Amerikaanse gezinnen worden door
verkopers gehypnotiseerd
Euvel der clandestiene
zenders neemt nog toe
ALLERHANDE
van 88 tl mor 70 ct pnr lulf pond
HENK WISKER
Hoge levensstandaard" op afbetaling
Gevaren van
eventuele crisis
Beverwijk
K.O.V.-concert met
Hayat Atta
Veisen
Castricum
Velsen-Noord
Jeugd amuseerde zich
met „Appelsnoetje"
Emigranten keerden
terug uit Australië
Aetherpiraten laten zich zelfs door
gevangenisstraf niet afschrikken
t? JOBOTON
Jongejans
Gen.Cronjéstraat32
Steenhuisen's Banketbakkerij
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953
Europese kampioenschap
pen athletiek nu in Bern
Vier dagen „gasactie"
leverde 10.568,33 op
Programma van VSV
voor Zondag
„In wezen geen Christelijke
samenleving"
COV in de bres voor
Rampenfonds
Rampen als de huidige
zijn onverzekerbaar
Uitvoer van sierteelt
producten gestegen
Verwerpelijk Zondagsvermaak
Overwerkvergunning geldt
nu tot 28 Februari
behóórt erbij!
BREI SOKKEN
10% korting
U geniet
als U ziet
wat 'T KAASHUIS
U biedt
DE GENESTETLAAN 27 Telefoon 4302 DRIEHUIS
Ook deze Vrijdag en Zaterdag geven wij nogmaals
als reclame onze bekende
Van onze correspondent in New York)
Amerika heeft in de laatste jaren een
welvaart bereikt als nooit tevoren. Vrijwel
voor iedereen was er werkgelegenheid en
kans om vooruit te komen. Vrijwel ieder
gezin kon plannen maken voor een beter
huis, een duurdere auto enzovoort, en die
plannen waren niet al te moeilijk te ver
wezenlijken. Men beleeft hier goede tijden,
maar toch, wanneer men nagaat hoe het er
voor staat met de spaarduiten van de men
sen, dan is het beeld niet zo fleurig. De
spaarbedragen in liquide middelen zijn
namelijk hard achteruitgegaan, ze zijn,
sedert 1947, voor velen tot op de helft ver
minderd.
Men heeft dus geleefd, alsof er op de
vette jaren geen magere konden volgen.
Men heeft veel aangeschaft wat in de ad
vertenties en via radio en televisie zo ver
leidelijk werd aangeboden. Veel was boven
dien zo gemakkelijk aan te sch.iffen, dank
zij het zeer gebruikelijke systeem van
kopen op afbetaling.
Dat systeem is niet nieuw: in 1856 kon
men al Singer-naaimachines op afbetaling
kopen, maar die manier van aanschaf is er
de laatste jaren wel bijzonder ingekomen.
Nu is het zelfs al zo- ver, dat men een
vacantiereis op afbetaling kan maken! Ge
lukkig echter zijn verreweg de meeste
Amerikanen nog wel zo verstandig om niet
tot dergelijke excessen te vervallen.
In feite.
Maar ze zouden toch wel vreemd staan
te kijken, wanneer zij hun welvarende
maatschappij eens konden zien op een film,
die hun toonde in hoeverre zij al hun mo
derne producten in feite hun eigendom
konden noemen. Dan zouden zij vele auto
mobilisten zien rondrijden op één wiel, in
barre koude zouden zij vele mevrouwen
zien rondstappen zonder de bekende dure
bontjas en in verscheidene huizen zou men
niet meer zien dan een poot van het tele
visietoestel en een paar radertjes van de
stofzuiger of de wasmachine.
Dat alles is natuurlijk niet zo verschrik
kelijk alarmerend. Wie in Nederland in
een huis woont, dat hypothécair zwaar be
last is, behoeft daarom nog niet het gevoel
te hebben, dat hij eigenlijk een dak mist.
Toch is er een zeker risico verbonden,
juist aan het kopen op afbetaling van be
trekkelijk onsolide zaken als auto's en
televisietoestellen. En met name beseft men
dat risico, wanneer men het gevoel heeft,
dat de vette jaren wel niet ineens, maar
toch binnen afzienbare tijd minder vet
kunnen worden.
Tot het plafond
In Amerikaanse zakenkringen heeft men
waardering voor „aggressieve verkopers",
letterlijk dus voor verkopers, die een aan
val doen op mogelijke consumenten. In die
vreedzame aggressie heeft men het hier
heel "ver gebracht, door advertenties en
vooral ook door persoonlijke overreding.
Men .weet het publiek te hypnotiseren: Men
schept bij mogelijke klanten zulk een ver
langen naar het bezit van een bepaald ar
tikel, dat zij gtetig gaan kopen, vooral
wanneer de betalingsvoorwaarden zo bij
zonder gemakkelijk zijn. Is het dan ver
wonderlijk, dat in verscheidene gezinnen
na aftrek voor voedsel het gehele
maandgeld opgaat aan afbetaling op-huis,
auto, wasmachine, ijskast, televisie, bont
jas, encyclopaedie enzovoort?-Men is zover
gegaan in vele gevallen, dat men maande
lijks tot aan het plafond zit.
Dat is allemaal goed en wel, zeggen de
verdedigers van het afbetalingssysteem,
maar op die manier kunnen de mensen dan
toch maar een levensstandaard bereiken,
die hoger is dan waar ook ter wereld. Er
zit iets waars in die redenering. Alleen
moet men wel in het oog houden, dat men
op deze wijze een bepaald soort van levens
standaard schept en dat juist door dit
tot aan het plafond gaan geld voor kost
bare boeken of dure schouwburgplaatsen
ontbreekt. Bovendien is deze hoge levens
standaard een waarborg voor het menselijk
geluk?
Gevaren
Gesteld nu eens, dat er een economische
crisis zou komen in Amerika. Zelfs als die
crisis maar klein zou zijn, zou toch de
werkgelegenheid geringer worden en het
inkomen van het publiek zou verminderen.
Dat zou de situatie voor hen, die op hoge
afbetalingsbelasten zitten, natuurlijk ineens
précair maken. In het groot bezien, zou het
voor de economie weinig remedie beteke
nen, indien de fabrikanten de ijskasten,
stofzuigers, enz. terug gingen halen bij de
mensen, die niet op tijd afbetalen. Op die
manier zouden er veel tweedehandsartike
len op de markt komen in een tijd, dat de
vraag naar producten toch al achteruit
gaat.... een crisis, zelfs een kleine, zou
dus .ineens vrij ernstige gevolgen kunnen
hebben en overheidsmaatregelen, zoals cre-
dietverruiming of het toestaan van een
zeker moratorium op afbetaling, zouden
wellicht in overweging genomen moeten
worden.
Voorspellingen op economisch gebied zijn
altijd hachelijk. Bijzondere omstandigheden
voorbehouden, verwacht men echter in
1953 nog geen achteruitgang in het zaken
leven in Amerika. Voorlopig behoeft men
zich dan ook geen zorgen te maken. Toch
zal men er verstandig aan doen, als men
zijn huishoudbegroting wat minder gespan
nen gaat maken. Dan heeft men wat meer
speelruimte voor het geval er in 1954 of
1955 inderdaad een zekere achteruitgang
in het zakenleven zou optreden. Alweer
wanneer zich niets bijzonders voordoet, be
hoeft men zich zulk een achteruitgang niet
al te abrupt voor te stellen. Een wijziging
in de economische situatie is te voorzien,
wanneer het hoogtepunt van de bewapening
overschreden zal zijn. Maar de tendens van
de laatste tijd is ook in Amerika om
de wapenproductie „uit te smeren" over
een langer periode dan eerst was voorzien.
Dat maakt de stijging naar de top (en ook
de daling daarna) geleidelijker en geeft het
gehele bestel minder schokken. Maar de
verre toekomst houdt zoveel gevaren in
voor dit soort van economie, dat men haar
niet onbezorgd tegemoet kan zien.
Nadat Zürich bij gebrek aan voldoende
terreinen was uitgevallen als plaats voor de
Europese athletiekkampioenschappen in
1954 heeft de Zwitserse Amateur Athletiek-
bond zich over de toestand beraden. Een
onderzoek wees uit dat Bern in aanmerking
kwam omdat het onlangs vergrote stadion
Neufeld voldoet aan alle eisen die voor het
houden van dergelijke belangrijke wedstrij
den gesteld kunnen worden.
Na ruggespraak met de gemeentelijke
autoriteiten en met kopstukken uit sport
kringen in Bern heeft de Zwitsere Athle-
tiekbond aan de IAAF (Internationale
Amateur Athletiek Federatie) meegedeeld
dat de Europese kampioenschappen 1954 in
Bern zullen worden gehouden.
Drie leden van de staf van de Sovjet-ambassade ie Tel Aviv'werden gewond bij een
ontploffing, welke plaats vond in de Russische ambassade op de hoek van de Shabai
straat en de Rothschild Boulevard in het hartje van Tel Aviv. De aanslag zou gepleegd
zijn door leden van een Israëlische terroristische organisatie. Deze radiografisch
overgebrachte foto toont de ravage na de ontploffing.
Het programma van het druk bezochte
concert, dat de Haailemse Orkestvereni
ging Woensdagavond in het K.S.A.-gebouw
gaf, vermeldde voor de pauze een tweetal
graag gehoorde werken van Mozart, na
melijk diens Symphonie no. 27 in G en het
Pianoconcert in d (K.V. 466). Het muzi
kale oeuvre van de veelzijdige Mozart is
een onuitputtelijke bron. De eenvoudig op
gebouwde, maar niettemin volkomen ver
antwoorde Symphonie in G (K.V. 199) is
een toonbeeld van onmiddellijk aanspre
kende, klare harmonie. Toon Verhey be
lichtte daarbij nog eens extra het bekoor
lijke spel van het strijkerscorps in het An
dante grazioso, dat bijzonder karakteris
tiek is voor de zonnige schrijftrant, die
evenzeer de voorname functie van de altis
ten laat uitkomen als die der eerste violen.
Het orkest volgde Verhey's aanwijzingen
op voortreffelijke manier; de knappe pres
tatie was een goéde inleiding tot de uit
voering van het pianoconcert door de
Turkse pianiste Hayat Atta.
Dit werk ademt een geheel andere geest
dan het voorgaande; het is minder lucht
hartig en verraadt een weemoedige stem
ming van de componist. De opvallend tere
aanslag van de soliste, die nergens tot
forte-effecten overging en zich angstvallig
tot de noten bepaalde, hulde de vertolking
in een waas van liefelijkheid, ook daar
waar een meer persoonlijker uitdrukking
aan het spel geen schade zou hebben ge
daan. Dat de ervaren orkestleider deze
leemte evenzeer aanvoelde bleek uit de
felle reacties van het orkest, dat door dy
namisch reageren leven en glans aan de
uitvoering gaf.
Jean Frangaix behoort tot de moderne
Franse school. Zijn Concertino voor piano
en orkest is nog slechts enkele jaren oud,
maar men heeft het overal gunstig ont
vangen, ondanks de zeer moderne opvat
tingen. Hij studeerde bij Nadia Boulanger
en heeft reeds veel en belangrijk werk het
licht doen zien. Hayat Atta speelde het
Concertino rhythmisch zeer spepel, al bleef
ook ditmaal een climax uit.
„De tovenaarsleerling" van Paul Dukas,
geïnspireerd op Goethe's ballade, spreekt
ondanks de kostelijk-schrille effecten tot
ieder publiek, omdat het grotendeels
illustratieve muziek is wat deze geestige
Fransman-in dit beknopte Scherzo schreef.
Het was een geacheveerd slot van deze
mooie avond. A. J. VAN DER WEIJDEN
Het totaalbedrag .ingezameld aan „gas-
guldens" in Velsen, is nu f 10.568,33. De
vierde dag leverde 3008,68 op.
V.S.V.—D.O.S. 141/2 uur, Volendam 3—
V.S.V. 2 12 uur, Haarlem 3—V.S.V. 3 12
uur, Schoten 3V.S.V. 4 9 3/4 uur, H.F.C. 4
—V.S.V. 5 9 3/4 uur, R.C.H. 6—V.S.V. 6.
V.S.V. 1 verschijnt met: J. v. d. Wint;
Schoone en Kunst; Tielrooy, Hazeveld,
Stijger; De Bie, Verswijveren, Pouwens,
v. d. Kuil en De Graaf.
Marga Klompé:
„Zorg dat de kinderen worden opgevoed
in de geest van werkelijke Christenen.
Onze houding tegenover de jeugd bepaalt
hoe de wereld er over twintig jaar uit zal
zien." Dit zei mejuffrouw dr. Marga Klom
pé, het Rooms-Katholieke lid van de
Tweede Kamer, die Woensdag in zaal Roo-
zendaal in Castricum sprak voor de afde
ling Castricum van de Nederlandse Katho
lieke Vrouwen Beweging. In een boeiend
betoog, heeft mejuffrouw Klompé gespro
ken over „Onze verantwoordelijkheid als
vrouw en moeder in dit uur". Voor zij
haar mening echter bij een aandachtig ge
hoor kenbaar maakte, ging de spreekster
dieper in op de toestand aan het politieke
firmament van dit ogenblik. Ondanks het
feit dat de moeilijkheden in de wereld mo
menteel worden veroorzaakt door Rusland,
geloofde mejuffrouw Klompé niet in een
oorlog op korte termijn. „Men kan tegen
woordig een land economisch op de knieën
krijgen", zeide zij in haar toelichting op
het economisch aspect, dat haar inzicht op
het politiek aspect vooraf was gegaan. Het
geestelijk aspect noemde spreekster echter
de ondergrond van alles. Onze wereld kent
in wezen geen Christelijke samenleving.
Als wij niet gaan inzien dat wij leven op
een keerpunt, zelfs op de rand van de af
grond, dan gaat onze wereld onherroepe
lijk verloren. Wij moeten terug naar een
rotsvast geloof. De mens is een schepsel
Gods en dat is de basis waarop wij kunnen
komen tot een werkelijk goede wereld."
Tot slot van haar betoog wekte spreekster
de aanwezigen op niet afzijdig van de po
litiek te blijven staan.
Na de pauze kreeg dr. Klompé tal van
vragen te beantwoorden.
Alvorens mej. dr. Marga Klompé het
woord kreeg, deed de presidente mevrouw
VerhoefDefourny enige mededelingen.
Oorspronkelijk lag het in de bedoeling de
jaarvergadering op 15 April met een vro
lijk programma luister bij te zetten. In
middels heeft het bestuur besloten het
geld, dat men voor de verzorging van het
programma had uitgetrokken, te storten in
het Rampenfonds. Tevens zeide de presi
dente, dat er in Castricum plannen bestaan
om tè komen tot een vrouwelijke hulpbe
weging, welke in tijden van nood haar
werkzaamheden verricht. Voorts is op deze
bijeenkomst kapelaan P. H. Heemskerk
geïnstalleerd als geestelijk adviseur,
De Castricumse Orkest Vereniging geeft
Vrijdag 13 Februari een concert in hotel
De Rustende Jager. Mejuffrouw Annie
Groot (sopraan), Leo Rommerts (bariton),
H. Bouhuis (viool) en mevrouw A. Hage
naarsVan Weenen (uiano) verlenen hun
medewerking. De baten zijn bestemd voor
het Rampenfonds.
Ook het bestuur van de Speeltuinvereni
ging „Da Costa" te Velsen-Noord heeft
zioh nog enige tijd beraden of het gelet
op de nationale ramp niet wenselijk
zou zijn, de aangekondigde jeugdvoorstel
ling af te gelasten. Een niet eenvoudig
probleem, waait met het oog op de nade
rende vasten kon uitstel dan wel eens af
stel gaan betekenen, hetgeen een hevige te
leurstelling zou zijn voor de kinderen, die
zich reeds wekenlang op deze opvoering
hebben voorbereid. Vandaar dat uiteinde
lijk werd besloten de vastgestelde datum te
handhaven, maar de recette oorspron
kelijk voor bestrijding der gemaakte on
kosten bestemd thans geheel aan het
Nationale Rampenfonds af te dragen. Een
oplossing, die beide partijen wellicht vol
komen bevredigen zal, in ieder geval de
talrijke kinderen, die Woensdagavond in
het Hervormd Wijkgebouw te Velsen-
Noord met een levendig enthousiasme de
avonturen van kabouter Appelsnoetje heb
ben gevolgd, waarmee de toneelclub
„Klein maar dapper" debuteerde. Het is
een verdienstelijk kinderstuk, dat geheel
op de mentaliteit der jeugd is ingesteld.
In begrijpelijke tafereeltjes wordt het ver
driet van Appelsnoetje voorgesteld, die
wegens een klein gebrek steeds door zijn
kameraadjes gesard en vernederd wordt.
Maar een vriendelijk elfje wijst hem de
weg naar tovenaar Merlijn, die Appel
snoetje met drie druppels van zijn won-
derdrank recht van lijf en leden maakt.
Daarbij neemt de tovenaar ook de groot
ste plaaggeest Bemoeial nog even onder
handen, die hij een gevoelig lesje geeft en
tot beterschap aanzet. Met het beoogde
resultaat: vreugde op het toneel en vreug
de in de zaal.
De opvoering was zoals dit bij kinderen
gebruikelijk is. Voor volwassenen zijn het
juist de aardigste momenten, wanneer er
iets niet helemaal klopt. Er gluurde soms
een olijke kaboutersnuit door het raam,
als zijn aanwezigheid net niet werd ver
eist en het kostte de jeugdige acteurs ook
wel eens moeite zelf hun lachen te be
dwingen, maar dit waren slechts bijkom
stigheden, die de algemene vreugde al
leen maar konden verhogen. In ieder ge
val kan de heer Berkenkamp met voldoe
ning op hun prestaties terug zien, alleen
zal hij er de spelers bij een volgende op
voering op moeten wijzen, dat duidelijk
spreken een der eerste vereisten van het
toneelspel is. Overigens kan de critiek bij
zoveel kinderplezier beter zwijgen.
Met de „Fairsea" zijn gisteren 68 Neder
landers uit Australië teruggekeerd. Zeven
waren gewone passagiers.
De overige zijn emigranten, waarvan er
51 niet meer naar Australië zullen terug
keren. Onder de verlofgangers was een
dame, die drie jaar geleden met haar man
naar Australië is geëmigreerd. Zij is zeer
tevreden over haar nieuwe vaderland en
zou nooit meer voorgoed naar Nederland
willen.
De teruggekeerde emigranten vinden
onder meer het ontbreken van sociale ver
zekeringen in Australië een grote handi
cap. Ziekte kost handen vol geld. Als men
plotseling zonder werk komt en dat
schijnt vaak te gebeuren moet men zich
maar zien te 'redden.
Sommigen zijn teruggekeerd uit heim
wee naar Nederland. Een echtpaar uit
Scheveningen behoort tot deze categorie.
Zowel de man als de vrouw werkten, de
man in de bouwvakken en de vrouw op
een confectiefabriek. „We verdienden daar
meer dan we ooit in Nederland zullen kun
nen verdienen. We hadden een eigen huis,
nieuwe meubels, kortom alles wat men kan
begeren. Als er niet steeds dat verlangen
naar Nederland was geweest, hadden we
er niet aan gedacht ooit terug te keren."
Een broer van de vrouw een vrijgezel
is nu in hun huis getrokken. „Hij komt
zeker niet terug; hij heeft een eigen auto
en een flinke bankrekening."
Over één ding zijn de echtgenoten het
eens: wil men in Australië slagen, dan
moet de vrouw meewerken om de inkom
sten van het gezin te vergroten. Voor grote
gezinnen is het vrijwel ondoenlijk, indien
alleen de man voor het inkomen moet zor
gen. De kosten van het levensonderhoud
zijn in Australië hoog.
Een accountant, die uit Indonesië naar
Australië is gegaan, zei het kort maar
krachtig: „De vrouw maakt of breekt de
emigratie." Hij bedoelde daarmee, dat het
er hoofdzakelijk van afhangt hoe de vrouw
zich aan de veranderde omstandigheden
aanpast. Over de werkgelegenheid vertelde
deze accountant: „Een paar maanden ge
leden zag het er slecht uit. Maar de situatie
verandert bij de dag. Zo zijn er 150.000 be
trekkingen vrij en een paar dagen later is
er niets meer vacant. Weer een paar dagen
daarna is er ineens werk genoeg."
De teleurgestelde emigranten raden ge
zinnen met kleine kinderen af naar Austra
lië te gaan, omdat dan de vrouw geen be
trekking kan accepteren. Vrijgezellen,
echtparen zonder kinderen of met niet
te veel grote kinderen kunnen er een
goed bestaan vinden. De woningsituatie is
nog zeer moeilijk.
Slechts zij, die bereid zijn zich desnoods
een paar jaar lang vele dingen, die het
leven in Nederland veraangenaamden, te
ontzeggen, kunnen slagen.
Assuradeuren menen:
„Een dekking door verzekering tegen het
risico van overstromingsschade op grote
schaal in Nederland en ook in het buiten
land is nimmer mogelijk geweest". Als
eerste oorzaak* hiervoor noemt de firma R.
Mees en Zoonen te Rotterdam, bankiers en
assurantiemakelaars, in ëCn beschouwing
over „de overstromingsramp en verzeke
ring", dat het cumulatiegevaar verbonden
aan een dergelijke verzekering dermate
groot is dat de verzekeraars, zelfs bij een
verfijnd systeem van herverzekering op
internationale basis, hun financiële positie
ernstig in gevaar zouden kunnen brenger).
Vervolgens zouden de verzekeraars van
een dergelijke risico spoedig bemerken,
dat er alleen belangstelling bestaat bij hen,
die door geëxposeerde ligging van hun
eigendommen (in Nederland dus bij de
grote rivieren en de kusten) kans lopen
door een ramp te worden getroffen. Een
der elementaire voorwaarden: een behoor
lijke spreiding van risico, zou dus van
stonde af aan ontbreken. De firma trekt
hieruit de conclusie, dat de gevolgen van
natuurrampen als deze door de gehele ge
meenschap behoren te worden gedragen.
Onder de getroffenen van thans zijn er
ongetwijfeld vrij veel bedrijven en perso
nen, die krachtens een of andere polis aan
spraken kunnen maken op schadever
goeding. Ook het aantal stormschadever
zekeringen zal vrij belangrijk geweest
zijn, doch in de meeste van deze polissen
is uitdrukkelijk bepaald, dat de schade
door overstroming niet is gedekt. Bij de
jongste ramp zullen de materiële verwoes
tingen wel voornamelijk veroorzaakt zijn
door het water en niet door de storm.
De firma besluit haar beschouwing met
de opmerking, dat de van overheidswege
in het vooruitzicht gestelde financiële hulp
de gewenste oplossing moet brengen, „al
zal bij de vergoeding van overheidswege
met de verhaalsmogelijkheid op de parti
culiere verzekeraar rekening worden ge
houden".
Uit een opgave van het Bedrijfschap
voor Sierteeltproducten over 1952 blijkt
dat 50.065.712 kilogram bloembollen wer
den uitgevoerd tot een waarde van
136.086.380 gulden, tegen 49.889.191 kilo
gram voor f 134.462.053 in het voorafgaan
de jaar. Engeland nam ruim 13 millioen
kilo af, West-Duitsland ruim 6 millioen,
Canada 1,9 millioen, België-Luxemburg
ruim 1,4 millioen. Frankrijk bijna 2,5 mil
lioen, de Verenigde Staten bijna 13,5 mil
lioen en Zweden ruim 5 millioen kilo
gram.
De uitvoer van snijbloemen steeg in 1952
in vergelijking met 1951 van 2.387.433 ki
logram tot 2.877.311 kilogram, of in gul
dens uitgedrukt, van f 14.242.744 tot
f 18.755.797. Tot de grootste afnemers be
horen België-Luxemburg (bijna 1,2 mil
lioen kg.), West-Duitsland (ruim 838.000
kg.), Engeland (bijna 400.000 kg.), Zweden
(192.397 kg.) en Zwitserland (135.193 kg.).
Ook de uitvoer van planten steeg in
1952 in vergelijking met 1951 van 1.313.564
kg. tot 1.709.705 kg. of van f 1.709.705 tot
f 2.802.098. België, West-Duitsland, Oosten
rijk en Zweden waren de beste afnemers.
De uitvoer van bomen steeg in vergelij
king tot 1951 vain f 14.051.733 tot
f 16.281.948. Canada, West-Duitsland, En
geland, de Verenigde Staten en Zweden
kochten het leeuwendeel.
Enige maanden geleden ontving een
carrosseriefabriek te Waddinxveen uit
Saoedi-Arabië een order voor 22 120-per-
soons opleggers, bestemd voor het personen
vervoer door de woestijn. Dezer dagen zal
de eerste oplegger per schip naar Saoedie-
Arabië worden getransporteerd.
„Hallo, hier Zilvermeeuw; hier Zilver
meeuw. Wij wensen u een prettige Zondag
morgen en een goede ontvangst van ons
programma dat uitgezonden wordt op 270
meter. We zullen nu een plaatje draaien
voor de familie R. aan de Stationsstraat."
Zo begint meestal de uitzending van een
Drentse aether-stroper. En behalve de
„Zilvermeeuw" verschijnen er dan nog de
„riamingo", de „Goudvink", de „Adelaar",
de „Bietenbouwer", de „Zeeuwsche Boer"
en hoe de clandestiene zenders nog meer
mogen heten, in de aether. Allen draaien
plaatjes, die voor de luisteraars bestemd
zijn en maken reclame voor een ter plaatse
gevestigde firma. Zo'n uitzending duurt
gewoonlijk enige uren.
Het Reglement van de Telegraaf- en
Telefoonwet geldt voor geheel Nederland,
maar zou het verbod om zonder vergun
ning radio-uitzendingen te verzorgen,
alleen in Drente en Overijsel van kracht
zijn, dan zou het aantal overtreders van
deze wet nauwelijks kleiner zijn dan nu het
geval is. Nergens in ons land zijn zoveel
clandestiene zenders als daar.
Twente heeft op dit gebied reeds een
vooroorlogse reputatie. Het eerste arrest
van de Hoge Raad over een clandestiene
zender werd in dertiger jaren gewezen
tegen een inwoner van Lonneker bij En
schedé. Maar Twente kreeg de smaak pas
goed te pakken door het optreden van „De
Nachtegaal" in 1937 en in 1938. De uitzen
dingen, die onder deze naam de aether in
gingen, werden door het gehele gewest be
luisterd, vooral omdat van de strijd met de
politie, die de zender trachtte op te sporen,
heet van de naald verslag werd gedaan.
Door 'n uitgebreid net van uitkijkposten was
de omroeper in staat, mee te delen waar de
radio-peilwagen zich bevond. Bij dreigend
gevaar kon hij de uitzendingen tijdig
staken. Tenslotte vonden de speurders op
een Zondagmorgen het zendertje in een
voetenbankje, dat een oude man zijn rust
bij de huiselijke aard vergemakkelijkte.
Maar de Twentse luisteraars wilden hun
Zondagsvermaak niet meer missen. Tal van
knutselaars probeerden de populaire Nach
tegaal na te volgen. Met de oorlog kwam
aan hun activiteit een einde. Maar na de
bevrijding bleek men het spelletje nog niet
verleerd te zijn. Zendapparaten uit leger-
voorraden vonden hun weg naar handige
burgers. En weldra was in Twente, maar
ook in Drente de clandestiene activiteit
herleefd. Tot vervelens toe hoort men in
„verzoekprogramma's" 't bekende: „Warum
weinst du?of zingt een Amerikaanse
juffrouw, dat ze het verkeerd kan hebben:
„I may be wrong."
„Het is niet zo erg"
Niet alleen die juffrouw weet, dat ze het
verkeerd kan hebben, ook de mensen, die
een clandestiene uitzending" verzorgen,
weten dat zij met het toegeven aan deze
„hobby" verkeerd doen. Maar daar staan
ze geen ogenblik bij stil, want, zo rede
neren ze, „zo erg is het niet." Het gaat in
de „studio" van zo'n clandestiene zender
gemoedelijk toe. In het slaapkamertje van
de omroeper ligt op een bed een stapeltje
gramofoonplaten. Op tafel staan zelfin-
elkaar geknutselde radio-apparaten en
draait een gramofoon. Hij vindt niets ver
keerds aan deze gezellige „liefhebberij",
waaraan hij vaak veel geld en veel vrije
tijd besteedt.
Maar hij is een van de velen, die met
hun gevaarlijke hobby het Radioreglement
overtreden. Hij lijdt aan een merkwaar
dige „ziekte", die deze streken nu al jaren
teistert en waarin blijkbaar geen genezing
te brengen is. Ondanks de zware straffen,
die worden opgelegd, wemelt het van deze
aether-piraten. Hoe meer er gesnapt wor
den door de mainnen van de Radio-Con-
tröledienst, des te meer er bij komen.
In de rapporten van deze dienst zijn de
laatste weken veertig geheime zenders ge
signaleerd.
Onlangs werd een vader van vijf kin
deren gesnapt, die al zijn geld aan een
zender en gramofoonplaten had besteed.
Zijn kinderen waren ondervoed en in
lompen gekleed, het huis was vervuild
en men had geen stoel om op te zitten.
Strenge straffen
„Het kwaad zal onverbiddelijk worden be
streden. Met alle ten dienste staande mid
delen zal tegen deze mensen worden op
getreden. Ik zal niet schuwen tegen hen
de zwaarste straffen te eisen", zo heeft de
procureur-generaal bij het Leeuwarder
gerechtshof verklaard aan wie pas weer
een aantal strafzaken tegen aether-piraten
is voorgelegd. Met moderne peilinstallaties
plukt thans de politie in samenwerking
met de Bijzondere Radiodienst van de
P.T.T., gemiddeld eens per week zo'n
bloemrijke naam uit de aether. De over
treders behoeven geen geldboete te ver
wachten. Zij worden zonder uitzondering
meestal tot een maand gevangenisstraf
veroordeeld. De apparatuur en de platen,
welke dikwijls een waarde van duizend
gulden hebben, worden onherroepelijk
verbeurd verklaard. Mocht ook dit niet af
doende blijken, dan zullen nog zwaardere
straffen worden opgelegd. Vooral het
scheepvaart- en luchtverkeer ondervindt
grote hinder van deze opwindende „sport",
die geen sport meer is. Het is niet langer
een avontuurlijke vrijetijd-besteding, maar
een zeer verwerpelijk bedrijf, dat krach
tig bestreden wordt. Ook omdat Nederland,
krachtens internationale overeenkomsten,
de plicht heeft de lucht schoon te houden,
opdat schepen en vliegtuigen een onge
stoord gebruik van de aether gewaarborgd
moet worden. En ook omdat betalers van
luistervergunningen recht hebben op een
duidelijke ontvangst.
Op 2 Februari is voor arbeiders van 16
jaar en ouder ingevolge de Arbeidswet
1919 vergunning verleend om in onder
nemingen, waarin werkzaamheden worden
verricht ter voorziening in de behoeften
der getroffen gebieden steunacties hier
onder begrepen langer te werken en
wel tot het maximum aantal uren, dat
krachtens de arbeidswet voor de betrokken
werknemers bij vergunning kan worden
toegestaan.
Deze algemene vergunning, die aanvan
kelijk gold tot en met Zaterdag 14 Februari,
is thans verlengd tot en met Zaterdag 28
Februari.
De JOBOTON IV" Itun»
U direct op Uw radio aan-
sluitea Speelt 10 platen,
geelt geen plaatslijtage, is
bedrijfszeker, speelt zowel
normaal- als langspeelpla
ten en kost ge
heel bedrijfsklaar ICO
slechts I^JQb"
(zonder platen)
Levering compleet met
g ramofoonplaten
(20 nummers) naar keuze
Oesgewettst
zonder
vooruitbetaling
voor het noodgebied.
Wij geven u hiervoor
Inhoudt het jaren vol!
LAGERSSTRAAT 12.
IJmuiden-Oost.
Kenneznerlaan 132 Tel. 4979
AFSLAG KALFSVLEES
50 ct. per K.G.
Kalfsborst 90
Kalfscarbonade 100
Lappen heel mooi 150
Fricandeau 175
Hiervolgen nog diverse
Reclameprijzen:
Vet Spek 99
Reuzel 55
Gemalen Reuzel 49
Gemalen Lamsvet 60
Gemalen Rundvet 70
Hagelwit Paardenvet 45
Rookworst 90
Diepvrieslappen 100
Paardenlappen vers 140
Runderlappen 170
Varkenslappen (wang) 125
Varkenscarbonade 175
Gehakt Speciaal 130
Rauwe Gelderse worst
per ons 32
Gekookte Geld Worst
per Y, p. 70
2 ons Leverworst 30
1 ons Ham, geen
imitatie 40
2 ons yoor 75
Zoekt U een bootje om te vissen?
PLAATS EEN LUIDSPREKER
J
