijn hand!", riep hij.
Toen was Bunkie gauw op het droge geholpen.
„Wat ging je nou doen, Bunkievroegen ze. „Visjes vangen
Nu het gevaar voorbij was, konden ze weer lachen. Nou ja.erg gevaarlijk was
het eigenlijk niet geweest, want de sloot was niet diep.
„Kom maar gauw mee naar binnen en droog je af!", zei Lumpo.
Dat deed Bunkie. Hij kreeg een badhanddoek en maakte zich droog.
„Ziezo", lachte Lumpo. „Dat hebben we weer gehad. Zullen we nou maar weer verder
gaan vliegeren
Nog een poos gingen ze voort. Oepoetie had gauw het touw gepakt, toen Bunkie het
in zijn schrik losliet; de vlieger was in de lucht gebleven.
„Zal ik 'm maar verder vasthouden?", lachte hij. „Anders ga je misschien weer
zwemmen!"
Cleodo-ra, pass. 26 ten NO. Minicoy.
Corilla, pass. 26 Noordkust Tunis.
Diemerdajk, pass. 27 Mona Passage n. Antw.
Danae, 27 te Rotterdam.
Drente, 26 t.h.v. Kp. Co-morin n. Belawan.
E-n-a. 27 v. Balikpapa.n te Mena al Ahmadi.
Eemdijk, 26 te Havanna
Eos, 26 v. Gibraltar n. Algiers.
Elmin-a, 27 bij Canarische eil. n. Dakar.
Erinma, 26 v. Madras n. Chittagong.
Enggano, 27 te Port Said.
Ltrema, 27 A-dien gepatss.
Bsso Amsterdam, 26 260 m. Z.ZW. Sombrero edl.
E.S-SO Den Haag, 26 8 60 m. NO. Sombrero eil.
Friesland (KRL), 27 320 m. W. ten N. Minicoy.
Fairsea, pass. 27 Guardafui n. A-dlen.
Gouwe, pass 26 ten W. van Kp. St. Vincent.
Groote Beer, 26 v. R dam n. N. York via Halifax
Go-rdiias, 26 v. Bone te Malta.
Gadiil-a, 27 v. Huil te Stan-low.
Heemskerk, 24 v. d. rede v. Mombassa te Mom-
basisa.
Hathor, 26 v. Valencia n. Rotterdam.
Hydra. 26 v. Port of Spain n. Paramaribo.
Haulerwij'k, pass. 27 Westpunt Kreta.
Hector, 27 v. Bo-me n. Bacri.
Hoogkerk, 27 Bremen verwacht.
Helicon, 27 v. Port au Prince te New York.
Indirapoera, 26 10.30 u. te Genua.
Jupiter, 27 te Katakolo.
Kota Agoeng, 26 8 u v. Hamburg te Gdynia en
verm. 29 v. Gdynia n. Rotterdam.
Kieldrecht, pass. 27 Minicoy n. Singapore.
Kaïliamget, 27 te Tj. Priok.
Karos-sa, 27 v. Makassar te Ambon.
Kota Ba roe, 26 560 m. ZO. Halifax.
Lekhaven, 26 v. Port Said Genua.
Leuvekerk, pass. 26 Kp. Vilano n. Antw.
Lieve Vrouwekerk, 27 te Alexandria.
Linge pass. 26 Kp. Finisterre.
Lindekerk. 27 v Basrah te Khorramsbar.
Lombok, 27 te Los Angeles.
Leers-urn, 27 400 m. ZW. Lands End.
Meerkerk, 26 te Singapore.
Maas-land, 26 v. Hamburg tt Amsterdam.
Manoeran, 23 v. Semarang te Soerabaja.
Mataram, 26 1.30 u. v. Genua 1 Febr. R'dam
verwacht.
Marpessa, 27 Soerabaja n. Balikpapan.
Maaskeik, pass. 26 ten Z. Grand Bassam.
Malta, pass. 26 Kiel 27 Stockholm verwacht.
Metul-a, 27 v. P lad ju te Puluibuikom.
Molen-kerk, 26 750 m. Z.ZO. Kp. Palmas.
Nestor, 27 v. Port of Spain te Paramaribo.
Nieuw Amsterdam, 27 v. An-tigue te Barbados.
Omala, 26 v. Calcutta n. Bahrein.
Oranjefontein, 26 v. O. Afrika te Amsterdam.
Oo-tmarsum, 27 v. Hamburg te Antwerpen.
Orestes, pass. 27 Mona Passage.
Ovula, pass. 26 ten Westen Lissabon.
Polyphemus, 27 te Port Swettenham.
Prins Willem IV, pass. 26 Dover.
Pygmalion, 27 v. Aruba ie Pto Cabello.
Poela-u Laait, 26 v. New York n. Beiroet.
Prins Fred. Hendrik, 27 v. Edeusisbay te Valen
cia verwacht.
Raki, 27 v. Bahrein te Bandiarshapur.
Ra'dja. 26 v. Soerabaja n. Makassar.
Roebiah, 26 v. rede Singapore.
Rotti, pass. 26 Ceylon n. Belawan.
Ruys, 26 v. Mauritius n. Lorenzo Marques.
Rem pang, pass. 27 Stromiboli.
Reyn-iersz, 26 v. Bitung n. Gorontalo.
Romdio, 3-0 Beira verwacht.
Rijndam. 27 v. Rotterdam te New Yo-rk.
Rotula, 26 53-0 m. W. Flores.
Sarpedon, 27 te Curagao.
Slied-recht, 26 v. Camp-ana n. Trinidad.
Sallamd, pass. 26 St. Pauls Rock.
Scherpend-recht, 26 t.h.v. Paramaribo.
Samarinda, 23 v. San Francisco n. Los Angeles
Sommelsd-ijk, pass. 27 Vllssingen n. Havanna.
Stad Breda, 26 v. R'dam te New Orleans.
Stad Maassluis, 27 v. Vlaardiingen n. Narvik.
Stad Vlaardingen, 28 v. Narvik aan de Hoek
Stad Rotterdam, 26 v. Vlaardiingen te Rotterdam
van Holland verwacht.
Said/ja, 26 1-aat rede Mumtok.
Sohiie, pas-s. 26 ten ZO. Malaga.
Simgkep. pass. 27 Gua-rdafuii n. Djibouti.
SöhiPdij'k, pass. 26 ten O. Massawaih.
Sibeio-et, 26 t-e Kadianiget.
Stad Alkmaar, 26 360 m. ZW. Lands End.
Stad Maastricht, pass. 26 Kp. Palos.
Stanvac Dj i rak, 26 t.h.v. eil Linga.
Swarten-hondit, 26 v. Cheri-bon n. Soerabaja.
Ternate, 27 v. Amtwerpcn te Rotterdam.
Tara, vertr. 27 v. Antwerpen naar R'dam.
Tomori, 27 330 m. O. Ceylon.
Tabimta, 27 te Port Swettenham.
Thalatta, 27 Suez verwacht.
Ti ba. 26 t.h.v. Madeira n. Antwerpen.
Tibia 26 v. Hongkong naar Min.
Tjitjalengka, nac-ht 26-27 te Singapore.
Tawali, 28 te Tj. Priok verwacht.
Tankhaven II, 26 laat in Golf v. Thailand.
Themisto, 26 280 m. W.NW. Flores.
Tiberius, 26 v. Port of Spain n. Georgetown.
Tiibod-as, nacht 26-27 rede B-initang.
Utrecht, 26 480 m. N.NO. Wake eil.
Van Heutsz, 27 v. Singapore te Palemb-ang.
Van Riemsdijk, 26 v. Biak n. Manokwari.
Westerdam, 26 280 m. W. Sciliy's.
Waal, pass. 27 Str. Messina n. Marseille.
Waterland, 26 v. Amsterdam n. Buenos Aires.
Waterman, 26 1240 m. W. Acapulco.
Willemstad, 26 te Port of Spain.
Waingaipoe, pass. 26 eil Ka-rimata.
Zonne-wijk, 26 280 m. O.NO. St. Helena.
KLEINE VAART
Atlas, 27 te Amsterdam v. Kopenhagen.
App'ingedam, 26 v. Lissabon te Ganddu.
Albe-rgen, 25 v. Ro-uaan te Bristol.
Arcturus, 26 v. Casablanca n. Gibraltar.
Arntoudspolder, 27 v. Rotterdam n. Lissabon.
Audiacia, 27 v. Sunderland te Sables d'Olonnes
verwacht.
Att, 26 te Lissabon.
Actina, 26 v. Bristol n. Workington.
Berend.. 25 te Londen.
Barracuda, 27 v. Leith n-aar Antwerpen.
Beekbergen, 26 v. Rouaan n-aar Cork.
Bree Helle, 27 v. Rotterdam n. Lo-nden.
Birmingham, 26 v. Harlingen te Goole.
Bornrif, 26 v. Antwerpen naar Huil.
Co-rnelia b II, 27 v. Antw. te Aarhus.
Casablanca, 26 v. Safi te Ugadir.
Continental, 26 v. Ipswich te Grimsby.
Crescendo, 27 v. Roscof n. Portsmouth.
Cornells Ho-utman, 26 v. Liboiune n. Casablanca
Cal-a-nd, 27 v. Einden naar Rotterdam.
D-iligentia, •'-erm. 27 v. Fawley n. Cardiff.
Davina Goekoop, 26 v. Portsmouth n. Kilkeel.
Drittura, 25 v. Ho-rsens te Londen.
Da Capo, 25 v. Ro-tteram te Wismar.
Domburg, 25 v. Rotterdam te Cas-ab-lanca.
Elsenburgh, pass. 26 Ouessant n. Rouaan.
Eljo, 27 te Benghazi v. Tripolis.
Emergo, 26 v. Karls-hamn te Kings-lynn.
Eben Haëzer, 25 schuilend bij Bridlington.
Friisia, 27 v. Berre te Fediala.
Glashaven, 27 v. Odense n. Landskrona.
Geert Bodewes, 25 v. Gent te Goole.
Gaas't-erkerk, 27 v. R'dam te Harlingen.
Hagno, 26 v. R'dam te Dublin.
Harold. 26 v. Hamburg te Bergen Noorwegen.
Hast V, 25 v. Londen te Caen.
Henrica, 26 v. Bayonne te Boston.
Hasek ruiden, 26 v. Rotterdam te Kingslynin.
Ida Jacoba, 24 v. Sunderl-and n. Rochefort.
Ingeborg, 27 v. Vlaardiingen n. Ro-uaan.
Import, 27 v. Leixoes naar Dover.
Jan Kreumer, verm. 27 v. Londen n. Rotterdam
Java, 26 v. Esbjerg naar Amsterdam.
Jozo, 25 v. Delfzijl te Londen.
Joost. 26 v. Nantes n. Bayonne.
Kulia, 27 v. Malmö naar Bremen.
Kortenaer, 26 v. Rouaan te Ellesmereport.
Leuveha-ven, verm. 28 v. R'dam n. Antwerpen.
Leny, 26 v. Goole n-aar Aarhus.
Lies, 26 v. Rouaan te Gars ton.
Marce-lla, 27 v. Grangemouth n. Kirkwall.
Merwehaven, 26 v. Casablanca n. Castellon.
Matthew, 27 v. Aberdeen te Yarrow on Tyne.
May Star, pass. 26 Gibraltar.
Monica, 27 v. Rotterdam te Beckton verw.
Maasym, 27 v. Rotterdam te Antwerpen.
Marne. 27 schuilend Cuxnaven.
Mies, 25 v. Galway te Limmerick.
Megrez, pass. 27 Dungeness.
Midsland, 26 v. R'dam te Grangemouth.
Mizar, 26 25 m. N.NO. Casquets.
Nassauhaven, 27 v. Antwerpen te Malmö.
Nottingham, 26 v. Harlingen te Leith.
Nettie, 26 v. Duinkerken n. Antwerpen.
Njo-rd. pass. 26 Ouessant.
Noord.. 27 v. Shellhaven te Billimgham verw.
Oise, 26 van Le Havre.
Olivier van Noort. 26 v. Rouaan te Goole.
Poortvliet, pass. 27 Lizard Head.
Prima. 26 v. Boston te Hamburg.
Prior, pass. 27 Kp. de Gata.
Pieter Hubert, 27 v. Sunderland naar Sables
d'Olomne.
Pomza, 26 te Bordeaux van Bilbao.
Re-ma, 26 v. Portsmouth te Roscoff
Ri-ku, 27 v. Antwerpen n. Alloa.
Shamrock, 27 v. Lond'en n. Rotterdam.
Saba, 26 v. Wisbeok te St. Malo.
Surifiame, 26 v. Hull te Aberdeen.
Spora, 27 v. Capelle au B-ois n-aar Antwerpen.
Swall-ow, 26 v. Casablanca n. Port Lyautey
Soemba, pass. 26 Ho-ltenau.
Striik-pe, pass. 26 Elbe.
Tromp. 26 v. Gent te Leith.
Texel, verm 27 v. Hamburg naar Rotterdam.
Timor, 26 v. Belfast naar Ha .vie.
Ton, 27 v. Grangemouth te Loriënit verw.
Tilly, 25 te Londen v. Rouen.
Urmajo. 26 v. Dordrecht te Leith.
Venus, 27 v. Middlesboro n. No-rwich.
Virgo, 26 v. Portsmouth te Roscoff.
Volharding, 26 v. Bordeaux te Port Lyautey.
Vrouwepo-lder. verm. 27 v. Oporto n. Antwerpen
Vivo, vertr. 27 v. Londen naar Hamburg.
Walenbnrgih, pass. 26 Kp. St. Vincent.
West polder, verm. 27 v. Rotterdam n. Oporto.
Westlaan, 23 v. Bremen te Rotterdam verw.
Wiebold Bohmer, verm. 27 v. Casablanca naar
Fedala.
SLEEPVAART
Ebro, 26 v. Le Havre te Maass-luis.
Noordiholl-and, met s.s. Toledo 26 160 m. ZO.
Massawa.
Noord'zee, 26 v. Corcubion n. Istanboel met 2
sleepboten van de Poolzee.
Oceanus, 26 t.h.v. Djeddah.
Oostzee, 27 v. Bristol n. Rotterdam.
Poolzee, 25 te Corcubion sleepboten overgenomen
door sleepb. Noordzee.
Thames, 26 120 m. O. Maissawa.
Tyne, 26 52-0 m. Z.ZW. Cocos eil.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
33)
„Wel...." begon Fiona, van haar stuk
gebracht. Ze maakte haar antwoord ech
ter niet verder af en op het huis toelopend
riep ze over haar schouder: „Ik ben zo
terug, 't duurt maar even".
„Allemansen", zei Sara, toen Fiona ver
dwenen was, „stel je voor, zo'n kind! En
ben jij ook van plan je haar te laten
groeien om Neill te behagen, mijn lieve
Constance?"
„Doe niet zo dwaas, Sara", zei Con
stance kortaf.
Sara grinnikte. „Ik heb zo de indruk dat
dat meisje niet zo erg op je gesteld is",
merkte ze op.
Constance glimlachte even. „Die indruk
is niet onjuist. Ze is vreselijk jaloers
volkomen ten onrechte, dat verzeker i'k u"
„Terecht of ten onrechte, jaloezie is en
blijft iets afschuwelijks. Wees voorzichtig
met dat jonge kind, Constance. Het is heel
jammer, dat ze hier moet leven, geïsoleerd
van haar leeftijdgenoten".
„O schei alsjeblieft uit", zei Constance
prikkelbaar. „Dat eeuwige gepraat over de
ongunstige „sfeer" hier begint op mijn ze
nuwen te werken".
„Ik begrijp 't", zei Sara, terwijl ze even
Constances hand drukte. „Trek je er niet
te veel van aan, liefje. Ik zal je wel een
beetje helpen, ik ga Fiona iri handen ne
men".
„Dat zou inderdaad prettig zijn", zei
Constance met een spontaan gevoel van
dankbaarheid, ,,'t Zou me heel erg helpen".
„Juist", zei Sara peinzend. Als zij de
hele dag bij mij blijft, heb je een verdachte
minder, nietwaar?"
„Ik heb nooit gezegd, dat ik haar ver
denk", zei Constance scherp.
„Nee", zei Sara, „gezegd heb je niets,
maar toch kan ik niet aan de indruk ont
komen, dat je liever zoudt zien, dat zij
het was dan Neill of Bagnet".
„Helemaal niet", wierp Constance heftig
tegen.
Sara zweeg verder. Ze keek naar het
verwaarloosde grasveld voor het huis en
de slordige oprijlaan en opeens kwam er
een lach op haar gezicht, dat hierdoor in
fijne rimpeltjes trok. „Heb je al een ge
legenheid gehad om die Z» broek hier te
dragen?" vroeg ze.
„Je bent de gemeenste spotvogel, die ik
ooit heb meegemaakt", antwoordde Con
stance, terwijl ze ook lachte.
„Dat kan wel zijn", zei Sara, en fron
send voegde ze er aan toe: „Weet je, dat
Chloë Fincham nu nog veel erger is dan
toen ze jong was. Ze was toen al c-
derling, maar nu. Ik zou haar
dieet zetten, als ik haar dokter wa
Fiona kwam op dat moment het
uit. Ze had haar haar geborsteld en uii
haar gezicht gestreken en droeg een schone
linnen jurk. Ze keek Constance niet aan
en hield haar hoofd uitdagend opgeheven.
„Zo zie je er beter uit", zei Sara goed
keurend. „Vooruit, ga mee. Tot kijk, Con
stance, zorg goed voor jezelf. Kom me zo
vaak als je wiit opzoeken".
Ze stapte in het kleine autootje, dat vlot
startte 't Doet het nog best", riep Sara
vrolijk. „Het is wel iets jonger dan ik,
maar niet zo heel veel". Het wagentje
reed langzaam de oprijlaan af. Constance
keek het na tot het uit het gezicht was
verdwenen en wandelde hierna naar het
huis terug. Een wonderlijk gevoel van ver
latenheid kwam over haar. Ze scheen in
elk opzicht te falen. Ze kon de situatie hier
niet aan, alles was vaag en ze had de zaak
niet in handen. In alle andere banen, die
ze had gehad, was ze altijd volkomen zeker
van zichzelf geweest. Maar ditmaal scheen
ze nergens een houvast te kunnen vinden
en de enige persoon, die zich in haar ogen
min of meer normaal voordeed, was eigen
lijk Peter Phipps. Met hem kon ze ten
minste prettig praten Hij was niet aggres-
sief en brutaal zoals f'hilip Bagnet. hij
was niet het ene moment onvriendelijk om
het volgende ogenblik onweerstaanbaar
charmant te zijn.
In de hal trof ze Mary aan, die uit de
moestuin terug was en nu weer een schort-
-e voor had en een mutsje had opgezet,
'e was bezig de trap te stoffen, althans
'-^ed alsof, en toen ze Constance in het
treeg, kwam ze na anig aarzelen, op
i.„„. af.
„Excuseert u mij, juffrouw", begon ze
enigszins verlegen. „Maar Anna en ik
meenden dat we u het moesten zeggen,
wetende, dat u daarvoor speciaal hier bent
gekomen. Weet u, juffrouw.. Mevrouw
Fincham heeft hier in huis nogal wat kost
bare juwelen, die ze ergens verstopt houdt.
Het is niet veilig, juffrouw, werkelijk niet.
Die kostbaarheden behoorden op de bank
bewaard te worden".
„Maar Mary", zei Constance, „meneer
Neill en meneer Bagnet weten daar toch
stellig alles van.
Mary keek haar aan en vervolgde kop
pig: „Dat kan ik u niet zeggen, juffrouw,
maar ik geloof niet, dat ze het weten. Ziet
u, het is heel toevallig, dat ik er iets over
te weten kwam. ze had ze namelijk in
haar matras verborgen en op een dag wil
de ik de matras omdraaien en toen voelde
ik iets hard en ontdekte, wat dat was. Ze
was woedend op me, juffrouw. Ze trachtte
me bang te maken. Ze zei, dat als ik ooit
iemand iets hierover vertelde, er ver
schrikkelijke dingen zouden gebeuren".
„Ik ben blij, dat je mij op de hoogte hebt
gesteld", zei Constance vriendelijk.
„U zegt toch niets aan haar, hè juf
frouw?" vroeg Mary angstig. „Ze zou een
aanval van woede krijgen, waarin ze mis
schien zou blijven. U hebt haar nog nooit
meegemaakt, als ze zo'n aanval heeft. Maar
ziet u, juffrouw, Anna en ik hebben ons
afgevraagd, of het die indringer van gis
teravond misschien om die juwelen te doen
was".
„Dat is natuurlijk mogelijk", zei Con
stance langzaam. En het is een afschuwe
lijk idee. Maak je verder echter geen zor
gen, Mary. Ik zal er met meneer Bagnet
over spreken
„Ja, juffrouw", zei Mary weifelend.
„Hij is de meest geschikte persoon om
op de hoogte te stellen", zei Constance
vastberaden.
„Ja, juffrouw", zei Mary zachtjes, „als
hij tenminste niéts aan mevrouw Fincham
vertelt, dat ik iets gezegd heb.
„Nee, dat zal hij stellig niet doen", zei
Constance met een vertrouwen, dat ze
diep in haar hart niét voelde. Tenslotte
was Philip Bagnet volkomen onbereken
baar, maar desalniettemin leek het haar
beter Mary's verhaal met hém te bespre
ken dan met Neill.
„Wel, u weet het dan nu", zei Mary met
een zucht, „en ik heb mijn gemoed ge
lucht. U zult wel weten, wat u te doen
staat, juffrouw".
„Wéét ik dat?" vroeg Constance zieh af.
,,Ik betwijfel het ten zeerste. Ik heb me
nog nooit zo onzeker gevoeld. Die juwelen
zijn slechts één kant van de geheimzinnig
heden hier, verder zijn er nog die grote
bedragen, die ze opgenomen heeft, en zo
veel anders.... Sara heeft gelijk. Ik ben
niet veel waard als speurder. Ik ben te
angstvallig en overgevoelig. Ik houd er
niet van me te mengen in allerlei zaken
van vreemde mensen. Ik zal Parkinson
opbellen zowel over die juwelen als over
die grote bedragen, die opgenomen zijn.
Tenslotte moet hij dat toch wetenna
de lunch ga ik hem bellen
Ze lunchte alleen met mevrouw Fin
cham, die zich volkomen op het voedsel
concentreerde en weinig sprak. Toen Con
stance haar het resultaat van haar tocht
naar de bank en de leveranciers vertelde,
reageerde ze nauwelijks.
Na de lunch zei Constance beleefd, doch
dringend: „Mevrouw Fincham, ik moet
absoluut even naar het dorp. Ik ben met
een uurtje terug. Dat is zeker wel goed?"
Mevrouw Fincham kreunde en knikte.
En terwijl Constance naar de deur van
het vertrek liep, zei ze opeens duidelijk:
„Dat mens mag Fiona zo lang bij zich
houden als ze wil, maar Neill krijgt ze
niét, dat sta ik niet toe.
„Ik geloof niet, dat Sara erop uit is om
iemand, wie ook, in te palmen", zei Con
stance rustig.
Mevrouw Fincham lachte even op on
aangename wijze. „Mensen zijn er altijd
op uit om iets te krijgen", zei ze, zelfs Par
kinson. Hij tracht altijd meer controle te
verkrijgen over mijn geld. Maar hij heeft
geen kans. Neill is de enige uitzondering,
hij probeert nooit iets van me te krijgen.
„Mevrouw Fincham", zei Constence op
eens, „ik kan niet aan de indruk ontkomen,
dat u méér over die diefstallen weet dan
u mij of Parkinson verteld hebt. Hoe kan
ik hier met een bevredigend resultaat wer
ken, als u geen open kaart met mij
speelt?"
(Wordt vervolgd).
