Gravin Montijo werd
keizerin Eugénie van Frankrijk
of&tëit
Natuurlijke toepassing van kleuren in de film
Uitgaan in Haarlem
Een Eeuw geleden
EXPOSITIE
Nieuwe uitgaven
Vandaag een eeuw geleden
Tot verontwaardiging
van twee vrouwen
Natuurlijkheid van de kleur is
een andere kwestie
Oioe is het ontstaan
J
VRIJDAG 30 JANUARI 1953
3
Dr. ir. S. L. Louwes in zijn
geboorteplaats begraven
HET MODERNE
INTERIEUR
Agenda voor Haarlem
Men mag geen motorfiets
besturen met rijbewijs B
Minister De Bruijn komt op
voor Woltersom-
organisaties
Katwijk schenkt
J 500,- voor De Hoop
Omzet textielindustrie
bijna 2 milliard
Uitdrukking van gevoelswaarden
Dit woord:
IN'T HONDERD
Vandaag honderd jaar geleden werd in de Notre Dame te Parijs het huwelijk inge
zegend van keizer Napoleon de Derde en Maria Eugénie de Guzman, tweede dochter
van de graaf van Montijo en Maria Manuela Kerkpatrik. Het vormde het gesprek
van de dag. Niet zozeer omdat een plechtigheid als deze toch nog altijd een uitzonder
lijke gebeurtenis was in de dagelijkse gang der dingen als wel om wat er aan was
voorafg'egaan. Zo gemakkelijk viel het Napoleon namelijk niet zich een keizerin te
kiezen. Hij had van zijn moeder Hortense de Beauharnais geleerd, dat een huwelijk
ongelukkig is als men niet trouwt uit liefde. Van de andere kant was hij nogal royaal
geweest met het wegschenken van zijn genegenheid. Om de schone mejuffrouw
Montijo te trouwen moest hij dan ook enige lastige barrières nemen.
Keizerin Eugénie was toen zij trouwde
29 jaar. Zij werd geboren en opgevoed in
Spanje. Door het gedrag van haar moeder
kwam ze in Parijs terecht. De gravin van
Montijo was namelijk een temperament
volle vrouw, wier artistieke levenswijze
niet behaagde aan het Spaanse hof. Ze viel
in ongenade. In verschillende buitenlandse
hoofdsteden zocht zij een toevlucht. Haar
illustere naam maakte wel, dat zij overal
goed ontvangen werd. Vooral in Parijs ver
wierf ze zich vele vrienden. Zo beweert
men dat zij in intieme relatie stond met
Stendhal. Haar dochter werd intussen on
dergebracht bij de nonnen in de rue Varen-
ne, waar het meisje een volkomen Franse
opvoeding kreeg. Slechts aan haar accent
kon men haar Spaanse afkomst merken.
De eerste ontmoeting van Eugénie en
haar toekomstige gemaal vond plaats ten
huize van prinses Mathilde, dochter van
Jerome, jongste zoon van Napoleon de Eer
ste, die nog koning is geweest van West-
falen. Napoleon, toen nog prins-president
van Frankrijk, kwam al spoedig onder be
koring van de Spaanse schoonheid. Hij
nodigde haar uit de recepties bij te wonen
die hij hield in het Elysée en de Tuilerieën.
Hij woonde daar toen nog niet, maar ont
ving er iedere week. Hij werd tot over zijn
oren verliefd en besloot Eugenie te trou
wen, maar daarvoor moest hij toch eerst
de storm van verontwaardiging trotseren
van twee vrouwen, die hij het hof had ge
maakt: de Engelse Henriette Howard en
zijn al eerder genoemde nicht Mathilde.
Met de Engelse speelde hij dat vrij spoe
dig klaar. Zijn prefect de police had kans
gezien de correspondentie in zijn bezit te
krijgen, die Napoleon met haar gevoerd
had. Die correspondentie was nogal com
promitterend voor de keizer en een wapen
tot chantage. Toen de „Engelse ketting",
zoals zij werd genoemd, ontdekte, dat zij
de brieven kwijt was, was zij al gauw be
reid zich rustig terug te trekken op een
kasteel, dat Napoleon voor haar had ge
kocht. Ze was zelfs genegen zich met de op
voeding van de twee kinderen te belasten,
die uit een verhouding van de keizer en
Eleonore Vergeot uit Ham geboren waren.
Als gravin de Beauregard leidde zij nu een
verzekerd bestaan. De scène, die zij maakte,
toen Napoleon haar zijn trouwplannen mee-
Te Vierhuizen in Groningen is gisteren
het stoffelijk overschot van dr. ir. S. L.
Louwes aan de schoot der aarde toever
trouwd. Tot de zeer velen die de ontslapen
directeur-generaal van de Voedselvoorzie
ning de laatste eer bewezen, behoorde de
minister van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening, de heer S. L. Mansholt, en
de minister van Oorlog en van Marine, ir.
C. Staf.
Aan de groeve heeft minister Mansholt
dr, Louwes geschetst als een grote nationale
figuur die zëer veel heeft betekend voor het
Nederlandse volk.
Voorts spraken nog een zwager van dr.
Louwes, de heer J. Lindenberg uit Horn-
huizen, en de broer, de heer H. D. Louwes
uit Westpolder.
Een zoon sprak namens de familie woor
den van dank.
ADVERTENTIE
Ter gelegenheid
van het
100-jarig bestaan
onzer zaak
op
Zaterdag
31 Januari
houden wij
vanaf
2 Februari
een
van
Het zal ons een genoegen zijn
U op deze tentoonstelling te
mogen ontvangen en U kennis
te doen nemen van het exclu
sieve op dit gebied en de
aantrekkelijke prijzen
COMPLETE WONINGINRICHTING
ftarteljorisstraat 13-17
HAARLEM
VRIJDAG 30 JANUARI
Stadsschouwburg: ,,G' schichten aus dem
Wienerwald" (Hoofdstad-operette), 8 uur.
Concertgebouw: Concert H.O.V., 8 uur.
Oud Katholieke Kerk, Kinderhuissingel:
Pastoor Van Kleef spreekt over „De kerk",
8 uur. Spaarne: „De duivelsbrigade", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Het hunkerende
hart", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Onvol
doende voorliefde" 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „Don Camillo", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Lido: „Das Land das Lachelns", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. City: „Jungle Jim in het
verboden land", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Miner
va: „Die Fledermaus", 18 jaar, 8.15 uur.
Frans Hals: „Aladdin en zijn lamp", 14 jaar,
7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 31 JANUARI
Stadsschouwburg: ,,G' schichten aus dem
Wiener Wald" (operette), 8 uur. Brinkmann:
Limburgs carnavalsfeest, 8 uur. Minerva:
Kinderoperette: „Repelsteeltje", 3 uur. „Die
Fledermaus", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Het hunkerende hart", 14 jaar, 2,
4 15, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De duivelsbri
gade". 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Onvoldoende voor.... liefde", 14 jaar 2,
415 7 en 9.15 uur. Luxor: „Don Camillo",
alle leeftijden, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Das Land des Lachelns", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. City: „Jungle Jim in het ver
boden land", 14 jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Aladdin en zijn lamp", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur.
Keizerin Eugénie temidden van haar hofdames, geschilderd door Winterhalter.
deelde, leverde haar wel vrucht op! Nog
heviger speelde prinses Mathilde op bij het
vernemen van de plannen des keizers. Met
haar was Napoleon eigenlijk al verloofd,
toen zij allebei op het kasteel Arenenberg
van Hortense in Zwitserland woonden. De
prinses was buiten zichzelf. „Sire, het is
niet u, maar de kroon die Eugénie trouwt!"
riep zij woedend. Haar verdachtmakingen
hadden echter geen succes. Napoleon wist
haar te overreden zich bij zijn besluit neer
te leggen. Ze beloofde zelfs de sleep van
Eugénie te dragen bij de trouwplechtigheid.
Enige jaren later huwde zij de graaf van
Demidoff
Napoleon had zich nu „gearrangeerd"
zoals de Fransen zeggen. Zijn huwelijk met
Eugénie stond niets meer in de weg. Wel
had de Spaanse edelmoedig betoogd, dat
zij niets meebracht en de keizer met een
prinses diende te trouwen, maar dat be
zwaar zag hij in even grote royaliteit over
het hoofd. Lange tijd bleef de datum van
het huwelijk geheid. Zo lang, dat onzeker
heid ontstond of het wel zou worden vol
trokken.De Franse fondsen daalden zelfs op
de beurs. Maar op Zondag 30 Januari 1853
kondigden de klokken en kanonnen toch de
ceremonie aan. De zon straalde aan een
blauwe hemel. Eugénie werd keizerin van
Frankrijk. Weinig kon zij vermoeden, dat
zij keizer en keizerrijk zou overleven, de
republiek herboren zién worden en twee
Frans-Duitse oorlogen meemaken. In 1920
stierf zij. Zij was toen 94 jaar.
CESSIE.
De Hoge Raad heeft thans beslist dat
men met een rijbewijs B geen motorfiets
mag besturen, maar dat hiervoor een rij
bewijs A wordt vereist.
Onlangs is een inwoner van Hengelo be
keurd omdat hij op een motorfiets reed
zonder in het bezit te zijn van rijbewijs A,
dat wordt afgegeven voor het besturen van
motorrijtuigen op 2 of 3 wielen die niet
meer dan 400 kilogram wegen. Hij had wèl
een rijbewijs B, waarmee men volgens de
wettelijke bepalingen motorrijtuigen mag
besturen die ingericht zijn voor het vervoer
van ten hoogste acht personen, de bestuur
der daaronder niet begrepen.
Voor het kantongerecht betoogde hij dat
zijns inziens een motorfiets ook onder deze
bepaling viel. De kantonrechter was het
met hem eens en ontsloeg hem van rechts
vervolging.
De ambtenaar van het O. M. ging in be
roep van cassatie. De Hoge Raad heeft nu
beslist dat de opvatting van de kanton
rechter niet kan worden aanvaard, omdat
het Wegenverkeersreglement duidelijk on
derscheid heeft gemaakt tussen de onder
ling verschillende eisen waaraan bestuur
ders van diverse categorieën motorrijtuigen
moeten voldoen.
Het vonnis van de kantonrechter is ver
nietigd en de Hengeloër veroordeeld tot
5.boete.
De minister van Publiekrechtelijke Be
drijfsorganisatie heeft geantwoord op de
opmerkingen van de Eerste Kamer over de
Woltersomse organisaties.
Dat deze destijds door de bezetter in het
leven zijn geroepen, ten einde de aanpas
sing van het Nederlandse bedrijfsleven
aan de bezettingseconomie te vergemakke
lijken, is op zich zelf juist, zegt de minister.
De regering zou zeker deze organisaties
niet hebben gehandhaafd, indien zij inder
daad in hoofdzaak een instrument ten
dienste van de bezettende macht waren
geweest. In feite is bij de meeste organi
saties juist het tegendeel het geval geweest.
Veelal waren de Woltersomse organisaties
in wezen niet anders dan een voortzetting
van voor-oorlogse vrije ondernemings
organisaties, die in deze nieuwe vorm
onderdoken en aldus er toe hebben bijge
dragen de belangen van het bedrijfsleven
te beschermen tegen de bezetter. Slechts
in enkele gevalled speelden onvaderlands
lievende elementen in de Woltersomse or
ganisaties een rol van enige betekenis.
Na de bevrijding zijn terstond maat
regelen genomen om aan de Woltersomse
organisaties de onnederlandse trekken te
ontnemen.
De minister betreurt het dat nog geen
bedrijfschappen tot stand zijn gekomen.
De daardoor onvermijdelijk geworden
handhaving van een aantal Woltersomse
organisaties thans beschamend te noemen,
acht hij echter tegenover de vrije organi
saties van verschillende richting, die in de
besturen van de Woltersomse organisaties
vertegenwoordigd zijn en daaraan vrijwel
zonder uitzondering hebben medegewerkt,
niet juist. Daar vrijwel alle bestuursleden
van Woltersomse organisaties en vele
secretariaten daarvan door de vrije orga
nisaties naar voren zijn gebracht, mag wel
worden aangenomen, dat vele personen uit
de Woltersomse organisaties in de nieuwe
bedrijfsorganisatie zullen worden opge
nomen. Naar de mening van de minister
bestaat daartegen geen bezwaar.
De Katwijkse gemeenteraad heeft gister
avond besloten 500 gulden te schenken
voor de bouw van het nieuwe hospitaal
kerkschip De Hoop.
Als gevolg van de fiscale druk op de in
dustrie, waardoor meer dan de helft van
de reële winst aan de fiscus moet worden
afgedragen, heeft de textielindustrie min
der kunnen investeren dan voor een vol
ledige modernisering van de bedrijven
nodig zou zijn, zo heeft de heer A. Blijden-
stein, vice-voorzitter van de Vereniging
voor de Katoen-,Rayon- en Linnenindustrie
medegedeeld. Dientengevolge is volgens de
heer Blijdenstein het aantal spinspillen en
weefgetouwen thans kleiner dan vóór de
oorlog, maar door uitbreiding van ploegen-
werk is de productie niet kleiner gewor
den. De textielindustrie in Nederland telt
ongeveer 112.000 werknemers. Dat is ruim
12 pet van het totaal aantal personen, dat
in de Nederlandse industrie zijn bestaan
vindt. De textielindustrie voorziet globaal
voor 85 pet in de Nederlandse behoeften
aan textielgoederen. De totale omzet van
de textielindustrie bedroeg in het derde
kwartaal van 1952 483 millioen gulden,
hetgeen neerkomt op bijna twee milliard
gulden per jaar. Daardoor komt deze be
drijfstak na de voedings- en genotmidde
lenindustrie en de metaal- en scheepsbouw-
nijverheid op de derde plaats.
De verschillende aspecten der filmkunst besprekende tussen de bedrijven van uit
voerige recensies door, doe ik de lezer vandaag belanden bij de kleurenfilm. Nu, daar
valt wel het een en ander over te zeggen. De kleurenfilm is langzamerhand een ver
trouwde verschijning geworden in onze bioscopen, maar nog geen belangwekkende.
Juist zoals bij de eerste toepassing van het geluid in de film een toepassing die een
ware revolutie veroorzaakte en de stomme film pardoes naar de antiquiteitenkast
verbande is ook het gebruik van de kleur in de film een onderneming geweest, die
zo groots werd aangepakt, dat men vergat door de bomen het bos te zien. Toen de
eerste geluidsfilms verschenen daverde de bioscoop van het lawaai. Orkesten bliezen
de spelers van het doek weg, dames en heren, die tot dan toe in de opera en operette
gerenommeerde succesen waren geweest, werden plotseling voor de microfoon gezet
en verzocht hun repertoire ten beste te geven. Dat er ook een camera stond leek min
of meer toeval. Het geluld beheerste de film, maar de film niet het geluid. Geleidelijk
is het geluid dienstbaar gemaakt aan de film. Stilte kan soms veelzeggender zijn dan
woorden: het beeld kon die stilte welsprekend genoeg weergeven. Men heeft die les
geleerd. Met de kleur echter zijn de filmmakers nog niet klaar. Nog te veel in kleuren
opgenomen films zijn er, die men kan kenschetsen als een ware ketting van ansicht
kaarten. Nog te veel heerst het misverstand, dat de kleuren de natuur moeten na
bootsen, terwijl het er eerst en vooral om gaat ze natuurlijk toe te passen. Bevredigend
zijn ze tot dusver alleen in de tekenfilmverschenen.
Om mijn bedoelingen duidelijk te om
schrijven kan ik het beste uitgaan van een
concreet voorbeeld. Men neme een wille
keurige tekenfilm in kleuren, waarin een
hond een andere hond ontmoet (Fleischer
en Disney hebben er genoeg op hun naam
staan).. De eerste hond raakt bekoord van
de charme der andere. Een blos kleurt zijn
wangen. Wij zien die blos opstijgen en hem
fel rood kleuren. Wij lachen om de over
drijving, maar wij zien, dat de hond bloost,
hoe overdreven ook. Pas nu dit beeld toe
op een kleurenfilm, waarin ge de honden
door twee mensen vervangt: een jongeman
en een meisje. De jongeman is wat ver
legen. Hij ziet het jonge meisje aan en hij
bloost. (Ge moogt wat mij betreft ook het
meisje laten blozen als u dat liever is.) Is
echter die blos op het gelaat van de blo
zende te aanschouwen? Neen. Nochtans is
de film in kleuren. De natuurlijkste zaak
van de wereld is er evenwel al niet eens in
op te vangen. En toch zou men mogen ver
wachten, dat het mogelijk ware geweest de
blos op het gelaat der dramatis personae
aanschouwelijk te maken. Maar nu zegt ge:
ho! Zo'n détail! Zo'n onbetekenende blos!
Daar trekt niemand zich iets van aan. In
de zwart-wit film ontgaat ze ons toch ook.
Zeker, maar daar is het dan ook een zwart
wit film voor. En vervolgens: als die blos
nu eens een functie van belang vervult?
Transponeer haar in een situatie, waarin
zij een bekentenis is, waarvan alles afhangt.
Hoeveel leugens zijn door een blos gebleken
en hoeveel verborgen liefde werd er door
onthuld. Ge moet er de waarde niet van
onderschatten, zelfs al lijkt die waarde door
mijn bondige formuleringen nogal over
dreven. De mogelijkheden van de toepas
sing der kleur zijn blijkens de blos beperkt.
Men kan er de natuur niet tot in de détails
in weergeven. Noch haar imiteren. Een
film in kleuren is in tegenstelling tot wat
men had verwacht nog geen volmaakt na
tuurlijke film.
Maar wat moeten we dan met de kleur?
Wel, laten wij allereerst haar plaats be
palen. Zij dient een dramatische functie te
vervullen. Dat betekent: in situaties, die als
het ware om kleuren schreeuwen moet men
de kleur aanwenden. Nimmer dienen
schreeuwende kleuren op alle mogelijke
soorten situaties te worden toegepast. Enige
voorbeelden: Hitchcock's film „Notorious"
(Obsessie) is een zwart-wit film. Van de
laat ons zeggen anderhalf uur, dat zij duurt
is zij dat. Slechts enige seconden schiet er
een rode flits over het doek. Dat is op het
ogenblik, dat er een revolverschot los
brandt. De kleur werd in deze film dus heel
even toegepast. Maar hoe veelzeggend! De
rode flits gaf uw angst weer voor de ge
volgen van het schot: er zou bloed vloeien.
Ze gaf weer wat de hoofdfiguren van de
film dachten toen dat schot klonk. Ze as
socieerde zich met ieders gevoel. De onheil-
Bekend tekenfümfiguur: Pluto.
spellende waarde, die wij aan de kleur rood
hechten, werd voor onze ogen in concreto
uitgedrukt. Voor die ene flits rood geef ik
honderden kleurenfilms cadeau.
Een tweede ook nog zeer begrensde toe
passing: Powell en Pressburger lieten in
hun film „A matter of life and death" de
scènes, die op aarde spelen in kleuren op
nemen; de scènes die zich afspelen in het
hiernamaals in zwart-wit. Van het hierna
maals, zo redeneerden zij, hebben wij een
vage voorstelling. De kleuren, tot nu toe
toegepast, contrasteren binnen de beperkte
ruimte van het witte doek te fel en kennen
geen nuances. Zij kunnen niet correspon
deren met de nevelachtige voorstelling, die
wij hebben van het hiernamaals. Toch moet
er een tegenstelling zijn. Welnu: voor het
leven op aarde de film in kleuren en voor
het hiernamaals: geen kleuren.
Ondertussen hebben Powell en Press
burger wel bewezen, dat zij de functie van
de kleur verstaan. „Hoffmann's Erzahlun-
gen" in mindere mate, maar zeker „De rode
schoentjes" voorzover het de balletscènes
aangaat, zijn vol juist toegepaste kleuren.
Wij hechten nu eenmaal aan de kleuren
bepaalde gevoelswaarden. Wanneer die
gevoelens worden uitgedrukt, aangekondigd
of opgeroepen kan men ze kracht bijzetten
door ze de hun passende kleuren te ver-
strekken. Dat gaat bij ge-
i T-io danste scènes gemakkelijk,
Pil TTl I omc'a'; men het décor naar
l J. li lil willekeur met een bepaalde
V-S situatie in overeenstemming
kan brengen. Dan voorziet
men dat décor van de gewenste kleur.
Moeilijker wordt het wanneer scènes zich
afspelen in een omgeving, die vastgestelde
kleuren heeft, een huiskamer, een land
schap. Maar dan nog kan de filmmaker
juist die fragmenten daaruit „oppikken",
die het meest harmoniëren met de situatie
en de dramatische gang van zaken. Wat
van Deyssel eens zei van het inktpotje, dat
in al zijn bescheidenheid op een bepaald
ogenblik een dichter tot een vers kan be
wegen, dat groot is, datzelfde geldt voor de
filmmaker, die de gewoonste attributen een
betekenis kan verlenen die boven de be
tekenis van hun zijn uitgaat, omdat zij op
op het juisten ogenblik werden gebruikt.
Daarbij speelt ook hun kleur een rol.
De ruimte is te beknopt om hier nader
in te gaan op de elementaire betekenis van
de kleur en de reden waarom wij nog altijd
de kleur in de film niet als natuurlijk on
dergaan. (Hoe vaak verlaat men met hoofd
pijn een bioscoop, waar men een technicolor
heeft aanschouwd.) Het moge de lezer al
leen duidelijk zijn, dat het er voor de film
eerst en vooral omgaat de kleur op natuur
lijke wijze toe te passen. De natuurlijkheid
van de kleur is een andere kwestie. Zolang
men evenwel noch met het een noch met
het ander raad weet uitzonderingen
daargelaten verkies ik de zwart-wit film
boven de kleurenfilm. Zonder nochtans het
vertrouwen in de ontwikkeling van de
laatste te verliezen.
P. W. FRANSE.
Paul Blanshard, Vaticaan en Vrij
heid Vertaald door Willem Hij
mans G. J. A. Ruys, Amsterdam.
Paul Blanshard is een New Yorker advo
caat, die de moeite genomen heeft zijn
grieven tegen de R.K. kerk in een boek bij
een te brengen. Hij wacht zich wel om aan
het geloof te gaan tornen; hij wil alleen dat
geloofs- en maatschappelijke zaken geschei
den blijven. Het boek, dat hoofdstukken
bevat over zulke onderwerpen als opvoeding,
kerk en geneeskunde, geboorteregeling,
huwelijk en echtscheiding en censuur,
vertelt over de Katholieke standpunten en
maatregelen niet veel, dat in beginsel nieuw
kan zijn voor Nederlanders van andere ge
zindten, die met verhalen daarover niet
zuinig bedeeld plegen te zijn.
Er is geen reden om aan te nemen dat
Blanshard beweringen en voorbeelden uit
zijn duim gezogen heeft; verwijzingen naar
een uitgebreide voetnotenvoorraad achterin
geven hem recht op vertrouwen in zijn we
tenschappelijke onomkoopbaarheid. Maar
wat hij tegenover de gesmade Moederkerk
te bieden heeft is niet zo belangwekkend:
de algemeen geldende opvatting in de
Amerikaanse democratie, en hij spreekt
eigenlijk alleen degenen toe voor wie die al
heilig is in de fletse gedaante van „Dat vin
den wij toch allemaal". Aan de vraag of een
complete scheiding tussen geloof en practijk
misschien onmogelijk is komt hij niet toe,
maar hij schrijf', dan ook als iemand zonder
het minste dramatische gevoel daarom
alleen al is hij niet de geschikte man om
de bijna 2000-jarige terecht te wijzen.
S. M.
In 't honderd lopen is: in de war
lopen; in 't honderd sturen is: verwar
ring stichten. In vroeger tijd zeide men:
in 't honderd werpen, dat wil zeggen:
iets in een menigte van wel honderd
mensen werpen, dus: iets niet „op de
man af" gooien, maar zonder te letten
op wie geraakt wordt. In wat algemener
zin gaat in 't honderd dan betekenen: op
goed geluk, lukraak. Zo kon men zeg
gen: wie 's winters geen werk heeft,
loopt maar in 't honderd. Op deze wijze
gebruiken wij de uitdrukking niet meer.
Zij is geheel gaan betekenen: fout, mis,
^spaak lopen of laten lopen.
Jérome Tharaud overleden
De bekende Franse schrijver Jérome
Tharaud is Woensdag op 78-jarige leeftijd
te Varemgeville overleden. Samen met zijn
drie jaar jongere broer Jean, die verleden
jaar overleed, schreef hij talrijke werken,
onder meer „La maitresse servante" en
,,A l'omibre de la croix". Beide broers wa
ren lid van de Académie Frangaise. Zij
wonnen in 1906 de Prix Concourt.
TONEEL en OPERETTE
Vrijdag 30 Januari, gebouw Domi, Overveen,
8 uur: Optreden van de voordrachtkunste
naar Albert Vogel voor .pioemendaals
Muzen Forum.
Vrijdag 30 Januari, Stadsschouwburg, 8 uur:
De Hoofdstad-Operette begint een tweede
reeks voorstellingen van ,.G' schichten aus
dem Wiener Wald" van Ernst en Hubert
Marischka met muziek van Fritz Kreisler
en Johann Strauss, nu met Dora Paulsen
en Gerard Müller als gasten. Verder wer
ken mede: Ruth Rhoden, Claire Clairy,
Fritz Steiner, Herman Valsner, regisseur
Otto Aurich en vele anderen.
Zaterdag 31 Januari, Stadsschouwburg, 8
uur: ,,G' schichten aus dem Wiener Wald"
door de Hoofdstad-Operette. Zie Vrijdag.
Zondag 1 Februari, Stadsschouwburg, 2 en
8 uur: Hoofdstad-Operette, zei Vrijdag.
Maandag 2 Februari, Stadsschouwburg, 8
uur: Abonnementsvoorstelling van „Enge
len zonder vleugels" van Albert Husson,
vertaald en geregisseerd door Cor Ruys,
door het Vrije Toneel. Medespelenden:
Sara Heyblom, Henni Orri, Wim van den
Brink, Willy Ruys, Ton van Duinhoven,
Eric van Ingen en anderen.
Dinsdag 3 tot en met Donderdag 5 Februari,
Stadsschouwburg, 8 uur: Abonnements
voorstellingen D, E en F van „Engelen
zonder vleugels" door het Vrije Toneel.
Zie Maandag.
MUZIEK
Vrijdag 30 Januari, Goncert?ebouw, 8 uur:
H.O V.-concert onder leiding van Toon
Verhey met medewerking van het Trio
Hesmerg (Jan Hesmerg. Eduard Biele en
Ans Bouter), dat het Tripelconcert van
Beethoven ten gehore brengt. Verder staan
de ouverture „Fidelio" van dezelfde com
ponist en de Derde Symphonie van Schu
bert op het programma.
Dinsdag 3 Februari, Concertgebouw, 8 uur:
De Roemeense pianiste Clara Haskil speelt
met de H.O.V. onder leiding van Toon
Verhey het Piano-concert in a van Schu
bert. Voorts worden uitgevoerd de Sym
phonie nr. 27 van Mozart en de Symphonie
in d van César Franck.
Woensdag 4 Februari, Concertgebouw, 8 uur:
„Die Haerlemsche Musyckcamer" onder
leiding van André Kaart brengt met vocale
solisten de satire „De strijd tussen Phoe
bus en Pan" en de „Koffiecantate" van
Bach ten gehore, in één programma met
het Concert voor twee fluiten en strijkers
van Vivaldi en het Clavecimbelconcert van
W. F. Bach. Opbrengst ten bate van de
Vereniging tot verbetering van het lot der
blinden in Nederland.
Donderdag 5 Februari, Frans Halsmuseum, 8
uur: Een strijkkwartet, bestaande uit Ge
rard den Hartog, Karei Ligtenberg, Jaap
van der Mey en Anne Bijlsma, speelt
onder auspiciën van het Comité voor jonge
Toonkunstenaars werken van Mozart,
Beethoven en Bartök.
Donderdag 5 Februari, Concertgebouw. 8
uur: Operakoor Bel Canto onder leiding
van Henk Kerkhoven, met medewerking
van de sopraan Marisa Mari, de mezzo-alt
Mimi Aarden en de tenor Hoogveld, bege
leid door de pianisten Maryan Janssen en
Jaap Bril. Fragmenten uit opera's van
Verdi, Puccini, Massenet en Mozart.
DIVERSEN
Vrijdag 30 Januari, Boekenrode, Heemstede,
8 uur: Jan P. Strijbos houdt voor de ver
eniging Buurtbeiang Aerdenhout-Bent-
veld een lezing met kleurenfilm over zijn
kampeer-zwerftocht door Zuid-Frankrijk
en de Pyreneeën naar Andorra.
Zaterdag 31 Januari, Minerva-Theatcr,
Heemstede, 3 uur: Kinderoperette „Repel
steeltje" onder muzikale leiding van Evert
Haak. Regie en dansen: Bob Jansen.
Zaterdag 31 Januari, Brinkmann, 8 uur:
Carnavalsviering door de Maastrichtse
vastenavondsvereniging „De Kemelaars"
met Vorst Jan IV „van wol tot. textilianus".
Zondag 1 Februari. Rembrandttheater, 11
uur: Voordracht door dr. A. F. J. Portielje
over „Nestelen en broeden op het Pingain-
eiland in Artis" met filmopnamen van H.
C. Verkruysen.
Zondag 1 Februari, Concertgebouw, 8 uur:
Bonte avond voor de afdeling Haarlem
van de VARA. Het gezelschap „De Golf
brekers" met Accordeola en het Majoco-
Trio. Voordracht van Jan Lemaire.
Maandag 2 Februari, Concertgebouw, 8 uur:
Bonte avond met medewerking van Berry
Kievits, Gerard Walden en vele anderen.
Rutli Rhoden en Herman Valsner in een
romantische scène van de operette
„G'schichten aus dem Wiener Wald"
Woensdag 4 Februari: Stadsschouwburg, 2
uur: Interscholair Jeugdtournooi, herha
ling van het programma van declamatie,
dans en toneel.
Donderdag 5 Februari, Brinkmann, 8 uur:
Voor het Genootschap Nederland-Engeland
houdt L. Warwick James een causerie over
„Reading and so on".
CURSUSSEN EN LEZINGEN
Zondag 1 Februari, Brinkmann, 10.30 uur:
H. G. Cannegieter spreekt over „Mens en
mysterie" (Humanistisch Verbond, Haar
lem).
Maandag 2 Februari, Frans Halsmuseum, 8
uur: Tweede lezing in de serie „De kunst
van het ouder worden" door de heer W.
A. Nell (Volksuniversiteit).
Woensdag 4 Februari, Frans Halsmuseum, 8
uur: Herhaling van de lezing met kleuren
film over „Onbekend Spanje" door Jan P.
Strijbos (V.U.).
Donderdag 5 Februari, Minerva-Theater,
Heemstede, 8 uur: Prof. dr. G. L. Smit
Sibinga over „De afstamming van de
mens". (Volksuniversiteit).
Vrijdag 6 Februari, Frans Halsmuseum, 8
uur: Eerste van twee voordrachten door
dr. H. J. W. Droogleever Fortuyn over
Kwakzalverij, bijgeloof en geneéskunst"
(V olksuniversiteit)
Vrijdag 6 Februari, Stadsschouwburg, 8 uur:
Mej. dr. Marga Klompé, lid van de Tweede
Kamer, houdt een voordracht over „Rus
land en het Westen" voor de vereniging
Geloof en Wetenschap.
TENTOONSTELLINGEN
Het Huis Van Looy: Werken van Arie Schou
ten uit Velsen. Geopend op werkdagen van
10.0012.30 en van 13.3017.00 uur, des
Zondags van 14.0017.00 uur. Tot 16
Februari.
Kunsthandel Leffelaar, Grote Markt: Tot 28
Februari expositie van tekeningen en
aquarellen van Poppe Damave, dagelijks
van 1017 uur.
ADVERTENTIE
'ÓodlUtWQ
(Camjbcmfoctie
qchateexd opde (aatète
Rui/ée H uxCe
HOUTPLEIN 4- HAARLEM
TELEFOON 12257
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 29 Januari j I853
HAARLEM. - De Haarlemsche Com
missie tot het bijeenbrengen van Gelden
voor de oprigting van een Metalen
Standbeeld voor Laurens Janseoon Cos-
ter berigt aan hare geachte Stadge-
nooten, dat zij van de Hoofdcommissie
te 's-Gravenhage eene opgave omtrent
den stand der zaak heeft ontvangen,
welke haar de overtuiging geeft, dat de
reeds ingeschreven Fondsen, 11a eenige
krachtige pogingen tot vermeerdering
daarvan, weldra genoegzaam zullen zijn
tot het doen. gieten van het Metalen
Beeld. (Advertentie)
