„Waakzaam blijven tot behoud
der gemeentelijke autonomie"
Ranke onderzeebootjager „Friesland"
gleed bij NDSM te water
Agenda voor
Haarlem
Wereldnieuws
Direct al op drift
De radio geeft Dinsdag
Professor dr. W. Banning
65 jaar
Roofmoord op 74-jarige
boer in Eindhoven
Buit: 200 gulden
Schoenfabriek door
brand verwoest
PANDA EN DE GEHEIME DOCUMENTEN
Nog 2500 militairen
helpen in rampgebied
ió het zo
r~
MAANDAG 23 FEBRUARI 1953
2
Heringa Wathrich
De „Oranje" morgen
in Amsterdam
Verlof voor militairen
uit noodgebieden
P.v.d.A.-Congres concludeert:
WASSERIJ DUYN
Vrouwenbond van de
Partij van de Arbeid
Benoemd tot ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw
Ruim een ton schade
De „Lark" wordt als
verloren beschouwd
Netto winst der H.A.L.
ruim 5 millioen
'n TIP VAN BOOTZ
Vs.
Nogmeerovei
kanonnen
(Van een verslaggever)
De elfde oorlogsbodem, die de naam
van de provincie Friesland draagt, en de
eerste is van een serie van twaalf onder
zeebootjagers, die bij vier werven in aan
bouw zijn voor de Koninklijke Marine, is
Zaterdagmiddag klokslag twaalf uur door
mevrouw B. Staf-Mol, de echtgenote van
de minister van Marine, bij de Neder
landse Dok- en Scheepsbouwmaatschap
pij te Amsterdam te water gelaten. Rank
gleed de Friesland het Noordzeekanaal in,
waar de waterpolitie een plaatsje voor de
nieuwe bewoonster had ingeruimd en sle
pers haar opwachtten. Wegens de felle
Zuidwestenwind was de nieuwe jager
echter weldra aan de haal en liep hij met
het achterschip tegen de wal bij het ter
rein van de Gemeentelijke Vuilver
branding. Ruim een uur later lag het
schip op de boeien in een van de zijha
vens.
Na een week uitstel was het dan zover
dat de scheepsbouwers hun vrouw en
kinderen bij de pont van de N.D.S.M.
konden ophalen om het werkstuk te wa
ter te zien gaan. De geïmproviseerde tri
bune stond om twaalf uur overvol. Daar
waren de Minister van Marine ir. Staf en
echtgenote, de staatssecretaris van Ma
rine, H. C. W. Moorman en de Commis
saris der Koningin in de provincie Fries
land, mr. H. D. Linthorst Homan. Verder
een groot aantal marineofficieren en bur-
gelijke autoriteiten. Onder een grijze
lucht gaf mevrouw Staf de beslissende
klap op de kleine beitel. Halzen rekten
zich. Kruisstoppingen waren verwijderd
en de fles champagne sloeg te pletter
tegen de spitse grijze voorsteven van de
„Friesland", die daarop dadelijk in be
weging kwam en van de helling gleed.
Het muziekcorps van de werf speelde
het Wilhelmus. Het publiek juichte, mili
tairen stonden in de houding, de hand aan
de pet.
Hoger prijsje
In de cantine van de werf voerde als
eerste de directeur, de heer De Boer, het
woord. Voor deze tewaterlating, die we
gens de grote ramp in de nacht van 1
Februari werd uitgesteld, had de heer
De Boer nog eens in oude marinepapieren
gezocht om een paar gegevens over de
Hr. Ms. pantserdekschip „Friesland". In
elk adelborstboekje kon men destijds vin
den dat de waterverplaatsing 3900 ton, de
lengte 93 meter, de snelheid 20 mijl en de
prijs van het gehele schip 2,9 millioen
gulden bedroeg. De nieuwe „Friesland"
is 2500 ton groter, 116 meter lang en zal
een machinevermogen van 60.000 p.k.
kunnen ontwikkelen.
„Ik hoop niet aldus spreker, dat de Mi
nister of de Vice-Admiraal Stam zich aan
de genoemde prijs van 2,9 millioen gulden
zullen spiegelen, want dan staat het er
voor ons en onze collega scheepbouwers
niet best voor. Vermoedelijk hebben zij
zelf al een ietsje hoger bedrag voor dit
schip in hun hoofd. Wel hoop ik dat de
nieuwe Friesland een even rustige loop
baan zal hebben als de vroegere, want die
heeft alleen in vredestijd dienst gedaan.
Immers, het gehele streven van ons en
onze bondgenoten is erop gericht, al be
wapenend de wereldvrede te bewaren, en
wij hopen vurig dat zulks mag gelukken.
Wij moeten echter paraat zijn en blijven
en ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe
Friesland, eenmaal H.M. Friesland ge
worden, een schitterende bijdrage tot deze
paraatheid zal leveren".
De Minister van Marine, ir. C. Staf,
noemde het voor zijn echtgenote een ge
noegen om de „Friesland" te water heb
ben mogen te laten. „De opbouw van de
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCIIE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.10 en 8.45 Platen. 9.00 Morgen
wijding. 9.15 Liederen. 9.25 Voor de huis
vrouw. 9.35 Platen. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 R.V.U.: Wereldvoedselproblemen. 11.30
Voor de zieken. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor
het platteland. 12.40 Pianoduo. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen en platen. 13.30 Orgel en
zang. 14.00 Zeg eens, Amerika. 14.30 Platen.
14.40 Schoolradio. 15.00 Platen. 15.15 Voor de
vrouw. 15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Lichte muziek. 17.50 Militaire causerie.
18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 R.V.U.:
Grepen uit de pensioen- en spaarfondsen
wet. 19.00 Franse liedjes. 19.10 Paris vous
parle. 19.15 Reportage of platen. 19.25 Piano
recital. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd pro
gramma. 21.15 Lichte muziek. 21.35 Moet je
horen. 21.50 Tiroler muziek. 22.30 Medede
lingen. 22.35 Amusementsmuziek. 22.45 Bui
tenlands overzicht. 23.00 Nieuws. 23.15 New
York calling. 23.20—24.00 Lucia di Lammer-
moor, opera (3e acte).
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.30 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 9.45 Lichtbaken, causerie. 10.00 Voor
de kinderen. 10.15 Platen. 11.00 Voor de
vrouw. 11.30 Schoolradio. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. (12.3012.33 Land- en tuinbouw
mededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13.20 Actualiteiten. 13.25 Amuse
mentsmuziek. 14.00 Lakmé, opera (2e acte)
(gr.pl.) 15.00 Schoolradio. 15.30 Ben je zes
tig? 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felicitaties voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending: Sociale
vraagstukken in Nieuw Guinea. 18.00 Lichte
muziek. 18.15 Platen. 18.20 Sportpraatje. 18.30
Voor de jeugd. 18.52 Actualiteiten. 19.00
Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Uit het Boek der
boeken. 19.30 Platen. 20.25 De gewone man.
20.30 Lijdensmeditatie. 21.30 Platen. 21.35
Fluit en clavecimbel. 22.00 Radio Philhar-
monisch orkest en solist. 22.45 Gebed. 23.00
Nieuws. 23.15 Pianokwartet. 23.5024.00
Platen.
TELEVISIE (V.A.R.A.)
20.15—21.45 Via Lissabon, spel.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht.v 12.34 Pla
ten. 12.55 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen.
14.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 17.00 Nieuws.
17.10 Platen. 17.15 Voor de kleuters. 17.30
Platen. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Piano
recital. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 19.50 Causerie. 20.00 Omroep
orkest. 21.00 Platen. 21.30 Declamatie en
piano. 22.00 Nieuws. 22.15 Lichte muziek.
22.45 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Vraaggesprek met
onze luisteraars. Boeken en Schrijvers. (Op
224 en 49 m.).
Koninklijke Marine, die slechts mogelijk
is door nauwe samenwerking met de in
dustrie, heeft zich hier duidelijk gemani
festeerd". Ir. Staf besloot met de wens
dat de onderzeebootjager „Friesland" een
steen moge bijdragen tot de wereldvrede
en moge dienen voor het Vaderland op
een wijze, waarop Nederland trots kan
zijn.
Tenslotte is er gesproken door de Com
missaris der Koningin in Friesland, mr.
H. P. Linthorst Homan, die op de eeuwen
oude verbondenheid tussen Friesland en
de Marine wees.
De „Oranje", die in het begin van het
jaar met de „Willem Ruys" in aanvaring
kwam, zal morgen om ongeveer 14 uur aan
de Sumatrakade te Amsterdam meren.
Aan militairen die hun woonplaats heb
ben in de geteisterde gebieden of wier
gezinsleden daar woonachtig zijn, zal een
buitengewoon verlof worden toegekend van
vier dagen, dat voor zover de dienst het
toelaat, in één keer zal moeten worden op
genomen. Voor dit verlof zal tevens één
keer vrij vervoer worden verstrekt.
In de Amersfoortse manége heeft prinses Beatrix Zaterdagmiddag bij de indoor-
jeugdwedstrijden, georganiseerd door de Zuid-Veluwse Jachtvereniging, enkele fraaie
successen behaald. Zij werd eerste in de dressuurwedstrijd, eerste in het springcon
cours en ook eerste in de samengestelde wedstrijd. Door haar overwinning in het
dressuurnummer kwam prinses Beatrix in het bezit van de Pico-beker, een wissel
beker, welke in Maart 1952 voor de eerste maal door prinses Irene werd gewonnen.
Ritmeester J. Gruppelaar overhandigt prinses Beatrix de Pico-beker.
Links: prinses Irene.
Zaterdag is in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht het congres „gemeentepolitiek"
van de Partij van de Arbeid gehouden, ge
organiseerd door de sectie „gemeente en
provincie" van de dr. Wiardi Beekman-
stichting. Behandeld werd een ontwerp-
urgentieprogram voor de komende raads
verkiezingen.
In dat ontwerp worden bepleit: wo
ningbouw naar behoefte, krotopruiming en
wijiksanering;
onmiddellijke voorbereiding en uitvoe
ring naar behoefte van plannen voor uit
breiding van de werkgelegenheid; bevor
dering van industrievestiging;
sociaal-culturele werklozenzorg; krach
tige bevordering van onderwijsvernieu
wing: meer aandacht voor karaktervor
ming, voldoende schoolruimte en zodra
mogelijk kleinere klassen; stichting van
openbare kleuterscholen. Voldoende steun
aan bijzonder kleuteronderwijs; afschaf
fing vdn schoolgelden en stichting van
studiefondsen;
actieve gemeentelijke cultuurpolitiek;
bevordering van volkscultuur; steun aan
volksconcerten en bibliotheekwezen en op
drachten aan kunstenaars; actieve jeugd-
politiek: steun aan jeugdverenigingen en
instelling van plaatselijke jeugdraden of
j eugdoommissies
doortrekking van de ontwikkelingslijn
van armenzorg naar maatschappelijk werk;
bijzondere aandacht voor de voorzieningen
van bejaarden; gezinsverzorging;
verdere uitbouw van de gezindheidszorg;
verruiming van de financiële armslag op
dat de gemeente beter in staat zal zijn een
eigen beleid te voeren; meerjarige investe
ringsplannen;
scheppen van een gunstige sfeer voor de
ontwikkeling van de burgerzin en betrek
ken van de burgerij in het werk der ge
meente (wijkgedachte, burgerdag, jeugd-
gemeenteraad).
De inleiding van het ontwerp geschiedde
door dr. M. J. Prinsen, secretaris-generaal
van het ministerie van Binnenlandse Za
ken. Daarna werd het toegelicht door dr.
ir. F. Bakker Schut, mr. A. de Roos en
mevrouw mr. Chr. A. de Ruyter-De
Zeeuw.
Dr. ir. Bakker Schut zei dat er gevaren
bestonden voor een min of meer prijsgeven
van de woningwetbouw. Meer midden-
standsbouw betekende voor het zelfde geld
minder woningen. Daarom zal ook gewaakt
moeten worden tegen de bouw van veel
grote woningen. Men moest niet geloven,
dat de Nationale Ramp in aanzienlijke
mate de werkgelegenheid zal verruimen.
Mr. A. de Roos, wethouder van Amster
dam, pleitte voor onderwijsvernieuwing,
afschaffing der schoolgelden en actieve ge
meentelijke cultuurpolitiek.
Mevrouw mr. Chr. A. de Ruyter-De
Zeeuw, Gedeputeerde van Zuidholland,
schetste de taak die de moderne gemeente
heeft t.a.v. de zorg op het gebied van ar
menzorg.
Het moderne maatschappelijk werk mag
in geen enkel opzicht iets neerbuigends
hebben. Het moet „vakwerk" zijn en het
kan bijdragen tot ontwikkeling van de
burgerzin.
Ouderwetse liefdadigheid is daarom uit
den boze, want deze spruit voort uit een
oud-liberalistische mentaliteit.
De centralisatie
Deze spreekster gispte ook de uitholling
der gemeentelijke autonomie door allerlei
centrale instellingen.
Over dit probleem had ook dr. Prinsen
in'zijn inleiding gesproken, maar deze con
stateerde dat er gélukkig aanwijzingen
zijn, dat de triomftocht van de centrali
satie thans is gestuit, dank zij het verzet
daartegen van gemeentelijke kringen. Dr.
Prinsen drukte de gemeentelijke bestuur
ders in de P.v.d.A. op het hart, in de bres
te blijven staan voor de gemeentelijke
autonomie.
Toch moest de zelfstandigheid van de
gemeenten in andere zin worden verstaan
dan zij Thorbecke een eeuw geleden voor
ogen stond. Er is een verschuiving van
krachten en machten, waarbij niettemin
voor de gemeente een belangrijke plaats
in het staatsbestel blijft weggelegd.
ADVERTENTIE
AMSTERDAMSE V AART 20 TEL. 11053
Geheel droog 37 et. per kg
In de te Den Haag gehouden vergade
ring van de Vrouwenbond van de Partij
van de Arbeid zijn als leden van het hoofd
bestuur herkozen mevrouw A. van der
Goes van NatersVan der Plaats (Wasse
naar), mevrouw D. Heroma Meilink (Am
sterdam), mevr. A. C. PloegPloeg
(Utrecht), mevr. C. P. de RoosOudegeest
(Amsterdam), mevrouw M. van Schie
Wouts (Arnhem), mevrouw A. Thomas-
sen-Lind (Zaandam), mevrouw N. Vooys-
Troffers (Heerlen), mevrouw M. van der
WallDuyvendak (Haarlem) en mej. J.
Zeelenberg (Rotterdam). In de vacatures
H. L. SikkesHartelust (Sneek) en L.
MeijboomBroersma (Rotterdam) wer
den gekozen mevrouw F. J. van Gelder
Droste (Den Haag) en mevrouw T. de
RooKoopman (Drachten). De voorzit
ster, mevrouw E. RibbiusPeletier, werd
bij enkele candidaatstelling herkozen.
ADVERTENTIE
AANGENAAM
VAN SMAAK
Prof. dr. W. Banning is Zaterdag 65 jaar
geworden.
De minister-president, dr. W. Drees, was
een der velen, die prof. Banning in diens
woning te Driebergen kwamen gelukwen
sen. Dr. Drees deelde prof. Banning mee,
dat de Koningin hem had benoemd tot
ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw. Tijdens het bezoek van de minis
ter-president waren ook aanwezig ir. H.
Vos, het bestuur van de arbeidersgemeen
schap De Woodbrookers en de secretaris
van het Gesprekcentrum, de heer J. van
der Ploeg.
Van de zijde der Nederlands Hervormde
Kerk ontving prof. Banning een brief met
gelukwensen van dr. E. Emmen, secretaris
generaal van de Generale Synode.
Voorts ontving hij felicitaties van de
stichting „Kerk en Wereld", van de oud
ministers Albarda en Joekes en van oud
gemeenteleden uit de plaatsen, waar hij
vroeger predikant was.
Bijzonder getroffen was de jarige hoog
leraar door een aantal brieven van hem
geheel onbekende mensen, die in Japanse
concentratiekampen veel steun hadden
ondervonden van geschriften van prof.
Banning.
Prof. Banning, zoon van een Vlaardingse
visser, genoot eerst een onderwijzersoplei
ding, maar zegde het onderwijs spoedig
vaarwel en ging theologie studeren aan de
rijksuniversiteit te Leiden. Zijn loopbaan
als predikant begon hij in Haarloo, van
waar hij naar Sneek ging.
In de dertiger jaren werd hij directeur
van de arbeidersgemeenschap „De Wood
brookers". Hij bleef in Bentveld, tot de
Duitsers een einde maakten aan zijn werk.
Hij nam een beroep naar Haarlem aan,
maar werd door de Duitsers gegijzeld. In
tussen was hij (reeds voor de oorlog) ge
promoveerd op een proefschrift over „Jau-
rès als denker". Toen zijn gijzeling was op
geheven, kon dr. Banning een beroep naar
Naaldwijk aanvaarden. Tezamen met dr.
K. H. E. Gravemeijer en prof. dr. H. Krae-
mer ontwierp dr. Banning tijdens de gijze
ling in St. Michielsgestel de naoorlogse ge
meente-opbouw in de Ned. Hervormde
Kerk. In 1945 verkreeg dit streven onder
meer gestalte door de stichting „Kerk en
Wereld", waarvan dr. Banning hoofddocent
werd. In 1946 volgde zijn benoeming tot
buitengewoon hoogleraar in de kerkelijke
sociologie aan de rijksuniversiteit te Leiden.
Toen het Ned. Hervormd seminarie werd
opgericht werd dr. Banning tot docent be
noemd.
De 74-jarige landbouwer M. H. Kruys-
dUk, die een afgelegen boerderij aan de
Hurksestraat te Eindhoven bewoonde, is
Zondagmorgen het slachtoffer geworden
van een roofmoord. Er wordt een bedrag
van 200.vermist. Van de dader ont
breekt tot nu toe elk spoor.
Toen de echtgenote van de landbouwer
ongeveer half negen uit de werk thuis
kwam, zag zij haar man dood op de vloer
in de huiskamer liggen. Er is door de
dader kennelijk naar geld gezocht. Uit een
kast wordt een bedrag van ongeveer 200
gulden vermist. De boer is waarschijnlijk
met een zwaar voorwerp op het hoofd
geslagen. Hij had tevens verwondingen aan
de hals, die hem waarschijnlijk zijn toe
gebracht met een broodmes, dat op de
tafel werd aangetroffen.
De schoenfabriek „Antoinette" van de
firma Th. van Boxtel in de Kruisstraat te
Kaatsheuvel is in de afgelopen nacht door
brand totaal verwoest. Alle machineriën en
voorraden gingen verloren. De schade be
draagt ruim een ton, die gedeeltelijk door
verzekering wordt gedekt.
De lonen van het personeel, vijfentwintig
man, zijn door bedrijfsschadeverzekering
gedekt.
De fabriek was van betonplaten en hout
gebouwd.
De brandweer werd om kwart voor twee
gealarmeerd. Toen zij arriveerde, was de
fabriek ai bijna geheel vefwoest. Machines,
grondstoffen en de gehele verzendklare
voorraad schoenen gingen verloren.
Over de oorzaak van de brand is niets
bekend. Men vermoedt, dat zij in kort
sluiting gezocht moet worden.
35. „Mooi", zei Pat, „nu hebben we een
eigen boot, zonder lastige kapitein of ge
vaarlijke spionnens. De rest is niet moeilijk
meer". „H'm", zei Panda, aan de riemen
trekkend, „hoe ver zijn we nog van de
kust?" „Honderd mijl", antwoordde Pat,
„of misschien duizend. In elk geval kan
niemand nu onze geheime documentens
meer afnemen". De grote detective had
wellicht minder zelfverzekerd gesproken,
indien hij had gezien, wat de spionnen op
dat ogenblik uitvoerden. Zodra deze ge
vaarlijke lieden hadden bemerkt, dat hun
prooi met een reddingsboot was ontsnapt,
lieten zij zich met een tweede bootje in
zee afzakken. „Ais geheime agenten den
ken, zij ons kunnen ontsnappen, dan zij
mis!", stelde de kleine vast en de grote
gromde instemmend. Hij nam plaats in
de boeg van het bootje en loerde in het
duister rond. „Krasnaplofsky!"gromde hij,
„waar zitten ze?" „Te donker nu om te
zien", antwoordde de kleine, „wacht tot
ochtend, dan wij ze vinden!"
In het rampgebied zijn thans nog onge
veer 2500 militairen werkzaam op punten
en in sectoren waar ze node gemist kunnen
worden.
Vooral de dijk bij Rilland-Bath is nog
een belangrijk object: daar werken onge
veer 1500 grenadiers, genisten en artilleris
ten, die voor een groot deel van Ossen-
drecht uit opereren.
Op Voorne-Putten en Goeree-Over-
flakkee werken 300 genisten en ponton
niers. Honderd pontonniers, die te Dor
drecht gelegerd zijn, onderhouden verbin
dingen met Zierikzee en Middelharnis.
Zijpe en Dinteloord hebben de steun van
250 man van de zware mortieren en 300
man van de commando's werken op Tho-
lèn aan het dichten van de dijken.
De luchtmacht onderhoudt nog een aan
tal straalzenderverbindingen ten behoeve
van de P.T.T. en de marine heeft drie be
mande landingsvaartuigen ter beschikking
van Waterstaat gesteld, waarvan druk ge
bruik wordt gemaakt. Voorts worden hier
en daar nog sloepen door marinemensen
bemand.
Voorlopig zullen de militairen tot 23 Fe
bruari blijven, maar het is niet onwaar
schijnlijk, dat voor enkele onderdelen deze
termijn verlengd zal worden. In sommige
gevallen is reeds toegezegd, dat hulp bie
dende onderdelen tot 3 Maart zullen blij
ven.
„Lloyds Shipping Agency" te Stavanger
heeft medegedeeld dat de Nederlandse
kustvaarder „Lark" met alle opvarenden
als verloren moet worden beschouwd.
Aan boord van de „Lark" bevonden
zich de kapitein-eigenaar G. Hindriks uit
Groningen, de matrozen: A. M. Beentje,
24 jaar, Eerbeek, J. Schouwerwas, 21 jaar,
Delft, C. Resseler, 17 jaar, Nijmegen, de
lichtmatrozen B. Gort, 18 jaar, Hoens-
broek, M. Solverda, Kollum, de kok M. de
Rijke, 19 jaar, Oost-Kapelle. Alleen de heer
Hindriks is gehuwd.
Het jaar 1952 is voor de HollandAme
rika Lijn gunstig verlopen. Na afboeking
van het verlies op effecten van 65.210
(ƒ245.829) resteert een bruto winst van
54.390.509 (ƒ35.248.840). Voor afschrij
vingen is 7.196.123 5.670.949) en voor
reserveringen 49.346.123 30.67Q.949)
uitgetrokken, waarna een netto winst over
blijft van 5.044.386 4.577.891). Er
wordt een dividend voorgesteld van 12V2
procent, waarvan 10 procent in aandelen
(onveranderd).
ADVERTENTIE
Ik vloog maar die maan
in mijn dromen
En niaiuwlijfcs daar
aangekomen,
Zag >k 't mannetje in de maan
Ai vol omgeduid staan,
Dat vroeg: „Hebt U Tip
meegenomen?"
Imz. Mej. H. d. J., Den Haag ontvi
1 fl. Tip en 1 fl. Cherry Brandy.
MAANDAG 23 FEBRUUARI
Concertgebouw Kon. Liedertafel „Zang
en Vriendschap", concert ten bate van het
Nat. Rampenfonds, 8 uur. Stadsschouwburg
Haarlems Kunstgemeenschap „Arabesque",
8.15 uur. Luxor. „Don Camillo", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Lido: „Storm over Malakka", 14 jr.
7 en 9.15 uur. City: „F.B.I. girl", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Spaarne: „Misdaad N.V.", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De verboden
vrucht", 18 j. 7 en 9.15 u. Minerva. „Het ver
borgen leven van Walter Mitty", 14 jaar,
8.15 uur. Rembrandt: „Botsende hartstochten",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Gratest show
en earth", 14 jaar, 8 uur.
DINSDAG 24 FEBRUARI
Concertgebouw: Concert HOV (achtste con
cert serie D), 8 uur. Luxor. „Don Camillo",
alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. City: „F.B.I.-girl"
18 jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Lido: „Storm
over Malakka", 14 jaar, 2, 4-15, 7 en 9-15 uur.
Spaarne: „Misdaad N. V.", 18 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „De verboden vrucht",
18 jaar, 2.30 en 8 uur, Rembrandt: „Botsende
hartstochten", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Greatest show on earth", 14 jaar,
2 en '8 uur. Minerva: „Les Enfents du Para
dis", 18 jaar, 8.15 uur.
Ambassadeur. De Russische regering heeft
haar goedkeuring gehecht aan de be
noeming van Charles Bohlen tot Ame
rikaans ambassadeur te Moskou.
Honger. Dr. Jivraj Mehta, minister 'van
Financiën van de Indische staat Bom
bay, heeft verklaard, dat naar schatting
6.400.000 inwoners van die staat dit jaar
met hongersnood te kampen zullen
hebben, tegen 2.400.000 in 1952. Bom
bay is de Indische staat,waar de
industrie het meest ontwikkeld is.
Mémoires. Harry Truman, de voormalige
Amerikaanse president, heeft Zaterdag
bekend gemaakt, dat hij zijn mémoires
zal schrijven. Alle publicatierechten
van deze mémoires heeft hij aan het
tijdschrift „Life" verkocht, naar ver
luidt voor een bedrag van 600.000 dollar.
Onderzeeër. De Amerikaanse onderzeeboot
„Icefish" is in de marine-basis voor
onderzeeboten te Groton (Connecticut)
officiëel aan de Nederlandse marine
overgedragen. Een volledige beman
ning van Nederlandse marineofficie
ren en manschappen die reeds geruime
tijd in de Verenigde Staten een training
heeft ondergaan, staat gereed om de
plaats van de Amerikaanse bemanning
op de „Iicefish" die tot „Walrus" zal
worden herdoopt, in te nemen.
Boycot. Het centrale bestuur van de Ja
panse vakbond van zeelieden heeft be
sloten alle verschepingen van goederen
uit Japan naar Koreaanse havens te
zullen boycotten, tenzij Zuid-Korea
schadeloosstelling verleent voor het
drie weken geleden doodschieten van
een Japanse visser door opvarenden van
een Zuid-Koreaans politiepatrouille
vaartuig. De boycot zal ook worden toe
gepast op de verscheping van goederen,
die voor de verbonden strijdkrachten in
Korea van groot belang zijn.
Agenda. Morgen zal te New York het
tweede gedeelte beginnen van de
zevende algemene vergadering van de
U.N.O. Op de agenda komen nog de
volgende onafgewerkte onderwerpen
voor: de Koreaanse kwestie, het rap
port van de ontwapeningscommissie,
het rapport van de commissie van col
lectieve maatregelen, het onderüoek
naar de beschuldiging over het gebruik
van bacteriologische wapens door de
U.N.O.-strijdkrachten op Korea, de be
noeming van een nieuwe secretaris
generaal als opvolger van Trygve Lie,
en het rapport van de secretaris-gene
raal over de door hem gevoerde per
soneelspolitiek.
Repatriëring. Generaal Mark Clark, de
geallieerde opperbevelhebber in Korea,
heeft de Chinezen en Noord-Kö'reanen
verzocht, onmiddellijk onderhandelingen
te beginnen over de repatriëring van
zieke en gewonde krijgsgevangenen.
Een schrijven met dit verzoek is aan
de Noordelijke verbindingsofficieren te
Panmoendjomoverhandigd. Generaal
Clark dringt er bij de Noordelijke be
velhebbers. op aan, onmiddellijk de
humanitaire voorzieningen van de con
ventie van Genève toe te passen door
dergelijke gevangenen uit te wisselen.
Overeenkomst. Na maanden van moeizame
onderhandelingen zijn de geallieerden
en de Duitsers thahs overeengekomen,
dat Alfred Krupp 3I zijn'belangen in
de kolen- en staalindustrie in I960 zal
moeten hebben verkocht. Naal"- ver
wachting zullen vertegenwoordigers der
geallieerden en van Krupp een over
eenkomst ondertekenen, die bepaalt,
dat Krupp na de overeengekomen ver
koop nietmeer zal trachten nieuwe
belangen in de kolenindust.rie of de
ijzer- en staalindustrie te verwerven.
Krupp zal echter vrij zijn de opbrengst
van de verkoop te investeren in iedere
andere industrie, terwijl hij ook zijn
tegenwoordige belangen in andere in
dustrieën zal mogen behouden. Als
tegenprestatie zullen de geallieerden
het toezicht op zijn andere bezittingen
geheel beëindigen.
Charlie. Volgens de Zürischse correspon
dent van het Britsche blad „Sunday
Dispatch" heeft Charlie Chaplin aan
vrienden meegedeeld, dat hij zich defi
nitief in Zwitserland zal gadn vestigen.
Hij zou reeds de koopacte van een villa
met vijftien kamers aan het meer van
Genève hebben getekend.
Petitie. Het Labourlid van het Britse par
lement Fenner Brockway zal Maandag
de Britse minister van koloniën, Oliver
Lyttelton, een petitie overhandigen
van 1000 vrouwen van de Kikoejoe-
stam aan koningin Elizabeth, waarin
zij zich beklagen over „bruutheden"
van de politie in Kenya. Verzocht wordt,
een vrouwelijke commissie van onder
zoek naar Kenya te zenden. De petitie
bevat de namen en vingerafdrukken
van de vrouwen.
ALGEMEEN wordt aangenomen dat de
Duitsers in de eerste wereldoorlog het
zwaarste geschut hebben gebruikt dat ooit
door het menselijk brein werd uitgedacht.
Hun geweldige kanonnen schoten in een
minimum van tijd de „onneembare" Bel
gische forten aan flarden en hun langloops
geschut zond over een afstand van bijna
120 km. de granaten naar
Parijs. Hoewel de reikwijd
te van deze laatste kanon
nen formidabel was, moet het
kaliber toch niet werden over
schat want dit bedroeg slechts
ruim 20 cm. en de granaten
hadden een gewicht van om
streeks 125 kilo.
Het mortier dat met de weinig elegante
naam Dikke Bertha werd aangeduid, is
in veler herinnering bewaard gebleven als
het zwaarste kaliber dat ooit in het veld
werd gebracht. Ten onrechte. De Dikke
Bertha mat slechts ruim 40 cm. en de
Fransen hebben in diezelfde wereldoorlog
geschut naar voren gebracht van 51 cm.
dat projectielen afvuurde van 1500 kg.
Doch ondanks alle chemische kennis
waarover deze generatie beschikt, ondanks
de technische vooruitgang welke in de
laatste eeuwen is geboekt en ondanks onze
neiging naar superlatieven, werd het
zwaarste geschut dat ooit in een oorlog
werd aangewend, nog in geen moderne
oorlog overtroffen. We doelen hier op de
geweldige kanonnen die in 1453, dus 500
jaar geleden, voor Constantinopel in stel
ling werden gebracht en de muren van
deze stad volledig in puin veranderden.
Deze vuurmonden hadden een kaliber van
maar liefst 80 cm. en smeten stenen kogels
met sen gewicht van 1200 pond naar de
belegerde stad,
Inderdaad, ook de Duitsers hebben in de
laatste wereldoorlog bij de belegering van
Sebastopol geschut van 80 cm. gebruikt
en de uitwerking daarvan was nog heel
wat verschrikkelijker (granaten van 7500
kg!) maar het middeleeuwse record werd
hierdoor alleen geëvenaard, niet overtrof
fen. Bovendien kenden de middeleeuwen
v nog andere kampioenen, want
70 jaar vóór de belegering
van Constantinopel in
1382 bulderde de „Dolle
Griet" voor Gent en teis
terde deze stad met granie
ten kogels van meer dan
J 600 pond, met een doorsnede
van 62,5 cm.
Vergeleken bij deze middeleeuwse reu
zen, heeft het kaliber dus nog geen voor
uitgang geboekt. Wel is er in het Kremlin
een kanon te zien met een kaliber van 90
cm., maar dit heeft nooit gevuurd en' wordt
als museumstuk bewaard. Ook het laatste
Amerikaanse snufje, t.w. „Little David",
welk mortier 91 cm. telt en dus alle records
zou kunnen slaan, is in de tweede wereld
oorlog niet gebruikt en mag dus niet mede
dingen. We hopen overigens dat we zijn
stem nooit zullen horen.
Wanneer we dit alles overwegen, is het
dan niet plezierig dat deze laatste eeuw,
behalve het geperfectionneerde vernie-
lingstuig ons ook het beton heeft geschon
ken, waarachter we beschutting kunnen
zoeken?
Beaamt u dit niet te gretig. Want het is
een misvatting te menen dat het beton
van de laatste tijd dateert. Integendeel,
het is al duizenden jaren oud en werd
door vele oude culturen reeds gebruikt.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
